Είχα γράψει άλλη απάντηση, αλλά επειδή βρήκα το άρθρο του Γουναρίδη, όπου εξηγεί το θέμα πιο αναλυτικά (Η εξέλιξη της ταυτότητας των Ελλήνων στη Βυζαντινή αυτοκρατορία), αναθεώρησα.Chronicle έγραψε: ↑24 Μαρ 2020, 08:27Αν καταντούσε κάποιος στους δικούς σου ακροβατικούς αυτοσχεδιασμούς, θα έλεγε ότι η φράση "Αυτή η ακραιφνής «ελληνόφοβη» αντίληψη είχε ως στόχο να υποτιμήσει την επιθυμία για γνώση της ουσίας του αρχαίου πολιτισμού" μαζί με την διατύπωση περί "ΕΘΝΙΚΗΣ κοινότητας" Ελλήνων, δείχνει ότι ο Γουναρίδης είναι... νεοπαγανιστής που καταδικάζει τους βυζαντινούς θεοκράτες για ανθελληνισμό.
Λοιπόν, ο Γουναρίδης δεν απέχει και πολύ από αυτό που περιγράφεις. Νεοπαγανιστής δεν ήταν φυσικά, αλλά θεωρούσε ότι η επίσημη βυζαντινή ιδεολογία κατέπνιγε τη φωνή των υπήκοων εθνικών ομάδων (και της ελληνικής).
(σ. 54) «οι ιδιαιτερότητες των εθνικών ομάδων που αποτελούν τον πληθυσμό της αυτοκρατορίας μοιάζουν να χάνονται στη ρωμαϊκή προσωνυμία, την εβραϊκή μυθολογία και την πεποίθηση του περιούσιου λαού. Ωστόσο, αντίθετα από τα άτομα που ενστερνίστηκαν την αντίληψη αυτή και τα οποία ενσωματώθηκαν σε αυτό που οι πηγές ονομάζουν ‘γένος Ρωμαίων’, οι διάφορες εθνικές ομάδες παραμένουν αναλλοίωτες˙ στις στιγμές κρίσης διακρίνονται σαφώς, όταν δεν αντιμετωπίζουν εχθρικά η μία την άλλη»
(σ. 61) «Οι λόγιοι ζουν σε έναν κόσμο όπου κυριαρχεί η ελληνική γλώσσα, η ελλήνιος φωνή. Ωστόσο, όταν δεν μιλούν μεταξύ τους, όταν γράφουν για τους ανθρώπους της εξουσίας, μάταια θα αναζητήσουμε μνείες για Έλληνες, όχι γιατί δεν υπάρχουν, αλλά γιατί δεν έχουν δικαίωμα μνημόνευσης. Ο μόνος που πολιτικά υφίσταται είναι ο Ρωμαίος».
Κράτος και εκκλησία απέρριπταν την ουσία του ελληνικού πολιτισμού και ήθελαν μια ελληνική παιδεία "ντεκαφεϊνέ" (για να θυμηθούμε τον χαρακτηρισμό του Καλδέλλη):
(σ. 59) «Η πολιτική ενσωμάτωσης της ελληνικής παιδείας συνίσταται στο να αποφεύγει την πρόκληση, να χρησιμοποιεί την ελληνική παιδεία, με την παραδοχή ότι είναι υποδεέστερη» (σ. 60) «Από τα αναθέματα κατά της διδασκαλίας του Ιωάννη Ιταλού ας σημειώσουμε το γεγονός ότι η ελληνική παιδεία μπορεί να υπάρχει μόνο σαν τυπική διαδικασία».
Το τριπλό σχήμα (ρωμαϊσμός,ελληνισμός, ορθοδοξία) το χαρακτηρίζει «σχιζοφρένεια της ταυτότητας (ελληνική, ρωμαϊκή, χριστιανική)» (σ. 53)
Το περίεργο είναι ότι σ' αυτό το άρθρο (του 1999) ερμηνεύει εντελώς διαφορετικά τη λαϊκή επιγραφή της Κορίνθου, σε σχέση με το τελευταίο του άρθρο (του 2017), και την παραθέτει ολόκληρη, χωρίς περικοπές:
(σ. 67) «Όποιο και αν είναι το περιεχόμενο μιας επίκλησης που κάποιος χριστιανός χαράζει σε ένα τοίχο στην Κόρινθο, δείχνει ότι οι Έλληνες, σαν μια κοινότητα, είναι πάντα παρόντες ανάμεσα στους κατοίκους της αυτοκρατορίας»
Και λαϊκός ελληνοχριστιανισμός (αναφερόμενος στο κείμενο του Αναστάσιου Σιναΐτη για τον Πλάτωνα που έγινε Χριστιανός στον Άδη):
(σ. 68) «Θα πρέπει να δούμε στην απάντηση [του Σιναΐτη] τη δύναμη της μνήμης, που δεν επιτρέπει την καταδίκη αυτών που ήταν οι προπάτορες και κυρίως ο κατ΄εξοχήν Έλληνας φιλόσοφος, ο Πλάτων. Στη λαϊκή συνείδηση ο Πλάτων γίνεται ο πρώτος Χριστιανός»
που όμως ερχόταν σε αντίθεση με την επίσημη Εκκλησία:
«[η αποδοχή των αρχαίων Ελλήνων] Ήταν μια πιθανή οδός, στην οποία η επίσημη εκκλησία πορεύθηκε στην αρχή και ίσως ακολούθησε στις δυσκολότερες ώρες της τουρκοκρατίας, αλλά κατά την βυζαντινή περίοδο απέρριψε, αντίθετα με το λαϊκό αίσθημα»