Έγκλημα και τιμωρία στην Οθωμανική αυτοκρατορία
Δημοσιεύτηκε: 04 Ιαν 2020, 19:11
Επανερχόμαστε τώρα σε αυτό με το οποίο είχαμε αρχίσει το κεφάλαιο αυτό, στο ότι δηλαδή η δολοφονία χωρίς κλοπή θεωρούνταν ιδιωτική υπόθεση, αν και, όπως έγινε ήδη φανερό, ακόμη και στην περίπτωση αυτή το δικαστήριο εμπλεκόταν με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο. Πιο ανησυχητικό ήταν για την οθωμανική δικαιοσύνη, όταν ο φόνος ή ο τραυματισμός ήταν συνέπεια άλλων αιτίων, όπως για παράδειγμα η κλοπή ή ο βιασμός, οπότε έμπαινε σε κίνδυνο η δημόσια ασφάλεια και η κοινωνική γαλήνη: Στις 6 Μαΐου 1651 ο 'Ali Bey και η σύζυγος του παρουσιάστηκαν στο δικαστήριο του Yeni§ehir και κλήτευσαν οκτώ χριστιανούς από διάφορα χωριά της περιοχής και τους κατηγόρησαν ότι πριν από πέντε ημέρες τα μεσάνυχτα επιτέθηκαν στο σπίτι τους, τους έβαλαν φωτιά και λεηλάτησαν την περιουσία τους· απο τη φωτιά, μάλιστα, κάηκε ο πατέρας της συζύγου, ο Mumi Bey ζητούν από το δικαστήριο να πράξει τα δέοντα σύμφωνα με τον ιερό νόμο (çer'en merkum zimmilerden suai olunub mucibi icra olunmak matlubumuzdur)·
αυτοί αρνούνται τις κατηγορίες, αλλά οι κατήγοροι προσάγουν μάρτυρες που τις επιβεβαιώνουν επιπλέον, κάποιοι μουσουλμάνοι, τα ονόματα των οποίων δίνονται στο παράρτημα , καταθέτουν για το ποιόν των ανθρώπων αυτών, λέγοντας οτι πρόκειται για άτομα κακής διαγωγής και ταραχοποιά στοιχεία- μετά από αυτά οι κατηγορούμενοι ομολογούν οικειοθελώς ο καθένας ότι είναι ληστές (harami) και ότι αυτοί σκότωσαν τον Mumi Bey μετά την ομολογία τους παραδίδονται στον βοϊβόδα της πόλης για να τους αποδοθεί αυτό που τους αξίζει (hakiarindan gelinmek içiin)1
Το τι ήταν αυτό που τους άξιζε το μαθαίνουμε από μία εγγραφή που καταχωρήθηκε λίγο παρακάτω, στις 15 Μαΐου 1651: Κάποιοι από αυτούς κατάφεραν να δραπετεύσουν, ενώ οι υπόλοιποι απαγχονίστηκαν18· για έναν από τους απαγχονισθέντες μαθαίνουμε μερικά πράγματα: Είχε δύο ανήλικα παιδιά, μιαν κόρη κι έναν γιο, κατοικούσε κι εργαζόταν ως βοσκός στο τσιφλίκι του Çeyhzade Yusuf Efendi στο χωριό Büyük Sofular είχε κάποτε ασπαστεί το Ισλάμ μετονομαζόμενος σε Mahmud, ενώ μετά την εκτέλεση του δεν βρέθηκε κανείς άνθρωπος για παράδειγμα κάποιος συγγενής, να αναλάβει την κηδεμονία των ανήλικων παιδιών και κληρονόμων του, με αποτέλεσμα η περιουσία να περιέλθει στο βακούφι στο οποίο ανήκε το χωριό του19- πράγματι, δύσκολα θα μπορούσε να φανταστεί κανείς κάποιους χριστιανούς συγγενείς, ακόμη κι αν υπήρχαν, ενός εξισλαμισμένου ληστή μιας ευρύτερης και εν μέρει εξαρθρωμένης συμμορίας, πρόθυμους να έχουν οποιαδήποτε σχέση μαζί του ή με την περιουσία του!
Έχουμε, λοιπόν, μια περίπτωση ληστείας με φόνο εκ προμελέτης, αδικήματα που επέσυραν την εσχάτη των ποινών. Αυτό που έχει ενδιαφέρον, κατά τη γνώμη μας, είναι οι δύο μάρτυρες που επιβεβαιώνουν τις κατηγορίες: Λένε ότι υπήρξαν μάρτυρες στην υπόθεση αυτή, αλλά δεν επεξηγούν τον τρόπο και τις συνθήκες που έγινε αυτό: Βρισκόντουσαν μέσα στο σπίτι, ας πούμε για επίσκεψη; Άκουσαν φωνές ή/και είδαν τη φωτιά και επενέβησαν; Δεν διευκρινίζεται. Κρίνεται, όμως, αναγκαία και η κατάθεση επιφανών πολιτών, οι οποίοι επιβεβαιώνουν ότι πρόκειται για ταραχοποιοί στοιχεία Βέβαια στο τέλος οι κατηγορούμενοι ομολογούν, άλλα ακόμη και χωρίς την ομολογία τους, όπως θα δούμε παρακάτω, η καταδίκη τους θα ήταν σίγουρη.
Σε μιαν ανάλογη περίπτωση μιας άλλης συμμορίας που διαφοροποιείται στο οτι αντί για φόνο έχουμε τραυματισμό, η τιμωρία είναι ανάλογη τραυματισμός δια της αποκοπής των άκρων.
Ο χριστιανός Nikola και η γυναίκα του απο το χωριό Dogana Bogazi κατηγόρησαν δύο τσομπανους, χριστιανούς επίσης, on πριν απο πεντεμιση μήνες, μαζί με μια συμμορία 15 συντρόφων τους, μπήκαν στο σπίτι τους, τους ζήτησαν χρήματα και τους τραυμάτισαν βάζοντας φωτιά στα μέλη του σώματος τους τους έκλεψαν, επίσης, πολύτιμα ενδύματα και κοσμήματα- οι κατηγορούμενοι ομολογούν την πράξη τους, και διατάζεται να κοπεί του καθενός το δεξί χέρι από τον καρπό, και το αριστερό χέρι από τον ταρσό20 Μαθαίνουμε οτι τα θύματα ήταν έμποροι.
Δεν αποκλείεται, η αναφορά σε 15 ληστές να είναι τυπική εκφραση-αριθμος για τον προσδιορισμό μιας πολυάριθμης συμμορίας" Ίσως πιο συχνές να ήταν οι περιπτώσεις κλοπών που δεν συνοδεύονταν απο σοβαρό τραυματισμό ή, ακόμη χειρότερα, από φόνο.Στα αδικήματα αυτού του είδους φαίνεται ότι, όταν αποδεικνύονταν, η πιο συχνή τιμωρία ήταν η καταδίκη στα κάτεργα, δηλαδή στα πολεμικά πλοία
Ο Huseyn Bali από το χωριό Ada στον κάζα του Yeniçehir κατηγορεί τρεις χριστιανούς τσομπάνους ότι πριν από τέσσερεις μέρες, κατά το δεύτερο μισό της νύχτας, αφού τρύπησαν έναν τοίχο του σπιτιού του μπήκαν μέσα και του έκλεψαν πολυτελή ενδύματα συνολικής αξίας 6 000 άσπρων, τα οποία φύλαγε σε χώρο προστατευμένο- οι κατηγορούμενοι αρνούνται την κατηγορία, άλλα ο ενάγων προσάγει έξι μάρτυρες από το ίδιο χωριό, οι οποίοι επιβεβαιώνουν την κατηγορία, και επιπλέον καταθέτουν ότι πρόκειται για ταραχοποιά στοιχεία- βάσει της μαρτυρίας αποφασίζεται ότι έχει αποδειχθεί επαρκώς σύμφωνα με τον ιερό νόμο ότι πρόκειται για ληστές (sarikun) και ταραχοποιά στοιχεία (sa'iyun-i fesad fil-arz), και διατάζεται η παράδοση τους στα πολεμικά πλοία τόσο για αποφυγή ταραχών όσο και για την υποστήριξη του ιερού πολέμου (def-i fesad ve i'ane-i cihad içun mezburun Yorgo ve Todori ve Miho sefine-i guzata def olunub)22
Στην ίδια ακριβώς τιμωρία με το ίδιο ακριβώς σκεπτικό καταδικάστηκε και ο χριστιανός Dimo ν Yani από το χωριό Goiova, ο οποίος συνελήφθη μαζί με συντρόφους του στην προσπάθεια του να διαφύγει, μετά απο επίθεση που είχαν επιχειρήσει στο σπίτι του Mehmed b Ahmed στο χοψιο Kuçuk Keserli του ναχιγιε Platamona, και μετά απο κραυγές για βοήθεια του τελευταίου, one οποίες ανταποκρίθηκαν οι μουσουλμάνοι γείτονες του21
Και σε μια περίπτωση προσπάθειας βιασμού που συνοδεύτηκε απο τραυματισμό, η τιμωρία ήταν πάλι καταδίκη στα πολεμικά πλοία(Kauldron)
Η Fahn bt IK as απο το χωρίο Menteseli του κάζα Yeniçehir κατηγόρησε τον συγχωριανό της Yahya b 'Ali οτι πριν απο τρεις ήμερες μπήκε στο σπίτι της και της «ρίχτηκε» με την πρόθεση «αισχρών πράξεων» (fa'al-i §eni')· όταν αυτή κάλεσε σε βοήθεια βάζοντας τις φωνές, της επιτέθηκε με μαχαίρι και τραυμάτισε αυτήν στο δεξί χέρι, ενω την αδερφή vr\c στο αριστερό χέρι. O Yahya αρνείται τις κατηγορίες, άλλα οι ενάγουσες φερνουν δυο μάρτυρες, οι οποίοι καταθέτουν οτι τη συγκεκριμένη μέρα και ωρα είδαν τον κατηγορούμενο να βγαίνει απο το σπίτι των δυο γυναικών επιπλέον, πέντε συγχωριανοί τους ανάμεσα τους και ο ιμαμης του χωρίου, καταθέτουν οτι πρόκειται περί ανθρώπου με κακή συμπεριφορά, ο οποίος πάντα πίνει κρασί και τριγυρνάει τα βράδια μέσα στο χωριό με μαχαίρι', βάσει των καταθέσεων παραδίδεται στον ζαμπιτη του χωριού, για να μεταφερθεί στο πλοίο του σαντζακμπεη του Inebahti ως κωπηλάτης μέχρι να σταματήσει εμφανώς η κακή του συμπεριφορά και να βελτιωθεί (mezbur Yahya'nin suihaldan rucu'u zahir olub îslah-i nefs edinceye degin Inebahti sancakbeyi sefinesine kurege verilmek içun )24
Ωστόσο, σε μια άλλη περίπτωση, στην οποία ο βιασμός δεν μπόρεσε μεν να αποδειχθεί, άλλα συγχωριανοί κατέθεσαν για το ποιόν του κατηγορουμένου, η τιμωρία ήταν απλώς φυλάκιση.
Ο αγένειος νεαρός (sab-i emred) Musli b Mustafa απο το χωρίο Hisarlik Ardi κατηγόρησε τον συγχωριανό του 'Osman b Mustafa ότι πριν απο τεσσερεις ήμερες, κατά τις πρωινές ώρες, σε μια τοποθεσία κοντά στην πόλη του Yenisehir, τον έπιασε και διά της βίας τού έκανε αισχρές πράξεις ( beni ahz edub fuzulî fa'al-i seni' eylemisdir) ο κατηγορούμενος αρνείται την κατηγορία, και ο νεαρός δεν μπορεί μεν να την αποδείξει με μάρτυρες, ζητάει όμως από το δικαστήριο να ρωτήσει συγχωριανούς τους για το ποιόν αυτού του ανθρώπου· πράγματι, καταθέτουν εννιά συγχωριανοί τους, ανάμεσα τους ο ιμάμης και ο χότζας του χωριού, οι οποίοι τον περιγράφουν με τα πιο μελανά χρώματα συνεχώς φέρνει αγνώστους στο σπίτι του και διαπράττει ακολασίες στον γυναικωνίτη- πρόκειται για άνθρωπο της παρακμής και ταραχοποιό
στοιχείο που δημιουργεί προβλήματα στους κάτοικους του χ(υριου οι αξιοσέβαστοι δικαστές πρέπει, κατά τη γνώμη τους, να τον τιμωρήσουν Πράγματι, παρόλη την έλλειψη μαρτύρων για τη συγκεκριμένη κατηγορία, με μονή την παραπάνω κατάθεση συγχωριανών, παραδίδεται ο κατηγορούμενος στο ζαμπιτη του χωρίου, για να φυλακιστεί25 [/b]
απο εδώ
https://phdtheses.ekt.gr/eadd/handle/10442/14259
σελίδες 112-116
