Η βουλγαρική εισβολή στην Ανατ. Μακεδονία

Ιστορικά γεγονότα, καταστάσεις, αναδρομές
Άβαταρ μέλους
Ζαποτέκος
Δημοσιεύσεις: 8928
Εγγραφή: 14 Ιαν 2019, 17:08

Re: Η βουλγαρική εισβολή στην Ανατ. Μακεδονία

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από Ζαποτέκος » 19 Σεπ 2021, 08:28

Μια συμπλήρωση εδώ Ζαποτέκος @ Η βουλγαρική εισβολή στην Ανατ. Μακεδονία

Στις 10/8/1941 είχε αποσταλεί στη Ρωσία ως νέος πρέσβης της Ελλάδας ο Παναγιώτης Πιπινέλης.
… εις μικράς μεν ατυχίας ευρεθήσεται φίλος, εις μεγίστην δε και επιμένουσαν συμφοράν μηδείς σε πλανήση , φίλος ουκ έσται . ( Στρατηγικόν Κεκαυμένου )

Άβαταρ μέλους
Ζαποτέκος
Δημοσιεύσεις: 8928
Εγγραφή: 14 Ιαν 2019, 17:08

Re: Η βουλγαρική εισβολή στην Ανατ. Μακεδονία

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από Ζαποτέκος » 28 Οκτ 2021, 15:40

Οι Γερμανοί στον Β΄ΠΠ έψαξαν να βρουν για συνεργασία τους Έλληνες του Γκέρλιτς που είχαν κάνει παιδιά με Γερμανίδες :



… εις μικράς μεν ατυχίας ευρεθήσεται φίλος, εις μεγίστην δε και επιμένουσαν συμφοράν μηδείς σε πλανήση , φίλος ουκ έσται . ( Στρατηγικόν Κεκαυμένου )

Άβαταρ μέλους
Ζαποτέκος
Δημοσιεύσεις: 8928
Εγγραφή: 14 Ιαν 2019, 17:08

Re: Η βουλγαρική εισβολή στην Ανατ. Μακεδονία

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από Ζαποτέκος » 19 Νοέμ 2021, 18:28

Τα "Νοεμβριανά" του 1916: Οι Έλληνες στρατιώτες που πολέμησαν, θυσιάστηκαν και παραμένουν στη λήθη.
https://www.istorikathemata.com/2021/11/1916.html
… εις μικράς μεν ατυχίας ευρεθήσεται φίλος, εις μεγίστην δε και επιμένουσαν συμφοράν μηδείς σε πλανήση , φίλος ουκ έσται . ( Στρατηγικόν Κεκαυμένου )

Άβαταρ μέλους
Ζαποτέκος
Δημοσιεύσεις: 8928
Εγγραφή: 14 Ιαν 2019, 17:08

Re: Η βουλγαρική εισβολή στην Ανατ. Μακεδονία

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από Ζαποτέκος » 09 Ιαν 2022, 10:15

Κατά την απελευθέρωση το '44 - '45 δεν ήταν καθόλου δεδομένη η αποχώρηση των Βουλγάρων απ' την Βορειοανατολική Ελλάδα. Οι Βούλγαροι , όπως και οι Ιταλοί , επιθυμούσαν να εμφανίζονται τώρα ως Συμμαχική Δύναμη με στόχο να περιορίσουν τις απώλειές τους στο τέλος του πολέμου. Ο βουλγαρικός στρατός ήταν ετοιμοπόλεμος , ενώ ο ελληνικός ήταν σχεδόν ανύπαρκτος. Πάμε να δούμε πως αντιμετώπιζαν τα δημοσιεύματα της εποχής τον βουλγαρικό κίνδυνο.
Απογευματινή 17/9/1944 ( Τουρκία )
Φήμες πως οι "Μακεδνόνες" [ εννοεί τους Σλαβομακεδόνες ]της Βουλγαρίας στέλνουν δυνάμεις να πολεμήσουν κατά του Άξονα, με σκοπό μετά τον πόλεμο να τους δοθεί ανεξαρτησία.
Το ΕΑΜ, με την σύμφωνη γνώμη της ελληνικής κυβέρνησης , θα αναλάβει την φύλαξη των περιοχών από Θεσσαλονίκη ως Έβρο , με την βοήθεια μικρών δυνάμεων του [ αντιφασιστικού πλέον ] βουλγαρικού στρατού.
Οι Βούλγαροι επιθυμούν να οργανώσουν στρατό 10.000 "Μακεδόνων" που θα φρουρεί την Μακεδονία.
Εικόνα
Ταχυδρόμος 14/9/1944 ( Αλεξάνδρεια - Κάιρο )
Καταφεύγει στην Τουρκία Βούλγαρος εγκληματίας πολέμου που τυράννησε την Μακεδονία και την Θράκη με σφαγές και εκτοπίσεις.
Εικόνα
Διαφημίσεις της εποχής. Εντυπωσιακό που τόσο παλιά ( 1944 ) οι άνθρωποι ήθελαν αγνά προϊόντα , χωρίς "χημικά".
Εικόνα
Εικόνα

ΕΛΛΑΣ ( Λονδίνο ) 6/10/1944
Ο Τσώρτσιλ μιλάει στην Βουλή των Κοινοτήτων για την Βουλγαρία. Πολύ αργά το σκέφθηκαν οι Βούλγαροι να στραφούν κατά των Γερμανών. Ουσιαστικά τους ανάγκασε η προέλαση του ρωσικού στρατού. Ο βουλγαρικός λαός σύρθηκε απ' την ηγεσία του μέσα σε 35 χρόνια σε 3 άδικους πολέμους ( Β΄ Βαλκανικός , Α΄Π.Π. και Β΄Π.Π. ) . Ο βουλγαρικός λαός είναι υπεύθυνος για ωμότητες στην Ελλάδα και στην Γιουγκοσλαβία. Στον Β΄Π.Π. ο βουλγαρικός λαός δεν υπέφερε τίποτα , εκτός από μερικούς εναέριους βομβαρδισμούς. Μερικοί απ' τους χειρότερους εγκληματίες πολέμου είναι Βούλγαροι. Πριν τους θεωρήσουμε Συμμάχους μας έχουν να διανύσουν αρκετό δρόμο. Να εγκαταλείψουν τα εδάφη των συμμάχων μας ( Ελλάδα , Γιουγκοσλαβία ) και να χτυπήσουν όσο περισσότερο μπορούν τους Γερμανούς.
Για την Ελλάδα η [ 3η Ορεινή ] Ελληνική Ταξιαρχία , ευρισκόμενη σε ευμενέστερο περιβάλλον [ και όχι στο περιβάλλον των κινημάτων της Μέσης Ανατολής ] διαπρέπει στο ιταλικό μέτωπο , λέει ο Τσώρτσιλ.
Και ο Βρετανός υπουργός εξωτερικών Ήντεν δηλώνει πως οι Βούλγαροι πρέπει να φύγουν απ' τα γιουγκοσλαβικά και ελληνικά εδάφη.
Εικόνα
Εικόνα
Εικόνα
Τα ίδια με παραπάνω. Οι Βούλγαροι διατείνονται πως πολεμούν ... Γερμανούς :lol: στην ελληνική Μακεδονία , ενώ δεν υπάρχει ούτε ένας Γερμανός ανατολικώς του Στρυμόνα και της Θεσσαλονίκης. Δηλώνουν πως φεύγουν απ' την Ανατολική Μακεδονία , όχι όμως και απ' την Δυτική Θράκη. Αλλά και στην Μακεδονία αφήνουν πίσω τους τις βουλγαρόφιλες τοπικές αρχές ( ένοπλοι , υπάλληλοι , έποικοι ). Στην Δυτική Θρακη διορίζουν ως τοπικές αρχές δύο Έλληνες , δύο Βούλγαρους και έναν Τούρκο.
Εικόνα
Εικόνα
… εις μικράς μεν ατυχίας ευρεθήσεται φίλος, εις μεγίστην δε και επιμένουσαν συμφοράν μηδείς σε πλανήση , φίλος ουκ έσται . ( Στρατηγικόν Κεκαυμένου )

Άβαταρ μέλους
OANNHSEA
Δημοσιεύσεις: 8313
Εγγραφή: 01 Απρ 2018, 11:27

Re: Η βουλγαρική εισβολή στην Ανατ. Μακεδονία

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από OANNHSEA » 09 Ιαν 2022, 11:36

:+1::goodpost:
Bellum omnium contra omnes
Ου παντός πλειν εις Κόρινθον...

Άβαταρ μέλους
Ζαποτέκος
Δημοσιεύσεις: 8928
Εγγραφή: 14 Ιαν 2019, 17:08

Re: Η βουλγαρική εισβολή στην Ανατ. Μακεδονία

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από Ζαποτέκος » 09 Ιαν 2022, 11:39

ΕΛΛΑΣ ( Λονδίνο ) 6/10/1944
Ο πρωθυπουργός Γεώργιος Παπανδρέου για την βουλγαρική στροφή, σε διάγγελμά του προς τον ελληνικό λαό απ' την Νεάπολη της Ιταλίας στις 28/9/1944. Απ' τις τρεις ελληνικές απαιτήσεις μόνο 1,5 εκπληρώθηκε. Οι Βούλγαροι εγκατέλειψαν τα ελληνικά εδάφη , έδωσαν μερικώς οικονομικές αποζημιώσεις , αλλά τα σύνορα δεν μεταβλήθηκαν υπέρ της Ελλάδος.
Εικόνα
Δηλώσεις του υφυπουργού εξωτερικών Φίλιππου Δραγούμη.
Η συμφωνία ΕΑΜ-Βουλγαρικής Κυβερνήσεως ήταν προσωρινή και αφορούσε την τηρηση της τάξης στις βουλγαροκρατούμενες περιοχές, λέει το Ρώυτερ μεταφέροντας βουλγαρικές απόψεις . Ο Δραγούμης όμως δυσκολεύεται να πιστέψει πως υπάρχει τέτοια συμφωνία , δηλαδή πως Έλληνες κάθισαν να συζητήσουν με Βούλγαρους σφαγείς. Μόνο ύποπτοι πράκτορες των Βουλγάρων θα προέβαιναν σε τέτοιες συνεννοήσεις. Το ΕΑΜ συμμετέχει στην ελληνική κυβέρνηση , της οποίας η πολιτική θέση είναι πως για να υπάρξει ησυχία και τάξη στα βουλγαροκρατούμενα ελληνικά εδάφη , θα πρέπει όλοι οι Βούλγαροι ( στρατός , υπάλληλοι , πολίτες , παρτιζάνοι ) να τα εγκαταλείψουν άνευ όρων και συζητήσεων.
Εικόνα
Οι επόμενες δύο φωτογραφίες να διαβαστούν σαν μία.
Ο υπουργός εργασίας και γενικός γραμματέας της κεντρικής επιτροπής του ΕΑΜ Πορφυρογέννης δηλώνει πως οι οργανώσεις του ΕΑΜ δεν έχουν κανένα δικαίωμα να διαπραγματεύονται με ξένες κυβερνήσεις επί εθνικών ζητημάτων. Υπάρχει υπεύθυνος Κυβένηση Εθνικής Ενότητας για αυτά τα ζητήματα. Συνεπώς η συμφωνία που επικαλείται ο Βούλγαρος πρωθυπουργός Γεωργίεφ που έκανε με το ΕΑΜ είναι συμφωνία αναρμοδίων και δεν υποχρεώνει σε τίποτα την ελληνική κυβέρνηση. Το ΕΑΜ είναι υπέρ της άμεσης αποχώρησης των Βουλγάρων απ' τα ελληνικά εδάφη. Καμμία τοπική εαμική οργάνωση δεν μπορεί να παρεκκλίνει απ' την βασική γραμμή πολιτικής της κεντρικής επιτροπής του ΕΑΜ. Η τελευταία θα εξακριβώσει με έρευνα πως ακριβώς έχουν τα πράγματα σχετικά με την αναφερόμενη "συμφωνία".
Εικόνα
Εικόνα
Ο ελληνισμός της Αιγύπτου ανησυχεί για την Μακεδονία και την Θράκη.
Δεν είναι σίγουρο πως υπήρξε συμφωνία του τοπικού ΕΑΜ με τους Βούλγαρους.
Στην Πάτρα 400 Γερμανοί και ΤΑτες [ ο Ταχυδρόμος ( Κάιρο - Αλεξάνδρεια ) 6/10/1944 τους υπολόγιζε 2.500 ] πολιορκούνται από τους αντάρτες.
Στην Μακεδονία οι ΤΑτες ενσωματώνονται στις πατριωτικές οργανώσεις.
Στην Δυτική Μακεδονία υπάρχουν οργανωμένοι απ' τους Γερμανούς κομιτατζήδες κατά το πρότυπο των Ταγμάτων Ασφαλείας.
Ελεύθερα τα Κύθηρα.
Εικόνα
… εις μικράς μεν ατυχίας ευρεθήσεται φίλος, εις μεγίστην δε και επιμένουσαν συμφοράν μηδείς σε πλανήση , φίλος ουκ έσται . ( Στρατηγικόν Κεκαυμένου )

Άβαταρ μέλους
Ζαποτέκος
Δημοσιεύσεις: 8928
Εγγραφή: 14 Ιαν 2019, 17:08

Re: Η βουλγαρική εισβολή στην Ανατ. Μακεδονία

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από Ζαποτέκος » 09 Ιαν 2022, 11:39

OANNHSEA έγραψε:
09 Ιαν 2022, 11:36
:+1::goodpost:
:vp23:
… εις μικράς μεν ατυχίας ευρεθήσεται φίλος, εις μεγίστην δε και επιμένουσαν συμφοράν μηδείς σε πλανήση , φίλος ουκ έσται . ( Στρατηγικόν Κεκαυμένου )

Άβαταρ μέλους
Ζαποτέκος
Δημοσιεύσεις: 8928
Εγγραφή: 14 Ιαν 2019, 17:08

Re: Η βουλγαρική εισβολή στην Ανατ. Μακεδονία

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από Ζαποτέκος » 14 Ιαν 2022, 18:14

Κατοχή. Οι Βούλγαροι είναι σύμμαχοι των Γερμανών . Το ναζιστικό περιοδικό Σύνθημα για την βουλγαρική νεολαία που καθιερώνει το έμβλημα της νίκης V ως σύμβολό της :
Εικόνα
… εις μικράς μεν ατυχίας ευρεθήσεται φίλος, εις μεγίστην δε και επιμένουσαν συμφοράν μηδείς σε πλανήση , φίλος ουκ έσται . ( Στρατηγικόν Κεκαυμένου )

Άβαταρ μέλους
Ζαποτέκος
Δημοσιεύσεις: 8928
Εγγραφή: 14 Ιαν 2019, 17:08

Re: Η βουλγαρική εισβολή στην Ανατ. Μακεδονία

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από Ζαποτέκος » 29 Ιαν 2022, 16:01

εκδόσεις Πολεμικός Τύπος , τεύχος 19, Τάσος Κωστόπουλος
Γελοιογραφία του 1945.
Εικόνα
Το 1928 στην ελληνική Μακεδονία ζούσαν 81.000 - 200.000 βουλγαρόφωνοι. Από αυτούς μόνο οι 30.000 ζούσαν στην Ανατολική Μακεδονία.
Οι μισοί των Ελλαδικών βουλγαροφώνων ( 40.000 - 100.000 ) ήταν το 1870 - 1912 εξαρχικοί.
Στην Βουλγαρική Λέσχη το 1942 - 1944 γράφτηκαν για να επιβιώσουν 70.000 - 90.000 άτομα. Όχι μόνο βουλγαρόφωνοι , αλλά και Μικρασιάτες πρόσφυγες ( Πόντιοι, Τσερκέζοι μουσουλμάνοι της Βέροιας , Αρμένιοι κ.α. ) και Νοτιοελλαδίτες :!: που εγκαταστάθηκαν στην Μακεδονία μετά το 1912.
Ο κατοχικός επιθεωρητής Αθανάσιος Χρυσοχόου σημειώνει ότι το 1941 - 44 μέσα σε αρκετές σλαβόφωνες οικογένειες ξέσπασε νέος εμφύλιος πόλεμος [ ο πρώτος ήταν στον Μακεδονικό Αγώνα ] : αδελφός εναντίον αδελφού , τέκνα εναντίον γονέων. Κατά κανόνα βέβαια οι οικογένειες συμπαγώς εντάχθηκαν στην μία ή στην άλλη πλευρά. Τα χωριά διαχωρίστηκαν σε βουλγαρόφρονα και ελληνόφρονα. Πολλοί για να αποφύγουν το δίλημμα δήλωναν απλά Μακεδόνες. Οι Έλληνες αυτούς τους θεώρησαν Έλληνες σλαβόφωνους αντι-Βούλγαρους , ενώ οι Βούλγαροι τους θεώρησαν κρυπτο-Βούλγαρους.
Την αντιμετώπιση της βουλγαρικής επέκτασης στην Δυτική και Κεντρική Μακεδονία ανέθεσε ο Τσολάκογλου στον Χρυσοχόου. Ο τελευταίος διατηρούσε επικοινωνία και με την εξόριστη κυβέρνηση Καϊρου . Έτσι θεωρήθηκε αντιστασιακός και όχι δοσίλογος , αν και μέλη της ΥΒΕ τον κατηγόρησαν πως δεν έκανε ενεργή αντίσταση και περιορίστηκε σε χαρτοπόλεμο.
… εις μικράς μεν ατυχίας ευρεθήσεται φίλος, εις μεγίστην δε και επιμένουσαν συμφοράν μηδείς σε πλανήση , φίλος ουκ έσται . ( Στρατηγικόν Κεκαυμένου )

Άβαταρ μέλους
Ζαποτέκος
Δημοσιεύσεις: 8928
Εγγραφή: 14 Ιαν 2019, 17:08

Re: Η βουλγαρική εισβολή στην Ανατ. Μακεδονία

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από Ζαποτέκος » 30 Ιαν 2022, 19:03

εκδόσεις Πολεμικός Τύπος , τεύχος 15
Η εξέγερση της Δράμας το 1941 . Για αντίποινα οι Βούλγαροι σκότωσαν πάνω από 2.000 άτομα ( Δράμα , Δοξάτο , Χωριστή , Κύργια , Κορμίστα Σερρών , περιοχές Σερρών - Καβάλας - Θράκης ).
Εικόνα
… εις μικράς μεν ατυχίας ευρεθήσεται φίλος, εις μεγίστην δε και επιμένουσαν συμφοράν μηδείς σε πλανήση , φίλος ουκ έσται . ( Στρατηγικόν Κεκαυμένου )

Άβαταρ μέλους
Ζαποτέκος
Δημοσιεύσεις: 8928
Εγγραφή: 14 Ιαν 2019, 17:08

Re: Η βουλγαρική εισβολή στην Ανατ. Μακεδονία

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από Ζαποτέκος » 22 Νοέμ 2022, 16:19

( με αριστερό κλικ μεγαλώνουν )
Εικόνα
Εικόνα
Αλησμόνητες Πατρίδες του Ελληνισμού , τόμος 3
… εις μικράς μεν ατυχίας ευρεθήσεται φίλος, εις μεγίστην δε και επιμένουσαν συμφοράν μηδείς σε πλανήση , φίλος ουκ έσται . ( Στρατηγικόν Κεκαυμένου )

Άβαταρ μέλους
Ζαποτέκος
Δημοσιεύσεις: 8928
Εγγραφή: 14 Ιαν 2019, 17:08

Re: Η βουλγαρική εισβολή στην Ανατ. Μακεδονία

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από Ζαποτέκος » 30 Απρ 2023, 13:07

Σαν συμπλήρωμα σε αυτό εδώ
SpoilerShow
ΕΛΛΑΣ ( Λονδίνο ) 6/10/1944
Δηλώσεις του υφυπουργού εξωτερικών Φίλιππου Δραγούμη.
Η συμφωνία ΕΑΜ-Βουλγαρικής Κυβερνήσεως ήταν προσωρινή και αφορούσε την τηρηση της τάξης στις βουλγαροκρατούμενες περιοχές, λέει το Ρώυτερ μεταφέροντας βουλγαρικές απόψεις . Ο Δραγούμης όμως δυσκολεύεται να πιστέψει πως υπάρχει τέτοια συμφωνία , δηλαδή πως Έλληνες κάθισαν να συζητήσουν με Βούλγαρους σφαγείς. Μόνο ύποπτοι πράκτορες των Βουλγάρων θα προέβαιναν σε τέτοιες συνεννοήσεις. Το ΕΑΜ συμμετέχει στην ελληνική κυβέρνηση , της οποίας η πολιτική θέση είναι πως για να υπάρξει ησυχία και τάξη στα βουλγαροκρατούμενα ελληνικά εδάφη , θα πρέπει όλοι οι Βούλγαροι ( στρατός , υπάλληλοι , πολίτες , παρτιζάνοι ) να τα εγκαταλείψουν άνευ όρων και συζητήσεων.
Εικόνα
Οι επόμενες δύο φωτογραφίες να διαβαστούν σαν μία.
Ο υπουργός εργασίας και γενικός γραμματέας της κεντρικής επιτροπής του ΕΑΜ Πορφυρογέννης δηλώνει πως οι οργανώσεις του ΕΑΜ δεν έχουν κανένα δικαίωμα να διαπραγματεύονται με ξένες κυβερνήσεις επί εθνικών ζητημάτων. Υπάρχει υπεύθυνος Κυβένηση Εθνικής Ενότητας για αυτά τα ζητήματα. Συνεπώς η συμφωνία που επικαλείται ο Βούλγαρος πρωθυπουργός Γεωργίεφ που έκανε με το ΕΑΜ είναι συμφωνία αναρμοδίων και δεν υποχρεώνει σε τίποτα την ελληνική κυβέρνηση. Το ΕΑΜ είναι υπέρ της άμεσης αποχώρησης των Βουλγάρων απ' τα ελληνικά εδάφη. Καμμία τοπική εαμική οργάνωση δεν μπορεί να παρεκκλίνει απ' την βασική γραμμή πολιτικής της κεντρικής επιτροπής του ΕΑΜ. Η τελευταία θα εξακριβώσει με έρευνα πως ακριβώς έχουν τα πράγματα σχετικά με την αναφερόμενη "συμφωνία".
Εικόνα
Εικόνα
Ζαποτέκος @ Η βουλγαρική εισβολή στην Ανατ. Μακεδονία
Από την τελευταία εβδομάδα του Αυγούστου 1944, εν όψει της προσεγγίζουσας τα Ελληνο-Βουλγαρικά σύνορα 3ης Ουκρανικής Στρατιάς, και ειδικά κατόπιν της από 30 Αυγούστου 1944 διαταγής του Γερμανού Πτεράρχου Χέλμουτ Φέλμι, διοικητή του εν Ελλάδι 68ου Σώματος Στρατού της Βέρμαχτ, άρχισε η αποχώρηση των Γερμανικών στρατευμάτων κατοχής από την ηπειρωτική Ελλάδα.
Η Αλεξανδρούπολη και ευρύτερα ο νομός Έβρου εκκενώθηκαν από τους Γερμανούς εσπευσμένα στις 3 Αυγούστου 1944—οι Γερμανοί έδωσαν προτεραιότητα στην αποχώρησή τους από τον Έβρο διότι εκεί οι δυνάμεις τους απειλούντο εμφανώς πλέον τότε από την επελαύνουσα 3η Ουκρανική Στρατιά—η Πάτρα στις 4 Σεπτεμβρίου, η Καλαμάτα στις 6 Σεπτεμβρίου κ.ο.κ.
Εικόνα
Εν τούτοις, όσον αφορά στα Βουλγαρικά στρατεύματα κατοχής στην Ελλάδα, η νέα φιλορωσική κυβέρνηση της Βουλγαρίας μεθόδευε, σε συνεννόηση με τον Ε.Λ.Α.Σ. από τις 11 Σεπτεμβρίου 1944, ένα σύστημα βουλγαρο-ελληνικής δυαρχίας στη Θράκη και στην ανατολική Μακεδονία, συγκροτώντας κοινές «επαναστατικές επιτροπές», στις οποίες συμμετείχαν εκπρόσωποι της νέας φιλορωσικής Βουλγαρικής κυβέρνησης και εκπρόσωποι του Ε.Α.Μ.-Ε.Λ.Α.Σ. Στο πλαίσιο της ατύπως και ασαφώς συμφωνηθείσας δυαρχίας, ένοπλες μονάδες τού Ε.Λ.Α.Σ. εισήλθαν αμαχητί ως «απελευθερωτές» στην Αλεξανδρούπολη στις 11 Σεπτεμβρίου, στην Καβάλα και την Ξάνθη στις 12 Σεπτεμβρίου, στις Σέρρες και την Κομοτηνή στις 14 Σεπτεμβρίου 1944, κ.ο.κ., χωρίς όμως τα βουλγαρικά στρατεύματα να αποχωρήσουν από τις αμαχητί «απελευθερωθείσες» πόλεις στη Θράκη και την Μακεδονία: Κατά συνέπεια, η γαλανόλευκη κυμάτιζε δίπλα από την σημαία της Βουλγαρίας σε δημαρχιακά καταστήματα και άλλα οικήματα σε δυαρχούμενες πλέον περιοχές στη βόρεια Ελλάδα.
Τότε όμως, μετά από μόλις δύο ημέρες από την «απελευθέρωση» των Σερρών και της Κομητηνής από δυνάμεις του Ε.Α.Μ.-Ε.Λ.Α.Σ., συνέβησαν καταιγιστικές εξελίξεις υπέρ της εδαφικής ακεραιότητας της Ελλάδος: Από την 16 Σεπτεμβρίου 1944, οι Βουλγαρικές Ένοπλες Δυνάμεις υπήχθησαν εξαναγκαστικά υπό την αρχιστρατηγία του Ρώσου Στρατάρχη Τολπμπούκχιν της 3ης Ουκρανικής Στρατιάς. Την ίδια ημέρα (16 Σεπτεμβρίου 1944) στη Μόσχα, ο Υπουργός Εξωτερικών της Σοβιετικής Ένωσης Βιάτσεσλαβ Μολότοφ προέβη, εις επήκοον των Βουλγάρων, των Γιουγκοσλάβων, των Ελλήνων και των Συμμάχων (Η.Π.Α. και Βρετανίας) στην εξής βαρυσήμαντη δήλωση: «Πρέπει να απαιτηθεί από την Βουλγαρία να εκκενώσει όλη την Γιουγκοσλαβική και Ελληνική επικράτεια» (‘Bulgaria should be required to evacuate all Yugoslav and Greek territory’).
https://www.istorikathemata.com/2023/04/1944-3.html
… εις μικράς μεν ατυχίας ευρεθήσεται φίλος, εις μεγίστην δε και επιμένουσαν συμφοράν μηδείς σε πλανήση , φίλος ουκ έσται . ( Στρατηγικόν Κεκαυμένου )

Άβαταρ μέλους
Ζαποτέκος
Δημοσιεύσεις: 8928
Εγγραφή: 14 Ιαν 2019, 17:08

Re: Η βουλγαρική εισβολή στην Ανατ. Μακεδονία

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από Ζαποτέκος » 15 Σεπ 2023, 08:20

Απ' το
Τάσος Χατζηαναστασίου , Ο ΠΡΩΤΟΣ ΓΥΡΟΣ ΤΟΥ ΕΜΦΥΛΙΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΣΤΗ ΓΕΡΜΑΝΟΚΡΑΤΟΥΜΕΝΗ ΔΥΤΙΚΗ ΠΛΕΥΡΑ ΤΟΥ ΣΤΡΥΜΟΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 1943, Οι διαφορετικές ταυτότητες των κοινοτήτων της δυτικής πλευράς του Στρυμόνα
Θα μας απασχολήσει: α) ιδεολογικοπολιτική συμπεριφορά των κατοίκων των Νομών Κιλκίς, Στρυμόνος και Χαλκιδικής προπολεμικά, β) σύνθεση του πληθυσμού σε σχέση με την καταγωγή της, αναλογία ντόπιων-προσφύγων και οι διαφορετικές καταβολές των προσφύγων και γ) πολιτική του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ απέναντι στις διαφορετικές ομάδες του πληθυσμού στη διάρκεια της κατοχικής περιόδου.

Α) Τα αποτελέσματα των εκλογών της 26ης Ιανουάριου 1936 αποτελούν την τελευταία καταγραφή των πολιτικών τάσεων στην περιοχή.
Εικόνα
Με βάση λοιπόν τα αποτελέσματα των εκλογών του 1936 παρατηρούμε τα εξής: α) ιδιαίτερα αυξημένη παρουσιάζεται επιρροή της αριστερός, δηλαδή του υποστηριζόμενου από το ΚΚΕ Παλλαϊκού Μετώπου και του αριστερού Αγροτικού Κόμματος τόσο στο Κιλκίς όσο και στη Νιγρίτα. Αξιοσημείωτο είναι το ποσοστό της αριστεράς στην πόλη της Νιγρίτας (49,15%). αύξηση της επιρροής της αριστερός στην περιοχή τη δεκαετία του ’30 οφείλεται τόσο στη γενικότερη στροφή μερίδας των βενιζελικών προσφύγων προς την αριστερά , όσο και στη ριζοσπαστικοποίηση των καπνεργατών που απασχολούνταν κυρίως στην περιοχή της Νιγρίτας . ( Η περιοχή της Νιγρίτας ήταν τρίτη σε παραγωγή καπνού σε ολόκληρη την Ανατολική Μακεδονία και Θράκη ). Αντίθετα, στη Χαλκιδική η επιρροή της αριστεράς ήταν από μικρή έως ανύπαρκτη. β) Τα βενιζελικά κόμματα κινούνται κοντά στον πανελλαδικό μέσο όρο με αυξημένα ποσοστά στο κατοικούμενο κατεξοχήν από Πόντιους Κιλκίς και μειωμένα στη Νιγρίτα, ενώ αντίστοιχα τα αντιβενιζελικά κόμματα που στήριζαν βασικά οι γηγενείς Μακεδόνες και οι πρώην νομάδες κτηνοτρόφοι Σαρακατσάνοι παρουσιάζουν αυξημένα ποσοστά στη Νιγρίτα και τη Χαλκιδική και μειωμένα στο Κιλκίς.

Β ) Όσον αφορά τη σύνθεση του πληθυσμού με βάση την καταγωγή του, έχουμε την εξής εικόνα: α) στο Νομό Κιλκίς εγκαταστάθηκαν κυρίως πρόσφυγες από τον Αν. Πόντο που κατέφυγαν στην Ελλάδα μέσω του ρωσικού Καυκάσου και γι’ αυτό ονομάζονταν συνήθως Καυκάσιοι. Οι Καυκάσιοι Πόντιοι φαίνεται πως είχαν ευνοηθεί από τα μέτρα των Μπολσεβίκων στη Σοβιετική Ένωση και ήταν γενικά πολύ δεκτικοί στις αριστερές ιδέες. Αλλες ομάδες του πληθυσμού ήταν οι Σαρακατσάνοι, οι Πόντιοι πρόσφυγες του Δ. Πόντου, κυρίως τουρκόφωνοι Μπαφραλήδες και Σαμψούντιοι, και οι Βλάχοι. Ως προς την πολιτική τους ένταξη ήδη από τον πρώτο γύρο του Εμφυλίου Πολέμου είναι χαρακτηριστική διατύπωση ενός εγγράφου της ΠΕ Κιλκίς του ΚΚΕ: «ο αγώνας μας εδώ παίρνει το χαρακτήρα μεταξύ όλων των άλλων στοιχείων (τουρκόφωνοι, Πόντιοι, Σαρακατσάνοι, Βλάχοι) εναντίον των Καυκάσιων»32. Σε άλλη έκθεση αναφέρεται ότι «το τουρκόφωνο στοιχείο στηρίζει την αντίδραση και οργιάζει» . ( Δηλαδή εκτός από τους φιλικά προσκείμενους προς το ΕΑΜ Καυκάσιους Ποντίους που ήταν όμως και πλειοψηφούσα ομάδα στην περιοχή του Κιλκίς, οι υπόλοιπες ομάδες στράφηκαν εναντίον του ΕΑΜ ) . β) Στην περιοχή της Νιγρίτας οι προσφυγικές κοινότητες, που αποτελούνταν τόσο από Θρακιώτες και Μικρασιάτες όσο και από Ποντίους, βασικά τουρκόφωνους, παρουσιάζονται περίπου ισοδύναμες πληθυσμιακά . Σύμφωνα με την απογραφή του 1928, στην περιοχή της Νιγρίτας σε σύνολο 10.611 προσφύγων οι 3.480 ήταν Μικρασιάτες, οι 3.733 Θρακιώτες και οι 2.142 Πόντιοι. Όσον αφορά το ντόπιο στοιχείο, δηλαδή των γηγενών Μακεδόνων, την περίοδο του Μακεδονικού Αγώνα, στήριξαν μαζικά το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως σε αντίθεση με τις περισσότερες κοινότητες της επαρχίας Σιντικής και αρκετές κοινότητες της επαρχίας Σερρών που είχαν προσχωρήσει στη βουλγαρική εξαρχική εκκλησία . Για τα δεδομένα της εποχής προσχώρηση στην Εξαρχία σήμαινε την άρνηση της ελληνικής και την υιοθέτηση της βουλγαρικής εθνικής ταυτότητας. Αξιοσημείωτο δε είναι το γεγονός ότι και το Δημητρίτσι και το Στρυμονικό (Όρλιακο) με σλαβόφωνους κατοίκους είχαν παραμείνει πιστά στο Πατριαρχείο. Στην περιοχή είχαν εγκατασταθεί
επίσης και πρώην νομαδικές κτηνοτροφικές κοινότητες Σαρακατσάνων. Την εκλογική συμπεριφορά όλων αυτών των κοινοτήτων επιχειρούμε να ανιχνεύσουμε στον πίνακα που ακολουθεί, γ) Τέλος, στη Χαλκιδική εγκαταστάθηκαν κυρίως πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία και αρκετά λιγότεροι Θρακιώτες. ( Από τους 18.928 πρόσφυγες που εγκαταστάθηκαν εκεί, 12.192 ήταν Μικρασιάτες και 5.802 Θρακιώτες, σύμφωνα με την απογραφή του 1928 ).
Εικόνα
(37 ). Βασίλειον της Ελλάδος, Στατιστικά βουλευτικών εκλογών της 26ης Ιανουαρίου 1936, Αθήναι: Εθνικόν Τυπογραφείον, 1938, σσ. 337-8. Τα στοιχεία για την καταγωγή των κατοίκων προέρχονται από έρευνα στους Δήμους και τα Δημοτικά Διαμερίσματα της Επαρχίας Βισαλτίας Σερρών.
(38). Μικρασιάτες, Πόντιοι, Θρακιώτες.



Στον παραπάνω πίνακα παραθέσαμε τις κοινότητες του Νομού Στρυμόνος για τις οποίες έχουμε πληροφορίες και για τα εκλογικά αποτελέσματα και για την καταγωγή των κατοίκων. Οι πρώτες τέσσερις (Δημητρίτσι, Στρυμονικό. Χείμαρρος, Ζευγολατιό) ανήκουν στη Βόρεια και Δυτική πλευρά. Οι τρεις επόμενες (Φλάμπουρο, Τερπνή, Θερμά) ανήκουν στη γύρω από τη Νιγρίτα περιοχή. Οι υπόλοιπες κοινότητες ανήκουν στη Νότια και Ανατολική πλευρά. Από αυτές το Χουμνικό, το Σιτοχώρι, Αχινός, Μαυροθάλασσα και Ευκαρπία είναι πεδινά, ενώ Δάφνη, το Αηδονοχώρι, το Καστανοχώρι και το Κάτω Κερδύλλιο είναι ορεινά ή ημιορεινά.

Οσον αφορά την εκλογική τους συμπεριφορά, στις πρώτες τέσσερις κοινότητες η αριστερά έχει μηδαμινή επιρροή. Κατά τα άλλα φαίνεται ότι οι γηγενείς Μακεδόνες (ντόπιοι) ενισχύουν τα αντιβενιζελικά, ενώ οι πρόσφυγες τα βενιζελικά κόμματα. Το ίδιο «αντιβενιζελικοί» και «αντιαριστεροί» παρουσιάζονται και οι Σαρακατσάνοι. Αυτό βέβαια είναι ένα γενικό σχήμα που ισχύει χοντρικά σε ολόκληρη τη Βόρεια Ελλάδα. Από την άλλη μεριά βλέπουμε ότι στη Νότια και Ανατολική πλευρά, και ιδιαίτερα στα πεδινά καπνοπαραγωγικά χωριά, αριστερά σε ορισμένες κοινότητες παίρνει ακόμη και πλειοψηφικά ποσοστά. Δυστυχώς δεν υπάρχει ως τώρα μία συστηματική έρευνα για τους καπνεργάτες της Νιγρίτας. Είναι, ωστόσο, λογικό να υποθέσουμε ότι υπάρχει συνάφεια ανάμεσα στα αυξημένα ποσοστά της αριστεράς και της παρουσίας καπνεργατών. Φαίνεται πάντως πως επιρροή της αριστεράς παραμένει μικρή άσχετα από το εάν οι κάτοικοι ενός χωριού ήταν καπνεργάτες όχι, εκεί που υπάρχει κάποια συμπαγής, ομοιογενής σχετικά, παραδοσιακή κοινότητα, κυρίως Ποντίων οποία λειτουργεί ως ανασχετική δύναμη και δεν επιτρέπει σε μία εκσυγχρονιστική και μάλιστα ριζοσπαστική ιδεολογία να αποκτήσει ερείσματα.

Αυτή η πολιτική χαρτογράφηση της επαρχίας μας επιτρέπει να κατανοήσουμε ευκολότερα ορισμένες πλευρές της πολιτικής συμπεριφοράς των κοινοτήτων αυτών ήδη κατά τον πρώτο γύρο του Εμφυλίου Πολέμου. Για παράδειγμα τα χωριά της Β. και Δ. πλευράς (Χείμαρρος, Ζευγολατιό, Δημητρίτσι και Στρυμονικό) όπου προπολεμικά επιρροή της αριστερός ήταν μικρή, παρέμειναν μακριά από την επιρροή της και την περίοδο της Κατοχής. Στα χωριά αυτά συμπεριλαμβάνεται και το χωριό Τριάδα με τουρκόφωνους Ποντίους κατοίκους για το οποίο όμως δεν έχουμε εκλογικά αποτελέσματα αλλά μπορούμε να υποθέσουμε ότι εκεί θα υπερψηφίστηκαν τα βενιζελικά κόμματα. Αυτά τα τέσσερα χωριά και ιδιαίτερα η Τριάδα υπήρξαν «τα προπύργια της αντίδρασης» σύμφωνα με τη φρασεολογία του ΚΚΕ από το 1943 και μετά.

Στη δε περιοχή του Κιλκίς όπου πλειοψηφία των Καυκασίων Ποντίων κατοίκων υποστήριζε το ΕΑΜ οι δυνάμεις που συγκρούστηκαν με τον ΕΛΑΣ αποτελούνταν —μαζί με τα τμήματα χωροφυλακής των Τζαμαλούκα και Μήτσου— βασικά από τουρκόφωνους Ποντίους του Δυτικού Πόντου. Χαρακτηριστικά ορισμένοι επικεφαλής τους ήταν γνωστοί με τα τούρκικα ονόματά τους (Λαζίκ, Κεπελέκ, Τσετέ-παπας) . Ενδιαφέρον παρουσιάζει η εξής ποσοστιαία κατανομή που προέρχεται από τις πηγές του ΚΚΕ και αφορά τη σύνθεση των «αντιδραστικών ομάδων»: «65% τουρκόφωνοι, 15% Πόντιοι, 5% Θρακιώτες, 5% Σαρακατσάνοι, 5% Καυκάσιοι».

γ) Με βάση τα παραπάνω δεδομένα, θα μπορούσαμε να θεωρήσουμε ότι εμφύλια σύγκρουση στη διάρκεια της Κατοχής ήταν αναπόφευκτη στο βαθμό που παράταξη της αριστεράς, έτσι όπως εκφραζόταν μέσα από το ΕΑΜ, ήταν αδύνατο να εκφράσει κοινότητες οι οποίες είχαν εξαρχής αρνητική προδιάθεση απέναντι σε οποιαδήποτε ριζοσπαστική πολιτική πρόταση. Ακόμη περισσότερο, ηγεμονική τακτική του ΕΑΜ θα οδηγούσε κι εδώ όπως και σε άλλες περιοχές στην ένοπλη αντίδραση. Κι όμως, στην περιοχή της Νιγρίτας τουλάχιστον, μέχρι την έναρξη των
ένοπλων συγκρούσεων το Σεπτέμβριο του 1943, φαίνεται πως το ΕΑΜ είχε επιτύχει να εντάξει στις γραμμές του την πλειοψηφία των κοινοτήτων του τότε Νομού Στρυμόνος, ακόμη και ορισμένους από τους ακραίους αντικομμουνιστές Ποντίους Μπαφραλήδες . Μάλιστα, πριν ακόμη ιδρυθεί το ΕΑΜ, το Γραφείο Περιοχής Μακεδονίας του ΚΚΕ (Μακεδονικό Γραφείο), είχε ιδρύσει στις αρχές του καλοκαιριού του ’41 την αντιστασιακή οργάνωση «Ελευθερία» και στα πλαίσια της οργάνωσης αυτής είχε ξεκινήσει σειρά επαφών στη Μακεδονία με σκοπό την έναρξη ένοπλου αγώνα. Στα τέλη Αυγούστου του ’41 στο χωριό ΄Αμπελοι της Νιγρίτας είχε γίνει συνάντηση στην οποία συμμετείχαν όλοι οι μετέπειτα αντίπαλοι στη διάρκεια του πρώτου γύρου του Εμφυλίου Πολέμου, ακόμη και οπλαρχηγοί που τελικά όχι μόνο δεν έκαναν αντίσταση αλλά εξοπλίστηκαν από τους Γερμανούς με σκοπό να χτυπήσουν το ΕΑΜ. Συγκεκριμένα στη συνάντηση αυτή συμμετείχαν εκτός από τον Απόστολο Τζανή του Μακεδονικού Γραφείου, ο υπομοίραρχος χωροφυλακής, Κ. Μήτσου και Π. Κουτρίδης, που αργότερα εντάχθηκαν στην ΠΑΟ, ο Απ. Ζαπρούδης (Παπούλιας), τοπικός προύχοντας αρχηγός ενόπλου τμήματος που αργότερα συνεργάστηκε με τους Γερμανούς, ο Χρ. Κοσμίδης, αργότερα διοικητής του 21ου Συντάγματος ΕΑΑΣ Σερρών καθώς και εκπρόσωποι των Μπαφραλήδων Ποντίων της περιοχής . ( Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι Τζανής του Μακ. Γραφείου, που σκοτώθηκε στη διάρκεια των γεγονότων της Δράμας, τον Οκτώβριο του 1941, είχε κατηγορηθεί από την κομματική καθοδήγηση του ΚΚΕ ως «σεχταριστής» ) . Η συνάντηση τελικά δεν απέδωσε τα αναμενόμενα και καθένας από τους μετασχόντες πήρε το δικό του δρόμο. Βλέπουμε, ωστόσο, ότι στην αρχή της Κατοχής υπήρξε τουλάχιστον τόσο διάθεση όσο και αμοιβαία εμπιστοσύνη για μία συζήτηση για την ανάληψη κοινής δράσης ακόμη και μεταξύ κομμουνιστών και εκπροσώπων των δυνάμεων καταστολής του μεταξικού καθεστώτος. Η συζήτηση αυτή δεν ήταν η τελευταία. Ακόμη και το Σεπτέμβριο του 1943 έγιναν αρκετές συναντήσεις μεταξύ εκπροσώπων του ΕΛΑΣ και των Μπαφραλήδων που όντας οργανωμένοι σε ένοπλα σώματα ήδη από την εποχή εγκατάστασής τους στη Μακεδονία, αποτελούσαν ένα αξιόμαχο ένοπλο υποκείμενο. Τι δεν πήγε καλά στις συζητήσεις αυτές, οπότε οδηγηθήκαμε στις ένοπλες συγκρούσεις, δεν είμαστε
σε θέση να γνωρίζουμε.

Σε μία έκθεση, ωστόσο, της ΠΕ Νιγρίτας του ΚΚΕ που αφορά ακριβώς αυτό το θέμα, την «υπόθεση των Μπαφραίων του Νομού Στρυμόνος», γίνεται
λόγος για λάθη στην προσπάθεια πλησιάσματος των τουρκόφωνων της Νιγρίτας που χαρακτηρίζονται ως «σεκταριστικά». Πέρα από αυτό υπάρχει και μία καταγγελία ενός χωρικού από το χωριό Λυγαριά κοντά στο Δημητρίτσι, οποία προφανώς μέσω κάποιας τοπικής οργάνωσης του ΚΚΕ διοχετεύτηκε στο Μακεδονικό Γραφείο. Σύμφωνα με αυτήν: «ολόκληρη περιοχή της Νιγρίτας στην αρχή του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα είχε ενταχθεί στο ΕΑΜ/ΕΛΑΣ. Ωστόσο, σήμερα (Γενάρης 1944) τα περισσότερα χωριά αυτομολούν στην ΠΑΟ». Αυτό κατά τον χωρικό οφείλεται στην αυταρχική συμπεριφορά των φρουρών του ΕΛΑΣ στα χωριά και την αλαζονική συμπεριφορά των μελών του ΕΑΜ προς τους χωρικούς . Παρ’ όλο που ΠΕ Νιγρίτας του ΚΚΕ, ανασκευάζει μία προς μία όλες τις κατηγορίες που αναφέρονται στην καταγγελία, παραδέχεται τελικά ότι έγιναν λάθη «αριστερού και δεξιού χαρακτήρα». Για παράδειγμα, είχαν εκτελεστεί αθώοι από τον ΕΛΑΣ, ενώ άλλοι που είχαν διαπράξει εγκλήματα αφέθηκαν ελεύθεροι . Έχουμε έτσι την άμεση παραδοχή από την πλευρά του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ ότι έχουν γίνει λάθη σε ό,τι αφορά την προσέγγιση των ενόπλων χωρικών και ιδιαίτερα των Μπαφραλήδων Ποντίων. Παρατηρείται λοιπόν μία διαφορά ανάμεσα στις διακηρύξεις του ΕΑΜ και την πρακτική των οργανώσεών του, διαφορά οποία χαρακτηρίζει, κατά τη γνώμη μου, την τακτική του κινήματος ολόκληρο το διάστημα της Κατοχής με αποτέλεσμα αυτό να παρουσιάζεται άλλοτε ως ευρύ εθνικό απελευθερωτικό και άλλοτε ως στενά αριστερό, δηλαδή «σεχταριστικό» . ( Τις ίδιες επισημάνσεις φαίνεται να κάνει και οξυδερκέστατος αξιωματικός της ΠΑΟ, Ανχης MX Αρχ. Αργυρόπουλος σε έκθεσή του προς την οργάνωση με ημερομηνία 1.10.1943 ) . Έτσι, δυσπιστία που ούτως άλλως υπήρχε ήδη από την εποχή του Μεσοπολέμου, μεγάλωσε και έστρεψε τις κοινότητες αυτές προς τους Γερμανούς και εναντίον του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ. Και μάλιστα σε μία περίοδο (αρχές του ’44) κατά την οποία ο ΕΛΑΣ είχε καταφέρει να επιβληθεί στις εμφύλιες συγκρούσεις εναντίον της ΠΑΟ.

Άσχετα πάντως από το ειλικρινές, απ’ ό,τι δείχνουν τα πράγματα, ενδιαφέρον του ΕΑΜ-ΕΑΑΣ να προσεγγίσει —με σκοπό βέβαια να τους εντάξει
στις γραμμές του— τους τουρκόφωνους Πόντιους χωρικούς, αυτό που δεν φαίνεται να αμφισβητείται είναι στάση του απέναντι στην ΠΑΟ. Σε όλες τις περιπτώσεις που γνωρίζουμε στην περιοχή που εξετάζουμε, ο ΕΛΑΣ αντιμετώπισε εξαρχής τα τμήματα της ΠΑΟ ως εχθρικά. Την ίδια ωστόσο τακτική φαίνεται πως ακολούθησαν και οι ένοπλοι της ΠΑΟ. Σε καμία περίπτωση δε διαφαίνεται όχι απλώς σκέψη για συνεργασία αλλά ούτε καν προσπάθεια υιοθέτησης ενός ειρηνικού modus vivendi μεταξύ των ενόπλων τμημάτων των δύο οργανώσεων.

Η ευθύνη επομένως δεν βαραίνει μόνο την πλευρά της αριστεράς. Δεδομένη ήταν δυσπιστία αν όχι και εχθρότητα απέναντι στο ΚΚΕ, τόσο των αξιωματικών του στρατού και της χωροφυλακής που είχαν οργανωθεί στην ΠΑΟ, όσο και των τοπικών οπλαρχηγών και ιδιαίτερα των Μπαφραλήδων Ποντίων. Είχαν σημειωθεί όμως και επιθετικές ενέργειες της ΠΑΟ εναντίον του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, όπως αυτή από το τμήμα του λοχαγού Αθ. Σκόρδα στη Χαλκιδική που διέλυσε εν τη γενέσει του τμήμα του ΕΛΑΣ . Αλλά και οι ένοπλοι Μπαφραλήδες υπό την καθοδήγηση της ΠΑΟ επιτέθηκαν το Σεπτέμβριο εναντίον των οργανώσεων του ΕΑΜ στην περιοχή της Νιγρίτας κι έφτασαν μάλιστα να απειλήσουν την ύπαρξη του ίδιου του τάγματος του ΕΛΑΣ στην περιοχή . Μάλιστα, η σκληρότητα με την οποία αντιμετωπίστηκαν οι οργανωμένοι στο ΕΑΜ χωρικοί έχει μείνει ακόμη χαραγμένη στη μνήμη των ανθρώπων της περιοχής. Η ύπαρξη σαφών οδηγιών της καθοδήγησης της οργάνωσης για αποφυγή συγκρούσεων με το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, όπως αυτές τουλάχιστον προκύπτουν από τα έγγραφα που δημοσιεύονται στο βιβλίο του Π. Παπαθανασίου , έρχονται σε ευθεία αντίθεση με τις παραπάνω ενέργειες αλλά και με άλλες σε άλλα μέρη της Μακεδονίας όπως τα γεγονότα των Ιμέρων Κοζάνης κ.ά. ( Πρόκειται για την εκτέλεση επτά μελών του ΕΑΜ μεταξύ των οποίων και τριών μελών του Μακεδονικού Γραφείου από τμήμα της ΠΑΟ με επικεφαλής τους Μιχαήλ Παπαδοπούλο (Μιχάλαγα), τον Μιχαήλ Πεχλιβανίδη και τον ταρχη Χρ. Παπαβασιλείου ).

Μία άλλη παράμετρος που πρέπει να ληφθεί υπόψη είναι το γεγονός ότι τα, κατά την αριστερή φρασεολογία της εποχής, «προπύργια της αντίδρασης» στη Νιγρίτα, χωριά Τριάδα, Ζευγολατιό, Χείμαρρος, είχαν υποστεί αντίποινα από τις γερμανικές αρχές κατοχής τον Οκτώβριο του 1941 για τη δράση των αριστερών ανταρτών των πρώτων αντιστασιακών ομάδων στην περιοχή . Να σημειωθεί ότι στα χωριά αυτά δεν είχαν σημειωθεί ένοπλες επιθέσεις ανταρτών ούτε κάτοικοί τους είχαν συμμετάσχει σε αυτές σε άλλες περιοχές. Προφανώς υπέστησαν αντίποινα λόγω του γεγονότος ότι κάτοικοί τους είχαν φυλαγμένο οπλισμό στα σπίτια τους. Αυτό και μόνο το γεγονός είναι ικανό να εξηγήσει την κατοπινή στάση τους ενάντια σε κάθε ανταρτική αντικατοχική ενέργεια στην περιοχή . Κι εξαιτίας της στάσης τους αυτής οι κοινότητες Χείμαρρος, Τριάδα και Ζευγολατιό αντιμετωπίστηκαν εξαρχής εχθρικά από τον ΕΛΑΣ με αποτέλεσμα ο κύκλος της βίας και του αίματος, αντί να κλείνει, να ανανεώνεται συνεχώς. Η λέξη τραγωδία ίσως να είναι μόνη που μπορεί να αποδώσει αυτή την κυκλική ανατροφοδότηση της βίας.

Συμπεράσματα
Συμπερασματικά θα μπορούσε να πει κανείς ότι πρώτος γύρος του Εμφυλίου Πολέμου στη γερμανοκρατούμενη πλευρά της Αν. Μακεδονίας οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην τακτική τόσο του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ όσο και της ΠΑΟ που οδηγούσε, αν δεν επεδίωκε εξαρχής, τη σύγκρουση. Κατά δεύτερο λόγο, οι προπολεμικές πολιτικές διαφορές των διαφορετικών κοινοτήτων που γεννούσαν την αμοιβαία δυσπιστία δεν κατέστη δυνατό να γεφυρωθούν κάτω από την ξένη κατοχή αλλά και την απειλή απώλειας εθνικού εδάφους μετά την είσοδο βουλγαρικού στρατού στη γερμανοκρατούμενη Μακεδονία. Σ’ αυτό συνετέλεσαν και τα γερμανικά αντίποινα του Οκτωβρίου 1941 σε βάρος αθώων κατοίκων για τη δράση των αριστερών ανταρτών στην περιοχή. Τέλος, τα λάθη της Εαμικής καθοδήγησης αλλά και στάση των τοπικών ηγητόρων της ΠΑΟ έκαναν την ένοπλη σύγκρουση στην περιοχή που εξετάζουμε αναπότρεπτη. Η σύγκρουση αυτή μπορεί να έληξε πρόσκαιρα το Δεκέμβριο του 1943 με την επικράτηση του ΕΛΑΣ και τη διάλυση των ένοπλων τμημάτων της ΠΑΟ, οδήγησε όμως την πλευρά των ηττημένων στο να επιζητήσουν τον εξοπλισμό τους από τους Γερμανούς γεγονός που δεν στοίχισε μόνο στην υπόθεση της Εθνικής Αντίστασης, αλλά πολύ περισσότερο πολλές καταστροφές και δεινά στους κατοίκους της περιοχής, ανοίγοντας πληγές που ακόμη και σήμερα δεν έχουν επουλωθεί.
… εις μικράς μεν ατυχίας ευρεθήσεται φίλος, εις μεγίστην δε και επιμένουσαν συμφοράν μηδείς σε πλανήση , φίλος ουκ έσται . ( Στρατηγικόν Κεκαυμένου )

Άβαταρ μέλους
Ζαποτέκος
Δημοσιεύσεις: 8928
Εγγραφή: 14 Ιαν 2019, 17:08

Re: Η βουλγαρική εισβολή στην Ανατ. Μακεδονία

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από Ζαποτέκος » 17 Σεπ 2023, 12:34

Μερικά στατιστικά στοιχεία απ' το διδακτορικό του Τάσου Χατζηαναστασίου Ομάδες ένοπλης αντίστασης στη βουλγαρική κατοχή της Ανατολικής Μακεδονίας και Δυτικής Θράκης 1941 - 1944.

Γλωσσικές ομάδες σε Ανατολική Μακεδονία και Δυτική Θράκη το 1928 ( σε στρογγυλοποίηση )

Νομός Δράμας : 92.000 ελληνόφωνοι , 4.000 σλαβόφωνοι , 13.000 τουρκόφωνοι , 1.300 αρμενόφωνοι
Νομός Σερρών ( εκτός Νιγρίτας ) : 155.000 ελληνόφωνοι , 7.700 σλαβόφωνοι , 13.400 τουρκόφωνοι , 2.000 αρμενόφωνοι , 1.800 βλαχόφωνοι
Νομός Καβάλας : 106.000 ελληνόφωνοι , 8.800 τουρκόφωνοι , 1.500 αρμενόφωνοι , 2.000 ισπανόφωνοι Εβραίοι
Νομός Ροδόπης και Ξάνθης : 80.600 ελληνόφωνοι , 16.700 σλαβόφωνοι , 77.200 τουρκόφωνοι , 2.000 αρμενόφωνοι
  • Στις βουλγαροκρατούμενες Ανατολική Μακεδονία και Δυτική Θράκη ζούσαν 5.359 Εβραίοι. Μεταπολεμικά είχαν μείνει μόλις 122 !
  • Στις διάφορες περιοχές του νομού Δράμας οι Πόντιοι ήταν βενιζελικοί σε ποσοστό 55 - 89 % , βασιλικοί σε ποσοστό 7 - 27 % και κομμουνιστές σε ποσοστό 0,5 - 18 % ( 1936 ).
Η εκλογική συμπεριφορά των σλαβοφώνων στους νομούς Σερρών και Δράμας το 1936
Δράμα : βασιλικοί 47 - 59 % , βενιζελικοί 19 - 39 % , κομμουνιστές 0 - 6 %
Σέρρες : βασιλικοί 42 - 94 % , βενιζελικοί 4 - 56 % , κομμουνιστές 0 - 8 %


Φιλοβούλγαροι εξοπλισθέντες απ' τις βουλγαρικές αρχές στην Ανατολική Μακεδονία και Δυτική Θράκη ( οι αριθμοί με προσέγγιση )
Νομός Δράμας : Γύρω στους 800. Εθνοτικά ήταν Βούλγαροι , Αρμένιοι και ελάχιστοι Έλληνες ( 1 χωροφύλακας, 2 αγροφύλακες , Έλληνες απ' την Ανατολική Ρωμυλία με βουλγαρική υπηκοότητα ).
Νομός Σερρών : Γύρω στους 300. Εθνοτικά ήταν Βούλγαροι και Αρμένιοι.
Στους νομούς Ροδόπης , Έβρου και Καβάλας ήταν ελάχιστοι .

Εκτελεσθέντες απ' τους Βούλγαρους ως αντίποινα για τα επαναστατικά γεγονότα της Δράμας 29/9 - 16/10 / 1941
Νομός Σερρών : 344-381 ( οι περισσότεροι στην Κορμίστα 99 - 103 και στη Λειβαδιά Σερρών 60 - 70 ).
Νομός Καβάλας : 50 - 130
Νομός Δράμας : 1233 - 2.599 ( οι περισσότεροι σε Δράμα 468 - 1500, Δοξάτο 189 - 350 , Χωριστή 135 - 160 ).

Τα μεγαλύτερα ποσοστά του ΚΚΕ στις εκλογές του 1936 στις περιοχές που εξελίχτηκαν τα επαναστατικά γεγονότα 28 - 29/9/1941
( Πανελλαδικά το ΚΚΕ είχε ποσοστό γύρω στα 6 % το 1936 ).
Χωριστή Δράμας 60 %
Δοξάτο 29 %
Προσοτσάνη 28 %
Κορμίστα Σερρών 29 %
Μουσθένη Καβάλας 26 %
Δράμα 22 %
Οι περιοχές Κοκκινόγεια ( 2,2 % ), Κυργίων , Αιγείρου και Περιστεριάς είχαν μικρή έως ανύπαρκτη κομμουνιστική επιρροή , αλλά σε αυτές πρωτοστάτησαν στην επανάσταση οι Πόντιοι οπλαρχηγοί Σωκράτης παπαδόπουλος και Στάθης Λεοντιάδης.

Ποσοστά ΚΚΕ σε Ανατολική Μακεδονία και Δυτική Θράκη το 1936
Νομός Σερρών 12 % ( στο δήμο Σερρών 20 % )
Νομός Δράμας 14 % ( δήμος Δοξάτου 31 % , δήμος Προσωτσάνης 28 % , δήμος Δράμας 23 % )
Νομός Καβάλας 23 % ( δήμος Καβάλας 44 % )
Επαρχία Θάσου 33 %
Νομός Ξάνθης 12 %
Νομός Ροδόπης 4 %
Νομός Έβρου 7 %
( Πανελλαδικά το ΚΚΕ είχε 6 % )

https://freader.ekt.gr/eadd/index.php?d ... ang=el#p=1
… εις μικράς μεν ατυχίας ευρεθήσεται φίλος, εις μεγίστην δε και επιμένουσαν συμφοράν μηδείς σε πλανήση , φίλος ουκ έσται . ( Στρατηγικόν Κεκαυμένου )

Άβαταρ μέλους
Ζαποτέκος
Δημοσιεύσεις: 8928
Εγγραφή: 14 Ιαν 2019, 17:08

Re: Η βουλγαρική εισβολή στην Ανατ. Μακεδονία

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από Ζαποτέκος » 23 Σεπ 2023, 15:12

Η υποχώρηση του σερβικού στρατού στην Ελλάδα κατά τον Α΄ΠΠ.

- Το Μαυροβούνιο ήταν σύμμαχος της Σερβίας. Με την επιστράτευση οι Σέρβοι συγκέντρωσαν 180.000 - 200.000 στρατό. Στην αρχή των επιειρήσεων οι Σέρβοι ήταν περισσότεροι και πιο εμπειροπόλεμοι απ' τους Αυστροούγγρους. Υστερούσαν όμως σε εξοπλισμό και πυρομαχικά.

- Η αυστριακή επίθεση ξεκίνησε στις 12/8/1914. Οι Σέρβοι ως τις 20/8 τους είχαν απωθήσει πάλι έξω απ' τα σερβικά εδάφη. Οι Αυστριακοί επιτέθηκαν πάλι στις 3/9 και στις 2/12 κατέλαβαν το Βελιγράδι. Η Αντάντ όμως κατάφερε και εφοδίασε τους Σέρβους με πυρομαχικά μέσω Ρουμανίας και Θεσσαλονίκης ( κοιλάδα Αξιού ). Ακόμη , 20.000 Τσέχοι και Νοτιοσλάβοι του αυστριακού στρατού αυτομόλησαν στους Σέρβους. Οι Σέρβοι αντεπιτέθηκαν , ανακατέλαβαν το Βελιγράδι και έδιωξαν τους Αυστριακούς πάλι από όλα τα σερβικά εδάφη. Μέχρι τώρα οι Σέρβοι είχαν 69.000 νεκρούς ( από μάχες και ασθένειες ) , 18.000 τραυματίες και 15.000 αιχμαλώτους . Είχαν όμως πιάσει και αυτοί 50.000 αιχμαλώτους.

- Οι Γερμανοαυστριακοί διασπούν το ρωσικό μέτωπο και αποδεσμεύουν δυνάμεις για να τις χρησιμοποιήσουν κατά των Σέρβων. Στις 4/9/1915 η Βουλγαρία συμμαχεί με τους Γερμανοαυστριακούς κατά της Σερβίας. Για αντάλλαγμα θα της έδιναν την σερβική Μακεδονία. Η Σερβία αδυνατούσε να αντιμετωπίσει και την Βουλγαρία . Μπορούσε να παρατάξει εναντίον της μόνο ασθενέστατες σερβικές και μαυροβουνιώτικες δυνάμεις. Ζήτησε απ' την Αντάντ να της στείλει 100.000 άνδρες. Ακόμη ζήτησε βοήθεια απ' την Ελλάδα σύμφωνα με την συμμαχία του 1913. [ Η Ελλάδα αρνήθηκε γιατί σύμφωνα με την συμφωνία της συμμαχίας η Σερβία θα έπρεπε να είναι σε θέση να αντιπαρατάξει 130.000 άνδρες κατά των Βουλγάρων. ]

- Αγγλία και Γαλλία παραβιάζουν την ουδετερότητα της Ελλάδος προς βοήθειαν της Σερβίας ... της οποίας η Ελλάς τυγχάνει επίσης σύμμαχος :-? και αποβιβάζουν στην Θεσσαλονίκη 1 αγγλική και 1 γαλλική μεραρχία ( 1/10 /1915 - 5/10/1915 ).

- Οι Γερμανοαυστριακοί επιτίθενται κατά της Σερβίας στις 8/10 και οι Βούλγαροι στις 15/10. Στις 22/10 οι Βούλγαροι καταλαμβάνουν τα Σκόπια και αποκόπτουν τους Σέρβους απ' το ανταντικό προγεφύρωμα της Θεσσαλονίκης.

- Οι αγγλογαλλικές δυνάμεις της Θεσσαλονίκης προωθούνται στην σερβική Μακεδονία και στις 19/10 φτάνουν στο Δεμίρ Καπού.

- Πιεζόμενοι απ' τους Γερμανοαυστριακούς οι Σέρβοι υποχωρούν προς το Κόσοβο και ετοιμάζονται να επιτεθούν προς τα Σκόπια που κατείχαν οι Βούλγαροι προκειμένου να διασπάσουν τον κλοιό και να ενωθούν με τις ανταντικές δυνάμεις. Ταυτόχρονα 2 γαλλικές μεραρχίες απωθούν τους Βουλγάρους και φθάνουν στις 12/11 κοντά στα Βελεσσά. Μια κόμη γαλλική μεραρχία προωθείται προς τον Στρυμόνα. Οι Σέρβοι επιτίθενται στους Βουλγάρους στις 18/10 αλλά αποτυγχάνουν να διασπάσουν τον βουλγαρικό κλοιό. Περικυκλωμένοι όπως ήταν μεταξύ Γερμαναυστριακών από τον βορρά και Βουλγάρων από το νότο , υποχωρούν προς την Αλβανία.

- Τα λείψανα του σερβικού στρατού ακολουθούσε ο γέρος Σέρβος βασιλιάς μεταφερόμενος σε φορείο. Στις 22/11 οι Σέρβοι μπαίνουν στην Αλβανία. Στην διαδρομή προς Τίρανα, Ελβασάν , Σκόδρα/Σκουτάρι και παράλια της Αδριατικής αντιμετωπίζουν πείνα , κρύο και επιθέσεις αλβανικών συμμοριών.

- Ο βασιλιάς τους Μαυροβουνίου υπογράφει ξεχωριστή ειρήνη με τους Γερμανοαυστριακούς ( Ιανουάριος 1916 ) και καταφεύγει εξόριστος στην Ιταλία.

- Οι Γερμανοαυστριακοί προελαύνουν στην Αλβανία. Οι Αγγλογάλλοι αποφασίζουν να μεταφέρουν με τα πλοία τους τον σερβικό στρατό απ' την Αλβανία στην Κέρκυρα χωρίς να ρωτήσουν την Ελλάδα. Στις 11/1/1916 οι πρεσβευτές των Ανταντικών στην Αθήνα επέδωσαν διακοίνωση στην οποία έλεγαν : προς διάσωσιν του σερβικού στρατού εκρίθη αναγκαίον όπως ούτος μεταφερθεί εις Κέρκυραν και η Ελλάς ως σύμμαχος της Σερβίας δέον να μην εναντιωθεί εις την συμμαχικήν ταύτην απόφασιν. :-? Ένα γαλλικό τάγμα καταλαμβάνει την Κέρκυρα υπό την προστασία του γαλλικού στόλου. Στις 18/1 αρχίζει η αποβίβαση των Σέρβων. Μέχρι τις 23/2 είχαν συγκεντρωθεί 133.000 άνδρες ( οι 3.681 πέθαναν απ' τις επιδημίες ). Στο νησί εγκαταστάθηκε και η σερβική κυβέρνηση και συνέχιζε να βρίσκεται σε αυτό κόμη και μετά την αποχώρηση του σερβικού στρατού. Η γαλλοϊταλική κατοχή της Κέρκυρας έληξε στις 20/10/1919.

- Η Αντάντ αποφασίζει να μεταφέρει τον σερβικό στρατό στην Χαλκιδική. Θα τον μετέφερε με τον σιδηρόδρομο , αλλά μετά την διαμαρτυρία της Ελλάδας πως ήταν ουδέτερη χώρα :lol: , τον μετέφεραν με δικά τους πλοία. Στις 13/12/1915 οι Αγγλογάλλοι εγκαταλείπουν την σερβική Μακεδονία και υποχωρούν πίσω στην Ελλάδα. Οι Γερμανοί διατάσσουν τα γερμανοβουλγαρικά στρατεύματα να σταματήσουν στα σύνορα της Ελλάδας, καθώς το βαλκανικό μέτωπο δεν ήταν τόσο σημαντικό και έπρεπε να εξοικονομηθούν δυνάμεις για αλλού.
Εικόνα
Εικόνα
πηγή πληροφοριών : περιοδικό Στρατιωτική Ιστορία , εκδόσεις Περισκόπιο , τεύχος 18, Γεώργιος Νικολούδης , Το δράμα της Σερβίας στον Α΄ΠΠ
… εις μικράς μεν ατυχίας ευρεθήσεται φίλος, εις μεγίστην δε και επιμένουσαν συμφοράν μηδείς σε πλανήση , φίλος ουκ έσται . ( Στρατηγικόν Κεκαυμένου )

Απάντηση


  • Παραπλήσια Θέματα
    Απαντήσεις
    Προβολές
    Τελευταία δημοσίευση

Επιστροφή στο “Ιστορία”

Phorum.com.gr : Αποποίηση Ευθυνών