Ο Λιουτπράνδος ανέφερε μια πραγματικότητα, η ρωμαική ιδέα ήταν η ιδέα της αυτοκρατορικής οικουμενικότητας...ο αντίλογός της αυλής του Βυζαντίου στον Λιουτπράνδο ήταν οτι δεν μπορούν να δίνουν τον τίτλο του αυτοκράτορας των Ρωμαίων σε έναν βάρβαρο Φράγκο και όχι σ'αυτούς.
“It did not trouble him to refer in writing to the emperor,”
they said, “to the only universal, august, great emperor of the Romans,
Nicephoros, by the title ‘of the Greeks,’ and to some poor
barbarian fellow by the title ‘of the Romans’! O heavens! O earth!
O sea! But what,” they said, “shall we do to these wicked criminal
men? They are poor, and, if we kill them, we shall pollute our
hands with plebeian blood; they are ragged, they are slaves, they
are peasants, and, if we whip them, we will dishonor not them but
ourselves, since they are unworthy of the golden Roman whip and
of any such torments. O, if only one were a bishop, the other a
margrave! After the sting of flexible branches, after the plucking of
their hair or beards, sown up into leather sacks they could be sunk
in the sea. But let them be spared,” they said, “and until the most
holy emperor of the Romans, Nicephoros, learns of these evils, let
them waste away under heavy guard.”
Γράφει λοιπόν ο Λιουτπράνδος αιτιολογώντας την χρήση του τίτλου απο τον παπα μέσω αυτού:
“But the pope,” I said, “noble in his simplicity, thought that
to write such a thing was praise for the emperor, not insult! We
certainly know Constantine the Roman emperor came here with
the Roman knighthood and founded this city in his own name;
but since you have changed the language, customs, and dress, the
most holy pope thought the name of the Romans would similarly
displease you, as does their costume. If life abides with him, he
will make this clear in future letters, whose opening address will be
this: ‘John the Roman pope to Nicephoros, Constantine, and Basil,
the great and august emperors of the Romans.’”
Έλληνες έβλεπε μπροστά του, να μιλάνε ελληνικά, με ελληνικά ήθη και ενδυμασία, οι οποίοι διεκδικούσαν δικαίως τον τίτλο της αυτοκρατορίας των Ρωμαίων, γιατί αυτό ήταν η βασιλεία τους, αδιάκοπη συνέχεια της Ρωμαικής πολιτείας. Το γεγονός οτι ο τίτλος "αυτοκράτωρ των Ρωμαίων" ήταν κάτι διεκδικήσιμο δείχνει οτι δεν μπορεί να έχει εθνικές προεκτάσεις πέρα απο ιδεολογικές και πολιτικές.
Στο εξηγεί ωραία ο Χαλκοκονδύλης:
"Τhey guarded their (Hellenic) language and customs until the very end because they (Hellenes) were much more numerous than the Romans. However, they (Hellenes) no longer called themselves according to their (Hellenic) hereditary tradition and the name was changed. And, thus, the Emperors of Byzantion were proud to call themselves Emperors and Autocrats of Romans and never found it appropriate to be called Emperors of Hellenes”
To footprint που άφηναν οι Έλληνες διαχρονικά, ήταν ο ελληνικός πολιτισμός και παιδεία και γλώσσα, είτε πρόκειται για τον Θεόδωρο Ταρσίτη στον Καντρερμπερι, τον Ελισαίο στην αυλή του Καρλομάγνου, τo Μάξιμος το Γραικό και τους Λιχουδαίους στη Ρωσσία, τoν Χρυσολωρά και τον Αργυρόπουλο στην Ιταλία, τους απλούς γραφείς στην Ισπανια
http://webs.ucm.es/info/copistas/biblio ... 20Escorial , τους Φαναριώτες στην Μολδοβλαχία κοκ... αυτό δεν αμφισβητείται ούτε αλλάζει απο την πολιτική ιδεολογία κάθε αιώνα....όλοι αυτοί δεν μετέδωσαν τα λατινικά ή τον Σένεκα, ίσα ίσα που τα θεωρούσαν βαρβαρικά κείμενα και βαρβαρική γλώσσα...ρωμαίικα μιλαγαν τα παιδιά αυτά...και ρωμαίικα τραγούδια να καεί το πελεκούδι που λεει και ο ποιητής...
