Sir Steven Runciman: Οι άνθρωποι που κατατρέχουν το Βυζάντιο ποτέ δεν το μελέτησαν

Ιστορικά γεγονότα, καταστάσεις, αναδρομές
Άβαταρ μέλους
Ζαποτέκος
Δημοσιεύσεις: 8928
Εγγραφή: 14 Ιαν 2019, 17:08

Re: Sir Steven Runciman: Οι άνθρωποι που κατατρέχουν το Βυζάντιο ποτέ δεν το μελέτησαν

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από Ζαποτέκος » 24 Μάιος 2020, 23:03

sman5 έγραψε:
24 Μάιος 2020, 14:48
Ζαποτέκος έγραψε:
24 Μάιος 2020, 11:22
Ο ιμπρεσιονισμός γεννήθηκε στον Mυστρά!

Ένα εικαστικό άλμα που έμεινε μετέωρο. Στις τοιχογραφίες της Παντάνασσας στον
Μυστρά, με τα εντυπωσιακά χρώματα, φαίνεται πως «ξεκίνησε» ο ιμπρεσιονισμός
του Μονέ.


Σ' αυτό τον υπέροχο κόσμο των τοιχογραφιών της
Παντάνασσας, που έγιναν δέκα - είκοσι χρόνια πριν από την Άλωση της
Κωνσταντινούπολης από τους Τούρκους, η βυζαντινή ζωγραφική παράδοση
εγκαινιάζει και αγκαλιάζει τον ιμπρεσιονισμό με την πιο σύγχρονη έννοια του
όρου. Γι' αυτό και πρόκειται για ένα μνημείο με μοναδική θέση στην ιστορία της
τέχνης.


https://www.tanea.gr/2006/01/16/lifeart ... on-mystra/
Εχουμε απεικονίσεις βυζαντινών στρατιωτών από το 15ο αιώνα;
Εννοείς στον Μυστρά ή γενικά ;

A Byzantine fresco of Saint Mercurius armed with a sword, dated 1295, from Ohrid, Macedonia

Εικόνα

https://en.wikipedia.org/wiki/Byzantine ... logan_era)

Η τοιχογραφία προέρχεται από τον ναό της Επισκοπής Ευρυτανίας, ο οποίος καταβυθίστηκε στην τεχνητή λίμνη που κατασκευάστηκε για τις ανάγκες του φράγματος Κρεμαστών. Πριν την καταβύθιση, πραγματοποιήθηκε αποτύπωση του μνημείου και αποτοίχιση των τοιχογραφιών του. Η παράσταση, η οποία χρονολογείται τον 13ο αιώνα, αποτελούσε τμήμα ευρύτερης σύνθεσης με τρεις από τους πέντε μάρτυρες της Σεβάστειας. Νεότερος ο άγιος Ορέστης αριστερά, που φορά στρατιωτική στολή και κόκκινο μανδύα στερεωμένο με κόμπο στον δεξιό ώμο.
Εικόνα

https://www.ebyzantinemuseum.gr/?i=bxm. ... bit&id=111

https://www.byzantinemuseum.gr/el/perma ... /?bxm=1416

Άγιος Νικόλαος του Κασνίτζη.
Οι στρατιωτικοί Άγιοι Νέστωρ και Μερκούριος.


Εικόνα

https://fouit.gr/2020/02/16/volta-stis- ... tografies/
… εις μικράς μεν ατυχίας ευρεθήσεται φίλος, εις μεγίστην δε και επιμένουσαν συμφοράν μηδείς σε πλανήση , φίλος ουκ έσται . ( Στρατηγικόν Κεκαυμένου )

Άβαταρ μέλους
περαστικος
Δημοσιεύσεις: 1528
Εγγραφή: 22 Δεκ 2019, 18:29

Re: Sir Steven Runciman: Οι άνθρωποι που κατατρέχουν το Βυζάντιο ποτέ δεν το μελέτησαν

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από περαστικος » 24 Μάιος 2020, 23:18

Nandros έγραψε:
20 Νοέμ 2019, 15:03
Quidam Graecus έγραψε:
20 Νοέμ 2019, 14:16
Nandros έγραψε:
18 Νοέμ 2019, 21:49

Είσαι έξω και ασχολείσαι με το πχόρουμ; :o
Πας καλά;
Κάποιες φορές όταν είμαι έξω πχ στο τραίνο, διαβάζω από το κινητό μου, έτσι για ναπερνάει η ώρα.
Δεν είχα προσέξει την ώρα αποστολής (13:08) και νόμισα ότι ήταν νυχτερινό ποστ. Οπότε δικαιολογημένα απόρησα: Είναι έξω για διασκέδαση (?) και ασχολείται με το πχόρουμ;
.
Εσυ γενικα την τυφλα σου δεν προσεχεις.
Ζενίθεδρος έγραψε:
21 Οκτ 2020, 22:16
Το μόνο τραγούδι που αξίζει να ακουστεί για να τιμήσει το 21, θα είναι τα ουρλιαχτά των Τούρκων όταν θα πέφτουν στο κεφάλι τους τα πυρηνικά στις μεγαλύτερες τους πόλεις.

Άβαταρ μέλους
Ζαποτέκος
Δημοσιεύσεις: 8928
Εγγραφή: 14 Ιαν 2019, 17:08

Re: Sir Steven Runciman: Οι άνθρωποι που κατατρέχουν το Βυζάντιο ποτέ δεν το μελέτησαν

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από Ζαποτέκος » 31 Μάιος 2020, 16:47

Τεχνολογίες και μηχανικές εφευρέσεις

Η παράδοση διατηρήθηκε στο Βυζάντιο, όπου ήταν γνωστό το μεγαλόπρεπο υδραυλικό ρολόι της Γάζας* (500 μ.Χ.), με τον Ηρακλή να χτυπά τις ώρες με το ρόπαλό του, ενώ ο χρυσός θρόνος του αυτοκράτορα Θεόφιλου στηριζόταν πάνω σε μηχανικά λιοντάρια που βρυχιούνταν όταν τα μηχανικά πουλιά κελαϊδούσαν πάνω σε ψεύτικα κλαδιά δεξιά και αριστερά. (…)
Από τον 8ο αιώνα και μετά, οι Άραβες θα αναδειχτούν σε πρωτοπόροι σχεδιαστές μηχανών σύνθετης τεχνολογίας. Ακολουθώντας τη γραμμή των ελληνικών μελετών, άνθισε στον αραβικό κόσμο η δημιουργία αυτομάτων κάθε είδους, όπως υδραυλικά ρολόγια, μηχανικά πουλιά και μοντέλα ανθρωπόμορφων μηχανών που ήταν σε θέση να βγάζουν ήχους ή ακόμα και να πλένουν τα χέρια. Εδώ πρέπει να σημειώσουμε τα έργα των αδελφών Μπανού Μουζά (9ος αιώνας) και του μηχανικού Αλ-Τζαζάρι (συγγραφέα του έργου Βιβλίο γνώσεων των μηχανικών επινοήσεων, που γράφτηκε μεταξύ του 1204 και του 1206). Στη συνέχεια η τεχνογνωσία έφτασε στη δύση και αναπτύχτηκε με τη δημιουργία εντυπωσιακών κατασκευών.
Στο «Παλάτι της Μαγναύρας» εγκατέστησε ο Θεόφιλος «μηχανικές κατασκευές», με εντυπωσιακά διακοσμητικά και λειτουργικά στοιχεία. (Norwich J.: «Σύντομη Ιστορία του Βυζαντίου», εκδ. «Γκοβόστης», Αθήνα 1999). Σε περιγραφές πρεσβευτών αναφέρεται ότι, ο αυτοκρατορικός θρόνος στη Μαγναύρα βρισκόταν στη σκιά ενός ολόχρυσου πλάτανου, τα κλαδιά του οποίου ήταν γεμάτα από μηχανικά πουλιά, διακοσμημένα με πολύτιμους λίθους. Αυτά τα πουλιά κελαηδούσαν και έδιναν στον παρατηρητή την εντύπωση ότι πηδάνε από τον πλάτανο στο θρόνο και πάλι πίσω. Γύρω δε από τον κορμό του πλάτανου υπήρχαν ολόχρυσοι γρύπες και λιοντάρια που βρυχιόνταν. Με ένα νεύμα του αυτοκράτορα έμοιαζαν τα τεχνητά ζώα να «ζωντανεύουν» και να προκαλούν ήχους, συνοδευόμενα από μουσική οργάνων. Με ένα δεύτερο νεύμα ακολουθούσε σιωπή. Την ώρα που οι επισκέπτες αποχωρούσαν, άρχιζαν πάλι οι κινήσεις των ζώων, οι βρυχηθμοί των αρπακτικών και τα κελαηδήματα των πτηνών.
Ο Λιουτπράνδος, επίσκοπος Κρεμόνας, περιγράφει σε αναφορά του, μετά την πρώτη διπλωματική αποστολή του στην Κων/πολη, τους μηχανισμούς στο παλάτι της Μαγναύρας, μεταξύ άλλων, ως εξής:
«Παρόλο που με την άφιξή μου τα δύο λιοντάρια βρυχήθηκαν και τα πουλιά κελάηδησαν, το καθένα ανάλογα με το είδος του, δεν με κατέλαβε φόβος ούτε θαυμασμός, διότι μου τα είχε προαναγγείλει κάποιος... Ξάπλωσα μπρούμυτα τρεις φορές και προσκύνησα τον αυτοκράτορα. Σήκωσα μετά το κεφάλι μου κι εκείνος που είχα δει πριν να κάθεται λίγο υπερυψωμένα από το δάπεδο, φάνηκε τώρα να φορά άλλα ρούχα και να βρίσκεται κοντά στο ταβάνι. Δεν μπόρεσα να καταλάβω πώς συνέβη αυτό, παρά μόνο πως τον ανύψωσε μέχρι εκεί κάποιο εργαλείο» («Λιουτπράνδος της Κρεμόνας, Πρεσβεία στην Κων/πολη του Νικηφόρου Φωκά», εκδόσεις «Στοχαστής», Αθήνα 1997-98.)
Οι μηχανισμοί αυτοί από χρυσό, τοποθετημένοι στην αίθουσα της εθιμοτυπίας του βυζαντινού παλατιού, δεν είχαν καμία πρακτική χρησιμότητα. Εντάσσονταν μέσα στα πλαίσια της βυζαντινής διπλωματίας και σκοπός τους ήταν να εντυπωσιάζουν τους επίσημους επισκέπτες προκαλώντας τους δέος και να τους πείθουν για τη δύναμη της αυτοκρατορίας. Ο Μιχαήλ Γ' αναγκάστηκε να λιώσει μέρος αυτού του ολόχρυσου μηχανισμού εξαιτίας μηχανικών προβλημάτων, ενώ αργότερα ο Κωνσταντίνος Ζ' διέταξε και πάλι την κατασκευή του από χρυσό και ο πιθανός κατασκευαστής του ήταν ο Ήρωνας ο βυζαντινός. Δεν ξέρουμε αν λειτουργούσε ο μηχανισμός με ατμό ή νερό.
http://vizantinonistorika.blogspot.com/ ... st_13.html

* http://library.tee.gr/digital/m2101_220 ... _lazos.pdf
… εις μικράς μεν ατυχίας ευρεθήσεται φίλος, εις μεγίστην δε και επιμένουσαν συμφοράν μηδείς σε πλανήση , φίλος ουκ έσται . ( Στρατηγικόν Κεκαυμένου )

Άβαταρ μέλους
Ζαποτέκος
Δημοσιεύσεις: 8928
Εγγραφή: 14 Ιαν 2019, 17:08

Re: Sir Steven Runciman: Οι άνθρωποι που κατατρέχουν το Βυζάντιο ποτέ δεν το μελέτησαν

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από Ζαποτέκος » 02 Ιουν 2020, 10:00

Βυζάντιο και Ρωσία
Δεχόμενοι τη βυζαντινή Ορθοδοξία, οι Ρώσοι θεώρησαν ως δεδομένα τα δόγματα και τους κανόνες, αλλά έμαθαν επίσης από τους Έλληνες ότι τα δόγματα είναι δυνατόν να εκφραστούν σε λειτουργικό κάλλος, σε μουσική, σε πλαστικές τέχνες και σε πρότυπα ασκητικής συμπεριφοράς. Τις πλευρές αυτές του Χριστιανισμού τις αγάπησαν πάνω απ' όλα και τις ανέπτυξαν από πολύ νωρίς με το δικό τους εντόπιο τρόπο.
I. Μέγιερντορφ, Βυζάντιο και Ρωσία, σελ. 56.

Tο σημαντικότερο ρωσικό μνημείο είναι η Αγία Σοφία του Κιέβου ( 1045-1050) , που διακοσμήθηκε με ψηφιδωτά και τοιχογραφίες από βυζαντινούς καλλιτέχνες. Ο σημαντικότερος από αυτούς ήταν ο Θεοφάνης ο Έλληνας, ο οποίος, ανέπτυξε κατά το 14ο αιώνα καλλιτεχνική δραστηριότητα στη Ρωσία, όπου πρόσφερε πολλά στη διαμόρφωση της ρωσικής ζωγραφικής και είχε μαθητή τον Αντρέι Ρουμπλιόφ, κορυφαίο ρώσο ζωγράφο.

http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show ... 1258,4532/

Τα υλικά και οι τεχνικές κατασκευής της ρωσικής εικόνας μέσα από τις πηγές
Εικονογραφικές οδηγίες
Αικατερίνη Ταλάρου - Γανίτη
Αρχαιολόγος , Συντηρήτρια Έργων Τέχνης Msc
https://www.archaiologia.gr/wp-content/ ... /98-13.pdf


Tα πρώιμα έργα της ρωσικής εικονογραφίας δημιουργήθηκαν στο Κίεβο από Έλληνες τεχνίτες που εμφανίζονται στην Ρωσία κατά τον 11ο αι.

Η ακμή του εικονογραφικού ρεύματος της Μόσχας κατά τα τέλη του 14ου και τις αρχές του 15ου αιώνα συνδέεται με τη δραστηριότητα του Θεοφάνη του Έλληνα, του Αντρέι Ρουμπλιόφ και του Δανιήλ Τσέρνι.

Στην κλασική εποχή της ρωσικής εικονογραφίας , οι εικόνες κατασκευάζονταν από έναν μόνο εικονογράφο , συνήθως μοναχό. Από τον 16ο αι. με την εικονογραφία ασχολούνται και οι κοσμικοί , ενώ κατά τον 17ο αι. , ιδιαίτερα δε τον 18ο , η εργασία του εικονογράφου εξειδικεύεται σε τέτοιο βαθμό ώστε η εικόνα κατέληγε να περάσει από δεκάδες χέρια μέχρις ότου ολοκληρωθεί . Άλλοι εικονογράφοι ζωγράφιζαν το πρόσωπο και το σώμα των αγίων , άλλοι τις ενδυμασίες και τα αρχιτεκτονήματα , άλλοι τις επιγραφές και άλλοι τους σταυρούς.

Το ξύλο της εικόνας επεξεργάζονταν ειδικοί τεχνίτες και σπάνια οι ίδιοι οι εικονογράφοι. Τα ξύλα που επεξεργάζονταν μη ειδικοί τεχνίτες ήταν συνήθως χαμηλής ποιότητας. Ήδη τον 11ο - 12ο αι. εμφανίζονται στη Ρωσία εικόνες , το ύψος των οποίων φτάνει τα δύο μέτρα ή και περισσότερο. Τα μεγέθη τους καθορίζονταν από τις διαστάσεις την εκκλησιών. Οι εικόνες που μεταφέρονταν σε εκστρατείες ή ταξίδια διπλωματικής φύσης ήταν μεσαίου ή μικρού μεγέθους.

Ακολουθώντας πιστά τις εικονογραφικές οδηγίες , προχωρούσαν στη ζωγραφική του θέματος με τη γνωστή στη βυζαντινή αγιογραφία ακολουθία. Πρώτα δηλαδή ζωγράφιζαν τον ουρανό , τη γη , τα σύννεφα , το νερό , τα δένδρα και τα αρχιτεκτονήματα . Στη συνέχεια ζωγράφιζαν τα ενδύματα των αγίων και τελευταία τα γυμνά μέρη του σώματος και το πρόσωπο.
… εις μικράς μεν ατυχίας ευρεθήσεται φίλος, εις μεγίστην δε και επιμένουσαν συμφοράν μηδείς σε πλανήση , φίλος ουκ έσται . ( Στρατηγικόν Κεκαυμένου )

Άβαταρ μέλους
Ζενίθεδρος
Δημοσιεύσεις: 14486
Εγγραφή: 27 Ιούλ 2018, 18:56
Phorum.gr user: Ζενίθεδρος
Επικοινωνία:

Re: Sir Steven Runciman: Οι άνθρωποι που κατατρέχουν το Βυζάντιο ποτέ δεν το μελέτησαν

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από Ζενίθεδρος » 02 Ιουν 2020, 10:36

Και θα φύγεις κι απ' το σάπιο το κορμί,
ω Ψυχή παραδαρμένη από το κρίμα,
και δε θά' βρει το κορμί μια σπιθαμή
μες στη γη για να την κάμει μνήμα,
κι άθαφτο θα μείνει το ψοφίμι,
να το φάνε τα σκυλιά και τα ερπετά,
κι ο Καιρός μέσα στους γύρους του τη μνήμη
κάποιου σκέλεθρου πανάθλιου θα βαστά.
Όσο να σε λυπηθεί
της αγάπης ο Θεός,
και να ξημερώσει μιαν αυγή,
και να σε καλέσει ο λυτρωμός,
ω Ψυχή παραδαρμένη από το κρίμα!
Και θ' ακούσεις τη φωνή του λυτρωτή,
θα γθυθείς της αμαρτίας το ντύμα,
και ξανά κυβερνημένη κι αλαφρή,
θα σαλέψεις σαν τη χλόη, σαν το πουλί,
σαν το κόρφο το γυναικείο, σαν το κύμα,
και μην έχοντας πιο κάτου άλλο σκαλί
να κατρακυλήσεις πιο βαθιά
στου Κακού τη σκάλα,
για τ' ανέβασμα ξανά που σε καλεί
θα αιστανθείς να σου φυτρώσουν, ω χαρά!
Τα φτερά,
τα φτερά τα πρωτινά σου τα μεγάλα!

Κ. Παλαμάς - Ο 12λογος του Γύφτου.
Ακόμα τούτη ή άνοιξη ραγιάδες, ραγιάδες, τούτο το καλοκαίρι, μέχρι να ρθεί ο Μόσκοβος να φέρει το σεφέρι.
☦𓀢

Άβαταρ μέλους
Ζαποτέκος
Δημοσιεύσεις: 8928
Εγγραφή: 14 Ιαν 2019, 17:08

Re: Sir Steven Runciman: Οι άνθρωποι που κατατρέχουν το Βυζάντιο ποτέ δεν το μελέτησαν

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από Ζαποτέκος » 02 Ιουν 2020, 20:44

Μια από τις αρνητικές συνέπειες της εικονομαχικής κρίσης του 8ου και 9ου αιώνα ήταν οι εκτεταμένες καταστροφές έργων τέχνης και η ανάσχεση της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Ωστόσο, στους επόμενους αιώνες της Μακεδονικής δυναστείας, παρατηρείται σημαντική ανάπτυξη της τέχνης, γεγονός που οφείλεται, σε μεγάλο βαθμό, σε αξιόλογους αυτοκράτορες, από τους οποίους ορισμένοι υπήρξαν προστάτες των τεχνών ή ακόμα και καλλιτέχνες. Κατά τον 11ο και 12ο αιώνα η οικονομική καχεξία του κράτους επηρεάζει άμεσα την καλλιτεχνική δημιουργία, ενώ, αντίθετα, κατά το 14ο και 15ο αιώνα η τέχνη εμφανίζει ορισμένα χαρακτηριστικά που θα δικαιολογούσαν τον όρο αναγέννηση. Πρόκειται για την Παλαιολόγεια Αναγέννηση, που παρουσιάζεται παράλληλα ή ανεξάρτητα από τη δυτική αναγέννηση.

Οι ανεικονικές αντιλήψεις για τη ζωγραφική, που επικράτησαν κατά την περίοδο της εικονομαχίας, προκάλεσαν οπισθοδρόμηση της θρησκευτικής ζωγραφικής, η οποία, την περίοδο αυτή, περιορίζεται στην απεικόνιση συμβόλων και φυσιοκρατικών παραστάσεων, Το κλίμα αυτό μεταβάλλεται στην περίοδο της Μακεδονικής δυναστείας, κατά την οποία διαμορφώνεται το πρόγραμμα της εικονογράφησης στο εσωτερικό των ναών: Στην κορυφή του τρούλου εικονογραφείται ο Παντοκράτορας, περιστοιχιζόμενος από αγγέλους και προφήτες, στην αψίδα του Ιερού η Θεοτόκος, ανάμεσα στους αρχαγγέλους Μιχαήλ και Γαβριήλ, στα λοφία του τρούλου οι τέσσερις Ευαγγελιστές και στους τοίχους οι δεσποτικές γιορτές, οι Άγιοι και οι Μάρτυρες.

Τα λαμπρότερα έργα της μνημειακής ζωγραφικής ανήκουν στην ψηφιδογραφία (Δαφνί, Νέα Μονή Χίου, Όσιος Λουκάς κ.α.), η οποία αναπτύσσεται σε περιόδους οικονομικής άνθησης.

Στην Παλαιολόγεια περίοδο, οπότε η οικονομική κρίση δεν επιτρέπει την κατασκευή πολυδάπανων ψηφιδωτών, το βάρος δίνεται στις τοιχογραφίες και τις φορητές εικόνες.

Δραματικές σκηνές γεμάτες πάθος απεικονίζονται με ιδιαίτερη δύναμη, που αποδεικνύει την ύπαρξη μεγάλων καλλιτεχνών. Πράγματι, την εποχή αυτή έζησαν ο Μανουήλ Πανσέληνος, ο μεγάλος ζωγράφος των τοιχογραφιών του Πρωτάτου στο Άγιο Όρος και ο Θεοφάνης ο Έλληνας, γνωστός κυρίως για την καλλιτεχνική δραστηριότητά του στη Ρωσία.

Στη βυζαντινή ζωγραφική η ελευθερία του καλλιτέχνη περιορίζεται στο ελάχιστο, εφόσον οι μορφές επιβάλλεται να εικονογραφούνται σύμφωνα με συγκεκριμένους κανόνες. Η απουσία του βάθους, η αδιαφορία για τις φυσικές αναλογίες και την απόδοση της τρίτης διάστασης, η μετωπική απεικόνιση των μορφών, η αυστηρότητα και επισημότητα είναι μερικά από τα βασικά χαρακτηριστικά της βυζαντινής αγιογραφίας. Με τον τρόπο αυτό η βυζαντινή τέχνη προσπαθεί να εκφράσει τη ματαιότητα του φυσικού κόσμου και να προβάλει την αιωνιότητα, σύμφωνα με τις βασικές αντιλήψεις του Χριστιανισμού για την επίγεια και μετά θάνατον ζωή.

Η Άλωση της Κωνσταντινούπολης (1204) και η Παλαιολόγεια Αναγέννηση
Η λεηλασία της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους το 1204 και η εγκαθίδρυση της φραγκικής κυριαρχίας στο μεγαλύτερο τμήμα της αυτοκρατορίας αποδιοργάνωσαν τα εργαστήρια τέχνης. Εντούτοις, μακριά από το να εξαφανιστεί, η βυζαντινή τέχνη αναστήθηκε κάτω από μια καινούρια μορφή και, μακριά από το να εξαντληθεί, εκδήλωσε τη ζωτικότητά της με νέες δημιουργίες. Η πολυτελής τέχνη της προηγούμενης περιόδου ήταν η έκφραση της βυζαντινής κοινωνίας και ικανοποιούσε το γούστο της για το πομπώδες, την αυστηρή ιεραρχία, τον αφηρημένο συμβολισμό. Αντίθετα, η τέχνη των Παλαιολόγων χρησιμοποιεί τεχνικές λιγότερο δαπανηρές και φαίνεται ότι βρήκε στα αρχαία πρότυπα το μυστικό της ζωής και της κίνησης, των γραφικών στοιχείων, της παθητικής συγκίνησης.
L.Brehier, La civilisation byzantine, σελ. 442-443.


http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show ... 1258,4530/

Η μεταβυζαντινή τέχνη στην ηπειρωτική Ελλάδα συνεχίζει τη βυζαντινή παράδοση και έχει έντονα συντηρητικό χαρακτήρα, σε αντίθεση με τη δυτική Ευρώπη που βιώνει τη μεγαλειώδη Αναγέννηση και το εκρηκτικό Μπαρόκ. Η νοσταλγία για το ένδοξο παρελθόν και η αντίσταση της Ορθοδοξίας για κάθε τι ευρωπαϊκό αποτελούν τα βασικά αίτια της προσκόλλησης στην παράδοση. Εντούτοις το 16ο αιώνα κτίζονται στο Αγιο Όρος και στα Μετέωρα επιβλητικά κτίρια, με πρότυπο κτίσματα της παλαιολόγειας αρχιτεκτονικής.

Η οικονομική ανάπτυξη των κρητικών πόλεων, κυρίως του Χάνδακα (Ηράκλειο) συντέλεσε στην ανάπτυξη της Κρητικής Σχολής. Το 16ο αιώνα κυριαρχεί η μορφή του Θεοφάνη Στρελίτζα Μπαθά (Θεοφάνης ο Κρης) που εργάστηκε και στην ηπειρωτική Ελλάδα και τοιχογράφησε τον Αγιο Νικόλαο Αναπαυσά στα Μετέωρα και το καθολικό της Μονής της Λαύρας στο Αγιο Όρος. Στο έργο του συνδυάζει στοιχεία της παλαιολόγειας παράδοσης και της δυτικής τέχνης, δημιουργώντας ένα έξοχο προσωπικό ύφος. Ο Μιχαήλ Δαμασκηνός (1530-1591) είναι περίφημος ζωγράφος φορητών εικόνων που συνδυάζει επίσης το παλιό με το νέο. Αξιόλογοι ζωγράφοι είναι επίσης ο Γ. Κλότζας και ο Θεοδ. Πουλάκης. Οι κρητικοί ζωγράφοι, γενικότερα, δεν αντιγράφουν άκριτα τα ξένα πρότυπα και αποτελούν τη γέφυρα δημιουργικής επικοινωνίας της μεταβυζαντινής τέχνης με τα δυτικοευρωπαϊκά ρεύματα. Μετά το 1669, πολλοί κρητικοί ζωγράφοι κατέφυγαν στα Επτάνησα και έπαιξαν πρωταγωνιστικό ρόλο στην εξέλιξη της επτανησιακής τέχνης. Ο σπουδαιότερος Επτανήσιος ζωγράφος αυτής της περιόδου είναι ο Ηλίας Μόσκος.

Κατά τα τέλη του 17ου αιώνα η βελτίωση των συνθηκών στην Ελλάδα έχει ευεργετικές επιδράσεις στην εξέλιξη της τέχνης. Χτίζεται μεγάλος αριθμός μοναστηριών και ο αριθμός των ζωγράφων αυξάνεται σημαντικά.

Στα Επτάνησα συνεχίζεται η κρητική καλλιτεχνική παράδοση, η οποία θα διαμορφωθεί αφού δεχτεί ευρωπαϊκές επιδράσεις. Σημαντικός εκπρόσωπος αυτών των τάσεων είναι ο Παναγιώτης Δοξαράς, με σημαντικό έργο στην Κέρκυρα και τη Ζάκυνθο. Το έργο του συνεχίζουν ο γιός του Νικόλαος και ο Νικόλαος Κουτούζης (1741-1813), προσωπογράφος και ζωγράφος θρησκευτικών και κοσμικών θεμάτων.

http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show ... 1260,4549/

Από την Κρητική Σχολή στην Επτανησιακή Σχολή
Μετάβαση από τη λατρευτική εικόνα στον θρησκευτικό πίνακα
Ειρήνη Λεοντακιανάκου
Δρ Ιστορίας της Τέχνης

https://www.corfuhistory.eu/?p=1198
https://www.academia.edu/27310848/Irene ... s_in_Greek_
https://www.archaiologia.gr/wp-content/ ... /99-11.pdf

https://paletaart2.wordpress.com/2018/0 ... πτανησιακ/
Μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης, η Κρήτη αναδεικνύεται ως το αδιαμφισβήτητο κέντρο παραγωγής φορητών εικόνων, αφού η Κρητική Σχολή αναπτύσσεται στον τομέα αυτόν για περισσότερο από δύο αιώνες. Η κατάκτηση, όμως, της Μεγαλονήσου από τους Οθωμανούς (1645-1669) επιφέρει αύξηση των μεταναστευτικών ρευμάτων προς τα Επτάνησα για μετεγκατάσταση ή ως ενδιάμεσο σταθμό στο δρόμο προς τη Βενετία. Η ποιότητα της παραγωγής εικόνων στην Κρήτη υποβαθμίζεται τότε ( 1 ), και το φαινόμενο αυτό συμπίπτει με την ανάδειξη των Επτανήσων (υπό βενετική κυριαρχία) σε νέο καλλιτεχνικό κέντρο παραγωγής εικόνων. Πολλά από τα θεμελιώδη χαρακτηριστικά της Κρητικής Σχολής υιοθετούνται από καλλιτέχνες που δρουν στα Ιόνια νησιά και τα ωθούν στις πιο ακραίες εκφάνσεις τους. Είναι, λοιπόν, εύλογο να σκεφτούμε ότι, όπως η ίδια η Κρητική Σχολή είχε δεχτεί τον 15ο αιώνα την ανανεωτική επίδραση ζωγράφων που ήρθαν από την Κωνσταντινούπολη, έτσι και μετά την πτώση του Χάνδακα, η άνθηση της ζωγραφικής φορητών εικόνων στα Επτάνησα, η οποία προηγήθηκε της Επτανησιακής Σχολής, σχετίζεται με τη μετανάστευση των Κρητικών.

Εικόνα
Εικ.1. Η Προσκύνηση των Μάγων, Εμμανουήλ Τζάνες, 1667. Ξύλο.αυγοτεμπερα. 85×60 εκ. Αθήνα, Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο (Λ 453/ΣΑ 395).

Μετά την πρώτη εικοσιπενταετία του 18ου αιώνα, ένα καλλιτεχνικό κίνημα, το οποίο ξεκινά από τη Ζάκυνθο και περιορίζεται στα Επτάνησα, έρχεται σε πλήρη ρήξη με την προηγούμενη βυζαντινή και μεταβυζαντινή παράδοση για πρώτη φορά στον ελλαδικό χώρο.

Οι ζωγράφοι της Επτανησιακής Σχολής, εγκαταλείποντας οριστικά την τεχνική των εικόνων, υιοθετούν την τεχνική της ελαιογραφίας (πίνακες σε μουσαμά) και εκφράζονται μέσα από ένα νατουραλιστικό ιδίωμα, που στηρίζεται εξ ολοκλήρου στη δυτικοευρωπαϊκή τέχνη (εικ. 6). Η θεματολογία της Σχολής, θρησκευτική κυρίως στην αρχή, διευρύνεται στη συνέχεια, ανοίγοντας το δρόμο προς την κοσμική ζωγραφική.

Η υπόθεση, για να μην πούμε η βεβαιότητα, μιας σχέσης ανάμεσα στην τελευταία φάση της Κρητικής Σχολής και στη γένεση της Επτανησιακής έχει υποστηριχτεί από παλιά. Ωστόσο, παραμένουν ανοικτά στην έρευνα ζητήματα που αφορούν τους δεσμούς αυτούς, τον τρόπο με τον οποίο η ζωγραφική των εικόνων στα Επτάνησα προετοιμάζει -στο βαθμό που το κάνει- την πλήρη εγκατάλειψη των τελευταίων αναφορών στη βυζαντινή παράδοση, καθώς και το ιδεολογικό και κοινωνικό υπόβαθρο του φαινομένου αυτού.

Τη σχέση ανάμεσα στην Κρητική Σχολή και στη ζωγραφική των εικόνων στα Επτάνησα μαρτυρούν τόσο η παραμονή αγιογράφων ( 2 ), προσφύγων από την Κρήτη, στα Ιόνια νησιά, όσο και τα ίδια τα έργα (πολλά από αυτά φιλοτεχνημένα από Κρητικούς) που παραπέμπουν σαφώς στις πρακτικές και το θεματολόγιο της Κρητικής Σχολής (3) . Ήδη από το δεύτερο μισό του 17ου και κατά τον 18ο αιώνα, στα Ιόνια, δημιουργούνται νέα θέματα, εντατικοποιούνται οι επιδράσεις από τη δυτική τέχνη -τη φλαμανδική κυρίως χαλκογραφία-, με αποτέλεσμα η ζωγραφική των εικόνων να καταλήγει σε ένα τοπικό ιδίωμα που ορισμένοι μελετητές θεωρούν αυτόνομη Σχολή ( 4 ).

Εικόνα
Εικ.2. Συνάντηση Μαρίας και Ελισάβετ, 1723. Θωράκιο. Ξύλο, αυγοτέμπερα, διάμετρος: 37 εκ. Ζάκυνθος, Ναός της Κυρίας των Αγγέλων
… εις μικράς μεν ατυχίας ευρεθήσεται φίλος, εις μεγίστην δε και επιμένουσαν συμφοράν μηδείς σε πλανήση , φίλος ουκ έσται . ( Στρατηγικόν Κεκαυμένου )

Άβαταρ μέλους
Ζαποτέκος
Δημοσιεύσεις: 8928
Εγγραφή: 14 Ιαν 2019, 17:08

Re: Sir Steven Runciman: Οι άνθρωποι που κατατρέχουν το Βυζάντιο ποτέ δεν το μελέτησαν

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από Ζαποτέκος » 02 Ιουν 2020, 20:45

( συνέχεια απ' το προηγούμενο )
Παρόλο που τα καλλιτεχνικά δημιουργήματα της Επτανησιακής Σχολής θυμίζουν σαφώς δυτικοευρωπαϊκούς πίνακες, ανιχνεύουμε σημεία προσέγγισης τους με την τοπική μεταβυζαντινή ζωγραφική. Αφενός η ίδια η ζωγραφική των εικόνων έχει ήδη εξελιχθεί σε ένα ιδιαίτερα «εκδυτικοποιημένο» ιδίωμα και αφετέρου έχει παρατηρηθεί σχέση μαθητείας ανάμεσα σε μεταβυζαντινούς ζωγράφους και σε εκπροσώπους της Επτανησιακής Σχολής. Αναφέρουμε ως χαρακτηριστικό παράδειγμα τον φερόμενο ως ιδρυτή της Σχολής Παναγιώτη Δοξαρά, ο οποίος έχει μαθητεύσει δίπλα στον πολύ σημαντικό Ρεθυμνιώτη αγιογράφο Λέο Μόσκο. Δεν θα μας εξέπληττε, λοιπόν, εάν οι εικόνες, έτσι όπως έχουν εξελιχθεί, και οι νέοι πίνακες της Επτανησιακής Σχολής ήταν τελικά προϊόντα της ίδιας κοινωνίας.

Σε ποιο βαθμό αποτελεί εξέλιξη και σε ποιο επανάσταση η εγκατάλειψη, στα Επτάνησα, των βασικών δογμάτων της ζωγραφικής των εικόνων για μία οιονεί «νατουραλιστική» τέχνη; Στο πλαίσιο της μελέτης αυτής δεν είναι δυνατόν να διερευνήσουμε τα αίτια ενός τόσο ξεχωριστού φαινομένου, θα προσπαθήσουμε όμως να φωτίσουμε εκφάνσεις αυτής της διαδικασίας. Ως τελικό προϊόν της τελευταίας θεωρούμε τους θρησκευτικούς πίνακες της επτανησιακής ζωγραφικής. Επικεντρωνόμαστε σε φορητά έργα ζωγραφικής, την εικόνα, και το ανάλογο της, τον πίνακα, δεδομένου ότι η τέχνη της τοιχογραφίας στα αστικά κέντρα των Ιονίων νήσων βρίσκεται σε ύφεση, ενώ η εξέλιξή της στην ύπαιθρο δεν ξεφεύγει από τα όρια της παραδοσιακής ζωγραφικής.

Εικόνα
Εικ.3. Ο Αρχάγγελος Μιχαήλ. Αντώνιος Μυταράς, τέλη 16ου-αρχές 17ου αι. Ξύλο, αυγοτεμπερα. Βενετία. Ελληνικό Ινστιτούτο (AMI 217).
Ορίζουμε ως «εικόνα» το κατ’ ουσίαν λατρευτικό αντικείμενο ( 5 ), το οποίο, ζωγραφισμένο (συχνά με αυγοτέμπερα) σε ξύλινο υπόστρωμα, αναπαράγει συνήθως παλαιότερα πρότυπα. Η εικόνα φέρει αναγνωρίσιμα χαρακτηριστικά, όπως: το χρυσό φόντο, την ιερατική απεικόνιση, αλλά και τη μετωπικότητα, το γραμμικό πλάσιμο, ή τη γραμμική πτυχολογία, δηλαδή εικαστικές συμβάσεις κληροδοτημένες από τη βυζαντινή τέχνη, που σχετίζονται με την αναπαράσταση του υπερβατικού. Η απώλεια μερικών ή του συνόλου των παραπάνω χαρακτηριστικών οδηγεί στη σταδιακή μεταμόρφωση της θρησκευτικής ζωγραφικής και προοιωνίζεται την έλευση της Επτανησιακής Σχολής.

Το τελευταίο στάδιο της εξέλιξης αυτής εκπροσωπείται από μια σχετικά μεγάλη ομάδα έργων που αντιγράφουν δυτικές χαλκογραφίες. Πρόκειται για θωράκια από τέμπλα ναών της Ζακύνθου, πολλά από αυτά in situ ακόμη σήμερα, τα οποία χρονολογούνται στο τέλος του 17ου και στον 18ο αιώνα . Για να αναδείξουμε την εξέλιξη που συντελείται στους κόλπους της μεταβυζαντινής ζωγραφικής στα Επτάνησα, αρκεί να συγκρίνουμε ένα από αυτά τα θωράκια, συγκεκριμένα τη «Συνάντηση Μαρίας και Ελισάβετ» (εικ. 2) στο ναό της Κυρίας των Αγγέλων (1723), με μια εικόνα του κρητικού αγιογράφου Εμμανουήλ Τζάνε (1610-1690), την «Προσκύνηση των Μάγων» (1667) (εικ. 1), σήμερα στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο της Αθήνας, που αντιγράφει επίσης δυτικό χαρακτικό. Αν και στο τελευταίο αυτό έργο ο Τζάνες μιμήθηκε πιστά το δυτικό πρότυπο, διαφοροποιείται από το τελευταίο, όσον αφορά την απόδοση των πιο ιερών προσώπων, η οποία ακολουθεί τα «παραδοσιακά σχήματα»: το Θείο Βρέφος δεν είναι γυμνό, αλλά ντυμένο με χρυσό χιτώνα, και η Παναγία δεν θυμίζει τη Madonna του χαρακτικού προτύπου, αλλά παραλλάσσει τον εικονογραφικό τύπο της «Madre della Consolazione», τύπο δυτικής προέλευσης, καθιερωμένο όμως στη μεταβυζαντινή εικονογραφία ήδη από τον 15ο αιώνα. Επιπλέον, τα ενδύματα του Χριστού και της Παναγίας χαρακτηρίζονται από στιλιζαρισμένη πτυχολογία και το φόντο του ουρανού είναι χρυσό. Παρατηρούμε λοιπόν εδώ μια πολύ συνηθισμένη πρακτική των ζωγράφων της Κρητικής Σχολής: το συγκερασμό των δύο παραδόσεων, ή μάλλον την προσαρμογή του δυτικού προτύπου στις αρχές της ζωγραφικής των εικόνων.

Παρατηρώντας όμως το θωράκιο (εικ. 2), διαπιστώνουμε την κατάργηση όλων των στερεοτύπων που συνιστούν το σύστημα της «εικονιστικής» λατρευτικής ζωγραφικής. Δεν υπάρχει καμία ιεράρχηση, ή έστω διαφοροποίηση, των αναπαριστώμενων προσώπων.

Εικόνα
Εικ.4. θαύμα του αγίου Λουκιανού. Κωνσταντίνος Κοντορίνης. 1708. Ξύλο. αυγοτέμπερα. 41,5×52.5 εκ. Κέρκυρα. Ναός Θεοτόκου Σπηλαιώτισσας.

Είναι φανερό πως το πρότυπο δεν έχει υποστεί καμία επεξεργασία, ώστε να πλησιάσει το περιεχόμενο και την αισθητική της εικόνας. Όχι μόνον έχει καταργηθεί η χρήση του χρυσού φόντου ως τρόπου απόδοσης του υπερβατικού, αλλά και η ίδια η επιλογή των χρωμάτων (για την οποία βεβαίως δεν ευθύνεται το χαρακτικό πρότυπο) αναδεικνύει τις τονικές διαβαθμίσεις του τοπίου και την ατμοσφαιρική προοπτική. Είναι γεγονός πως στην ομάδα αυτή των θωρακίων παρατηρούνται διαφοροποιήσεις όσον αφορά το βαθμό αναγραφής των χαρακτικών προτύπων. Όμως το χρυσό φόντο έχει πλέον καταργηθεί και η προβολή της αφήγησης αποτελεί κυρίαρχο κριτήριο για την ίδια την επιλογή των σκηνών (βιβλικών, ευαγγελικών ή από βίους αγίων) που εντάσσονται στο τέμπλο. Τελευταίο χαρακτηριστικό της «εικονιστικής» ζωγραφικής αποτελεί το ξύλινο υπόστρωμα των θωρακίων, μια τεχνική που θα την απαρνηθούν μόνον οι καλλιτέχνες της Επτανησιακής Σχολής. Παρ’ όλα αυτά, τα συγκεκριμένα θωράκια δεν θα μπορούσαν να εκληφθούν ως αυτόνομοι θρησκευτικοί πίνακες, όπως αυτοί της Επτανησιακής Σχολής. Και τούτο όχι μόνον εξαιτίας της τεχνικής (αυτή και μόνο δεν θα αρκούσε), αλλά επειδή κατέχουν οργανική θέση σε ένα ευρύτερο σύνολο με καθαρά λειτουργική σημασία (το τέμπλο, το οποίο παραδοσιακά φιλοξενεί λατρευτικές εικόνες), και, επιπροσθέτως, διότι δεν αποτελούν πρωτότυπα έργα, αλλά εξ ολοκλήρου αντίγραφα, συντάσσονται δηλαδή ως προς αυτό με μια πρακτική της βυζαντινής και μεταβυζαντινής τέχνης.

Εικόνα
Εικ.5. Το λείψανο του αγίου Σπυρίδωνος, 18ος αι. Ξύλο, αυγοτέμπερα, 45×32 εκ. Βενετία, Ελληνικό Ινστιτούτο.

Η θρησκευτική εικόνα χάνει σταδιακά τα ιδιαίτερα μορφολογικά της χαρακτηριστικά, τα οποία συνδέονται με το λατρευτικό της περιεχόμενο. Όπως έχει ήδη επισημανθεί, πρόκειται για ένα φαινόμενο «εκκοσμίκευσης», που λαμβάνει χώρα στην ύστερη φάση της μεταβυζαντινής ζωγραφικής, δηλαδή από το δεύτερο μισό του 17ου αιώνα μέχρι και τον 18ο αιώνα, ιδιαίτερα στα Επτάνησα. Οι αναφορές στην πραγματικότητα, και συγκεκριμένα στη λατρευτική πρακτική, η έμφαση στην αφήγηση και τον διδακτικό χαρακτήρα, καθώς και το δραματικό, συγκινησιακό στοιχείο «εκλογικεύουν» την εικόνα και συνεπώς συνδέονται με την «εκκοσμίκευσή» της.

Το αφηγηματικό στοιχείο και οι ηθικολογικές προεκτάσεις μεταμορφώνουν την παραδοσιακή εικονογραφία. Αυτό γίνεται κατανοητό εάν παρακολουθήσουμε την εξέλιξη ενός μεταβυζαντινού εικονογραφικού τύπου, του αρχαγγέλου Μιχαήλ, ψυχοπομπού και νικηφόρου (εικ. 3), να καταλήγει σε μια αφηγηματική παράσταση με έντονο ηθικολογικό περιεχόμενο, που απαντά σε βημόθυρα, θωράκια και χαρακτικά από το τέλος του 17ου μέχρι και τον 19ο αιώνα. Η γένεση του αρχικού τύπου σχετίζεται με κύκλους της Κρητικής Σχολής και τοποθετείται στα τέλη του 16ου ή τις αρχές του 17ου αιώνα. Ο αρχάγγελος απεικονίζεται να κρατά την ψυχή ενός νεκρού με τη μορφή σπαργανωμένου βρέφους, ενώ πατάει πάνω στο ξαπλωμένο σώμα ενός άνδρα, που προφανώς ταυτίζεται με τον νεκρό παραπέμποντας συγχρόνως στον Άδη και τον Σατανά. Περισσότερο περιγραφικά και εκφραστικά, πολλά από τα μεταγενέστερα έργα δίνουν έμφαση στο ηθικολογικό στοιχείο, λόγω της προσθήκης δαιμόνων που διεκδικούν με τρόπο έντονο την ψυχή του νεκρού ( 6 ). Σε θωράκια ναών της Ζακύνθου που χρονολογούνται στο τέλος του 17ου ή τις πρώτες δεκαετίες του 18ου αιώνα, απεικονίζονται πλήθος από αφηγηματικά στοιχεία που προσδιορίζουν χρονικά και τοπικά τη σκηνή. Πρόκειται για τη στιγμή του θανάτου κατά την οποία κρίνεται η ψυχή του νεκρού, την οποία διεκδικούν τόσο ο Γαβριήλ στα δεξιά του Μιχαήλ, όσο και ο διάβολος στα αριστερά του. Επιγραφές προσδιορίζουν τις προθέσεις και των δύο. Η σκηνή τοποθετείται σε αρχιτεκτονικά περιβάλλον, ο αρχάγγελος κρατάει το ζυγό της ψυχοστασίας, ενώ στον ουρανό εμφανίζεται ο Χριστός μέσα σε νεφέλη. Ο διδακτικός ρόλος της παράστασης είναι ξεκάθαρος. Ο θεατής δεν πρέπει να αμαρτάνει, αν θέλει να αποφύγει τις καταστροφικές συνέπειες τη στιγμή της κρίσης.
Εικόνα
Εικ.6 Λιτανεία του λειψάνου του αγίου Χαραλάμπη, Ιωάννης Κορόης, 1756. Ελαιογραφία σε μουσαμά, 755*78,5 εκ. Ζάκυνθος, Μουσείο Ζακύνθου (ΜΖ 210), από το ναό του Aγioυ Χαραλάμπη στο ποτάμι (Ζάκυνθος).

Η αναβάθμιση του αφηγηματικού στοιχείου παρατηρείται και στη μορφολογία εικόνων με σκηνές βίων αγίων, στον καταμερισμό της κεντρικής «εικονιστικής» παράστασης (συνήθως μορφή του αγίου) και των αφηγηματικών σκηνών που την περιβάλλουν. Οι σκηνές του βίου σε ορισμένες όψιμες μεταβυζαντινές εικόνες καταλαμβάνουν μεγαλύτερη επιφάνεια απ’ ό,τι συνηθιζόταν έως τότε. Διαταράσσεται δηλαδή η παραδοσιακή σχέση ανάμεσα στη λατρευτική «εικόνα» και στην αφήγηση, προς όφελος της δεύτερης.

Οι αναθηματικές εικόνες (ex-voto) (εικ. 4), οι οποίες πληθαίνουν αυτή την περίοδο, αποτελούν αφηγήσεις θαυμάτων συμβάλλοντας και αυτές στην εκκοσμίκευση της θρησκευτικής ζωγραφικής. Δείγμα ευγνωμοσύνης, σε ανάμνηση θαυμάτων, οι αναθηματικές εικόνες διευρύνουν τη συνήθη θεματολογία με «γεγονότα» που θεωρούνται σύγχρονα ή περίπου σύγχρονα της κατασκευής τους. Ο ζωγράφος έχει πλέον τη δυνατότητα να απομακρυνθεί από τα συνήθη παραδοσιακά σχήματα και να αυτοσχεδιάσει, με αποτέλεσμα την απώλεια ενός θεμελιώδους χαρακτηριστικού της «εικονιστικής» ζωγραφικής: της εξάρτησης από προηγούμενο πρότυπο. Αν και σχετίζονται με τη λατρεία, οι αναθηματικές εικόνες δεν αποτελούν ούτε «εικονιστική» απόδοση αγίων στους οποίους απευθύνεται η ευλάβεια του πιστού, ούτε παραστάσεις με δογματικό περιεχόμενο. Τα θέματά τους εξιστορούν ένα θαύμα, παραμένοντας αφηγηματικά και συνεπώς περισσότερο «λογικά». Η αύξηση των αναθηματικών εικόνων σηματοδοτεί το πέρασμα από την a priori πίστη στην «εκλογίκευση» της πίστης μέσω της θέασης.

Την ίδια εποχή, η θεματολογία των εικόνων εμπλουτίζεται επίσης με στοιχεία από την πραγματικότητα που σχετίζονται με τη λατρεία. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η απεικόνιση του λειψάνου του αγίου Σπυρίδωνα σε μεταβυζαντινές εικόνες των Επτανήσων (εικ. 5). Οι εικόνες αυτές αναπαριστούν το λείψανο του αγίου έτσι όπως πραγματικά εμφανίζεται στο κοινό (δηλαδή μέσα στη λάρνακα όπου ήταν τοποθετημένο). Πρόκειται για αντικείμενο δημόσιας λατρείας και ένα είδος ex-voto, δεδομένου πως το λείψανο αυτό θεωρείται θαυματουργό. Η απεικόνιση του λειψάνου του αγίου Σπυρίδωνα, αντί του ίδιου του αγίου, μαρτυρεί, νομίζουμε, μια εσωτερική εξέλιξη της θρησκευτικής ζωγραφικής των εικόνων. Οι καλλιτέχνες της Επτανησιακής Σχολής θα προχωρήσουν περαιτέρω στην αναπαράσταση της πραγματικότητας, υποβιβάζοντας έτσι το θρησκευτικό περιεχόμενο σε όφελος του κοινωνικού. Θα δημιουργήσουν πίνακες με θέμα τη λατρευτική πρακτική προς τιμή των αγίων, δηλαδή λιτανείες των λειψάνων τους, που ταυτίζονται με τον πυρήνα της κοινωνικής ζωής των νησιών (εικ. 6). Οι πίνακες αυτοί αναπαριστούν την πραγματικότητα ενός παγιωμένου τελετουργικού, μόνο κατ’ επίφαση θρησκευτικού, δηλαδή πλήρως εκκοσμικευμένου, το οποίο αναδεικνύει την κοινωνική ιεράρχηση ακολουθώντας το βενετσιάνικο πρότυπο.

Όπως αποδεικνύουν και οι απεικονίσεις του αρχάγγελου Μιχαήλ ως τιμωρού που είδαμε, τώρα πληθαίνουν και οι εικόνες με ηθικολογικό ή/και διδακτικό χαρακτήρα. Απευθυνόμενα στη λογική, τα έργα αυτά εξηγούν ή παραδειγματίζουν, αλλοιώνοντας έτσι σταδιακά το «παραδοσιακό» λατρευτικό περιεχόμενο της θρησκευτικής ζωγραφικής. Παράδειγμα αποτελεί το «Μυστήριο της εξομολογήσεως» (εικ. 7) στο ναό της Παναγίας των Ξένων στην Κέρκυρα με προφανές το ηθικό δίδαγμα για την αναγκαιότητα της εξομολόγησης. Στο έργο αυτό, που αποτελεί αμάλγαμα από «εικονιστικά» και «νατουραλιστικά» στοιχεία, η ίδια η ετερομορφία του ύφους αναδεικνύει το διδακτικό περιεχόμενο. Ενώ ο θεατής αναγνωρίζει τον εαυτό του στη «νατουραλιστική» μορφή του πιστού που οδηγείται στην εκκλησία, συγχρόνως αντιλαμβάνεται την ιερότητα του αρχαγγέλου Μιχαήλ μέσω της «εικονιστικής» απόδοσης του τελευταίου.

Τέλος, η θρησκευτική ζωγραφική στα Επτάνησα του 17ου και του 18ου αιώνα στοχεύει στη συναισθηματική εμπλοκή του θεατή μέσα από τον εξανθρωπισμό του Θείου. Το Πάθος του Χριστού προβάλλεται πειστικότερα από ποτέ στη βυζαντινή και τη μεταβυζαντινή τέχνη, όπως αποδεικνύει η αντιπαραβολή δύο χαρακτηριστικών εικονογραφικών τύπων: της «Άκρας Ταπείνωσης» σας κρητικές εικόνες και του «Ίδε ο Άνθρωπος» σε επτανησιακά βημόθυρα. Ο παραδοσιακός τύπος της «Άκρας Ταπείνωσης», όπου ο Χριστός, ζωντανός ή νεκρός, αναδύεται μέσα από τη σαρκοφάγο με ορατά τα σημεία του Πάθους του, είναι βυζαντινής προέλευσης και γνωρίζει μεγάλη απήχηση από τον 15ο αιώνα και μετά στις μεταβυζαντινές και κυρίως τις κρητικές εικόνες, υπό την επίδραση ζωγράφων της πρώιμης Αναγέννησης. Όσο και αν αναδεικνύουν το δράμα του Θεανθρώπου, οι εικόνες αυτές παραμένουν σχετικά συμβατικές στην απόδοση της μορφής, διατηρώντας τον δογματικό χαρακτήρα της παράστασης (η ζωή εν Τάφω), ενώ στον αντίστοιχο τύπο του «Ίδε ο Άνθρωπος» στα Ιόνια νησιά τονίζεται πάνω απ’ όλα το δραματικό στοιχείο μέσα από την έκφραση του προσώπου και τον εξανθρωπισμό της μορφής του Χριστού. Τα ίδια παρατηρούμε και σε επιταφίους της εποχής, ή στον «άγγελο του Πάθους», όπως εμφανίζεται σε επτανησιακά βημόθυρα, να κρατάει τα σύμβολα του Πάθους ή το ίδιο το νεκρό σώμα του Θεανθρώπου, με πρόσωπο παραμορφωμένο από την οδύνη, προκαλώντας τη συγκινησιακή συμμετοχή των θεατών.


Εικόνα
Εικ.7. Το Μυστήριο της Εξομολογήσεως, αρχές του 18ου αιώνα. Ξύλο, αυγοτέμπερα,76×64,5 εκ. Κέρκυρα, Ναός της Παναγίας των Ξένων.

Από τα παραπάνω καθίσταται φανερό πως η έμφαση στο αφηγηματικό στοιχείο και στη δραματικότητα, ο διδακτικός χαρακτήρας, καθώς και ο εμπλουτισμός της θεματολογίας από τη λατρευτική πρακτική μετουσιώνουν την εικόνα. Το λατρευτικό της περιεχόμενο, έτσι όπως είχε κληροδοτηθεί από τη βυζαντινή παράδοση, μεταλλάσσεται. Πρόκειται για μια εξέλιξη της τέχνης υπό την καθοριστική επίδραση των δυτικών προτύπων. Οι απαρχές της εξέλιξης αυτής θα πρέπει να αναζητηθούν στην Κρητική Σχολή, έτσι όπως αυτή εκφράζεται στα Επτάνησα μετά τη μετανάστευση των κρητικών ζωγράφων στο χώρο αυτό. Υπό αυτές τις συνθήκες η μεταβυζαντινή ζωγραφική των Επτανήσων απομακρύνεται σταδιακά από τα μορφολογικά και ιδεολογικά χαρακτηριστικά της παραδοσιακής εικόνας, καθιστώντας το είδος αυτό παρωχημένο και ασύμβατο με τη θρησκευτικότητα μιας κοινωνίας εν εξελίξει. Οι κοινωνίες αυτές, κυρίως της Κέρκυρας και της Ζακύνθου, παρουσιάζονται πλέον με αστικές δομές, σε μεγάλο βαθμό εκκοσμικευμένες κατά τα πρότυπα της Βενετίας. Οι κοινωνίες αυτές βρίσκονται επίσης υπό την πολιτική και θρησκευτική διακυβέρνηση πολλών κέντρων εξουσίας και υπό την επίδραση διαφορετικών ιδεολογικών ρευμάτων. Έτσι. στα Ιόνια νησιά η Επτανησιακή Σχολή θα πράξει κάτι που δεν θέλησαν να πράξουν επί πολλούς αιώνες οι ελληνικοί πληθυσμοί υπό ξένη κυριαρχία, θα αφήσει πίσω της και τα τελευταία κατάλοιπα της βυζαντινής παράδοσης υιοθετώντας τρόπους ζωγραφικής που στηρίζονται εξ ολοκλήρου σε δυτικά πρότυπα.

( 1 ) Παρατηρείται στείρα αναπαραγωγή και συνδυασμός των ήδη υπαρχόντων τύπων , που καταλήγει σε ένα φορτωμένο , εκλεκτικιστικό ιδίωμα.

(2) Κρητικοί ζωγράφοι που εγκαταστάθηκαν στα Ιόνια είναι οι Μ. Αγαπητός , Γ. Βιδάλης , Φρ. Καλλέργης , Μακ. Καλλογεράς , Λ. Μόσκος , Φιλ. Σκούφος , Εμ. Τζάνες , Θ. Πουλάκης , Στ. Τζαγκαρόλας . Οι πρόσφυγες από την Κρήτη φέρνουν μαζί τους εικόνες που δημιουργούν πρότυπα για την εγχώρια ζωγραφική παραγωγή. Επίσης μορφώνουν αγιογράφους.

( 3 ) Οι επιρροές από τη δυτική τέχνη , ο εκλεκτικισμός , καθώς και τα στοιχεία από την πραγματικότητα αποτελούν χαρακτηριστικά της Κρητικής Σχολής που μεταφύονται στα Επτάνησα.

( 4 ) Ο όρος "σχολή" σχετικά με τη μεταβυζαντινή ζωγραφική των Επτανήσων , μετά την εγκατάσταση ζωγράφων της Κρητικής Σχολής στα Ιόνια νησιά , δεν έχει καθιερωθεί στην έρευνα , παρόλο που υπάρχουν λόγοι που θα μπορούσαν να θεμελιώσουν την ύπαρξή τους.

( 5 ) Λατρεία ιδιωτική ή δημόσια. Θεωρούμε , δηλαδή , "εικόνες" και τα έργα σε ξύλινο υπόστρωμα , τα οποία βρίσκονται στις εκκλησίες και έχουν λειτουργικό χαρακτήρα ή/και αρχιτεκτονικό ρόλο , εφόσον αποτελούν μέρος του τέμπλου , όπως τα βημόθυρα ( τα φύλλα της πύλης προς το ιερό ) και τα θωράκια ( έργα τοποθετημένα στην κάτω ζώνη ενός τέμπλου ).
( 6 ) Σε μερικές περιπτώσεις ο νεκρός αποκτά ταυτότητα . Είναι ο Πλούσιος , σύμφωνα με τις επιγραφές , πάνω στο νεκρό σώμα του οποίου κραδαίνει τη σπάθη του ο Μιχαήλ , γεγονός που ενισχύει τον ηθικολογικό χαρακτήρα της παράστασης.
… εις μικράς μεν ατυχίας ευρεθήσεται φίλος, εις μεγίστην δε και επιμένουσαν συμφοράν μηδείς σε πλανήση , φίλος ουκ έσται . ( Στρατηγικόν Κεκαυμένου )

Antigeist

Re: Sir Steven Runciman: Οι άνθρωποι που κατατρέχουν το Βυζάντιο ποτέ δεν το μελέτησαν

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από Antigeist » 02 Ιουν 2020, 23:36

Αν το Βυζάντιο δεν εμπνέει πολύ κόσμο αυτό δεν οφείλεται στην αμορφωσιά. Οφείλεται στο ότι πολύ απλά δεν έχει τα εχέγγυα να προκαλεί ευρύτερο ενδιαφέρον και θαυμασμό ως πολιτισμός. Κακά τα ψέματα δεν έδωσε δα και τίποτα σπουδαίο. Έδωσε σημαντικά πολεμικά κατορθώματα; Όχι. Μια ιστορία παθητικής αυτοσυντήρησης είναι ουσιαστικά το Βυζάντιο. Έδωσε ιδιαίτερο ηρωισμό; Καθόλου. Η δειλία, η ολιγωρία, η έλλειψη πολιτικής αρετής και η ταπείνωση από τους ξένους είναι τυπικά γνωρίσματά του. Έδωσε μεγάλα έργα τέχνης; Ας γελάσω. Έδωσε λογοτεχνία πέρα από αγιογραφίες και τον Διγενή με τους παιδιαριώδεις "άθλους" του; Έδωσε μεγάλα τεχνικά επιτεύγματα; Έδωσε εμπορική άνθηση; Έδωσε αποικίες; Μόνο τα αρχαιοελληνικά κείμενα έδωσε που λίγη σημασία και αξία έχουν πέρα από την ιστορική και φιλολογική ότι και να φαντάζεται ο σημερινός γραικύλος. Ένα ζόμπι της ιστορίας είναι το Βυζάντιο. Κανονικά έπρεπε να είχε πεθάνει κατά την ύστερη αρχαιότητα μαζί με τον κόσμο στον οποίο άνηκε αλλά επέζησε από τύχη ως ζόμπι.

Άβαταρ μέλους
Κόκκορας
Δημοσιεύσεις: 17777
Εγγραφή: 03 Ιουν 2018, 17:20
Phorum.gr user: Κόκορας
Τοποθεσία: Συμβασιλεύουσα Πόλις

Re: Sir Steven Runciman: Οι άνθρωποι που κατατρέχουν το Βυζάντιο ποτέ δεν το μελέτησαν

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από Κόκκορας » 02 Ιουν 2020, 23:47

παρεμπιπτοντως ο (γιγαντας) runciman στην φωτο μοιαζει τον Denholm Elliott στο ιντιανα τζοουνς!που επαιζε τον εγγλεζο ιστορικο!

Άβαταρ μέλους
Ζαποτέκος
Δημοσιεύσεις: 8928
Εγγραφή: 14 Ιαν 2019, 17:08

Re: Sir Steven Runciman: Οι άνθρωποι που κατατρέχουν το Βυζάντιο ποτέ δεν το μελέτησαν

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από Ζαποτέκος » 03 Ιουν 2020, 00:54

Antigeist έγραψε:
02 Ιουν 2020, 23:36
Έδωσε σημαντικά πολεμικά κατορθώματα;
Τι να πρωτοπούμε ; :102:

- Σταμάτησε 2 φορές τους Άραβες στην Πόλη.
- Ο Ηράκλειος νίκησε την Περσική αυτοκρατορία.
- Απόκρουση Ούννων. Το κεφάλι του Ντενγκιζίκ , του γιου του Αττίλα , καρφώθηκε σε κοντάρι και έγινε θέαμα στον Ιππόδρομο.
- Εκστρατείες Ιουστινιανού. Ανακατάληψη Βόρειας Αφρικής , Ιταλίας και Νότιας Ισπανίας.
- Απόκρουση Ρως.
- Διάλυση του Α΄Βουλγαρικού Κράτους .
- Νίκες στην Ανατολή των Νικηφόρου Φωκά , Τσιμισκή και Βουλγαροκτόνου.
- Μάχη της Πελαγονίας.
- Νίκη στην Αντιόχεια του Μαιάνδρου κατά των Σελτζούκων.

και
και
και ….
έλλειψη πολιτικής αρετής
Άριστη διπλωματία. Χαρακτηριστικά παραδείγματα όταν έστρεψε τους Ουτίγουρους κατά των Κουτρίγουρων , τους Ρως κατά των Βουλγάρων , τους Πετσενέγκους κατά των Ρως , τους Κουμάνους κατά των Πετσενέγκων και ο Μιχαήλ Η΄ο Παλαιολόγος έστρεψε τους Τάταρους κατά των Βουλγάρων , τους Ούγγρους κατά των Σέρβων , τους Μογγόλους κατά των Σελτζούκων και προκάλεσε τον Σικελικό Εσπερινό.
Έδωσε μεγάλα έργα τέχνης;
Αγιά Σοφιά. Τείχη Πόλης.
λογοτεχνία
Πατρολόγια Γκρέκα.
τεχνικά επιτεύγματα;
Υγρό Πυρ.
Έδωσε εμπορική άνθηση;
Φυσικά. Δρόμος μεταξιού.
Μόνο τα αρχαιοελληνικά κείμενα έδωσε που λίγη σημασία και αξία έχουν πέρα από την ιστορική και φιλολογική ότι και να φαντάζεται ο σημερινός γραικύλος.
:na!:
Ένα ζόμπι της ιστορίας είναι το Βυζάντιο. Κανονικά έπρεπε να είχε πεθάνει κατά την ύστερη αρχαιότητα μαζί με τον κόσμο στον οποίο άνηκε αλλά επέζησε από τύχη ως ζόμπι.
Κρίμα που δε με σκότωσε

… εις μικράς μεν ατυχίας ευρεθήσεται φίλος, εις μεγίστην δε και επιμένουσαν συμφοράν μηδείς σε πλανήση , φίλος ουκ έσται . ( Στρατηγικόν Κεκαυμένου )

Άβαταρ μέλους
Κόκκορας
Δημοσιεύσεις: 17777
Εγγραφή: 03 Ιουν 2018, 17:20
Phorum.gr user: Κόκορας
Τοποθεσία: Συμβασιλεύουσα Πόλις

Re: Sir Steven Runciman: Οι άνθρωποι που κατατρέχουν το Βυζάντιο ποτέ δεν το μελέτησαν

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από Κόκκορας » 03 Ιουν 2020, 00:59

μην ξεχναμε και την κοινωνικη προνοια,ανεπτυγμενη σε πρωτογνωρα για τον κοσμο επιπεδα.

Δημοκράτης
Δημοσιεύσεις: 24588
Εγγραφή: 25 Ιαν 2019, 00:26

Re: Sir Steven Runciman: Οι άνθρωποι που κατατρέχουν το Βυζάντιο ποτέ δεν το μελέτησαν

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από Δημοκράτης » 03 Ιουν 2020, 02:40

zteo έγραψε:
17 Νοέμ 2019, 10:55
Ελατε τωρα η Βυζαντινη Αυτοκρατορια ηταν ενα μεσσαιωνικο κρατος με ολο τον σκοταδισμο που φερνει ο μεσσαιωνας.Και αυτο δεν ειναι μομφη γιατο Βυζαντιο ειναι η αληθεια.Δεν θα μπορουσε να ηταν τιποτα αλλο εκεινη την περιοδο.
Το κακο ειναι οτι το Βυζαντιο συνεχιστηκε μεσω της Οθωμανικης αυτοκρατοριας σε μια περιοδο που ολα τα μεσσαιωνικα κρατη εξελισοντουσαν μεσω τις αναγέννησης
Πως έγινε η αναγέννηση;

Antigeist

Re: Sir Steven Runciman: Οι άνθρωποι που κατατρέχουν το Βυζάντιο ποτέ δεν το μελέτησαν

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από Antigeist » 03 Ιουν 2020, 16:32

Ζαποτέκος έγραψε:
03 Ιουν 2020, 00:54
Antigeist έγραψε:
02 Ιουν 2020, 23:36
Έδωσε σημαντικά πολεμικά κατορθώματα;
Τι να πρωτοπούμε ; :102:

- Σταμάτησε 2 φορές τους Άραβες στην Πόλη.
- Ο Ηράκλειος νίκησε την Περσική αυτοκρατορία.
- Απόκρουση Ούννων. Το κεφάλι του Ντενγκιζίκ , του γιου του Αττίλα , καρφώθηκε σε κοντάρι και έγινε θέαμα στον Ιππόδρομο.
- Εκστρατείες Ιουστινιανού. Ανακατάληψη Βόρειας Αφρικής , Ιταλίας και Νότιας Ισπανίας.
- Απόκρουση Ρως.
- Διάλυση του Α΄Βουλγαρικού Κράτους .
- Νίκες στην Ανατολή των Νικηφόρου Φωκά , Τσιμισκή και Βουλγαροκτόνου.
- Μάχη της Πελαγονίας.
- Νίκη στην Αντιόχεια του Μαιάνδρου κατά των Σελτζούκων.

και
και
και ….
έλλειψη πολιτικής αρετής
Άριστη διπλωματία. Χαρακτηριστικά παραδείγματα όταν έστρεψε τους Ουτίγουρους κατά των Κουτρίγουρων , τους Ρως κατά των Βουλγάρων , τους Πετσενέγκους κατά των Ρως , τους Κουμάνους κατά των Πετσενέγκων και ο Μιχαήλ Η΄ο Παλαιολόγος έστρεψε τους Τάταρους κατά των Βουλγάρων , τους Ούγγρους κατά των Σέρβων , τους Μογγόλους κατά των Σελτζούκων και προκάλεσε τον Σικελικό Εσπερινό.
Έδωσε μεγάλα έργα τέχνης;
Αγιά Σοφιά. Τείχη Πόλης.
λογοτεχνία
Πατρολόγια Γκρέκα.
τεχνικά επιτεύγματα;
Υγρό Πυρ.
Έδωσε εμπορική άνθηση;
Φυσικά. Δρόμος μεταξιού.
Μόνο τα αρχαιοελληνικά κείμενα έδωσε που λίγη σημασία και αξία έχουν πέρα από την ιστορική και φιλολογική ότι και να φαντάζεται ο σημερινός γραικύλος.
:na!:
Ένα ζόμπι της ιστορίας είναι το Βυζάντιο. Κανονικά έπρεπε να είχε πεθάνει κατά την ύστερη αρχαιότητα μαζί με τον κόσμο στον οποίο άνηκε αλλά επέζησε από τύχη ως ζόμπι.
Κρίμα που δε με σκότωσε

Ως Βυζάντιο μετράω το ασιατικό κράτος απομεινάρι που διαμορφώθηκε μετά τον Ηράκλειο. Οι προηγούμενοι αιώνες είναι απλά ανατολική Ρώμη. Οπότε αφαιρώ αρκετά από αυτά που απαριθμείς.

Το υγρό πυρ και η Αγία Σοφία είναι επίτευγμα του υστερορωμαϊκού κόσμου και όχι του βυζαντινού. Ο εμπορικός προσανατολισμός του κράτους φάνηκε από την άθλια κατάσταση του ναυτικού του και την εμπορική κυριαρχία των Λατίνων.

Επιπλέον τα υπόλοιπα που λες είναι απλή αυτοσυντήρηση. Το Βυζάντιο δεν κατάφερε ποτέ να εξαφανίσει ολοκληρωτικά τους εχθρούς του (εκτός από τους Πετσενέγους που τους καθάρισε ο Κομνηνός παρέα με τους Κουμάνους) μόνο να τους κάνει πέρα για λίγο με δόλο κατά βάση (δηλαδή με χρυσό).

Άβαταρ μέλους
Ζαποτέκος
Δημοσιεύσεις: 8928
Εγγραφή: 14 Ιαν 2019, 17:08

Re: Sir Steven Runciman: Οι άνθρωποι που κατατρέχουν το Βυζάντιο ποτέ δεν το μελέτησαν

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από Ζαποτέκος » 22 Σεπ 2020, 11:14

Αγία Σοφία, Κωνσταντινούπολη: Δομικό σύστημα του ναού (διάγραμμα)
https://periklisdeligiannis.wordpress.c ... 8c-%cf%83/

Εικόνα

Διάγραμμα του δομικού συστήματος του ιερού ναού της Αγίας Σοφίας από το έργο του R. Mainstone: Hagia Sophia (1988) (copyright: R. Mainstone).


Το δομικό σύστημα της Αγίας Σοφίας είναι μοναδικό όχι μόνο για την εποχή του αλλά και για τα σημερινά δεδομένα, και καταδεικνύει το υψηλό επίπεδο της δομικής μηχανικής των Βυζαντινών, μάλλον το υψηλότερο στον κόσμο κατά τη συγκεκριμένη περίοδο.
… εις μικράς μεν ατυχίας ευρεθήσεται φίλος, εις μεγίστην δε και επιμένουσαν συμφοράν μηδείς σε πλανήση , φίλος ουκ έσται . ( Στρατηγικόν Κεκαυμένου )

Άβαταρ μέλους
Ζαποτέκος
Δημοσιεύσεις: 8928
Εγγραφή: 14 Ιαν 2019, 17:08

Re: Sir Steven Runciman: Οι άνθρωποι που κατατρέχουν το Βυζάντιο ποτέ δεν το μελέτησαν

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από Ζαποτέκος » 23 Απρ 2021, 15:55

Εδουάρδος Γίββων ( Edward Gibbon , 1737 - 1794 )
Εικόνα
Άγγλος ιστορικός. Ήταν ο μόνος που επέζησε απ' τα 7 παιδιά της οικογένειάς του. Τα άλλα 6 αδέλφια του πέθαναν σε μικρή ηλικία. Ήταν ασθενικός και συνεχώς κινδύνευε να πεθάνει. Η μητέρα του τον παραμελούσε. Απ' την εφηβική ηλικία και μετά η υγεία του βελτιώθηκε. Το 1753 ασπάστηκε τον ρωμαιοκαθολικισμό. Ύστερα όμως από πιέσεις του προτεστάντη πατέρα του επανήλθε στους κόλπους του προτεσταντισμού. Ο Γίββων θα νυμφευόταν την Συζάν Κυρσό , την μετέπειτα σύζυγο του Νεκέρ, Γάλλου υπουργού οικονομικών του Λουδοβίκου ΙΣΤ ΄ . Αλλά ο πατέρας του τον απέτρεψε. Επειδή ήταν εξωτερικά άσχημος πολλοί τον κορόιδευαν. Το 1793 είχε παχύνει πολύ και η υγεία του κλονίστηκε. Πέθανε το 1794.

Το σημαντικότερο από τα έργα του Γίββωνος ήταν το Η ιστορία της παρακμής και της πτώσης της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, το οποίο έγραψε την περίοδο 1776 - 1787. Το έργο αυτό εξιστορεί τα γεγονότα απ' τον 2ο αι. μ.Χ. ως την πτώση της Πόλης το 1453 και σε αυτό ο Γίββων αντιμετωπίζει τον χριστιανισμό με μεγάλη ειρωνεία. Θεωρούσε την χιλιόχρονη ιστορία του Ανατολικού Ρωμαϊκού Κράτους ( Βυζαντινή Αυτοκρατορία ) ως μια περίοδο συνεχούς παρακμής . Δεν συμπαθούσε τον βυζαντινό πολιτισμό και δεν ήταν τόσο εξοικειωμένος με τις ελληνικές πηγές όσο με τις λατινικές. Ως αιτία της πτώσης του ελληνορωμαίκού πολιτισμού θεωρούσε τον βαρβαρισμό και τον χριστιανισμό. Γι' αυτό και στο τέλος του έργου του λέει : Περιέγραψα τον θρίαμβο του βαρβαρισμού και της θρησκείας. Απ' την εποχή του ακόμη κατακρίθηκε και απάντησε με το έργο του Υπεράσπιση κάποιων σελίδων στα κεφάλαια 15 και 16 της "παρακμής και της πτώσης της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας".
… εις μικράς μεν ατυχίας ευρεθήσεται φίλος, εις μεγίστην δε και επιμένουσαν συμφοράν μηδείς σε πλανήση , φίλος ουκ έσται . ( Στρατηγικόν Κεκαυμένου )

Απάντηση


  • Παραπλήσια Θέματα
    Απαντήσεις
    Προβολές
    Τελευταία δημοσίευση

Επιστροφή στο “Ιστορία”

Phorum.com.gr : Αποποίηση Ευθυνών