Εκσυγχρονισμός της Οθωμανικής Ελλάδας

[Hector Buas]

Τι να τους κάνεις τους (ποιους;) "κλακαδόρους" όταν σου κρατάει το νήμα ψηλά τέτοιο τσιρλίντερ νούμερο

Τελευταία ευκαιρία. Κάντε ρε ρεμάλια κανένα σχόλιο σε αυτό το νήμα του Καρυτινού. Γιατί το αφήνετε να πάει άπατο;

[Ζαποτέκος]

Ενας κήπος αναβιώνει την ιστορία της χώρας

Το 1832 ήρθαν για πρώτη φορά στην Ελλάδα οι Βαυαροί... Ο 17χρονος Οθωνας από το Μόναχο, ως βασιλιάς της Ελλάδας, και λίγο αργότερα η Αμαλία. Ηθελε «να συγκεντρώσει γύρω της σκιερές συστάδες, αρώματα, χρώματα και κελαηδήματα πουλιών...» περιέγραφε τότε αγανακτισμένος ο ποιητής Θεόφιλος Γκοτιέ.

Τους φοίνικες με τα παλαμοειδή φύλλα το 1842 φύτεψε με σπόρους η Αμαλία. Είναι όμως και οι φοίνικες, που χρειάστηκαν 40 ναύτες να τραβήξουν τα σχοινιά για να φυτευτούν. Τους έφερε από μέρη εξωτικά τότε η νεαρή βασίλισσα, προκαλώντας τα σχόλια πολλών. «Αγαπημένε, καλέ, γλυκέ, αγγελικέ μου πατέρα, βρίσκω απαράδεκτη την περιγραφή που σου έκαναν για τους φοίνικες. Είναι απίστευτο. Πώς μπορεί κανείς να λέει ότι οι φοίνικες είναι μελαγχολικοί!» του έγραφε η Αμαλία το 1846.

Οι άμαξες καταστράφηκαν τότε από το βάρος των δέντρων αυτών. «Τα 18 άλογα δεν μπορούσαν να συγχρονιστούν με τον ασταθή και αργό ρυθμό κίνησης όλου του συστήματος με τους κυλίνδρους».

Περίπου 500 είδη φυτών απ’ όλο τον κόσμο ήρθαν με εντολή της Αμαλίας. Στην οικογένειά της, το Δουκάτο του Ολντενμπουργκ, ήταν παράδοση η δημιουργία κήπων. Επιστημονικός, βοτανικός και ιδιωτικός ήταν ο δικός της.

«Το κοινόν έχει πρόσβαση μόνον αφού οι Μεγαλειότητές τους ξεκινήσουν έφιπποι για τον περίπατό τους στην πόλη μέχρι την δύση του ηλίου». Πάντως, κάποιες «καλές οικογένειες» όπως οι Δραγούμηδες είχαν κάρτα εισόδου.

Ηρθε μια βασίλισσα που δεν μπορούσε να κάνει παιδί, δεν είχε καν κόλπο... Ο λαός, βέβαια, ήθελε διάδοχο. Ομως, όπως έγραψε ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου, “Ο διάδοχος είναι υπνωτικό των επαναστάσεων” . Στην ουσία, οι Μεγάλες Δυνάμεις (Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία) έπαιζαν πόκερ στην ανύπαρκτη μήτρα της Αμαλίας. Ο Μέτερνιχ ενημερωνόταν από τον γιατρό της Αυλής και γνώριζε ότι δεν μπορούσε να κάνει παιδί, ενώ οι κόλακες την παρότρυναν να καταφύγει σε μαγγανείες και γιατροσόφια. Αλλος της έλεγε να φάει ένα τζιτζίκι, άλλος να κλέψει από τον βασιλιά λίγο μπαρούτι και να το καταπιεί ανακατεύοντάς το με μέλι. Είχε συγγενή απλασία κόλπου

Στα 25 χρόνια της βασιλείας τους, εκείνη έπαιρνε γρήγορα αποφάσεις, εν αντιθέσει με τον σχολαστικό, διστακτικό Οθωνα, που διόρθωνε τα ορθογραφικά λάθη και έπειτα εξέταζε τα έγγραφα.

Εξόριστος πια στη Βαμβέργη, στις συζητήσεις χρησιμοποιούσε τη φράση: «Εμείς οι Ελληνες...». Ομως το 1863 είχε απαιτήσει από το ελληνικό κράτος τα 5.358.085 δρχ. που δαπάνησε για την ανέγερση των Ανακτόρων. Επίσης, 1.748.600 δρχ. ως έξοδα για τον Βασιλικό Κήπο. Μετά τον θάνατό του, η Αμαλία έλαβε αποζημίωση 4.500.000 δρχ. «Εχει σημασία ότι ενώ ο Οθων ζητούσε τα χρήματά του, έστειλε χρήματα για τον κρητικό αγώνα».

https://www.kathimerini.gr/913215/artic ... -ths-xwras

Ο πρόξενος που ήθελε την Αμαλία ευτυχισμένη

Η ιδέα για τη δημιουργία του Εθνικού, σήμερα, τότε Βασιλικού Κήπου στην καρδιά της Αθήνας ανήκε όπως μαρτυρούν οι ιστορικές πηγές στη βασίλισσα Αμαλία. Μία από τις πηγές είναι και η αλληλογραφία με τον πατέρα της Μέγα Δούκα Παύλο Φρειδερίκο Αύγουστο που φυλάσσεται σήμερα στο αρχείο της πόλης του Ολδενβούργου. Σε μία από τις επιστολές η Αμαλία αναφέρεται σε επίθεση που δέχθηκε από εφημερίδα της εποχής για τα χρήματα που δαπάνησε σε βάρος του κρατικού προϋπολογισμού για τη μεταφορά και μεταφύτευση φοινίκων από διάφορα σημεία της Ελλάδας (την Ιο, την οικία Καλλιγά κ.α.). Ο λόγος γινόταν τότε για 60 χιλιάδες δραχμές, ενώ η Αμαλία έγραφε στον πατέρα της ότι, μαζί με τα έξοδα μεταφοράς και φιλοδωρημάτων, το κόστος δεν ξεπερνούσε στην πραγματικότητα τις τρεις χιλιάδες.


H αλληλογραφία της Αμαλίας με τον πατέρα της, Μεγάλο Δούκα του Ολδενβούργου, διακόπτεται το 1853 με τον θάνατό του. Ετσι δεν διαθέτουμε, δυστυχώς, τη δική της μαρτυρία για την περίεργη παραγγελία των 20 φοινίκων που εστάλησαν με πλοίο στον Πειραιά από τη Λιβύη χάρη στην… υπερβάλλουσα προθυμία του έλληνα προξένου στην Τρίπολη Γεωργίου Παπαθύμιου το έτος 1859 να ευχαριστήσει τη βασίλισσα Αμαλία.

Οπως φαίνεται από την αυστηρή επιστολή (ΑΠ100) Κριεζή, ο ερωτηθείς να προβεί σε έρευνα αγοράς φοινίκων στη χώρα αρμοδιότητός του έλληνας πρόξενος δεν περιορίστηκε σε ό,τι του ζητήθηκε, αλλά δανείστηκε 1.000 γαλλικά φράγκα από τη γαλλική πρεσβεία στη Λιβύη για να αγοράσει τους φοίνικες και να τους στείλει ως έκπληξη στην Αμαλία, προκαλώντας όμως την αγανάκτηση του αυλάρχη για την πρωτοβουλία του αυτή.

Εγραφε επί λέξει στην επιστολή του (31 Ιαν. 1859) ο Κριεζής:

Προς το Ελληνικόν Προξενείον:

«…Την 9η Οκτωβρίου π.έ. ήδη εζητήσαμεν από το Προξενείον τούτο πληροφορίας τινάς περί Φοινίκων. Αντί να λάβωμεν δε την οποίαν επεριμέναμεν ματαίως ταχείαν απάντησίν σας, εκοινοποίησεν εις ημάς δι’ ουκ μικράν μας απορίαν, η ενταύθα Γαλλική Πρεσβεία, ότι εδανείσθητε εις λογαριασμόν του Βασιλικού Αυλαρχείου από τον εκεί Πρόξενον της Γαλλίας 1.000 φράγκα επί τω λόγω ότι επιφορτίσθητε εκ μέρους του Αυλαρχείου την εκείθεν προμήθειαν είκοσι φοινίκων. Προσκαλείσθε όθεν να δώσητε άνευ αναβολής εις ημάς λόγον της λίαν αποδοκιμαστέου ταύτης πράξεώς σας, αναγγέλλοντες ημίν συνάμα το τι έγιναν τα εις υμάς δανεισθέντα ως ενταύθα ήδη πληρωθέντα χίλια φράγκα…».

H αιτία που καθυστέρησε η άφιξη των φοινίκων στον Πειραιά δεν έχει γίνει ακόμη γνωστή. Οι καιρικές συνθήκες όμως ασφαλώς επηρέαζαν τις μεταφορές από το εξωτερικό, όπως και διεθνείς εμπλοκές, με καταστροφικές συχνά για τα φυτά συνέπειες. Χαρακτηριστική ήταν η τύχη «φορτίου γαστρών παντοίων φυτών α πλούσιος ομογενής εξ Αιγύπτου προσέφερε διά τον βασιλικόν κήπον» έγραφε στα Απομνημονεύματά του ο A. Ραγκαβής. Το πλοίο όμως που μετέφερε τα είδη «περιελήφθη εις το γενικόν μέτρον του αποκλεισμού του Πειραιώς (εννοεί τον αποκλεισμό από τον αγγλικό στόλο στη διάρκεια των Παρκερικών, το 1850) ώστε τα φυτά κατεστράφησαν».

Ο κήπος, που ονομάστηκε το 1927 από τον Αλέξανδρο Παπαναστασίου Εθνικός, είναι ίσως η μοναδική όαση πρασίνου στην καρδιά της σύγχρονης πόλης και ίσως δεν θα υπήρχε εάν δεν είχε την έμπνευση να προχωρήσει στη δημιουργία του η Αμαλία, που αφιέρωσε ώρες δουλειάς και έναν απίστευτο ενθουσιασμό προκαλώντας γι’ αυτό πολλές δωρεές από το εξωτερικό, όπως τα κιβώτια με σπόρους από την αυτοκράτειρα της Βραζιλίας, τον κήπο του Σουλτάνου και ενός πασά του Λιβάνου, τους σαράντα μικρούς φοίνικες από το Σουδάν, μία ακακία από την Ταϊτή και μία κλαίουσα από τον τάφο του Ναπολέοντα στη νήσο της Αγίας Ελένης. Πολλά φυτά είχαν επίσης μεταφερθεί από τα ελληνικά βουνά, ενώ φοίνικες φαίνεται πως σχεδίαζε να μεταφέρει η Αμαλία και από την Αίγυπτο. Συχνά μάλιστα ο Οθων αστειευόταν μαζί της για τις ιδέες της, που τις έβρισκε αρκετά εξεζητημένες για τα μέτρα της εποχής, ενώ για τη μεταφορά και μεταφύτευση των υψηλότερων από τα δέντρα χρειάστηκε να διαπλατυνθούν οι δρόμοι από τον Πειραιά στην Αθήνα και να επιστρατευθούν δεκάδες άνθρωποι. Πάντως, παρά τις επικρίσεις που δέχθηκε η Αμαλία για τις δαπάνες που προκάλεσε σε βάρος του κρατικού προϋπολογισμού, η ιδέα της αυτή άρεσε στον αθηναϊκό λαό. (H συντήρηση του Βασιλικού Κήπου στοίχιζε κατά μέσον όρο 50 χιλιάδες δραχμές ετησίως, ποσό μεγάλο για την εποχή αν σκεφθεί κανείς ότι το μεροκάματο ήταν μόλις 2,5 δραχμές!)

Βασικό συνεργάτη της η Αμαλία είχε τον γεωπόνο Μπαρώ. «Ο πλάσας τον κήπον τούτον» κατά τον Ορφανίδη έφυγε στην Κωνσταντινούπολη για να φτιάξει τους περίφημους κήπους του Ντολμά Μαξέ και τη θέση του πήρε ο Φρήντριχ Σμιτ, απόφοιτος της Γεωπονικής Σχολής του Πότσνταμ από το Ντεσσάου της Πρωσίας. Στο πλευρό του στις κηποτεχνικές εργασίες είχε τη διαρκή βοήθεια της βασίλισσας Αμαλίας, που σύμφωνα με χρονικογράφο της εποχής απεδείχθη «ως ο καλύτερος γεωπόνος, αντέχουσα επί ώρας εις τον καύσωνα του ηλίου και την δριμύτητα του ψύχους…».

https://www.tovima.gr/2008/11/25/archiv ... tyxismeni/

Πότε ο βασιλικός κήπος τη Αμαλίας έγινε «Εθνικός κήπος»…

Ο Κήπος της Αμαλίας , ο Εθνικός Κήπος δημιουργήθηκε το 1836 από τον Φρειδερίκο Γκαίρτνερ, τον αρχιτέκτονα των ανακτόρων του βασιλιά Όθωνα, δηλαδή της σημερινής Βουλής. Ο κήπος ήταν η αγαπημένη ασχολία της βασίλισσας Αμαλίας, η οποία έγραφε: «Σήμερα ξεφορτώνουν στον κήπο ωραιότατα φυτά που μου έστειλε η αυτοκράτειρα της Βραζιλίας. Εβδομήντα πέντε αειθαλή δένδρα, θάμνους κ.ά.» Σε άλλο γράμμα ανέφερε: «Διασκεδάζω πολύ στον κήπο μου. Φυτεύω δάφνες και άλλα φυτά. Μάλιστα προχθές έφθασαν και οι φοίνικες από την Ίο. Ο μεγαλύτερος έχει ύψος είκοσι μέτρα, οι άλλοι δεκαπέντε. (…)

Οι φοίνικες που έχω φυτέψει ήδη αναπτύσσονται θαυμάσια και φαντάζομαι πως θα κάνουν τον περίπατό τους οι άνθρωποι ύστερα από 300 χρόνια κάτω από αυτούς». Οι «κηπουροί» ήταν αρχικά δύο, ο Βαυαρός γεωπόνος Σμάρατ και ο βοηθός του, Σμιτ. Αργότερα το 1845, ανέλαβε ο Γάλλος κηποτέχνης Φρανσουά Λουί Μπαρό. Τα έξοδα του παλατιού για τον κήπο ανέρχονταν στις 50.000 δραχμές ετησίως. Στο βιβλίο του «Η Σύγχρονη Ελλάδα», ο Γάλλος συγγραφέας Ε. Αμπούτ αναφέρει ότι η τιμή ενός θάμνου ήταν 2 δραχμές, όταν το μέσο ημερομίσθιο των Ελλήνων μόλις που έφτανε τις 2.5 δραχμές. Η αγορά της γης, όμως, είχε γίνει με κρατικά έξοδα. Το ελληνικό κράτος πλήρωσε αδρά για την απαλλοτρίωση των κτημάτων, που ανήκαν σε προσωπικότητες όπως η Δούκισσα της Πλακεντίας και ο Ιωάννης Παπαρρηγόπουλος….

Τουλάχιστον συμφωνούσαν ότι είναι κήπος

Η ονομασία του κήπου ακολουθούσε τις εναλλαγές της πολιτικής ηγεσίας της χώρας. Όταν δημιουργήθηκε την περίοδο βασιλείας του Όθωνα ονομαζόταν «Βασιλικός Κήπος». Το όνομα άλλαξε σε «Εθνικός Κήπος» το 1927, όταν ψηφίστηκε το νέο Σύνταγμα που καθιέρωνε την Αβασίλευτη Δημοκρατία. Γύρισε πίσω στο «Βασιλικός» με την Παλινόρθωση του 1935. Για τελευταία φορά άλλαξε τη χρονιά της μεταπολίτευσης το 1974, αφού η βασιλική οικογένεια είχε εξοριστεί οριστικά….

Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας όχι μόνο δεν υπήρχαν πάρκα στην Αθήνα αλλά εξαφανίστηκε και το τελευταίο δέντρο που υπήρχε στην αττική γη, για να χτίσουν και να ζεσταθούν οι κάτοικοί της. Όταν έφτασαν οι Βαυαροί, η έκταση του Κήπου είχε μόνο γαϊδουράγκαθα. Εκεί, όμως, μπροστά στα βασιλικά ανάκτορα του Οθωνα και της Αμαλίας –το κτίριο που στεγάζει σήμερα τη Βουλή–, θα γινόταν ο κήπος που είχε ονειρευτεί η Αμαλία.

«Μολονότι ελάχιστα σπιτάκια υπήρχαν μέσα στα 159 στρέμματα που προορίζονταν να γίνουν ο Βασιλικός Κήπος, μόλις οι κάτοικοι της γύρω περιοχής κατάλαβαν ότι οι βασιλείς ενδιαφέρονταν για την έκταση αυτή, άρχισαν να παρουσιάζονται διάφοροι “ιδιοκτήτες” μέσα από τα γαϊδουράγκαθα… Όσοι κατάφεραν να το αποδείξουν, αποζημιώθηκαν προς 40 λεπτά τον τετραγωνικό πήχυ –πολλά λεφτά τότε– και η Αμαλία ξεκίνησε τη διαμόρφωσή του».

Τα σχέδια και την επιμέλεια της φύτευσης είχε κυρίως ο Γάλλος αρχιτέκτονας και κηποτέχνης Λουί Μπαρό. Ο ίδιος έφτιαξε τους περίφημους κήπους του Ντολμά Μπαξέ στην Κωνσταντινούπολη το 1854. Ο Κήπος έχει ως πρότυπο τους αγγλικούς κήπους του Μονάχου, είναι γραφικός, καμπυλωτός. Αυτό σημαίνει ότι όλοι οι δρομίσκοι του (συνολικά 7,5 χιλιόμετρα) είναι ελικοειδείς, που οδηγούν πάντα σε κάτι διαφορετικό: ένα παρτέρι, μια ομάδα θάμνων, μια λίμνη, έναν πετρόκηπο.

Η πρώτη παραγγελία έγινε το 1839 και το φθινόπωρο του ίδιου έτους το ελληνικό ιστιοφόρο «Φοίνιξ» έφτασε στον Πειραιά από τη Γένοβα φορτωμένο με 15.000 φυτά από όλο τον κόσμο. Τότε πρωτοήρθαν στην Ελλάδα και τα καλλωπιστικά φυτά που έχουμε μέχρι σήμερα στους κήπους μας. «Με αυτά τα φυτά καλύφθηκαν 30 στρέμματα κήπου, από τη μεσημβρινή πλευρά της Βουλής ως το Ζάππειο, σε σχέδια του αρχιτέκτονα Χοχ. Ήταν η πρώτη φορά που φυτευόταν πάρκο στη νεότερη Ελλάδα και όλοι ενδιαφέρονταν. Έχω βρει ιδιόχειρο σημείωμα του Κανάρη, που στέλνει, όπως αναφέρει, ένα “βρίκιον”, δηλαδή καΐκι, στη Βόρεια Εύβοια για να φέρει άγρια φυτά για τον κήπο της Αμαλίας. Επίσης ο Ραγκαβής στα απομνημονεύματά του αναφέρει ότι το 1850 ένας Έλληνας ομογενής εξ Αιγύπτου, ενθουσιασμένος που θα γινόταν ένα μεγάλο πάρκο στην Αθήνα, έστειλε ένα πλοίο γεμάτο “γάστρες παντοίων φυτών”».

Λέγεται ότι η Αμαλία περνούσε τουλάχιστον τρεις ώρες την ημέρα ασχολούμενη προσωπικά με τον κήπο. Μάλιστα, το κάθισμά της σώζεται μέχρι σήμερα. Βρίσκεται κοντά στην παιδική χαρά. Από εκεί είχε την ωραιότερη θέα της Αθήνας. Έβλεπε το λόφο του Αρδηττού, την Ακρόπολη, τους Στύλους του Ολυμπίου Διός και από εκεί τη θάλασσα μέχρι την Αίγινα.

«Το 1842 φύτεψε η ίδια τους φοίνικες που υπάρχουν μέχρι σήμερα στην πλευρά της οδού Αμαλίας, με σπόρους (!) που έφερε από την Αμερική. Είχε στην υπηρεσία της περισσότερους από 50 κηπουρούς και η συντήρηση ενός τέτοιου κήπου ήταν πολυδάπανη υπόθεση, αφού ο κάθε θάμνος στοίχιζε 2 δραχμές, το ημερομίσθιο 2,5 δραχμές και μια παροχή νερού 200 δραχμές. Στη συνέχεια άρχισε να φέρνει και ζώα».

Το 1852 ξέσπασε μια φοβερή θύελλα στην Αττική, που έριξε έναν από τους κίονες στο μνημείο του Ολυμπίου Διός. Ο κίονας αυτός παραμένει έκτοτε πεσμένος. Μάλιστα είχε επικρατήσει μεταξύ των Αθηναίων η έκφραση «τον καιρό της κολόνας»! Την ίδια βραδιά ξεριζώθηκαν και τα περισσότερα από τα μεγάλα δέντρα του Κήπου. Και παρόλο που το Ναυτικό έστειλε ναύτες με βίντσια και σκοινιά και σήκωσαν τα δέντρα, ελάχιστα από αυτά επιβίωσαν.

«Ο Εθνικός Κήπος είναι το έργο ζωής της Αμαλίας. Μάλιστα, το αρχικό της σχέδιο ήταν να φτάνει μέχρι και την Πύλη του Αδριανού. Αν δεν τους διώχναμε το 1863, θα ήταν διπλάσιος ο Κήπος μας σήμερα. Δεν τη θέλαμε, τη φουκαριάρα, γιατί δεν έκανε παιδιά. Έκανε όμως τον Κήπο…» λέει ο κ. Ταμβάκης.

Βέβαια, στον τότε Βασιλικό Κήπο δεν επιτρεπόταν η είσοδος στο λαό παρά ελάχιστες μέρες το χρόνο, όταν έλειπαν οι βασιλείς από τα ανάκτορα.

Η εγκατάλειψή του από τον Γεώργιο τον Α’, ο χαρακτηρισμός του ως κρατικού δημόσιου κήπου, η μετονομασία του και η «ελευθέρας» στους πολίτες

Μετά την έξωση του Όθωνα, ο Γεώργιος Α’ ανέλαβε τη συντήρησή του, ουσιαστικά όμως ο Κήπος εγκαταλείφθηκε. Έτσι, το 1923 μπορούσες να δεις από τη μια άκρη του Κήπου στην άλλη. Την ίδια χρονιά χαρακτηρίζεται «κρατικός δημόσιος κήπος». Τέσσερα χρόνια αργότερα δημιουργείται με νόμο η Επιτροπή Δημοσίου Κήπου και Δεντροστοιχιών και μετονομάζεται σε Εθνικό Κήπο. ΄Εκτοτε μένει ανοιχτός στο κοινό από την ανατολή μέχρι τη δύση του ηλίου.

νδιαφέρονται για τον Εθνικό Κήπο».


«Χρειάστηκε να γίνουν αρκετές αλλαγές για να μετατραπεί ένας μεγάλος ιδιωτικός κήπος σε δημόσιο πάρκο» μας λέει ο κ. Ταμβάκης. «Το 1927 ανοίχτηκαν νέες είσοδοι –γιατί μέχρι τότε όλες οι πόρτες οδηγούσαν στο προαύλιο των Ανακτόρων–, τοποθετήθηκαν παγκάκια και καλάθια, κατασκευάστηκαν η λίμνη με τις πάπιες και η παιδική χαρά.

Το κτίριο που στεγάζει σήμερα το Βοτανικό Μουσείο ήταν γραφείο του Γεωργίου Α’.

Λένε μάλιστα ότι ήταν μουρντάρης και τα πάνω δωμάτια τα είχε για γκαρσονιέρα… Έγιναν όμως και ανεπανόρθωτες ζημιές, όπως η καταστροφή του “ψυγείου”. Το κτίριο αυτό με τους χοντρούς τοίχους (οι παλιοί το έλεγαν “μπούζι”) ήταν το ψυγείο του παλατιού το 19ο αιώνα. Στο υπόγειο έβαζαν τον πάγο και γύρω σε ράφια τα τρόφιμα, ενώ στο ισόγειο έβαζαν τα λάδια και τα κρασιά. Τον πάγο τον έφερναν αγωγιάτες από το Μενίδι που όλο το χειμώνα μάζευαν το χιόνι από μια περιοχή που λέγεται Καραμπόλα στην Πάρνηθα. Εκεί άνοιγαν τεράστιους λάκκους για να πέφτει μέσα το χιόνι. Την άνοιξη, όταν άρχιζε να ζεσταίνει ο καιρός, σκέπαζαν τους λάκκους με κλαδιά και άχυρα. Αυτό λειτουργούσε ως μόνωση και το χιόνι γινόταν πάγος. Το καλοκαίρι έσπαγαν με μπαλτάδες κομμάτια πάγου, τα έβαζαν στα κοφίνια, τα σκέπαζαν με άχυρο και τα κατέβαζαν στη ζεστή Αθήνα. Βρήκα χαρτιά που λένε ότι το 1846 το παλάτι αγόρασε 6.000 οκάδες χιόνι προς 40 λεπτά την οκά για τη διατήρηση της θερμοκρασίας του ψυγείου. Αν δεν καταστρεφόταν τότε, θα είχαμε σήμερα ένα μοναδικό δείγμα ψυγείου αυτής της εποχής».

https://attikigh.wordpress.com/2018/02/ ... λίας-έγιν/

[Lugozzi]

Ο Καρυτινος γιατί αποχώρησε?

[Ζαποτέκος]

Διοικητική διαίρεση της Ελλάδας 1833
Το 1833 παραδόθηκαν απ' τους Τούρκους τα εξής φρούρια : Αθηνών ( 20/3/1833 , την 1/12/1834 η Αθήνα έγινε η πρωτεύουσα του κράτους ), Καράμπαμπα ( 25/3/1833 ) , Χαλκίδος ( 26/3/1833 ), Ζητουνίου/Λαμίας ( 28/3/1833 ) και Καρύστου ( 31/3/1833 ).



Νομοί ( Πρωτεύουσες )

Α) Αργολιδοκορινθία ( Ναύπλιον [ Ναυπλιά ] )
Β) Αρκαδία (Τριπολιτσά )
Γ) Λακωνία ( Μυστράς [ Σπάρτη ] )
Δ) Μεσσηνία ( Καλαμάτα )
Ε) Αχαϊοήλιδα ( Πάτραι )
ΣΤ) Κυκλάδων ( Ερμούπολη )
Ζ) Αιτωλοακαρνανία ( Μεσολόγγι )
Η) Φωκιδολοκρίδα ( Άμφισσα )
Θ) Εύβοια ( Χαλκίδα )
Ι) Αττικοβοιωτία ( Αθήνα )

Σας αρέσει αυτή η διοικητική διαίρεση ; Είναι κάποιοι που τους αρέσει. Π.χ. σε αυτή την διοικητική διαίρεση ολόκληρη η Μάνη , λακωνική και μεσσηνιακή , ανήκε στον νομό Λακωνίας. Επί δικτατορίας Μεταξά όμως η Μάνη διαιρέθηκε και παραχωρήθηκαν εκτάσεις της στον νομό Μεσσηνίας. Υπάρχουν σήμερα Μανιάτες που ζητούν την επανενοποίηση της διαιρεμένης Μάνης.

[Ζαποτέκος]

Η πτώση του Όθωνα

Τον Οκτώβριο του 1862 , ενώ ο Όθωνας και η Αμαλία περιόδευαν στην Πελοπόννησο , ξέσπασαν αντιοθωνικά επαναστατικά κινήματα. Στην Ακαρνανία επαναστάτησε ο Θεοδωράκης Γρίβας , στην Πάτρα ο Μπενιζέλος Ρούφος και στην Αθήνα ο Επαμεινώνδας Δεληγεώργης , ο Κωνσταντίνος Κανάρης και ο Δημήτριος Βούλγαρης. Ο τελευταίος σχημάτισε κυβέρνηση. Το ατμόπλοιο Όθων μετονομάσθηκε σε Αθήνα και η Αμαλία σε Ελλάς. Η πλατεία Όθωνος μετονομάστηκε σε πλατεία Ομονοίας . Η 11η Οκτωβρίου θεωρήθηκε εορταστική ημέρα , παρόμοιας σημασίας με την 25η Μαρτίου και την 3η Σεπτεμβρίου. Ο Βούλγαρης , για να ικανοποιήσει τον "προοδευτικό" Δεληγεώργη , διέσπασε το υπουργείο εκπαιδεύσεως σε υπουργείο παιδείας και υπουργείο εκκλησιαστικών , και έκανε υπουργό στο πρώτο τον Δεληγεώργη , ενώ στο δεύτερο τον γαμπρό του. Ο δυσαρεστημένος Γρίβας ήταν έτοιμος να βαδίσει κατά της Αθήνας με 7.500 άνδρες , αλλά πέθανε ξαφνικά στο Μεσολόγγι.

Ο φιλοοθωνικός πρωθυπουργός Ιωάννης - Γενναίος Κολοκοτρώνης δεν κατάφερε να αντιδράσει. Ο Όθων δεν ήξερε τι να κάνει και η Αμαλία ζητούσε να μεταβούν στην Μάνη , όπου είχαν θερμούς οπαδούς , και να αντισταθούν από εκεί. Οι πρεσβευτές των Τριών Μεγάλων Δυνάμεων προέτρεψαν τον Όθωνα να παραιτηθεί . Ο Όθωνας τελικά εγκατέλειψε μαζί με την Αμαλία την Ελλάδα στις 12/10/1862 , χωρίς να παραιτηθεί επισήμως.


Η αναχώρηση του Όθωνα από την Ελλάδα. Ο Όθων κατεβαίνει απ' το "Αμαλία" και επιβιβάζεται σε λέμβο που θα τον μεταφέρει στο αγγλικό πολεμικό "Σκύλλα". Το τελευταίο θα τον μεταφέρει στο εξωτερικό. Στην λέμβο βρίσκεται ήδη η Αμαλία και κλαίει.


Όθων . Πίνακας του Λύτρα.


Αμαλία.

[Ζαποτέκος]

Βασιλιάς Γεώργιος Α΄ σε διάφορες ηλικίες









============================================================================================================================================================================================================================================================

Ο Γεώργιος Α΄ , προτού εκλεγεί βασιλιάς , σε επίσκεψή του στο Λονδίνο τον Φεβρουάριο του 1863. Τότε δημιουργήθηκε η σκέψη για την εκλογή του στον ελληνικό θρόνο. Σπάνια φωτογραφία απ' την συλλογή του Σπύρου Μαρκεζίνη.

[Ζαποτέκος]

Το παρασκήνιο της εκλογής του Γεωργίου Α΄( 1845 - 1913 )
Μετά την έξωση του Όθωνα συνήλθε η Β΄ Συντακτική Εθνική Συνέλευση των Ελλήνων ( 327 πληρεξούσιοι : 288 αυτόχθονες , 39 ετερόχθονες ) για να αποφασίσει για την εκλογή νέου βασιλιά. Ο Χαρίλαος Τρικούπης , επιτετραμμένος στο Λονδίνο , ενημέρωσε τους Άγγλους πως οι Έλληνες ήθελαν να συνεχιστεί η βασιλεία. Μάλιστα ήθελαν βασιλιά που να προέρχεται απ' την Αγγλία , ώστε η Ελλάδα ως ναυτικό κράτος να συνδεθεί ακόμη περισσότερο με την θαλασσοκράτειρα Αγγλία. Έτσι ζήτησαν ως βασιλιά τον πρίγκιπα Αλφρέδο , δευτερότοκο γιό της βασίλισσας Βικτωρίας. Ο λαός ( κατευθυνόμενος ) τον υπερψήφισε ( 94 % ) σε σχετικό δημοψήφισμα. Δεύτερος ήλθε ο πρίγκιπας Νικόλαος του Λόιχτεμπεργκ , ανιψιός του τσάρου Αλεξάνδρου Β΄. Μερικοί ζήτησαν κατευθείαν τον Ρώσο αυτοκράτορα ( τίμιοι ) , ένας ήθελε επιστροφή του Όθωνα , κάποιοι τολμηροί ήθελαν Δημοκρατία , ενώ ο μετέπειτα βασιλιάς Γεώργιος Α΄ πήρε μόλις 6 ψήφους !




Οι Άγγλοι δεν συμπαθούσαν τον Όθωνα λόγω του μεγαλοϊδεατισμού του. Ήταν υποστηρικτές της ακεραιότητας του Γίγαντα με τα Πήλινα Πόδια και γι' αυτό πρωτοστάτησαν στην έκπτωση του Βαυαρού μονάρχη. Φυσικά δεν ήθελαν να εκλεγεί βασιλιάς ο δεύτερος πλειοψηφών ο Νικόλαος του Λόιχτεμπεργκ , ο οποίος θα εξυπηρετούσε τα ρωσικά συμφέροντα στην Ελλάδα. Δεν μπορούσε όμως να εκλεγεί και ο πρώτος Αλφρέδος γιατί αρνήθηκε η βασίλισσα Βικτωρία. Εξάλλου η συμφωνία του 1830 των 3 Μεγάλων Δυνάμεων απέκλειε την άνοδο στον ελληνικό θρόνο βασιλικού μέλους από κάποια από τις Τρεις εγγυήτριες Δυνάμεις. Οι Άγγλοι πρότειναν τότε για βασιλιά τον Ερνέστο του Σαξκοβούργου , κουνιάδο της Βικτωρίας , μετέπειτα βασιλιά της Πορτογαλίας και ανιψιό του βασιλιά Λεοπόλδου του Βελγίου. ( Ο τελευταίος λίγο έλλειψε να γίνει βασιλιάς της Ελλάδας το 1830 ). Ο Ερνέστος όμως τελικά αρνήθηκε. Δεν εμπιστευόταν τους Άγγλους πως πραγματικά θα παραχωρούσαν τα Επτάνησα , ήθελε η Ελλάδα να μην κηδεμονεύεται από τις Δυνάμεις αλλά να μπορεί να ακολουθεί αυτόνομη πολιτική σχετικά με την Τουρκία, ανησυχούσε για την ταραχώδη εσωτερική κατάσταση στην Ελλάδα ( π.χ. στάσεις , ληστεία κ.α. ) και τέλος δίσταζε εξαιτίας της μη τυπικής παραίτησης του Όθωνα. Οι Έλληνες δυσαρεστήθηκαν που δεν θα γινόταν βασιλιάς ο Αλφρέδος , αλλά οι Άγγλοι τους άφησαν να εννοηθεί πως θα τους παραχωρούσαν τα Επτάνησα ανεξαρτήτως της άρνησης του Αλφρέδου. Έτσι πέτυχαν να μην οδηγηθούν οι Έλληνες σε δημοκρατικό πολίτευμα ή σε εκλογή βασιλιά μη αρεστού στην Αγγλία.

Τελικά ο κλήρος έπεσε στον Χριστιανό Γουλιέλμο Γεώργιο Φρειδερίκο Φερδινάνδο Αδόλφο , τον μετέπειτα Γεώργιο Α΄. Ήταν ο δευτερότοκος γιος του μετέπειτα βασιλιά της Δανίας Χριστιανού Θ΄ και της Λουίζας Φρειδερίκης της Έσσης. Τον Μάρτιο του 1863 ο Γεώργιος πήγε στο Λονδίνο για να παρευρεθεί στον γάμο της αδελφής του με τον πρίγκιπα της Ουαλίας . Οι Άγγλοι τότε σκέφθηκαν αμέσως να τον προτείνουν για τον ελληνικό θρόνο. Μέσω της αδελφής του ο Γεώργιος θα συνδεόταν με τον αγγλικό θρόνο. Ούτε η Ρωσία θα είχε αντίρρηση, γιατί μέσω μιας άλλης αδελφής του που είχε παντρευτεί τον γιο του τσάρου , ο Γεώργιος συνδεόταν και με τον ρωσικό θρόνο. Ο πατέρας του και μετέπειτα βασιλιάς της Δανίας Χριστιανός και ο παππούς του και βασιλιάς της Δανίας Φρειδερίκος δέχτηκαν. Δεκτή έκανε την πρόταση και η Συντακτική Συνέλευση των Ελλήνων , η οποία αναγόρευσε τον Γεώργιο "βασιλιά των Ελλήνων" ( ο Όθων ήταν "βασιλιάς της Ελλάδας" ) και όρισε πως οι διάδοχοί του θα έπρεπε να είναι χριστιανοί ορθόδοξοι. Οι Κωνσταντίνος Κανάρης , Θρασύβουλος Ζαΐμης και Δημήτριος Γρίβας στάλθηκαν στην Δανία για να παραδώσουν το ελληνικό στέμμα. Ο βασιλιάς Φρειδερίκος , ο διάδοχος Χριστιανός και ο Γεώργιος τους υποδέχτηκαν με τιμές. Ο Γεώργιος Α΄ βασίλευσε 50 χρόνια : 1863 - 1913.

[Ζαποτέκος]

Ο "άγνωστος" πρίγκιπας Πέτρος (1908-1980)

Ο «άγνωστος» πρίγκιπας Πέτρος (1908-1980) υπήρξε ο πιο μορφωμένος πρίγκιπας της ελληνικής δυναστείας. Σπούδασε νομικά στο Παρίσι και ανθρωπολογία στο Λονδίνο, όπου και έκανε τη διδακτορική του διατριβή.

Εγγονός του βασιλιά Γεωργίου Α΄ και γιος του πρίγκιπα Γεωργίου και της Μαρίας Βοναπάρτη, έφτασε δύο φορές μέχρι τον θρόνο της Ελλάδας. Η πρώτη φορά ήταν το 1917, όταν εξορίστηκε από την Ελλάδα ο βασιλιάς Κωνσταντίνος Α΄, και η δεύτερη το 1941, στη δίνη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, όταν ο Γεώργιος Β΄, αντί να ορίσει διάδοχό του και αντιβασιλέα τον αδελφό του Παύλο, προτίμησε τον εξάδελφό του. Αιτία ήταν η Γερμανίδα σύζυγος του Παύλου. Το 1941 πάλι ο Πέτρος έμεινε απλά ένας παρ’ ολίγον βασιλιάς, και μάλιστα σε μυστική διαθήκη.

Η δυσαρέσκεια του Παύλου και της Φρειδερίκης κατά του πρίγκιπα Πέτρου εκδηλώθηκε ανοικτά όταν ο Παύλος ανήλθε στον θρόνο. Συγκεκριμένα, ο νέος βασιλιάς ζήτησε από την κυβέρνηση το 1947 να ρυθμίσει τη θέση του πρίγκιπα Πέτρου στη σειρά διαδοχής, αλλά λόγω των πολεμικών συνθηκών στις οποίες βρισκόταν η χώρα θεωρήθηκε άκαιρο να μεριμνήσει γι’ αυτό το θέμα η κυβέρνηση αμέσως. Όμως οι κυβερνήσεις της εποχής δεν δίστασαν να υποδείξουν στον πρίγκιπα Πέτρο να αποφύγει να επανέλθει στην Ελλάδα. Στην περιθωριοποίησή του πρέπει να συνέτεινε ο πολιτικός γάμος του το 1939 με τη Ρωσίδα Ιρίνα Οβτσινίκοβα. Κατά τον Πόλεμο, κυκλοφόρησε η φήμη ότι η σύζυγός του επιδίωκε την εγκαθίδρυση στην Ελλάδα ενός Ορθόδοξου χριστιανικού αλλά και κομμουνιστικού κράτους, με τον σύζυγό της ως βασιλιά, κάτι που διέψευσε ο ίδιος ο Πέτρος.

Στην Ελλάδα έγινε ευρύτερα γνωστός για τη συνέντευξη που έδωσε τον Οκτώβριο του 1964, την επομένη των γάμων του βασιλιά Κωνσταντίνου και της πριγκίπισσας Άννας Μαρίας. Ο πρίγκιπας Πέτρος αποκάλυψε στον ελληνικό λαό μια δυναστική αντιδικία που ξεκίνησε μεταξύ του πατέρα του, πρίγκιπα Γεωργίου, και του θείου του, βασιλιά Κωνσταντίνου Α΄. Επίσης είναι γνωστή η αντιπάθεια που έτρεφε γι’ αυτόν η Φρειδερίκη, λόγω των δικαιωμάτων που ο Πέτρος ισχυριζόταν πως είχε στη διαδοχή του ελληνικού θρόνου.

Το 1961 το Πανεπιστήμιο των Αθηνών τον κάλεσε να δώσει διαλέξεις σε θέματα ανθρωπολογίας. Τότε ορισμένοι καθηγητές πρότειναν να συμπληρωθεί κενή θέση από την έδρα της ανθρωπολογίας για την εκλογή του πρίγκιπα Πέτρου. Τα ανάκτορα όμως εξεδήλωσαν την πλήρη αντίθεσή τους και μέσω του Κ. Καραμανλή ζήτησαν από τον πρίγκιπα να αρνηθεί την έδρα σε περίπτωση εκλογής του.

Ο Πέτρος υπήρξε αναμφίβολα ένα από τα πιο αξιοπρόσεκτα μέλη της ελληνικής βασιλικής οικογένειας. Άνθρωπος με πνευματικές ανησυχίες, συναναστράφηκε από μικρή ηλικία στρατιωτικούς, πολιτικούς, επιστήμονες και γαλαζοαίματους, γεγονός που του επέτρεψε να κινείται με άνεση στους κύκλους τους. Αν και γαλαζοαίματος, δεν διακρινόταν από έπαρση ή αλαζονεία αλλά από μετριοφροσύνη και παρατηρητική διάθεση που αποτυπώνεται στα κείμενά του. Ανέπτυξε αξιόλογο επιστημονικό έργο, με έμφαση στην «έρευνα πεδίου», γεγονός σπάνιο για άτομα της κοινωνικής του προέλευσης.


ΔΙΟΝΥΣΗΣ Ν. ΜΟΥΣΜΟΥΤΗΣ

http://www.iskiosiskiou.com/2019/07/1908-1980-613.html

[Ζαποτέκος]

ΚΥΡΙΕΣ ΤΩΝ ΤΙΜΩΝ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΙΣΣΑΣ ΑΜΑΛΙΑΣ.
http://taygetos-zeritis.blogspot.com/



Έξι (6) Ελληνίδες «θεές», όμορφες γυναίκες της περιόδου Νοέμβριος 1846 -Μάιος 1847, Αρχοντοπούλες στην Αυλή της βασίλισσας Αμαλίας που κοιτάζουν «καρσί» τον φακό του φωτογράφου και δύο Γερμανίδες υπέροχες Κυρίες που σεμνύνονται και αρνούνται να τον κοιτάξουν.
Οι Ελληνίδες φορούν ελληνικές παραδοσιακές φορεσιές. Οι Γερμανίδες την φορεσιά της αυστηρότητας του Παλατιού και σύμφωνα με την ηλικία τους. Στην παραπάνω φωτογραφία εικονίζονται οι :
1. Μαρία Αποστόλη-Μοναρχίδου με Ψαριανή φορεσιά, με την στιβαρότητα του βλέμματος και τα λιγνά δύο κοτσιδάκια να κρέμονται στους ώμους της.
2. Ελένη Μπόταση-Θεοχάρη με Σπετσιώτικη φορεσιά, με την αθωότητα της ηλικίας της και την αφέλεια της καθήμενης στάσης της
3. Elisse von Rennenkampff με την κλασική καλαίσθητη ανοιξιάτικη φορεσιά, λευκή, λευκότερη κι απ’ την αυγή, ντροπαλή και χαμηλοβλεπούσα.
4. Wilhelmine von Plüskow με την κλασική σοβαρή φορεσιά της Μεγάλης Κυρίας των Τιμών, χλωμή, δύσπιστη και ακίνητη ως κέρινη κούκλα, καθώς την περιγράφει ο Έντμοντ Αμπού το 1852.
5. Χρυσηίδα Παγώνη-Μαυρομιχάλη, η ωραία Καλαματιανή ως Grande Maitresse de la cour, με φορεσιά τύπου Αμαλίας, σε πολυθρόνα με μπράτσο, με σίγουρο βλέμμα, αέρινη στάση και κάλλος ώριμο. Παλικαρού κυρά.
6. Φωτεινή Αναστ. Μαυρομιχάλη, η «έχουσα το κάλλος της Αφροδίτης, την φρόνησιν της Αθηνάς και την παρθενικήν αιδώ της Αρτέμιδος» με φορεσιά Ηπείρου-Θεσσαλίας, ευσταλής ως Εύζων, με λαιμό κύκνου και ασάφεια στο βλέμμα.
7. Φωτεινή Τζαβέλλα-Κολοκοτρώνη με φορεσιά ένα κράμα ηπειρώτικης και μοραΐτικης, με γενναία ματιά και σουλιώτικη στάση του σώματος.
8. Κυριακούλα Βούλγαρη-Κριεζή με φορεσιά Ύδρας, με την καλοσύνη να ξεχειλίζει, το αθώο χαμόγελο να σκάει στα χείλη της, έτοιμη να πράξει μόνο το καλό.


( Η κυρία Μοναρχίδου απεβίωσε τον Μάιο του 1847. Άρα η φωτογραφία αυτή είναι το αργότερο τον Μάιο του 1847 και νωρίτερα το Νοέμβριο 1846. Είναι σαφές πως το αναγραφόμενο έτος στην παρουσιαζόμενη είναι λαθεμένο. )

Η πρώτη και η δεύτερη φωτογραφία εικονίζουν τα ίδια πρόσωπα. Όμως, πόσο όμορφα και γλυκά είναι στην α΄ φωτογραφία και πόσο «σκληρά» και, θα έγραφα, «άσχημα» είναι στην β΄ φωτογραφία.
Εδώ οι πέντε από τις οκτώ Γυναίκες δεν κοιτούν τον φακό και πιστεύω, συγκρίνοντας και τις δύο, πως ο φωτογράφος δεν θα έκανε υποδείξεις για το που θα πρέπει να κοιτάζουν και να τις άφησε ελεύθερες. Ίσως δε και το στήσιμο και τις θέσεις να το επέβαλε η εθιμοτυπία του Παλατιού και όχι οι γνώσεις του καλλιτέχνη.

Κάτι ακόμα που θα πρέπει να προσέξει ο αναγνώστης είναι το Μαντίλι που άλλες κρατούν «επιδεικτικά» και άλλες σεμνά και βέβαια το πως η Grande Maitresse de la cour, η Καλαματιανή-Μανιάτισσα Χρυσηίς Παγώνη-Μαυρομιχάλη πατάει σε μαξιλαράκι, το οποίο είναι διαφορετικό στις δύο φωτογραφίες. Το Μαξιλάρι έχει ιδιαίτερους συμβολισμούς και στην θρησκευτική και στην κοσμική εξουσία. Πάνω σε μαξιλάρι πατούσαν σπουδαία θρησκευτικά Πρόσωπα, αυτοκράτορες, βασιλείς και συναφείς ηγέτες. Εν προκειμένω η Χρυσηίδα Μαυρομιχάλη ως Επίτιμη Μεγάλη Κυρία των Τιμών έχει μαξιλάρι ως υποπόδιο, το οποίο, με βάση την παλατιανή εθιμοτυπία, συμβολίζει την εξουσία της μέσα σε μια ομήγυρη με Κυρίες που φορούν παρόμοιες φορεσιές. Έτσι ξεχωρίζει η ανωτερότητα του «βαθμού» της στην ιεραρχία και απαιτεί σεβασμό και υπακοή.

«Όταν η Αμαλία επρόκειτο να σχηματίση την Αυλή της εφρόντισε να προσλάβη κυρίας και δεσποινίδας της τότε αθηναϊκής κοινωνίας διακρινομένας δια την ηθικήν των αλλά και δια την απλότητα. Η Βασίλισσα αφ’ ετέρου προσπάθησε να περιστοιχισθή από γυναίκας της ελευθέρας Ελλάδος, ίσως παρασυρόμενη εκ της αδικαιολογήτου προς τας Φαναριωτίσσας αντιπαθείας της, της υποδουλωμένης παρά τη Αθηναϊκή Κοινωνία, ήτις εν τούτοις, δεν έπαυε ημέρα τη ημέρα ν’ απομιμήται περισσότερον τας Φαναριωτίσσας, τας οποίας εσυκοφάντει …».
Στην Αυλή της βασίλισσας Αμαλίας υπηρετούσαν Ελληνίδες Κυρίες με δύο ιδιότητες ως Σύμβουλοι και Φίλες, ανάλογα με τις υποχρεώσεις τους και την ηλικία τους. Ήταν οι Επίτιμες Κυρίες από διάφορες περιοχές στεργιανές και νησιωτικές της Ελλάδος. Δεν έμεναν συνεχώς στο Παλάτι. Πήγαιναν κατά τις 10π.μ και έφευγαν μετά τις 7μ.μ. Ήταν επίσης υποχρεωμένες να φορούν την τοπική τους ενδυμασία και ιεραρχικά ήταν ανώτερες από τις Κυρίες της Τιμής οι οποίες φορούσαν συνήθως την φορεσιά την λεγόμενη «της Αμαλίας» αλλά και φορεσιές από όλα τα μέρη της Ελλάδος. Οι Κυρίες (ουσιαστικά Δεσποινίδες) επί των Τιμών της Βασίλισσας ήταν ανύπαντρες και ζούσαν μόνιμα στο Παλάτι. Έφευγαν μόνο σε σοβαρές οικογενειακές τους υποχρεώσεις (γάμους, κηδείες, αρρώστιες κλπ). Αν κάποιος τις ζητούσε σε γάμο και συμφωνούσαν οι γονείς τους και η Βασίλισσα, τότε παντρευόντουσαν και αποχωρούσαν από την Βασιλική Υπηρεσία. «Η βασίλισσα παντρεύει της κυρίες της και τους δίνει μία μικρή προίκα. Έως τότε, τους δίνει ετησίως ένα πενιχρό ποσό με το οποίο μετά βίας συντηρούνται ». Αργότερα το 1862 στην Έξωση του Όθωνα και της Αμαλίας, υπήρξαν Δεσποινίδες που συνόδευσαν την βασίλισσα Αμαλία στην εξορία στο Βάμβεργκ της Γερμανίας και έμειναν μαζί της (όχι όλες μαζί αλλά σταδιακά στα 13 χρόνια που έζησε εκεί ακόμα) μέχρι το θάνατό της το 1875 (Μαρία Γρίβα, Ασπασία Καρπούνη, Ρεγγίνα Φίλωνος και Ξανθή Χατζίσκου).


ΟΘΩΝ ΚΑΙ ΑΜΑΛΙΑ ΕΞΟΡΙΣΤΟΙ ΤΟ 1867

Η Φωτεινή Αναστ. Μαυρομιχάλη εισήλθε στην υπηρεσία της βασίλισσας το 1844, σε ηλικία 18 ετών, αφού πριν είχε θητεύσει και εκπαιδευτεί κοντά στην δούκισσα της Πλακεντίας, η οποία «είδε» νωρίς τα σπάνια προσόντα της Μανιατοπούλας και την πήρε μαζί της από μικρούλα 13 ετών. Ήταν η πιο διάσημη Κυρία επί των Τιμών της Βασίλισσας. Πήγαινε παντού ό,που πήγαινε και η Αμαλία, η οποία την καλούσε με το μικρό της όνομα παρακάμπτοντας τις τυπικότητες. Σπανίως έλειψε από κοντά της. Το ίδιο και η μητέρα της τής οποίας η παρουσία στο Παλάτι έδινε ιδιαίτερη χαρά στις συζητήσεις με την βασίλισσα. Όμως ο καιρός έχει και γυρίσματα.

Τον Αύγουστο του 1850 δολοφονήθηκε ο υπουργός Νικόλαος Κορφιωτάκης από έναν Μανιάτη Θωμά Ζυγούρη επ’ ονόματι και ο οποίος συνελήφθη αμέσως. Οι υποψίες έπεσαν στην οικογένεια Μαυρομιχαλαίων διότι ο δολοφόνος και οι συνεργοί του ήταν στενοί φίλοι και προστατευόμενοι των Λεωνίδα και Πέτρου Μαυρομιχαλαίων, παιδιά του ήρωα πεσόντα Κυριακούλη. Όλα έδειξαν πως ο Κορφιωτάκης (υπουργός στην κυβέρνηση του ναυάρχου Αντωνίου Κριεζή, που υπήρξε μεγάλος Αυλάρχης του Όθωνα ο οποίος και έλεγχε την κυβέρνηση 100% και στην οποίαν δεν μπήκε κανένας Μαυρομιχάλης) εμπόδιζε με ανοίκειο τρόπο την εκλογή του Πέτρου στην Λακωνία (εκλογική περιφέρεια και των δύο), καθώς μιλούσε υποτιμητικά στην Βουλή και για τον Δημήτριο Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, υπασπιστή του βασιλιά τότε, ο οποίος και τον προκάλεσε σε μονομαχία αλλά ο Κορφιωτάκης με εύσχημο τρόπο αρνήθηκε δικαιολογώντας την στάση του.

Άρχισαν οι ανακρίσεις στις οποίες, εκτός από τους βασικούς υπόπτους, κλήθηκαν και οι Αναστάσιος Μαυρομιχάλης και η σύζυγός του Χρυσηίδα. Η αντίστροφη μέτρηση της απομάκρυνσης από το Παλάτι είχε αρχίσει. Η βασιλική Αυλή, η οποία έλεγχε την κυβέρνηση Κριεζή, θεώρησε «προδοσία» την σιωπή της Χρυσηίδος (υπήρξαν υπόνοιες πως γνώριζε τα περί του σχεδίου δολοφονίας του Κορφιωτάκη). Οι ξένοιαστες μέρες της Φωτεινής και της Χρυσηίδος είχαν τελειώσει στο τέλος του καλοκαιριού του 1850.

Το τι έγινε τους επόμενους μήνες και μέχρι την παραίτηση των δύο Μανιατισσών, μάνας και θυγατέρας, το περιγράφει μια αυτόπτης μάρτυς, Μεγάλη Κυρία της Αυλής η μαντάμ Πλούσκωφ, στο ημερολόγιό της :

Σεπτέμβριος 1850, σελ. 130. «…Απελπιστικά κακή εβδομάδα. Κυριαρχεί το θέμα [της δολοφονίας του Κορφιωτάκη]. Η κοινή γνώμη πιστεύει ότι ηθικός αυτουργός είναι η οικογένεια Μαυρομιχάλη και αυτό είναι πολύ κακό. Η καημένη η Φωτεινή! Η μητέρα της ήρθε στη βασίλισσα σε τέτοια κατάσταση, που φοβήθηκα ότι θα πάθει εγκεφαλικό. Αν και φαίνεται ότι γι’ αυτήν το πρόβλημα δεν είναι συναισθηματικό… Η οικογένεια [Μαυρομιχάλη] ακολουθεί λάθος τακτική…».
Οκτώβριος 1850, σελ. 131. «…Η καημένη η Φωτεινή, έφυγε για να πάει τη μητέρα της στην Τήνο. Έκλαιγε πάρα πολύ...».
Υποσημείωση σελ. 131. «… Πολύ δύσκολα θα μπορούσε να διατηρήσει τη θέση της στο παλάτι…».
Δεκέμβριος 1850, σελ. 134. «… Επέστρεψε η Φωτεινή. Σήμερα, καθώς και στις 29, ο καιρός ήταν τόσο κακός, με βροχή και χιόνι, που η βασίλισσα μόνο με την άμαξα μπόρεσε να βγει και είχαμε περιπέτειες με φωνές και γέλια. Με επισκέφθηκε η Φωτεινή. Ήταν πολύ χαρούμενη…».
Δεκέμβριος 1850, σελ.134. «…Το μυαλό μας πήγαινε στη Φωτεινή που ήταν στους γονείς της και έτρεφε φρούδες ελπίδες, αλλά …».
Γενάρης 1851, σελ.135. «…Η Φωτεινή υπέβαλε την παραίτησή της, η οποία έγινε δεκτή….».

Από τον Γενάρη του 1851 που παραιτήθηκε η Φωτεινή καθώς είχε απομακρυνθεί και η μητέρα της Χρυσηίς, δεν ξαναγύρισε στο Παλάτι.

ΧΡΥΣΗΙΣ ΑΝΑΣΤ. ΜΑΥΡΟΜΙΧΑΛΗ (1808-1882). Αρ. 5 της φωτογραφίας. Επίτιμη Κυρία. Γεννήθηκε στην Μεγάλη Μαντίνεια της Αβίας και πέθανε στην Αθήνα. Ήταν κόρη του αγωνιστή Σπυρίδωνα Παγώνη και αδελφή του αγωνιστή Γεωργίου Παγώνη, ο οποίος χειροτονήθηκε και έγινε μετέπειτα ο Γεράσιμος Μητροπολίτης Αργολίδος. Παντρεύτηκε τον αγωνιστή Αναστάσιο Μαυρομιχάλη, τριτότοκο γιό του Πετρόμπεη, και απέκτησαν επτά παιδιά (5 αγόρια και 2 κορίτσια). Ένα από αυτά ήταν η πανέμορφη Φωτεινή.
Υπηρέτησε ως Επίτιμη Κυρία στην Αυλή της βασίλισσας Αμαλίας. Διορίστηκε στις 13 Δεκεμβρίου 1842. Πέθανε το 1882.


Η Χρυσηίς Αναστ. Μαυρομιχάλη, το γένος Παγώνη από την Μεγάλη Μαντίνεια Αβίας.
Απεικόνιση του Βέλγου διπλωμάτη Benjamin Mary.

ΦΩΤΕΙΝΗ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΜΑΥΡΟΜΙΧΑΛΗ (1826-1872). Αρ. 6 της φωτογραφίας. Κυρία των Τιμών. Γεννήθηκε στο Λιμένι της Μάνης και πέθανε στην Αθήνα. Ήταν το πρώτο παιδί της οικογένειας από τα επτά (2 κορίτσια και 5 αγόρια). Τα πρώτα χρόνια τής ζωής της έδειχναν το ευοίωνο μέλλον της. Το 1839 «προσλήφθηκε» από την δούκισσα Πλακεντίας και μαζί της εκπαιδεύτηκε με αριστοκρατικούς κανόνες. Η βασίλισσα Αμαλία την ζήτησε για την Αυλή της και η Φωτεινή έμεινε μαζί της από το 1844 μέχρι και το 1850.

Η Φωτεινή Α. Μαυρομιχάλη (1826-1872). Κυρία επί των Τιμών της βασίλισσας Αμαλίας.
Έργο του ζωγράφου της βαυαρικής Αυλής Joseph.

Εντμόν Αμπού : «Η Φωτεινή μιλεί τα γαλλικά σα να έζησε χρόνια στο προάστιο του Αγίου Γερμανού. Είναι τόσο μορφωμένη, όσο κι όμορφη, τόσο ενάρετη όσο και έξυπνη».

Πέθανε από σοβαρή πάθηση της καρδιάς της σε ηλικία 46 ετών.

Η ΒΙΛΕΛΜΙΝΗ ΦΟΝ ΠΛΟΥΣΚΩΦ (Juliane Wilhelmine Detlefine von Plüskow 1793-1872). Αριθ. 4 της φωτογραφίας. Γερμανίδα Κυρία. Ήταν το γένος Witzleben, γεννήθηκε στις 16/9/1793 στο Eckernförde του Σλέσβιχ-Χόλσταïν και απεβίωσε στις 7/4/1872 στη Βαμβέργη της Βαυαρίας. Το έτος 1814 παντρεύτηκε τον Carl Philipp Gottfried von Plüskow (1789 – 1821), με τον οποίο ήταν αρραβωνιασμένη από το 1807. Έμεινε χήρα σε ηλικία μόλις 28 ετών και χρειάστηκε να μεγαλώσει μόνη τα πέντε παιδιά της, που ήταν ακόμη μικρά. Γνωρίζουμε από το ημερολόγιό της ότι αντιμετώπισε πολλές δυσκολίες.
Έπαιξε τον ρόλο τής μεγαλύτερης ηλικιακά, πιστής, έμπειρης και εχέμυθης γυναίκας, που η ορφανή από την ηλικία των δύο ετών Αμαλία φαίνεται ότι είχε ανάγκη.



ΜΑΡΙΑ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ ΜΟΝΑΡΧΙΔΟΥ (1804-1847). Αριθ. 1 φωτογραφίας. Επίτιμη Κυρία. Πατέρας της ήταν ο Ψαριανός ναύαρχος Νικολής Αποστόλης και οι πρόγονοί τους είχαν μετοικήσει από τη Μάνη στα Ψαρά. Παντρεύτηκε σε ηλικία 17 ετών τον Ψαριανό Αναγνώστη Μοναρχίδη γόνο ισχυρής και εύπορης οικογένειας, ο οποίος στα ελεύθερα χρόνια του βασιλείου έγινε νομάρχης και αργότερα γερουσιαστής. Η Μαρία ήταν στα Ψαρά και έζησε την καταστροφή τους και τις σφαγές το 1824, πολέμησε γενναιότατα τους Τούρκους προσπαθώντας να προστατεύσει την πατρίδα της και τα δύο παιδιά της. Αφού τής τελείωσαν τα πυρομαχικά έπεσε την θάλασσα για να κολυμπήσει μέχρι τα ελληνικά πλοία που προσπαθούσαν να βοηθήσουν τον αφανιζόμενο πληθυσμό. Εξαντλημένη την περιμάζεψε ένα πλοίο αλλά το ένα της παιδί το είχε χάσει. Τιμητικά εντάχτηκε στις Επίτιμες Κυρίες στις 13 Δεκεμβρίου 1842 και φορούσε μόνιμα την ψαριανή ενδυμασία. Περιγράφεται ως «…ωραία, με παράστημα υψιτενές, περιεβάλλετο πλουσίως και φιλοκάλως το Ψαριανόν ένδυμα. Επί της κεφαλής έφερε το ερυθρόν κρήδεμνον μετά λευκού αραχνοειδούς πέπλου δια χρυσών παρυφών κεκοσμημένου. Το πέπλον τούτον οι αρχαίοι ονόμαζον Νεφέλην, υφαινομένην εν τη νήσω Κέα και περιζήτητον επί Περικλέους…». Πέθανε στις 6 Ιουνίου 1847 σε ηλικία 43 ετών και θρηνήθηκε από την ελληνική κοινωνία και την βασίλισσα Αμαλία. Έγραψε στο ημερολόγιό της η Κυρία Πλούσκωφ πως «Πέθανε η Μοναρχίδου και πήγα στο σπίτι της όπου έχουν εκθέσει τη σορό σε κοινή θέα. Δεν συμφωνώ με αυτή τη συνήθεια. Δεν έδινε καθόλου την εντύπωση νεκρής και θα τη θάψουν σε δεκατέσσερις ώρες από τη στιγμή του θανάτου. Την καημένη! Ελπίζω να είναι πραγματικά νεκρή – ανατριχιάζω και που το σκέπτομαι».


Μαρία Μοναρχίδου το γένος Αποστόλη από τα Ψαρά.
Απεικόνιση του Βέλγου διπλωμάτη Benjamin Mary.

ΕΛΕΝΗ ΜΠΟΤΑΣΗ-ΘΕΟΧΑΡΗ. Αριθ. 2 της φωτογραφίας. Κυρία των Τιμών. Ήταν από τις Σπέτσες και σπετσιώτικη η φορεσιά που φορούσε πάντοτε. Ανήκε στον σημαντική οικογένεια Μπόταση της οποίας όλα τα μέλη πρόσφεραν εκδουλεύσεις στον απελευθερωτικό Αγώνα του 1821. Ήταν η τελευταία κόρη του Νικολάου Μπόταση και εγγονή του Γκίκα Μπόταση, σπουδαίων αγωνιστών. Ο πατέρας της πέθανε το 1841, «…ύστερα από μίαν πολυχρόνιον ασθένειαν ύδροπος, κατά το πεντηκοστόν της ηλικίας του έτος, αφήσας πέντε ανήλικα τέκνα και την άλλην οικογένειάν του εις απόλυτον ένδειαν, έπειτα από την κολοσσαίαν κατάστασιν την οποίαν είχε η οικία του και την οποίαν εξόδευσε εις την επανάστασίν μας …». Αργότερα η Ελένη υπήρξε προστατευόμενη του Ιωάννου Κωλέττη. Χάρη στην υποστήριξή του μπήκε στο Παλάτι.
Η Ελένη Μπόταση-Θεοχάρη υπηρέτησε ως κυρία της Τιμής της Βασίλισσας Αμαλίας από τον Μάρτιο του 1845 μέχρι τον Ιούλιο του 1847. Στην διάρκεια της ολιγοετούς παραμονής της στο Παλάτι πέθανε ο αδελφός της τον Ιούλιο 1846 και αμέσως μετά η γιαγιά της από την λύπη της. Τον Δεκέμβριο του ιδίου έτους πέθανε και έτερος αδελφός της. Τον Οκτώβριο του 1847 παντρεύτηκε η μεγάλη αδελφή της. Στο ημερολόγιο της κυρίας Πλούσκωφ αναφέρεται πως στην αρχή του Ιουλίου του 1848 υποψιάστηκαν για εγκυμοσύνη της, χωρίς να έχει παντρευτεί ακόμη, και προσπάθησαν να την πείσουν να παραιτηθεί λόγω του σκανδάλου, αλλά αυτή αρνιόταν. Τελικώς έφυγε από την Αυλή της βασίλισσας αλλά επίσημα παραιτήθηκε στα τέλη του Ιουλίου. «…Παρουσιάστηκε η δεσποινίς Μπόταση για να υποβάλει την παραίτησή της, όπως της είχε επίμονα ζητηθεί…» γράφει στο ημερολόγιό της η κυρία Πλούσκωφ. Περιγράφεται ως «λεπτοφυής, με ελληνικήν κατατομήν, έχουσα οφθαλμούς μεγάλους, αμυγδαλωτούς, στεφανουμένους υπό κροσσού μελανών βλεφαρίδων, έφερεν επί κεφαλής το Σπετσιωτικόν κρήδεμνον».
Παντρεύτηκε τον εξέχοντα πολιτικό Νικόλαο Θεοχάρη ο οποίος υπηρέτησε σε πέντε Οθωνικές κυβερνήσεις της περιόδου 1834-1862.
Ελλείπουν ειδήσεις σχετικώς με την υπόλοιπη ζωή της και τον θάνατό της.


RENNENKAMPFF ELISSE. Αριθ. 3 της φωτογραφίας. Η δεσποινίς Ρένεγκαμφ ήρθε στην Αθήνα μαζί με την Αμαλία και ήταν μία από τις τέσσερεις Γερμανίδες που υπηρέτησαν στην Αυλή. Ήταν «…λεπτοφυής, ξανθή, ωραίου παραστήματος, κεκοσμημένη δια πολλών αρετών, εγένετο αγαπητή εν τε τη Αυλή και εν τη κοινωνία. Συνεζεύχθη τον κύριον Βάϊς, γραμματέα της Αυστριακής πρεσβείας. Αγαπώσα τας Αθήνας πολλάκις εκ Γερμανίας επισκέψατο αυτάς». Στο ημερολόγιο της Πλούσκωφ αναφέρεται συνεχώς από το 1846 και μετά. Με βάση τα όσα γράφει φαίνεται πως η Ελίζα ήταν όμορφη, ηθική, χαριτωμένη και τις άρεσαν οι πολυάνθρωπες παρέες.

ΚΥΡΙΑΚΟΥΛΑ ΑΝΤ. ΚΡΙΕΖΗ (1804-1876). Αριθ.7 της φωτογραφίας. Επίτιμη Κυρία. Υδραία. Ο πατέρας της Γεώργιος Βούλγαρης ήταν διοικητής του νησιού τα τελευταία χρόνια της τουρκοκρατίας. Ήταν το τέταρτο παιδί του και σε ηλικία 12 ετών την αρραβώνιασε με τον 20χρονο τότε θαλασσομάχο και μετέπειτα ναύαρχο Αντώνιο Κριεζή (1796-1865), ο οποίος υπήρξε αυλάρχης του Όθωνα και Πρωθυπουργός την περίοδο 1849-1854. Διορίστηκε στην Αυλή της Βασίλισσας στις 13 Δεκεμβρίου 1842. Η Κυριακούλα ήταν η Πρώτη, μετά την βαρώνη Πλούσκωφ, Επίτιμη Κυρία και αναπληρώτριά της όταν έλειπε. Χαρακτηριζόταν ως τέλεια οικοδέσποινα, σύζυγος και μητέρα. Είχε «λεπτοφυές, ωραίον παράστημα, μορφήν θελκτικήν, μελάγχρουν μετά σοβαρών χαρακτήρων. Έφερε κομψοπρεπώς και φιλοκάλως το υδραϊκόν ένδυμα και επί της κεφαλής την χρυσοκέντητον μπόλια, ής οι δύο άκραι, διασταυρούμενοι υπό την σιαγώνα, επλαισίουν την μακράν και εβενώδη αυτής κόμην».

Υπήρξε απαύγασμα και ο ιδεώδης τύπος της Ελληνίδος πιστής στις πατριαρχικές αξίες , ήταν φιλόστοργη, διέθετε αγχίνοιαν, ήτο συμπονετική, απλή και η θέση της στην Αυλή δεν μετέβαλε καθόλου τον χαρακτήρα της. Κάθε πρωί επιμελείτο στο σπίτι της το φτιάξιμο του ψωμιού και του φαγητού της ημέρας, περιποιόταν τα παιδιά της και στις 10πμ βρισκόταν κοντά στην βασίλισσα. Αργά το απόγευμα ξαναγύριζε στο σπίτι της. Αγαπούσε την κεντητική και πάντα έφερε μαζί της μικρή τσάντα με κλωστές, βελόνες και δακτυλήθρες. Ήταν πολύ φιλόξενη και στο σπίτι της πάντα φιλοξενούσε όσους της ζητούσαν στήριξη, από τις αδικημένες χήρες παλαιών αγωνιστών μέχρι τα απολησμονημένα ορφανά. Το Κριεζαίικο σπίτι ήταν πάντα ανοικτό για πλούσιους και για φτωχούς. Κάθε Κυριακή πήγαινε στην εκκλησία και μετά έπαιρνε στο σπίτι της φτωχές γειτόνισσές της. Η βασίλισσα την εμπιστευόταν και πολλές φορές της επέτρεπε να συμμετέχει σε συζητήσεις με ξένους πρέσβεις και απεσταλμένους, εκτελώντας η ίδια χρέη διερμηνέως, και πάντα επέσυρε τον θαυμασμό τους για τις εμβριθείς και εύστοχες απαντήσεις που έδινε με σύνεση και σεμνότητα. Η φιλάνθρωπη προσφορά της στον λοιμό της Αθήνας του 1854 ήταν τεράστια και στάθηκε πολύτιμη συνεργάτης κοντά στην Μαρία Υψηλάντη. Γι’ αυτό και η βασίλισσα Αμαλία την διόρισε στην διοικούσα επιτροπή του Αμαλίειου Ορφανοτροφείου. Σε όλες τις απεικονίσεις της φορεί πάντα την υδραίικη φορεσιά την οποίαν δώρισε ολόκληρη η κόρη της Αγγελική το 1889 στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο.
Απέκτησε έξι παιδιά, δύο αγόρια και τέσσερα κορίτσια, και όλα διακρίθηκαν στην κοινωνία. Απεβίωσε στις 23 Ιανουαρίου 1876.

ΦΩΤΕΙΝΗ ΓΕΝΝΑΙΟΥ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ (1811-1890). Αριθ. 8 της φωτογραφίας. Επίτιμη Κυρία. Η Φωτεινή ήταν Σουλιώτισσα, εγγονή της Μόσχως Τζαβέλλα, κόρη του Φώτου και αδελφή του Κίτσου Τζαβέλλα. Η Φωτεινή γεννήθηκε στην Κέρκυρα και ο πατέρας της δολοφονήθηκε με δηλητηριασμένο καπνό από πράκτορες του Αλή πασά. Η μάνα της Μαρία την γέννησε τρεις μήνες αργότερα και της έδωσαν το όνομα Φωτεινή σε ανάμνηση του πατέρα της. Έζησε στο Μεσολόγγι, ακολουθώντας τους πολεμιστές αδερφούς της και η παιδική ζωή της δεν ήταν αμέριμνη. Μετά το 1826 και την πτώση του Μεσολογγίου μετακινήθηκαν στο Ναύπλιο. Ο αδερφός της Κίτσος γνώριζε τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη και την προξένεψε για τον γιό του Γιάννη (Γενναίο). Παντρεύτηκαν στα 1828 και έτσι η Τζαβελλοπούλα έγινε Κολοκοτρώνυφη και συμπεθέροι οι ιστορικές οικογένειες Κολοκοτρώνη και Τζαβέλλα.

Στην παραπάνω δεύτερη ομαδική φωτογραφία με τις Κυρίες της βασίλισσας φορεί την γαμήλια κοζάκα της (σαν παλτό μακρύ) και στην μέση της την πελώρια περίτεχνη πόρπη τής γιαγιά της Μόσχως Τζαβέλλα. Και τα δύο σπουδαία αντικείμενα βρίσκονται στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο.

Η Φωτεινή Τζαβέλλα-Κολοκοτρώνη έβγαλε ξαστεροπρόσωπη την ιστορική γενιά της και τη γενιά του ανδρός της. Απέκτησε 7 παιδιά, δύο αγόρια και πέντε κορίτσια. Απεβίωσε στις 25 Σεπτεμβρίου 1890, είκοσι δύο χρόνια μετά την εκδημία του Γενναίου συζύγου της.-

[Ζαποτέκος]

Στηλιτικά : Το 1875 η κυβέρνηση του Δημητρίου Βούλγαρη ασκούσε τη νομοθετική εξουσία , χωρίς να έχει την απαιτούμενη πλειοψηφία - απαρτία στη Βουλή. Οι βουλευτές αυτοί του Βούλγαρη ονομάστηκαν "Στηλίτες" κατ' αντιστοιχία των αρχαίων πολιτικών, τα ονόματα των οποίων αναγράφονταν σε στήλη όταν πρόδιδαν το χρέος τους προς την πατρίδα . Τα γεγονότα ονομάστηκαν Στηλιτικά.

[Ζαποτέκος]

Γκρίτζαλης : Οικογένεια αγωνιστών του '21 απ' την Τριφυλία. Ο Δημήτριος Γκρίτζαλης ήταν αρχηγός σώματος Ντρέδων , περίφημων αρβανιτόφωνων πολεμιστών της Αρκαδιάς. Γνωστότερος όμως έμεινε ο αδελφός του Γιαννάκης Γκρίτζαλης. Ο Γιαννάκης ήταν φίλος και υποστηρικτής του Κολοκοτρώνη. Στον Εμφύλιο ( 1824 ) φυλακίστηκε απ' την κυβέρνηση Κουντουριώτη. Με την αμνηστία που έδωσε η κυβέρνηση αποφυλακίστηκε τον Μάιο του 1825. Επί Καποδίστρια πήρε βαθμούς. Στις 27/7/1834 εξεγέρθηκε κατά των Βαυαρών στην Μεσσηνία με 300 άνδρες . Μαζί με τους Μητροπέτροβα και Κόλια Πλαπούτα απαιτούσε την κατάργηση της Αντιβασιλείας και την κήρυξη της ενηλικίωσης του Όθωνα. Συνελήφθη , δικάστηκε κει εκτελέστηκε με τυφεκισμό στις 17/9/1834.

Μητροπέτροβας ( ή Μήτρος Πέτροβας ) : ( Γαράτζα Μεσσηνίας 1745 - Γαράτζα Μεσσηνίας 1838 ) Πολέμησε στα Ορλοφικά και στον Αγώνα του '21. Στο Βαλτέτσι έκανε θραύση ως ελεύθερος σκοπευτής σε ηλικία 76 ετών. Φιλοκολοκοτρωνικός. Στον Εμφύλιο φυλακίστηκε μαζί με τον Κολοκοτρώνη. Εξήγειρε την Μεσσηνία κατά της Αντιβασιλείας. Συνελήφθη , αλλά δεν εκτελέστηκε λόγω της προχωρημένης ηλικίας του , αντίθετα απ' τον γαμπρό του Γιαννάκη Γκρίτζαλη που εκτελέστηκε.

• Στις 25/7/1833 , επί Βαυαρικής Αντιβασιλείας , ανακηρύχτηκε με βασιλικό διάταγμα "αυτοκέφαλος" η Ορθόδοξος Ανατολική Εκκλησία του Βασιλείου της Ελλάδος , ενώ οι σχέσεις Εκκλησίας - Κράτους ρυθμίστηκαν υπέρ του κράτους ( καισαροπαπισμός ). Η "Διακήρυξη περί ανεξαρτησίας της Ελληνικής Εκκλησίας" ( Β.Δ. 23.7/4.8./1833 ) όριζε διοικητικό αρχηγό της τον βασιλιά ! Οι σχέσεις της Εκκλησίας της Ελλάδος και του Οικουμενικού Πατριαρχείου αποκαταστάθηκαν το 1850 , όταν το Οικουμενικό Πατριαρχείο εξέδωσε Συνοδικό Τόμο ( απόφαση ) ανακήρυξης της αυτοκεφαλίας της Εκκλησίας της Ελλάδος ( 29/7/1850 ).

• Η 25η Μαρτίου είχε οριστεί ως η ημέρα έναρξης της Επανάστασης απ' τους Φιλικούς. Βλ. Ζαποτέκος @ Μυθοι, ανακριβειες και ψέμματα των ελλήνων Επισήμως καθιερώθηκε με βασιλικό διάταγμα του Όθωνα το 1838.

Στουρνάρης ( ή Στουρνάρας ) Νικόλαος : ( Μέτσοβο 1806 - Χαλκίδα 1853 ) Εθνικός ευεργέτης. Ανιψιός του εθνικού ευεργέτη Μιχαήλ Τοσίτσα. Με διαθήκη του διέθεσε το 1/3 της περιουσίας του ( 100.000 χρυσά τάλιρα ) για την ανέγερση του Πολυτεχνείου.

Δεν τιμάται σχεδόν ποτέ. Αντιθέτως κάθε χρόνο τιμάται μια τεράστια κεφάλα :

Ουπς ! Όχι αυτή. Αυτή είναι του Μορφονιού απ' το Θέατρο Σκιών. Αυτή

[Ζαποτέκος]

Αδυναμία επιβολής της τάξης στην Μάνη , το 1909 . Ένα περιστατικό.

«Προ της καταργήσεως των επαρχιακών Δήμων στη Μέσα Μάνη, δήμαρχος του δήμου Μέσσης ήτο ο αείμνηστος Μιχαήλ Πετρ. Πατσιλινάκος, αγαπητός σε όλους γι αυτό και χαϊδευτικά τον λέγανε «Μιχαλάκη». Τότε στην Κοίτα (έδρα του δήμου Μέσσης) ήτο ο αστυνόμος Παπαχρήστου φερόμενος βάναυσα στους Μανιάτες. Έτσι τους ανάγκασε να διαμαρτυρηθούν στον Δήμαρχο… Γι αυτό ο «Μιχαλάκης» τους, φιλικότατα, τον παρακάλεσε να φέρεται καλύτερα.
Έπειτα απ’ όλα αυτά αι μεταξύ των σχέσεις δεν ήσαν φιλικαί, ακόμη και στη συνεργασία τους και δια υπηρεσιακούς λόγους και ευρέθησαν αντιμέτωποι. Ζητούσε λοιπόν ο Αστυνόμος ευκαιρία να εκδικηθεί τον Δήμαρχο, μάλιστα άνευ λόγου και αιτίας κάθε τόσο καλούσε το απόσπασμα ευζώνων…για να πανικοβάλει τους Μεσσοδημότες.
Στις 7 Ιουνίου 1909 πολύ πρωί ο Δήμαρχος ξεκίνησε για την Αρεόπολη-για μια ανάκριση-και εκτός από τον αγωγιάτη του τον ακολουθούσε και ο εξάδελφός του ο μακαρίτης Σπύρος Πατσιλινάκος. Όταν φτάσανε στο Αγκιαδάκι νάσου το απόσπασμα μπροστά τους!!! Ο λοχίας Τσακανίκας με 30 ευζώνους, μαζί με τον αστυνόμο Παπαχρήστου και 9 χωροφύλακες.
Τότε ο Αστυνόμος, μόλις είδε τον Δήμαρχο, επειδή πίστευε πως οπλοφορούσε, ένευσε του Τσακανίκα να τον συλλάβουν. Άνευ αντιστάσεως ο Δήμαρχος και ο εξάδελφός του συνελήφθησαν και μεταφέρθησαν στην Αρεόπολη.
Η είδηση «πιάσανε το Δήμαρχο και πάνε να τον σκοτώσουν» αστραπιαία μεταδόθηκε σε όλη τη Μέσα Μάνη. Σ’ όλα τα χωριά χτύπησαν τις καμπάνες για να συγκεντρωθούν άνδρες και γυναίκες να πάνε στην Κοίτα και από κει στην Αρεόπολη για να σώσουν τον Δήμαρχο, τον Μιχαλάκη τους. Πνέοντες μένεα ξεκίνησαν να απελευθερώσουν τον Δήμαρχο. Οι άνδρες ένοπλοι και οι γυναίκες με ξύλα. Στο δρόμο η δύναμίς των ηυξήθη διότι τους ακολούθησαν και πολλοί από τα χωριά του Ξούμερου του δήμου Οιτύλου. Πληροφορηθέντες οι κάτοικοι της Αρεοπόλεως πως έρχονται Δημομεσσήτες, έκλεισαν τα μαγαζιά τους και κλείστηκαν στα σπίτια τους.
Οι Δημομεσσήτες σαν έφθασαν στην Αρεόπολη επολιόρκησαν το οίκημα της Αστυνομίας εντός του οποίου ευρίσκετο ολόκληρος η δύναμις της χωροφυλακής και των ευζώνων, «ζητούντες να αφεθή ελεύθερος ο Δήμαρχος με τον Σπύρο.»
Προ της επικινδύνου πιέσεως, ο υπομοίραρχος Τσαμπούλας αφήκε ελεύθερους τους κρατουμένους, το δε πλήθος μόλις είδε τον Δήμαρχο ήρχισε να τον ζητωκραυγάζει. Καίτοι ο «Μιχαλάκης» τους παρακαλούσε να σταματήσουν τας βιαιοπραγίας και να λύσουν την πολιορκίαν, το μαινόμενο πλήθος επέμεινε να πάρη το δίκιο του. Ζητούσαν να τους δοθεί ο αποσπασματάρχης Τσακανίκας….
Με πέτρες και με ξύλα, αφού έρριψαν την πόρτα μέσα, έκαναν έρευνα αναζητούντες τον λοχίαν, τον οποίον συνέλαβον (ως και πολλούς χωροφύλακας), τον μετέφεραν στην κεντρικήν πλατείαν και αφού πήραν το δίκιο τους…ικανοποιημένοι, με επικεφαλής τον Δήμαρχό τους, γυρίσανε πίσω στην Κοίτα και από κει στα χωριά τους».
Θα αναφέρω μερικές πληροφορίες ακόμη: Στρατιωτικός διοικητής ήταν τότε κάποιος Τσαρουχάς. Όλοι αυτοί ήταν Ρουμελιώτες και εχθρεύονταν τους Μοραΐτες, ιδιαίτερα τους Μανιάτες. Οι εύζωνοι φορούσαν φουστανέλες, κάτι που ερχόταν σε αντίθεση με τις βράκες των Μανιατών. Η συμπεριφορά των οργάνων της τάξης ήταν αυστηρή με σκοπό την ταπείνωση των Μανιατών. Η αφορμή που δόθηκε με τη σύλληψη του Δημάρχου ξεχείλισε το ποτήρι της οργής τους. Τον Τσακανίκα τον πιάσανε κρυμμένον στα μαγειρεία του στρατοπέδου. Τον ξυλοκόπησαν άγρια μαζί με τον Τσαρουχά και κάψανε όλες τις φουστανέλες, αφού είχαν ξεβρακώσει τους ευζώνους.
Συνθέτης του τσατιροτραγουδιού υπήρξε η Καλή Φωκαλάκου (Χαμόδρακα) η οποία ήταν από την Κοίτα και έζησε 1860-1942.
Στους στίχους τώρα, οι οποίοι, όπως λέει ο Κ.Κάσσης «ήταν πολλοί και χορεύονταν σε γάμους και πανηγύρια και επειδή «κούραζε» (αναψοκοκκίνιζαν στο τέλους του χορού οι χορευτές-θυμάμαι σαν τώρα τις κοπέλες με ξαναμμένα τα μάγουλα- τόσο μεγάλο που ήταν το τραγούδι), γι αυτό συντομευόταν ανάλογα με την αντοχή των χορευτών και το πόσο ξεκούραστοι ήταν.»

Ο ΤΣΑΚΑΝΙΚΑΣ
Κίνησε αποσπασματάρχης για να πάει στη Μέσα Μάνη
για να δέσει τους Δημάρχους τους επέρασε για βλάχους.
Όντ’ εμπήκε στο στρατό σα βρεκόλακας ριχτός
τσόπανος από το γρέκι ξαφνικό να ντόνε βρέσκει.
Φουστανέλα με γαζί Τσακανίκας τη φορεί
τη φορεί και τη τινάζει Τσακανίκας με το νάζι.
Φουστανέλα με κομπάκια τη φορούν τα ευζωνάκια.
Του τηλεγραφάει η Κοίτα : Κάτσε κάτω Τσακανίκα
τι στη Μάνη δεν περνάνε τους ευζώνους τους βαράνε
τα γαλούνια τους πετάνε.
Δεν ακούει Τσακανίκας κι έφυγε να πάει στη Κοίτα.
Μεσ’ το δρόμο που πηγαίνει και το Δήμαρχο απανταίνει.
φουστανέλα με γαζί Τσακανίκας τη φορεί.
Κι άλλοι δεκαπέντε ευζώνοι και το Δήμαρχο τσακώνει.
Παρευθείς τον κατεβάζει και στα σίδερα τον βάζει
έπχιασε και τονε δένει με τον βούρδουλα τον δέρνει:
-Τράβα δήμαρχε μπροστά θα ζε πάου στο Τζαρουχά
τι επαρέβηκες το νόμο κι έδειρες τον αστυνόμο.
-Εβαρήθη ο αστυνόμος εγώ δεν το ξέρω όμως.
-Ήρθε είδηση γνωστή τι τους έβαλες εσύ.
-Φύγε πέρα Τσακανίκα θα ζε βγάλομε τα νύχια.
Και στον Τσαρουχά τον πάνε στο μπουντρούμι τον πετάνε.
Το μαθαίνουν οι Κοιτιάτες κι αρματώνονται οι Μανιάτες
τάκουσαν Μεσσοδημότες κι όλοι μαζωχτήκαν τότες.
Τρέχουν για τον Τσακανίκα που επρόσβαλε τη Κοίτα.
Και στη Τζίμοβα που πάνε για τον Τσαρουχά ρωτάνε:
-Πόναι κείνο το γαϊδούρι να ντου τρίψομε τη μούρη;
Μεσ’ το μαγειρειό εκλείστη και επρόδωσε την πίστη.
Τότε ο Τζαρουχάς φωνάζει και το Δήμαρχο αγκαλιάζει:
-Δήμαρχε συμπάθησέ με τη ζωή μου χάρισέ με.
Τότε ο Δήμαρχος σιμώνει και το Τζαρουχά γλυτώνει.
-Πόναι τ’ άλλο το γαϊδούρι να ντου τρίψουμε τη μούρη;
-Στο στρατώνα μέσα εκλείστη κι εμαγάρησε τη πίστη.
Ηύρανε το Τσακανίκα ήτανε σπασμένη βίκα
και αιχμάλωτο τον πιάνουν στην πλατεία τόνε βγάνουν.
Τον γυρίζουν στη πλατέα δίχως νάχει φουστανέλα.
Φουστανέλα σα φλιτζάνι του τη κάψανε στη Μάνη.
Πέντε λυάρδες φουστανέλα του τη κάψαν στον αέρα
κι άλλες πέντε με την δίπλα του τη κάψανε στη Κοίτα
Του ξεσκίσαν τα γαλούνια για να βόσκει τα γουρούνια.
Τον γυρίζαν στα σοκάκια χωρίς νάχει γαλονάκια.
Του τη βγάλαν τη κορώνα σαν το βόδι με τα κόρνα.
Του φορέσανε σαμάρι και τον πήγαν στο παζάρι
Τσακανίκας στη πλατέα σα γουρούνι στη κοπρέα
Και στο Δήμαρχο τον πάνε για το ψυχικό ρωτάνε.
-Δήμαρχε συμπάθησέ με τη ζωή μου χάρισέ με
-Φύγε από δω σκυλί γίνηκο προσκυνητής.
Γίνεται προσκυνητής και τους πόδας του φιλεί.
-Φύγε από δω γαϊδούρι, τον χτυπάει μεσ’ τη μούρη.
Και ο Δήμαρχος φωνάζει την ιδέα του εκφράζει.
-Ζήτω στους Μεσσοδημότες γιούχα στους ψωροκαπότες.
https://taygetos-zeritis.blogspot.com/2 ... ost_1.html

Η φωτό στο ιστολόγιο είναι απ' την Βαβυλωνία.
βλάχοι = Πελοποννήσιοι , μη Μανιάτες
Τζίμοβα = Αρεόπολη