Οι Μανιάτες στην Επανάσταση του 1821
Σταύρος Καπετανάκης , πρόεδρος Λακωνικών ΣπουδώνΔημήτριος Δραγωνάκος-Γρηγοράκης έπαρχος Θήρας
( Την πρώτη Μαΐου 1822 ο Κωνσταντίνος Μεταξάς διορίστηκε ως ένας από τους αρμοστές των Κυκλάδων. Τα νησιά τούς δέχτηκαν με επιφυλάξεις ή ακόμη και αντιθέσεις, ιδιαίτερα οι κάτοικοι καθολικού θρησκεύματος. Μετά την είδηση της εισόδου του Δράμαλη στην Πελοπόννησο κυκλοφόρησε η πληροφορία ότι οι Τούρκοι κατέλαβαν όλον το Μοριά. Εμφανίστηκε εκείνο τον καιρό μοίρα του αιγυπτιακού στόλου που πήγαινε προς το Βόσπορο και οι κάτοικοι της Σαντορίνης, πρωτοστατούντων των καθολικών, κατέβασαν την ελληνική σημαία, δεν συμφώνησαν να ανυψώσουν την τουρκική και την αντικατέστησαν με τη σημαία της Ιερουσαλήμ. Ο Κ. Μεταξάς βλέποντας την προς αυτόν ψυχρότητα των κατοίκων αποφάσισε να φύγει. Αλλά το πλοιάριο στο οποίο επέβαινε αναγκάστηκε να γυρίσει πίσω από 80 οπλοφόρους Σαντοριναίους και τέθηκε υπό κράτηση. Είχαν σκοπό αν έρχονταν οι Τούρκοι να παραδώσουν το Μεταξά για να σωθούν οι ίδιοι. Τότε επέστρεψε ένα πλοίο από την Αμοργό με Κεφαλλονίτες και πλοίαρχο το Μπερερή, ο οποίος με 40 οπλισμένους ναύτες τον απελευθέρωσαν. Αρχηγός στην κίνηση αυτή ήταν ο Σαντοριναίος Λογοθέτης, τον οποίο κράτησε ο Μεταξάς ως όμηρο μέχρι να πάει στο πλοίο, για να αναχωρήσει ασφαλής από τη Σαντορίνη. )
Ο Δημήτριος Δραγωνάκος-Γρηγοράκης στις 9 Μαΐου του 1823 διορίστηκε έπαρχος Σαντορίνης μετά από την πρόταση του Εκτελεστικού και την εκλογή του από το Βουλευτικό. Ο κλάδος των Δραγωνιάνων-Γρηγοράκηδων είχε στενό δεσμό με τον Πετρόμπεη, τότε πρόεδρο του Εκτελεστικού και ίσως οφείλεται η επιλογή του ως επάρχου στο γεγονός ότι ήταν ανιψιός του.
(…)
Τον νέο έπαρχο της Θήρας προσεταιρίστηκαν οι πλειοψηφούντες καθολικοί το θρήσκευμα, οι οποίοι στο πρόσφατο παρελθόν δεν είχαν επιδείξει την αρμόζουσα συμπεριφορά στον προηγούμενο έπαρχο Κωνσταντίνο Μεταξά.
(…)
Δεν εγνώριζε ή δεν θέλησε ο Δραγωνάκος να αναφέρει ότι οι εκλεγέντες δημογέροντες της Σαντορίνης [ οι καθολικοί δηλαδή ] ήταν αυτοί που είχαν κατεβάσει την ελληνική σημαία και είχαν κρατήσει τον αρμοστή Κ. Μεταξά, με σκοπό να τον παραδώσουν στους Τούρκους, ενώ οι αποτυχόντες [ στις εκλογικές διαδικασίες , οι ορθόδοξοι δηλαδή ] ήταν εκείνοι που στήριζαν την επανάσταση.
Σε αναφορά από τη Νάξο του Νικολάου Κόκκου της 18ης Ιουλίου 1823 αναφέρεται: «…ο κύριος έπαρχος συνοδευόμενος μετ’ αυτής (της εναντίας φατρίας) και μετά των αντιδιοικητικών και εχθρών του ημετέρου γένους Λατίνων, δυνάμει των αρμάτων εκτελούν άνευ συστολής τους ολεθρίους αυτών σκοπούς, ξυλίζοντες, φυλακώνοντες και τζερεμετίζοντες
ανηλεώς…».
Στις 11 Αυγούστου ο Δημήτριος Δραγωνάκος σε αναφορά του προς τον Υπουργό των Εσωτερικών Γρηγόριο Δικαίο διεκτραγώδησε τις περιπέτειές του. Σύμφωνα με τη διαταγή τής Κυβέρνησης είχε διενεργηθεί εντός της προθεσμίας δια των δημογερόντων έρανος. Τα χρήματα κρατούσαν οι Δημογέροντες για να τα παραδώσουν στους πληρεξούσιους των τριών νήσων (Ύδρας, Σπετσών και Ψαρών). Στις 7 Αυγούστου έφθασαν στη Νάξο οι πληρεξούσιοι των τριών νήσων και τους δόθηκε το προϊόν του εράνου. Κατόπιν του ζήτησαν να αλλάξει όλους τους Δημογέροντες και προκρίτους των χωριών, τους οποίους είχε εκλέξει ο λαός και να βάλει άλλους, που είχαν φέρει αυτοί με τα πλοία τους και μερικούς οπαδούς τους, ακόμη να αντικαταστήσει τον γραμματέα και τον αστυνόμο. Στη συνέχεια παρουσίασαν ένα αντίγραφο διαταγής από την Ύδρα, να τους παραδώσει τους ταραχοποιούς και φυγάδες που βρίσκονταν στη Σαντορίνη, χωρίς να φανερώσουν τα ονόματά τους. Όταν βρήκαν αντίρρηση, έφεραν τους ναύτες και έπιασαν ορισμένες θέσεις σαν να ήταν εχθροί και τελικά αφόπλισαν και φυλάκισαν αυτόν στα πλοία, αφού του πήραν τα χρήματα και τα όπλα του και το ίδιο έγινε με τους στρατιώτες της φρουράς.
Την επομένη 12 Αυγούστου ο Δημήτριος Δραγωνάκος έγραψε επιστολή στον Αναστάσιο Μαυρομιχάλη, στην οποία του περιέγραψε αναλυτικά τις περιπέτειές του, ζητώντας τη συμπαράστασή του και τελείωνε με την παράκληση να στείλει το γράμμα του αυτό στον Πετρόμπεη.
Στη Μάνη δεν άργησε να φθάσει η είδηση της σύλληψης και φυλάκισης του επάρχου Σαντορίνης Δημητρίου Δραγωνάκου και της μεταφοράς του στην Ύδρα, όπου παρέμενε σιδηροδέσμιος. Τότε ο αδελφός του Γεώργιος θέλησε να εκδικηθεί. Πήρε αρκετούς Μανιάτες και πήγε στην Καλαμάτα, όπου περιόρισε (αληκότισε) τον εκεί έπαρχο Αντώνιο Μάρκου, ο οποίος ήταν Υδραίος. Οι Δημογέροντες της Καλαμάτας απευθύνθηκαν στον Αντωνάκη Μαυρομιχάλη, ο οποίος τελικά έπεισε το Γεώργιο Δραγωνάκο να παραιτηθεί των σχεδίων του. Του υποσχέθηκε ότι θα έγραφε στη Διοίκηση για να τακτοποιηθεί η υπόθεση και να ελευθερωθεί ο αδελφός του και οι άνθρωποί του και να επιστραφούν τα όπλα και τα πράγματά τους. Για περισσότερη ασφάλεια ο Αντώνιος Μαυρομιχάλης έβαλε και τον ανιψιό του Ηλία Κατσάκο με μερικούς άνδρες να προστατεύουν τον Έπαρχο Καλαμάτας στο κονάκι του.
Τελικά ο Δημήτριος Δραγωνάκος καθαιρέθηκε από το αξίωμα του επάρχου και άφησε πίσω του χρέη 4.736, 6 γρόσια/παράδες.
Να σημειωθεί ότι στη Νάξο έλαβαν χώρα ανάλογες ιστορίες. Οι της Δυτικής εκκλησίας Νάξιοι δεν πλήρωναν φόρους, ισχυριζόμενοι ότι προστατεύονται από το βασιλιά της Γαλλίας.
Στις 27 Μαρτίου 1825 το Εκτελεστικό διέταξε να δοθούν 8.050 γρ. στο Δημήτριο Δραγωνάκο-Γρηγοράκη διατελέσαντα έπαρχο Σαντορίνης.
Νέος έπαρχος Σαντορίνης διορίστηκε στις 22 Ιανουαρίου 1824 ο Ιωάννης Κοκκίνης.
Από ένα έγγρφο του Υπουργείου Εσωτερικών της 7 Δεκεμβρίου 1823, απευθυνόμενο προς τους δημογέροντες και τους κατοίκους της Σαντορίνης, φαίνεται ότι έληξε η περιπέτεια του νησιού με την εκεί επιστροφή των δημογερόντων.
δεν εγινε καθολικοτατη ;;; 
