Πληθυντικός ευγένειας

[George_V]

Στα ελληνικά δεν είχε χρησιμοποιηθεί μέχρι τον 18ο άι.
Άρα μάλλον η επαφή των αστών και των εμπόρων με τους Γάλλους το έφερε στα μέρη μας.

Στη Βυζαντινή νομοθεσια (δεν αναφέρομαι στο αμιγώς Ρωμαϊκό Δίκαιο που ήταν στα λατινικα) μετά τον Ηράκλειο που ήταν αμιγώς ελληνική γλώσσα το Α πληθυντικό χρησιμοποιούνταν μόνιμα και έκτοτε το βλέπουμε σε πρώιμο στάδιο.

Προφανώς με την πτώση της Αυτοκρατοριας ξεχάστηκε αυτό και επανήλθε τον 18ο αιωνα.

Ως πληθυντικός ευγενείας;
Παράδειγμα;

Όταν απευθυνοσουν στον Αυτοκράτορα ας πούμε πάντα ήταν στο Α πληθυντικό (οκ σε ceremonial καταστάσεις κυριως)

Μετά το 1261 άρχισε να επεκτείνεται και στα μέλη της οικογένειας κλπ.

Αλλά και στη νομική διάλεκτο ο Αυτοκράτορας αναφερόταν στον εαυτό του σε Α πληθυντικό ακόμα και αν ήταν μόνος του στο θρόνο.

[Ναύτης]

Αυτός ήταν ο πληθυντικός της μεγαλοπρέπειας, που στην νεωτερικότητα έγινε πληθυντικός ευγενείας.

[ΠΑΓΧΡΗΣΤΟΣ]

Αναρωτιέμαι πάλι - απο Γαλλικά ή απο Γερμανικά.

Εφόσον ο πληθυντικός ευγενείας στα Γερμανικά σχηματίζεται από το γ΄πληθυντικό, θαρρώ πως βγάζει τα γερμανικά εκτός παιχνιδιού

[Λίνο Βεντούρα]

Αναρωτιέμαι πάλι - απο Γαλλικά ή απο Γερμανικά.

Εφόσον ο πληθυντικός ευγενείας στα Γερμανικά σχηματίζεται από το γ΄πληθυντικό, θαρρώ πως βγάζει τα γερμανικά εκτός παιχνιδιού

Αυτό είναι πρόσφατη εξέλιξη. Παλιότερα σχηματιζόταν από τον β´

[Λίνο Βεντούρα]

Γνωρίζει κανείς πώς ακριβώς πέρασε ο πληθυντικός α' προσώπου στην σύγχρονη Ελληνική γλώσσα;

Απ' ο,τι έχω καταλάβει είναι ξενόφερτο, Φράγκικο πράγμα, του 19ου αιώνα, σαν το κάθε τι "Ελληνικό" εξ άλλου.

Πιο συγκεκριμένα όμως, γνωρίζουμε αν το κονομήσαμε απ' τους Γάλλους, πιθανώς μέσω Κοραή; Ή ήταν προϊόν της Βαυαρικής αυλής; Πότε πρωτοπαρουσιάζεται στον γραπτό λόγο;

Υποψιάζομαι Κοραή, αλλά δεν έχω διαβάσει αρκετά για να ξέρω for sure.

Ο Σταμάτης Πέτρου όταν έδινε αναφορά για τον Κοραή στον θείο του τον Στάθη του έγραφε σε πληθυντικό. Την εποχή εκείνη ο Κοραής ήταν ακόμα τεντυ μπους στο Άμστερνταμ....

Τη 23 του απερασμένου σας έγραψα πάλι δια τον σιορ Διαμαντή και σας βεβαιώνω τα προγεγραμμένα. Διά την αγαπητικήν του σας έγραψα πώς ήταν άρρωστη, ή οποία απέθανε· και η αυθεντία του αντί να τα χαρη, έκλαιγεν απαρηγόρητα. Ο Θεός τον ελυπήθηκε τόσον την αυθεντία του, ωσάν και τούς γονείς του, ει δε αν εζούσεν, είχεν απόφασιν διά να την παντρευθή και σας αφίνω να στοχασθήτε τί κακό ήθελε, του γείνει! εις όλην του την ζωή ήθελε να βασανίζεται απαρηγόρητα. Από ένα τιμημένο υποκείμενο άκουσα πως εις τον ντόμινον ωπου εκατηχίζεταν η αγαπητική του, εκατηχίζετο και μια φιλενάδα της οποίας της έλεγε τα μυστικά της· και της είπε πως εχει να παντρευτη με τον σιορ Διαμαντή και πως έχει να γείνη Καλβίνος, και άλλα πολλά. Ό ντόμινος που την κατηχιζε το έμαθε και την κράζει κατά μόνας και της λέγει πώς: άκουσα πως έχεις να παντρευθής με ένα Γραίγον. Ή αγαπητική του του λέγει πώς είνε αλήθεια. Πάλιν της λέγει ο ντόμινος: και πως ετόλμησες να το κάμης αυτό, ωπου εσύ έκαμες όρκον να μη πάρης αλλόφυλον παρά, από την θρησκείαν σου; Αυτή του λέγει πώς: ημείς εκάμαμε συμφωνίαν δια να γείνη ο Διαμαντής πρώτα Καλβίνος κ’έπειτα νά παντρευτούμεν αν δεν πιστεύης εμένα, αρώτησε τούς γονείς μου.

Γαμάτο!

[Annibas]

Η Αγγλική γλώσσα δεν έχει πληθυντικό ευγένειας αντίθετα έχει η Γαλλική, λένε ότι από εκεί προήλθε.

[ΣΚΕΠΤΙΚΟΣ]

.

Ολα τάχε η Μαριωρή οι πληθυντικοί ευγενείας τη μάραναν.....

ΟΥΣΤ Καμηλογάμηδες.....


.






.

[Σενέκας]

κάτι άλλο που παρατηρώ στα γράμματα του Σταμάτη είναι ότι έκανε μίξη. Του έγραφε σε πληθυντικό ευγενείας αλλά συχνά το ξεχνούσε και το γύριζε σε ενικό, ίσως λόγω της συναισθηματικής φόρτισης γιατί ο αχαϊρευτος ο Κοραής τον είχε εξουθενώσει

Αυθέντη, να με γείνη χαράμι το ψωμί όπου έφαγα τώρα 16 χρόνους, χαΐρι να μην ιδώ αν σε γράφω το ένα διά άλλο. Καθώς ακολουθούν έτσι σου γράφω και στοχάσου καλά ωσάν φρόνιμος άνθρωπος όπου είσαι, επειδή η αρχαίς του δείχτουν αχαμναίς και μην πλανάσαι στης ρητορικαίς του. Εγώ ωσάν πιστός δούλός σου σε γράφω εκείνο όπου βλέπω πώς είνε ζημία σου και η αυθεντία σου είσαι νοικοκύρης και κάμε καθώς σας φωτίση ο Θεός.

Και σε περικαλώ να με γράψης με πρώτο επειδή εγώ απεφάσισα πολλαίς φορείς ν'αλλαργάρω από το σπίτι, επειδή δεν υποφέρνεται όμως θέλω να είνε με την γνώμην σας και καθώς με προστάξετε , έτσι θέλει ακολουθήσω. Αν αποφασίσετε όμως να χωρίσω από το σιόρ Διαμαντή, λέγω με τον ολίγον μου νούν να στείλετε τον ανεψιό σας εξάπαντος εδώ. Σε γράφω και από τα πολλά κλάμματα δεν μπορώ να βαστάξω την πέννα, συλλογιζόμενος την κακή μου τύχη όπου τόσους χρόνους δουλεύω εις την ξενητειάν και αντίς να εύρω ολίγην άνεσιν, έπεσα εις χειρότερα. Όμως δεν το αποδίδω αλλού παρά είνε εξ' αμαρτιών μου.

Αν πήτε και διά τα έξοδά του και εις κάθε τι το χέρι του είνε πολλά ανοικτό . Δεν μπορώ να σου γράψω καταλεπτώς τη ζωή του, ωστόσον από ετούτα οπού σε γράφω κατάλαβε την πολιτεία του. Αλλο ένα άκουσα και δεν το επίστεψα, όμως έβεβαιώθηκα και θαυμάζω: πώς αποτόλμησε να πάη να πη του σιόρ Στεφάνου αν ήμπορη την ημέρα να φορη τα μακρυά ρούχα και την νύκτα να βάζη φράγκικα να γυρίζη. Και του είπεν ο σιόρ Στέφανος ωσάν φρόνιμος άνθρωπος να μη το κάμη αυτό, επειδή όποιος ιδή θα κακοβάλη. Επ' αληθεία, αυθέντη, ανετρίχιασα ωσάν το άκουσα πως αποτόλμησε να το είπη, όπου αυτός πιάνεται πως είνε σοφός. 'Ακουσα πως θα πάρη τον μικρότερον υιόν του Ρήγα εις το καντόρι και παρά νάχη ξένων δεν είνε καλλίτερα να στείλετε τον ανεψιό σας; Και με φαίνεται πώς είνε πολλά καλό να τόνε στείλετε με πρώτο, και μένω.

[Nandros]

Η Αγγλική γλώσσα δεν έχει πληθυντικό ευγένειας αντίθετα έχει η Γαλλική, λένε ότι από εκεί προήλθε.

Το you είναι πληθυντικός ευγενείας. Παλιότερα το εσύ στον Ενικό ήταν thou.
.

[ΠΑΓΧΡΗΣΤΟΣ]

Στα γράμματα του Πέτρου προς το αφεντικό της εμπορικής επιχείρησης, θαρρώ πως ο πληθυντικός δεν είναι ευγενείας αλλά μεγαλοπρεπείας ("δούλος" έναντι "αυθέντου")

[Σενέκας]

Στα γράμματα του Πέτρου προς το αφεντικό της εμπορικής επιχείρησης, θαρρώ πως ο πληθυντικός δεν είναι ευγενείας αλλά μεγαλοπρεπείας ("δούλος" έναντι "αυθέντου")

ως ένα βαθμό ναι, αλλά βλέπεις ότι η διαφορά ανάμεσα στα δυο είχε αρχίσει να γίνεται πολύ θολή. Ο Στάθης ο Θωμάς δεν ήταν ούτε βασιλιάς, ούτε ευγενής ούτε είχε κανένα ιδιαίτερο αξίωμα. Ναι μεν του απευθύνεται ως "δούλος" αλλά μόνο δούλος δεν ήταν. Ανάμεσα σε όλες τις δουλικότητες του λέει κοίτα να μαζέψεις τον ανιψιό σου που μας ντροπιάζει όλους ή θα σηκωθώ και θα φύγω, κάτι το οποίο ο Θωμάς προτιμούσε να αποφύγει γιατί του κράταγε την επιχείρηση. Τελικά όντως έφυγε, έφτιαξε δικό του οίκο και γύρισε πίσω στην Πάτμο πλούσιος συνταξιούχος

[Σιχαμερίων Αθλιοζήλευτος]

έλληνοι είμαστε και στο θεό στον ενικό μιλάμε "αγιασθήτω το όνομα σου, ελθέτω η βασιλεία σου"

[Exodus]

.
Αυτό που με παραξενεύει περισσότερο είναι η χρήση του Τρίτου προσώπου Ενικού, που χρησιμοποιούσε ένας υπηρέτης όταν συνομιλούσε με το αφεντικό του. Πχ "Πότε θα δειπνήσει ο κύριος;/η κυρία;".

Στα ιταλικά είναι τρίτο ενικού θηλυκό, και στα γερμανικά τρίτο πληθυντικού.

[hellegennes]

Ο Ρήγας Φεραίος ήδη χρησιμοποιεί φουλ πληθυντικό ευγενείας στο Σχολείον των Ντελικάτων Εραστών, το 1790. Είναι δε αξιοσημείωτο γιατί είναι έργο που βασίζεται σε γαλλικά αναγνώσματα.

[Annibas]

Ο Ρήγας Φεραίος ήδη χρησιμοποιεί φουλ πληθυντικό ευγενείας στο Σχολείον των Ντελικάτων Εραστών, το 1790. Είναι δε αξιοσημείωτο γιατί είναι έργο που βασίζεται σε γαλλικά αναγνώσματα.

Από την Γαλλική γλώσσα προήλθε ο πληθυντικός ευγένειας, στα Αγγλικά δεν υπάρχει πληθυντικός.