Η αποτίμηση της επανάστασης απο έναν αγωνιστή, το μέλλον της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής και του ανατολικού ζητήματος

[hades]

Σενέκας ωραίο και αυτό φίλε

Ερώτηση κανά καλό βιογραφικό βιβλίο για τον Μαυροκορδάτο ή αποτίμησης της πολιτικής του πορείας παίζει ;

https://www.didaktorika.gr/eadd/handle/10442/11387

ευχαριστώ !

[Σενέκας]

[Σενέκας]

Ζαποτέκος

[Ζαποτέκος]

Η έννοια του πολιτικού έθνους ( nation ) στον Μαυροκορδάτο.

Προς τον φιλογενή και γενναίον καπετάνον κύριον Γεωργάκην Βαρνακιώτην

(...) να γίνη η εκλογή των υποκειμώνων τα οποία μέλλουν να παρευρεθούν εις την κοινήν συνέλευσιν η οποία όταν συστηθή , ημπορεί το όντι να ονομασθή συνέλευσις εθνική , αφού συνεννοηθή και με τους απεσταλμένους των λοιπών επαρχιών και τότε ημπορούμεν να ελπίσωμεν και έθνος να ονομασθώμεν και να αναγνωρισθώμεν από τας ξένας διοικήσεις (...)

Μεσσολόγγι, 25 Σεπτεμβρίου 1821

( Η επιστολή στο έργο Τα καπάκια του Κωστή Παπαγιώργη ).

[Ζαποτέκος]

Στην Επανάσταση του '21 είχαμε διάφορες εσωτερικές συγκρούσεις. Δύο όμως από αυτές ήταν ευρύτερες , σημάδεψαν τον αγώνα και ονομάστηκαν απ' τους ιστορικούς Α΄ Εμφύλιος και Β΄ Εμφύλιος της Επανάστασης του '21. Όπως είχα κάνει μια περίληψη για τον Εθνικό Διχασμό 1915 - 1917 , έτσι θα κάνω και σε αυτό το νήμα που αφορά τον Μαυροκορδάτο μια περίληψη γι' αυτούς τους δύο εμφυλίους.

Το καλοκαίρι του 1821 στα Βέρβαιβα και στη Ζαράκοβα και τον Δεκέμβριο του 1821 στο Άργος , ο "λαός" ( διάβαζε οπαδοί των Κολοκοτρώνη , Αναγνωσταρά , Παπαφλέσσα , Υψηλάντη κ.λπ. ) ξεσηκώθηκε κατά των κοτζαμπάσηδων για να τους σφάξει . Για να μην επέλθει όμως οχλαγωγία , επενέβησαν ο Κολοκοτρώνης και ο Υψηλάντης και απέτρεψαν την σφαγή των κοτζαμπάσηδων απ' τον λαό. Στην πραγματικότητα , όλος αυτός ο συρφετός ήταν ανίκανος να κάνει οτιδήποτε εναντίον των προκρίτων , αφού οι προεστοί διέθεταν τους δικούς τους επαγγελματίες οπλοφόρους και μισθοφόρους και ο Πετρόμπεης τους Μανιάτες του.

Προς την Α ΄Εθνοσυνέλευση
Ενώ βαδίζαμε προς την Α΄ Εθνοσυνέλευση εντείνονταν και οι προετοιμασίες για την πολιτική επικράτηση. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του Αντώνη Οικονόμου. Επρόκειτο για έναν πτωχευμένο Υδραίο μικρό καραβοκύρη , ο οποίος είχε μυηθεί στην Φιλική Εταιρεία και ξεσήκωσε την διστακτική Ύδρα . Αρχικά πέτυχε να εδραιωθεί και να επιβάλει την δικτατορία του , αφού κατάφερε να στρέψει τους άνεργους ναύτες κατά των προκρίτων του νησιού . Όταν όμως προσπάθησε να επιβάλει τάξη στο μοίρασμα των λαφύρων και να βγάλει μερίδιο και για τον Αγώνα , οι ναύτες δυσανασχέτησαν και σταμάτησαν να τον υποστηρίζουν. Βρήκαν ευκαιρία οι πρόκριτοι του νησιού και τον έδιωξαν στον Μοριά. Και όταν έμαθαν πως δεν καθόταν ήσυχος αλλά ερχόταν να συμμετάσχει στην Α΄ Εθνοσυνέλευση , έβαλαν ανθρώπους τους και τον δολοφόνησαν στο Άργος τον Δεκέμβριο του 1821 .

Το έτος 1821 μπορούσαμε να διακρίνουμε 4 μεγάλες πολιτικές ομάδες , χωρίς αυτό να σημαίνει πως δεν υπήρχαν συνεργασίες ή μεταπηδήσεις. Είχαμε :
α) Πρόκριτοι του Μοριά με τον Μπέη της Μάνης : Μαυρομιχάλης , Δεληγιανναίοι , Ζαΐμηδες κ.λπ. Αυτοί ήταν υπέρμαχοι του κοινοτικού συστήματος.
β) Οι και καλά αντιπρόσωποι της αστικής τάξης : Μαυροκορδάτος , Κωλέττης , Κουντουριώτηδες κ.λπ. Αυτοί ήταν υπέρμαχοι της δημιουργίας κεντρικής διοίκησης.
γ) Μοραΐτες οπλαρχηγοί όπως ο Κολοκοτρώνης. Παρόλες τις αντιπάθειές τους με τους Μοραΐτες προκρίτους , συνήθως ήταν σύμμαχοι στους δύο μεγάλους εμφυλίους που ακολούθησαν.
δ) Φιλικοί και Δ. Υψηλάντης. Συνήθως συμμαχούσαν με την α και γ ομάδα , αλλά ουσιαστικά ο καθένας ακολούθησε την δική του πορεία.

Α΄ Εθνοσυνέλευση
Πρόεδρος της Α΄ Εθνοσυνέλευσης ( 1822 ) εξελέγη ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος που την δεδομένη στιγμή είχε με το μέρος του τους Ρουμελιώτες ( οι οποίοι ελέγχονταν απ' τους πρώην Φαναριώτες Μαυροκορδάτο και Νέγρη ) , τους Νησιώτες ( Ύδρα , Σπέτσες ) και πολλούς προκρίτους του Μοριά που δεν ήθελαν να παραγκωνιστούν απ' τους Φιλικούς , τον Υψηλάντη , τον Κολοκοτρώνη κ.α.

H A΄Εθνοσυνέλευση ψήφισε τα εξής :
Το εκτελεστικό θα αποτελούσαν ο Αλ. Μαυροκορδάτος ( πρόεδρος ) , ο Πελοποννήσιος πρόκριτος Αναγνώστης Δεληγιάννης , ο Πελοποννήσιος πρόκριτος Αθανάσιος Κανακάρης , ο νησιώτης Ιωάννης Ορλάνδος και ο Ρουμελιώτης Ιωάννης Λογοθέτης. Το εκτελεστικό εξέλεξε 8 υπουργούς : ανάμεσα στους οποίους τον Θεόδωρο Νέγρη ( εξωτερικών ) , τον Ιωάννη Κωλέττη ( εσωτερικών ) , τον Πελοποννήσιο πρόκριτο Πανούτσο Νοταρά ( οικονομίας ) και τον Σουλιώτη Νότη Μπότσαρη ( πολέμου ) ο οποίος πολεμούσε ακόμη στο Σούλι και γι' αυτό τον αναπλήρωνε προσωρινά ο Ιω. Κωλέττης. Ορίστηκαν και 3 υπουργοί Ναυτικών , ένας απ' την Ύδρα , ένας απ' τις Σπέτσες και ένας απ' τα Ψαρά ώστε να είναι όλοι ευχαριστημένοι.
Πρόεδρος του βουλευτικού εξελέγη ο Δημήτριος Υψηλάντης με αντιπρόεδρο τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη. Ο Πετρόμπεης δεν δέχτηκε την θέση και αντικαταστάθηκε από τον πρόκριτο των Καλαβρύτων Σωτήριο Χαραλάμπη.
Τόσο στο εκτελεστικό όσο και στο βουλευτικό επικρατούσαν ο Μαυροκορδάτος και ο Νέγρης και οι σύμμαχοί τους πρόκριτοι.
Εντούτοις η Πελοποννησιακή Γερουσία και ο Άρειος Πάγος στην Ανατολική Στερεά Ελλάδα , τα τοπικά δηλαδή πολιτικά σώματα , διατηρήθηκαν παράλληλα με την Κεντρική Εξουσία !

Στην Δυτική Στερεά Ελλάδα ο Μαυροκορδάτος ήρθε σε ρήξη με τον αρματολό Βαρνακιώτη τον οποίο κατηγόρησε για προδοσία , ενώ στην Ανατολική Στερεά Ελλάδα o Άρειος Πάγος ( που ελεγχόταν απ' τον Νέγρη και τον Μαυροκορδάτο ) ήρθε σε ρήξη με τον Οδυσσέα Ανδρούτσο τον οποίο κατηγόρησε για τις αποτυχίες στην Υπάτη και την Στυλίδα ( Μάρτιος 1822 ). Αφαιρέθηκε η αρχηγία απ' τον Ανδρούτσο και στάλθηκαν να τον αντικαταστήσουν ο Αλέξιος Νούτσος και Χρίστος Παλάσκας. Ο Ανδρούτσος απάντησε σκοτώνοντας τον Νούτσο και τον Παλάσκα ( Μάιος 1822 ).
Ανδρούτσος , Γκούρας , Υψηλάντης , Νικηταράς και Κολοκοτρώνης συμμαχούν μεταξύ τους , αλλά ο Μαυροκορδάτος και οι συνοδοιπόροι του καταφέρνουν να πάρουν με το μέρος τους τον Παναγιώτη Γιατράκο και Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη . Ο τελευταίος είχε αρχίσει να ανησυχεί με την δύναμη που κέρδιζε ο Κολοκοτρώνης.

Προς την Β΄Εθνοσυνέλευση
Στις 18/1/1823 η Διοίκηση , δηλαδή ο Μαυροκορδάτος και οι σύμμαχοί του , ζήτησαν απ' τον φρούραρχο του Ναυπλίου και συνεργάτη του Κολοκοτρώνη , Δημήτριο Πλαπούτα , να τους παραδώσει το Ναύπλιο για να γίνει η Β΄Εθνοσυνέλευση. Ο Δ. Πλαπούτας αρνήθηκε με προτροπή του Κολκοτρώνη. Τότε η Διοίκηση κατηγόρησε τους Πλαπούτα και Κολοκοτρώνη για ανταρσία και όρισε να γίνει η Β΄Εθνοσυνέλευση στο Άστρος Κυνουρίας. Η απροθυμία του Κολοκοτρώνη να παραδώσει στην Διοίκηση το Ναύπλιο είχε ως αποτέλεσμα να τον εγκαταλείψουν οι Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης , Παπαφλέσσας , Αναγνωσταράς , Α. Πετμεζάς και Π. Γιατράκος. Ο Κολοκοτρώνης απομονώθηκε.

Β΄Εθνοσυνέλευση
Πρόεδρος της Β΄Εθνοσυνέλευσης εξελέγη ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης. Η Β΄ Εθνοσυνέλευση ξεκίνησε στις 29/3/1823 και έληξε στις 18/4/1823.
Πρόεδρος του βουλευτικού εξελέγη ο Ι. Ορλάνδος ( γαμπρός των αδελφών Κουντουριώτη ) και αντιπρόεδρος ο επίσκοπος Βρεσθένης Θεοδώρητος ,
Πρόεδρος του εκτελεστικού εξελέγη ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης και γενικός γραμματέας ο Μαυροκορδάτος. Τα άλλα 3 μέλη του εκτελεστικού ήταν οι Σωτήρης Χαραλάμπης , Ανδρέας Μεταξάς και Ανδρέας Ζαΐμης .
Το εκτελεστικό διόρισε υπουργούς τους Γρηγόριο Δικαίο Παπαφλέσσα ( εσωτερικών ) , Αναγνώστη Σπηλιωτάκη ( οικονομίας ) , Γ. Αινιάν ( αστυνομίας ) , επίσκοπο Ανδρούσης Ιωσήφ ( θρησκείας ) , Αναγνώστη Παπαγεωργίου ή Αναγνωσταρά ( πολέμου ) , Χριστόφορο Περραιβό ( πολέμου ) , Δ. Μούρτζινο ( πολέμου ) και Γεώργιο Μπάρμπογλη ( δικαίου ).
Για να συμβιβαστούν οι αντιθέσεις , στις 17/5/1823 , ο Θ. Κολοκοτρώνης εξελέγη αντιπρόεδρος του εκτελεστικού και ο γιος του , Πάνος Κολοκοτρώνης διορίσθηκε φρούραρχος του Ναυπλίου.

Κολοκοτρώνης ήρξατο χειρών αδίκων
Ο Ι. Ορλάνδος παραιτήθηκε από πρόεδρος του βουλευτικού. Υποψηφιότητα για την θέση έβαλαν ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος και ο Αναγνώστης Δεληγιάννης. Ο Θ. Κολοκοτρώνης υποστήριξε την υποψηφιότητα του συντοπίτη , παλαιού αντιπάλου και πρόσφατα συμπέθερού του Αναγνώστη Δεληγιάννη. Τελικά όμως κατόρθωσε να εκλεγεί ο Μαυροκορδάτος ( 10/7/1823 ). Ο Κολοκοτρώνης δεν δέχτηκε το αποτέλεσμα , απείλησε με βία , εκφόβισε τον Μαυροκορδάτο και τον ανάγκασε να παραιτηθεί ( 14/7/1823 ) !

Προς τον Α΄ Εμφύλιο
Οι Αχαιοί πρόκριτοι Ανδρέας Ζαΐμης και Ανδρέας Λόντος συμμαχούν με τον Μαυροκορδάτο , τον Κωλέττη και τους Κουντουριώτηδες. Ο Θ. Κολοκοτρώνης συμμαχεί με τους Μαυρομιχαλαίους , τους Δεληγιανναίους , τον Σωτήρη Χαραλάμπη , τον Ασημάκη Φωτήλα , τον Πλαπούτα κ.α. Οι Δεληγιανναίοι και οι Πλαπουταίοι ήταν αντίπαλοι μεταξύ τους , αλλά ταυτόχρονα ήταν σύμμαχοι του Κολοκοτρώνη.
Το βουλευτικό , στο οποίο επικρατούσαν οι Υδραίοι και οι υποστηρικτές του Μαυροκορδάτου, ήρθε σε ρήξη με το εκτελεστικό στο οποίο επικρατούσαν οι Πελοποννήσιοι.
Ο πρόκριτος της Πελοποννήσου και υπουργός οικονομικών Χαράλαμπος Περούκας ( σύμμαχος του Κολοκοτρώνη ) επέβαλε στην Πελοπόννησο το μονοπώλιο άλατος , πράξη που ήταν αντισυνταγματική. Το βουλευτικό , όπως είχε το δικαίωμα , καθαίρεσε τον Περούκα ( τότε είχαμε πραγματική διάκριση των εξουσιών - όχι όπως σήμερα ). Το εκτελεστικό δεν δέχτηκε την απόφαση.
Επιπλέον το βουλευτικό καθαίρεσε για παράβαση καθήκοντος τον Επτανήσιο Ανδρέα Μεταξά και τον αντικατέστησε με τον Κωλέττη.
Ο Κολοκοτρώνης αντέδρασε πάλι βίαια. Έστειλε τον γιο του Πάνο στο Άργος όπου συνεδρίαζε το βουλευτικό και το διέλυσε με την απειλή των όπλων ( 26/11/1823 ).
Τότε οι Μαυροκορδάτος , Υδραίοι , Λόντος και Ζαΐμης εκλέγουν νέο εκτελεστικό με πρόεδρο τον Υδραίο Γεώργιο Κουντουριώτη. Το νέο εκτελεστικό εγκαταστάθηκε στο Κρανίδι.
Έτσι δημιουργήθηκαν δύο Διοικήσεις ( εκτελεστικά ) : 1) Η παλιά με επικεφαλής τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη η οποία μετέφερε την έδρα της απ' το Ναύπλιο στην Τριπολιτσά. 2) Η νέα Διοίκηση με επικεφαλής τον Γ. Κουντρουριώτη και έδρα το Κρανίδι.
Η κυβέρνηση του Γ. Κουντουριώτη , χάρη στη σύνδεση του Αλ. Μαυροκορδάτου με τον λόρδο Βύρωνα στο Μεσολόγγι , πήρε τα λεφτά του αγγλικού δανείου και έγινε πανίσχυρη. Πλέον μπορούσε και αυτή να στρατολογήσει οπλοφόρους και να αντιτάξει βία στην βία.

συνεχίζεται...

[Theseus]

Η έννοια του πολιτικού έθνους ( nation ) στον Μαυροκορδάτο.

Προς τον φιλογενή και γενναίον καπετάνον κύριον Γεωργάκην Βαρνακιώτην

(...) να γίνη η εκλογή των υποκειμώνων τα οποία μέλλουν να παρευρεθούν εις την κοινήν συνέλευσιν η οποία όταν συστηθή , ημπορεί το όντι να ονομασθή συνέλευσις εθνική , αφού συνεννοηθή και με τους απεσταλμένους των λοιπών επαρχιών και τότε ημπορούμεν να ελπίσωμεν και έθνος να ονομασθώμεν και να αναγνωρισθώμεν από τας ξένας διοικήσεις (...)

Μεσσολόγγι, 25 Σεπτεμβρίου 1821

( Η επιστολή στο έργο Τα καπάκια του Κωστή Παπαγιώργη ).

Ο Βαρνακιώτης ήταν προεπαναστατικά ο μεγαλύτερος οπλαρχηγός της δυτικής Ρουμελης, ικανός, είχε τον σεβασμό των άλλων οπλαρχηγών και είχε τον μεγαλύτερο στρατο.
Και ήταν έτοιμος να μπει στον αγώνα (υπήρχε μάλιστα σχέδιο μεταξύ των οπλαρχηγών να αναλάβει στην Ανατολική Ρουμελη ο Οδυσσέας και στη δυτική ο Βαρνακιωτης στρατιωτικός αρχηγός της επανάστασης).

Αλλά ήρθε ο Μαυροκορδατος από το πουθενά και τον έδιωξε τον Βαρνακιώτη, και έχασε ο Αγώνας ένα τέτοιο asset, μέχρι που ήρθε ο Καποδίστρια τέλος πάντων και ξαναμπήκε ο Βαρνακιωτης στον αγώνα.

Από τις χειρότερες ενέργειες του Μαυροκορδατου.
Κάποιος θα έλεγε ότι, με τον φυσικό στρατιωτικό ηγέτη της Δυτικής Ρουμελης εκτός παιχνιδιού, ήταν πιο εύκολο για τον Μαυροκορδατο να γίνει ο αδιαμφισβήτητος ηγέτης της περιοχής.



Πολύ καλή η σύνοψη σου (όπως κι εκείνη για τον διχασμό).
Έχω αρκετά σχόλια, αλλά θα περιμένω να ολοκληρώσεις, ώστε να είναι οι αναρτήσεις σου κοντά η μια στην άλλη.

[Ζαποτέκος]

Από τις χειρότερες ενέργειες του Μαυροκορδατου.

Όποιον αρματολό δεν τάχθηκε με το μέρος του ( Βαρνακιώτη , Καραϊσκάκη κ.λπ. ) φρόντισε να τον βγάλει προδότη. Δεν ήταν ο Μαυροκορδάτος κανένας άγιος. Έκανε πολλά στην αρχή της Επανάστασης προκειμένου να αναδειχθεί. Οι συστάσεις απ' τον Ιγνάτιο Ουγγροβλαχίας δεν ήταν αρκετές. Προσεταιρίσθηκε και ευνόησε άλλους αρματολούς εις βάρος άλλων.

SpoilerShow

Ανάλογη ήταν και η επιτυχία της διείσδυσης του Μαυροκορδάτου στο χώρο των οπλαρχηγών της Δυτικής Ελλάδας, αφού μαζί του συντάχθηκε και δημιούργησε πελατειακές σχέσεις μία πλειάδα Αρματολών, οι οποίοι εναπέθεσαν τη διασφάλιση των συμφερόντων τους στην επικράτησή του στο χώρο και στην κραταίωση της πολιτικής του εξουσίας. <<Δια τον Βλοχόν ελπίζω δεν με άφησες παραπονεμένον, επειδή σου είμαι πιστός>>. Χαρακτηριστική περικοπή κωδικοποιημένης (συνθηματικής) επιστολής του Αλεξάκη Βλαχόπουλου από Τριπολιτσά προς άγνωστο παραλήπτη για τη ρύθμιση του εκκρεμούς ζητήματος της διεκδίκησης του Βλοχού. Η επιστολή βρίσκεται στο Αρχείο Μαυροκορδάτου. Από τη μορφή της επιστολής, το περιεχόμενο και τις αυξημένες αρμοδιότητες του παραλήπτη συμπεραίνουμε ότι είναι ο Μαυροκορδάτος ο παραλήπτης της επιστολής και αυτός που μπορεί να λύσει το πρόβλημα του Βλοχού, μήλον της έριδος μεταξύ Αλεξάκη Βλαχόπουλου και Γιαννάκη Στάικου.

Δημήτρης Τσιάμαλος , Οι Αρματολοί της Ρούμελης

Κι ας είχε αρχικά καλές προθέσεις για τον σχηματισμό κεντρικής διοίκησης και αφαίρεση της εξουσίας απ' τους αρματολούς. Ο Κωνσταντίνος Μεταξάς που συζητάγαμε στο άλλο νήμα για την Άνδρο τον είχε προειδοποιήσει.

SpoilerShow

Αυτή η προβληματική και η ένσταση του Βαρνακιώτη δικαιώνει απόλυτα την επιφύλαξη του Κωνσταντίνου Μεταξά, που τη διατύπωσε προς το Μαυροκορδάτο και Λόρδο Βύρωνα, όταν ο πρώτος του ανέπτυξε το σχέδιο αφαίρεσης της εξουσίας των Αρματολών από τις επαρχίες και την υπαγωγή τους στην έμμισθη διοίκηση. Μάλιστα ήταν τόσο βέβαιος στον κριτικό του λόγο ο Μεταξάς για τα επερχόμενα δεινά από την άκαιρη εφαρμογή αυτού του σχεδίου, ώστε ανέλυσε παραδειγματικά το άτοπον του σχεδίου, ενώ από την άλλη μεριά πραγματικά εκπλήσσει τον ιστορικό μελετητή η πολιτική μυωπία του Μαυροκορδάτου στο συγκεκριμένο θέμα:
<<Μεγάλας και ανυπερβλήτους δυσκολίας θα απαντήσητε είπον, μεταξύ των οπλαρχηγών οίτινες εν ταις παρούσαις περιστάσεσι, συμφέρει να έχωσιν εξουσίαν τινά εν ταις επαρχίαις, διότι εν περιπτώσει εισβολής των εχθρών, συσσωματώνουσι τους κατοίκους και ευρίσκονται επί κεφαλής πολυαρίθμων οπλοφόρων. Δύνασθε να δώσητε εις τον Μακρήν, π.χ. διακοσίους στρατιώτας μισθωτούς, ο δε Μακρής ως οπλαρχηγός της επαρχίας Ζυγού, να εκστρατεύη με 500 εν περιπτώσει ανάγκης· δύναται να κατορθώση τούτο όταν τον περιορίσητε; (αν δυνηθήτε να το πράξητε), και επομένως παύση η υποταγή των κατοίκων εις τον οπλαρχηγόν των>>;


Δημήτρης Τσιάμαλος , Οι Αρματολοί της Ρούμελης

[Σενέκας]

Κι ας είχε αρχικά καλές προθέσεις για τον σχηματισμό κεντρικής διοίκησης και αφαίρεση της εξουσίας απ' τους αρματολούς. Ο Κωνσταντίνος Μεταξάς που συζητάγαμε στο άλλο νήμα για την Άνδρο τον είχε προειδοποιήσει.

SpoilerShow

Αυτή η προβληματική και η ένσταση του Βαρνακιώτη δικαιώνει απόλυτα την επιφύλαξη του Κωνσταντίνου Μεταξά, που τη διατύπωσε προς το Μαυροκορδάτο και Λόρδο Βύρωνα, όταν ο πρώτος του ανέπτυξε το σχέδιο αφαίρεσης της εξουσίας των Αρματολών από τις επαρχίες και την υπαγωγή τους στην έμμισθη διοίκηση. Μάλιστα ήταν τόσο βέβαιος στον κριτικό του λόγο ο Μεταξάς για τα επερχόμενα δεινά από την άκαιρη εφαρμογή αυτού του σχεδίου, ώστε ανέλυσε παραδειγματικά το άτοπον του σχεδίου, ενώ από την άλλη μεριά πραγματικά εκπλήσσει τον ιστορικό μελετητή η πολιτική μυωπία του Μαυροκορδάτου στο συγκεκριμένο θέμα:
[/size][/i]

Δημήτρης Τσιάμαλος , Οι Αρματολοί της Ρούμελης

Αυτά είναι τα προβλήματα του νεαρού άπειρου Μαυροκορδάτου που ιακωβίνιζε. Όπως βλέπεις στο αρχικό κείμενο του νήματος, που γράφτηκε παραμονές του Κριμαϊκου, στον έμπειρο Μαυροκορδάτο δεν υπήρχε ίχνος πολιτικής μυωπίας

[Theseus]

Από τις χειρότερες ενέργειες του Μαυροκορδατου.

Όποιον αρματολό δεν τάχθηκε με το μέρος του ( Βαρνακιώτη , Καραϊσκάκη κ.λπ. ) φρόντισε να τον βγάλει προδότη.

Ο Καραϊσκάκης είναι άλλη περίπτωση.
Από την πτώση του Μεσσολογγίου και μετά είναι αναμφισβήτητα ήρωας της Επανάστασης, αλλά τα πρώτα χρόνια μετά το 21 δεν είναι τόσο άψογη η συμπεριφορά του.
Κάνει αρκετές ενέργειες που μπορούν να θεωρηθούν προδοτικές, κάνει κάποιες ενέργειες που σίγουρα είναι προδοτικές: δεν ξεκόβεται εντελώς από την επανάσταση, αλλά σε κάποιες περιστάσεις θα είχες δίκιο να τον χαρακτηρίσεις προδότη.
Ενώ τα δικαστήρια που του κάνε ο Μαυροκορδάτος μάλλον τον βοήθησαν λίγο στο να νιώσει τί θα πει πειθαρχία στο κεντρικό κράτος (λίγο).

Ο Βαρνακιώτης είναι ξεκάθαρο λάθος του Μαυροκορδάτου. Δεν βάζω το χέρι μου στη φωτιά ότι δε θα έκανε καπάκι το 24 (αν και δε νομίζω), αλλά στα 1821 ήταν το μεγαλύτερο asset μας στη δυτική Ρούμελη, κι ο Μαυροκορδάτος τον έχασε για την ελληνική πλευρά. Όπως κι άλλους (βλέπε Γωγο Μπακόλα), αλλά ο Βαρνακιώτης ήταν ο σημαντικότερος.

Δεν ήταν ο Μαυροκορδάτος κανένας άγιος. Έκανε πολλά στην αρχή της Επανάστασης προκειμένου να αναδειχθεί. Οι συστάσεις απ' τον Ιγνάτιο Ουγγροβλαχίας δεν ήταν αρκετές. Προσεταιρίσθηκε και ευνόησε άλλους αρματολούς εις βάρος άλλων.

SpoilerShow

Ανάλογη ήταν και η επιτυχία της διείσδυσης του Μαυροκορδάτου στο χώρο των οπλαρχηγών της Δυτικής Ελλάδας, αφού μαζί του συντάχθηκε και δημιούργησε πελατειακές σχέσεις μία πλειάδα Αρματολών, οι οποίοι εναπέθεσαν τη διασφάλιση των συμφερόντων τους στην επικράτησή του στο χώρο και στην κραταίωση της πολιτικής του εξουσίας. <<Δια τον Βλοχόν ελπίζω δεν με άφησες παραπονεμένον, επειδή σου είμαι πιστός>>. Χαρακτηριστική περικοπή κωδικοποιημένης (συνθηματικής) επιστολής του Αλεξάκη Βλαχόπουλου από Τριπολιτσά προς άγνωστο παραλήπτη για τη ρύθμιση του εκκρεμούς ζητήματος της διεκδίκησης του Βλοχού. Η επιστολή βρίσκεται στο Αρχείο Μαυροκορδάτου. Από τη μορφή της επιστολής, το περιεχόμενο και τις αυξημένες αρμοδιότητες του παραλήπτη συμπεραίνουμε ότι είναι ο Μαυροκορδάτος ο παραλήπτης της επιστολής και αυτός που μπορεί να λύσει το πρόβλημα του Βλοχού, μήλον της έριδος μεταξύ Αλεξάκη Βλαχόπουλου και Γιαννάκη Στάικου.

Δημήτρης Τσιάμαλος , Οι Αρματολοί της Ρούμελης

Κι ας είχε αρχικά καλές προθέσεις για τον σχηματισμό κεντρικής διοίκησης και αφαίρεση της εξουσίας απ' τους αρματολούς. Ο Κωνσταντίνος Μεταξάς που συζητάγαμε στο άλλο νήμα για την Άνδρο τον είχε προειδοποιήσει.

SpoilerShow

Αυτή η προβληματική και η ένσταση του Βαρνακιώτη δικαιώνει απόλυτα την επιφύλαξη του Κωνσταντίνου Μεταξά, που τη διατύπωσε προς το Μαυροκορδάτο και Λόρδο Βύρωνα, όταν ο πρώτος του ανέπτυξε το σχέδιο αφαίρεσης της εξουσίας των Αρματολών από τις επαρχίες και την υπαγωγή τους στην έμμισθη διοίκηση. Μάλιστα ήταν τόσο βέβαιος στον κριτικό του λόγο ο Μεταξάς για τα επερχόμενα δεινά από την άκαιρη εφαρμογή αυτού του σχεδίου, ώστε ανέλυσε παραδειγματικά το άτοπον του σχεδίου, ενώ από την άλλη μεριά πραγματικά εκπλήσσει τον ιστορικό μελετητή η πολιτική μυωπία του Μαυροκορδάτου στο συγκεκριμένο θέμα:
<<Μεγάλας και ανυπερβλήτους δυσκολίας θα απαντήσητε είπον, μεταξύ των οπλαρχηγών οίτινες εν ταις παρούσαις περιστάσεσι, συμφέρει να έχωσιν εξουσίαν τινά εν ταις επαρχίαις, διότι εν περιπτώσει εισβολής των εχθρών, συσσωματώνουσι τους κατοίκους και ευρίσκονται επί κεφαλής πολυαρίθμων οπλοφόρων. Δύνασθε να δώσητε εις τον Μακρήν, π.χ. διακοσίους στρατιώτας μισθωτούς, ο δε Μακρής ως οπλαρχηγός της επαρχίας Ζυγού, να εκστρατεύη με 500 εν περιπτώσει ανάγκης· δύναται να κατορθώση τούτο όταν τον περιορίσητε; (αν δυνηθήτε να το πράξητε), και επομένως παύση η υποταγή των κατοίκων εις τον οπλαρχηγόν των>>;


Δημήτρης Τσιάμαλος , Οι Αρματολοί της Ρούμελης

Ο Μαυροκορδάτος ήταν φιλόδοξος, πολύ φιλόδοξος. Θεωρούσε ότι ήταν ο πιο ικανός (ήταν πολύ ικανός αναμφισβήτητα) και έπρεπε να έχει αυτός την εξουσία, και έκανε πολλά πράγματα για να καταλάβει την εξουσία, όχι πάντα πράγματα ωφέλιμα για την επανάσταση.

Αν το δεις ολιστικά, δεν ήταν ξεκάθαρα λάθος. Έπρεπε να δημιουργηθεί κεντρικό κράτος, έπρεπε οι στρατιωτικοί να μπουν κάτω από τους πολιτικούς, ήταν ο ίδιος ικανός όσο κανένας άλλος να ηγηθεί ενός τέτοιου κράτους.*
Αλλά έπρεπε να κάνει τις σωστές ενέργειες τη σωστή στιγμή, κι όπως του λέει κι ο Μεταξάς, στη συγκεκριμένη περίπτωση έκανε την (θεωρητικά σε βάθος χρόνου) ενέργεια σε λάθος χρόνο.
Αρκετές ενέργειες του Μαυροκορδάτου εκτός από ηθικά λάθος ήταν και βλαπτικές για την επανάσταση (μιλάμε για την περίοδο που ηγεμόνευε στη δυτική Ρούμελη). Αλλά δε θα του βάλω αρνητικό πρόσημο.

Αρκετές ομοιότητες έχει κι ο Νέγρης στην ανατολική Ρούμελη.
Αλλά όπως είπα, πολύ ωραία η ανασκόπηση που έκανες, κι αν σκοπεύεις να την συνεχίσεις σύντομα, θα πρότεινα να συνεχίσουμε τη συζήτηση αφού τελειώσεις την ανασκόπηση. Για να είναι όλες οι περιληπτικές αναρτήσεις μαζί.
Τώρα αν συνεχίσεις την ανασκόπηση από το ΣΚ, άστο, ας συνεχίσουμε να μιλάμε.



*Κάτι ωραίο πήγε να γίνει με τον Μ.Μπότσαρη. Αρχιστράτηγος στη δυτική χέρσο Ελλάδα ο Μπότσαρης, υφιστάμενος του Μαυροκορδάτου.
Αλλά μας τον φάγαν οι Τούρκοι στο Κεφαλόβρυσο.

[Σενέκας]

Ο Μαυροκορδάτος ήταν φιλόδοξος, πολύ φιλόδοξος. Θεωρούσε ότι ήταν ο πιο ικανός (ήταν πολύ ικανός αναμφισβήτητα) και έπρεπε να έχει αυτός την εξουσία, και έκανε πολλά πράγματα για να καταλάβει την εξουσία, όχι πάντα πράγματα ωφέλιμα για την επανάσταση.

Το αίσθημα είναι κοινόν, αλλα οι έχοντες αυτό υπάγονται εις τας ακολούθους τρεις κατηγορίας· α) εις τους ειλικρινώς μεν άφωσιωμένους εις τον σκοπόν, αλλ'ακολουθούντας μόνον την ώθησιν της καρδίας των και μη δυναμένους να σταθμίσωσι το μέγεθος και τάς περιπετείας του επιχειρήματος: ούτοι, μή χαλιναγωγούμενοι, δύνανται να διακινδυνεύσωσι το πάν χωρίς να το θέλουσι, και χωρίς να το αισθανθώσι. β) εις τους επιθυμούντας μεν την εν καιρώ επιτυχίαν του σκοπού και προσπαθούντας δι'αυτήν , αλλά νομίσαντας καλόν να μη αδιαφορήσωσι και δι'όσον αφορά εαυτούς, και βαθμηδόν, ίσως και ακουσίως, εξοκείλαντας εις την κερδοσκοπίαν, και τους μεν εξαπατήσαντας, τους δε παρασύροντας ούτοι επροξένησαν ζημίαν μεγάλην, και είναι απολύτως αναγκαίον να περιορισθώσι: γ) εις τους έχοντας μεν την ειλικρινή αφοσίωσιν των πρώτων, αλλά συγχρόνως δυναμένους και να σκέπτωνται ωρίμως και να κρίνωσιν ορθώς, ανεπιλήπτους ως προς την ακεραιότητα του χαρακτήρος και διακρινομένους διά των γνώσεων, της πείρας, της φρονήσεώς των. Έκ των τελευταίων τούτων ευκόλως δύναται να συστηθή ομάς ανδρών, ήτις, υπό την επίβλεψιν αφανούς τινος και ολιγομελούς επιτροπής, να λάβη την γενικήν διεύθυνσιν των εταιρικών εργασιών και να διεξαγάγη αυτάς πρός μόνον τον γενικόν σκοπόν αποβλέπουσα.

[Ζαποτέκος]

συνέχεια απ' το προηγούμενο Σενέκας @ Η αποτίμηση της επανάστασης απο έναν αγωνιστή, το μέλλον της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής και του ανατολικού ζητήματος

Α΄ Εμφύλιος
Η κυβέρνηση του Γ. Κουντουριώτη καταλαμβάνει τον Ακροκόρινθο , πολιορκεί το Ναύπλιο ( του οποίου φρούραρχος ήταν ο Πάνος Κολοκοτρώνης ) και στενεύει τον κλοιό γύρω απ' την Τριπολιτσά ( έδρα της παλαιάς Διοίκησης ). Οι Πελοποννήσιοι πρόκριτοι Ανδρέας Ζαΐμης και Ανδρέας Λόντος , οι λεγόμενοι και "Ανδρέηδες" δηλαδή , μέλη της νέας Διοίκησης , προσπάθησαν να συμβιβάσουν τους Κολκοτρώνη , Μαυρομιχάλη και Δεληγιανναίους από τη μία πλευρά , με τους Κουντουριώτες , Μαυροκορδάτο και Κωλέττη απ' την άλλη , αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Οι Υδραίοι μάλιστα άρχισαν να υποψιάζονται τους Ανδρέηδες πως συντάσσονται με το παλαιό εκτελεστικό λόγω της προστατευτικής διάθεσης που έδειχναν προς τους συντοπίτες τους Πελοποννησίους. Τελικά , τον Μάιο του 1824 , ο Θ. Κολοκοτρώνης, με μεσολάβηση των Ανδρέηδων , συμβιβάστηκε με τη νέα Διοίκηση. Παρέδωσε το Ναύπλιο στους Ζαΐμη και Λόντο , με την συμφωνία να το κρατήσουν αυτοί οι δύο και να μην το παραδώσουν στους Υδραίους. Οι Υδραίοι δυσανασχέτησαν βέβαια , αλλά τελικά δέχτηκαν. Έτσι έληξε ο Α΄Εμφύλιος.

Προς τον Β΄ Εμφύλιο
Ο Ιωάννης Γκούρας εγκαταλείπει τον Οδυσσέα Ανδρούτσο και συντάσσεται με τον Ιωάννη Κωλέττη. Οι Κουντουριώτες παραγκωνίζουν τους Πελοποννησίους Ζαΐμη και Λόντο λόγω της τοπικιστικής τους συμπεριφοράς στον Α΄Εμφύλιο. Τότε κι αυτοί συμμαχούν με τον Κολοκοτρώνη. Η κυβέρνηση Κουντουριώτη πάλι , με την οικονομική δυνατότητα που της έδιναν τα δάνεια , προσεταιρίζεται τους Σουλιώτες και τους Ρουμελιώτες αρματολούς, ακόμη κι αυτούς που μέχρι πρότινος είχαν εργοδότες τους Μοραΐτες προεστούς.
Στις 3/10/1824 έγιναν εκλογές. Ο Γ. Κουντουριώτης παρέμεινε πρόεδρος του εκτελεστικού και γενικά οι οπαδοί του επικράτησαν στις εκλογές. Οι Πελοποννήσιοι ( Ανδρέηδες , Δεληγιανναίοι , Κολκοτρώνης ) καταγγέλουν πως το αποτέλεσμα των εκλογών είναι προϊόν βίας , εκφοβισμών , εκβιασμών , νοθείας και εξαγοράς ψήφων.

Β΄ Εμφύλιος
Τον Οκτώβριο του 1824 οι κάτοικοι της Τριφυλίας στασίασαν κατά της κυβέρνησης Κουντουριώτη. Ο Παπαφλέσσας στάλθηκε να καταστείλει την στάση. Οι Αρκαδι(α)νοί ( Αρκαδι(α)νοί = κάτοικοι της Τριφυλίας , του νομού Μεσσηνίας - να μην συγχέονται με τους Αρκάδες της Αρκαδίας ) , ο Θ. Κολοκοτρώνης , ο γιος του Πάνος και ο Κανέλλος Δεληγιάννης παρατάχτηκαν κατά του Παπαφλέσσα , του Βάσου Μαυροβουνιώτη και του Μανιάτη Διονυσίου Μούρτζινου ( αντίπαλος του Πετρόμπεη και παλαιός φίλος του Κολοκοτρώνη ). Η μάχη έγινε σε ένα χωριό , τους Κωνσταντίνους , και οι κυβερνητικοί ηττήθηκαν. Ο Παπαφλέσσας ταπεινωμένος επέστρεψε στο Ναύπλιο.
Σε άλλη μάχη ο Γενναίος Κολοκοτρώνης και ο Κανέλλος Δεληγιάννης νίκησαν τον Βάσο Μαυροβουνιώτη και τον έτρεψαν σε φυγή.
Ήρθε όμως η ώρα να μιλήσουν οι επαγγελματίες οπλοφόροι που μισθοδοτούνταν απ' τα χρήματα του αγγλικού δανείου , το οποίο διαχειριζόταν η κυβέρνηση Κουντουριώτη . Το Νοέμβριο του 1824, Ρουμελώτες αρματολοί και Σουλιώτες εισβάλλουν στην Πελοπόννησο. Οι Ιω. Κωλέττης , Κίτσος Τζαβέλλας , Κ. Μπότσαρης , Γ. Δράκος , Ιωάννης Γκούρας , Γεώργιος Καραϊσκάκης , Ανδρέας Ίσκος , Νάκος Πανουργιάς και Γ. Δυοβουνιώτης μπαίνουν στον Μοριά. Πρώτο θύμα τους ο πρόκριτος Σωτήριος Νοταράς και ο γιος του Ιωάννης Νοταράς , οι οποίοι και φυλακίζονται. Με τους Νοταράδες εξουδετερωμένους ο Γκούρας λεηλατεί την Κορινθία.
Οι Τζαβέλλας , Ίσκος , Μπότσαρης και Καραϊσκάκης καταλαμβάνουν το Αίγιο και νικούν τους Ανδρέα Λόντο , Ανδρέα Ζαΐμη και Νικηταρά , οι οποίοι καταφεύγουν στη δυτική Ρούμελη όπου τους παρέχουν προστασία οι αρματολοί Γεώργιος Τσόγκας και Δημήτρης Μακρής.
Ρουμελιώτες και Σουλιώτες λεηλατούν την Κερπινή και καταστρέφουν τα σπίτια και τα υπάρχοντα των Ζαΐμηδων. Οι Ρουμελιώτες του Κωλέττη πάλι λεηλατούν στα Λαγκάδια Γορτυνίας τις περιουσίες των Δεληγιανναίων , οι οποίοι παραδόθηκαν τελικά και φυλακίστηκαν τον Ιανουάριο του 1825. Ήδη απ' τον Νοέμβριο του 1824 είχε σκοτωθεί από τους κυβερνητικούς ο Πάνος Κολοκοτρώνης, και ο πατέρας του παραδόθηκε και φυλακίστηκε τον Δεκέμβριο του 1824.
Έτσι λοιπόν έληξε ο Β΄Εμφύλιος ,με νίκη των Νησιωτών , των Ρουμελιωτών και των Σουλιωτών εις βάρος των Πελοποννησίων.
Οι φυλακισμένοι ( Δεληγιανναίοι , Θ. Κολοκοτρώνης , Παναγιώτης Νοταράς , Ιωάννης Νοταράς κ.α. ) αμνηστεύθηκαν ( 18/5/1825 ) και απελευθερώθηκαν τελικά απ' την κυβέρνηση Κουντουριώτη μετά τις επιτυχίες του Ιμπραήμ.

[Σενέκας]

τι κρίμα που δε γράφει στο πχορουμ ο Γιάνης να μάθει 5 πράματα

[Σενέκας]

zteo

[Σενέκας]

Ερώτησις Α: Ποια μέρη πρέπει και δύναται να συμπαραλάβη η Ελλάς;

Απάντησις: Ο σκοπός της ελληνικής εθνεγερσίας κατά το έτος 1821 ήτον ή από του οθωμανικού ζυγού ελευθέρωσις ολοκλήρου της ελληνικής φυλής. Τούτο υπήρξε το σύνθημα της επί του μακαρίτου Ρήγα του « Φερραίου εταιρίας . Το αυτό σύνθημα παρεδέχθη η διαδεχθείσα αυτήν εταιρία των Φιλικών. Τούτον τον σκοπόν διεσάλπιζε και ο μακαρίτης Αλέξανδρος Υψηλάντης εις τας προκηρύξεις του, και διά τον αυτόν σκοπόν η σάλπιγξ της εθνεγερσίας ήχησε σχεδόν συγχρόνως εις τάς όχθες του Ιστρου και εις το Ταίναρον, εις το Σούλι και εις τας Κυδωνίας, εις τον Πίνδον, τον Όλυμπον, τον Αθω και την " Ίδην της Ερήτης. Τον αυτόν τέλος σκοπόν εκήρυξε και η πρώτη έν Επιδαύρω εθνική Συνέλευσις, και γι ' αυτόν τόσον ελληνικόν αίμα εχύθη εις την Ήπειρον , την Θεσσαλίαν, την Μακεδονία , την Κρήτην, την Λυόν, την απέναντι Ιωνίαν, και εις αυτήν την Βηρυττόν ακόμη.

Η τύχη του πολέμου, αι περιστάσεις, τα πολιτικά συμφέροντα των μεγάλων της Ευρώπης δυνάμεων αφ' ενός, η στέρησις των αναγκαίων μέσων αφετέρου, έπεριόρισαν το θέατρον του αγώνος και μέρος μόνον μικρόν της ελληνικής γής και φυλής απήλαυσε της ελευθερίας αλλά καιτοι μικρών και κατά την έκτασιν και κατά τον πληθυσμόν, το άρτιπαγές ελληνικόν κράτος εθεωρήθη από τους καταδικασθέντας να μείνωσιν υπό τον ζυγόν της δουλείας ελληνικούς λαούς , ως ο πυρήν από τον οποίον ήτο προωρισμένον να βλαστήση το καλλίφυλλον και βαθύσκιον δένδρον της μελλούσης ελευθερίας των. Πολλοί και αυτών των ελευθερωθέντων Ελλήνων, όσοι μάλιστα εξ αυτών ήσαν μεμυημένοι τα της φιλικής εταιρίας, θεωρούντες ημιτελές το έργον διά το οποίον τοσούτον εμόχθησαν και τόσα εθυσίασαν, ουδέ στιγμην έπαυσαν, ατενίζοντες εις το μέλλον, να προετοιμάζωνται και να συνεννοώνται μετά των υποδούλων αδελφών των, διά την κατόρθωσιν του μεγάλου εθνικού σκοπού.

ξεκάθαρος

[Σενέκας]

μου κάνει πάντως μεγάλη εντύπωση που για το κείμενο της μεγάλης ιδέας έχουν χυθεί τόνοι μελάνι αλλά το υπόμνημα παραμένει σχεδόν άγνωστο. Είναι απο τα σημαντικότερα κείμενα της νεοελληνικής πολιτικής ιστορίας, η ιδρυτική διακήρυξη του εκσυγχρονισμού