Δασικές πυρκαγιές στην αρχαία ελληνική γραμματεία

[Jimmy81]

Με αφορμή τις πρόσφατες πυρκαγιές μου δημιουργήθηκε η απορία για τις πυρκαγιές δασών στην αρχαία Ελλάδα. Συγκεκριμένα για τις αναφορές που έχουμε στην αρχαία ελληνική γραμματεία. Ξέρουμε ότι τα δάση καίγονταν σκόπιμα από τους αρχαίους ανθρώπους σε πολλές περιοχές του κόσμου για να δημιουργούνται νέα βοσκοτόπια και καλλιεργήσιμες εκτάσεις. Και στην Ελλάδα έχει παρατηρηθεί από την προϊστορία η σταδιακή καταστροφή των δασών για παρόμοιους λόγους.

Ας περιοριστούμε όμως στην αρχαία ελληνική γραμματεία. Δεν αναφέρομαι σε φωτιές που κατέκαψαν πόλεις αλλά στις δασικές πυρκαγιές. Τέτοιες αναφορές μάλλον δεν είναι πολλές και συχνά συνδέονται με πολεμική δραστηριότητα.

Για παράδειγμα έχουμε το κάψιμο του Ιερού Άλσους του Άργους από τους Σπαρτιάτες το 494π.Χ. οι οποίοι με αυτό τον τρόπο έκαψαν ζωντανούς χιλιάδες Αργείους που είχαν βρει καταφύγιο εκεί μετά τη μάχη της Σήπειας. Το θλιβερό περιστατικό αναφέρεται στον Ηρόδοτο (Βιβλίο 6ο)
https://www.history-point.gr/sipeia-thi ... s-argeioys
https://www.greek-language.gr/digitalRe ... 0&page=152

Πυρκαγιά σε δάσος της Τροίας αναφέρεται στον Όμηρο (Ιλιάδα, Λ.155-160). Βέβαια μιλάμε για μυθολογική αναφορά εδώ που βασίζεται σε πραγματικές εμπειρίες. Τονίζεται και η ενίσχυση της φωτιάς από τον άνεμο όπως ακούμε και σήμερα στα δελτία.

Και ως όταν φλόγα φθαρτική ξεσπάσ’ εις μέγα δάσος,
γύρω την στρέφ’ ο άνεμος και πανταχού την φέρνει
και απ’ την ορμήν της σύρριζα πέφτουν τα δέντρα κάτω,
τόσες επέφταν κεφαλές εις την φυγήν των Τρώων
από του Ατρείδη την ορμήν, κι ίπποι πολλοί κροτούσαν
άδεια τ’ αμάξια σέρνοντας στους δρόμους του πολέμου.
http://www.mikrosapoplous.gr/iliada/BIB ... 22_272.htm

Μια άλλη περίπτωση συναντάμε στον Θουκυδίδη (Β, 77.4-6). Στην εξιστόρηση της προσπάθειας των Πελοποννήσιων να κυριεύσουν την Πλάταια οι πολιορκητές βάζουν φωτιά στην πόλη η οποία παίρνει τρομακτικές διαστάσεις. Γίνεται αναφορά ξανά στον άνεμο ως σύμμαχος της φωτιάς. Με την ευκαιρία αυτή λοιπόν ο Θουκυδίδης κάνει και μια γενικότερη περιγραφή για το τυχαίο(?) ξέσπασμα πυρκαγιών σε ορεινές δασικές εκτάσεις.

Έδωσαν φωτιά με θειάφι και πίσσα, κι έγινε μια πυρκαγιά τέτοια που ποτέ, ώς τότε, δεν είχε δει κανείς αναμμένη από ανθρώπου χέρι. Στα βουνά, βέβαια, όταν με τον άνεμο τρίβονται ξερόκλαδα στα δάση, πολλές φορές πιάνει φωτιά και γίνονται πυρκαγιές. [2.77.5] Οι φλόγες ήσαν τεράστιες και λίγο έλειψε να εξολοθρευτούν οι Πλαταιείς που είχαν σωθεί από τόσα άλλα. Ένα μεγάλο μέρος της πολιτείας δεν μπορούσε κανείς να το πλησιάσει κι αν είχε φυσήξει άνεμος, όπως είχαν ελπίσει οι εχθροί, οι Πλαταιείς δεν θα είχαν γλιτώσει. [2.77.6] Αλλά, καθώς λένε, έγινε και το εξής: έπιασε μεγάλη νεροποντή, με βροντές μάλιστα, που έσβησε την πυρκαγιά κι έτσι πέρασε ο κίνδυνος.
https://www.greek-language.gr/digitalRe ... 73&page=72

[Jimmy81]

Βάλτε όσα σχετικά κείμενα γνωρίζετε. Φαντάζομαι δεν είναι πολλά. Ίσως είναι λίγο περίεργο που δεν έχουμε πολλές σχετικές αναφορές για μια τόσο επικίνδυνη καταστροφή που προκαλεί τρόμο και δέος και που εκείνα τα χρόνια ήταν πολύ δύσκολο να αντιμετωπιστεί. Από την άλλη έχει σωθεί ένα μικρό τμήμα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας.

[Κρόνος]

Πολύ ενδιαφέρον θέμα που θα άξιζε να διερευνηθεί σε συνδυασμό με μια μελέτη της αρχαίας δασοκάλυψης. Μεγάλα δάση θα υπήρχαν και στην αρχαία εποχή, όχι όμως ακριβώς πάνω στις σημερινές θέσεις, αλλά οι αιτίες πυρκαγιάς ήταν πολύ λιγότερες τότε.

[Dorian]

Πολύ ενδιαφέρον θέμα που θα άξιζε να διερευνηθεί σε συνδυασμό με μια μελέτη της αρχαίας δασοκάλυψης. Μεγάλα δάση θα υπήρχαν και στην αρχαία εποχή, όχι όμως ακριβώς πάνω στις σημερινές θέσεις, αλλά οι αιτίες πυρκαγιάς ήταν πολύ λιγότερες τότε.

Σε καμπους ημιορεινές περιοχές τα δάση και η βλάστηση πρέπει να ήταν ελάχιστη εκτός από καλλιεργημένα. ήδη από την εποχή του Χαλκού. αν έχεις προλάβει προπολεμικές γενιές, και έχεις ακούσει αφηγήσεις ότι για το παραμικρό έπρεπε να ανέβουν στο διπλανό λόφο, βουνό κλπ να κόψουν θάμνους για να μαγειρέψουν καθημερινά, και δεις και παλιές φωτογραφίες όλα φαίνονταν αποψιλωμένα σαν να είχε μπει συνεργείο αποψιλωσης. Βάλε ξυλεία για θέρμανση, έπιπλα εργαλεία, τυχερό θα ήταν το μη ιδιόκτητο δέντρο που θα επιβίωνε. Φωτιές στις ερημιές και στα αραιοκατοικημένα βουνά θα περνούσαν σε δεύτερη μοίρα σε κοινωνίες που η επιβίωση ήταν το πρωτεύων.

[Juno]

...
Μια άλλη περίπτωση συναντάμε στον Θουκυδίδη (Β, 77.4-6). Στην εξιστόρηση της προσπάθειας των Πελοποννήσιων να κυριεύσουν την Πλάταια οι πολιορκητές βάζουν φωτιά στην πόλη η οποία παίρνει τρομακτικές διαστάσεις. Γίνεται αναφορά ξανά στον άνεμο ως σύμμαχος της φωτιάς. Με την ευκαιρία αυτή λοιπόν ο Θουκυδίδης κάνει και μια γενικότερη περιγραφή για το τυχαίο(?) ξέσπασμα πυρκαγιών σε ορεινές δασικές εκτάσεις.

Έδωσαν φωτιά με θειάφι και πίσσα, κι έγινε μια πυρκαγιά τέτοια που ποτέ, ώς τότε, δεν είχε δει κανείς αναμμένη από ανθρώπου χέρι.
.....

Υγρό πυρ my ass.
Όλα από τους αρχαίους τα έχουν κλέψει.

[Parrot]

...
Μια άλλη περίπτωση συναντάμε στον Θουκυδίδη (Β, 77.4-6). Στην εξιστόρηση της προσπάθειας των Πελοποννήσιων να κυριεύσουν την Πλάταια οι πολιορκητές βάζουν φωτιά στην πόλη η οποία παίρνει τρομακτικές διαστάσεις. Γίνεται αναφορά ξανά στον άνεμο ως σύμμαχος της φωτιάς. Με την ευκαιρία αυτή λοιπόν ο Θουκυδίδης κάνει και μια γενικότερη περιγραφή για το τυχαίο(?) ξέσπασμα πυρκαγιών σε ορεινές δασικές εκτάσεις.

Έδωσαν φωτιά με θειάφι και πίσσα, κι έγινε μια πυρκαγιά τέτοια που ποτέ, ώς τότε, δεν είχε δει κανείς αναμμένη από ανθρώπου χέρι.
.....

Υγρό πυρ my ass.
Όλα από τους αρχαίους τα έχουν κλέψει.

Αυτό που κάθε τρείς και λίγο υποννοείτε ότι κατά το Βυζάντιο, σε αυτή τη χώρα κατοικούσε άλλος λαός, να το κοιτάξετε..

[πήζον bot]

couldn't resist

SpoilerShow

αυτα τα λεγανε οι ακαθαρτοι μανδραγορομανεις, προγονοι των σημερινων απλυτων μπαφακηδων συριζαιων. αμφορεις πυρωμενοι απ την ζεστη ηταν η αιτια. το ειχε αποκαλύψει η ομαδα έμεσμα προγονος της σημερινης ομαδας εμετος της νδ

[Jimmy81]

Στον "Οικονομικό" του Ξενοφώντα (18.2)που περιλαμβάνει σωκρατικούς διαλόγους για τις οικιακές εργασίες και τις καλλιέργειες, διαβάζουμε ότι έκαιγαν τις καλαμιές και τα ξερά απομεινάρια για να ετοιμάσουν τη γη για καλλιέργεια.

https://www.greek-language.gr/digitalRe ... 13&page=37

[18.2] «Και θα τα έκοβες τα στάχυα στις άκρες», είπε, «ή κοντά στο έδαφος;»
«Εάν ήταν κοντό το καλάμι του σταχυού», είπα εγώ, «θα το έκοβα από κάτω, για να είναι αρκετά τα άχυρα· εάν όμως είναι ψηλό, πιστεύω ότι θα έκανα καλά αν τα έκοβα από τη μέση, για να μην κοπιάζουν οι αλωνιστές με περιττό κόπο ούτε οι λιχνιστές για πράγματα που δεν χρειάζονται. Και αυτό που θα απομείνει στη γη νομίζω ότι εάν καεί εντελώς θα είναι ωφέλιμο για το χώμα, και αν ανακατευθεί με την κοπριά θα μεγαλώσει το απόθεμα της κοπριάς».

[Juno]

...
Μια άλλη περίπτωση συναντάμε στον Θουκυδίδη (Β, 77.4-6). Στην εξιστόρηση της προσπάθειας των Πελοποννήσιων να κυριεύσουν την Πλάταια οι πολιορκητές βάζουν φωτιά στην πόλη η οποία παίρνει τρομακτικές διαστάσεις. Γίνεται αναφορά ξανά στον άνεμο ως σύμμαχος της φωτιάς. Με την ευκαιρία αυτή λοιπόν ο Θουκυδίδης κάνει και μια γενικότερη περιγραφή για το τυχαίο(?) ξέσπασμα πυρκαγιών σε ορεινές δασικές εκτάσεις.

Έδωσαν φωτιά με θειάφι και πίσσα, κι έγινε μια πυρκαγιά τέτοια που ποτέ, ώς τότε, δεν είχε δει κανείς αναμμένη από ανθρώπου χέρι.
.....

Υγρό πυρ my ass.
Όλα από τους αρχαίους τα έχουν κλέψει.

Αυτό που κάθε τρείς και λίγο υποννοείτε ότι κατά το Βυζάντιο, σε αυτή τη χώρα κατοικούσε άλλος λαός, να το κοιτάξετε..

Κατοικούσαν πολιτικοί και ιερείς άλλων λαών (μπολιμπολιτιζμός) και προσπαθούσαν μανιωδώς να πείσουν τον λαό πως είναι άλλος λαός, με απειλές, δημεύσεις περιουσιών, βασανιστήρια κτλ.
Αποκαλούσαν τους Έλληνες ειδωλολάτρες, ας μετρήσουμε θαυματουργες εικόνες, τίμιες χείρες, τίμιες κάρες κτλ, να δούμε ποιος είναι ο ειδωλολάτρης και μάλιστα νεκρόφιλος.

[Parrot]

Υγρό πυρ my ass.
Όλα από τους αρχαίους τα έχουν κλέψει.

Αυτό που κάθε τρείς και λίγο υποννοείτε ότι κατά το Βυζάντιο, σε αυτή τη χώρα κατοικούσε άλλος λαός, να το κοιτάξετε..

Κατοικούσαν πολιτικοί και ιερείς άλλων λαών (μπολιμπολιτιζμός) και προσπαθούσαν μανιωδώς να πείσουν τον λαό πως είναι άλλος λαός, με απειλές, δημεύσεις περιουσιών, βασανιστήρια κτλ.
Αποκαλούσαν τους Έλληνες ειδωλολάτρες, ας μετρήσουμε θαυματουργες εικόνες, τίμιες χείρες, τίμιες κάρες κτλ, να δούμε ποιος είναι ο ειδωλολάτρης και μάλιστα νεκρόφιλος.

Πολιτικοί και Ιερείς άλλων λαών που προσπαθούσαν να πείσουν τον λαό πως είναι άλλος λαός;;
Εσείς έχετε πολύ πλάκα ρε!!

[Δημοκράτης]

...
Μια άλλη περίπτωση συναντάμε στον Θουκυδίδη (Β, 77.4-6). Στην εξιστόρηση της προσπάθειας των Πελοποννήσιων να κυριεύσουν την Πλάταια οι πολιορκητές βάζουν φωτιά στην πόλη η οποία παίρνει τρομακτικές διαστάσεις. Γίνεται αναφορά ξανά στον άνεμο ως σύμμαχος της φωτιάς. Με την ευκαιρία αυτή λοιπόν ο Θουκυδίδης κάνει και μια γενικότερη περιγραφή για το τυχαίο(?) ξέσπασμα πυρκαγιών σε ορεινές δασικές εκτάσεις.

Έδωσαν φωτιά με θειάφι και πίσσα, κι έγινε μια πυρκαγιά τέτοια που ποτέ, ώς τότε, δεν είχε δει κανείς αναμμένη από ανθρώπου χέρι.
.....

Υγρό πυρ my ass.
Όλα από τους αρχαίους τα έχουν κλέψει.

με ρέγουλα η ψέκα, το υγρό πυρ ήταν εφεύρεση του 6ου μχ αιώνα και μάλιστα η τεχνολογία τους ήταν τόσο απόρρητη που κατάφεραν να την χάσω κάπου τον 13. Πιθανά μετα την άλωση του 1204.
Αυτά πέρα από το ότι ο ελληνορωμαικός κόσμος είναι συνέχεια της Ελλάδος και της Ρώμης

[stavmanr]

Για παράδειγμα έχουμε το κάψιμο του Ιερού Άλσους του Άργους από τους Σπαρτιάτες το 494π.Χ. οι οποίοι με αυτό τον τρόπο έκαψαν ζωντανούς χιλιάδες Αργείους που είχαν βρει καταφύγιο εκεί μετά τη μάχη της Σήπειας. Το θλιβερό περιστατικό αναφέρεται στον Ηρόδοτο (Βιβλίο 6ο)
https://www.history-point.gr/sipeia-thi ... s-argeioys
https://www.greek-language.gr/digitalRe ... 0&page=152

Βέβαια, πρέπει να σημειώσουμε ότι είχαν μεταξύ τους κοινή εθνική συνείδηση...

[Nandros]

Σε καμπους ημιορεινές περιοχές τα δάση και η βλάστηση πρέπει να ήταν ελάχιστη εκτός από καλλιεργημένα. ήδη από την εποχή του Χαλκού. αν έχεις προλάβει προπολεμικές γενιές, και έχεις ακούσει αφηγήσεις ότι για το παραμικρό έπρεπε να ανέβουν στο διπλανό λόφο, βουνό κλπ να κόψουν θάμνους για να μαγειρέψουν καθημερινά, και δεις και παλιές φωτογραφίες όλα φαίνονταν αποψιλωμένα σαν να είχε μπει συνεργείο αποψιλωσης. Βάλε ξυλεία για θέρμανση, έπιπλα εργαλεία, τυχερό θα ήταν το μη ιδιόκτητο δέντρο που θα επιβίωνε. Φωτιές στις ερημιές και στα αραιοκατοικημένα βουνά θα περνούσαν σε δεύτερη μοίρα σε κοινωνίες που η επιβίωση ήταν το πρωτεύων.

Και να μην ξεχνάμε την θαλασσοκρατορία της Αθήνας.
Οι τριήρεις που έχτιζαν συνεχώς, για να αντικαταστήσουν όσες βούλιαζαν ή σάπιζαν, από τα δάση της Αττικής έγιναν.
.

[Κρόνος]

Ωραίες οι παρατηρήσεις σας για την αρχαία δασοκάλυψη. Ευχαριστώ φίλοι μου.

Για παράδειγμα έχουμε το κάψιμο του Ιερού Άλσους του Άργους από τους Σπαρτιάτες το 494π.Χ. οι οποίοι με αυτό τον τρόπο έκαψαν ζωντανούς χιλιάδες Αργείους που είχαν βρει καταφύγιο εκεί μετά τη μάχη της Σήπειας. Το θλιβερό περιστατικό αναφέρεται στον Ηρόδοτο (Βιβλίο 6ο)
https://www.history-point.gr/sipeia-thi ... s-argeioys
https://www.greek-language.gr/digitalRe ... 0&page=152

Βέβαια, πρέπει να σημειώσουμε ότι είχαν μεταξύ τους κοινή εθνική συνείδηση...

Κοινή εθνική συνείδηση αλλά υπερίσχυε η τοπική τοιαύτη. Για παράδειγμα, σύγκρινε τη στάση του Άργους και της Σπάρτης στους Περσικούς Πολέμους.

[Δημοκράτης]

Για παράδειγμα έχουμε το κάψιμο του Ιερού Άλσους του Άργους από τους Σπαρτιάτες το 494π.Χ. οι οποίοι με αυτό τον τρόπο έκαψαν ζωντανούς χιλιάδες Αργείους που είχαν βρει καταφύγιο εκεί μετά τη μάχη της Σήπειας. Το θλιβερό περιστατικό αναφέρεται στον Ηρόδοτο (Βιβλίο 6ο)
https://www.history-point.gr/sipeia-thi ... s-argeioys
https://www.greek-language.gr/digitalRe ... 0&page=152

Βέβαια, πρέπει να σημειώσουμε ότι είχαν μεταξύ τους κοινή εθνική συνείδηση...

Και το 45υπηρχε κοινή εθνική συνείδηση αλλά τα κομμουνια για 4.5 χρόνια ήταν στα βουνά