ΓΟΡΓΟΠΟΤΑΜΟΣ 1964. ΕΝΑ ΑΚΟΜΗ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟ ΕΓΚΛΗΜΑ

[Frappezitis]

Για να μαθαίνουν και οι νεότεροι τα εγκλήματα των ΗΠΑ και των Ελλήνων συνεργατών τους.

Στις 29 Νοεμβρίου 1964 γιορτάστηκε για πρώτη φορά επίσημα, με τη συμμετοχή και εκπροσώπων της κυβέρνησης της Ένωσης Κέντρου, η επέτειος ανατίναξης της γέφυρας του Γοργοπόταμου, μιας από τις κορυφαίες ενέργειες του κινήματος της Εθνικής Αντίστασης. Εντούτοις, ο εορτασμός, στον οποίο πήραν μέρος περίπου είκοσι χιλιάδες άνθρωποι, σχεδόν στο σύνολό τους παλιοί αγωνιστές και αγωνίστριες του ΕΑΜ και μέλη και φίλοι της ΕΔΑ και της Δ.Ν. Λαμπράκη, βάφτηκε στο αίμα. Η έκρηξη μιας νάρκης είχε ως συνέπεια τον θάνατο 13 και τον τραυματισμό περίπου 80 από τους συγκεντρωμένους.
Νεκροί ήταν οι Γεώργιος Γιαννακούλης, Νικόλαος Δασόπουλος, Κωνσταντίνος Κανιούρας, Χρήστος Κεστίνης, Κωνσταντίνος Λεμπέσης, Κωνσταντίνα Μπότη, Δημήτριος Μυλωνάς, Ηρωδιών Παπαζαχαρίου, Απόστολος Πολύμερος, Ασημούλα Ραχιώτη, Κωνσταντίνος Τσαρουχάς, Δήμος Τσιντικίδης και η 12χρονη Κική Λιακοπούλου.
Η επίσημη ανακοίνωση για νάρκη που είχε τοποθετηθεί εκεί στα χρόνια του Εμφυλίου ασφαλώς και δεν έπεισε, καθώς η περιοχή είχε καθαριστεί επανειλημμένα κατά το παρελθόν, ενώ είχαν πραγματοποιηθεί κι άλλες ανάλογες -αν και όχι τόσο μαζικές- εκδηλώσεις μνήμης στο ίδιο μέρος, που αποτελούσε, άλλωστε, πέρασμα καθημερινό χωρικών και κυρίως κτηνοτρόφων.
Σύμφωνα με συγκεκριμένα στοιχεία που δημοσιοποιήθηκαν, η νάρκη είχε τοποθετηθεί από Αμερικανούς πράκτορες, με σκοπό την πρόκληση έκρυθμης κατάστασης και κυρίως τη δημιουργία προβλημάτων στην κυβέρνηση του Γεώργιου Παπανδρέου, η οποία είχε ήδη απορρίψει τα αμερικανονατοϊκά διχοτομικά σχέδια επίλυσης του Κυπριακού.
Η δολοφονία αριστερών αγωνιστών θα όξυνε τις σχέσεις κυβέρνησης-Αριστεράς, ενώ ενδεχόμενη κυβερνητική συμπόρευση με την ΕΔΑ και αποκάλυψη της αμερικάνικης προβοκάτσιας θα έδινε τη δυνατότητα να καταγγελθεί η κυβέρνηση για συνοδοιπορία με τον κομμουνισμό.
Συνάμα, θα στελνόταν μήνυμα μηδενικής ανοχής στην Αριστερά, η οποία, παρά την εκλογική της υποχώρηση στις βουλευτικές εκλογές, είχε θριαμβεύσει στις αυτοδιοικητικές εκλογές του Ιουλίου, με το σύνολο των εργατικών-λαϊκών δήμων όλης της χώρας να "κοκκινίζουν".
Η κυβέρνηση Παπανδρέου όχι μόνο υποχώρησε μπροστά στην αμερικάνικη πρόκληση, αλλά και οδήγησε σε δίκη 18 από τους παρευρισκόμενους στην εκδήλωση, καταδικάζοντας 12 απ' αυτούς. Ανάμεσά τους ήταν οι στρατηγοί Γεράσιμος Αυγερόπουλος (του ΕΛΑΣ) και Νικόλαος Κοσίντας (του ΕΔΕΣ, συνεργαζόμενος με την ΕΔΑ), η αγωνίστρια της Αντίστασης Άννα Σολωμού, ο μαχητής του ΕΛΑΣ που είχε πάρει μέρος στην ανατίναξη της γέφυρας το 1942, Σπύρος Μπέκιος, κ.ά.
Η ΕΔΑ, αν και κατήγγειλε την αμερικάνικη προβοκάτσια, απέφυγε να δώσει μεγάλη έκταση στις αντιδράσεις της, οξύνοντας την κριτική της προς την κυβέρνηση, για να μην εξυπηρετήσει τα σχέδια των προβοκατόρων. Κι αυτή της η στάση -ενταγμένη στη συνολικότερη πολιτική της επιδίωξης πάση θυσία συνεργασίας με το Κέντρο- κάθε άλλο παρά συνέβαλε στην αποτροπή εξελίξεων που οδήγησαν στο βασιλικό πραξικόπημα του Ιουλίου 1965 και τελικά στο στρατιωτικό πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967.

[Beria]

Η προβοκάτσια στον Γοργοπόταμο ήταν στα πλαίσια της προετοιμασίας της χούντας, από την CIA