Σελίδα 2 από 4
Re: Τι ισχύει; του παράθυρου ή του παραθύρου;
Δημοσιεύτηκε: 07 Απρ 2018, 00:55
από Σαρακατσανος
Μου θυμίσατε τον παππού Μητσοτάκη που είπε κάποτε << η κορυφή του παγοβούνου>> .
Re: Τι ισχύει; του παράθυρου ή του παραθύρου;
Δημοσιεύτηκε: 07 Απρ 2018, 11:49
από Beria
Η ερώτηση αφορά -κυρίως- τα προπαροξύτονα στα οποία η Δημοτική
δυσκολεύεται
Ο γενικός κανόνας νομίζω ότι είναι πως αν ο
λόγιος τύπος είναι συχνός (τον ακούς δηλαδή συχνά στην Εκκλησία, σε διοικητικά κείμενα κλπ) τότε χρησιμοποιείται αυτός και ο τόνος κατεβαίνει.
Παράδειγμα, όλοι θα πουν:
Η ζωή του ανθρώπου, χωρίς να το σκεφτούν. Το ίδιο και στη γενική πληθυντικού: Τα έργα των ανθρ
ώπων.
Αντιθέτως, σε λέξεις σύγχρονες ο τόνος
ανεβοκατεβαίνει κατά περίπτωση
μπορείς να πεις
η σύνθεση της Κυβέρνησης, αλλά
η εναλλαγή των Κυβερνήσεων
δεν θα πεις, πάντως, ποτέ του ψιχ
ούλου, ή του φουρν
άρεως
Re: Τι ισχύει; του παράθυρου ή του παραθύρου;
Δημοσιεύτηκε: 07 Απρ 2018, 11:54
από argouen
GoBack έγραψε: ↑04 Απρ 2018, 13:15
Ελα μλκ δεν το διαβαζω ολο αυτο.Πες πως ειναι το σωστο.
δάκρυσα
Re: Τι ισχύει; του παράθυρου ή του παραθύρου;
Δημοσιεύτηκε: 07 Απρ 2018, 12:19
από hellegennes
Beria έγραψε: ↑07 Απρ 2018, 11:49
Η ερώτηση αφορά -κυρίως- τα προπαροξύτονα στα οποία η Δημοτική
δυσκολεύεται
Ο γενικός κανόνας νομίζω ότι είναι πως αν ο
λόγιος τύπος είναι συχνός (τον ακούς δηλαδή συχνά στην Εκκλησία, σε διοικητικά κείμενα κλπ) τότε χρησιμοποιείται αυτός και ο τόνος κατεβαίνει.
Παράδειγμα, όλοι θα πουν:
Η ζωή του ανθρώπου, χωρίς να το σκεφτούν. Το ίδιο και στη γενική πληθυντικού: Τα έργα των ανθρ
ώπων.
Εγώ λέω συχνά «του άνθρωπου» αλλά θα το αποφύγω σε επίσημο κείμενο. Να σημειώσω εδώ ότι απ' αυτήν την σύγχυση προκύπτουν και εσφαλμένοι τύποι όπως «οι ανθρώποι».
Re: Τι ισχύει; του παράθυρου ή του παραθύρου;
Δημοσιεύτηκε: 07 Απρ 2018, 13:07
από chris
hellegennes έγραψε: ↑06 Απρ 2018, 14:42
Ο τόνος δεν κατεβαίνει απλά και μόνο επειδή κλίνεται, κατεβαίνει σε συγκεκριμένες περιπτώσεις που περιγράφονται από την γραμματική. Ο ελέφαντας δεν κατεβάζει τον τόνο στην γενική. Ούτε το χόρτο, η λύτρωση, η ελπίδα, ο γέρακας, ο μονάρχης...
hellegennes κατάλαβα, έχεις απόλυτο δίκιο και σε ευχαριστώ πολύ.
Beria έγραψε: ↑07 Απρ 2018, 11:49
Η ερώτηση αφορά -κυρίως- τα προπαροξύτονα στα οποία η Δημοτική
δυσκολεύεται
Ο γενικός κανόνας νομίζω ότι είναι πως αν ο
λόγιος τύπος είναι συχνός (τον ακούς δηλαδή συχνά στην Εκκλησία, σε διοικητικά κείμενα κλπ) τότε χρησιμοποιείται αυτός και ο τόνος κατεβαίνει.
Παράδειγμα, όλοι θα πουν:
Η ζωή του ανθρώπου, χωρίς να το σκεφτούν. Το ίδιο και στη γενική πληθυντικού: Τα έργα των ανθρ
ώπων.
Αντιθέτως, σε λέξεις σύγχρονες ο τόνος
ανεβοκατεβαίνει κατά περίπτωση
μπορείς να πεις
η σύνθεση της Κυβέρνησης, αλλά
η εναλλαγή των Κυβερνήσεων
δεν θα πεις, πάντως, ποτέ του ψιχ
ούλου, ή του φουρν
άρεως
Ναι Beria, ευχαριστώ και σένα, αν και ... τα γράφεις τόσο αναλυτικά και με τόσες εξαιρέσεις βρε συ που χάνεται ο άλλος.
Να υποθέσω φιλόλογος και συ και ο hellegennes ;
Re: Τι ισχύει; του παράθυρου ή του παραθύρου;
Δημοσιεύτηκε: 07 Απρ 2018, 13:10
από chris
hellegennes έγραψε: ↑07 Απρ 2018, 12:19
Εγώ λέω συχνά «του άνθρωπου» αλλά θα το αποφύγω σε επίσημο κείμενο. Να σημειώσω εδώ ότι απ' αυτήν την σύγχυση προκύπτουν και εσφαλμένοι τύποι όπως «οι ανθρώποι».
ανθρώποι δεν το έχω ξανακούσει ποτέ, αφύσικο μου φαίνεται, δεν θα μου έβγαινε να το πω ποτέ νομίζω.
Σας είπα ότι περισσότερο πάω διαισθητικά τι μου φαίνεται σωστό παρά λόγω γραμματικής και θεωρώ ... δεν είμαι κακός :-)
Σαρακατσαν έγραψε: ↑07 Απρ 2018, 00:55
Μου θυμίσατε τον παππού Μητσοτάκη που είπε κάποτε << η κορυφή του παγοβούνου>> .
χαχαχαχαχαχαχα
Re: Τι ισχύει; του παράθυρου ή του παραθύρου;
Δημοσιεύτηκε: 10 Απρ 2018, 15:19
από Νταρνάκας
To τρέχον βιβλίο Γραμματικής του Δημοτικού δεν είναι καθόλου διαφωτιστικό. Κάποια ουδέτερα προπαροξύτονα σε -ο κατεβάζουν τον τόνο λέει, κάποια όχι. Πιάσ' τ ' αβγό και κούρευ' το.
Εγώ προσωπικά κλίνω προς τη διατήρηση του τόνου στην προπαραλήγουσα, επειδή απ' ότι βλέπω αυτός είναι ο κανόνας στις λέξεις που είναι καθαρά της δημοτικής (λυκόσκυλο, τριαντάφυλλο), ενώ ο τόνος κατεβαίνει στην παραλήγουσα κυρίως-αν όχι αποκλειστικά- στις λόγιες λέξεις, στους νεολογισμούς και γενικά σε όσες λέξεις προέρχονται αυτούσιες απ' το λεξιλόγιο της αρχαίας ελληνικής (εξώφυλλο, αυτοκίνητο, θέατρο). Θα μου πεις, τα πρόσωπο, μέτωπο και άλογο δεν είναι της δημοτικής; Είναι μεν, αλλά oι λέξεις αυτές υπήρχαν και στην αρχαία ελληνική (έστω κι αν στη νεοελληνική άλλαξε τελείως το νόημα κάποιων, όπως το άλογο), ενώ τα λυκόσκυλο και τριαντάφυλλο είναι καθαρά λέξεις μεταγενέστερων φάσεων της ελληνικής (πρέπει να πρωτοεμφανίστηκαν στα μεσαιωνικά χρόνια, αν δεν κάνω λάθος).
Kαι πάνω που το τελείωσα όλο αυτό, βλέπω το κάστανο να μου χαλάει τη θεωρία!
Re: Τι ισχύει; του παράθυρου ή του παραθύρου;
Δημοσιεύτηκε: 10 Απρ 2018, 15:45
από Rakomelofronas
Στα τρισύλλαβα προπαροξύτονα σε -ο και -ος, ο τόνος κατεβαίνει αν η λέξη είναι ή χρησιμοποιείται ως ουσιαστικό πχ "του αρρώστου", "του ανθρώπου", "του άρρωστου ανθρώπου".
Ο τόνος δεν κατεβαίνει ποτέ σε τετρασύλλαβες και άνω λέξεις σε -ο και -ος. Για παράδειγμα, το "Αμπελοκήπους" είναι ιδιωματισμός γιατί στην ονομαστική είναι "Αμπελόκηποι" και όχι "Αμπελοκήποι". Κάπου είχα διαβάσει ότι στα νοτιοελλαδίτικα ιδιώματα ο τόνος κατεβαίνει πιο συχνά στην παραλήγουσα πχ "Σαββάτο" αντί για "Σάββατο". Γενικά πάντως υπάρχει μια τάση τα τελευταία χρόνια να επανεμφανίζονται κανόνες της καθαρεύουσας οπότε μπορεί κάποιος να επικαλεστεί τον κανόνα "όχι τόνος στην προπαραλήγουσα με μακρά λήγουσα", που δεν έχει ιδιαίτερη χρηστικότητα στα νέα ελληνικά.
Οπότε συνοπτικά: πιο "σωστό" το "παράθυρου", πιο αρχαιοπρεπές/"ύποπτο" το "παραθύρου".
Re: Τι ισχύει; του παράθυρου ή του παραθύρου;
Δημοσιεύτηκε: 10 Απρ 2018, 16:08
από chris
Rakomelofronas έγραψε: ↑10 Απρ 2018, 15:45
Οπότε συνοπτικά: πιο "σωστό" το "παράθυρου", πιο αρχαιοπρεπές/"ύποπτο" το "παραθύρου".
Ε κάντο και συ, το πιο παλιό/αρχαιοπρεπές το "παραθύρου", και πιο new entry το "παράθυρου" να κλείσουμε!
(βάζουμε πρώτο ότι μας συμφέρει περισσότερο...)
Re: Τι ισχύει; του παράθυρου ή του παραθύρου;
Δημοσιεύτηκε: 10 Απρ 2018, 17:06
από Rakomelofronas
Εγώ είμαι του παράθυρου.
Re: Τι ισχύει; του παράθυρου ή του παραθύρου;
Δημοσιεύτηκε: 10 Απρ 2018, 17:07
από chris
Δεν έχει σημασία, δέχεσαι και το παραθύρου όμως, βάλτο πρώτο στην σειρά και κλείσαμε
Re: Τι ισχύει; του παράθυρου ή του παραθύρου;
Δημοσιεύτηκε: 10 Απρ 2018, 17:08
από chris
Πάντως ειλικρινά δεν περίμενα ότι ήθελε τόσο ψάξιμο, το είχα για απλή ερωτησούλα...
Re: Τι ισχύει; του παράθυρου ή του παραθύρου;
Δημοσιεύτηκε: 10 Απρ 2018, 17:11
από Rakomelofronas
Είσαι τυχερός που η συζήτηση δεν γύρισε στον Εμφύλιο (ακόμη).
Re: Τι ισχύει; του παράθυρου ή του παραθύρου;
Δημοσιεύτηκε: 10 Απρ 2018, 17:13
από Χαοτικός
hellegennes έγραψε: ↑07 Απρ 2018, 12:19
Beria έγραψε: ↑07 Απρ 2018, 11:49
Η ερώτηση αφορά -κυρίως- τα προπαροξύτονα στα οποία η Δημοτική
δυσκολεύεται
Ο γενικός κανόνας νομίζω ότι είναι πως αν ο
λόγιος τύπος είναι συχνός (τον ακούς δηλαδή συχνά στην Εκκλησία, σε διοικητικά κείμενα κλπ) τότε χρησιμοποιείται αυτός και ο τόνος κατεβαίνει.
Παράδειγμα, όλοι θα πουν:
Η ζωή του ανθρώπου, χωρίς να το σκεφτούν. Το ίδιο και στη γενική πληθυντικού: Τα έργα των ανθρ
ώπων.
Εγώ λέω συχνά «του άνθρωπου» αλλά θα το αποφύγω σε επίσημο κείμενο. Να σημειώσω εδώ ότι απ' αυτήν την σύγχυση προκύπτουν και εσφαλμένοι τύποι όπως «οι ανθρώποι».
Σφάλμα μεγάλο να το πεις "Άνθρωποι" ή "Ανθρώποι". Αφού δεν υπάρχουν μωρέ! όλοι κτήνη είμαστε.
Υ.Γ. Περάστε ρε σεις κι από την χρονιά χρονολογία να πείτε τη γνώμη σας.
Re: Τι ισχύει; του παράθυρου ή του παραθύρου;
Δημοσιεύτηκε: 10 Απρ 2018, 17:14
από Beria
chris έγραψε: ↑10 Απρ 2018, 17:08
Πάντως ειλικρινά δεν περίμενα ότι ήθελε τόσο ψάξιμο, το είχα για
απλή ερωτησούλα...
Απλή ερωτησούλα, λέει, για το ζήτημα* που άφησε εκατομμύρια Έλληνες αγράμματους!
*η γλωσσική παράνοια, άλλη γλώσσα,δηλαδή, να μιλάει ο λαός στο σπίτι του και άλλη στο σχολείο και τις συναλλαγές με το κράτος
