Ο αιωνόβιος Γιάννης Παπαδημητρίου μπροστά, (δεξιά στη Φωτό), από τον Γεώργιο Παπανδρέου που χαιρετάει.
Του Δημήτρη Ταταρούνη
Οι υπεραιωνόβιοι
Ανάμεσα στους αιωνόβιους που «κουβάλησαν» στην πλάτη τους πάνω από εκατό χρόνια ζωής συμπεριλαμβάνονται:
Από τον χώρο της συντηρητικής παράταξης, ο Χαλκιδαίος Κωνσταντίνος Καλλίας, ένας πολιτικός με ήθος και ευρεία μόρφωση ο οποίος έζησε 103 χρόνια (1901-2004).
Ο ρέκορντμαν της μακροζωίας, Καλλίας, είχε εκλεγεί δέκα φορές στο εθνικό Κοινοβούλιο με τα ψηφοδέλτια της Εθνικής Πολιτικής Ενωσης, του Εθνικού Ενωτικού Κόμματος, της ΕΡΕ και της Ν.Δ., ενώ εξελέγη και μία φορά ευρωβουλευτής (το 1981 με τη Ν.Δ.). Είχε, επίσης, διατελέσει υπουργός Ταχυδρομείων-Τηλεγράφων-Τηλεφώνων, Εθνικής Οικονομίας, Παιδείας και Δικαιοσύνης.
Εκατόν τρία χρόνια έζησε και ο Χαράλαμπος Ποταμιάνος (1906-2009), υπηρεσιακός υπουργός Εθνικής Αμυνας το 1961, όταν έγιναν οι εκλογές της «βίας και νοθείας» και είχε θεωρηθεί ύποπτος για αλλοίωση του εκλογικού αποτελέσματος στους κόλπους του στρατεύματος.
Εναν χρόνο λιγότερο από τους προηγούμενους, δηλαδή 102 χρόνια, έζησε, παρά τις ταλαιπωρίες λόγω φρονημάτων, ένας Μαθουσάλας της Αριστεράς, ο Βασίλης Νεφελούδης, ο οποίος είχε γεννηθεί στα Μουδανιά της Μικράς Ασίας τον Φεβρουάριο του 1902 και ήρθε στην Ελλάδα μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή.
Ο Νεφελούδης, ο οποίος πέθανε τον Ιούλιο του 2004, είχε εκλεγεί βουλευτής για πρώτη φορά το 1932 στην Αθήνα ως επικεφαλής του Ενιαίου Μετώπου Εργατών-Αγροτών, ενώ είχε διατελέσει γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ (1934-1938), μέλος της Διοικούσας Επιτροπής της ΕΔΑ (1961-1967) καθώς και διευθυντής της εφημερίδας «Ελεύθερη Ελλάδα».
Με εμπειρία εκατόν δύο χρόνων (1907-2009), αποχαιρέτησε τα εγκόσμια και ο Γεώργιος Σερπάνος από τον Αγιο Βλάσση της Αιτωλοακαρνανίας. Ο Σερπάνος υπήρξε πρόεδρος της Φιλελεύθερης Φοιτητικής Νεολαίας του Ελευθερίου Βενιζέλου και εξελέγη βουλευτής Αιτωλοακαρνανίας με την Ενωση Κέντρου και το ΠΑΣΟΚ.
Στην ίδια ηλικία έφτασε και ο δικηγόρος Παναγιώτης Τριαντόπουλος (1900-2002), βουλευτής Μεσσηνίας το 1946 και Ολυμπίας το 1952.
Στα εκατόν ένα χρόνια τερματίστηκε ο βίος δύο πολιτικών της Μεταπολίτευσης. Ο ένας ήταν ο Ιωάννης Κατσαδήμας από την Αρτα, ο οποίος διετέλεσε υπουργός Εθνικής Αμυνας στην κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας μετά την κατάρρευση της χούντας, και ο άλλος, ο φιλόλογος Κωνσταντίνος Κοντοπόδης, από το χωριό Μεσελέροι της Ιεράπετρας, βουλευτής Λασιθίου του ΠΑΣΟΚ το 1981 και το 1985.
Ο Ζολώτας και οι κατοστάρηδες
Εκατό χρόνια και δυόμισι μήνες (26/3/1904 – 11/6/2004) έζησε ο πρωθυπουργός της οικουμενικής κυβέρνησης του 1989, ο καθηγητής της πολιτικής οικονομίας και ακαδημαϊκός, Ξενοφών Ζολώτας. Ο Ζολώτας, ο οποίος ήταν χειμερινός κολυμβητής, αναγορεύτηκε καθηγητής Πανεπιστημίου νεαρότατος, σε ηλικία 24 ετών, και είχε διατελέσει επί μακρόν διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος καθώς και διοικητής για την Ελλάδα του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.
Ο Ιωάννης Αθανασάκης (1853-1953) από την Πορταριά Μαγνησίας, υφυπουργός Στρατιωτικών για περίπου δύο χρόνια στο τέλος της δεκαετίας του ‘20 και ο Πόντιος βουλευτής Κοζάνης Λάζαρος Ανδρεάδης (1889-1989) είναι άλλοι δύο που «πάτησαν» τα εκατό χρόνια.
Σχεδόν αιωνόβιοι
Ο πιο γνωστός πολιτικός που πλησίασε πολύ κοντά στα εκατό χρόνια ζωής υπήρξε ο Μιχαήλ Στασινόπουλος (1903-2002) ο οποίος έζησε ενενήντα εννέα χρόνια και τρεις μήνες. Ο Μεσσήνιος νομομαθής και λογοτέχνης που το 1974 είχε εκλεγεί πρώτος βουλευτής Επικρατείας με τη Ν.Δ., είχε διατελέσει προσωρινός Πρόεδρος της Δημοκρατίας μετά την κατάργηση της βασιλείας με το δημοψήφισμα της Μεταπολίτευσης.
Ενενήντα εννέα χρόνια έζησε και ο αριστερός βουλευτής Θεσσαλονίκης, Αναστάσιος Τσιάρας, από τη Συκιά Χαλκιδικής (1889-1988) ο οποίος εξελέγη από το 1933 συνολικά πέντε φορές, εκ των οποίων δύο με την ΕΔΑ το 1958 και το 1964.
Σε ηλικία ενενήντα οκτώ ετών «έφυγε», πλήρης ημερών, ο Λυκούργος Καλλέργης (1914-2011), γιος του πρωτοπόρου αγωνιστή του εργατικού και συνδικαλιστικού κινήματος, Σταύρου Καλλέργη. Ο γνωστός ηθοποιός και σκηνοθέτης είχε εκλεγεί το 1977 με το ΚΚΕ βουλευτής στην Α’ Αθήνας.
Πριν από λίγες μέρες πέθανε σε ηλικία 98 ετών ο πρώην υπουργός (ΕΡΕ και Ν.Δ.) Νικόλαος Μάρτης. Το βιβλίο του «Η πλαστογράφηση της ιστορίας της Μακεδονίας» τιμήθηκε το 1985 από την Ακαδημία Αθηνών.
Άλλοι έξι έφτασαν στην ηλικία του Καλλέργη: ο βουλευτής Υδρας Ιάκωβος Τομπάζης (1849-1947), ο βουλευτής Αχαΐας Πολυζώης Οικονομίδης (1895-1993), ο φιλελεύθερος βουλευτής Αττικοβοιωτίας Ανδρέας Τριανταφυλλίδης (1897-1995), ο επίσης φιλελεύθερος βουλευτής Πειραιά Γεώργιος Τζατζάνης (1904-2002), ο υπουργός Συγκοινωνιών στην υπηρεσιακή κυβέρνηση Παρασκευόπουλου, Επαμεινώνδας Στασινόπουλος (1900-1998), καθώς και ο βουλευτής Φλωρίνης Γεώργιος Αριστείδου (1892-1990).
Από τα πιο γνωστά ονόματα πολιτικών που έζησαν ενενήντα επτά χρόνια ήταν ο εκ Τήνου ορμώμενος, οικονομολόγος και βουλευτής Επικρατείας το 1977 με τη Ν.Δ., Γεώργιος Κοντογεώργης (1912-2009).
Ο Κοντογεώργης ήταν υπουργός Ανευ Χαρτοφυλακίου, αρμόδιος για τις διαπραγματεύσεις ένταξης της Ελλάδας στην ΕΟΚ το διάστημα 1977-1980 και μετέπειτα Ευρωπαίος επίτροπος.
Ενενήντα επτά χρόνια έζησαν επίσης ο βουλευτής Αττικής Λάμπρος Καλλιφρονάς (1856-1950), γιος του υπουργού, βουλευτή και δημάρχου Αθηναίων Δημήτρη Καλλιφρονά, καθώς και ο βουλευτής Ηλείας και υπουργός Γεώργιος Στεφανόπουλος (1903-2000), αδελφός του πρωθυπουργού Στέφανου Στεφανόπουλου.
Στην ίδια ηλικία απεβίωσε και ο φιλομοναρχικός δικαστικός Κωνσταντίνος Κόλλιας (1901-1998), ο οποίος συνεργάστηκε με το καθεστώς της απριλιανής δικτατορίας αναλαμβάνοντας την πρωθυπουργία και στη συνέχεια ακολούθησε τον τέως βασιλιά στην Ιταλία μετά το αποτυχημένο βασιλικό κίνημα.
Στην ομάδα των ενενηνταεπτάρηδων μπορούν να προστεθούν και δύο ΕΔΑΐτες βουλευτές του 1958, όταν η Αριστερά ήταν αξιωματική αντιπολίτευση: ο δικηγόρος, βουλευτής Ιωαννίνων Μιχαήλ Χριστογιώργος (1911-2008) και ο αγρότης από την Κίσσαμο, βουλευτής Χανίων Ιωάννης Κοντουδάκης (1908-2005).
Τέλος, με έναν χρόνο παραπάνω από τη σημερινή ηλικία του επίτιμου προέδρου της Ν.Δ., Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, μας «αποχαιρέτησαν» αρκετοί βουλευτές μεταξύ των οποίων ο βουλευτής Λασιθίου και υπουργός Εμμανουήλ Κοθρής, γιος του φιλελεύθερου βουλευτή Μιχαήλ Κοθρή, και ο κεντρώος βουλευτής και υπουργός Παυσανίας Κατσώτας.
Οι γυναίκες της πολιτικής
Οι τρεις γυναίκες της ΕΔΑ το 1958. Από αριστερά Σβώλου, Μπενά, θανασέκου.
Αν και οι γυναίκες ζουν γενικά περισσότερα χρόνια από τους άνδρες, στην ελληνική πολιτική σκηνή δεν συναντάμε καμία αιωνόβια πολιτικό. Αυτό οφείλεται στην πολύ περιορισμένη παρουσία των γυναικών σε σύγκριση με την ανδρική εκπροσώπηση.
Παρ’ όλα αυτά υπάρχουν Ελληνίδες που αναμείχθηκαν με την πολιτική και ξεπέρασαν τα 90 χρόνια ζωής.
Μία από αυτές, η Βάσω Θανασέκου, παρά τις κακουχίες που γνώρισε με φυλακίσεις και εξορίες, είναι εν ζωή και είναι έναν χρόνο μεγαλύτερη από τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη (γεννήθηκε το 1917 και στις 5 του περασμένου Ιουλίου έγινε 96 ετών). Η Θανασέκου έχει κάνει σπουδές Πολιτικών Επιστημών στο Παρίσι και έχει καταγραφεί στις εκλογές του 1956 ως η πρώτη γυναίκα βουλευτής της ΕΔΑ. Σήμερα ζει στον Χολαργό, διαβάζει, βλέπει τηλεόραση και πίνει ένα ποτηράκι κρασί μεσημέρι-βράδυ. Ακολουθεί εν ζωή μία ακόμη ΕΔΑΐτισα, η 93χρονη Ελένη Μπενά, βουλευτής Πειραιά το 1958 και το 1961. Με ζεστή νεανική φωνή και εξαιρετική διαύγεια πνεύματος μας είπε ότι υπήρξε καπνίστρια, αλλά έχει κόψει το τσιγάρο 35 χρόνια και ότι τρώει απ’ όλα –πολύ ελαφρά το βράδυ- αποφεύγοντας το αλάτι.
Δύο πράγματα θεωρεί πολύ σημαντικά στη ζωή, όπως της έλεγε και ο σύζυγός της βουλευτής Θεσσαλονίκης της ΕΔΑ, Δημήτρης Κελτεμλίδης: το μυαλό και τα πόδια (αντιμετωπίζει πρόβλημα με τα γόνατά της) και ότι για τη μακροζωία βοηθούν η αισιοδοξία, η δραστηριότητα και η πίστη σε ένα περιεχόμενο-όραμα ζωής. Με συνείδηση ότι ολοκληρώνει τον βιολογικό της κύκλο η επιθυμία της είναι να «φύγει» όρθια.
Πάνω από εννέα δεκαετίες έζησε και η Λίνα Τσαλδάρη (1887-1981), η πρώτη Ελληνίδα υπουργός, σύζυγος του ηγέτη του Λαϊκού Κόμματος και πρώην πρωθυπουργού Παναγή Τσαλδάρη, η οποία απεβίωσε 94 ετών.
Στην ίδια ηλικία «έφυγε» και η Μαρία Καραγιώργη-Γυφτοδήμου (1918-2012), βουλευτής Μαγνησίας της ΕΔΑ, σύζυγος του γιατρού και διευθυντή του «Ριζοσπάστη», Κώστα Καραγιώργη-Γυφτοδήμου, ενισχύοντας το «λόμπι μακροζωίας» των στελεχών της ΕΔΑ που αποδεικνύονται από τα πλέον «γερά κόκαλα» της πολιτικής μας ιστορίας.
Δημοσιεύτηκε στην "Εφημερίδα των Συντακτών" στις 18/11/2013
