Aeolism: Τα Λατινικά ως Ελληνική (Greek) Διάλεκτος

[taxalata xalasa]

Ο αιολισμός, η ιδέα ότι τα λατινικά είναι μια διάλεκτος της ελληνικής, ήταν θέμα συζήτησης ανάμεσα σε ένα ευρύ φάσμα συγγραφέων και αναγνωστών στον ρωμαϊκό κόσμο. Συχνά ερμηνευόμενη ψυχαναλυτικά, η ιδέα γίνεται καλύτερα κατανοητή ως άρθρωση μιας αρνητικής αρχαίας συνείδησης ότι οι γλώσσες και οι κοινωνικές ομάδες, συμπεριλαμβανομένων φαινομενικά διακριτών ομάδων όπως οι «Έλληνες» και οι «Ρωμαίοι», είναι στην πραγματικότητα πάντα «ανάμεικτες», και επομένως ότι η ταυτότητα είναι θέμα ρευστής συμμετοχής σε κοινόχρηστες κοινωνικές πρακτικές.

Στο Antiquitates Romanae, ο Διονύσιος ο Αλικαρνασσέας γράφει ότι «οι Ρωμαίοι μιλούν μια γλώσσα ούτε εντελώς βάρβαρη ούτε εξ ολοκλήρου ελληνική, αλλά μια ανάμεικτη και από τις δύο, εκ των οποίων το μεγαλύτερο μέρος είναι η αιολική» . Ο Διονύσιος ισχυρίζεται έτσι ότι τα λατινικά είναι ένα μείγμα ελληνικού, ιδιαίτερα «αιολικού», και αγνωστου μη ελληνικού λόγου. Συνεχίζει αφήνοντας να εννοηθεί ότι αυτό το γλωσσικό μείγμα είναι το αποτέλεσμα «συχνών αναμειγνύσεων» μεταξύ Ρωμαίων και μη Ρωμαϊκών λαών. Η γλώσσα, με άλλα λόγια, θεωρείται ότι αντικατοπτρίζει την πολιτισμική επαφή και την αλληλοεπικάλυψη ομάδων. Τίποτα από αυτά δεν είναι μοναδικό στον Διονύσιο. Η ιδέα ότι η γλώσσα κωδικοποιεί την πολιτισμική διαφορά και ότι η πολιτισμική επαφή μπορεί να προκαλέσει την αλλαγή της γλώσσας, είναι καλά επιβεβαιωμένη στην αρχαιότητα. Επιπλέον, αν και ο Διονύσιος αναπτύσσει τις ιδέες του πληρέστερα από πολλούς άλλους συγγραφείς, η περιγραφή του ρωμαϊκού λόγου είναι μόνο η πληρέστερη έκφραση μιας ευρέως διαδεδομένης ιδέας που έκανε τα λατινικά μια διάλεκτο της ελληνικής, τον αιολισμό.

Όπως πολύ σωστά σημείωσε ο Φάρελ σε ένα πρόσφατο βιβλίο, ο Αιολισμός «αξίζει περισσότερη αναγνώριση και προσοχή από ό,τι συνήθως λαμβάνει». Η ιδέα είναι εντυπωσιακή για δύο λόγους: πρώτον, γιατί διαφέρει από τις σύγχρονες εξηγήσεις των ομοιοτήτων (και διαφορών) μεταξύ λατινικών και ελληνικών και, δεύτερο και πιο σημαντικό, για το πώς αποτελεί παράδειγμα της κατανόησης των Λατινικών ειδικότερα, και της γλώσσας γενικότερα, που ήταν πιο διαδεδομένη και σημαντική στην αρχαιότητα από ό,τι συνήθως αναγνωρίζεται. Η σύγχρονη γλωσσολογία υποστηρίζει ότι οι δύο γλώσσες είναι παρόμοιες λόγω μιας κοινής ινδοευρωπαϊκής κληρονομιάς σε συνδυασμό με ολοένα και πιο έντονη επαφή μεταξύ ομιλητών και συγγραφέων την 1η χιλιετία π.Χ.: με άλλα λόγια, λόγω ιστορικού ατυχήματος - υπάρχουν εξηγήσεις για τις ομοιότητες, αλλά κανένας λόγος για αυτές. Αντίθετα, ο ισχυρισμός του Διονυσίου και άλλων παρόμοιων είναι διαφορετικοί ακριβώς επειδή βασίζονται σε έναν αντιληπτό λόγο για ομοιότητες μεταξύ των γλωσσών, δηλαδή ότι οι γλώσσες είναι παρόμοιες επειδή είναι και οι ομιλητές τους. Ο λόγος που οι γλώσσες είναι παρόμοιες είναι ότι οι μικτοί πολιτισμοί, για να χρησιμοποιήσουμε έναν κοινό αρχαίο όρο, παρήγαγαν μικτές γλώσσες. Σε ένα ιστορικό πλαίσιο αναγνωρισμένης ελληνικής επιρροής στον ρωμαϊκό πολιτισμό, ο Αιολισμός αντικατοπτρίζει μια αρνητική αρχαία επίγνωση της ρωμαϊκής κοινωνίας, όπως χαρακτηρίζεται από αλληλοεπικάλυψη και αλληλοδιείσδυση ομάδων και επομένως της ταυτότητας ως ενδεχόμενο προϊόν της κοινωνικής πρακτικής.

...

Aeolism: Latin as a Dialect of Greek
Benjamin Stevens

The Classical Journal
Vol. 102, No. 2 (Dec. - Jan., 2006/2007), pp. 115-144 (30 pages)
Published By: The Johns Hopkins University Press

[taxalata xalasa]

Παράθεση