Γεώργιος Δουράτσος-ο υπερασπιστής του Ρούπελ
Δημοσιεύτηκε: 28 Οκτ 2019, 17:15
Ο Γεώργιος Δουράτσος, Συριανός ΚΑΘΟΛΙΚΟΣ γεννήθηκε την 1η Αυγούστου 1894 στην Άνω Σύρο , ένα από τα 11 παιδιά του Κάρολου Δουράτσου και της Ελπίδας Βακονδίου. Ολοκληρώνοντας τις σχολικές του υποχρεώσεις, κατατάσσεται στον Στρατό. Η 20ή Σεπτεμβρίου 1915 θα τον βρει στον βαθμό του μόνιμου ανθυπολοχαγού πεζικού, ενω ταυτόχρονα με τη φοιτηση του σε διάφορες σχολές πολέμου και κέντρα στρατιωτικής επιμόρφωσης,
σπουδάζει και στη Νομική Σχολή, παίρνοντας κάποια στιγμή το πτυχίο του δικηγόρου. Ο λοχαγός Δουράτσος περνά από διάφορες στρατιωτικές μονάδες πεζικού αλλά η μεγάλη του ωρα ειναι στο ΡΟΥΠΕΛ οπου γράφτηκε μια από τις πιο χρυσές σελίδες αντίστασης στην Ευρώπη .
Το Ρούπελ είχε κατασκευαστεί αρχικά κατά τον ελληνο-βουλγαρικό πόλεμο το 1913 πάνω σε αντέρισμα του όρους Τσιγκελί. Πριν από τα χρόνια του Β' Παγκοσμίου, το οχυρό είχε πάρει ήδη μια εντελώς νέα μορφή: με μήκος 2,5 χιλιόμετρα και περιελάμβανε 123 οχυρωματικά έργα, διαθέτοντας συγκροτήματα υπόγειων καταφυγίων, αποθηκών, κοιτώνων, λουτρών, μικρού νοσοκομείου κ.λπ.
Οι δαιδαλώδεις υπόγειες στοές επικοινωνίας εκτείνονταν σε περισσότερα από 5 χιλιόμετρα, ενώ ο οπλισμός του την περίοδο εκείνη αποτελούνταν από πέντε αντιαρματικά πυροβόλα, δύο αντιαεροπορικά, πέντε πυροβολεία, πέντε όλμους, 85 πολυβόλα, 25 οπλοπολυβόλα και 53 ολμοβόλα. Οι υπερασπιστές του ήταν μια δύναμη δύο ταγμάτων χιλίων στρατιωτών το καθένα και 27 αξιωματικών.
Αυτή τη μικρή δύναμη παρέλαβε ο ταγματάρχης Δουράτσος όταν του ανατέθηκε η διοίκηση του Ρούπελ, του μεγαλύτερου απ' όλα τα οχυρωματικά έργα της λεγόμενης «Γραμμής Μεταξά» και του πιο ευαίσθητου στρατηγικά, καθώς επέβλεπε το μόνο αξιοπρεπές οδικό και σιδηροδρομικό πέρασμα από τη Βουλγαρία προς την Ελλάδα. Αν έπεφτε στον εχθρό, τότε ο δρόμος προς τη Θεσσαλονίκη θα ήταν ορθάνοιχτος και χωρίς σοβαρή αντίσταση.
Αυτό το οχυρό προσπάθησε να καταλάβει το 125ο Σύνταγμα Συνοριακού Πεζικού των Γερμανών, το οποίο ενώθηκε με τάγμα μηχανοκίνητου πεζικού, λόχους γρεναδιέρων, λόχο σκαπανέων εφόδου αλλά και πυροβολαρχίες.
Όλοι αυτοί συγκεντρώθηκαν στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα μέχρι την 5η Απριλίου 1941 και τώρα ήταν έτοιμοι για την επίθεση. Ο συνταγματάρχης Έριχ Πέτερσεν έδωσε το σύνθημα της επίθεσης την 5:15 πρωινή της 6ης Απριλίου, με τα βομβαρδιστικά καθέτου εφορμήσεως Στούκα να ανοίγουν τον δρόμο για την προέλαση.
Ήταν σαφές ότι οι Γερμανοί δεν περίμεναν τέτοια αντίσταση από πλευράς Ρούπελ, έχοντας προφανώς υποτιμήσει την επιχειρησιακή ετοιμότητα του οχυρού. Η πρώτη μέρα θα βρει τον εχθρό να αποσύρεται άρον άρον και να ζητά τη συνδρομή της Λουφτβάφε και του βαρέως πυροβολικού. Όπως είπε σχετικά ο Πέτερσεν, οι Γερμανοί γλίτωσαν εκείνη τη μέρα την πανωλεθρία μόνο χάρη στην παροιμιώδη αφλογιστία των ελληνικών βλημάτων (3 στα 5, αναφέρει στα χαρτιά του).
Βομβαρδισμοί και επιθέσεις με κάθε είδους όπλα, αυτοκινούμενο πυροβολικό, φλογοβόλα και αεροπλάνα, συνεχίστηκαν με σφοδρότητα και τις επόμενες ημέρες, 7 και 8 Απριλίου, χωρίς να σημειωθεί όμως καμία πρόοδο στη θέση των Γερμανών. Το οχυρό έδειχνε να αντέχει προξενώντας ταυτόχρονα σοβαρότατες απώλειες στους επιτιθέμενους.
Το ίδιο μοτίβο συνεχίστηκε και την 9η Απριλίου, όταν τα αντιαρματικά του Ρούπελ ανακόπτουν άλλη μια γερμανική επίθεση. Οι Έλληνες δεν κάμπτονται και οι Γερμανοί μετρούν και πάλι βαριές απώλειες. Διαβλέποντας τον κίνδυνο του αποδεκατισμού, ο εχθρός αλλάζει στρατηγική: αν δεν μπορούν να διασπάσουν την οχυρωματική μας γραμμή κατά μήκος των συνόρων προς τη Βουλγαρία, μπορούν κάλλιστα να την παρακάμψουν.Περνούν λοιπόν μέσω Γιουγκοσλαβίας στην πεδιάδα του Αξιού και ο δρόμος προς τη Θεσσαλονίκη μοιάζει ανοιχτός. Όλη η «Γραμμή Μεταξά» είχε τώρα αποκοπεί από τον κορμό της ελληνικής άμυνας και ο αγώνας των οχυρών φάνταζε μάταιος. Όχι στα μάτια του Δουράτσου και των φαντάρων του όμως.
Κατά τις 5:00 το απογευμα της 9ης Απριλίου, οι Γερμανοί γνωστοποιούν στους υπερασπιστές του οχυρού τη νέα κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στον πόλεμο, καλώντας τον ταγματάρχη να το παραδώσει χωρίς άλλη αντίσταση.
"ΤΑ ΟΧΥΡΑ ΔΕΝ ΠΑΡΑΔΙΔΟΝΤΑΙ ,ΚΑΤΑΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΙ", απαντά ο Δουράτσος
και δικαιολογεί μετά την απόφασή του
πως δεν έχει τέτοιες διαταγές από το Γενικό Στρατηγείο.
«Ο αγών θα συνεχιστεί, πάσα δε απόπειρα προσεγγίσεως του οχυρού θα συντριβεί»,
τελειώνει με το ίδιο αγέρωχο ύφος.
Δεν πιστεύει μάλιστα τους Γερμανούς απεσταλμένους, πιστεύοντας πως πρόκειται να το καταλάβουν με δόλιο τρόπο! Η διαταγή ήρθε ωστόσο, πρώτα τηλεφωνικώς και μετά εγγράφως, από τον διοικητή του ΤΣΑΜ (Τμήμα Στρατιάς Ανατολικής Μακεδονίας), αντιστράτηγο Μπακόπουλο, ενημερώνοντας όλα τα αντιστεκόμενα οχυρά περί κατάπαυσης του πυρός και παράδοσής τους στον εισβολέα. Ο αγώνας είναι πλέον άσκοπος και δεν πρέπει να χυθεί άλλο ελληνικό αίμα, σημειώνει ο αντιστράτηγος στους υφισταμένους του, αν και ο Δουράτσος δεν μοιάζει να συμφωνεί.Παρά ταύτα, σκύβει το κεφάλι και παραδίδεται στις 10 Απριλίου. Όταν βγαίνουν από το οχυρό, βλέπουν τους Γερμανούς να τους αποδίδουν στρατιωτικές τιμές και τον διοικητή τους να καλεί τον Ελληνα Ταγματάρχη να επιθεωρήσουν από κοινού το γερμανικό απόσπασμα, το οποίο παρουσιάζει τα όπλα προς τιμή των ηρωικών υπερασπιστών του Ρούπελ. Τα γερμανικά στρατεύματα «μας εσεβάσθησαν και μας ετίμησαν», γράφει το πόρισμα Πλευράκη.
Ο Δουράτσος μέτρησε 44 νεκρούς και 152 τραυματίες, υποχρεώνοντας τους Γερμανούς σε απώλειες 400 αντρών.
Αναφορά σε αυτόντον ηρωισμό του Ελληνα Στρατιώτη στη Μάχη των Οχυρών -και οχι μόνο σε αυτή- εκανε κι ο ιδιος ο Χιτλερ στην ομιλία του στο Ραιχσταγ για την λήξη της "Βαλκανικής Εκστρατείας " ( 4/ΜΑΪΟΥ/ 1941).Ο ταγματάρχης Δουράτσος τιμήθηκε εκτεταμένα για τις υπηρεσίες που προσέφερε στην πατρίδα. Έλαβε το μετάλλιο της Νίκης Ευρωπαϊκού Πολέμου 1914-1918, το Αριστείο Ανδρείας Επιχειρήσεων Μικράς Ασίας, το Αριστείο Ανδρείας Επιχειρήσεων Οχυρών 1941, το Αριστείο Ανδρείας Επιχειρήσεων Οχυρού Ρούπελ, το μετάλλιο Στρατιωτικής Αξίας, το μετάλλιο Εξαιρέτων Πράξεων Οχυρού Ρούπελ, το μετάλλιο Εξαιρέτων Πράξεων Επιχειρήσεων 1941, τον Πολεμικό Σταυρό Γ' Τάξεως, το παράσημο Φοίνικας Γεωργίου Β' και τον Σταυρό Γεωργίου Α'.Αποστρατεύθηκε στις 10 Μαΐου 1950 με τον βαθμό του υποστράτηγου. Μέχρι και τον θάνατό του στις 12 Νοεμβρίου 1981, έζησε κοντά στην οικογένεια του αδελφού του, Αντώνη, μιας και ο ίδιος δεν παντρεύτηκε ποτέ. Ενταφιάστηκε με πλήρεις στρατιωτικές τιμές στο κοιμητήριο του Καθολικού ναού Αγίου Λουκά στο Ηράκλειο της Αττικής. Τα οστά του φυλάσσονται στο καθολικό κοιμητήριο της εκκλησίας.Με απόφαση της δημοτικής αρχής της Ερμούπολης Σύρου, η προτομή του στήθηκε σε περίοπτη θέση της κεντρικής πλατείας.
Ανάλογη προτομή τοποθετήθηκε στην είσοδο του Μουσείου του Οχυρού Ρούπελ που τίμησε η αντίσταση του Δουράτσου..
Ειδικώς οι Συριανοί ποτέ δεν ξέχασαν τον ηρωϊκό Δουράτσο και πάντοτε ,κάθε Απρίλη, ενθυμουμενοι τη Μάχη των Οχυρών, τελούν Επιμνημόσυνη Δέηση ,προσευχόμενοι για τον Υπερασπιστή του Ρουπελ : REQUIEM AETERNAM IN PACE
https://diamantiskoutoulas.blogspot.com ... 1.html?m=1
σπουδάζει και στη Νομική Σχολή, παίρνοντας κάποια στιγμή το πτυχίο του δικηγόρου. Ο λοχαγός Δουράτσος περνά από διάφορες στρατιωτικές μονάδες πεζικού αλλά η μεγάλη του ωρα ειναι στο ΡΟΥΠΕΛ οπου γράφτηκε μια από τις πιο χρυσές σελίδες αντίστασης στην Ευρώπη .
Το Ρούπελ είχε κατασκευαστεί αρχικά κατά τον ελληνο-βουλγαρικό πόλεμο το 1913 πάνω σε αντέρισμα του όρους Τσιγκελί. Πριν από τα χρόνια του Β' Παγκοσμίου, το οχυρό είχε πάρει ήδη μια εντελώς νέα μορφή: με μήκος 2,5 χιλιόμετρα και περιελάμβανε 123 οχυρωματικά έργα, διαθέτοντας συγκροτήματα υπόγειων καταφυγίων, αποθηκών, κοιτώνων, λουτρών, μικρού νοσοκομείου κ.λπ.
Οι δαιδαλώδεις υπόγειες στοές επικοινωνίας εκτείνονταν σε περισσότερα από 5 χιλιόμετρα, ενώ ο οπλισμός του την περίοδο εκείνη αποτελούνταν από πέντε αντιαρματικά πυροβόλα, δύο αντιαεροπορικά, πέντε πυροβολεία, πέντε όλμους, 85 πολυβόλα, 25 οπλοπολυβόλα και 53 ολμοβόλα. Οι υπερασπιστές του ήταν μια δύναμη δύο ταγμάτων χιλίων στρατιωτών το καθένα και 27 αξιωματικών.
Αυτή τη μικρή δύναμη παρέλαβε ο ταγματάρχης Δουράτσος όταν του ανατέθηκε η διοίκηση του Ρούπελ, του μεγαλύτερου απ' όλα τα οχυρωματικά έργα της λεγόμενης «Γραμμής Μεταξά» και του πιο ευαίσθητου στρατηγικά, καθώς επέβλεπε το μόνο αξιοπρεπές οδικό και σιδηροδρομικό πέρασμα από τη Βουλγαρία προς την Ελλάδα. Αν έπεφτε στον εχθρό, τότε ο δρόμος προς τη Θεσσαλονίκη θα ήταν ορθάνοιχτος και χωρίς σοβαρή αντίσταση.
Αυτό το οχυρό προσπάθησε να καταλάβει το 125ο Σύνταγμα Συνοριακού Πεζικού των Γερμανών, το οποίο ενώθηκε με τάγμα μηχανοκίνητου πεζικού, λόχους γρεναδιέρων, λόχο σκαπανέων εφόδου αλλά και πυροβολαρχίες.
Όλοι αυτοί συγκεντρώθηκαν στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα μέχρι την 5η Απριλίου 1941 και τώρα ήταν έτοιμοι για την επίθεση. Ο συνταγματάρχης Έριχ Πέτερσεν έδωσε το σύνθημα της επίθεσης την 5:15 πρωινή της 6ης Απριλίου, με τα βομβαρδιστικά καθέτου εφορμήσεως Στούκα να ανοίγουν τον δρόμο για την προέλαση.
Ήταν σαφές ότι οι Γερμανοί δεν περίμεναν τέτοια αντίσταση από πλευράς Ρούπελ, έχοντας προφανώς υποτιμήσει την επιχειρησιακή ετοιμότητα του οχυρού. Η πρώτη μέρα θα βρει τον εχθρό να αποσύρεται άρον άρον και να ζητά τη συνδρομή της Λουφτβάφε και του βαρέως πυροβολικού. Όπως είπε σχετικά ο Πέτερσεν, οι Γερμανοί γλίτωσαν εκείνη τη μέρα την πανωλεθρία μόνο χάρη στην παροιμιώδη αφλογιστία των ελληνικών βλημάτων (3 στα 5, αναφέρει στα χαρτιά του).
Βομβαρδισμοί και επιθέσεις με κάθε είδους όπλα, αυτοκινούμενο πυροβολικό, φλογοβόλα και αεροπλάνα, συνεχίστηκαν με σφοδρότητα και τις επόμενες ημέρες, 7 και 8 Απριλίου, χωρίς να σημειωθεί όμως καμία πρόοδο στη θέση των Γερμανών. Το οχυρό έδειχνε να αντέχει προξενώντας ταυτόχρονα σοβαρότατες απώλειες στους επιτιθέμενους.
Το ίδιο μοτίβο συνεχίστηκε και την 9η Απριλίου, όταν τα αντιαρματικά του Ρούπελ ανακόπτουν άλλη μια γερμανική επίθεση. Οι Έλληνες δεν κάμπτονται και οι Γερμανοί μετρούν και πάλι βαριές απώλειες. Διαβλέποντας τον κίνδυνο του αποδεκατισμού, ο εχθρός αλλάζει στρατηγική: αν δεν μπορούν να διασπάσουν την οχυρωματική μας γραμμή κατά μήκος των συνόρων προς τη Βουλγαρία, μπορούν κάλλιστα να την παρακάμψουν.Περνούν λοιπόν μέσω Γιουγκοσλαβίας στην πεδιάδα του Αξιού και ο δρόμος προς τη Θεσσαλονίκη μοιάζει ανοιχτός. Όλη η «Γραμμή Μεταξά» είχε τώρα αποκοπεί από τον κορμό της ελληνικής άμυνας και ο αγώνας των οχυρών φάνταζε μάταιος. Όχι στα μάτια του Δουράτσου και των φαντάρων του όμως.
Κατά τις 5:00 το απογευμα της 9ης Απριλίου, οι Γερμανοί γνωστοποιούν στους υπερασπιστές του οχυρού τη νέα κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στον πόλεμο, καλώντας τον ταγματάρχη να το παραδώσει χωρίς άλλη αντίσταση.
"ΤΑ ΟΧΥΡΑ ΔΕΝ ΠΑΡΑΔΙΔΟΝΤΑΙ ,ΚΑΤΑΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΙ", απαντά ο Δουράτσος
και δικαιολογεί μετά την απόφασή του
πως δεν έχει τέτοιες διαταγές από το Γενικό Στρατηγείο.
«Ο αγών θα συνεχιστεί, πάσα δε απόπειρα προσεγγίσεως του οχυρού θα συντριβεί»,
τελειώνει με το ίδιο αγέρωχο ύφος.
Δεν πιστεύει μάλιστα τους Γερμανούς απεσταλμένους, πιστεύοντας πως πρόκειται να το καταλάβουν με δόλιο τρόπο! Η διαταγή ήρθε ωστόσο, πρώτα τηλεφωνικώς και μετά εγγράφως, από τον διοικητή του ΤΣΑΜ (Τμήμα Στρατιάς Ανατολικής Μακεδονίας), αντιστράτηγο Μπακόπουλο, ενημερώνοντας όλα τα αντιστεκόμενα οχυρά περί κατάπαυσης του πυρός και παράδοσής τους στον εισβολέα. Ο αγώνας είναι πλέον άσκοπος και δεν πρέπει να χυθεί άλλο ελληνικό αίμα, σημειώνει ο αντιστράτηγος στους υφισταμένους του, αν και ο Δουράτσος δεν μοιάζει να συμφωνεί.Παρά ταύτα, σκύβει το κεφάλι και παραδίδεται στις 10 Απριλίου. Όταν βγαίνουν από το οχυρό, βλέπουν τους Γερμανούς να τους αποδίδουν στρατιωτικές τιμές και τον διοικητή τους να καλεί τον Ελληνα Ταγματάρχη να επιθεωρήσουν από κοινού το γερμανικό απόσπασμα, το οποίο παρουσιάζει τα όπλα προς τιμή των ηρωικών υπερασπιστών του Ρούπελ. Τα γερμανικά στρατεύματα «μας εσεβάσθησαν και μας ετίμησαν», γράφει το πόρισμα Πλευράκη.
Ο Δουράτσος μέτρησε 44 νεκρούς και 152 τραυματίες, υποχρεώνοντας τους Γερμανούς σε απώλειες 400 αντρών.
Αναφορά σε αυτόντον ηρωισμό του Ελληνα Στρατιώτη στη Μάχη των Οχυρών -και οχι μόνο σε αυτή- εκανε κι ο ιδιος ο Χιτλερ στην ομιλία του στο Ραιχσταγ για την λήξη της "Βαλκανικής Εκστρατείας " ( 4/ΜΑΪΟΥ/ 1941).Ο ταγματάρχης Δουράτσος τιμήθηκε εκτεταμένα για τις υπηρεσίες που προσέφερε στην πατρίδα. Έλαβε το μετάλλιο της Νίκης Ευρωπαϊκού Πολέμου 1914-1918, το Αριστείο Ανδρείας Επιχειρήσεων Μικράς Ασίας, το Αριστείο Ανδρείας Επιχειρήσεων Οχυρών 1941, το Αριστείο Ανδρείας Επιχειρήσεων Οχυρού Ρούπελ, το μετάλλιο Στρατιωτικής Αξίας, το μετάλλιο Εξαιρέτων Πράξεων Οχυρού Ρούπελ, το μετάλλιο Εξαιρέτων Πράξεων Επιχειρήσεων 1941, τον Πολεμικό Σταυρό Γ' Τάξεως, το παράσημο Φοίνικας Γεωργίου Β' και τον Σταυρό Γεωργίου Α'.Αποστρατεύθηκε στις 10 Μαΐου 1950 με τον βαθμό του υποστράτηγου. Μέχρι και τον θάνατό του στις 12 Νοεμβρίου 1981, έζησε κοντά στην οικογένεια του αδελφού του, Αντώνη, μιας και ο ίδιος δεν παντρεύτηκε ποτέ. Ενταφιάστηκε με πλήρεις στρατιωτικές τιμές στο κοιμητήριο του Καθολικού ναού Αγίου Λουκά στο Ηράκλειο της Αττικής. Τα οστά του φυλάσσονται στο καθολικό κοιμητήριο της εκκλησίας.Με απόφαση της δημοτικής αρχής της Ερμούπολης Σύρου, η προτομή του στήθηκε σε περίοπτη θέση της κεντρικής πλατείας.
Ανάλογη προτομή τοποθετήθηκε στην είσοδο του Μουσείου του Οχυρού Ρούπελ που τίμησε η αντίσταση του Δουράτσου..
Ειδικώς οι Συριανοί ποτέ δεν ξέχασαν τον ηρωϊκό Δουράτσο και πάντοτε ,κάθε Απρίλη, ενθυμουμενοι τη Μάχη των Οχυρών, τελούν Επιμνημόσυνη Δέηση ,προσευχόμενοι για τον Υπερασπιστή του Ρουπελ : REQUIEM AETERNAM IN PACE
https://diamantiskoutoulas.blogspot.com ... 1.html?m=1