Ήταν το Βυζάντιο Ελληνικό;

[Pertinax]

Πόσο Ρωμαική είναι μια αυτοκρατορία που εξελληνίζει άλλους λαούς και ορθώς Ελληνίζει τους αγράμματους πολίτες της αυτοκρατορίας; Η Άννα Κομνηνή αναφέρει στην Αλεξιάδα «Και έστιν ιδείν και Λατίνον ενταύθα παιδοτριβούμενον και Σκύθην ελληνίζοντα και Ρωμαίον τα των Ελλήνων συγγράμματα μεταχειριζόμενον και τον αγράμματον Ελληνα ορθώς ελληνίζοντα».

Δεν υποστήριξα πως ήταν ρωμαϊκή/ρωμανική. Κάτι άλλο ήταν: ρωμαίικη. Η διαφορά είναι ότι για τους Ρωμιούς ο ελληνισμός αποτελούσε κομμάτι της ρωμιοσύνης, ενώ για τους Νεοέλληνες η ρωμιοσύνη αποτελεί κομμάτι του ελληνισμού.

[taxalata xalasa]

Πόσο Ρωμαική είναι μια αυτοκρατορία που εξελληνίζει άλλους λαούς και ορθώς Ελληνίζει τους αγράμματους πολίτες της αυτοκρατορίας; Η Άννα Κομνηνή αναφέρει στην Αλεξιάδα «Και έστιν ιδείν και Λατίνον ενταύθα παιδοτριβούμενον και Σκύθην ελληνίζοντα και Ρωμαίον τα των Ελλήνων συγγράμματα μεταχειριζόμενον και τον αγράμματον Ελληνα ορθώς ελληνίζοντα».

Δεν υποστήριξα πως ήταν ρωμαϊκή/ρωμανική. Κάτι άλλο ήταν: ρωμαίικη. Η διαφορά είναι ότι για τους Ρωμιούς ο ελληνισμός αποτελούσε κομμάτι της ρωμιοσύνης, ενώ για τους Νεοέλληνες η ρωμιοσύνη αποτελεί κομμάτι του ελληνισμού.

Σαν Ρωμιός σου δινω Το νεοελληνικό παραμύθι ειναι μπαζο.

[Chronicle]

1) Στο βυζάντιο δεν υπήρχε "ρωμιοσύνη". Αν χρησιμοποιηθεί σήμερα αναδρομικά αυτός ο όρος, ουσιαστικά αναφέρεται στη ρωμαϊκότητα. Η ρωμαϊκότητα ήταν μία συνιστώσα της βυζαντινής ταυτότητας, συνδεδεμένη με το κύρος του αρχαίου ρωμαϊκού κράτους αλλά πολιτισμικά και γενεαλογικά απολατινοποιημένη. Η ρωμαϊκότητα όχι μόνο δεν ήταν κάποιο "όλον" που θα μπορούσε να "εμπεριέχει" τον ελληνισμό, αλλά αντιθέτως, όπως δείξαμε, ρωμαϊκότητα και ελληνικότητα ήταν "άλλο" και "άλλο", δύο διακριτές υπερδυνάμεις της εποχής που συνέθεταν τη βυζαντινή ταυτότητα.

2) Η μεταβυζαντινή ρωμ(α)ιοσύνη δεν είναι φυσικά "κομμάτι του ελληνισμού", είναι ο ίδιος ο ελληνισμός αποδεσμευμένος πλέον από τα σημαινόμενα του πάλαι ποτέ ζωντανού ρωμαϊκού κράτους. Είναι ο ελληνισμός ο ιστορικός, ο ρεαλιστικός, που δεν υπερπηδά με νεοπαγανιστικά σάλτα την ιστορία κατά το δοκούν, αλλά συμπεριλαμβάνει όλους τους σταθμούς του ιστορικού ελληνισμού που περνά από από την αρχαιότητα, στην ορθοδοξία, το βυζάντιο, την Τουρκοκρατία και το ανεξάρτητο ελληνικό κράτος.

[Pertinax]

Ο Θεόδωρος επίσκοπος Αλανιας αναφέρει για την πτώση της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους: "Εάλω μεν η πατρίς αλλ' ανδρί σοφώ πας τόπος Ελλάς."

Αυτό μάλλον είναι παρομοίωση. Δηλαδή όπως για έναν σοφό κάθε τόπος στον οποίο κατοικεί είναι Ελλάδα (=χώρα των σοφών), έτσι για έναν Κωνσταντινουπολίτη κάθε τόπος είναι Κωνσταντινούπολη.

Για έναν Κωνσταντινοπολίτη ή για έναν σοφό ;

Δηλαδή Κωνσταντινούπολη=πόλη των σοφών=Ελλάς;
Και αυτό παίζει, αν σκεφτούμε πόσο αυτάρεσκοι ήταν οι διανοούμενοι της βασιλεύουσας. Με το σκεπτικό της φράσης του Θεόδωρου, ο λόγιος που κατέφυγε π.χ. στη Νίκαια θα την θεωρούσε Ελλάδα, όχι γιατί ήταν ανέκαθεν ελληνικό έδαφος, αλλά (κατά κύριο λόγο) γιατί είχαν εγκατασταθεί εκεί οι σοφοί Κωνσταντινουπολίτες.

Ο Ανδρέας Καισαρείας (563 - 637) έγραψε σχόλια στην Αποκάλυψη του Ιωάννη. Σχολιάζοντας το χωρίο 17,10 βασιλεῖς ἑπτά εἰσιν· διακρίνει επτά βασιλείες : Ασσύριοι ( Νίνος ) , Μήδοι ( Αρβάκης ) , Χαλδαίοι ( Ναβουχοδονόσορ ) , Πέρσες ( Κύρος ) , Μακεδόνες ( Αλέξανδρος ) , πρεσβυτέρα Ρώμη ( Ρωμύλος ) , Νέα Ρώμη ( Μέγας Κωνσταντίνος ) .

Ωραίο εύρημα αυτό.

Το ίδιο ακριβώς σχήμα αντιτείνει τον 12ο αιώνα ο Νικήτας της Σίδης προς τους Λατίνους Ρωμαίους για να υποστηρίξει ότι η παλαιά Ρώμη δεν είχε ούτε την εκκλησιαστική ούτε τη βασιλική πρωτοκαθεδρία.

Σύμφωνα με τον Νικήτα, η σειρά ίδρυσης των Πατριαρχείων ήταν: Ιεροσολύμων (Ιάκωβος Αδελφόθεος), Αντιοχείας (Πέτρος), Παλαιάς Ρώμης (Πέτρος), Αλεξανδρείας (Μάρκος) και Νέας Ρώμης (Μητροφάνης)

και η σειρά των 7 βασιλειών όπως την καταγράφει ο Ανδρέας Καισαρείας.

[Lugozzi]

Πόσο Ρωμαική είναι μια αυτοκρατορία που εξελληνίζει άλλους λαούς και ορθώς Ελληνίζει τους αγράμματους πολίτες της αυτοκρατορίας; Η Άννα Κομνηνή αναφέρει στην Αλεξιάδα «Και έστιν ιδείν και Λατίνον ενταύθα παιδοτριβούμενον και Σκύθην ελληνίζοντα και Ρωμαίον τα των Ελλήνων συγγράμματα μεταχειριζόμενον και τον αγράμματον Ελληνα ορθώς ελληνίζοντα».

Δεν υποστήριξα πως ήταν ρωμαϊκή/ρωμανική. Κάτι άλλο ήταν: ρωμαίικη. Η διαφορά είναι ότι για τους Ρωμιούς ο ελληνισμός αποτελούσε κομμάτι της ρωμιοσύνης, ενώ για τους Νεοέλληνες η ρωμιοσύνη αποτελεί κομμάτι του ελληνισμού.

Perti μπορείς να μου προτείνεις 2-3 βιβλία ενδεικτικά επί του θέματος?

[Pertinax]

Η ρωμαϊκότητα ήταν μία συνιστώσα της βυζαντινής ταυτότητας, συνδεδεμένη με το κύρος του αρχαίου ρωμαϊκού κράτους

Η ιδέα της translatio imperii έδινε τη δυνατότητα στο κράτος της Νέας Ρώμης (Ρωμανία) αφενός να συνδέεται με την αρχαία ρωμαϊκή αυτοκρατορία διατηρώντας το αυτοκρατορικό (=οικουμενικό) στάτους και αφετέρου να θεωρείται ξεχωριστό κράτος με εθνοτικό χαρακτήρα.

Στα παρακάτω παραδείγματα η Ρωμανία παρουσιάζεται ως πατρίδα όλων των βυζαντινών ελληνόφωνων. Και προφανώς οι ελληνόφωνοι δεν μπορεί να έβλεπαν ως δική τους πατρίδα ένα κράτος που αποτελούσε απλώς τη συνέχεια της αρχαίας ρωμαϊκής αυτοκρατορίας.


1) Τακτικά Λέοντος ΣΤ" του Σοφού. Προτροπή προς τους στρατηγούς των Θεμάτων.

[18.16] Ἴσθι οὖν, ὦ στρατηγέ, ὅτι οὐ μόνον σὺ αὐτὸς ὀφείλεις εἶναι σπουδαῖος καὶ φιλῶν τὴν πατρίδα, καὶ ὑπἐρ τῆς ὀρθῆς τῶν Χριστιανῶν πίστεως ἕτοιμος, εἰ οὕτως τύχει, καὶ αὐτὴν τὴν ψυχὴν τιθέναι, ἀλλὰ καὶ τοὺς ὑπό σε πάντας ἄρχοντας καὶ τῶν στρατιωτῶν ἅπαν τὸ πλῆθος τοιούτους παρασκευάζειν γενἐσθαι

«Γνώριζε, ω στρατηγέ, πως δεν οφείλεις να έχεις μόνον εσύ ζήλο και αγάπη για την πατρίδα και, αν χρειαστεί, να είσαι έτοιμος να θυσιάσεις την ζωή σου υπέρ της ορθής των Χριστιανών πίστης, αλλά πρέπει και να εμφυσήσεις αυτά τα ιδανικά σε όλους τους αξιωματικούς και σε όλο το πλήθος των στρατιωτών που βρίσκονται υπό την εξουσία σου».


2) Νεκρώσιμη ακολουθία για τους πεσόντες Ρωμαίους στρατιώτες των μικρασιατικών επαρχιών στους πολέμους εναντίον των Αράβων:

Εδείχθησαν πατρίδος
και του γένους παντός εδραιώματα
ζωήν την κάτω
παριδόντες ως πρόσκαιρον

[Pertinax]

Perti μπορείς να μου προτείνεις 2-3 βιβλία ενδεικτικά επί του θέματος?

Αφού διαβάσεις τα πιο "πιασάρικα" για την ελληνική συνείδηση των Βυζαντινών, π.χ.
Νίκος Σβορώνος, Το ελληνικό έθνος. Γένεση και διαμόρφωση του Νέου Ελληνισμού
Θεοδώρα Παπαδοπούλου, Συλλογική ταυτότητα και αυτογνωσία στο Βυζάντιο (η έκδοση της διατριβής εδώ)

πιάσε μετά αυτά που εστιάζουν στην εθνοτική φύση της ρωμαϊκής ταυτότητας των Βυζαντινών:
Gill Page, Οι Έλληνες πριν τους Οθωμανούς. O εθνισμός στο Ύστερο Βυζάντιο
Χρήστος Μαλατράς, Το γένος των Ρωμαίων τον 12ο αιώνα
Οδυσσέας Καλοδούκας, Η ρωμαϊκή ταυτότητα σε βυζαντινές πηγές του 11ου αιώνα

[Lugozzi]

Perti μπορείς να μου προτείνεις 2-3 βιβλία ενδεικτικά επί του θέματος?

Αφού διαβάσεις τα πιο "πιασάρικα" για την ελληνική συνείδηση των Βυζαντινών, π.χ.
Νίκος Σβορώνος, Το ελληνικό έθνος. Γένεση και διαμόρφωση του Νέου Ελληνισμού
Θεοδώρα Παπαδοπούλου, Συλλογική ταυτότητα και αυτογνωσία στο Βυζάντιο (η έκδοση της διατριβής εδώ)

πιάσε μετά αυτά που εστιάζουν στην εθνοτική φύση της ρωμαϊκής ταυτότητας των Βυζαντινών:
Gill Page, Οι Έλληνες πριν τους Οθωμανούς. O εθνισμός στο Ύστερο Βυζάντιο
Χρήστος Μαλατράς, Το γένος των Ρωμαίων τον 12ο αιώνα
Οδυσσέας Καλοδούκας, Η ρωμαϊκή ταυτότητα σε βυζαντινές πηγές του 11ου αιώνα

Ευχαριστώ πολύ!

Από Ρωμανιδη, Καλδελλη?

[Pertinax]

Ευχαριστώ πολύ!

Από Ρωμανιδη, Καλδελλη?

Η ρωμαϊκότητα του Ρωμανίδη είναι extra extra large (οι αρχαίοι Ρωμαίοι ήταν Έλληνες, αλλά τελικά οι Έλληνες έγιναν Ρωμαίοι - οι Ρωμαίοι της Δύσης είναι τα υπόδουλα στους κακούς Φράγκους αδέρφια μας κλπ). Θα μπερδευτείς. Τα γραπτά του δεν έχουν ιστορική μέθοδο.

Το Romanland του Καλδέλλη είναι πολύ καλό για να κατανοήσει κάποιος ότι η Ρωμανία μετά τον 7ο αιώνα είχε πολλά στοιχεία "εθνοτικού κράτους". Βλέπει όμως περισσότερη συνέχεια μεταξύ του κράτους αυτού και της αρχαίας ρωμαϊκής πολιτείας (Respublica) απ΄όση υπήρχε στην πραγματικότητα, με αποτέλεσμα να θεωρεί, λανθασμένα, ότι οι βασικοί ιστορικοί πρόγονοι των Ρωμιών ήταν οι αρχαίοι Ρωμαίοι.

[Ζαποτέκος]

Chronicle

Λένε τίποτα τα κιτάπια σου γι' αυτό ;

Ιωάννης Γεωμέτρης ( 10ος αι. ) :

Ἄκουε ταῦτα, γῆ θάλασσα καὶ πόλος
ψυχαὶ σοφῶν τε καὶ στρατηγῶν τῶν πάλαι·
Ἰσοκράτης ὥρισε ῥώμην καὶ φρένας,
Θουκυδίδης ἔμιξεν ὅπλα καὶ λόγους,
ῥήτωρ στρατηγὸς καὶ Περικλῆς καὶ Κίμων,
Ἀλκιβιάδης καὶ Θεμιστοκλῆς μέγας·
ἄμφω τέλειος Φωκίων, κρηπὶς λόγων,
Ἕλληνες ἄλλοι, μυρίοι Ῥώμης πρόμοι.
ἔφησε πρώτην τακτικὴν μαθημάτων
Πλάτων ὁ κλεινός, Σωκράτης τολμητίας
εἶχε τὰ πρῶτα τῶν ἀριστέων γέρα.
ἥρωες ἄρδην πάντες ἐξησκημένοι
Νέστωρ, Ὀδυσσεύς, ἀλλ᾽ Ἀχιλλεὺς καὶ πλέον |
δεινὸς θεωρεῖν τῶν ὅλων καὶ τὰς φύσεις,
κίνησιν ἄστρων καὶ φορὰν δι᾽ ἀέρος,
καὶ ῥυθμικῆς ἔμπειρος εὐαρμοστίας
ἰατρικός τε καὶ μαθητὴς Kενταύρου.
ἀλλ᾽ οἱ σοφοὶ νῦν ‒πλὴν ἐγὼ μωροὺς λέγω‒
τὴν γνῶσιν εἶπον ἐμποδὼν τῆς ἀνδρίας.

Νεοεληνική απόδοση :

Άκουσε αυτά, γη, θάλασσα και ουρανέ, ψυχές των σοφών και των παλαιών στρατηγών: ο Ισοκράτης όρισε τη δύναμη και τη φρόνηση, ο Θουκυδίδης συνδύασε τα όπλα και τα λόγια, ρήτορας και στρατηγός ήταν ο Περικλής κι ο Κίμων, ο Αλκιβιάδης και ο τρανός Θεμιστοκλής· τέλειος και στα δύο (ήταν) ο Φωκίων, το θεμέλιο των λόγων, και άλλοι Έλληνες, χιλιάδες πρόμαχοι της Ρώμης. Ο περίφημος Πλάτωνας είπε την τακτική πρώτη ανάμεσα στα μαθήματα, ο Σωκράτης κατείχε τα πρωτεία της τόλμης των αρίστων. Όλοι οι ήρωες ήταν τέλεια εκπαιδευμένοι: ο Νέστωρ, ο Οδυσσέας, αλλά ακόμα περισσότερο ο Αχιλλέας που ήταν ικανός να παρατηρεί τη φύση του σύμπαντος, την κίνηση και την τροχιά των άστρων μέσα στον αέρα, και ήταν πεπειραμένος στη ρυθμική αρμονία, γνώστης της ιατρικής και μαθητής του Κενταύρου. Αλλά οι τωρινοί σοφοί, εγώ όμως (τους) λέω ανόητους, είπαν τη γνώση εμπόδιο της ανδρείας.

σελ. 240 και 444 του κειμένου
http://ikee.lib.auth.gr/record/135088/f ... madaki.pdf

Άλλοι το έχουν ως Ρώμη και άλλοι ως ρώμη.
https://www.google.gr/books/edition/Ane ... frontcover
https://books.google.gr/books?id=m1FFAA ... 9.&f=false

Αν είναι με κεφαλαίο μοιάζει να θεωρεί τους Έλληνες προγόνους της ( Νέας ) Ρώμης. Και λογοπαίγνιο να είναι , Ρώμη - ρώμη , πάλι σημαντικό είναι που τα συνδέει με την γνώμη που είχαν οι αρχαίοι Έλληνες σοφοί για την ανδρεία , συγκρίνοντάς τους με τους σοφούς της εποχής του .

Δεν είναι τελείως αρνητικός ο Γεωμέτρης απέναντι στους αρχαίους Έλληνες παγανιστές.

τί καὶ Περικλῆς, Ἀλκιβιάδης, Κίμων
οἱ τῶν Ἀθηνῶν εὐπαγεῖς χρυσοῖ στύλοι,
οἱ τῶν λόγων ἄρχοντες, οἱ ῥήτρας πρόμοι,
οἱ τὴν φύσιν βλέποντες, οἱ γεωμέτραι
ἤστραπτον ἔργοις καὶ λόγοις τὴν Ἑλλάδα,
ἵπποις κατ᾽ αὐτό, ναυσί, πεζοῖς ἐκράτουν;
δόξης, τροπαίων, ἀρετῆς, σοφισμάτων
πᾶσαν θάλατταν, πᾶσαν ἐπλήρουν χθόνα·
Ἕλληνες οὗτοι· πλὴν Θεοῦ πάντως χάρις
ἦν καὶ τὰ τούτων, οὗ φρόνησις, οὗ λόγος,
παρ᾽ οὗπερ ἔσχον καὶ τὰ τῆς εὐανδρίας.


Πως ο Περικλής, ο Αλκιβιάδης και ο Κίμων, των Αθηνών οι στέρεοι χρυσοί στύλοι, οι άρχοντες των λόγων, οι υπέρμαχοι της ρητορικής, οι μελετητές της φύσης, οι γεωμέτρες φώτιζαν με τα έργα και τα λόγια τους την Ελλάδα και ταυτόχρονα υπερίσχυαν με το ιππικό, το ναυτικό και το πεζικό; Με τη δόξα, τα τρόπαια, την αρετή και τα τεχνάσματά τους τη στεριά και τη θάλασσα πλημμύριζαν· αυτοί (ήταν) εθνικοί, όμως η χάρη του Θεού υπήρχε στα κατορθώματά τους, στον οποίο οφείλεται η φρόνηση και ο λόγος, απʾ αυτόν έλαβαν και την ανδρεία.

[Chronicle]

Ιωάννης Γεωμέτρης ( 10ος αι. ) :

Ἕλληνες ἄλλοι, μυρίοι Ῥώμης πρόμοι.

Δυστυχώς δεν βλέπω κάποια ενασχόληση με το εδάφιο.
H TLG για το εδάφιο αυτό παραπέμπει σε έκδοση του 1890 με ανθολογία επιγραμμάτων. Πιθανόν δεν το θεωρούσαν ως έργο του Γεωμέτρη;
Προφανώς η Τωμαδάκη εργάστηκε προς την κατεύθυνση αυτή για να φέρει στο προσκήνιο τον ποιητή. Βλέπω ότι η διατριβή της βιβλιογραφείται σε ένα άρθρο στα Βυζαντινά Σύμμεικτα. Στο ίδιο άρθρο βλέπω ότι το 2019 έχει συμμετάσχει και σε ξένη έκδοση με θέμα τον Γεωμέτρη:





Από εκεί και πέρα, εάν οι Έλληνες είναι "πρόμοι"=πρόμαχοι της Ρώμης, θα πρέπει να σκεφτούμε ότι εδώ, "Ρώμη" σημαίνει "Νέα Ρώμη" όπως είχαμε δείξει και αλλού:


Επιπλέον, το "πρόμοι" σημαίνει διάφορα. Δεν ξέρω αν σημαίνει "πρόγονος", ή αν εδώ σημαίνει τον πολιτισμικό προπομπό:



Οι πηγές δείχνουν ότι το Βυζάντιο είναι η ελληνική πλευρά της Ρωμανίας και είναι λογικό έτσι να συνδέεται με όλους αυτούς τους Έλληνες ήρωες.
https://www.oodegr.com/neopaganismos/el ... t_1.htm#4.

Αλλά δυστυχώς δεν βρίσκω κάποια σχετική αναφορά ή ανάλυση του χωρίου το οποίο όμως είναι πολύ ενδιαφέρον.

[Ζαποτέκος]

Πιθανόν δεν το θεωρούσαν ως έργο του Γεωμέτρη;

Έτσι φαίνεται. Γράφει η εργασία στην σελίδα 39 :

Πρώτος ο Cramer εξέδωσε το 1841 όλα τα ποιήματα του Γεωμέτρη από τον κώδικα S, χωρίς ωστόσο να αναφέρει την πατρότητά τους καθώς στον εν λόγω κώδικα παραδίδονται ανώνυμα, και χωρίς να επιτύχει μια ικανοποιητική αποκατάσταση του κειμένου. ( Βλ. J. A. Cramer, Anecdota Graeca e codd. manuscriptis Bibliothecae Regiae Parisiensis, τόμ. IV, Oxonii 1841 (ανατ. Hildesheim 1967), 265-388. Οι πολλές και διάφορες ανακρίβειες της έκδοσης του Cramer έχουν ήδη επισημανθεί από τον Lauxtermann, μαζί με την ανάγκη για μια νέα ολοκληρωμένη κριτική έκδοση των ποιημάτων του Γεωμέτρη, βλ. Lauxtermann, Byzantine Poetry, σ. 295-296. Είχε προηγηθεί από τον Boissonade η δημοσίευση λίγων μόνο ποιημάτων του Γεωμέτρη από τον κώδ. Paris. gr. 1630, βλ. J. F. Boissonade, Anecdota graeca e codicibus regiis …, τόμ. 2, Paris 1830 [ ανατ. Hildesheim 1962 ], 469-478 ). Ακολούθησαν ο Migne και ο Cougny, από τους οποίους ο πρώτος ανατύπωσε ορισμένα ποιήματα, χριστιανικού κυρίως περιεχoμένου, από την έκδοση του Cramer, ενώ ο δεύτερος επέλεξε εκείνα μόνο τα ποιήματα που προσιδιάζουν στα αρχαία επιγράμματα. ( E. Cougny, Epigrammatum Anthologia Palatina cum Planudeis et appendice nova, τόμ. ΙΙΙ, Paris 1890. )

"Ρώμη" σημαίνει "Νέα Ρώμη"

Από ότι φαίνεται απ' το σώμα κειμένων που έχει η εργασία ναι.

Π.χ.
πόλεις δὲ Ῥώμης
( Οι πόλεις της ρωμαϊκής γης )

[Armageddon]

Εγώ θεωρώ δυο κρατικές οντότητες, παρόμοιας κουλτούρας, ή οτι ο ένας είναι ο συνεχιστής της άλλης αν έχουν κοινή γλώσσα κοινή θρησκεία παρόμοια έθιμα. Και κοινά εδάφη φυσικά. Αλλά από τη στιγμή που δεν είμαστε πλέον αυτοκρατορία αλλά προεδρική δημοκρατία ουδεμία σχέση νομίζω. Εαν ξαναγινόμασταν αυτοκρατορία ή μέρος αυτοκρατορίας να το συζητούσαμε.

[Ζαποτέκος]

Μιχαήλ Αγχιάλου - Πανελλήνιον
Ζαποτέκος @ Ήταν το Βυζάντιο Ελληνικό;

Και ο Μιχαήλ Χωνιάτης ( Προσφώνημα εις τον πραίτορα κυρ Δημήτριον τον Δριμύν ταις Αθήναις επιστάντα ) αναφέρει Πανελλήνιο , αλλά αυτός από ότι καταλαβαίνω απ' το κείμενο πρέπει να εννοεί την Ελλάδα.

... διὰ σοῦ γὰρ ὅσα καὶ δεξιᾶς ἐπιλαβέσθαι τοῦ Πανελληνίου πίπτοντος ἤδη βασιλεὺς ὁ γενναῖος ἐσκήψατο καὶ πρὸς τὴν προτέραν εὐνομίαν ἀνορθοῦν ἐπεβάλετο .
https://books.google.gr/books?id=42l3Qh ... &q&f=false

[Chronicle]

πρέπει να εννοεί την Ελλάδα

Για το συγκεκριμένο, έτσι φαίνεται. Πάντως για μία ακόμη φορά, η Ελλάδα δεν είναι ένα απλό όνομα Θέματος που είναι το μόνο που επιβίωσε από τον "ξεχασμένο" ελληνισμό, αλλά το αντίθετο, όλο το κείμενο αποτελεί έκφραση μνήμης για έναν τόπο που παραμένει συνδεδεμένος με την ιστορία και τους ήρωες της ελληνικής αρχαιότητας.