ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΗΝ ΠΑΛΙΑ ΑΘΗΝΑ!

[The Rebel]

Σήμερον εορτάζουσιν...
Ονομαστικές εορτές και κοινωνικές συναθροίσεις στην Παλιά Αθήνα.



Με την μεγάλη γιορτή του Αγίου Δημητρίου ξεκινά μια μεγάλη περίοδος που θα φτάσει και πέρα από τα Χριστούγεννα, όπου πολύς κόσμος γιορτάζει. Ευκαιρία για εμάς να πούμε δυο λόγια, για το πώς περνούσαν οι πρόγονοί μας στις γιορτές τους.

Το πρώτο πράγμα λοιπόν που έκανε ο Αθηναίος ενός κάποιου κοινωνικού επιπέδου, ανοίγοντας πρωί-πρωί την εφημερίδα του, ήταν να διαβάσει στις κοσμικές στήλες ποιοι γιόρταζαν και ποιοι δεν δέχονταν επισκέψεις, ώστε να κανονίσει το εορταστικό πρόγραμμα της ημέρας!

Οι εφημερίδες της εποχής (βρισκόμαστε στο 1890 περίπου) φρόντιζαν να τον ενημερώσουν πλήρως με ατελείωτες στήλες, γεμάτες ονόματα εορταζόντων και μη, κάθε φύλου, ηλικίας και κοινωνικής θέσης.

Πρώτα ξεκινούσε η στήλη με τα ονόματα των επισήμων: πολιτικών, διπλωματών, καθηγητών, επιστημόνων κ.ά. «Σήμερον εορτήν του αγίου Δημητρίου του Μυροβλήτου», έγραφε η εφημερίδα στις 26 Οκτωβρίου 1889, «εορτάζουσι οι κ.κ. Δημ. Βουλπιώτης, υπουργός, Δημ. Καλλιφρονάς…». Η επόμενη στήλη αφορούσε ανάμεικτα ονόματα: «Εορτάζει ο μικρός Μίμης Αντωνόπουλος, ο αιδεσιμότατος εφημέριος Αγίας Ειρήνης Δημήτριος, ο Μίμης του φαρμακοποιού κ. Α. Βασιλείου...»

Αφού τελείωναν οι άρρενες πάσης ηλικίας, ακολουθούσαν οι κυρίες και δεσποινίδες: «... Δήμητρα Σαραντοπούλου, η δεσποινίς Δημητρούλα, ανεψιά του αρχιεπισκόπου Κερκύρας, η Μιμήκα του φίλου κ. Καλαράκη, η Τιτίκα, το κοριτσάκι που ξετρελλαίνει με την απαγγελία του...»

Ακολουθούσε η στήλη «Εορτάζουσιν εν Πειραιεί» και η στήλη «Εν Λαυρίω εορτάζουσι» και, φυσικά, η απαραίτητη στήλη «Δεν εορτάζουσιν». Με αυτά και με εκείνα γέμιζε έτσι μισή εφημερίδα κι ο Αθηναίος μας ήταν τώρα πια προετοιμασμένος και, προπάντων, ενημερωμένος.

Και να ήθελε όμως να αγνοήσει κάτι, υπήρχε πάντα και η αγαπητή σύζυγος, που συμβουλευόταν το δικό της ημερολόγιο κι επενέβαινε συμπληρωματικά:

– Άκουσε, Κοσμά μου, μην ξεχάσης να πας και στου δασκάλου των παιδιών. Να περάσης και από την μαμή. Εορτάζει ο πατέρας της. Μη λησμονήσης τον Τάκη της θειάς Σμαράγδας και τη Δημητρούλα του Σκαναπίπα. Πες και ένα χρόνια πολλά στην κυρά Δημήτραινα, που μας φέρνει τα ραδικοβλάσταρα. Ο άνθρωπος πρέπει να είνε καταδεκτικός.



Η Αθήνα γιόρταζε έτσι συνεχώς. Στους δρόμους, στα κέντρα, στα μαγαζιά, στα γραφεία, στα σπίτια, άκουγες το «Χρόνια πολλά, να ζήσεις. Και του χρόνου!»

Εξυπακούεται, βεβαίως, ότι κάθε ονομαστική γιορτή, γάμοι, βαφτίσια, κηδείες, μνημόσυνα, κατέληγαν σε ανεπίσημες αργίες στα γραφεία, ιδίως τα δημόσια:

– Ο κύριος Διευθυντής δεν είν’ εδώ; – Δεν θάρθη σήμερον. Εορτάζει η κυρία του. – Μπορώ να δω τον κ. Προϊστάμενο; – Πάει σε μια κηδεία... – Ο κύριος Τμηματάρχης; – Πήγε εις το ετήσιον μνημόσυνον τού...

Ας δούμε όμως και την άλλη πλευρά, εκείνη των εορταζόντων.
Τουλάχιστον μία βδομάδα νωρίτερα ξεκινούσαν οι προετοιμασίες: βαψίματα, σφουγγαρίσματα, τινάγματα χαλιών, καθάρισμα επίπλων, ραψίματα φουστανιών, προετοιμασία ριζάλευρων, αμυγδάλων, λιώσιμο εκλεκτού βουτύρου, γάνωμα κατσαρολών, κοσκίνισμα ψιλής ζάχαρης, κανέλας, μοσχοκάρυδου και, τέλος, δανεισμός κάθε χρειώδους από τα γειτονικά «φιλικά προσκείμενα» σπίτια.

Την ημέρα της γιορτής, όλη η οικογένεια βρισκόταν στο πόδι από τα βαθιά χαράματα για τις τελευταίες προετοιμασίες. Το αργότερο στις 10, όλος ο κόσμος ήταν έτοιμος για την «Επιθεώρηση του Σαββάτου», όπως λέγαμε στο στρατό.

Κορδέλες, κορδελάκια, δαντελίτσες, ψεύτικα λουλούδια και ό,τι γυάλιζε, το έβρισκε κανείς στο θηλυκό προσωπικό της οικογένειας. Τα αγόρια, καινούρια παπούτσια...

Ο κύριος του σπιτιού έβαζε τη ρεδιγκότα του, που ήταν μερικώς τσαλακωμένη και μύριζε καμφορά, πιπέρι και καπνό. Η κυρία, αν δεν φορούσε καινούριο φόρεμα, φορτωνόταν υποχρεωτικά όλα της τα κοσμήματα. Εξυπακούεται ότι την προηγούμενη ημέρα είχε επισκεφθεί τον κομμωτή της!



Η υπηρέτρια, καινούριες παντόφλες κι άσπρη ποδιά. Το σκυλάκι και η γάτα, μάλλινα φουντάκια στ’ αυτιά ή κορδελάκια στο λαιμό!

Στο μεγάλο τραπέζι της τραπεζαρίας τοποθετούνταν τα δώρα που έφερναν οι επισκέπτες: τα μπουκέτα λουλουδιών, σφιγμένα μέσα σε άσπρο γλασέ και δαντελέ χαρτί. Παραδίπλα οι τούρτες και οι πάστες, τα τηλεγραφήματα και τα εντός φακέλου επισκεπτήρια...

Η μαμά και οι μεγάλες κόρες περίμεναν στο σαλονάκι, ενώ ο πατέρας, πίσω από την πόρτα, ήταν «επί της υποδοχής».

Μικρά και τετράποδα γύριζαν σαν τις σβούρες, ενώ τα παιδιά, όποτε έβρισκαν ευκαιρία, βουτούσαν τα δάχτυλα στα γλυκά...

– Τυχεροί είμαστε, Προκόπη, έλεγε η σύζυγος κοιτάζοντας απ’ το παράθυρο. Ο Θεός μάς έκανε καλό καιρό.
– Νου-ζ-ωρόν μποκού ντε μοντ (τουτέστιν, θα έρθει πολύς κόσμος), πρόσθετε η πάντοτε γαλλίζουσα πρωτότοκος κόρη. Και ο πατήρ συμπλήρωνε με τα μοναδικά «γαλλικά» που ήξερε:
– Τρε βουί...

Μιλώντας για Θεό και καλό καιρό, να αναφέρουμε ότι πρώτος επισκέπτης ήταν πάντα ο παπάς της ενορίας! Εξαιρετικά καθαρός, χάριν της γιορτής, έμπαινε μεγαλόπρεπα με το μπαστούνι του και το κομπολόι του. Αμέσως μετά ακολουθούσε ο ασπασμός της δεξιάς και η υποχρεωτική απαγγελία ποιημάτων εκ μέρους των μικρών παιδιών. Μετά το δεύτερο κονιάκ, ακουγόταν και η σταθερή, κάθε χρόνο, ευχή του: «Και στους γάμους της θυγατέρας σου».

Ακολουθούσε ο τακτικός δεύτερος επισκέπτης, ο φαρμακοποιός της γειτονιάς, ο οποίος επαναλάμβανε κάθε χρόνο την ίδια ατάκα:
– Αν και δε με συμφέρει, εν τούτοις εύχομαι σ’ όλους σας υγεία.

Και μετά δεν προλάβαινε να ανοιγοκλείνει η πόρτα και να εισρέει πλήθος ολόκληρο από φίλους και συγγενείς, μέχρι 15ου βαθμού!

Ο εορτάζων πρόσφερε στους επισκέπτες εκλεκτά γλυκίσματα και ποτά, αγορασμένα από τα ζαχαροπλαστεία και τα οινοπωλεία-κάβες της Αθήνας, ενώ όποιος ήθελε να κάνει οικονομία, προσέφερε γλυκά του κουταλιού ή γλυκά ταψιού, οικιακής κατασκευής.

Πολύς κόσμος έβγαζε λεφτά σε μεγάλες γιορτές, όπως αυτή του αγίου Δημητρίου, που αναφέρουμε. Κατ’ αρχάς οι αμαξάδες, που ήταν περιζήτητοι ιδιαίτερα το βράδυ. Έπειτα οι «μουζικάντες», οι οποίοι γύριζαν από σπίτι σε σπίτι κι έπαιζαν διάφορα τραγούδια, συντελώντας έτσι σε μια πιο πανηγυρική ατμόσφαιρα σ’ ολόκληρη τη γειτονιά:

Εμείς εδώ δεν ήλθαμε
να φάμε και να πιούμε
μόνον σας αγαπούσαμε
κι’ ήλθαμε να σας δούμε.
Σ’ αυτό το σπίτι πούρθαμε
είνε σαν την Ευρώπη
γιατί μας υποχρέωσαν
οι ευγενείς σας τρόποι.

_______

(Το κείμενό αυτό είναι βασισμένο σε μια σειρά από πληροφοριακά άρθρα με γενικό τίτλο «Η Αθήνα μέσα σε 40 χρόνια» του Μιλτ. Λιδωρίκη, που δημοσίευσε η Εστία τον Μάρτιο του 1929. Πρωτοπαρουσιάστηκε στο βιβλίο «Η Παλιά Αθήνα ζεί, γλεντά, γεύεται 1834-1938» Εκδόσεις «Ωκεανίδα», Αθήνα 2011)
Πηγή: www.lifo.gr

[The Rebel]

27/10/2019
Η ιστορία του επιβλητικού κτιρίου στην Πανεπιστημίου που είναι γεμάτο σβάστικες.
Ήταν από τα πρώτα που επίταξαν οι Ναζί όταν εισέβαλαν στην Αθήνα επειδή τους έκανε εντύπωση.



Η σβάστικα είναι ένα από τα πλέον μισητά σύμβολα που υπάρχουν σε ολόκληρο τον πλανήτη. Ο λόγος είναι πως, προφανέστατα, και έχει συνδεθεί με τις θηριωδίες των ναζί που το υιοθέτησαν ως σύμβολο και με αυτό στη σημαία τους έσπειραν στην Ευρώπη τον θάνατο και τον όλεθρο.

Είναι γνωστό, ωστόσο, πως ο Χίτλερ απλά καπηλεύτηκε και επί της ουσίας μόλυνε ένα πανάρχαιο σύμβολο καλοτυχίας. Για τον λόγο αυτό, άλλωστε, ακόμα και σήμερα το συναντάμε σε πολλούς χώρους που ουδεμία σχέση έχουν με τη ναζιστική ιδεολογία.

Ένας από αυτούς τους χώρους βρίσκεται στο κέντρο της Αθήνας. Στην οδό Πανεπιστημίου. Οι «μυημένοι» περνούν από δίπλα του και το θαυμάζουν ή απλά χαμογελούν. Οι «ανυποψίαστοι» κοντοστέκονται, κοιτάνε καλά- καλά για να σιγουρευτούν πως πράγματι βλέπουν αυτό που… είδαν και αναρωτιούνται «τι ακριβώς συμβαίνει εδώ»!

Είναι οι ίδιοι λόγοι που έκαναν τους πρώτους Γερμανούς εισβολείς που πάτησαν το πόδι τους στην Αθήνα το 1941 να κοντοσταθούν έξω από αυτό να παραξενευτούν και στο τέλος να το επιτάξουν για να φτιάξουν εκεί το πρώτο άτυπο διοικητήριο τους.

Το Ιλίου Μέλαθρον, ο Σλήμαν και ο Τσίλερ.



Το 1869 ο Ερρίκος Σλήμαν παντρεύεται με την Ελληνίδα γυναίκα του, Σοφία. Την αμέσως επόμενη χρονιά αποφασίζει να μείνει μαζί της μόνιμα στην Ελλάδα. Για να στεγάσει την οικογένειά του, ωστόσο, θέλει κάτι το εντυπωσιακό χωρίς να τον απασχολεί το κόστος.

Αναθέτει, λοιπόν, στον προσωπικό του φίλο και διάσημο αρχιτέκτονα Ερνέστο Τσίλερ τον σχεδιασμό μιας επιβλητικής έπαυλης την οποία θα χτίσει στο κέντρο της Αθήνας. Ο σπουδαίος Τσίλερ εμπνέεται από την ιταλική αναγέννηση αλλά και το νεοκλασικό πνεύμα και δημιουργεί ένα πραγματικό κόσμημα.

«Έζησα όλο μου τον βίο εν μικρά οικία, θέλω όμως να διέλθω τα υπολοιπόμενα μου έτη εν μεγάλη οικία, ζητώ ευρυχωρίαν και ουδέν πλέον, έκλεξον οιονδήποτε ρυθμόν θέλεις, οι μόνοι μου όροι είναι πλατειά μαρμάρινη κλίμαξ άγουσα από του εδάφους μέχρι του άνω πατώματος και επί της κορυφής τεράτσα» φέρεται να είχε πει ο Σλήμαν στον Τσίλερ..



Δείχνει τα σχέδια στον Σλήμαν ο οποίος ενθουσιάζεται. Το 1878 ξεκινούν οι εργασίες οι οποίες θα κρατήσουν δυο ολόκληρα χρόνια και θα αποπερατωθούν το 1880. Στις 30 Ιανουαρίου 1881 ο Σλήμαν δίνει μια μεγάλη δεξίωση για να παρουσιάσει την εντυπωσιακή του έπαυλη στον κύκλο του.

Το κτίριο αποκτά το όνομα «Ιλίου Μέλαθρον» (Το μέγαρο της Τροίας) και όπως γίνεται γνωστό η κατασκευή του κόστισε (το αστρονομικό για την εποχή ποσό των) 439.650 δραχμών!

Η διακόσμηση και η χρήση της σβάστικας.



Η διακόσμηση του κτηρίου εκφράζει το μεγάλο πάθος του Σλήμαν για την αρχαιότητα και εναρμονίζεται με τις προσπάθειες του να προβληθεί ως άνθρωπος των γραμμάτων και των τεχνών.

Οι οροφογραφίες και οι τοιχογραφίες είναι έργο του σλοβένου ζωγράφου Γιούρι Σούμπιτς γνωστού για το έργο του στη Bιέννη και το Παρίσι. O γραπτός διάκοσμος των τοίχων χαρακτηρίζεται από την αναπαραγωγή θεμάτων από τοιχογραφίες κατοικιών της Πομπηίας και την αναγραφή επιλεγμένων αποσπασμάτων από έργα αρχαίων ελλήνων συγγραφέων, όπως του Oμήρου, του Hσιόδου, του Πινδάρου και του Λουκιανού.

Οι μεταλλικές διακοσμήσεις των εξωτερικών και εσωτερικών χώρων έγιναν σε εργαστήριο του Πειραιά. Tο διάκοσμο του μεγάρου ολοκλήρωναν πήλινα αντίγραφα αρχαίων αγαλμάτων που κατασκευάστηκαν στη Βιέννη, από τα οποία τρία τοποθετήθηκαν στον κήπο και είκοσι τέσσερα περιμετρικά στην ταράτσα.

Στα ψηφιδωτά δάπεδα, που κατασκευάστηκαν από ιταλούς ψηφοθέτες απεικονίζονται ευρήματα από τις ανασκαφές του Σλήμαν ή θέματα εμπνευσμένα από αυτά. Και εδώ ακριβώς είναι που συμβαίνει αυτό το… «παράδοξο» για το οποίο ακόμα και σήμερα γίνεται λόγος.

Ο Σλήμαν θέλησε να μεταφέρει στην έπαυλή και τη σβάστικα που είχε βρει ως σύμβολο σε παραστάσεις στην Τροία. Ο αγκυλωτός σταυρός έχει μια εκτενή ιστορία. Το μοτίβο φαίνεται να χρησιμοποιείται για πρώτη φορά στη νεολιθική Ινδία αλλά από εκεί και πέρα πέρασε σε διάφορους πολιτισμούς σε ολόκληρο τον πλανήτη με έναν μυστηριώδη τρόπο αφού όλοι τον χρησιμοποιούσαν με τον ίδιο τρόπο και την ίδια σημασία.



Η λέξη σβάστικα είναι σανσκριτική «svasktika» και σήμαινε ευημερία και τύχη.
Σε διάφορες χώρες η σβάστικα είναι γνωστή με άλλη ονομασία. Στην Κίνα ονομάζεται «Wan», στην Ιαπωνία «Manji», στην Αγγλία «flyfot», στη Γερμανία «Hakenkreuz» και στην αρχαία Ελλάδα τετρασκέλιον ή τετραγαμμάδιον.

Όταν, λοιπόν, ο Σλήμαν το επέλεξε για τη διακόσμηση της έπαυλής του το 1878 δεν μπορούσε καν να φανταστεί ότι περίπου έξι δεκαετίες αργότερα θα μετατρεπόταν σε σύμβολο του θανάτου.

Η εισβολή των Ναζί στην Αθήνα και η χρήση του κτιρίου στο σήμερα.



Λέγεται πως όταν στις 27 Απριλίου 1941 οι ναζιστικές ορδές πάτησαν το πόδι τους στην Αθήνα το Ιλίου Μέλαθρον ήταν από τα πρώτα κτίρια (αν όχι το πρώτο) που επίταξαν.

Εκείνο το μαύρο Κυριακάτικο πρωινό, μοτοσικλετιστές και τεθωρακισμένα οχήματα της 2ης Τεθωρακισμένης Μεραρχίας με επικεφαλής τον ανθυπολοχαγό Φριτς Ντίρφλιγκ, εισήλθαν από τα βόρεια προάστια στην Αθήνα. Οι ναζί έφτασαν στο κέντρο της πρωτεύουσας από την οδό Τατοΐου. Οι Αθηναίοι τους είχαν «υποδεχθεί» με πόρτες και παράθυρα ερμητικά κλειστά. Η Αθήνα ήταν μια νεκρή πόλη.

Ένας από τους Γερμανούς αξιωματικούς που συμμετείχε στην πομπή των οχημάτων που «κατέβαιναν» την οδό Πανεπιστημίου παρατήρησε πως η καγκελόπορτα της εντυπωσιακής έπαυλης είχε… κάτι το ιδιαίτερο. Η πομπή σταμάτησε, ο ίδιος κατέβηκε για να την επιθεωρήσει και λίγη ώρα αργότερα εντυπωσιασμένος από αυτό που ανακάλυψε ενημέρωνε τους ανωτέρους του.



Για ένα μικρό χρονικό διάστημα η έπαυλη του Σλήμαν μετατράπηκε σε ένα άτυπο διοικητήριο μέχρι που σταδιακά διάφορες υπηρεσίες των γερμανικών στρατευμάτων κατοχής αλλά και η Kommandatur μεταφέρθηκαν και εγκαταστάθηκαν μερικά μέτρα πιο χαμηλά στην Πανεπιστημίου, στο Μέγαρο της Εθνικής Ασφαλιστικής στην πλατεία Κοραή.

Πριν απ’ όλα αυτά, ωστόσο, και συγκεκριμένα το 1926 το κτήριο πουλήθηκε στο Ελληνικό Δημόσιο για την κάλυψη αναγκών της οικογένειας Σλήμαν, αντί του ποσού των 27.000.000 δραχμών. Η δαπάνη καλύφθηκε μέσω του κληροδοτήματος Aλεξάνδρου Σούτζου, με σκοπό να στεγαστεί το Mουσείο Kαλών Τεχνών και το Νομισματικό Mουσείο. Ωστόσο, από το 1929 στο κτήριο στεγάστηκαν διαδοχικά το Συμβούλιο Επικρατείας (1929-1934), ο Άρειος Πάγος (1934-1980) και το Εφετείο (1981-1983).



Tο 1983, η Kτηματική Εταιρεία του Δημοσίου παραχώρησε το Iλίου Mέλαθρον στο Yπουργείο Πολιτισμού. Μετά από εργασίες αποκατάστασης του κτηρίου, στο Iλίου Mελάθρον στεγάζεται το Νομισματικό Μουσείο, αρχικά το 1998 με τη μόνιμη έκθεσή του στον πρώτο όροφο και από το 2003 με τη μεταφορά των συλλογών, της βιβλιοθήκης και των γραφείων του.
https://www.newsbeast.gr/weekend/arthro ... -svastikes

[The Rebel]

Η κρυφή σεξουαλική ζωή της Παλιάς Αθήνας.
Ο Θωμάς Σιταράς με αφορμή το βιβλίο του «Πόθοι και Πάθη στην παλιά Αθήνα, 1834-1938» μιλά για τα αποσιωπημένα σκάνδαλα όσων αργότερα μας έπρηξαν στο κήρυγμα.


Στη συντηρητική Αθήνα των αρχών του 20ου αιώνα υπήρχε μία κρυφή σεξουαλική ζωή.

Πώς αποφασίσατε να γράψετε αυτό το βιβλίο;
Ξεφυλλίζοντας αμέτρητες σελίδες από εφημερίδες και περιοδικά για τις ανάγκες του πρώτου μου βιβλίου (Η παλιά Αθήνα ζει, γλεντά, γεύεται 1834-1938» Αθήνα 2011, εκδόσεις «Ωκεανίδα»), συνειδητοποίησα ξαφνικά ότι ως διά μαγείας όλες οι διαφημίσεις της εποχής που αφορούσαν κυρίως φαγητό έδωσαν τη θέση τους, στις αρχές του 20ου αιώνα, σε αγγελίες προφυλακτικών (μετρημένες 15 διαφορετικές μάρκες!) και αφροδισιολόγων ιατρών. Αυτό μου άναψε το πρώτο λαμπάκι. Άρχισα να προσέχω καλύτερα τις εσωτερικές σελίδες... Σοβαρές εφημερίδες, όπως η «Ακρόπολη» (ημερήσια κυκλοφορία πάνω από 10.000 φύλλα), παρουσίαζαν το ένα σεξουαλικό σκάνδαλο πίσω από το άλλο. Χαμός! Δεν πίστευα στα μάτια μου.

Άρχισα να ψάχνω περιοδικά της Αστυνομίας και της Χωροφυλακής, καθώς και δικαστικά χρονικά. Εδώ συμπληρώθηκε η τεκμηρίωση με καθόλα πιπεράτες λεπτομέρειες. Ένα μόνο θα σας αποκαλύψω. Σε αναφορά του αξιωματικός της Αστυνομίας ισχυρίζεται, με αποδείξεις μάλιστα, ότι ο Μαρκήσιος ντε Σαντ έχει προ πολλού «μετακομίσει» στην Αθήνα!

Δεν έμενε, πλέον, παρά να ανασύρω από ανήλιαγα υπόγεια βιβλιοθηκών καταχωνιασμένα περιοδικά που λίγοι γνωρίζουν την ύπαρξή τους. Διαβάστε τίτλους για να πάρετε εικόνα: «Γάμπα», «Γλωσσοκοπάνα», «Εφημερίς του Ποδόγυρου», «Εφημερίς των Υπηρετριών», Όλες οι παραλλαγές του ηδονισμού ήταν παρούσες και στην παλιά Αθήνα, όπως και σε κάθε εποχή. «Παριζιάνικο Φλερτ», «Σεπαρέ», «Φρου-Φρου»... Είχα καταντήσει ο εφιάλτης των βιβλιοθηκονόμων!

Πόλεμοι κι ελλείψεις
δημιούργησαν μετά το 1920
μια νέα τάξη νεόπλουτων που,
εκτός από το σεξ, δεν ήξεραν
τίποτε άλλο! Οι ερωτιάρες
Σμυρνιές που γέμισαν την
Αθήνα μετά το 1922 έφεραν τα
πάνω-κάτω στον σεξουαλικό
χάρτη της Αθήνας. Μέχρι και οι
«Φίφτυ-του» (παρατσούκλι για
τους γηραιότερους) ξύπνησαν
ξαφνικά και κυνηγούσαν
αρσακειάδες στην οδό Πανεπιστημίου.

— Πώς θα περιγράφατε την τότε Αθήνα σε σχέση με τον ερωτισμό και το σεξ;
Όλες οι παραλλαγές του ηδονισμού ήταν παρούσες και στην παλιά Αθήνα, όπως και σε κάθε εποχή. Αυτό, όμως, που εντυπωσιάζει είναι ένα σαρωτικό ερωτικό ξέσπασμα που έκανε τις δακρύβρεχτες ιστορίες του ρομαντισμού (π.χ. «Μιμίκος και Μαίρη») να φαίνονται αναγνώσματα παιδικού σταθμού.

— Ποιο ήταν το πιο απρόσμενο πράγμα που ανακαλύψατε με την έρευνά σας;
Πόλεμοι κι ελλείψεις δημιούργησαν μετά το 1920 μια νέα τάξη νεόπλουτων που, εκτός από το σεξ, δεν ήξεραν τίποτε άλλο! Οι ερωτιάρες Σμυρνιές που γέμισαν την Αθήνα μετά το 1922 έφεραν τα πάνω-κάτω στον σεξουαλικό χάρτη της Αθήνας. Μέχρι και οι «Φίφτυ-του» (παρατσούκλι για τους γηραιότερους) ξύπνησαν ξαφνικά και κυνηγούσαν αρσακειάδες στην οδό Πανεπιστημίου.


Ο Θωμάς Σιταράς μιλάει για ένα σαρωτικό ερωτικό ξέσπασμα της εποχής που έκανε τις δακρύβρεχτες ιστορίες του ρομαντισμού (π.χ. «Μιμίκος και Μαίρη») να φαίνονται αναγνώσματα παιδικού σταθμού Ο Θωμάς Σιταράς μιλάει για ένα σαρωτικό ερωτικό ξέσπασμα της εποχής που έκανε τις δακρύβρεχτες ιστορίες του ρομαντισμού (π.χ. «Μιμίκος και Μαίρη») να φαίνονται αναγνώσματα παιδικού σταθμού.

— Θα μας πείτε κάνα δυο αληθινές ιστορίες που υπάρχουν στο βιβλίο; Κάποιες που σας άρεσαν εσάς;
Μου βάζετε εύκολα. Θα αφήσω δύο επαγγελματίες να μιλήσουν. Ο ένας, ο Ανδρέας, μεταφέρει με το ταξί του παράνομα ζευγαράκια, ο άλλος, ο Σταύρος, είναι φύλακας στις μπανιέρες (όπως αποκαλούσαν τότε τις καμπίνες) του Παλαιού Φαλήρου.

«Ο Αντρέας Λ... είνε ένας από τους πιο γνωστούς σωφέρ της Αθήνας. Πλακιώτης, γκάγκαρης βέρος, γέννημα και θρέμμα της Αθήνας. Δεκαπέντε ολόκληρα χρόνια στο τιμόνι! Τον επήρα και επήγαμε στο Ψυχικό. Εκεί, καθισμένοι σ' ένα καφενεδάκι και από κουβέντα σε κουβέντα, του εξεμαίευσα διάφορες ιστορίες σχετικές με ραντεβού και με αυτοκινητάδες στα διάφορα προάστεια και στις εξοχές των Αθηνών.

"Εδώ και έξη μήνες", μου είπε, "είχα έναν πελάτη που δεν θα τον ξεχάσω ποτέ. Πρώτης τάξεως κύριος. Ποτέ δεν μου έκανε παζάρια και μου έδινε πάντα πλούσια πουρμπουάρ. Μ' έπαιρνε τακτικά απ' την πιάτσα μου, δύο φορές την εβδομάδα, Τρίτη και Παρασκευή. Περνούσε και με ειδοποιούσε μια μέρα πριν, και εγώ τον περίμενα στην ωρισμένη ώρα. Είχε πέντε-έξη μέρη που περίμενε τη φιλενάδα του, έρημα, διαλεγμένα, επίτηδες καμωμένα, λες, για ραντεβού. Τα μέρη αυτά τα μεταλλάζαμε. Ποτέ δεν πηγαίναμε στο ίδιο δύο φορές στη σειρά.

Όταν φθάναμε στο ωρισμένο μέρος, κατέβαινε και μου έλεγε να στρίψω σε καμμιά πάροδο και να περιμένω εκεί. Δεν μου επέτρεπε ποτέ να κατέβω από τo αυτοκίνητο. Περιμέναμε πέντε, δέκα λεπτά, ένα τέταρτο, ποτέ περισσότερο. Έξαφνα ένοιωθα βήματα να πλησιάζουν. Ήταν ο πελάτης μου με τη φιλενάδα του. Ποτέ δεν κουβέντιαζαν. Της άνοιγε την πόρτα και ανέβαιναν, ύστερα ξεκινούσα για το μέρος που μου έλεγε και που ήταν πάντα της εκλογής εκείνης. Παντού πηγαίναμε• στην Κηφισσιά, στο Τατόι, στο Κατσιμήδι, στο Ψυχικό, στο Χαλάντρι, στο Δαφνί, στον Σκαραμαγκά, στα Μεσόγεια.

Όσο βαστούσε η κούρσα, είχε μισανοιγμένο το τζάμι που χωρίζει το κουπέ από το κάθισμα του σωφέρ κι έτσι άκουγα πολλά λόγια των, τα φιλιά των, τ' αναστενάγματά των. Μια μέρα άκουσα και το μικρό της όνομα, την έλεγαν Λίνα, και μια μέρα και το επίθετό της. Μα αυτό δεν μπορώ να σας το πω. Έχουμε κι εμείς, βλέπετε, τα επαγγελματικά μυστικά μας. Προπαντός εχεμύθεια.

Εκείνη φαινότανε πάντα φοβισμένη. Ήτανε παντρεμένη και φοβότανε μη την ιδή κανείς, μη την τσακώσουν. Μια φορά άκουσα τη φράσι: "Αν το μάθη ο άντρας μου, είμαι χαμένη!". Και εκείνος της απαντούσε: "Μη φοβάσαι, αγάπη μου, με τις προφυλάξεις που παίρνομε είνε αδύνατον να μας δη κανένας". Τη φιλούσε, τη χάιδευε, προσπαθούσε να την καθησυχάση. Μα εκείνη πάντα ήταν ανήσυχη. Και όμως, ερχόταν στα ραντεβού. Παίζεις με τον έρωτα;

Είχαν πάει καμμιά δεκαριά φορές αυτοκινητάδα και ακόμη δεν είχα καταφέρει να την ιδώ. Μ' έτρωγε η περιέργεια. Πώς ήτανε άραγε; Ξανθή, μελαχροινή, ψηλή, κοντή, παχουλή, αδύνατη; Ήθελα με κάθε τρόπο να το μάθω. Είχε μπη ο διάβολος μέσα μου και δεν εύρισκα ησυχία. Μα δεν υπήρχε τρόπος να τη δω, γιατί στο ζήτημα αυτό ο πελάτης μου ήταν αυστηρότατος και δεν έπρεπε ν' αντιληφθή την περιέργειά μου, γιατί αμέσως θα μ' άφηνε.

Στις αρχές του περασμένου αιώνα υπήρχαν 15 διαφορετικές μάρκες προφυλακτικών στην Αθήνα Μια μέρα, ωστόσο, με βοήθησε η τύχη. Ήταν ίσως σαστισμένη και καθώς έτρεξε γρήγορα να μπη στ' αυτοκίνητο, πέρασε από μπρος αντί να πάη από πίσω. Όσο γρήγορα και αν πέρασε, είχα όλο τον καιρό να την κυττάξω. Φυσικά, έκανα ότι δεν προσέχω, πήρα ένα ύφος αδιάφορο, αλλά το μάτι μου είχε γίνει γαρίδα. Ούτε φακός φωτογραφικής μηχανής να 'ταν. Τη χάραξα μέσα μου, τη φωτογράφισα, και τι να σας πω, δεν θα την ξεχάσω ποτέ.



Όμορφη γυναίκα, όμορφη, από εκείνες που σε κάνουν και ξελαιμιάζεσαι για να τις κυττάξης και πάλι, όταν τις προσπεράσης στον δρόμο λες: "Θεέ μου, ας τη γλεντούσα μια ώρα κι ας πέθαινα". Ήταν μια λεπτοκαμωμένη ξανθή με ολόμαυρα μάτια. Κορμί χυτό, μέση λεπτή, σάρκα λάστιχο. Εκείνη τη μέρα φορούσε μια άσπρη τουαλέττα με μαύρο καπελλάκι. Τα μπράτσα της ήσαν γυμνά. Είχε ένα γλυκό και "ονειροπόλο" ύφος. Τώρα που την ήξερα, η φωνή της μου φαινότανε ακόμη πιο γλυκειά. Είχε μια φωνή σαν χάδι. Α, τον φιλαράκο μου, όμορφη γυναίκα γλεντούσε.

Μια μέρα, εξηκολούθησε ο σωφέρ, μου είπε ο πελάτης μου να τραβήξω σε μια εξοχή που δεν είχαμε πάει ως τότε. Όταν έφτασα, κατέβηκαν από το αυτοκίνητο και ετράβηξαν προς το δάσος. Ήταν δεν ήταν έξη η ώρα. Χειμώνας, μια βραδειά όμως σαν καλοκαιρινή. Με τρόπο, έστριψα λίγο το κεφάλι μου για να ιδώ πού θα πήγαιναν. Βλέπετε, μου είχαν μπη οι διάβολοι και δεν με άφηναν ήσυχο. Ήμουν περίεργος να ιδώ αν θα έμπαιναν σε κάποιο ξενοδοχείο που ήξερα ότι δεχότανε λαθρεμπόρια (σ.σ. παράνομα ζευγάρια η γενικά απαγορευμένες δραστηριότητες). Και πράγματι, αφού έκαναν μερικά βήματα στο δάσος, γύρισαν και μπήκαν στο ξενοδοχείο από την πίσω πόρτα. Εκείνη εμπήκε τρομερά γρήγορα, λες και τη ρούφηξε η πόρτα.

Μέσα στο ξενοδοχείο έμειναν μιάμιση ώρα. Εβγήκαν κατά τις 7:30. Φαινόντανε πολύ βιαστικοί. Γυρίζοντας, της έκανε μες στο αυτοκίνητο χάδια που ποτέ άλλοτε δεν της είχε κάνει. Ήτανε σαν τρελλός. Εκείνη κάθε τόσο αναστέναζε και του έλεγε λόγια που ποτέ άλλοτε δεν του είχε πη. Άκρες-μέσες κάτι άκουγα, μα το αυτοκίνητο έτρεχε τόσο γρήγορα που δεν έβγαζα έννοια.

Σταματήσαμε στο ίδιο μέρος όπου είχε ανεβή. Εκείνη κατέβηκε γρήγορα-γρήγορα και χάθηκε. Έτσι γινότανε πάντα. Την κατάπινε η νύχτα και κανείς, βέβαια, που θα την έβλεπε να γυρίζη στο σπίτι της δεν θα φανταζόταν ότι η γυναίκα αυτή εγύριζε από ερωτικό ραντεβού και ότι ένας άντρας ώρες ολόκληρες είχε μεθύσει από τα φιλιά και τα χάδια της».

«Ο κυρ Σταύρος είνε ο πρωτοπόρος των μπαιν-μιξτ στην Ελλάδα. Aυτός είνε που έστησε την πρώτη παράγκα προ ετών στο Καβούρι και μάζεψε τους γλεντζέδες με τις κοκότες και τις παξιμάδες εκεί... Στην περίφημη "Ντωβίλ" του γινόταν κάθε βράδυ χαλασμός. Τότε και η λέξις μπαιν-μιξτ ήταν, που λέτε, άγνωστη στην Ελλάδα. Και όμως, στην "Ντωβίλ" του κυρ Σταύρου τα μικτά λουτρά δίνανε και παίρνανε και στα φυσικά σεπαρέ των θάμνων της ακρογιαλιάς, κάτω από τα πεύκα, το κολύμπι συνεχιζόταν επάνω στην άμμο, ανά δύο.

-Ε! Ευτυχισμένη εποχή! λέει ο κυρ Σταύρος και παίζει το κομπολόι του. Λεφτά... κάργα. Και γλέντι, όχι αστεία...



«Όλες οι παραλλαγές του ηδονισμού ήταν παρούσες και στην παλιά Αθήνα, όπως και σε κάθε εποχή.» «Όλες οι παραλλαγές του ηδονισμού ήταν παρούσες και στην παλιά Αθήνα, όπως και σε κάθε εποχή.» Τώρα, ο κυρ Σταύρος, για να μην ξεχάση το επάγγελμα, αφού την "Ντωβίλ" την έφαγαν οι καρχαρίαι των οικοπέδων, έγινε φύλακας στις μπανιέρες των επισήμων πια μπαιν-μιξτ στο Φάληρο.

— Άλλη φορά, μας λέγει, είχε περισσότερο γούστο. Ήταν κρυφό. Τώρα όλα είνε στη φόρα...
— Πως δηλαδή;
— Να. Ας πούμε ότι έρχεται ένα ζευγαράκι... Νοικιάζει μια καμπίνα μαζί. Τι θα κάνη, νομίζεις;
— Θα γδυθή.
— Όχι. Αυτό γινόταν άλλη φορά. Τώρα όμως...
— Δεν πιστεύω να πέφτουνε με τα ρούχα στη θάλασσα!
— Όχι. Αλλά τώρα είνε, λέει, της μόδας εκείνη να γδύνη τον καβαλιέρο της...
— Γιατί;
— Γιατί αυτό έχει περισσότερο γούστο... Τον γδύνει σιγά, με προσοχή. Ύστερα τον φιλά... για να τον ερεθίση. Ύστερα τον αφήνει τελείως γυμνό...
— Μπα;
— Βέβαια. Κι ύστερα γδύνεται και 'κείνη! Τώρα οι γυναίκες κάμουν ό,τι κι αν κάμουν... — Και πως τα ξαίρεις εσύ αυτά;
— Μα, αφού τα βλέπω! Κάθε καμπίνα έχει και το μυστικό παραθυράκι της. Κρατάω που κρατάω το φανάρι. Γιατί σε παρακαλώ να μην ξαίρω τι... φωτίζω; Ο κυρ Σταύρος είνε, καθώς βλέπετε, φιλόσοφος. Αν και περασμένης ηλικίας, είνε εντούτοις κοτσανάτος. Το λέει η καρδιά του.
— Εκείνο που έχει περισσότερο γούστο δεν είνε τα ζευγάρια... Είνε τα άλλα, τα καινούργια, τα μοντέρνα... Ε! Αυτά είνε κι αν είνε!
— Τι κάνουν δηλαδή;
— Τι κάνουν; Μα τι να σου πω... παράξενα πράγματα. Ένας άντρας με μια γυναίκα τι μπορεί να κάνουν; Συνηθισμένα πράγματα. Μόλις εκείνη γδυθή, πέφτει στην αγκαλιά του και τότε μπερδεύονται οι δύο, ενώνοντας τα κορμιά τους... Αυτό βαστά κάμποσο, αναλόγως τη γυναίκα. Βλέπεις, η λύσσα είνε κάτι που το 'χουμε από γεννησιμιό μας... Όμως τα άλλα, τα άλλα τα ζευγάρια να δης...
— Για πες μου!
— Τι να σου πω; Όταν έρθη γυναίκα με γυναίκα, ε, τότε είνε μεγάλο γλέντι!

Ο κυρ Σταύρος, μολονότι είχε ιδή στη ζωή του τόσα πράγματα, εξερογλείφτηκε σαν μαθητούδι... Τα μάτια του άστραψαν κι ύστερα είπε:
— Αχ, τα παιγνίδια τους! Λέμε κι' εμείς οι άντρες πως κάτι είμαστε. Κολοκύθια! Εκείνες, εκείνες τα ξαίρουν όλα! Να δης παιχνιδάκια που κάνουν οι αφιλότιμες σαν είνε ερωτευμένες... Να δης πόζες που παίρνουν, να δης χαμόγελα, να δης σορόπια, να δης γλύκες που να τα χάνης... Τύφλα να 'χουν τα δικά μας τα χάδια... Είνε μία που κουβαλάει κάθε μέρα κι από ένα... Πού τα βρίσκει! Κάτι ξεπεταρούδια, μπουκιά και συχώριο που λες... Το μεγαλύτερο, όμως, γούστο έχουν τα άβγαλτα.
— Πως; Έρχονται στα μπάνια;
— Ου! Ρωτάς! Ένα σωρό κόλπα ξαίρουνε οι "αποτέτοιες". Οι περισσότερες έχουν λεφτά. Λοιπόν, βρίσκουνε τίποτα φτωχοκόριτσα απ' το σχολείο τους και πιάνουνε φιλίες. Εκείνα δεν ξαίρουνε τι θα πη μπαιν-μιξτ. Ακούνε όμως μπάνια και κολλά η γλώσσα τους από γλύκα... Η "αποτέτοια" της λέει: "Έλα χρυσό μου να δης τι θαύματα γίνονται εκεί, τι κόσμος, τι τουαλέττες, τι αριστοκρατία!". Και το μικρό κοκκινίζει. Πώς να πάη που δεν έχει ούτε τα ναύλα του; Η άλλη, τότε, του στήνει τη μηχανή: "Εγώ, Φιφίκα μου, που σ' αγαπώ, θα σε πάω. Θα σε τρατάρω ένα μπάνιο». Και της ψωνίζει ένα όμορφο μπανιερό, προτού την ψωνίσει την ίδια. Και τότε βλέπεις να καταπλέουν... Από μακρυά τις καταλαβαίνεις. Η μικρή είνε σαστισμένη. Δεν έχει ακόμα ψηθεί...
— Κι ύστερα τι γίνεται; — Τι να γίνη; Δεν καταλαβαίνεις τώρα; Γίνεται... το μυστήριο. Η Φιφίκα ντρέπεται να γδυθή... Πολλές φορές δεν έχει όμορφα ασπρόρουχα... Αλλά με το καλό συνηθίζει... Προτού της βάλη το μπανιερό, αρχίζει να τη θαυμάζει: "Μα εσύ είσαι σωστή κούκλα! Ω, τι στήθος που έχεις!... Για ιδές το δικό μου... και αυτά τα πόδια... Τι ομορφιές που χάνονται έτσι στ' άδικα!... Έλα εδώ, μικράκι μου, να τις χαρώ εγώ και να χαρούν και κείνες...!". Η μικρούλα αντιστέκεται. Ε! Όσο και να πης, πρώτη φορά είνε. Ύστερα, όμως, συνηθίζει. "Μα, τι κάνεις έτσι, σαν χωριατοπούλα!", της λέει η άλλη. "Γυναίκες είμαστε! Την τιμή σου θα σου πάρω; Και αρχίζουν τα όργια και οι αναστεναγμοί, που ξεσηκώνουν και άγαλμα φίλε μου!».

«Και φρικτή δυσωδία αίσχους,
ατιμίας, απεριγράπτου βρώμας
ανυψούτο προς τον πάντοτε
αίθριον, προς τον από κανενός
είδους ακαθαρσίαν δυνάμενον
να ρυπανθή αττικόν ουρανόν,
από το απαίσιον "μυστικό" της
κεράς Κασσιούς...»

— Ποια θα λέγατε πως ήταν η πιο μοιραία γυναίκα της εποχής;
Δεν ξέρω ποια ήταν η πιο μοιραία, αλλά θα σας πω δυο λόγια για την πιο πανούργα μαστροπό της Παλιάς Αθήνας. Μοιραία, βέβαια, για πολλά ζευγάρια νόμιμα και μη, αφού «ανακάτευε την τράπουλα» με τον δικό της τρόπο καθημερινά. Σας παρουσιάζω, λοιπόν, την κερά Κασσιού.

«Μία από τας περιεργοτέρας μορφάς των Αθηνών των χρόνων εκείνων ήτο και η κερά Κασσιού. Αθηναία, γεννηθείσα εις την Πλάκα, ενωρίς όμως ξενητευθείσα, επέρασε την πρώτην νεότητά της εν Σμύρνη, όπου είχε νυμφευθή έναν υπηρέτην ξενοδοχείου. Συζήσασα μετ' αυτού μόλις εν έτος, εγένετο ερωμένη ενός διευθυντού ατμοπλοϊκής εταιρείας, εταξείδευσε μετ' αυτού εις την Μασσαλίαν, ηράσθη ενός θαυματοποιού, τον ηκολούθησεν εις πλείστα μέρη, επεσκέφθη τους Παρισσίους, όπου έκαμεν επί τινα χρόνον την Περσεφόνην, και τέλος εξέπεσεν εις ένα οίκον απωλείας εν Μασσαλία.


Για ένα μεγάλο κομμάτι κοριτσιών εκείνης της εποχής η φύλαξη της παρθενίας των για τον ζηλιάρη γαμπρό ήταν το δυσκολότερο θέμα.

Εκεί την ηράσθη ένα πλουσιόπαιδο, υιός μεγάλου Έλληνος εμπόρου, εξετρελλάθηκε μαζύ της, έφαγε μέρος της περιουσίας του και μίαν ημέραν την ηκολούθησεν εις Αθήνας, όπου την έσυρεν ως μαγνήτης η νοσταλγία. Τι απέγεινεν ο εραστής της άγνωστον. Εκείνο, όμως, το οποίον είναι γνωστόν είναι ο βίος και η πολιτεία της περιέργου αυτής γυναικός. Αφού εγύρισε τον κόσμον, αφού εδοκίμασε τα πάντα, αφού εγνώρισε παν είδος διαφθοράς, εθεώρησε καλόν, με την τάσιν εκείνην, ην έχει ο χοίρος να κυλίεται εντός των ακαθαρσιών, να εφαρμώση εν Αθήναις παν ό,τι είδε και έμαθεν εις τας περιπλανήσεις της.

Κατ' αρχάς, ίδρυσε εκεί κατά τη Νεάπολιν έναν οίκον απωλείας, κομίσασα εκ Σμύρνης ωραία κορίτσια. Ρέκτης, όμως, και έχουσα νουν ανήσυχον, δεν ηδύνατο να αρκεσθή εις τούτο μόνον και ηθέλησε να ευρύνη τον κύκλον των εργασιών της. Εν τω οίκω της τούτω εύρε την ευκαιρίαν να γνωρίση παντός είδους άνδρας και επείσθη ότι τα τοιούτου είδους ιδρύματα δεν έχουν πολλήν πέρασιν εν Αθήναις ή, τουλάχιστον, η εξ αυτών ωφέλεια δεν είναι και τόσον μεγάλη.

Οι αντιπρόσωποι των διαφόρων κοινωνικών τάξεων οι επισκεπτόμενοι το κατάστημά της απεκάλυψαν εις αυτήν, χωρίς να θέλουν, όλα τα παράδοξα πάθη των και τας αδυναμίας των και τη έδωκαν πιστήν εικόνα της διαφθοράς εν Αθήναις. Η κερά Κασσιού εσκέφθη ότι, εκμεταλλευόμενη τας αδυναμίας ταύτας, θα εκέρδιζε πολύ περισσότερα παρ' όσα μέχρι τούδε. Δι' ο και μίαν ημέραν αφίσασα την διεύθυνσιν του καταστήματός της εις μίαν τρόφημόν της απεφάσισε να πληρώση μίαν σπουδαιοτάτην, κατά τους πελάτας της, έλλειψιν των Αθηνών.

Πολλοί εξ αυτών τη υπέδειξαν ότι συχνότατα, έχοντες μίαν ερωμένην παρά τω καλώ κόσμω ή έχοντες σχέσεις με καμμίαν τιμίαν γυναίκα, δεν έχουν πού να την πάνε. Στο σπήτι της φυσικά δεν ημπορούν να την έχουν, στο δικό των δεν τολμά αύτη να υπάγη, τι να κάμουν λοιπόν; Ή αναγκάζονται με χίλιους δυο κινδύνους να της δίδουν ρανδεβού εντός αμάξης ή να ενοικιάζουν ολόκληρον σπήτι σε καμμίαν απόκεντρον οδόν και εκεί να την δέχωνται. Αλλ' αυτό όχι μόνον ήτο πολύ δαπανηρόν αλλ' είχε και τους κινδύνους του, διότι αργά ή γρήγορα η γειτονιά έπαιρνε είδησιν και τότε ήρχιζαν αι κατασκοπείαι, τα πειράγματα, η μπερμπαντιές, ενίοτε δε και αι καταγγελίαι προς την αστυνομίαν. Ενώ εάν είχον κανένα σπητάκι με έντιμον εξωτερικόν, τότε θα ημπορούσαν να καταφεύγουν εις αυτό και να ευρίσκωνται εν πλήρει ασφαλεία.

Η διεφθαρμένη και πονηρά αύτη γυνή ηννόησεν αμέσως τι ωφέλειαν ηδύνατο να έχη από εν τοιούτου είδους ίδρυμα και πώς θα ηδύνατο να το εκμεταλλευθή. Φαντασθήτε γυνή έγγαμος, τρέμουσα και τη σκιάν της ακόμη, να επισκέπτεται το σπήτι της διά να συναντήση τον εραστή της! Τι τρομάρες θα είχε και πώς θα εζήτει να ανταμείψη την εχεμύθειαν της κεράς Κασσιούς!

Αμ' έπος, λοιπόν, αμ' έργον, με πολλήν τέχνην ενοικίασε μίαν καλήν οικίαν εις κεντρικόν μέρος, την επίπλωσε καλά, έκαμε πέντ' έξη αναπαυτικώτατες κρεββατοκάμαρες, τα δε λοιπά δωμάτια τα μετέβαλεν εις εργοστάσιον πίλων. Εις το μπαλκόνι τέλος έβαλε μίαν μεγάλην επιγραφήν: "Παρισινόν εργοστάσιον πίλων", ηγόρασε τρία τέσσερα φιγουρίνια, έβαλεν ολίγα κορίτσια, τα οποία δήθεν έφτιαναν καπέλλα και ειδοποίησε τους πελάτας της.


Αχ, τα παιγνίδια τους! Λέμε κι' εμείς οι άντρες πως κάτι είμαστε. Κολοκύθια! Εκείνες, εκείνες τα ξαίρουν όλα! Να δης παιχνιδάκια που κάνουν οι αφιλότιμες σαν είνε ερωτευμένες...

Τι είδους καπέλλα έφτιαναν εκεί μέσα ευκόλως εννοείτε. Αλλά τούτο δεν εσήμαινε τίποτε. Εκείνο όπερ επεδίωκεν η κερά Κασσιού το επέτυχεν. Η κυρία η οποία είχε ρανδεβού με τον φίλον της ηδύνατο άριστα και ασφαλέστατα να τον συναντά εις το εργοστάσιον των πίλων της κεράς Κασσιούς.

Εισερχομένη εις αυτό δεν ηδύνατο να εμπνεύση την παραμικράν υπόνοιαν εις τους μη μεμυημένους. Ανήρχετο την κλίμακα, έκαμνε δήθεν ότι εκλέγει κανένα καπέλλο και εισήρχετο εις το δωμάτιον, εις το οποίον την επερίμενεν ο φίλος της.

Ένα κακόν μόνο είχε το κατάστημα αυτό. Ότι ο μεν έξω κόσμος δεν επίστευε τίποτε, οι μεμυημένοι όμως ηννόουν. Αν π.χ. σεις εδίδετε ρανδέ-βου εις της κεράς Κασσιούς εις την φίλην σας και εβλέπατε αίφνης μίαν γνωστήν σας να εισέρχηται εκεί, αμέσως εννοούσατε διατί εισήρχετο και το πράγμα ούτως επροδίδετο.

Η κερά Κασσιού ηννόησεν όλην την δυσκολίαν και το επικίνδυνον του πράγματος και ιδού τι εσοφίσθη. Εσοφίσθη να κάμη άλλο ένα διά τας πλέον γνωστάς, δι' εκείνας αι οποίαι έτρεχον περισσότερον κίνδυνον.

Προς τούτο ενοικίασεν εις μίαν από τας νέας οδούς της Νεαπόλεως, τας ολιγοκατοικουμένας, νεόδμητον οικίαν, με δύο εισόδους κυρίας και μίαν δια την υπηρεσίαν, με κήπον, με αυλήν ευρύχωρον, την εσιγύρισε καλά και εις την μίαν θύραν έβαλε μίαν γαλλική επιγραφήν "SAGE FEMME" διά παν ενδεχόμενον.

Το νέον της τούτο καταγώγιον, το οποίον οι πελάται της ωνόμαζον το «μυστικό» της κεράς Κασσιούς, παρείχε πάσαν ασφάλειαν. Αι τρεις είσοδοι εξησφάλιζον τους εισερχομένους από κάθε κακήν συνάντησιν, πυκνά παραπετάσματα εμπόδιζον και τους έξωθεν να βλέπωσι ποιος είναι μέσα και τους έσωθεν να παρατηρούν εις την οδόν. Άλλως τε η κερά Κασσιού μαθηματικώτατα εκανόνιζε τας ώρας των ρανδεβού, προσεπάθει διά παντός τρόπου να μη γίνωνται συναντήσεις των πελατίδων της απ' έξω απ' το "μυστικό" της και εν γένει προσεπάθει διά παντός τρόπου ο τίτλος του καταστήματός της να δικαιολογείται πληρέστατα υπό των πραγμάτων.

Η επιτυχία υπήρξε πλήρης. Πάντες οι διασκεδάζοντες νέοι, πάντες οι σύζυγοι οι βαρυνθέντες την σούπαν και το βραστό, πάντα τα αδιόρθωτα γεροντοπαλλήκαρα εκεί συνήντων τας αγαπητάς της καρδίας των ή τα όνειρα του πόθου των.

Και φρικτή δυσωδία αίσχους, ατιμίας, απεριγράπτου βρώμας ανυψούτο προς τον πάντοτε αίθριον, προς τον από κανενός είδους ακαθαρσίαν δυνάμενον να ρυπανθή αττικόν ουρανόν, από το απαίσιον "μυστικό" της κεράς Κασσιούς, το οποίο βεβαίως θα είχεν υπ' όψει ο μέγιστος των ποιητών μας, ο Γεώργιος Σουρής, όστις μόνος ένοιωσεν όλην την οικτράν διαφθοράν της κοινωνίας μας και απέδωσε με τους εξής στίχους:

Εκεί προς την Νεάπολιν, καλά δεν ξέρω πού,
εις μέρος τι ανώνυμον αγνώστου ατραπού,
Υψούτο οίκος ευαγής, βωμός της Αφροδίτης,
κι εκεί πολλούς εμάζωνε το άτακτο παιδί της.
Κυρίαι δε και δέσποιναι της αριστοκρατίας,
προσήρχοντο εις τον βωμόν δια πολλάς αιτίας,
η μεν γιατί ο άνδρας της ετράβηξε κανόνι
και τα φουστάνια της Λιζιέ δεν είχε να πληρώνη,
Η δε γιατί ο άνδρας της δεν ήτο μαλακός
και δύστροπος εφαίνετο κ' ολίγον τι κακός,
Κι' ενώ αυτή τον σύζυγον καθ' όλα ευχαρίστει,
από το ξύλο το πολύ της άλλαξε την πίστι,
Η δε γιατί ο άνδρας της ούδ' άπαξ του μηνός
δεν έμεινε τουλάχιστον ο άθλιος κατ' οίκον.
Η δε γιατί ο άνδρας της δεν ήτο ικανός
να εκτελή το ιερόν συζυγικόν καθήκον.
Αυτή γιατί ο άνδρας της της είχε κάμει ντέφι
την προίκα της την μετρητή 'ς της τράπουλας τον τζόγο,
εκείνη από έρωτα κι' η άλλη από κέφι,
και τέλος πάντων καθεμιά είχε και κάποιο λόγο.
Και πάμπολλοι προσήρχοντο εκεί εκ των εν τέλει,
διαπρεπή κι' επίσημα της πολιτείας μέλη,
Ιππόται με παράσημα, ταινίας και τιμάς...
θα είχαν βέβαια κι' αυτοί ευλόγους αφορμάς.

— Ποιο ήταν το μεγαλύτερο ταμπού τότε;
Για ένα μεγάλο κομμάτι κοριτσιών εκείνης της εποχής η φύλαξη της παρθενίας των για τον ζηλιάρη γαμπρό με τις εξής απαιτήσεις:

Τη γυναίκα μου τη θέλω
να 'ναι ώμορφη πολύ
να 'χη και κοντή τη γλώσσα
όχι απαιτητική
να 'ναι άθικτη, και τέλος
να με αγαπά πολύ

Αποτέλεσμα, οι παρθενορραφές χτύπαγαν υπερωρίες.

— Πόσο έχουν αλλάξει κατά βάθος τα σεξουαλικά ήθη των Αθηναίων από τότε μέχρι σήμερα;
Σήμερα είμαστε πιο ανοιχτοί και πιο ειλικρινείς στα θέματα αυτά και η τεχνολογία διαμορφώνει νέες συνθήκες. Αν όλα αυτά οδηγούν σε καλύτερες σχέσεις, παραμένει ένα αναπάντητο ερώτημα.
Το βιβλίο «Πόθοι και Πάθη στην παλιά Αθήνα, 1834-1938» κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Ωκεανίδα.
Πηγή: www.lifo.gr

[The Rebel]

06/11/2019
Σαν σήμερα η φονική πλημμύρα της Αθήνας το 1961 - Σε πόσους ανθρώπους στοίχισε την ζωή;



Μία από τις πιο τραγικές και καταστροφικές στιγμές της έζησε η Αθήνα τη νύχτα της 5ης προς την 6η Νοεμβρίου του 1961.

Μια άγρια και παρατεταμένη νεροποντή, που ξέσπασε λίγο πριν από τα μεσάνυχτα, προκάλεσε έντονα πλημμυρικά φαινόμενα, που στοίχισαν τη ζωή σε 43 ανθρώπους, ενώ οι καταστροφές ήταν ανυπολόγιστες.



Η καταστροφική πλημμύρα συνέβη δύο ημέρες μετά την ορκωμοσία της νέας κυβέρνησης του Κωνσταντίνου Γ. Καραμανλή και μία βδομάδα μετά τις βουλευτικές εκλογές της 29ης Οκτωβρίου 1961, στις οποίες θριάμβευσε η ΕΡΕ, αλλά έμειναν στην ιστορία ως «εκλογές βίας και νοθείας». Ήδη, ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, Γεώργιος Παπανδρέου, είχε αμφισβητήσει τη νομιμότητά της και προετοίμαζε το έδαφος για τον «ανένδοτο αγώνα».







Γύρω στις 11:30 το βράδυ της 5ης Νοεμβρίου άνοιξαν οι κρουνοί του ουρανού και μέσα σ' ένα τρίωρο η Αθήνα είχε μεταβληθεί σε μια απέραντη λιμνοθάλασσα. Τεράστιοι όγκοι νερού των ποταμών Κηφισού και Ιλισσού είχαν κατακλύσει τις Δυτικές και Βορειοδυτικές χαμηλές περιοχές της πρωτεύουσας. Τεράστιες ζημιές προκλήθηκαν στις περιοχές Μπουρνάζι, Νέα Λιόσια, Νέα Σφαγεία (Ταύρος), Θησείο, Αιγάλεω, Μοσχάτο, Νέο Φάληρο, Νίκαια και Άγιος Ιωάννης Ρέντη. Στην οδό Πειραιώς το ύψος του νερού έφθασε τα δύο μέτρα και προκάλεσε την καταστροφή μιας γέφυρας. Στο κέντρο της Αθήνας πολλοί δρόμοι μεταβλήθηκαν σε ορμητικούς χειμάρρους, όπως η Σίνα, η Ομήρου, η Βουκουρεστίου, η Πατησίων, η Αλεξάνδρας και η Συγγρού.

Το αποτέλεσμα της θεομηνίας αυτής ήταν να πνιγούν 43 άνθρωποι, να τραυματιστούν γύρω στους 300, να καταρρεύσουν 400 σπίτια, να πλημμυρίσουν πάνω από 4.000 οικήματα και να μείνουν άστεγες πάνω από 500 οικογένειες. Ιδιαίτερα επλήγησαν το Μπουρνάζι, η Ανθούπολη και τα Νέα Λιόσια, όπου καταμετρήθηκαν και τα περισσότερα θύματα. Σύμφωνα με το Υπουργείο Συγκοινωνιών και Δημοσίων Έργων, οι υλικές ζημίες που προκλήθηκαν ήταν οι μεγαλύτερες της τελευταίας πεντηκονταετίας.



Όπως είναι φυσικό, η αντιπολίτευση προσέθεσε ένα ακόμα επιχείρημα στην πολεμική της κατά της ΕΡΕ και προσωπικά κατά του Κωνσταντίνου Καραμανλή, που ήταν ήδη πέντε χρόνια πρωθυπουργός και «είχε αφήσει την Αθήνα έρμαιη στο έλεος των στοιχείων της φύσης, χωρίς στοιχειώδη αποχετευτικά και άλλα έργα υποδομής». Από την πλευρά του, ο υπουργός Συγκοινωνιών και Δημοσίων έργων Σόλων Γκίκας, που επισκέφθηκε τις πληγείσες περιοχές, δήλωσε ότι οι κυβερνήσεις της ΕΡΕ «εξετελέσθησαν όσα ουδέποτε έργα» και επέρριψε τυχόν ευθύνες στις προηγούμενες κυβερνήσεις.
https://www.pronews.gr/istoria/818997_s ... se-tin-zoi




Τότε γινότανε πλημμύρες στην Αθήνα (1957), τώρα όμως έχουμε αντιπλημμυρικά έργα....

[The Rebel]

09/11/2019
Η ελληνική εκδοχή των «Μπόνι και Κλάιντ» είχε πρωταγωνιστές δυο αδέρφια.
Η αιματηρή ιστορία της «έκφυλης οικογένειας» που ήταν φόβητρο για τους Αθηναίους και έγινε ρεμπέτικο τραγούδι.



«Ο πατηρ Χριστοφιλέας, έκδοτος και έκφυλος από νεαράς ηλικίας, έχει τη φήμη απαίσιου ανθρώπου, χασισέμπορου, χασισοπότου, παιδεραστού και εκμεταλλευτού γυναικών και αποτελεί σπάνιαν εγκληματικήν φύσιν. Του αυτού ακριβώς φυράματος είναι και τα δυο του παιδιά, Ανδρέας και Κούλα. Το ηθικόν ξεχαρβάλωμα της οικογένειας αυτής είναι τοιούτον, ώστε μετά φρίκης αναγράφομεν την πληροφορίαν ότι ο πατέρας είχε αθεμίτους σχέσεις με την 17έτιδα κόρην του Κούλαν και με τον 24ετη υιον του Ανδρέαν, ο δε Ανδρέας είχεν αθεμίτους σχέσης μετά της αδελφής του Κούλας»!

Ο οποιοσδήποτε διαβάζει το παραπάνω απόσπασμα από το ρεπορτάζ των εφημερίδων πίσω στο μακρινό 1929 μπορεί εύκολα να αντιληφθεί το σοκ που θα είχαν υποστεί οι… άμαθοι σε αυτά τα γεγονότα Αθηναίοι οι οποίοι έβλεπαν να εκτυλίσσεται μπροστά τους ένα πρωτοφανές αστυνομικό θρίλερ το οποίο μέχρι τότε στα μάτια τους θα φαινόταν κάτι σαν σενάριο επιστημονικής φαντασίας.

Κι όμως. Η ιστορία της Κούλας και του Ανδρέα Χριστοφιλέα που έμειναν στην ιστορία ως η ελληνική εκδοχή των «Μπόνι και Κλάιντ» έχει όλα εκείνα τα στοιχεία που την καθιστούν μια από τις συναρπαστικότερες που έχουν καταγραφεί ποτέ στα εγκληματολογικά χρονικά της χώρας και σίγουρα δεν είναι σενάριο επιστημονικής φαντασίας.

Η αρχή μιας θρυλικής αστυνομικής περιπέτειας.



Σε αντίθεση με διάφορες άλλες αστυνομικές ιστορίες (εγχώριες ή μη) η συγκεκριμένη ξεκινάει με έναν μάλλον παράδοξο τρόπο. Πρωταγωνιστής είναι ο Ανδρέας Χριστοφιλέας ο οποίος (όπως περιέγραφαν οι εφημερίδες μετά τη σύλληψή του) είχε μια… φυσική ροπή στο έγκλημα αλλά δεν ήξερε πώς να την εκφράσει. Στην αρχή τουλάχιστον.

Έτσι, «υιοθετεί» το ψευδώνυμο Ροκαμβόλ (το όνομα ήρωα αστυνομικών μυθιστορημάτων περιπέτειας του Γάλλου, Ponson du Terrail) και αρχίζει να στέλνει εκβιαστικές επιστολές σε διάφορους παραλήπτες (βουλευτές, επιχειρηματίες κλπ) με την ελπίδα κάποιος από αυτούς να «τσιμπήσει» και να του στείλει λεφτά προκειμένου να μην τον… σκοτώσει! Τους διέτασσε, μάλιστα, εκτός από τα λεφτά που θα έδιναν στον ίδιο να δίνουν και λεφτά σε όλους τους επαίτες που θα έβρισκαν στο δρόμο τους κατά τη διάρκεια της ημέρας!

Όπως ήταν φυσικό κανείς δεν «τσίμπησε» στις απειλές. Κάποια από τα υποψήφια θύματα, μάλιστα, πήγαν και στην αστυνομία η οποία ξεκίνησε έρευνες για τον εντοπισμό του δράστη. Ένας από τους υπόπτους που προσήχθησαν ήταν και ο Ανδρέας Χριστοφιλέας αλλά αφέθηκε ελεύθερος αφού δεν προέκυψαν σε βάρος του αρκετά στοιχεία.



Με αυτά και με αυτά ο Χριστοφιλέας, αποφάσισε ν’ αλλάξει… πορεία στην εγκληματική του διαδρομή. Λίγους μήνες μετά μαζί με τον έναν φίλο του, τον Θανάση Ντούνη καταστρώνουν έναν άλλο σχέδιο. Βάζουν την ερωμένη του Ντούνη, Άννα, και την αδερφή του Χριστοφιλέα, Κούλα, να εμφανίζονται σε διάφορα σπίτια ως υπηρέτριες, χρησιμοποιώντας ψεύτικα ονόματα και μετά από λίγο καιρό, όταν πια θα είχαν αποκτήσει την εμπιστοσύνη της οικογένειας, έκλεβαν από τα σπίτια χρήματα και τιμαλφή και εξαφανίζονταν.

Αυτό το σχέδιο απέδιδε στον Χριστοφιλέα σαφώς περισσότερα χρήματα απ΄ ότι το πρώτο αλλά και πάλι όχι τόσα όσα έπρεπε για να ικανοποιήσει τη δίψα του για το χρήμα και τη μεγάλη ζωή. Έχοντας αποκτήσει, πλέον, φήμη στον υπόκοσμο, πάει για το «μεγάλο κόλπο»

Η δράση της συμμορίας και η στυγερή δολοφονία.



Ο Χριστοφιλέας αποφασίζει να απαγάγει τον Γιαννέτσο, έναν πλούσιο επιχειρηματία που διατηρούσε βουστάσια στην περιοχή των Αμπελοκήπων.

Με τα χρήματα που θα αποκόμιζε από την απαγωγή του επιχειρηματία, ο Ανδρέας «είχε σκοπόν να αγοράση ένα αυτοκίνητον [..] και να ληστεύη τους επιβάτας του διευθύνων ο ίδιος τούτο και εργαζόμενος εις την πιάτσαν. Επίσης […] είχε σκοπόν να διαπράττει με τη συμμορίαν του ληστείας, σταματών εις τους δρόμους εκτός των Αθηνών τα διερχόμενα αυτοκίνητα», έγραφε η εφημερίδα «Πρωΐα» την 1η Νοεμβρίου 1929, όπως αναφέρει στο βιβλίο του «Ξεχασμένα Πρωτοσέλιδα. Ρεπορτάζ από τη νεοελληνική μικροϊστορία», εκδόσεις Polaris, ο δημοσιογράφος Γιάννης Ράγκος.

Σε μία από αυτές τις ληστρικές επιδρομές της συμμορίας, το βράδυ της 11ης Ιουλίου 1929, έγινε το κακό. Ο Ανδρέας, η Κούλα και ο Φώτης Αναγνωστόπουλος, ο οποίος εμφανιζόταν ως εραστής της δεύτερης, επιβιβάστηκαν στο ταξί του Σταμ. Τσάγκα για να τους πάει σε κάποιο παραλιακό κέντρο, στην περιοχή της Βουλας. Όταν έφτασαν στην παραλία, ο Ανδρέας διέταξε τον Σταμ. Τσάγκα να βγει από το αυτοκίνητο και να απομακρυνθεί, αφήνοντας το αυτοκίνητο σε αυτούς. Ο οδηγός αντέδρασε και προσπάθησε να αμυνθεί βγάζοντας ένα μικρό περίστροφο που είχε μαζί του, όμως ο Ανδρέας πρόλαβε να τον πυροβολήσει πρώτος. Μαζί με τον Φώτη έβγαλαν το πτώμα από το αυτοκίνητο και το έσυραν ως τη θάλασσα. Φοβήθηκαν, ωστόσο, ότι θα γίνονταν αντιληπτοί από τους θαμώνες του κέντρου και το άφησαν στην ακροθαλασσιά, αφαιρώντας προηγουμένως το όπλο του θύματος και 17.000 δρχ. Μετά, με το αυτοκίνητο πήραν τον δρόμο προς το Χαρβάτι (σημερινή Παλλήνη), όπου το εγκατέλειψαν, όταν τελείωσε η βενζίνη.



Μετά την επίθεση αυτή, η φήμη τους μεγάλωσε. Με βάση καταθέσεις μαρτύρων η Κούλα περιγραφόταν στα ρεπορτάζ των εφημερίδων ως μια «νέα γυναίκα με κόκκινο καπέλο που σκοτώνει», ενώ ταυτόχρονα η δράση της ομάδας παραλληλίστηκε από τον ελληνικό Τύπο (με μια δόση υπερβολής, ασφαλώς) με αυτή των φημισμένων, τότε, Μπόνι Πάρκερ (BonnieParker) και Κλάϊντ Μπάροου (ClydeBarrow), που δρούσαν, την ίδια περίοδο, στις Η.Π.Α.

Περίπου τρεις μήνες αργότερα, η ομάδα Χριστοφιλέα πραγματοποίησε το τελευταίο της κτύπημα. Το απόγευμα της 20ης Οκτωβρίου, ο Ανδρέας, ο Θ. Ντούνης και η Κούλα επιβιβάστηκαν σε ένα ταξί επί της οδού Ακαδημίας στην Αθήνα και ζήτησαν από τον οδηγό Κ. Νικηταρά να τους μεταφέρει στην περιοχή του Αγίου Ανδρέα. Λίγο πριν το αυτοκίνητο φτάσει στον προορισμό του, ο Θ. Ντούνης κτύπησε με ένα λοστό, που έφεραν μαζί τους οι δράστες, τον ανυποψίαστο οδηγό με αποτέλεσμα αυτός να χάσει τις αισθήσεις του, το αυτοκίνητο να παρεκκλίνει της πορείας του και να πέσει σε ένα δέντρο. Από τη σύγκρουση όλοι τα έχασαν και ζαλισμένοι προσπάθησαν να βγουν από το όχημα. Πρώτος απ όλους ο οδηγός ο οποίος κατάφερε να διαφύγει τρέχοντας παρά το γεγονός οι δράστες πυροβόλησαν εναντίον. Στη συνέχεια πήγε στην αστυνομία όπου και έδωσε λεπτομερή κατάθεση.

Η εξάρθρωση με τη βοήθεια ενός… ονείρου και οι καυτές πτυχές.



Πιθανότατα η δράση της συμμορίας θα συνεχιζόταν για καιρό ακόμα, ωστόσο, ένα… όνειρο στάθηκε η αφορμή, ώστε, ν’ αρχίσει το «ξήλωμα».

Ξημερώματα της 23ης Οκτωβρίου, η συγκάτοικος των αδελφών Χριστοφιλέα Π. Μασουρίδου (η οποία φερόταν να είναι ερωμένη του πατέρα Χριστοφιλέα) άκουσε την Κούλα να παραληρεί στον ύπνο της. Έντρομη την ξύπνησε και την ρώτησε τι συμβαίνει. Αυτή «αφού εκύτταξε και είδε πως δεν ήταν κανένας έξω από το σπίτι, μου είπεν ότι αυτοί εσκότωσαν τον Τσάγκα εις την Βούλα, ότι ο Ανδρέας ήταν ο νέος με τις ‘κολλαρίνες’ και αυτή η γυναίκα με το κόκκινο καπέλο, που γράφανε οι εφημερίδες» (κατάθεση Π. Μασουρίδου στο Κακουργιοδικείο Πειραιά – 14 Μαΐου 1931).

Η Π. Μασουρίδου, φοβήθηκε πως μετά από αυτές τις αποκαλύψεις κινδύνευε η ζωή της και προσέτρεξε στην αστυνομία για να αναφέρει όσα είχε μάθει. Αμέσως, αστυνομικά όργανα κινητοποιήθηκαν, αλλά εν τω μεταξύ ο Ανδρέας και η Κούλα είχαν σπεύσει να εξαφανιστούν.

Αρχικά τ’ αδέρφια κατάφεραν να διαφύγουν και χωρίς ν’ χάσουν χρόνο έβαλαν σε εφαρμογή το επόμενο σχέδιο τους. Ο κλοιός, ωστόσο, είχε στενέψει γύρω τους και έτσι λίγες ημέρες αργότερα έπεσαν στα χέρια της αστυνομίας.

Από το σημείο εκείνο και έπειτα, τα αδέρφια και κυρίως η προσωπική τους ζωή ήταν σχεδόν καθημερινά στις πρώτες σελίδες των εφημερίδων με τους… άμαθους αναγνώστες να διαβάζουν φοβερές και τρομερές λεπτομέρειες όπως ότι ο πατέρας Χριστοφιλέας κακοποιούσε σεξουαλικά τα παιδιά του τα οποία, ωστόσο, είχαν και μεταξύ τους σεξουαλικές σχέσεις!

Η λαϊκή φαντασία οργιάζει και η Κούλα γίνεται… ρεμπέτικο τραγούδι!



Η δίκη για τη δράση της ομάδας Χριστοφιλέα («της σπείρας Χριστοφιλέα», σύμφωνα με τον Τύπο της εποχής) πραγματοποιήθηκε από τις 13-16 Μαΐου 1931 στο Κακουργιοδικείου Πειραιά. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι κατηγορούμενοι μεταφέρονταν από τις φυλακές στο δικαστικό μέγαρο με τον ηλεκτρικό σιδηρόδρομο!

Ο Ανδρέας και η Κούλα Χριστοφιλέα, καθώς επίσης και ο Θ. Ντούνης καταδικάστηκαν στην ποινή των δις ισοβίων δεσμών για τη ληστεία μετά φόνου του Σταμ. Τσάγκα και την απόπειρα φόνου μετά ληστείας του Κ. Νικηταρά.



Στις 13 Αυγούστου 1941 η Κούλα αποφυλακίστηκε από τις φυλακές Αβέρωφ, εκμεταλλευόμενη το διάταγμα που είχε εκδώσει στις 30 Μαΐου του ίδιου έτους η πρώτη κατοχική κυβέρνηση του στρατηγού Γ. Τσολάκογλου «περί αποσυμφορήσεως των φυλακών άνευ διαταράξεως του κοινωνικού συμφέροντος».

Αντίθετα για τον Ανδρέα τα στοιχεία παραμένουν νεφελώδη. Μετά την καταδίκη του μεταφέρθηκε στις φυλακές Χανίων. Εκεί έγραψε κάποια μυθιστορήματα ενώ κινδύνεψε να χάσει τη ζωή του όταν τον μαχαίρωσε ένας συγκρατούμενός του. Λέγεται πως ο Χριστοφιλέας κατάφερε να αποδράσει και να εξαφανιστεί κατά τη διάρκειας της Μάχης της Κρήτης, ωστόσο, δεν επιβεβαιώθηκε ποτέ.
https://www.newsbeast.gr/weekend/arthro ... yo-aderfia

[The Rebel]

10/11/2019
Πλατεία Ομονοίας: Η πορεία της μέσα στο χρόνο.



Κανείς δεν τη θυμάται όπως ήταν.

Είναι από τα σημεία σήματα-κατατεθέντα του κέντρου της Αθήνας. Η Πλατεία Ομονοίας είναι μετά το Σύνταγμα, ο επόμενος κεντρικός προορισμός της ελληνικής πρωτεύουσας.

Παρόλα αυτά για όσους είναι νέοι ακόμα, θα έχει περάσει από το μυαλό ότι αυτή η πλατεία δεν είναι… πλατεία.

Στο παρακάτω άλμπουμ σου θυμίζουμε πώς ήταν όταν δημιουργήθηκε καθώς και μερικές πληροφορίες για αυτήν.

Σήμερα λοιπόν είναι κάπως έτσι.



Οι παλιότεροι όμως τη θυμούνται... κάπως έτσι.



Η πλατεία τελικά ξεκίνησε να διαμορφώνεται ως Πλατεία Όθωνος το 1859.

Ομόνοια ονομάστηκε το 1862, όταν γιορτάστηκε εκεί η έξωση του Όθωνα, που έληξε τις συγκρούσεις μεταξύ οθωνικών και αντιοθωνικών.



Το 1930 εγκαινιάστηκε ο γνωστός και μη εξαιρετέος υπόγειος σταθμός του ηλεκτρικού σιδηροδρόμου, από τον ίδιο τον Ελευθέριο Βενιζέλο.



Τέσσερα χρόνια αργότερα, επάνω σε οκτώ ψηλές κολώνες που εξυπηρετούσαν τον εξαερισμό του σταθμού στήθηκαν τα αγάλματα οκτώ μουσών, που δεν συμπάθησε ποτέ κανείς.



Όταν μία από αυτές έπεσε, τον Αύγουστο του 1936 στις διαδηλώσεις εναντίον του Μεταξά, και χτύπησε ανθρώπους, οριστικοποιήθηκε η απόφαση για την απόσυρσή τους. Εκείνες, ωστόσο, επιβίωσαν μέχρι σήμερα: Τέσσερις από αυτές βρίσκονται στην πλατεία της Καρδίτσας, δύο στην Αμοργό και δύο στις Καρυές Λακωνίας.



Το 1959 κατασκευάστηκε το σιντριβάνι που βλέπεις στις παλιές ταινίες.



Το 1988 πήρε την θέση του ο Δρομέας του Κώστα Βαρότσου, ο οποίος μεταφέρθηκε αργότερα παρά την θέληση του δημιουργού του απέναντι από το Χίλτον.


https://www.pronews.gr/istoria/820356_p ... hrono-foto

[The Rebel]

14/11/2019
O άγνωστος καβγάς Καραμανλή - Ωνάση πριν τις εκλογές του 1961 - «Ρε εγώ τουφεκάω δέκα σαν κι εσένα την ημέρα»



Τον γύρο του έντυπου τύπου είχε κάνει το 1960 και συγκεκριμένα κατά την εκλογική περίοδο σχετικά με ένα άγριο επεισόδιο που είχε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής με τον Αριστοτέλη Ωνάση.

Ήταν αρχές Οκτωβρίου του 1961, μερικές εβδομάδες μέχρι την κρίσιμη αναμέτρηση των βουλευτικών εκλογών.

Τα δύο «αντιμαχόμενα στρατόπεδα» τότε ήταν η ΕΡΕ (Εθνική Ριζοσπαστική Ένωσις) υπό τον Κωνσταντίνο Καραμανλή και η Ένωσις Κέντρου υπό τον Γεώργιο Παπανδρέου με αποτέλεσμα η προεκλογική περίοδος να έχει εντάσεις και σκληρές κόντρες.

Η κίνηση του Ωνάση που είχε εξοργίσει τον Κωνσταντίνο Καραμανλή:

Εκείνες τις ημέρες ο Αριστοτέλης Ωνάσης επέστρεφε με το ιδιωτικό του αεροσκάφος στην Αθήνα.

Μόλις πάτησε το πόδι του στην πρωτεύουσα, έλαβε μία απρόοπτη πρόσκληση.

Ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής του ζητούσε να τον επισκεφθεί στο σπίτι του, χωρίς να διευκρινίζει το λόγο της συνάντησης.

Ο εφοπλιστής αποδέχθηκε την πρόσκληση και το ίδιο βράδυ πέρασε το κατώφλι της οικίας Καραμανλή.

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της γνωστής εφημερίδας «Νεολόγος Πατρών», μόλις ο Ωνάσης μπήκε στο δωμάτιο που τον περίμενε ο Καραμανλής, βρέθηκε αντιμέτωπος με κάτι εντελώς απρόσμενο.



Ο άγριος καβγάς και τα βαριά λόγια:

Ο Έλληνας πρωθυπουργός τον αντίκρισε και άρχισε να ωρύεται, ενώ ταυτόχρονα πλησίαζε απειλητικά προς το μέρος του. «Ρε συ, πώς τόλμησες να ενισχύσεις οικονομικώς το κέντρο; Ρε εγώ τουφεκάω δέκα σαν κι εσένα την ημέρα!»….

Στα αυτιά του Καραμανλή είχαν φτάσει πληροφορίες που ήθελαν τον εφοπλιστή να χρηματοδοτεί την εκστρατεία του πολιτικού του αντιπάλου.

Ήταν τόσο εξοργισμένος που δεν αρκέστηκε στις κραυγές.

Άρπαξε τον Ωνάση από το πέτο του σακακιού και άρχισε να τον τραντάζει. Παράλληλα, με το σώμα του, τον εμπόδιζε να βγει από το δωμάτιο.

Ο Ωνάσης, φανερά αιφνιδιασμένος, άργησε μερικά δευτερόλεπτα να αντιδράσει.

«Με διαλύσατε ρε…»

Αλλά ανταπάντησε με ήρεμη και σταθερή φωνή:

«Πάρε το χέρι σου, γιατί το δικό μου είναι πιο μακρύ από το δικό σου».

Ο Καραμανλής όμως συνέχισε ακάθεκτος.

«Με διαλύσατε ρε! Θέλεις να υποστηρίξεις αυτόν τον Βενιζέλο!», είπε και ύστερα, σύμφωνα με την εφημερίδα «ξεστόμισε μία ακατανόμαστη ύβρη για τον Σοφοκλή Βενιζέλο».

«Θα φύγω ρε, θα πάω στο χωριό μου, αλλά να ιδώ τι θα γίνετε χωρίς εμένα!».

Σε αυτό το σημείο, η υπομονή του Ωνάση είχε εξαντληθεί.

«Αν δε με αφήσεις αμέσως, θα σου δώσω δυο χαστούκια, να ιδώ τότε πώς θα κάνεις προεκλογική περιοδεία».

Και με μια απότομη κίνηση ξέφυγε από τα χέρια του Καραμανλή και βγήκε από την πόρτα του γραφείου του.



Ο σάλος και η ανακοίνωση του κόμματος του Καραμανλή:

Η είδηση του άγριου επεισοδίου μεταξύ των δύο ισχυρών ανδρών, με τους ακριβείς διαλόγους και τη λεπτομερή περιγραφή του περιστατικού, δημοσιεύτηκε στο φύλλο της 4ης Οκτωβρίου του «Νεολόγου Πατρών».

Την επόμενη ημέρα, όλες οι μεγάλες αθηναϊκές εφημερίδες μετέδιδαν επίσης την είδηση. Το γεγονός έλαβε μεγάλες διαστάσεις και γρήγορα έφτασε στα αυτιά των υψηλών κλιμακίων της ΕΡΕ…

Η ανακοίνωση που εξέδωσε το κόμμα ήταν σύντομη. Περιορίστηκε στο να χαρακτηρίσει τα δημοσιεύματα ως «μυθεύματα ανάξια διαψεύσεως».

Με αυτόν τον τρόπο, η ΕΡΕ απαξίωνε το περιστατικό, δεν ξεκαθάριζε όμως ρητά ότι δε συνέβη.

Από την άλλη, ούτε ο ίδιος ο Καραμανλής, ούτε φυσικά ο Αριστοτέλης Ωνάσης προέβησαν σε κάποια σχετική δήλωση.

Για την ιστορία, στις εκλογές της 29ης Οκτωβρίου του 1961 επικράτησε η ΕΡΕ με 50% έναντι 33% της Ένωσης Κέντρου. Στις 4 Νοεμβρίου ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ορκίστηκε εκ νέου πρωθυπουργός της χώρας.
https://www.pronews.gr/istoria/821510_o ... o-deka-san

Αθήνα, άποψη της Ακρόπολης, Μάρτιος 1960.

[The Rebel]

01|12|2019
«Καημένε Αθανασόπουλε, τι σου 'μελλε να πάθεις»
Η “κακούργα” πεθερά της Ελλάδας: Tο στυγερό έγκλημα που έμεινε στην ιστορία και έγινε πασίγνωστο τραγούδι.



Τρομαχτικό έγκλημα: Ένα έγκλημα από τα παλαιά χρόνια. Ίσως έχει μεινει στην ιστορία ως ένα από τα πιο αποτρόπαια και βίαια που έχουν γίνει.

Τρομαχτικό έγκλημα: Το «έγκλημα του αιώνα»
H πρωτοφανής υπόθεση για τα τότε ελληνικά δεδομένα μιας μάνας που σκότωσε τον γαμπρό της και που πέρασε στην ιστορία. Έγινε μάλιστα και τραγούδι με τίτλο Κακούργα Πεθερά το 1931. Ο Θανάσης Αθανασόπουλος (—1931) υπήρξε το θύμα άγριας δολοφονίας από την πεθερά, την σύζυγό του και τον εξάδελφο της συζύγου του.

Το έγκλημα αυτό είχε προκαλέσει μεγάλες αναταραχές αφού ηταν το πρώτο έγκλημα τέτοιου τύπου. Το πρώτο που να έχει καταγεγραφεί μέχρι τότε τουλάχιστον. Έτσι πηρε και το τίτλο «έγκλημα του αιώνα».

Ήταν ανήμερα των Θεοφανείων του 1931. Τότε ένας περαστικός αντίκρισε στην κοίτη του Κηφισού ένα φρικαλέο θέαμα. Δυο τεράστιους σάκους που είχαν ένα πτώμα μέσα τους.

Το θύμα ήταν ο Δημήτριος Αθανασόπουλος. Για το ειδεχθές έγκλημα, συνελήφθησαν:
η σύζυγος του Φούλα
η υπηρέτρια Γιαννούλα Μπέλου
ο εραστής της πεθεράς, Σπύρος Μαγουλόπουλος
ο ανηψιός του, Αντώνης και ο Γιώργος Κορναράκης
Οι τρεις τελευταίοι είχαν αναλάβει την μεταφορά του πτώματος. Λίγες ημέρες μετά την αποκάλυψη του αποτρόπαιου εγκλήματος έγινε ρεμπέτικο. Το τραγούδι είναι γνωστό και ως: «Καημένε Αθανασόπουλε τι σου μελλε να πάθεις» και είχε γίνει τεράστια επιτυχία στην προπολεμική Ελλάδα.



Τρομαχτικό έγκλημα: Πως ξεκίνησαν όλα;
Ηταν νύχτα της 3ης προς 4η Γενάρη του 1931. Το σπίτι στη συμβολή των οδών Θησέως και Αγ. Πάντων, στου Χαροκόπου ήταν σκοτεινό. Πίσω από τους τοίχους του, όμως, διαπράττονταν μια ασέλγεια. Ο Δημήτρης ασελγούσε στην σύζυγο του Φούλα.

Ο Αθανασόπουλος δεν ήταν τόσο καλός ανθρωπος. Είχε ελαστική συνειδηση και είχε αγανακτήσει με το γεγονός του ότι η γυναίκα του δεν του έδινε κάτι που άλλες γυναίκες του πρόσφεραν απλόχερα. Μια από αυτές τις άλλες γυναίκες ηταν και η πεθερά του.



Η Φούλα Αθανασοπούλου, πανέμορφη και μόλις στα 25 της, είχε παντρευτεί τον Αθανασόπουλο απογοητεύοντας στρατιές θαυμαστών. Ο Αθανασόπουλος, κατά πάσα πιθανότητα, διατηρούσε σχέση με τη μητέρα της, Αρτεμη Κάστρου. Η Άρτεμη ηταν άνευ φραγμών και δεν δίστασε να παντρέψει την κόρη της με τον εραστή της. Η ίδια μάλιστα είχε περιστασιακές περιπτύξεις με τον ίδιο ακόμα και μετά το γάμο της κόρης της.

Εκείνη τη νύχτα ο Αθανασόπουλος έξαλλος. Κακοποίησε βάναυσα τη Φούλα, η οποία κατόρθωσε να του ξεφύγει και να ζητήσει βοήθεια από τη μητέρα της. Η αντίστροφη μέτρηση για τον Αθανασόπουλο είχε αρχίσει.

Η Κάστρου αποφάσισε την εκτέλεση του Αθανασόπουλου. Δεν είπε τίποτα στην κόρη της. Ο τότε 18χρονος Δημήτρη Μοσκιό, ηταν τρομερά ερωτευμένος με την Φούλα. Έτσι πείστηκε.

Τρομαχτικό έγκλημα: Η ημέρα του φόνου
5 Γενάρη 1931. Στο σπίτι του ο Αθανασόπουλος κοιμάται. Ο Μοσκιός τον πυροβολεί και τον σκοτώνει. Η Φούλα παρακολουθεί αφήνοντας το έγκλημα να πάρει την τροπή του. Στην αρχή προσπαθούν να αποτεφρώσουν το πτώμα αλλά η έντονη μυρωδιά τους σταματάει. Το πτώμα έπειτα από διαμελισμό παραδίδεται στον Σπύρο Μαγουλόπουλο ο οποιος ηταν θαυμαστής της Φούλας. Αυτός τα δίνει στον καραγωγέα Γιώργο Κορναράκη, με την εντολή να τα πετάξει στο ρέμα του Ιλισσού. Έτσι και έγινε.



Τα μακάβρια δέματα σκαλώνουν στις όχθες του ποταμού, όπου τα ανακαλύπτει διερχόμενος διαβάτης. Ειδοποιείται η αστυνομία.

Το έγκλημα στου Χαροκόπου έπεσε σαν βόμβα στην Αθηναϊκή κοινωνία και συντάραξε ολόκληρη της Ελλάδα.

Η δίκη θα κρατήσει αρκετούς μήνες. Κατηγορούμενοι είναι:

η Κάστρου,
η Φούλα,
ο Μοσκιός,
η Μπέλλου,
ο Μαγουλόπουλος και ένας ανιψιός του
ο Κορναράκης.
Οι αστικές εφημερίδες της εποχής (1931-1932) πέτυχαν το «λαβράκι», για να τονίσουν την αναιμική κυκλοφορία τους.



Οι καταδίκες ήταν βαριές.
1) Άρτεμις Κάστρου, σύζυγος Παναγιώτου, ετών 45, εις θάνατον.
2) Σοφία Αθανασοπούλου, σύζυγος Δημητρίου, ετών 25, εις θάνατον.
3) Γιαννούλα Μπέλλου του Γεωργίου, ετών 38, εις ισόβια δεσμά
4) Δημήτριος Μοσκιός του Περικλέους ετών 18, κάθειρξις 20 ετών
5) Σπύρος Μαγουλόπουλος, κάθειρξις 18 μηνών
6)Αντώνιος Μαγουλόπουλος, ετών 23, αθώος
7) Κορναράκης Γεώργιος , ετών 34, αθώος.



Τρομαχτικό έγκλημα: Η ελευθερία τους.
Η Φούλα και η μητέρα της οδηγούνται στις φυλακές. Δεν θα μείνουν εκεί για περισσότερα από δέκα χρόνια. Η ομορφια της Φούλας κάνει τον διευθυντή των φυλακών να την ερωτευτεί παράφορα. Έτσι προσπαθεί να την κάνει να περνάει άνετα στις φυλακές υπό την προστασία του. Με τον ίδιο τρόπο «βολεύεται» και η Κάστρου.

Η Κατοχή και η πρώτη κυβέρνηση των κουίσλιγκ, με πρωθυπουργό τον Τσολάκογλου, θα βγάλει με διάταγμά της από τις φυλακές τους βαρυποινίτες (υπουργός της Δικαιοσύνης ο Αντ. Λιβιεράτος) και στην περίπτωση αυτή μπήκαν κι η Φούλα μαζί με τη μάνα της.

Μάνα και κόρη αποφυλακίζονται. Η Φούλα παντρεύεται όχι τον Διευθυντή των φυλακών, αλλά έναν συνταγματάρχη, τον Αγαπητό Κομήτη. Υπήρξε υποδειγματική σύζυγος και πέθανε το 1971από καρδιά. Ένα χρόνο αργότερα πέθανε και ο σύντροφός της Η Κάστρου υπέφερε πολύ στα τελευταία της, που τα πέρασε κατάκοιτη στο κρεβάτι, τρελάθηκε και πέθανε το 1956.

Το 2001 κυκλοφόρησε βιβλίο για την υπόθεση γραμμένο από το δημοσιογράφο Τάσο Κοντογιάννη, προκαλώντας δικαστική διαμάχη με τους απογόνους της Φούλας.
https://www.lifo.gr/team/gnomes/60479
http://www.makeleio.gr/%ce%b5%cf%80%ce% ... %84%cf%85/

[The Rebel]

Μια πόρνη του 1935 στα Βούρλα της Δραπετσώνας, αφηγείται τη ζωή της στο γαλλικό περιοδικό Voila.
"Μού αρέσει στα Βούρλα, έρχονται πολλοί πελάτες..."


Τα κορίτσια της οδού Σωκράτους, Αθήνα 1957... Φωτ.: Κώστας Μπαλάφας/ Μουσείο Μπενάκη

Σας έχω σήμερα μια αποκαλυπτική συνέντευξη που πήρε ένας Γάλλος ταξιδιώτης το 1935 από μια πόρνη της περιβόητης συνοικίας Βούρλα της Δραπετσώνας. Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε στο γαλλικό περιοδικό "VOILA" και φυσικά μεταφράστηκε και αναδημοσιεύτηκε και στον ελληνικό τύπο εκείνης της εποχής:

(ΔΙΑΤΗΡΕΙΤΑΙ Η ΠΡΩΤΟΤΥΠΗ ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ)

«Τα Βούρλα, ο ευαγής οίκος της Δραπετσώνας, είνε χωρισμένα εις τρία τμήματα. Οι κάμαρες των κοριτσιών είνε όλες όμοιες, όπως και τα σαλόνια. Όταν έφθασα είδα τις γυναίκες καθισμένες κοντά στον τοίχο, να περιμένουν να τις καλέση κάποιος πελάτης, άλλες κουβέντιαζαν μεταξύ των ή έρριχναν χαρτιά, καπνίζοντας το τσιγάρο τους.. Όλες κακοβαμμένες, βαρειές, μουτρωμένες, όλες χασμουριώνται από κούρασι και πλήξι.

Μια από αυτές, η Φωφώ, κάθισε κοντά μου και μου έδωσε το χέρι της. Μιλούσε λίγα γαλλικά και μπορούσαμε να συνεννοηθούμε. Παρ' όλο ότι ήταν νέα ακόμη, η πικρία διαγραφόνταν καθαρά στο βλέμμα της και τα χαρακτηριστικά της έδειχναν τέτοια εξαθλίωσι πού μου έκαμε εντύπωση.

Εγώ ζούσα μέσα σε καράβι από μικρό κοριτσάκι.
Κάποιος καπετάνιος με είχε κλέψει και με πήρε μαζί του ως που να μεγαλώσω. Κοιμόμαστε στο ίδιο κρεββάτι. Με έδερνε, με έβανε να δουλεύω στο καράβι, όπως και οι άντρες.

-Πάρε ένα λουκούμι, Φωφώ.
-Μ' αρέσεις, μου είπε. Και τα λουκούμια μου αρέσουν πολύ.
-Θέλεις κι' άλλο;
-Ναι.
Η Φωφώ με κυττούσε καχύποπτα. Δεν προσπάθησε όμως να κρύψη το συναίσθημά της. -Πόσον καιρό είσαι εδώ; Την ρώτησα.
Δεν μου απήντησε. Της φάνηκε περίεργο που ενδιαφερόμουν γι' αυτήν.
-Έρχεσαι από πέρα; Πώς έφθασες εδώ;
-Να. Οι ναύτες μιλούσαν πάντοτε μπροστά μου για τα Βούρλα. Τους έβλεπα με τι χαρά άφιναν το καράβι για να έρθουν εδώ να διασκεδάσουν. Εγώ ζούσα μέσα σε καράβι από μικρό κοριτσάκι. Κάποιος καπετάνιος με είχε κλέψει και με πήρε μαζί του ως που να μεγαλώσω. Κοιμόμαστε στο ίδιο κρεββάτι. Με έδερνε, με έβανε να δουλεύω στο καράβι, όπως και οι άντρες.
-Και έμεινες καιρό με τον καπετάνιο;
-Δέκα χρόνια. Πηγαίναμε παντού. Στην Αγγλία, στη Μαύρη Θάλασσα. Αλλά δεν με άφινε να βγώ έξω. Όταν το καράβι εσκάλωνε, αυτός με έκλεινε στην καμπίνα του. Κάποτε όμως στην Αίγυπτο του έφυγα.
-Χωρίς διαβατήριο;
-Χωρίς. Όταν η αστυνομία με ανεκάλυψε, με έστειλε στο σπίτι μου στη Ρουμανία. Η μητέρα μου ήθελε να με κρατήση, αλλά εγώ της έφυγα.
-Εδώ είσαι καλά;
-Ναι. Θα μπορούσα να βρώ δουλειά, αλλά μού αρέσει περισσότερο στα Βούρλα. Και έπειτα έρχονται πολλοί πελάτες.


Τα κορίτσια της οδού Σωκράτους, Αθήνα 1957... Φωτ.: Κώστας Μπαλάφας/ Μουσείο Μπενάκη

Ενώ μιλούσαμε, κάποιος ναύτης είχε καθίσει κοντά μας και δεν είχε σηκώσει τα μάτια του από τη Φωφώ. Ήταν ωραίο παιδί. Θα επερίμενε βέβαια να τελειώσουμε για να την πάρη. Η Φωφώ όμως δεν του έδινε προσοχή.

Της επρότεινα να περάση το βράδυ μαζί μου. Δεν μου απήντησε, αλλά έτρεξε να βρή τις φιλενάδες της. Δεν άργησε να γυρίση. Στο χέρι της κρατούσε το παλτό που της είχε δώσει μια φίλη της.

Πήραμε ένα ταξί. Η Φωφώ κοιτούσε περίεργα από το τζάμι και προσπαθούσε να προσανατολισθή στους δρόμους του Πειραιώς. Δεν μιλούσε. Φαινόταν σαν να μη μου είχε εμπιστοσύνη. Θέλησα να της πιάσω το χέρι, αλλά αυτή το τράβηξε. Η θέα του λιμανιού, της αποβάθρας, της φορτωμένης σακκιά και κασέλες, την έκανε μελαγχολική. Και όμως η μέρα ήταν θαυμασία. Ήταν μία από τις μέρες εκείνες που δίνουν στην Ελλάδα μεγαλύτερη γοητεία από ότι της δίνουν τα κλασσικά μνημεία της.
-Που θα πάμε, με ρώτησε σε μια στιγμή.


Αθηναϊκά πορνεία, σε εφημερίδα της εποχής

Διέταξα τον σωφέρ να σταματήση. Άνοιξα την πόρτα και κατεβήκαμε κοντά στο ρολόϊ. Τα σιδερένια τραπεζάκια του καφενείου ήταν πιασμένα όλα από ναύτες και μερικούς σοβαρούς εμπόρους που κάπνιζαν με μακαριότητα το ναργιλέ τους. Όλοι εγύρισαν να μας κοιτάξουν. Η Φωφώ δεν διέφερε από τας άλλας συναδέλφους της. Το κακό της βάψιμο, το όλον της μαρτυρούσαν καθαρά το επάγγελμά της.

Δεν ήθελε να πάρη τίποτε στο καφενείο. Μου ζήτησε μόνον σοκολατάκια, καραμέλες, έπειτα μύγδαλα και φυστίκια, και στο τέλος της αγόρασα από το διπλανό ζαχαροπλαστείο πάστες σού και μπαμπάδες για να τα πάη στις φίλες της. Με το πακέτο στο χέρι, η μικρή βγήκε ενθουσιασμένη από το ζαχαροπλαστείο. Μόλις εφθάσαμε στο καφενείο η πρώτη της δουλειά ήταν να ανοίξη το πακέτο και να μου προσφέρη γλυκά.

Της επρότεινα να πάμε σε μια ταβέρνα, αλλά αυτή με διέκοψε.
-Δεν πάμε στο σινεμά;
-Μπράβο.
-Ωραία. Εμένα μου αρέσουν πολύ οι ερωτικές ταινίες.
Δεν της άρεσαν μόνο οι ερωτικές ταινίες, αλλά και τα γλυκά, γιατί όλο το περιεχόμενο του πακέτου χάθηκε σε μια στιγμή.
-Πάμε πρώτα να πιούμε κάτι.
-Ά, δεν θα πιώ. Δεν θέλω να γυρίσω μεθυσμένη.
Είχε πάντοτε το φοβισμένο της ύφος.
-Μά πές μου Φωφώ, την ηρώτησα, ποιος ήταν ο πρώτος σου πελάτης;
-Πού να ξέρω;
-Μα φαντάζομαι πώς ξέρεις.
-Όχι, όχι, δεν ξέρω. Σάρωσε τα φρύδια της.
-Δεν θέλεις να μου πής;
-Γιατί με ρωτάς; Φώναξε φουρκισμένη. Δεν ήταν ευχάριστο. Και πρώτα-πρώτα δεν ήξερε ότι ήμουν παρθένα.
-Καλά, αλλά τι άνθρωπος ήταν; Ναύτης; Φαντάρος; Η Φωφώ κατέβασε τα μάτια της και φάνηκε συλλογισμένη.
-Χαμάλης, μου είπε στο τέλος. Τον βαριόμουν. Μου έλεγε κάτι ανόητες κουβέντες. Είχε χάσει μια κόρη που θα είχε τώρα την ηλικία μου. Εγώ τον φοβήθηκα.
-Και δεν κατάλαβε τίποτε;
-Τίποτε.

Δεν ηθέλησα να την ρωτήσω αν συνέβη το ίδιο και μ' αυτήν. Η Φωφώ κατάλαβε την σκέψι μου, και σηκώνοντας το κεφάλι της μου χαμογέλασε λυπημένη».
Πηγή: www.lifo.gr

[The Rebel]

Δεκέμβριος. Μήνας κοινωνικών επισκέψεων στην Παλιά Αθήνα μας.
Πώς προετοιμαζόταν η κυρία και ο κύριος για τις μεγάλες εξόδους....



Ας μεταφερθούμε κάπου στο 1880. Η Αθηναία που δεν ανήκε σε αριστοκρατική οικογένεια σπάνια έβγαινε έξω. Όλη η ζωή της περιοριζόταν στους τέσσερις τοίχους του σπιτιού της, στο νοικοκυριό της, στον άντρα της, στα παιδιά της και φυσικά, όταν έβγαινε, θα συνοδευόταν από το σύζυγό της.

Η έξοδος από το σπίτι είχε πάντα συγκεκριμένο σκοπό. Ο σκοπός αυτής της εξόδου έπαιρνε επίσημο χαρακτήρα κατά τη σχετική αναγγελία-ανακοίνωση του Μεγάλου Αφέντη, συνήθως 3 ημέρες νωρίτερα, για να προλάβουν να γίνουν και οι σχετικές προετοιμασίες.

«Ασπασώ μου, αντιμεθαύριον, ημέραν της εορτής του αγίου Δημητρίου, την μεν πρωίαν θα μεταβώμεν οικογενειακώς εις την Θείαν Λειτουργίαν της Εκκλησίας του Ψυρρή, όπου εορτάζει ο Άγιος. Η χάρις του βοήθειά μας. Μετά θα κάνωμε τον περίπατό μας. Το δε απόγευμα θα επισκεφθώμεν κατ’ οίκον τον σεβαστόν θείον μας Δημήτριον και άλλους εορτάζοντας συγγενείς και φίλους».

Η κυρ Ασπασώ άρχιζε αμέσως τις προετοιμασίες για την «έξοδο». Θα φρεσκάριζε με «τσουένι» κι έπειτα θα σιδέρωνε τη «ρεντεγκότα» του συζύγου της, του κυρ Θανάση. Καθώς και το δικό της φόρεμα, το οποίον ήταν μακρύ με ουρά, η δε φούστα του σκέπαζε εντελώς κι αυτές ακόμα τις μύτες των παπουτσιών της.
Ετοίμαζε κατόπιν τα ψηλά της υποδήματα, που φθάναν σχεδόν ως το γόνατο κι έδεναν με μακριά κορδόνια. Του αντρός της τα «στιβάλια» είχαν λάστιχο στα πλάγια κι έμπαιναν με μεγάλη ευκολία. Την εποχή εκείνη, ο μεν σύζυγος θα φόραγε στην έξοδό του για καλό καπέλλο το σκληρό ημίψηλο «Μιραμπώ». Η δε γυναίκα του ένα καστόρινο «πανέρι» στολισμένο με λουλούδια, φτερά ή πουλιά βαλσαμωμένα.



Εκείνο όμως που αποτελούσε τότε αληθινή μυσταγωγία ήταν το χτένισμά της. Αποβραδίς θα κατσάρωνε τα μαλλιά της με ειδικό σίδερο ή με κορδελλάκια βρέχοντάς τα. Μερικές Αθηναίες Δέσποινες στόλιζαν το πρόσωπό τους με τις σχετικές αφέλειες, κατσαρώνοντάς τες μία μία και κολλώντας τες με γόμα στο μέτωπό τους για να μη χαλάσουν.

Αλλά κι ο κύριος δεν πήγαινε πίσω. Από το βράδυ θα σιδέρωνε το μουστάκι του, ώστε να του δώσει τον τόνο που του άρεσε, θα του έβαζε «μαντέκα» κι έπειτα τη νύχτα θα κοιμόταν με το «μουστακοδέτη».



Επειδή το φτιασίδι ήταν τότε άγνωστο, μερικές κοκκέτες κυρίες της Παλιάς Αθήνας συνήθιζαν να δένουν το βράδυ στα μάγουλά τους μπιφτέκια από ωμό κρέας, για να φρεσκαριστεί το δέρμα τους. Εννοείται, βέβαια, πως αυτό γινόταν στα κρυφά και με προφύλαξη. Έλεγαν ότι έδεσαν τα μάγουλά τους με ένα μεγάλο μαντίλι, γιατί τις είχε πιάσει πονόδοντος! Αφού δεν υπήρχαν στην παλιά Αθήνα κομμωτήρια κυριών και «Ενστιτί ντε μποτέ», καταφεύγανε οι καημένες σε άλλα πρακτικά «μαντζούνια»!

Το πρωί θα άρχιζε η κυρία τις τελευταίες ετοιμασίες της εξόδου. Θα έβαζε πρώτα τον πελώριο εκείνο κορσέ με τις μπανέλλες, που για να τον σφίξη με τα μακριά κορδόνια του χρειαζόταν πολλή ώρα. Πέρναγε λοιπόν τις άκρες των κορδονιών σε ένα στερεό πόμολο και κατόπιν άρχιζε η ίδια να στριφογυρίζει και να απομακρύνεται, έως ότου σφιχτεί ο κορσές της και μικρύνει η μέση της. Έπειτα θα έδενε πίσω από την «τάγια» της το «τουρνούρι». Τότε η λεπτή μέση εθεωρείτο το άκρον άωτον της σωματικής ομορφιάς.



Στις βίζιτες, εκτός από τα τραταρίσματα, υπήρχε παλιά συνήθεια να φιλεύουν τους επισκέπτες και με γλυκά για το σπίτι τους. Με μερικά π.χ. κομμάτια «μπουρέκι», γαλατομπούρικο, τα οποία οι μεν άνθρωποι του λαού τα μεταφέρανε βάζοντάς τα στο μαντίλι τους, οι δε καλής τάξεως έλεγαν: «Τραταριστήκαμε αρκετά. Παρακαλούμε, μην ενοχλήσθε» κ.λπ. Στο τέλος, όμως, έπαιρναν κι αυτοί τα γλυκίσματα μαζί τους σ’ ένα μικρό δέμα.
Κείμενο βασισμένο στο βιβλίο του Β. Αττικού, Εύθυμα διηγήματα της Παληάς Αθήνας, τόμος Β´



Τώρα στις γιορτές χαρίστε ένα βιβλίο… Και γιατί όχι ένα βιβλίο για την Παλιά Αθήνα. Ζήστε και εσείς μια εποχή γεμάτη νοσταλγία και όμορφες εικόνες…

Βιβλιογραφία για την «Παλιά Αθήνα»
Σιταράς, Θωμάς, Η Παλιά Αθήνα ζει, γλεντά, γεύεται 1834-1938, εκδ. Ωκεανίδα, Αθήνα 2011
Σιταράς Θωμάς, Πόθοι και Πάθη στην Παλιά Αθήνα 1834-1938, εκδ. Ωκεανίδα, Αθήνα 2012
Μιχελή, Λίζα, Η Αθήνα των Ανωνύμων, Αθήνα 1990
Γάριος, Τηλέμαχος, Αθήνα και πάλι Αθήνα, εκδ. Βασδέκη, Αθήνα 1984
Καιροφύλας, Γιάννης, Περπατώντας στους δρόμους της Αθήνας, εκδ. Φιλιππότη 2008
Άννινος, Μπάμπης, Αι Αθήναι του 1850, εκδ. Γαλαξίας, Αθήνα 1971
Καμπούρογλου, Δημήτρης, Απομνημονεύματα μιας μακράς ζωής 1852-1932, εκδ. Καραβία, Αθήνα 1985
Μαρκογιάννη, Μαρία, Ματιές στην Αθήνα που έφυγε, εκδ. Φιλιππότη, Αθήνα 1995
Κανδήλης, Ιωάννης, Η Αθήνα όπως την έζησα και την εγνώρισα, εκδ. Τ. Πιτσιλός, Αθήνα 1987
Πηγή: www.lifo.gr

[The Rebel]

Στην Αιόλου των παιδιών, των παιχνιδιών και των μπουναμάδων. Στην πολύβουη χρονιά του 1932.
Ελάτε μαζί μου σε μια παραμυθένια βόλτα που σήμερα σπάνια θα συναντήσετε.



Δεκέμβριος, μήνας των γιορτών και της χαράς των παιδιών. Η Αιόλου μεταμορφωνόταν για ένα μήνα σε μαγικό βασίλειο. Και αξέχαστη μένει, ακόμη και μετά από τόσα χρόνια, η μέρα που κατεβαίναμε με τους γονείς και τ’ αδέλφια σ’ αυτή την αυλή των θαυμάτων.


Με τον πατέρα μου στην Αιόλου μπροστά στην Εθνική και το απαραίτητο δωράκι στο χέρι.

Ξεχάστε για λίγο τα Jumbo και τα Bazaar και ελάτε παρέα με τον Δημήτρη Γιαννουκάκη, ρεπόρτερ τότε των «Αθηναϊκών Νέων» στην πολύβουη χρονιά του 1932.

«-Εδώ οι μπουναμάδες!... Αυτό είνε το σύνθημα, η πολεμική κραυγή, η κυριαρχούσα φωνή, η βάσις πάσης συνεννοήσεως.
-Εδώ οι μπουναμάδες!...

Κραυγή διάτορος, διαπεραστική, εκνευριστική, άπελπις, επίκαιρος. Όντως οι μπουναμάδες είνε παρόντες. Μπουναμάδες παντός είδους, μεγέθους, διαμετρήματος. Μπουναμάδες πάσης αξίας, πάσης ορέξεως, πάσης τσέπης. Ατελείωτα τα καροτσάκια, μπάγκοι, τραπέζια, στασίδια, πρόχειρες βιτρίνες εις το μέσον του δρόμου. Εις το μέσον ενός δρόμου ειδικώς. Της οδού Αιόλου.

Από τας συνοικίας των Αθηνών πλήθη ανθρώπων έχουν εκχυθή. Ομαδική η έξοδος. Ψυχή δεν μένει στα σπίτια. Οι Αθηναίοι με τις γυναίκες των, με τα παιδιά των, με σκύλους, γάτες και καναρίνια, οικογενειακότατα τέλος πάντων, εκστρατεύουν.

Μόνον εις την οδόν Αιόλου αντιλαμβάνεται ο Αθηναίος την μεγάλην μεταβολήν. Μόνο εκεί καταλαβαίνει ότι φεύγει ο παλιός ο χρόνος και έρχεται καινούργιος. Μόνον εκεί ακούει της φωνές που τον ενοχλούν αλλά και που του ξυπνούν αναμνήσεις.
-Εδώ οι μπουναμάδες!...
-Ότι πάρετε μια δραχμή!...
-Κόσμε! Στη φτήνεια τα βάλαμε.



Ευρίσκομαι λοιπόν κι’ εγώ, με εντολή του αρχισυντάκτη, εις την οδόν Αιόλου. Προχωρώ με πολύν κόπον. Ο συνωστισμός είνε αφάνταστος. Η διέλευσις αυτοκινήτων απαγορεύεται φυσικά και τα πρόχειρα καταστήματα των προχείρων καταστηματαρχών έχουν στηθή εις το κέντρον του δρόμου.
Συζητήσεις, φωνές, μουσικές, ροκάνες, σφυρίγματα, καραμούζες, τρουμπέτες, ταμπούρλα, κλάξον, βρισιές, τραγούδια, όλα αυτά δίδουν ένα τόσον συγκεχυμένον θόρυβον, που νομίζει κανείς πως ευρίσκεται εις ιουδαϊκήν χάβραν.



-Πάρε κόσμε!... Στη φτήνεια!...
-Κρρρ!... Κρρρ!... (ροκάνα η θορυβοποιός)
-Ελενίτσα… το παιδι!
-Πόσο ο καραγκιόζης;
-Ξεπουλάμε!... Ξεπουλάμε!...
-Φρρρ!... Φρρρ!... (σφυρίχτρα η δαιμονιώδης)
-Ευρωπαϊκές οι κούκλες!... Πάρτε κόσμε!...
-Ότι πάρετε μια δραχμή!... -Εδώ το γιό-γιό το νέο παιχνίδι!...
-Μπρρρ!... Μπρουμ!... Μπρουμ!... (ταμπούρλον το εκκωφαντικόν)
Τα ρωμέϊκα παζάρια εις την ημερησίαν διάταξιν:
-Πόσο η σφυρίχτρα;
-Ότι πάρετε μια δραχμή.
-Και η σφυρίχτρα;
-Μάλιστα μανδάμ!
-Δεν κάνει λιγώτερο;
-Λιγώτερο από μια δραχμή; Παζάρια μου κάνεις στη δραχμή;

Σταματώ εις ένα τραπεζάκι.
-Εδώ οι μπουναμάδες. Παρδόν, τι θέλει ο κύριος;
Ο κύριος είμαι εγώ. Ριψοκινδυνεύω μίαν απάντησιν:
-Τίποτα. Κυττάζω… απαγορεύεται;
-Με το παρδόν. Επιτρέπεται αβέρτα.
Και στρεφόμενος ο έμπορας προς τον παραγυιόν του:
-Μήτσο, τον νου στους υπόπτους…

Μια λοξή ματιά του νεαρού Μήτσου προς το μέρος μου, μου δίδει να εννοήσω ότι εγώ είμαι ο ύποπτος. Διότι όπως μου εξήγησεν αργότερα έτερος έμπορος…
-Δεν ξέρεις τι γίνεται αφεντικό.
Πλησιάζει ο ύποπτος, σαν του λόγου σου να πούμε που εκύτταζες, και τάχα μπανίζει παιγνίδια…
Μια στιγμή να μ’ ερωτήση ένας άλλος:
πόσο το γιό-γιό; Πάει!...
Ο ύποπτος έκανε τη ζούλα του. Το οποίον μου εσήκωσε από τον πάγκο μια κούκλα…
Μ’ εννοείς;
Εννοώ και απομακρύνομαι.



Εις την γωνίαν της οδού Λυκούργου ένας άνθρωπος όρθιος, επάνω εις ένα κάθισμα, ξελαρυγγίζεται:
-Εδώ οι μπουναμάδες κύριοι!
Φορεί μπλούζαν λευκήν. Είνε οδοντοιατρός. Πλησιάζω με ενδιαφέρον. Τι δουλειά έχει ένας οδοντοιατρός με τους μπουναμάδες; Αλλά ο λευκοχειμονών άνθρωπος εξακολουθεί:
- Εδώ οι μπουναμάδες! Το οποίον εάν έχης γέρο η γρηά χωρίς δόντι, μία τεχνητή οδοντοστοιχία είνε ο καλλίτερος μπουναμάς! Εάν σε πονή το δόντι θυσίασε και εν τάλληρον δια την εξαγωγήν του οδόντος!...
Κόσμος πολύς τον ακούει με κατάνυξιν. Ένας πιτσιρίκος ανοίγη το στόμα του δια να χασμουρηθή. Ο επιστήμων παρεξηγών το άνοιγμα του στόματος συλλαμβάνει τεράστιον κλαδευτήρι ως τανάλια. Ο πιτσιρίκος τρέπεται εις φυγήν.
Αφήνω τον οδοντοιατρόν και προχωρώ με κόπον ανάμεσα εις ανθρώπους, σκυλιά, καλάθια με καρτ’ ποστάλ, πανέρια με γραβάτες, πολισμάνους, διάφορους τύπους που πουλούν κουραμπιέδες και φοινίκια. Γύρω μου όλοι είνε εύθυμοι. Αγοράζουν δώρα, γελούν και συζητούν.

Προχωρώ προς την πλατείαν του Δημοτικού Θεάτρου. Εδώ χαλάει ο κόσμος. Ιδού πρώτα-πρώτα ένας μεγαλοπρεπής πανοραματζής.
-Εδώ κύριοι, βλέπετε με πόνον… τον πόλεμον των Ρώσσων και των Ιαπώνων. Εδώ κύριοι, βλέπετε τον Μέγαν Αλέξανδρον που φονεύει το όφιον…
Αλλά ήτο αδύνατον να ιδώ τίποτε, διότι προ του πανοραματζή τουλάχιστον διακόσιοι χαζοί επέμεναν να απολαύσουν τον όφιον του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Τα σκαλάκια του Δημοτικού Θεάτρου έχουν μεταβληθή εις οίκον εμπορίου. Ένας προσφέρεται να σας καθαρίση ότι λεκέδες έχετε στο σακκάκι σας αντί δραχμών δύο. Άλλος, φακίρης αυτός με κεφαλλονίτικη προφορά, προσπαθεί να αποδείξη ότι εγεννήθη εις το Μπενάρες των Ινδιών και ότι είνε μπατζανάκης του Βούδδα! Ένας πάγκος έχει ύφος πολεμοχαρές. Ο κάτοχός του πωλεί μολυβένια στρατιωτάκια.
-Πάρτε κύριοι στρατιωτάκια να κάμετε κίνημα στο σπίτι σας!
Παντού αι φωναί εξακολουθούν… οργιάζουν:
-Κόσμε κουτέ! Τζάμπα τα δίνω…
-Εδώ τα πιατικά… Εδώ τα γυαλικά…
-Ημερολόγια, ημεροδείκται, ο καζαμίας…
-Ανεβαίνει, κατεβαίνει το γιό-γιό δεν περιμένει!
-Πάρτε φίτι-μπωλ!



Μεγάλην πέρασιν έχει εφέτος η καλλιτεχνία. Αγάλματα, προτομαί, γύψινα καλλιτεχνήματα, περίεργα χρωματιστά κατασκευάσματα ζητούνται καταπληκτικά…
-Δος μου εκείνο το άγαλμα σε παρακαλώ.
-Είνε η Σαλώμη.
-Σαλόνι το λένε;
-Είνε η Σαλώμη που έκοψε το κεφάλι του Ιωάννου… Επεμβαίνει η σύζυγος.
-Μην το πάρης Βασιλάκη. Αυτό δα έλειπε να πάρωμε και κομμένο κεφάλι… Πάρε καλλίτερα το άλλο… εκείνο το θεριό. Πως το λένε;
-Είνε η Λερναία Ύδρα!
-Από την Ύδρα είνε; Να το δώσωμε της υπηρέτριας να θυμάται το χωριό της!

Πλησιάζω μερικούς που αγοράζουν παιγνίδια και ακούω χαρακτηριστικούς διαλόγους: -Τι πειράζει αφεντικό πως έχει ένα μάτι η κούκλα; Εδώ γυναίκα παίρνεις και είνε στραβή…
-Άκουσε εδώ… Το ένα πόδι του καραγκιόζη είνε σπασμένο…
-Αμ αν ήταν γερό δεν θάταν καραγκιόζης ο φουκαράς. Θάταν κύριος σαν κι’ εμάς!
-Πόσο τα κρεββατάκια;
-Είκοσι το ένα.
-Ακριβά είνε.
-Παρ’ το δεκαπέντε.
-Όχι… Όχι. Κόψε κάτι…
-Παρ’ το δώδεκα… παρ’ το δέκα…
-Κόψε κάτι βρε αδελφέ!
-Δος μου ένα οχτάρι και παρ’ το!
Ο κόσμος, εν τω μέτρω των δυνάμεών του, εώρτασε και εφέτος κατ’ έθιμον με ψώνια. Χρόνια Πολλά. Και του χρόνου…»
Πηγή: www.lifo.gr

[The Rebel]

Nα τα πούμε;
Χριστουγενιάτικες ευχές και κάλαντα στην Παλιά Αθήνα.



«Σας εύχομαι λοιπόν η σούπα σας να είνε θρεπτική, ο γάλος σας να είνε παχύς και τρυφερός και να μη τον κάψη ο φούρναρης, ο κοραμπιές σας να είνε εύγευστος και η ρετσίνα σας άδολη και αρωματώδης».



Ειλικρινείς ευχές από την Παλιά Αθήνα και το «Σκριπ» του 1891.



Και επειδή το έθιμο απαιτεί να σας τα ψάλλομεν ενεργοποιείστε την εγγραφή του Εθνικού Οπτικοακουστικού Αρχείου και αφεθείτε λίγο στα παλιά.






ΚΑΙ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ!!
Πηγή: www.lifo.gr

[ΓΑΛΗ]

Όταν είχε γίνει η απόπειρα δολοφονίας του Βενιζέλου το 1933, αυτός ήταν στο πίσω κάθισμα του αυτοκινήτου με την Έλενα Σκυλίτση. Έπεσαν στο πάτωμα του αυτοκινήτου, ο Βενιζέλος από κάτω και η Σκυλίτση πάνω του. Μία από τις σφαίρες την βρήκε σε μαλακό σημείο, ευτυχώς ακίνδυνο για τη ζωή της. Μετά το πρώτο σοκ, άρχισε να κυκλοφορεί τις επόμενες μέρες μια "μαντινάδα" που έλεγε "τον Βενιζέλο έσωσε ο κάλος της Σκυλίτση".

[The Rebel]

Και εις έτη πολλά.
Έμμετρες ευχές από τους δημοτικούς υπαλλήλους της Παλιάς Αθήνας.



Δεν ξέρω βέβαια αν το συνειδητοποιήσατε, αλλά με την κρίση εξαφανίστηκαν τώρα τις γιορτές οι κλασικοί εργαζόμενοι που παραδοσιακά φρόντιζαν με ιδιαίτερη θέρμη να σας εύχονται χρόνια πολλά με τις ανάλογες προσδοκίες...

Μας έλειψαν λοιπόν οι οδοκαθαριστές, οι εργαζόμενοι στα απορριμματοφόρα του Δήμου, οι ταχυδρόμοι και, κερασάκι στη πρωτοχρονιάτικη τούρτα, οι δύο εύσωμοι που ήθελαν να σας εφοδιάσουν με το ημερολόγιο των «φίλων της Αστυνομίας»...

Η συνήθεια αυτή δεν είναι καινούργια. Και στα χρόνια της Παλιάς Αθήνας κάποιοι εργαζόμενοι στο Δήμο ή το Δημόσιο περίμεναν πως και πώς να έλθουν οι γιορτές για να βελτιώσουν με το χαρτζιλίκι τα ισχνά οικονομικά τους. Ταχυδρόμοι, οδοκαθαριστές και φανοκόροι είχαν την τιμητική τους. Και να εξηγήσουμε ευθύς αμέσως στους νεώτερους αναγνώστες ότι οι φανοκόροι ήταν αυτοί που άναβαν και έσβηναν τα λαδοφάναρα (αργότερα οι φανοί δούλευαν με φωταέριο). Όλοι τους χαμηλόμισθοι με σημαντική κοινωνική συμβολή.



Αυτή ακριβώς τη συμβολή φρόντιζαν με ωραίους και καμιά φορά υπερβολικούς στίχους να θυμίζουν στους κατοίκους της πόλης.

Έγραφε π.χ. ο οδοκαθαριστής:

«Με την σκούπαν αιωνίως εις τους ώμους
Καθαρίζω πεζοδρόμια και δρόμους
Και σας δίδω αιωνίαν Ωραιότητα κι υγεία».



Πιο «λυρικός» και πληθωρικός ο φανοκόρος έγραφε:

«Εν τω μέσω του χειμώνος
και εν τω μέσω των ανέμων
Εν τω μέσω της θυέλλης
και υπό του ψύχους τρέμων
Υπό άστρα ομιχλώδη
κι ομιχλώδεις ουρανούς
Σας ανάπτω τους φανούς.
Και ως Προμηθεύς σοφός
διανέμω σ' όλους φως.
Και εις έτη πολλά».

Και για όποιους έκαναν πως δεν καταλάβαιναν – υπήρχαν και κάποιοι τέτοιοι, ευτυχώς ολίγοι - υπήρχαν και επιπρόσθετοι στίχοι:

«Και εντός των οικιών σας,
και των οικιών εκτός
σας ανάπτουσι με ζήλον
τους ηλίους της νυκτός».

Αν παρ' όλα αυτά έπεφταν σε κανένα καρμίρη τότε έπεφταν και τα τελευταία επιχειρήματα:

«Ως φρουρός σας προφυλάττει
με το φως του το γλυκύ
και τους κλέπτας εκδιώκει
ως κλητήρ αστυνομίας
αγρυπνεί για τη ζωή σας
ως μητέρα μυστική,
και σας είνε, συν τοις άλλοις,
κόσμημα πολυτελείας».



Φανταστείτε αγαπητοί φίλοι τι γινόταν με όλα αυτά σε γειτονιές όπου όλοι γνωριζόντουσαν με όλους. Άλλες εποχές, άλλες εικόνες ...

Και για να μη ξεχνάμε τις παραδόσεις ακούστε τα κάλαντα της Πρωτοχρονιάς, όπως τα τραγουδούσαν το 1935. Είναι από ένα διαφημιστικό δισκάκι που μοίραζαν εκείνη τη χρονιά τα μεγάλα καταστήματα Αφοι Λαμπρόπουλοι!


(Οι στίχοι που διαβάσατε αναφέρονται σε κείμενα του Τ. Μωραϊτίνη και πρωτοπαρουσιάστηκαν στην εφημερίδα «Μικρός Ρωμηός»)
Πηγή: www.lifo.gr

[The Rebel]

Ασπρόμαυρα… Χριστούγεννα στην Αθήνα του 1960!
Ευαγγελία Αναστασάκη.



Εικόνες μιας πόλης που άλλαξε στην πορεία των χρόνων, μιας πόλης που άφησε πίσω της το Μινιόν και τον Άγιο Βασίλη που φωτογραφιζόταν με τα παιδάκια αγκαλιά αλλά και τον τροχονόμο που περίμενε τα δώρα του και προχώρησε… Φωτογραφίες από την πρωτεύουσα που γιόρταζε το 1960 τα Χριστούγεννα φέρνουν στο μυαλό των παλαιότερων αναμνήσεις μια άλλης εποχής και δίνουν στους νεότερους το στίγμα της πόλης εκείνης της δεκαετίας κατά τις εορταστικές μέρες…