Η καταγωγή των Σαρακατσάνων

[Κατσαρίδης]

Στην Εύβοια λέγανε Βλάχους τους Σαρακατσάνους που ήταν εκεί.

[Κατσαρίδης]

Υπάρχουν διάφορες εκδοχές για το πως προήλθε η ονομασία της πόλης του Καρπενησίου, της πρωτεύουσας της Ευρυτανίας. Οι δύο επικρατέστερες είναι οι παρακάτω:

1) Η λέξη Καρπενήσι προέρχεται από τη, λατινικής προέλευσης, κουτσοβλάχικη λέξη "karpen-isu" που σημαίνει τόπος με πολλά σφενδάμια (τύπος ψευδοπλατάνου) τα οποία, όπως λέγεται, αφθονούσαν πολύ παλιά στην περιοχή. Αρκετοί μελετητές ισχυρίζονται ότι το Καρπενήσι δημιουργήθηκε κατά τη Βυζαντινή περίοδο ανάμεσα στον 11ο-13ο αιώνα και πως Κουτσόβλαχοι εγκαταστάθηκαν τότε εδώ.

2) Η δεύτερη ερμηνεία της ονομασίας, αναφέρεται στη σύνθετη τουρκική λέξη "Kar-benis" που μεταφράζεται ως χιονοσκεπής τόπος.

Να αναφέρουμε ακόμη ότι δίπλα από τις δύο παραπάνω, κυρίαρχες εκδοχές, έχουν διατυπωθεί, ανά καιρούς, και διάφορες άλλες δευτερεύουσες οι οποίες, όμως, είναι ελάχιστα αποδεκτές: π.χ. ότι η ονομασία προήλθε από τον πρώτο κάτοικο της περιοχής ονόματι Κάρπο ή από το αρχαίο Καρνάσιον.

https://eyrytixn.blogspot.com/2011/09/b ... t.html?m=1

[Ζαποτέκος]

Ο Κασομούλης αναφέρει πολλές φορές στα ενθυμήματά του "Βλάχους" γύρω απ' τον Τσόγκα και τον Λιακατά , αλλά σχεδόν σίγουρα πρόκειται για Σαρακατσάνους.

Το ότι το "Βλάχος" χρησιμοποιείται με την επαγγελματική ιδιότητα ( ποιμήν , νομάς ) φαίνεται και απ' το "βλαχάκι" που χρησιμοποιεί για τον Λιακατά :



Υ.Γ. Και ήταν και κάπως άγριοι .

[Σέλευκας]

Πρέπει να λάβετε υπόψη ότι η έκφραση Σαρακατσάνος είναι σχετικά πρόσφατη και δεν την ήξεραν πριν κάποια εποχή. Είναι έκφραση που τους δόθηκε από άλλους και παρόλο που την δέχτηκαν δεν σημαίνει ότι την χρησιμοποιούσαν πάντα.
Και φυσικά πριν να τους ονομάσουν έτσι δεν είχαν όνομα γιατί δεν ήρθαν απο κάπου ούτε μιλούσαν κάποια άλλη γλώσσα ώστε να έχουν ιδιαίτερο όνομα (π.χ Αρβανιτης αυτος που μιλάει αρβανιτικα) . Πήραν όνομα όταν έφυγαν απο τις περιοχές τους για πιο βόρεια. Αρα στο ενδιάμεσο ενδεχομένως να τους έλεγε όπως νόμιζε ο καθένας.

[Ζαποτέκος]

Βλάχοι ( λατινόφωνοι ) και μη

- Εθνικός ευεργέτης Αρσάκης Απόστολος ( 1792 - 1874 ) από την Χοτοχόβα Πρεμετής.

- Εθνικός ευεργέτης Αβέρωφ Γεώργιος ( 1815 - 1899 ) από το Μέτσοβο.

- Πολιτικός Αβέρωφ - Τοσίτσας Ευάγγελος ( 1910 - 1990 ) με καταγωγή απ' το Μέτσοβο.

- Ευεργέτης και καπνέμπορος Ιωάννης Ζαν Νίκου ( 1876 - 1931 ) από το Νυμφαίο.

- Στρατάρχης Αλέξανδρος Παπάγος από την πλευρά της μητέρας του/ ο πατέρας του καταγόταν απ' το Αϊβαλί.

- Ιδρυτής της γνωστής επιχείρησης μόδας Βούλγαρης Σωτήριος ( 1857 - 1932 ) με καταγωγή από τους Καλαρρύτες , αν και γεννήθηκε στην Παραμυθιά.

- Εθνικός ευεργέτης Μιχαήλ Τοσίτσας ( 1789 - 1856 ) απ' το Μέτσοβο.

- Ευεργέτης Τσίρλης Μίχας ( 19ος αι. ) απ' το Νυμφαίο.

- Εθνικός ευεργέτης και Φιλικός Βέλλιος Κωνσταντίνος ( 1772 - 1838 ) απ' την Βλάστη ( Μπλάτσι ) Εορδαίας Κοζάνης , μάλλον Βλάχος αν και στο Μπλάτσι ζούσαν και ελληνόφωνοι. ( βλ. εδώ και εδώ )

- Αγωνιστής του '21 Γιωργάκης Ολύμπιος ( 1772 - 1821 ) απ' το Βλαχολίβαδο ( Λιβάδι ) Ολύμπου.

- Εθνικός ευεργέτης Νικόλαος Στουρνάρας ( 1806 - 1853 ) απ' το Μέτσοβο.

- Εθνικός ευεργέτης Δούμπας Στέργιος ( 1794 - 1870 ). Βλάχικης καταγωγής απ' το Λινοτόπι Γράμμου , αλλά γεννήθηκε στο Μπλάτσι, όπου
κατέφυγαν οι γονείς του για να αποφύγουν τις διώξεις των Τουρκαλβανών.


- Εθνικοί ευεργέτες Σίνας Γεώργιος ( 1783 - 1856 ) και Σίνας Σίμων ( 1810 - 1876 )από την Μοσχόπολη.

Να 'χει καμιά σχέση μαζί τους ο ιταλικής καταγωγής παλαιστής Τζον Σίνα ;

- Ο οικουμενικός πατριάρχης Ιωακείμ Γ΄ ο Μεγαλοπρεπής ( 1834 - 1912 ) βλάχικης καταγωγής από το Κρούσοβο.

- Κωλέττης Ιωάννης ( 1773/4 - 1847 ) από το Συρράκο Ιωαννίνων.

- Ιστορικός και πολιτικός Σπυρίδων Λάμπρος ή Λάμπρου ( 1851 - 1919 ) βλάχικης καταγωγής απ' τους Καλαρρύτες από την πλευρά του πατέρα του. Κόρη του ήταν η πρώτη γυναίκα υπουργός Λίνα Λάμπρου Τσαλδάρη.

- Αγωνιστής του '21 Χατζηπέτρος Χριστόδουλος ( 1799 - 1869 ) . Ο Αναστάσιος Γούδας τον λέει βλάχικης καταγωγής ( μαζί με τους ευεργέτη Στουρνάρη , αγωνιστή Στουρνάρη , Κωλέττη , Αβέρωφ και Τοσίτσα - παραδόξως όμως θεωρεί τον Αρσάκη μη Βλάχο ). Αναρωτιέμαι αν στον Ασπροπόταμο ζούσαν μόνο βλαχόφωνοι. Μήπως ήταν Σαρακατσάνος ο Χατζηπέτρος ;


- Στρατηγός Κωνσταντίνος Σμολένσκη ( 1843 - 1915 ). Η οικογένειά του απ' την πλευρά του πατέρα του καταγόταν από την Μοσχόπολη.

- Αριστοτέλης Βαλαωρίτης. Ο πατέρας του καταγόταν απ' την Βαλαώρα Ευρυτανίας. Οι Βλάχοι τον θέλουν Βλάχο . Ήταν όμως η Βαλαώρα βλαχοπεριοχή ή σαρακατσανοπεριοχή ;
---------------------------------------
- Για τον τραπεζίτη , ευεργέτη και Φιλικό Γεώργιο Σταύρου ( 1788 - 1869 ) από τα Ιωάννινα λένε βλάχικης καταγωγής , αλλά δεν κατάφερα να βρω κάτι συγκεκριμένο.

- Οι Βλάχοι θέλουν τον Οδυσσέα Ανδρούτσο Βλάχο. Όμως αυτός το πολύ να ήταν αρβανίτικης καταγωγής από την πλευρά του πατέρα του. Και τον Ιωάννη Γκούρα τον θέλουν Βλάχο, ίσως όμως να ήταν Αρβανίτης όπως λέει ο Φίνλεϋ .

- Για τους Ζαππαίους απ' το Λάμποβο λένε βλάχικης καταγωγή , αν και ο Κατσαρίδης έχει δείξει πως το Λάμποβο ήταν αρβανιτοχώρι.

- Τα βλαχοσάιτ θέλουν ακόμη Βλάχους τους κλεφταρματολούς και αγωνιστές του '21 Ράγκο , Μπουκουβαλαίους ( μάλλον Σαρακατσάνοι ), Σταθαίους , Γριβαίους ( ίσως αρβανίτικης καταγωγής απ' τους Μπουαίους ) και τους Βλαχόπουλους ή Συκάδες ( αναφέρονται απ' τον Κασομούλη ως καταγόμενοι από γενεά βλαχοποιμένων , εντούτοις καθόλου δεν σημαίνει αυτό πως ήταν λατινόφωνοι - μάλλον Σαρακατσάνοι ήταν ).

- Ο Ρήγας Βελεστινλής δεν ήταν Βλάχος. Βλ. εδώ.

[Κατσαρίδης]

Βλάχοι ( λατινόφωνοι ) και μη

- Εθνικός ευεργέτης Αρσάκης Απόστολος ( 1792 - 1874 ) από την Χοτοχόβα Πρεμετής.


- Εθνικοί ευεργέτες Σίνας Γεώργιος ( 1783 - 1856 ) και Σίνας Σίμων ( 1810 - 1876 )από την Μοσχόπολη.

Δεν ήταν Βλάχος ο Αρσάκης. Και πιθανώς ούτε και ο Σίνας

[Ζαποτέκος]

Βλάχοι ( λατινόφωνοι ) και μη

- Εθνικός ευεργέτης Αρσάκης Απόστολος ( 1792 - 1874 ) από την Χοτοχόβα Πρεμετής.


- Εθνικοί ευεργέτες Σίνας Γεώργιος ( 1783 - 1856 ) και Σίνας Σίμων ( 1810 - 1876 )από την Μοσχόπολη.

Δεν ήταν Βλάχος ο Αρσάκης. Και πιθανώς ούτε και ο Σίνας

Η Μοσχόπολη δεν ήταν πόλη Βλάχων ; Εκτός κι αν δεν ήταν απ' την Μοσχόπολη.

Η Χοτοχόβα δεν ήταν βλαχοχώρι ; Πάντως ο Γούδας συμφωνεί μαζί σου και δεν θεωρεί Βλάχο τον Αρσάκη.

[Κατσαρίδης]

Η Μοσχόπολη δεν ήταν πόλη Βλάχων ; Εκτός κι αν δεν ήταν απ' την Μοσχόπολη.

Δεν είχε μόνο Βλάχους. Και στα νεωτέρα χρόνια ήταν μειοψηφία. Σύμφωνα με τον Έλληνα πρόξενο το 1900 είχε 120 αλβανόφωνες οικογενειες και 80 βλαχόφωνες. Για τον Γεώργιο Σινα ο Κωνσταντίνος Μπελλιος από τη Βιέννη σε μια επιστολή αναφέρει τα εξής:

Τοιαύτην δε διαβεβαίωσιν έδωκέ μοι ο τέως πρόεδρος της εν Βιέννη ελληνικής κοινότητος Κούρτης είπών ότι ο Σίνας συνδιελέγετο αλβανιστί μετά του Κιοπέκα , όταν προύκειτο να μη γίνωνται καταληπτοί υπό των άλλων έχει παρευρισκομένων...

https://books.google.gr/books?id=eMY_AQ ... AHoECAEQAw

The fact was confirmed by a 1935 analysis of the family names shows that the majority of the population were indeed Vlachs, but there were also Greeks and Albanians present in the city.

https://en.wikipedia.org/wiki/Moscopole

Βλ. και το βιβλίο του Ε. Κουρίλα "Αλβανικαί Μελέται", σελ. 77 (1933):

Η Χοτοχόβα δεν ήταν βλαχοχώρι ; Πάντως ο Γούδας συμφωνεί μαζί σου και δεν θεωρεί Βλάχο τον Αρσάκη.

Όχι βέβαια. Σε καμία πηγή δεν αναφέρεται ως τέτοιος. Τις τελευταίες δεκαετίες διάφοροι γραφικοί τον θέλουν Βλάχο όπως και τον Ρήγα.

[Δημοκρατικός]

[Κατσαρίδης]

- Για τους Ζαππαίους απ' το Λάμποβο λένε βλάχικης καταγωγή , αν και ο Κατσαρίδης έχει δείξει πως το Λάμποβο ήταν αρβανιτοχώρι.

Από το Λαμποβο κατάγεται και ο Αλεξάντερ Μεξι, πρώην πρωθυπουργός της Αλβανίας

[Ζαποτέκος]

- Για τους Ζαππαίους απ' το Λάμποβο λένε βλάχικης καταγωγή , αν και ο Κατσαρίδης έχει δείξει πως το Λάμποβο ήταν αρβανιτοχώρι.

Από το Λαμποβο κατάγεται και ο Αλεξάντερ Μεξι, πρώην πρωθυπουργός της Αλβανίας

Έχεις πηγή που να λέει πως οι Μέξηδες ήταν απ' το Λάμποβο ; Ή μόνο την ίδια επωνυμία ;

[Κατσαρίδης]

- Για τους Ζαππαίους απ' το Λάμποβο λένε βλάχικης καταγωγή , αν και ο Κατσαρίδης έχει δείξει πως το Λάμποβο ήταν αρβανιτοχώρι.

Από το Λαμποβο κατάγεται και ο Αλεξάντερ Μεξι, πρώην πρωθυπουργός της Αλβανίας

Έχεις πηγή που να λέει πως οι Μέξηδες ήταν απ' το Λάμποβο ; Ή μόνο την ίδια επωνυμία ;

Εννοεις τους Μέξηδες των Σπετσών;

[Ζαποτέκος]

Από το Λαμποβο κατάγεται και ο Αλεξάντερ Μεξι, πρώην πρωθυπουργός της Αλβανίας

Έχεις πηγή που να λέει πως οι Μέξηδες ήταν απ' το Λάμποβο ; Ή μόνο την ίδια επωνυμία ;

Εννοεις τους Μέξηδες των Σπετσών;

Ναι.

[Κατσαρίδης]

Έχεις πηγή που να λέει πως οι Μέξηδες ήταν απ' το Λάμποβο ; Ή μόνο την ίδια επωνυμία ;

Εννοεις τους Μέξηδες των Σπετσών;

Ναι.

Η εκδοχή αυτή αναπαράγεται σε διαφορα άρθρα στο διαδύκτιο αλλά δεν έχω βρει κάποια πρωτογενή πηγή. Εδώ έχει ένα οικογενειακό δέντρο.

http://www.koutouzis.gr/mexis.htm

[Ζαποτέκος]

Εννοεις τους Μέξηδες των Σπετσών;

Ναι.

Αναπαράγεται σε διαφορα άρθρα στο διαδύκτιο αλλά δεν έχω βρει κάποια πρωτογενή πηγή. Εδώ έχει ένα οικογενειακό δέντρο.

http://www.koutouzis.gr/mexis.htm

Στην εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος λέει στο λήμμα Μέξης :

Επώνυμο οικογένειας αγωνιστών του 1821 που καταγόταν από την Ήπειρο και πολύ πριν από την Επανάσταση ήταν εγκαταστημένη στο Λεωνίδιο και στις Σπέτσες.
edit

Και ο Στασινόπουλος στο Λεξικό του