ΕΑΜ : Το ανολοκλήρωτο φεμινιστικό όραμα

[John Brown Gun Club]

Το οποίο έχει σχέση, πως ανά πάσα στιγμή και οποιαδήποτε γυναίκα μπορεί να ζωστεί τα άρματα, στα πλαίσια της ισότητας.

Ειπε τωρα ο τυπος που ποσταρει φωτο με γκομενακια απο το στρατο του Ισραηλ.

νατος κι ο σαλιαρης

[AlienWay]

Το οποίο έχει σχέση, πως ανά πάσα στιγμή και οποιαδήποτε γυναίκα μπορεί να ζωστεί τα άρματα, στα πλαίσια της ισότητας.

Ειπε τωρα ο τυπος που ποσταρει φωτο με γκομενακια απο το στρατο του Ισραηλ.

Μέγα αφιέρωμα στις Ισραηλινές στρατιωτίνες.

[John Brown Gun Club]

Το οποίο έχει σχέση, πως ανά πάσα στιγμή και οποιαδήποτε γυναίκα μπορεί να ζωστεί τα άρματα, στα πλαίσια της ισότητας.

Ειπε τωρα ο τυπος που ποσταρει φωτο με γκομενακια απο το στρατο του Ισραηλ.

Το οποίο αναιρεί τη θέση μου, με ποιο τρόπο; Οτι δεν είναι τα γκομενάκια του ΕΑΜ αλλά είναι του Ισραήλ, ε;

μαλλον τους βαζουν καποιο φαρμακο που κοβει την περιοδο στο γαλα του πρωινου

[Αγις]

Ειπε τωρα ο τυπος που ποσταρει φωτο με γκομενακια απο το στρατο του Ισραηλ.

νατος κι ο σαλιαρης

εεεεε ψιιτττττ

[Yochanan]

Ρούμελη uber alles ρε.
Δεν βρίσκω το u με ουμλαουτ στο πληκτρολόγιο. Περίεργο.

Οντως. Κοίταξες καλά; Εμένα το έχει ακριβώς δίπλα στο ç.

[AlienWay]

Ειπε τωρα ο τυπος που ποσταρει φωτο με γκομενακια απο το στρατο του Ισραηλ.

Το οποίο αναιρεί τη θέση μου, με ποιο τρόπο; Οτι δεν είναι τα γκομενάκια του ΕΑΜ αλλά είναι του Ισραήλ, ε;

μαλλον τους βαζουν καποιο φαρμακο που κοβει την περιοδο στο γαλα του πρωινου

Και στις αντάρτισσες του ΕΑΜ αυτό λες να έβαζαν;

[Naida]

Εσύ που δεν θες να καταταγείς για να βοηθήσεις την πατρίδα σου.

Είπα εγώ να μη πηγαίνουν οι γυναίκες στρατό; μου φαίνεται περίεργο καθότι η θέση μου είναι να πηγαίνουμε κανονικότατα στρατό και όχι απλά. Με φουλ εκπαιδευση και εξειδίκευση. Μήπως λέγαμε κάτι άλλο και μπερδεύεσαι;

Ε, σου είχα πει στο νήμα "πάμε πόλεμο" να έρθεις μαζί μας στην περίπτωση που μας καλέσουν (αστειευόμενος βέβαια) και μου απάντησες "αν εσύ γεννάς και αιμορραγείς μια φορά το μήνα, έλα να μου το ξαναπείς". Εκεί είναι, ψάξε και βρες το. Τι συμπέρασμα να βγάλω από αυτό;

Α άλλο πάμε πόλεμο μαζί, εσύ εκπαιδευμένος κι εγώ ανεκπαίδευτη και προφανώς θα στο είπα επειδή το είπες δήθεν τάχα μου ότι δεν υπάρχει ισοτητα και εσείς τα καημενούλια πάτε στρατό και αδικείστε και θα σου απάντησα κι εμείς γεννάμε. Άλλο αυτό και άλλο να λες δε θέλω να καταταγώ. Διαστρέφεις λίγο το νόημα και είναι άσχημο.

[Αγις]

Το οποίο αναιρεί τη θέση μου, με ποιο τρόπο; Οτι δεν είναι τα γκομενάκια του ΕΑΜ αλλά είναι του Ισραήλ, ε;

μαλλον τους βαζουν καποιο φαρμακο που κοβει την περιοδο στο γαλα του πρωινου

Και στις αντάρτισσες του ΕΑΜ αυτό λες να έβαζαν;

ειχε γραψει ο ΤΑΥΓΕΤΗΣ κ ειχε παραθεσει αδιασειστα ντοκουμεντα για την σεξουαλικη ζωη των ανταρτισων

[Naida]

Ρούμελη uber alles ρε.
Δεν βρίσκω το u με ουμλαουτ στο πληκτρολόγιο. Περίεργο.

Οντως. Κοίταξες καλά; Εμένα το έχει ακριβώς δίπλα στο ç.

Ποζερά

[AlienWay]

Είπα εγώ να μη πηγαίνουν οι γυναίκες στρατό; μου φαίνεται περίεργο καθότι η θέση μου είναι να πηγαίνουμε κανονικότατα στρατό και όχι απλά. Με φουλ εκπαιδευση και εξειδίκευση. Μήπως λέγαμε κάτι άλλο και μπερδεύεσαι;

Ε, σου είχα πει στο νήμα "πάμε πόλεμο" να έρθεις μαζί μας στην περίπτωση που μας καλέσουν (αστειευόμενος βέβαια) και μου απάντησες "αν εσύ γεννάς και αιμορραγείς μια φορά το μήνα, έλα να μου το ξαναπείς". Εκεί είναι, ψάξε και βρες το. Τι συμπέρασμα να βγάλω από αυτό;

Α άλλο πάμε πόλεμο μαζί, εσύ εκπαιδευμένος κι εγώ ανεκπαίδευτη και προφανώς θα στο είπα επεοδή το είπες δήθεν τάχα μου ότι δεν υπάρχει ισοτητα και εσείς τα καημενούλια πάτε στρατό και αδικείστε και θα σου απάντησα κι εμείς γεννάμε. Άλλο αυτό και άλλο να λες δε θέλω να καταταγώ. Διαστρέφεις λίγο το νόημα και είναι άσχημο.

εσένα που έχεις εκπαιδευτεί

40 μέρες διαρκεί η εκπαίδευση (και πίστεψέ με, θα μπορούσε να διαρκεί και 2 εβδομάδες με τα ίδια αποτελέσματα). Δεν είναι μεγάλο το διάστημα της βασικής εκπαίδευσης.

Και αν δεν κάνεις για τα όπλα, υπάρχουν κι αλλα πόστα στις ένπολες δυνάμεις. Αν υπάρχει διάθεση, όλα γίνονται.

[Ζαποτέκος]

Ο Μαραντζίδης πάντως στο έργο του για τον ΔΣΕ τα έλεγε αλλιώς. Δυστυχώς δεν το έχω μαζί μου για να παραθέσω εκτενή αποσπάσματα. Οπότε θα βάλω αυτά που αλίευσα απ' το διαδίκτυο .

- Η ιδιότητα του μέλους του Κόμματος εξασφάλιζε καλύτερες προοπτικές στην εξέλιξη του μαχητή μέσα στον ΔΣΕ … Τα κομματικά στελέχη μπορούσαν να απολαμβάνουν καλύτερες συνθήκες διαβίωσης, διατροφής και ένδυσης, καθώς επίσης και υγειονομικής περίθαλψης (...)
Εκτός όμως από τις θεσμικές και νομιμοποιημένες ιεραρχίες, αυτό που χαρακτήριζε έντονα το Δημοκρατικό Στρατό ήταν η ισχύς και η πυκνότητα των πελατειακών δικτύων (...) Τα δίκτυα πατρωνίας διαμόρφωσαν εκ των πραγμάτων άνισες συνθήκες διαβίωσης μέσα στο ΔΣΕ (...) Οι ανισότητες προκαλούσαν περισσότερο όταν εμπλέκονταν γυναίκες.

- Το πιο σκοτεινό ζήτημα των ερωτικών σχέσεων στο ΔΣΕ ήταν η σεξουαλική εκμετάλλευση των γυναικών. Στελέχη των διαφόρων αρχηγείων φαίνεται πως εξανάγκαζαν στρατολογημένες κοπέλες σε ερωτική συνεύρεση μαζί τους.

- Η σε βάθος μελέτη του Δημοκρατικού Στρατού αναδεικνύει μια βαθύτατη ανθρώπινη τραγωδία, νέων κυρίως ανθρώπων, ανδρών και γυναικών, που κατά βάση στρατολογήθηκαν βίαια και υποχρεώθηκαν να πολεμήσουν κάτω από μια ηγεσία που δεν εμπιστεύονταν, σε έναν πόλεμο που δεν πίστευαν και τον οποίο δεν μπορούσαν να κερδίσουν...
https://greekcivilwar.wordpress.com/2017/01/08/gcw-793/
https://greekcivilwar.wordpress.com/2016/12/29/gcw-774/

- Εκεί, μεταξύ άλλων, διαβάζουμε πως «ένας όχι αμελητέος αριθμός ανταρτών» συμφωνούσε με την άποψη ότι «όλα τα [κομματικά] στελέχη είναι λέρες» .

Μεταξύ τους υπήρχε «μια συχνή σύγκρουση αρμοδιοτήτων» . Ενώ οι άνδρες τους πεινούσαν, οι ίδιοι όχι μόνον έτρωγαν καλά αλλά είχαν «το δικό του μάγειρα ο καθένας»

.«Στην υπόθεση μάλιστα [της εκτέλεσης] του Γιαννούλη κάποιοι υποστήριξαν πως ο θάνατός του σχετιζόταν με την όμορφη γυναίκα του» .

«Στελέχη των διαφόρων αρχηγείων φαίνεται πως εξανάγκαζαν στρατολογημένες κοπέλες σε ερωτική συνεύρεση μαζί τους», ενώ άλλες τους προτιμούσαν «για να έχουν περισσότερη τροφή και καλύτερη ένδυση» .
https://www.efsyn.gr/themata/fantasma-t ... ilie-noite

[AlienWay]

μαλλον τους βαζουν καποιο φαρμακο που κοβει την περιοδο στο γαλα του πρωινου

Και στις αντάρτισσες του ΕΑΜ αυτό λες να έβαζαν;

ειχε γραψει ο ΤΑΥΓΕΤΗΣ κ ειχε παραθεσει αδιασειστα ντοκουμεντα για την σεξουαλικη ζωη των ανταρτισων

Ε, άνθρωποι είναι κι αυτές. Ολοι άνθρωποι είμαστε.

[Naida]

Ε, σου είχα πει στο νήμα "πάμε πόλεμο" να έρθεις μαζί μας στην περίπτωση που μας καλέσουν (αστειευόμενος βέβαια) και μου απάντησες "αν εσύ γεννάς και αιμορραγείς μια φορά το μήνα, έλα να μου το ξαναπείς". Εκεί είναι, ψάξε και βρες το. Τι συμπέρασμα να βγάλω από αυτό;

Α άλλο πάμε πόλεμο μαζί, εσύ εκπαιδευμένος κι εγώ ανεκπαίδευτη και προφανώς θα στο είπα επεοδή το είπες δήθεν τάχα μου ότι δεν υπάρχει ισοτητα και εσείς τα καημενούλια πάτε στρατό και αδικείστε και θα σου απάντησα κι εμείς γεννάμε. Άλλο αυτό και άλλο να λες δε θέλω να καταταγώ. Διαστρέφεις λίγο το νόημα και είναι άσχημο.

εσένα που έχεις εκπαιδευτεί

40 μέρες διαρκεί η εκπαίδευση (και πίστεψέ με, θα μπορούσε να διαρκεί και 2 εβδομάδες με τα ίδια αποτελέσματα). Δεν είναι μεγάλο το διάστημα της βασικής εκπαίδευσης.

Και αν δεν κάνεις για τα όπλα, υπάρχουν κι αλλα πόστα στις ένπολες δυνάμεις. Αν υπάρχει διάθεση, όλα γίνονται.

40 μέρες δεν θα διαρκέσει ο πόλεμος.

[run]

https://www.lifo.gr/articles/archaeolog ... valarisses

Την εποχή του μεγάλου ξεσηκωμού, τα πράγματα δεν έμεναν στατικά, εξελίσσονταν συνεχώς σε διάφορες πτυχές της κοινής ζωής, απρόσμενες πολλές φορές. Άλλαζαν οι ίδιες οι σχέσεις των ανθρώπων. Oι Ευρυτάνες συντάκτες του κώδικα για την Αυτοδιοίκηση, όταν έφτασαν να αντιμετωπίσουν τη γυναικεία συμμετοχή στις συνελεύσεις, βρέθηκαν σε δύσκολη θέση, το ζήτημα ήταν εξαιρετικά λεπτό.
«Oι χωρικοί δε θα δεχθούνε μήτε ν' ακούσουνε για παρουσία των "θηλυκών" σε σύναξη αρσενικών. Αυτό δε ματάγινε!» λέγανε μεταξύ τους. Και είχαν τον φόβο πως η αντίδραση δεν θα προερχόταν μόνο από τους άνδρες, αλλά και από τις ίδιες τις γυναίκες. «Θα το πάρουν για συντέλεια του κόσμου». (Μπέικος) Τίποτα από αυτά δεν έγινε.

Αγκυλώσεις αιώνων ξεπεράστηκαν μέσα σε λίγους μήνες. «Χιλιάδες κορίτσια προσχώρησαν στην Αντίσταση –αψηφώντας για πρώτη φορά τις επαρχιώτικες συμβάσεις και αγνοώντας ή πείθοντας τους γονείς τους– και ανέλαβαν πολιτική δράση». (Mazower)

Πιο δύσκολο αποδείχτηκε να αποχωριστούν οι γυναίκες το παραδοσιακό, αλλά και χρηστικό, μαντίλι στο κεφάλι, παρά να φορέσουν παντελόνι –κάτι που ούτε στην Αθήνα το αποτολμούσαν– και να κρατήσουν όπλο. Η απόσταση που διανύθηκε για να δεχτούν οι χωρικοί μια γυναίκα με παντελόνι και όπλο ή κορίτσια και αγόρια να δουλεύουν πλάι πλάι στην Αντίσταση ήταν μεγάλη.

Και αυτό σε ορεινές περιοχές με θανατηφόρα ήθη, όπου ήταν επιλήψιμο έστω να περάσει μια γυναίκα μόνη από την πλατεία του χωριού της, όπου κάθονταν αποκλειστικά οι άνδρες ή αρκούσε να κοιτάξει ένας νεαρός μια κοπέλα για να ξεσπάσει αιματηρή βεντέτα.

Oι κοπέλες που προσχώρησαν στην ένοπλη Αντίσταση πολεμάνε αρχικά πλάι πλάι με τους άνδρες. Στη συνέχεια, όταν πλήθυναν, έφτιαξαν δικές τους, υποδειγματικές διμοιρίες στα πλαίσια των μεγάλων μονάδων και πολλές ξεπέρασαν τους άντρες σε τόλμη και γενναιότητα.

Η γερμανική κατασκοπεία δεν αργεί να εντοπίσει τους γυναικείους μαχητικούς σχηματισμούς του ΕΛΑΣ: «Η συγκρότηση γυναικείων ενόπλων τμημάτων επιβεβαιώνεται γενικά. Πρόκειται για ομάδες που θεωρούνται υποδειγματικές, οι οποίες αποτελούνται από 20 μέχρι 25 γυναίκες. Εκπαιδεύονται κανονικά τόσο στα ελαφρά όσο και στα βαριά όπλα». Και επιβεβαιώνει το παγκοίνως γνωστό: «Oποιοδήποτε παράπτωμα σε βάρος αυτών των γυναικών από μέρους των ανδρών τιμωρείται αυστηρότατα, μη εξαιρουμένης και της ποινής του θανάτου». (Μαθιόπουλος, Αντίσταση).

Τα νεαρά αρματωμένα κορίτσια της Αντίστασης είναι ο πίνακας που ακόμη δεν αναρτήθηκε στην πατρίδα τους. Η Ρίτα Μπούμη-Παπά τις υμνεί: Καπετάνισσες, καβαλάρισσες του νέου μας θρύλου, εζήσαμε μονάχα για να σας δούμε...

Στο εαμικό κράτος δεν υπάρχουν διακρίσεις φύλου. Προβάλλεται και επικρατεί «η εικόνα μιας γυναίκας που δεν ζει "στο περιθώριο της κοινωνικής ζωής". Έχει τα ίδια δικαιώματα με τους άντρες και αντίστοιχες υποχρεώσεις».(R. van Boeschoten) Όπως ήταν επόμενο, μαζί με τις γυναίκες χειραφετούνται και οι άντρες. Οι νέοι του αντάρτικου βλέπουν πλέον τις κοπέλες με άλλο μάτι: «Τη γυναίκα μάς έμαθαν στο Βουνό να τη σεβόμαστε, να τη βλέπουμε σαν αδελφή μας, μάνα μας. Ήταν κι αυτή Ελληνίδα και άνθρωπος, όχι αντικείμενο.

Με δυο λόγια, τουλάχιστον για μένα, το Βουνό ήταν το μεγαλύτερο και καλύτερο σχολείο». (Δ. Μπουζούκας) Και ήταν μόλις πριν τον πόλεμο που σε κάποιο ορεινό χωριό της Ρούμελης μια ηλικιωμένη μάνα εξηγούσε με αφέλεια στη συγχωριανή της τον λόγο που παντρεύτηκε τόσο νέος ο γιος της: «Φορτιάτικο [υποζύγιο] δεν είχαμι, τι να κάμ' το πιδάκι μ'...»

Όλοι ενθαρρύνουν τις γυναίκες στον νέο τους ρόλο. O μητροπολίτης Ιωακείμ, στην Πανελλαδική Συνδιάσκεψη του ΕΑΜ στο Καρπενήσι, ευλογεί δημοσίως με τον δικό του ιδιόρρυθμο τρόπο τη γυναικεία παρουσία στον αγώνα, καταλήγοντας ότι οι γυναίκες δεν είναι μόνο για να τσιγαρίζουν κρεμμύδια. Φυσικά αυτές τον αποθεώνουν.

Μόνο σε ό,τι άπτεται των ερωτικών σχέσεων μεταξύ των δύο φύλων η γυναίκα ευνοείται εξόφθαλμα. Ο ορεσίβιος ιπποτισμός την προστατεύει. Σε κάθε τέτοια περίπτωση οι αποφάσεις για τις ερωτικές σχέσεις είναι πάντοτε υπέρ των γυναικών, σε βαθμό αδικίας για τους άνδρες. «Στα προβλήματα της ηθικής και σεξουαλικής ελευθερίας επικρατούσε, μπορούμε να πούμε, "πουριτανισμός".

Oι μαχητές και τα στελέχη σέβονταν τις συναγωνίστριές τους και τα κορίτσια των χωρικών. [...] Και αν εκδηλώνονταν κάποιο κρούσμα, η τιμωρία ήταν τόσο αυστηρή που με τα σημερινά κριτήρια θα την καταλογίσουμε λάθος≫. (Χατζής) Το διαπιστώνει και ένας προφανώς ενδιαφερόμενος Ιταλός στρατιώτης από αυτούς που είχαν προσχωρήσει στον ΕΛΑΣ και έμεινε δυο χρόνια στο Βουνό: «Μια πολύ μεγάλη αυστηρότητα στα ήθη απαγόρευε εντελώς στους αντάρτες να έρχονται σε οποιαδήποτε σαρκική επαφή με γυναίκες, ακόμα κι όταν αυτές συγκατανεύανε, επί ποινή εκτελέσεως». (Γκαλιμπέρτι)

Όταν αποφασίστηκε να προκηρυχθούν ελεύθερες εκλογές τοπικής αυτοδιοίκησης, δικαίωμα ψήφου έχουν όσοι συμπλήρωσαν το 17ο έτος και για πρώτη φορά στην ελληνική ιστορία ψηφίζουν οι γυναίκες. «Η γυναίκα είχε μια ιστορική κατάχτηση με την αυτοδιοίκηση. Απόχτησε την ισοτιμία της.

Σε πολλά χωριά της ελεύθερης Ρούμελης υπάρχουν γυναίκες στην αυτοδιοίκηση και γυναίκες δικαστίνες. [...] Στο Μικρό Χωριό, Μεγάλο Χωριό, Λάσπη, Κορυσχάδες, Φουρνά και στο δημοτικό συμβούλιο Καρπενησίου εκλέχτηκαν γυναίκες». O συγγραφέας Βασίλης Ρώτας ανεβαίνει το 1944 στο Βουνό και σαστίζει με τη γυναικεία παρουσία σε όλο το φάσμα του αγώνα. Όπως λέει, «πολλές σουφραζέτες θα μπορούσαν να πάρουν μαθήματα από τις καραγκούνες».

Δυστυχώς, μετά την απελευθέρωση οι γυναικείες κατακτήσεις εξανεμίστηκαν. Οι μεταπολεμικές κυβερνήσεις υποβίβασαν και πάλι τις γυναίκες σε ρόλο κομπάρσων της κοινωνικής ζωής. Χρειάστηκε να αγωνιστούν ακόμη μία δεκαετία, έως το 1952, για να αποκτήσουν έστω το αυτονόητο δικαίωμα και του εσχάτου των ανδρών: Το δικαίωμα ψήφου.
[img]https://i.postimg.cc/c6GxQF1G/1654 ... .jpg[/img]

συντροφοι τα παραμυθια τα ψεμματα την προπαγανδα ο χρονος τα εστειλε στον σκουπιδοτενεκέ της ιστοριας και το πρωτο ανταρτικο ηταν η πρωτη φαση του εμφυλιου μιας και το κκε εξοντωνε κάθε μη υποταγμενο σαυτο ελληνα

τελειωσαν τα ψεμματα ο κουμουνισμος ο ναζισμος κτλ πηγαν στον σκουπιδοτενεκέ

τωρα οι ελληνες πεπει να σταματησουν τη λαθρομεταναστευση τον εποικισμο της ελλαδας από μουσουλμάνους ασιατες και αφρικανους

και να σταματησει την επιθετικοτητα της τουρκιας

ξερω πως οι υναικες εινααι εξισου καλες μαχητες με τους ανδρες και σημερα πρεπει και οι γυναικες να κληθουν στα οπλα

έρρωσθε

[Ζαποτέκος]

Στα όπλα με το ζόρι: αναμνήσεις επιστρατευμένων γυναικών στο ΔΣΕ

Ελάχιστες δημοκρατικές δομές χαρακτήριζαν τους σχηματισμούς των ανταρτών του ΔΣΕ, αφού στην πλειονότητά του απαρτιζόταν από επιστρατευμένους, φανερά τη μέρα, κρυφά το βράδυ, νεαρούς και νεαρές. Οι τελευταίες, παρά την αλλεπάλληλη διαφώτιση προσπαθούσαν πάντα να λιποτακτήσουν. Όσες επέζησαν προσεγγίζονται με δυσκολία και η μνήμη τους είναι επιλεκτική: γενικά ομιλούν με περηφάνια για τους ανδρικούς τους ρόλους, αλλά σιωπούν περί των γυναικείων.

Αντιφάσεις

Είναι εξαιρετικά απίθανο να υπάρχει κανείς που να αμφιβάλλει ότι από το 1946 ως το 1949, οι αντάρτες στην Ελλάδα επιστράτευαν με τη βία άντρες, γυναίκες κι εφήβους. Αν όμως αρχίσουμε να επεξεργαζόμαστε ιστορικά το θέμα, αναζητώντας π.χ. την αναλογία επιστρατευμένων -εθελοντών, τον τρόπο που τους έπαιρναν από το σπίτι, τα συναισθήματά τους, σίγουρα θα προκύψουν διαφωνίες, καθώς διάφοροι αγνοί ιδεολόγοι, σκληροί επαγγελματίες ή εύπιστοι φιλίστορες θα επιμένουν ότι στην πλειονότητά τους οι αντάρτες του ΔΣΕ ήταν εθελοντές και άλλα ρομαντικά παρόμοια.


Στην ερώτηση αν ο στρατός των ανταρτών, ο ΔΣΕ, ήταν πράγματι δημοκρατικός η απάντηση είναι πολύ απλή: κανείς στρατός δε δομείται με δημοκρατικές λειτουργίες, αφού οι αποφάσεις της κορυφής στέλνονται στη βάση ως αναντίρρητες εντολές. Οπότε ο λογότυπος ΔΣΕ είναι επίπλαστος. Θα ήταν ορθότερο ο κομματικός αυτός στρατός να ονομαστεί λαϊκός, όπως ο προκάτοχός του ο ΕΛΑΣ. Για λόγους όμως συνεννόησης μεταξύ μας θα κρατήσουμε τον τίτλο που δόθηκε από τους αυθέντες του, θα αναφέρεται δηλαδή ως ΔΣΕ.

Για ένα Νέο Στρατό

Επιστράτευε λοιπόν ο ΔΣΕ με δύο τρόπους: αρχικά ο θεσμικός που ομοίαζε με τον αντίστοιχο του Εθνικού Στρατού (περιέλαβε όμως αργότερα και τις γυναίκες) και λάβαινε χώραν στη ζώνη ελέγχου των ανταρτών: κολλούσαν στο πλατάνι της πλατείας το φιρμάνι της επιστράτευσης ή μετέδιδαν προφορικά την ύπαρξή του. Ελάχιστοι χωρικοί ήταν διατεθειμένοι να δοκιμάσουν τη νομιμοφροσύνη τους έναντι του κράτους των ανταρτών, αφού ήταν γνωστό ότι η διαφωνία έφερνε κυρώσεις που κυμαίνονταν από την κατάσχεση υλικών αγαθών ως τον προσωπικό θάνατο.

Ο επόμενος τρόπος εύρεσης «νέου υλικού» , όπως ονομάζονταν από τους διαφωτιστές του ΚΚΕ οι επιστρατευμένοι, άρχισε να εφαρμόζεται μαζικά από το φθινόπωρο του 1948 και μετέπειτα, θεωρητικά για να σχηματιστούν οι «στρατηγικές εφεδρείες» των ανταρτών, πρακτικά για να συνεχίσει ο ΔΣΕ να υπάρχει. Νύκτωρ κι απροειδοποίητα οι αντάρτες έμπαιναν το βράδυ σε χωριά και κωμοπόλεις κι απασχολώντας τις αντίπαλες δυνάμεις αιχμαλώτιζαν άντρες, γυναίκες, αγόρια και κορίτσια. Κατά την απόσυρσή τους όλοι σχεδόν οι άντρες και τα αγόρια δραπέτευαν. Την επόμενη μέρα με τη βοήθεια των κατά τόπους ΚΠ οι παντρεμένες συνήθως αποδεσμεύονταν κατά τη διαλογή, ενώ οι ελεύθερες, από 16 χρονών και άνω, προωθούνταν σε έμπεδα (στρατόπεδα εκπαίδευσης), διαδρομή που διαρκούσε από λίγες νύχτες έως μερικές εβδομάδες.

Εννοείται ότι σχεδόν κανένα κορίτσι δεν επιθυμούσε να ενταχθεί στο ΔΣΕ, αφού ελάχιστα γνώριζαν κάτι περισσότερο από τη διαδρομή σπίτι –χωράφι –εκκλησία –βρύση. Γι αυτό οι επιστρατευμένες, ντυμένες με τις παραδοσιακές τους στολές, ολόλυζαν χωρίς σταματημό. Κι όχι μόνο αυτές: ένα φθινοπωρινό πρωινό του 1948 στον αυλόγυρο του ενοριακού ναού ενός χωριού της Δυτικής Μακεδονίας (στην Αιανή Κοζάνης) είχαν μαζευτεί όλοι οι κάτοικοι κλαίγοντας για τους δεκάδες άντρες, νέους και νέες που οι αντάρτες είχαν πάρει μαζί τους μερικές ώρες πιο πριν, μια εικόνα χρωσμένη με θλιβερές πινελιές.

Όμως οι νέοι συνηθίζουν τις καινούργιες καταστάσεις και σε αυτό προσφέρει την αρωγή της η κοινοβιακή ζωή. Στα έμπεδα τα κορίτσια μάθαιναν την τέχνη του πολέμου, αλλά περισσότερη επιμονή δινόταν στη «διαφωτιστική δουλειά». Εθεωρείτο ότι έτσι το «υλικό» θα «αφοσιωνόταν» στο ΔΣΕ, με σημερινά δηλαδή λόγια στόχος ήταν η μετάλλαξη των κοριτσιών της επαρχίας σε σκληρές φονταμενταλίστριες που έπρεπε να «μισούν» τον αντίπαλο, το λιγότερο για να αποσοβούνται οι λιποταξίες, που όσο σκλήραιναν οι μάχες τόσο αυτές πλήθαιναν.

Κατόπιν τα κορίτσια έπαιρναν όπλο, ντύνονταν στο χακί, όταν αυτό υπήρχε, και μοιράζονταν στα τμήματα αναλαμβάνοντας βοηθητικές επί το πλείστον εργασίες, γεμίστριες π.χ. οπλοπολυβόλων και πολυβόλων θέσεως, τραυματιοφόρισσες κλπ. Τις ομορφότερες οι ηγέτες μεριμνούσαν να τις έχουν κοντά τους, πράξη που δυσαρεστούσε βεβαίως αρκετούς αντάρτες, όμως οι σχετικές διαμαρτυρίες τους δεν έφταναν ποτέ πουθενά προς συζήτησιν.

Η αναλογία γυναικών στο ΔΣΕ αύξαινε όσο περνούσε ο καιρός και κυμαινόταν από το 1/3 έως και το ½, ανάλογα με τις μονάδες. Καθώς όμως σχεδόν όλες ήταν επιστρατευμένες, η μαχητική αξία των τμημάτων ήταν περιορισμένη, όχι τόσο επειδή οι γυναίκες ήταν αμαθείς του πολέμου ή λόγω της διαφοράς του φύλου, αλλά περισσότερο διότι είχαν ριχτεί σε έναν αγώνα που άλλοι είχαν επιλέξει. Έτσι με την πρώτη ευκαιρία κατέφευγαν στο στρατό. Ως το τέλος έμειναν στο βουνό όσες δεν κατάφεραν να φύγουν κι αυτές που δημιούργησαν ερωτικές σχέσεις με συναγωνιστές τους. Αρκετές κείτονται για πάντα σκοτωμένες στις χαράδρες και τα ρουμάνια, φορώντας τότε χακί ή μεσαιωνικά φουστάνια.

Οι γυναίκες της διπλανής πόρτας



Δεξιά με την παραδοσιακή στολή η Βασιλική Στόκα -Ζαγάρα από την Αιανή. Στην ηλικία των 16 ετών, το φθινόπωρο του 1948, αρπάχτηκε από τους αντάρτες του ΔΣΕ και χρημάτισε αντάρτισσα μέχρι να καταφύγει κρυφά στις τάξεις του Εθνικού Στρατού (Ιδιωτική Συλλογή οικογένειας Ζαγάρα).

Δεν βρίσκονται εύκολα έντυπες μαρτυρίες από γυναίκες που είχαν αρπαχτεί με το ζόρι και ο λόγος φυσικά εστιάζεται στις μεταλλαγές της μνήμης. Όσες επιστρατεύτηκαν από ανταρτοκρατούμενες περιοχές κι έπειτα κατέφυγαν στο εξωτερικό ή αιχμαλωτίστηκαν από το στρατό είναι φυσικό να αισθάνονται (κατά πολύ, ακόμη κι εντελώς) εθελόντριες, όπως π.χ. ορισμένα κορίτσια που ομιλούν στο έργο της Ρίκης Μπουσχότεν ή η Σταματία του Διπλού Βιβλίου της Τασούλας Βερβενιώτη. Αυτές όμως που πάρθηκαν με τη βία από τη ζώνη επιρροής του στρατού κι επέστρεψαν στα σπίτια τους καταχώνιασαν αυτή τη θύμηση, μην τολμώντας να δείξουν στο αυστηρό αντρικό περιβάλλον της επαρχίας ότι είχαν, έστω κι ολιγόχρονες, διαφορετικές εμπειρίες. Για μία που τόλμησε να μην το κρύψει, λέχτηκε (ψευδώς) ότι, όταν είχαν έρθει οι αντάρτες να πάρουν τα κορίτσια κι αυτά προσπαθούσαν να κρυφτούν, αυτή φώναζε «ιμένα μη μι παίρτι, είμι μκρή!» δηλώνοντας έτσι την παρουσία της.

Πρόσφατα φιλίστορας νεαρός αρχαιολόγος ρωτούσε για τη μάχη της Καρδίτσας του 1949. Ο γράφων τον υπέδειξε ως ρέουσα πηγή τη σπιτονοικοκυρά του, επιστρατευμένη με τη βία αντάρτισσα. Με τεράστια έκπληξη αναφώνησε: «θα τρελαθώ, η Βασίλω αντάρτισσα;» «Ναι», τον είπα, «με στεν και παντελόνι!» Η Βασίλω ποτέ δεν είχε κουβεντιάσει μαζί του κάτι σχετικό και ούτε η κορμοστασιά της έχει κάτι από τις ψευδείς υπερβολές των έργων του σοσιαλιστικού ρεαλισμού. Πρόκειται για μία συνηθισμένη πρεσβυτέρα της διπλανής πόρτας, που ξέρει όμως να κρύβει καλά το πολεμικό παρελθόν της.

Η μνήμη των επιστρατευμένων γυναικών συνεχίζει ως σήμερα να ρέει υπόγεια, και γι αυτό ίσως κάποτε, σε εξαιρετικές περιστάσεις, εκρήγνυται: μία ηλικιωμένη γυναίκα που πριν από λίγο αρρώστησε βαριά, παραληρεί σήμερα ζητώντας επιτακτικά τη γειτόνισσά της, με την οποία πριν από μισό αιώνα βρισκόταν μαζί στο βουνό, αρπαγμένες και οι δύο με το ζόρι. Είναι ένα πραγματικά εκπληκτικό φαινόμενο: καθώς το σώμα έχει σχεδόν σβήσει το ακοίμητο υποσυνείδητο αναζητά εναγωνίως στηρίγματα για τη ζωή κι ένα από αυτά είναι οι πολεμικές περιπέτειες, το δίκοχο, το στεν, το παντελόνι, μνήμες έντονες αλλά καλά σφραγισμένες επί δεκαετίες.

Ενθυμήσεις και σιωπές

Καθώς οι έντυπες σχετικές πηγές είναι παραλλαγμένες ή σπανίζουν, θα πρέπει να αναζητηθούν αντίστοιχες προφορικές. Υπάρχουν διάφοροι τρόποι εύρεσης, αλλά δύο είναι οι συνηθέστεροι: οι ερωτήσεις εκ του μακρόθεν και οι επιτόπιες επισκέψεις στα χωριά. Όσο ικανότερος είναι ο ερευνητής (ικανότητα σημαίνει μελέτη, επιμονή, ευτολμία, φαντασία) τόσο περισσότερο ευρίσκεται το υλικό σε πλάτος και σε βάθος. Με μία όμως ιδιαιτερότητα: οι ερευνήτριες πλεονεκτούν έναντι των ερευνητών, όταν στο χώρο της συνέντευξης παρίσταται ο σύζυγος ή άλλος άνδρας συγγενής, διότι αισθάνεται αμήχανος ο άνδρας, όταν η γυναίκα του ταξιδεύει σε ένα πολεμικό παρελθόν που από το ένα μέρος του είναι άγνωστο κι από το άλλο θεωρείται αποκλειστικό προνόμιο των ανδρών.

Αρνητικά αντιδρά ο ωτακουστής σύζυγος, όταν τεθούν συναισθηματικής φύσεως ερωτήσεις από τον ερευνητή, παρομοίως και η σύζυγος. Το ζήτημα ειδικά των ερωτικών σχέσεων το καταπλακώνει μια σιωπή. Ποτέ μια επιστρατευμένη αντάρτισσα δεν αναφέρεται σε αυτό, αν δεν πιεστεί. Ακόμα και τότε όμως οι απαντήσεις είναι στερεότυπες: «αν έκανες κάτι, σε έστηναν στα έξι μέτρα». Έχει γραφεί από επαγγελματία ιστορικό ότι οι έρωτες στο βουνό «γίνονταν κατ΄ ανάγκην ιδανικοί», αλλά η πρόταση δεν ισχύει, διότι με βάση τη λογική αλλά και από την (ελάχιστη σχετική) βιβλιογραφία γνωρίζουμε ότι συνέρχονταν συχνά άντρες και γυναίκες στο βουνό, ιδιαίτερα στα έμπεδα ή τα τμήματα θέσεων. Οι περισσότερες σχέσεις δεν κατέληξαν σε γάμο, μάλλον λόγω των μετακινήσεων, των λιποταξιών και του θανάτου. Αυτές οι ιστορίες βεβαίως μεγεθύνονταν και αποτελούσαν μέρος της προπαγάνδας του αντιπάλου, ο οποίος μεμφόταν τους αντάρτες ως ανήθικους και τις (εθελόντριες) αντάρτισσες σαν πόρνες.

Οι επιστρατευμένες γυναίκες συνήθως ξεχνούν τα επίθετα των συμμαχητών τους (θυμούνται όμως τα ονόματα των ταξιάρχων και των λοχαγών τους) και λησμονούν τους περισσότερους τόπους που βάδισαν. Θυμούνται όμως έντονα ότι μερικοί αντάρτες που είχαν τσάντες τις μιλούσαν συνεχώς, λέγοντας ότι θα «φέρουμε τη λευτεριά!», μόνο αυτό. Δηλαδή η καρδιά της φιλοσοφίας του ΔΣΕ, η πολιτική δηλαδή επικοινωνία (προπαγάνδα), αποδείχτηκε λειψή στο πρακτικό επίπεδο, γι αυτό και σχεδόν όλοι οι αντάρτες, επιστρατευμένοι και μη, αγνοούν τόσο τα λεγόμενα των κατηχήσεων όσο και τα ονόματα των κατηχητών τους.

Αν και γενικώς οι επιστρατευμένες χαρακτηρίζουν τους αντάρτες με διάφορα αρνητικά επίθετα, π.χ. ξιπατουμέν(οι), αστράφτουν από περηφάνια όταν, όπως ειπώθηκε, αναφέρονται στο στρατιωτικό τους παντελόνι, το δίκοχο ή το όπλο τους. Πρόκειται προφανώς για ένα δείγμα όψιμου φεμινισμού, που εκδηλώνεται μονάχα υπογείως.

Συχνή επωδός πολλών συνεντεύξεων με επιστρατευμένες γυναίκες είναι η απορία, γιατί αυτές, αν και πολέμησαν δεν παίρνουν σύνταξη, οπότε προσκαλούν τον ερευνητή να μεσιτεύσει.

Για μια πλήρη πάντως μελέτη της μνήμης των επιστρατευμένων με τη βία γυναικών χρειάζεται επιπλέον η εξέταση παράπλευρων ενθυμήσεων, π.χ. της οικογένειας, του χωριού, των ανταρτών, συνολικά της κοινωνίας. Εντάσσεται έτσι ομαλά το συγκεκριμένο στο γενικό και ο ερευνητής ή ο αναγνώστης ασκείται σε συγκρίσεις και διαφορές εννοιών, όπως π.χ. η θεωρία με την πράξη, η αλήθεια με το ψεύδος κλπ.

https://blogs.sch.gr/thankall/?p=989