Μητρομάρας
Μήτρος Λέκκας ή Μητρομάρας ( Τρελοδημήτρης ). Αρβανίτης ( "Αλβανίτης Ρωμαίος" ) ποιμένας , κλεφταρματολός και κουρσάρος απ' τα Δερβενοχώρια της Μεγαρίδας ή τα Μεσόγεια της Αττικής ή το Μενίδι .
Πήρε μέρος στα Ορλοφικά. Το σώμα του αποτελούταν από ελληνόφωνους και αρβανιτόφωνους. Επιτέθηκε σε Τούρκους της Αττικής και της Μεγαρίδας, αλλά και σε Έλληνες - κυρίως ευκατάστατους - που ήταν εναντίον των επαναστατικών ενεργειών. Νίκησε τουρκικό απόσπασμα στην Κακιά Σκάλα , μπήκε στα Μέγαρα , τα πυρπόλησε ( 1770 ) και μετέφερε τα γυναικόπαιδα στην Σαλαμίνα , η οποία έγινε ορμητήριό του ( 1770 - 1771 ).
Οι άνδρες του ονομάζονταν Λεμπέσηδες = ανυπότακτοι , αντάρτες , επαναστάτες.
Προχώρησε και σε πειρατικές ενέργειες. Καταδίωξε ένα γαλλικό πλοίο ως την καθολική Σύρο. Αποβιβάστηκε στο νησί με 32 άνδρες του. Σκοπός του ήταν να λεηλατήσει το νησί γιατί οι κάτοικοί του ήταν γαλλοφιλοι , αντι-Ρώσοι και παπικοί. Απέτυχε και τραυματίστηκε όμως . Λέει ο Σαράντος Καργάκος :
Σχετικά με την επίθεση του Μητρομάρα στη Σύρο, ο Τιμολέων Αμπελάς, ο ιστορικός της νήσου, παρέχει μεταφρασμένες σελίδες (120‐129) από το βιβλίο του Della Rocca, όπου αναφέρεται το σχετικό περιστατικό:
«Εις των ανεψιών του Ξανθάκη, ο Αντώνιος Ρώσσης αντεστάθη μόνος εναντίον του διαβόητου Μιτρομάρα. (Mitromara sans peur), όστις μετά τριάκοντα Αλβανών επέδραμε κατά της Σύρου ίνα λεηλατήση αυτήν. Ο Ρώσσης ούτος, νεανίας έτι μόλις είκοσι ή εικοσιδύο ετών, καταλαβών μέρος όθεν έμελλον να διέλθωσιν οι πειραταί, κατακλιθείς χαμαί και στηρίζων το όπλον επί των άκρων του ποδός του, κατά τον αλβανικόν τρόπον, εσκοποβόλησε τοσούτον καλώς ώστε ο Μιτρομάρας επληγώθη εις τους ώμους μετά δύο οπαδών του και ηναγκάσθη επιβιβασθείς ν' απέλθη» (Τιμολέων Αμπελάς: «Ιστορία της νήσου Σύρου από των αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι των καθ' ημάς» Ερμούπολη, τυπογρ. Πρίντζη, 1874, Παράρτημα σ. ε', ήγουν 485).
Υψώνοντας ρωσική σημαία , έγινε κουρσάρος και ρήμαξε τον Σαρωνικό και τον Ευβοϊκό .
Συνέχισε τον αντιτουρκικό αγώνα και μετά την αποτυχία του κινήματος των Ορλοφικών . Οι Τούρκοι και οι Αθηναίοι ζήτησαν βοήθεια απ' τον πασά του Μοριά Μισίρογλου . Αυτός έστειλε απ' το Ναύπλιο τουρκικό απόσπασμα 100 Αλβανών υπό τον Ισλάμη Μπουλούκμπαση . Τον Μάιο του 1771 ο Μητρομάρας νίκησε στον Κερατόπυργο , στον δρόμο από το Κερατσίνι προς το Πέραμα , αυτό το απόσπασμα 100 Αλβανών και οι Τούρκοι προχώρησαν σε αντίποινα εις βάρος των χριστιανών Αθηναίων.
Έπειτα ο Μητρομάρας και οι άνδρες του έκλεψαν τους Τούρκους φοροεισπράκτορες των Αθηνών. Τούρκοι και Αλβανοί ετοιμάστηκαν για νέα αντίποινα εις βάρος των Αθηναίων, αλλά τους απέτρεψαν ο μουφτής και ο βοεβόδας μετά από ικεσίες των Αθηναίων προεστών. Οι Αθηναίοι πρόκριτοι έστειλαν επιστολή στον Μητρομάρα και του ζήτησαν να δώσει πίσω τα χρήματα. Πράγματι ο φιλότιμος Μητρομάρας επέστρεψε τα χρήματα για να αποφευχθούν τα αντίποινα εις βάρος των Αθηναίων !
Επειδή ο Ισλάμης Μπουλούκμπασης άρχισε να φέρεται άσχημα τόσο στους χριστιανούς όσο και στους μουσουλμάνους των Αθηνών , μετά από παράπονα όλων των Αθηναίων , χριστιανών και μωαμεθανών , ο Μισίρογλου έστειλε τον Μπεκήρ με άλλους 100 Αλβανούς για να αντικαταστήσει τον Ισλάμη. Και σε αυτούς όμως ο Μητρομάρας επιτέθηκε στο Κατηφόρι. Ηττήθηκε όμως , έχασε 8 άνδρες και κινδύνεψε και ο ίδιος να αιχμαλωτιστεί. Ο Μπεκήρ μετέφερε τα κεφάλια των νεκρών Λεμπέσηδων στην Αθήνα προς παραδειγματισμό των χριστιανών, ωστε να σταματήσουν να ενισχύουν κρυφά τον Μητρομάρα.
Οι Τούρκοι φυλάκισαν φιλο-Μητρομαρικούς προκρίτους , σκότωσαν έναν γέρο ψαρά και τον γιο του ως τροφοδότες του Μητρομάρα και φυλάκισαν με την ίδια κατηγορία τον φτωχό νέο
Μιχαήλ Μπακνανά . Στον τελευταίο πρότειναν να γίνει μουσουλμάνος για να απελευθερωθεί. Εκείνος τους φώναξε :
Χτυπάτε για την πίστη ! Η Εκκλησία τον έκανε άγιο.
Σε κάποια συμπλοκή ο Μητρομάρας τραυματίστηκε θανάσιμα , αποσύρθηκε στο νησάκι Αγκίστρι και πέθανε στις 15/2/1772. Πολλοί πολεμιστές του συνελήφθησαν , μεταφέρθηκαν στην Αθήνα και θανατώθηκαν. Οι γυναίκες τους πουλήθηκαν σκλάβες. Η σύζυγος του Μητρομάρα εξαγοράστηκε από συγγενείς της από το Μενίδι.
Ένα πουλί,θαλασσινό πουλί,κι ένα Μοραϊτάκι,
τα δυο εκουβεντιάζανε,κρυφή κουβέντα ελέγαν.
Πες μου πουλί,καλό πουλί,κανέν’καλό χαμπέρι.
-Καλή αρμάδα σκόρπισε και τα καράβια φύγαν,
κι ο Μητρομάρας άρρωστος βαρειά για να πεθάνη.
Τον κλαίνε χώρες και χωριά,χωριά και βιλαέτια,
τον κλαίν’τα παλληκάρια του,τον κλαίν’κι οι ψυχογιοί του.
Όπως τον κλαίει ο Στεφανής,όχι κανένας άλλος.
Για σήκω πάνω Μήτρο μου και καπετάν Δημήτρη,
για να βαφτίσης ένα παιδί,να βγάλης τ’όνομά σου.
-Φωτιά να κάψη το παιδί και λαύρα την κουμπάρα.
Εγώ σάς λέω δεν μπορώ και σεις μού λέτε σήκω.
Για πιάστε με να σηκωθώ και βάλτε με να κάτσω,
και δέστε το κεφάλι μου μ’ένα χρυσό μαντήλι,
και φέρτε μου κι έναν παπά να με ξεμολογήση,
να ξέρη από λόγου του,να μού τα συγχωρήση.
Αφήνω το ντουφέκι μου στην Παναγιά στην Τήνο,
αφήνω τα κουμπούρια μου πάνω στον Άη Μελέτη,
αφήν’το θλιβερό σπαθί μέσ’την Φανερωμένη.
Ο Μητρομάρας έφερε πάντα μαζί του Τίμιο Ξύλο που του είχε χαρίσει ένας Αγιορείτης μοναχός για να τον φυλάει. Όταν πήγαινε να ξυρισθεί και είχε πάνω του το Τίμιο Ξύλο , τα ξυράφια έσπαγαν.
Το σπαθί του Μηρομάρα ήταν ασήκωτο. Κάποτε έκοψε με αυτό μια μαρμαρένια κολώνα. Λέγεται πως το σπαθί του Μητρομάρα πέρασε στους Κολοκοτρωναίους :
Του Μητρομάρα το σπαθί
Κολοκοτρώνης το φορεί.
Αλλά μπορεί να λέγεται γιατί οι Κολοκοτρωναίοι αποτέλεσαν συνεχιστές του Μητρομάρα στον αντιτουρκικό αγώνα.
Πηγές
Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος
Σαράντος Καργάκος ,
Αλβανοί - Αρβανίτες - Έλληνες
Κώστας Μπίρης ,
Αρβανίτες - Οι Δωριείς του νεώτερου ελληνισμούhttps://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE ... E%AC%CF%82