14η Σεπτεμβρίου 1922 Η καταστροφή της Σμύρνης

[Ζαποτέκος]

Να 'τοι και οι Κούρδοι :

Μαρτυρία Γεωργίου Κοπάση
Κεντρική - Νότια Μικρασία. Περιφέρεια Ικονίου. Σίλλη.
H Σίλλη (τουρκ. Sille) είναι κωμόπολη που βρίσκεται 10 χλμ. ΒΔ του Ικονίου στις νοτιοανατολικές υπώρειες του ορεινού συγκροτήματος Αλά-Γκεβενλί-Λοράς ντάγ. Συνδέεται με δημόσιο δρόμο με το Ικόνιο. Την εποχή της Ανταλλαγής είχε 1.518 Έλληνες κατοίκους (βλ. Patriarcat Oecumenique, Les atrocites Kemalistes, Constantinople 1922, σ. 267). H Σίλλη ήταν μουδουρλίκι και υπαγόταν απευθείας στο βαλελίκι του Ικονίου. Εκκλησιαστικά ανήκε στη Μητρόπολη Ικονίου.
https://www.tanea.gr/2003/09/27/greece/ ... a-eksoria/

O ελληνικός στρατός πλησίαζε στο Άκσεχιρ στην Άγκυρα. Αποφάσισαν οι Τούρκοι να στείλουν εξορία τους Έλληνες που ήταν κοντά σ' αυτές τις περιοχές. Ήρθε και η δική μας η σειρά. Εξόριζαν από τη Σίλλη και το Ικόνιο.

Ήταν το 1921. Έμενα με τους γονείς μου στο Ικόνιο. Κρυβόμουνα οχτώ μήνες στο σπίτι, για να μη με βρούνε και με στείλουνε εξορία. Με πρόδωσε όμως μια χανούμισσα που καθόταν απέναντί μας. Τα 'χαμε χαλάσει γι' αυτό. Ήμουνα τότε 17 χρονών...

Ήταν κι άλλοι κρυμμένοι στο Ικόνιο σαν κι εμένα. Άλλα δεκαοχτώ πρόσωπα. Μας έπιασαν όλους.

Στο μεταξύ ήρθε σεφκιάτ* με εξόριστους από το Ναζλί, απ' εκείνα τα μέρη. Ήταν τετρακόσιοι νοματαίοι, από 12 ως 80 χρονών. Πεινασμένοι, ψειριασμένοι, κουρελήδες, αξιοθρήνητοι. Μας βάλανε τους δεκαοχτώ Κονιαλήδες μαζί μ' αυτούς.

Ξεκινήσαμε για την εξορία από το Ικόνιο, ακριβώς Χριστούγεννα του 1921. Κρύο, παγωνιά, 1,5 μέτρο χιόνι... Μας βάλανε στο τρένο, κατεβήκαμε στο Ουλούκισλα. Απ' εκεί με τα πόδια στη Νίγδη. Μείναμε εκεί μια βραδιά σε χάνια. Την άλλη μέρα ξεκινήσαμε πεζή για την Καισάρεια.

Αυτοί που είχαν έρθει απ' το Ναζλί ήταν άντρες, γυναίκες, παιδιά. Περπατούσαν μέρες στα χιόνια. Από τις κακουχίες είχαν πέσει τα φρύδια και τα μαλλιά τους· δεν ξεχώριζες αν ήταν άντρες ή γυναίκες. Σε λίγο θα παθαίναμε κι εμείς τα ίδια.

Από την Καισάρεια τραβήξαμε στο Σιβάς**. Τη μέρα κάναμε 15-20 χιλιόμετρα· δεν μπορούσαμε παραπάνω από τα χιόνια και την εξάντληση. Τα βράδια κοιμόμασταν στα χάνια που βρίσκαμε πάνω στο δρόμο. Δε μας βάζανε στα χωριά απ' τις ψείρες.

Από την Καισάρεια ως το Σιβάς περπατούσαμε εννιά μέρες συνέχεια. Είχαμε πια εξαντληθεί. Μείναμε εκεί μια βδομάδα. Μας περιποιήθηκαν καθολικοί καλόγεροι που είχαν εκεί σχολεία. Μας δώσανε ρούχα καθαρά, τρόφιμα.


Φτάσαμε στη Μαλάτεια. Στο μεταξύ, από τους τετρακόσιους είκοσι νοματαίους που είχαμε ξεκινήσει από το Ικόνιο, μείναμε οι μισοί. Οι άλλοι είχαν πεθάνει. Καθε μια δυο ώρες αφήναμε στο δρόμο ένα μισοπεθαμένο πάνω στα χιόνια.


Μια δυο βραδιές μείναμε στη Μαλάτεια. Απ' εκεί τραβήξαμε στο Ελαζίζ. H διαδρομή κράτησε τέσσερις πέντε μέρες. Κοντά στα άλλα είχαμε και τη ληστεία των τζανdαρμάδων***. Κάθε βράδυ στα χάνια δίναμε στους τζανdαρμάδες που μας συνόδευαν ένα είδος χαρατσιού, το λεγόμενο σελαμέτ παρασί****. Δηλαδή πουρμπουάρ που μας έφεραν... σώους και αβλαβείς!..


Από το Ελαζίζ πήγαμε στο Σαρικαμίς. Και απ' εκεί στο Ντιαρμπεκίρ, τέρμα της εξορίας μας. Εκεί μας παράδωσαν στην τοπική αστυνομία. Είχαμε απομείνει εξήντα εβδομήντα νοματαίοι...

Στο Ντιαρμπεκίρ δουλεύαμε στα τσιφλίκια των μπέηδων και αγάδων. Αυτοί κυβερνούσανε στην ουσία. Ήταν ντόπιοι Κούρδοι. Ανυπάκοοι άνθρωποι. Ό,τι θέλανε κάνανε.

Κάναμε βαριές δουλειές στα τσιφλίκια των μπέηδων. Καθαρίζαμε τους στάβλους. Τις γυναίκες τις είχαν πάρει υπηρέτριες. Τις όμορφες για ερωμένες...

Δεν υπήρχε ασφάλεια στο Ντιαρμπεκίρ. Μέρα μεσημέρι σε σκοτώνανε για το παραμικρό, για να σου πάρουν το φέσι ή άλλο ασήμαντο πράμα.

Ένα βράδυ καθώς πήγαινα σπίτι με το μεγάλο μου αδελφό Ευγένιο, 22 χρονών, μας σταμάτησαν στη μεγάλη γέφυρα, μέσα στο Ντιαρμπεκίρ, ένοπλοι Κούρδοι για να μας ληστέψουν. Αντισταθήκαμε. Σκότωσαν τον αδερφό μου. Εγώ πρόλαβα και έφυγα.


Μια μέρα κόλλησαν από την κυβέρνηση κάτι χαρτιά στους τοίχους. Ήταν καλοκαίρι του 1924. Έγραφαν αυτές οι προκηρύξεις ότι θα γίνει Mουbαdελέ, δηλαδή Ανταλλαγή. Μας κάλεσαν στην αστυνομία, μας πήραν τα στοιχεία και μας εφοδίασαν με πιστοποιητικά που έδειχναν ότι ήμασταν ανταλλάξιμοι.

Τραβήξαμε προς το Χαλέπι. Κάναμε είκοσι μέρες πεζοπορία. Κάθε βράδυ μάς ληστεύανε στο δρόμο. Στο Χαλέπι ησυχάσαμε. Ήταν τότε γαλλική κατοχή. Μας περιποιηθήκανε πολύ στο Χαλέπι, και οι χριστιανοί Σύριοι και οι Άραβες μουσουλμάνοι. Τέσσερις μήνες μείναμε. Αναλάβαμε, ανακτήσαμε δυνάμεις και το ηθικό μας.

Απ' το Χαλέπι πήγαμε στη Βηρυτό. Εκεί μείναμε τέσσερις πέντε μήνες. Έπιασα δουλειά κοντά σ' ένα μαύρο μουσουλμάνο Σύριο. Έκανα το γκαρσόνι.


Εκεί, η αλήθεια, μας βοήθησε το Πατριαρχείο Αντιοχείας. Μας έδωσε ρούχα και τρόφιμα. Το ελληνικό προξενείο προπαγάνδιζε να πάμε στην Ελλάδα. Εκεί, λέει, θα μας έδιναν αποζημίωση για τις περιουσίες που είχαμε εγκαταλείψει στην πατρίδα. Θα μας έδιναν σπίτια. Μας έταζαν λαγούς με πετραχήλια. Αν θέλαμε, μέναμε εκεί. Ήταν πλούσιος τόπος η Συρία. Ο ξάδερφός μου έβγαλε του κόσμου τα λεφτά. Ακόμα έχει και ιδιωτικό αεροπλάνο.

Από τη Βηρυτό φύγαμε το 1925. Μας δώσανε δεκαπέντε ημερών ξηρά τροφή και ήρθαμε με πλοίο στην Ελλάδα. Με το «Αρχάγγελος» νομίζω. Τι καταλάβαμε που ήρθαμε εδώ; Δεν πήραμε τίποτα από όσα μας τάξανε.

H αποζημίωση που μας δώσανε είναι ψίχουλα απέναντι στις περιουσίες που εγκαταλείψαμε.

* αποστολή,
** Σεβάστεια,
*** χωροφύλακες,
**** το τουρκ. salamet: υγεία, σωματική ακεραιότητα, και para: χρήματα

[adon99]

Αυτο που βλεπεις απο σχεδον ολες τις αναφορες των μικρασιατων ειναι οτι απο το 90% και βαλε δεν περασε καν απο το μυαλο η σκεψη να ενταχθουν στον Ελληνικο στρατο

"Πλησιαζει ο Ο Ελληνικος στρατος..
Λες να παμε με τα αδερφιας μας να πολεμησουμε..Not ας κρυφτουμε μην μας βρουν οι τουρκοι"

Εδω θυμαμαι διαβαζα για την ιστορια του πανιωνιου και του απολλωνα και την εποχη που ο Ελληνικος στρατος εδινε μαχες εκεινοι εκαναν αθλητικους αγωνες στην Σμυρνη
Χιλιαδες δυνατοι νεοι 20 αρηδες που θα μπορουσαν να ενισχυουν τον αγωνα εκαναν αθλοπαιδιες

[Ζαποτέκος]

Αυτο που βλεπεις απο σχεδον ολες τις αναφορες των μικρασιατων ειναι οτι απο το 90% και βαλε δεν περασε καν απο το μυαλο η σκεψη να ενταχθουν στον Ελληνικο στρατο

"Πλησιαζει ο Ο Ελληνικος στρατος..
Λες να παμε με τα αδερφιας μας να πολεμησουμε..Not ας κρυφτουμε μην μας βρουν οι τουρκοι"

Εδω θυμαμαι διαβαζα για την ιστορια του πανιωνιου και του απολλωνα και την εποχη που ο Ελληνικος στρατος εδινε μαχες εκεινοι εκαναν αθλητικους αγωνες στην Σμυρνη
Χιλιαδες δυνατοι νεοι 20 αρηδες που θα μπορουσαν να ενισχυουν τον αγωνα εκαναν αθλοπαιδιες

Εθελοντές από την Σμύρνη προσέρχονται προς κατάταξη
Κόκκορας @ Μικρασιάτες κατά την Μικρασιατική Εκστρατεία .

Και στην Ελλάδα γίνονταν αγώνες και πρωταθλήματα. Στο δε μέτωπο δίνονταν θεατρικές παραστάσεις και διαλέξεις.


Παρακολούθηση θεατρικής παράσασης στο Ουσάκ από στρατιώτες της 13ης μεραρχίας . Στη σκηνή η ηθοποιός Κύρου ( 5/6/1921 )


Η φιλελληνίδα Μαίρη Χούντερ δίνει διάλεξη ιστορίας στο 35ο Σύνταγμα Πεζικού ( Ιανουάριος 1922 )


Παρακολούθηση θεατρικής παράσασης στο Ουσάκ από στρατιώτες της 13ης μεραρχίας ( 5/6/1921 )

Όλα αυτά γίνονταν για την ανύψωση του ηθικού.

[adon99]

Οτι να ναι
Μας εβαλες φωτο με 10 ατομα που πανε να καταταχθουν

Υπαρχουν και επισημα στοιχεια γυρω στις 6.000 ηταν οι μικρασιατες που καταταχτηκαν

Οι παραστασεις και οι αγωνες στο μετωπο ηταν στα πλαισια λειτουργιας του στρατου σαν κψμ
Οι αθλητες και οι αγωνες στην σμυρνη οχι


Ο αλλος στο αρθρο που κρυβοταν 8 μηνες σπιτι του στο ποστ παραπανω που να παει να πολεμησει λογικοτερο να ζεις σαν κρυμμενος

[Ζαποτέκος]

Οτι να ναι
Μας εβαλες φωτο με 10 ατομα που πανε να καταταχθουν

Υπαρχουν και επισημα στοιχεια γυρω στις 6.000 ηταν οι μικρασιατες που καταταχτηκαν

Οι παραστασεις και οι αγωνες στο μετωπο ηταν στα πλαισια λειτουργιας του στρατου σαν κψμ
Οι αθλητες και οι αγωνες στην σμυρνη οχι


Ο αλλος στο αρθρο που κρυβοταν 8 μηνες σπιτι του στο ποστ παραπανω που να παει να πολεμησει λογικοτερο να ζεις σαν κρυμμενος

Δεν σου έβαλα μόνο μια φωτό . Σου έβαλα να διαβάσεις κι έναν σύνδεσμο να διευρύνεις λίγο την σκέψη σου. Κάποτε κι εγώ πίστευα αυτά που πιστεύεις εσύ. Τριαντάρισα όμως και σταμάτησα να είμαι ένας ευτυχισμένος οπαδός. Το ξαναβάζω : Κόκκορας @ Μικρασιάτες κατά την Μικρασιατική Εκστρατεία .

Κατατάχτηκαν 14.000 Μικρασιάτες εθελοντές χωρίς να υπολογίζουμε τους Μικρασιάτες του ελληνικού στρατού. ( Η μετανάστευση των Μικρασιατών στην Ελλάδα είχε ξεκινήσει απ' το 1914 με τους διωγμούς ).

Αγώνες στην Ελλάδα :

Πρωτάθλημα Ε.Π.Σ. Αθηνών-Πειραιώς 1920-21
https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CF ... 82_1920-21

Πρωτάθλημα ποδοσφαίρου (Αθηνών-Πειραιώς) Ε.Π.Σ. Ελλάδος 1921-22
"Οι οργανωθέντες υπό της Ενώσεως ποδοσφαιρικών συλλόγων αγώνες ήρχισαν την 24ην Ιανουαρίου.
Κατά την έναρξιν παρέστησαν η Βασιλική Οικογένεια και πλήθος επισήμων. Η παρέλασις των διαφόρων
ομάδων ήρχισεν την 4μ.μ. Μετά ταύτα ο Πρίγκηψ Παύλος έδωκε το σύνθημα της ενάρξεως των αγώνων."
https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CF ... 82_1921-22

Αυτός που κρυβόταν 8 μήνες ζούσε στο Ικόνιο ξέρεις. Κάπως μακριά απ' τα κέντρα στρατολογήσεως ...

[adon99]

Δεν ηταν 14.000 μεσα σε αυτους υπολογισαν και αυτους απο τα Ελληνικα νησια πλησιον Σμυρνης που πηγανε απλα εκει για να καταταχθουνε


Επισης το Ελληνικο πρωταθλημα τι μου το βαζεις ηταν εμπολεμη ζωνη παλαια Ελλαδα η ητανε υπο τουρκικη κατοχη και γινοταν αγωνας για την απελευθερωση της?

Σε σημείωμα της Στρατιάς Μικράς Ασίας που διασώζεται στο αρχείο της ΔΙΣ[17], φαίνεται ότι στις 19 Μαΐου οι επιστρατευθέντες Μικρασιάτες ανέρχονταν σε 13.000 οπλίτες. Κατόπιν τούτου, οι Έλληνες υπήκοοι που είχαν υποχρέωση στράτευσης και κατετάγησαν στην Σμύρνη —στο Έμπεδο της ΙΙ Μεραρχίας— θα πρέπει να ανέρχονταν σε 6.500 περίπου οπλίτες

Απο την κωνσταντινουπολη ποσοι Ελληνες πηγανε να καταταχθουν στον Ελληνικο στρατο?
100αδες μαρτυριες απο αυτα που τραβηξανε μετα πολιτικη κουζινα μπλα μπλα μια ιστορια μιας παρεας κωνσταντινοπολιτων που πηγαν να πολεμησουν δεν μπορω να βρω...

Επισης ποσοι μικρασιατες ηρθανε κατα τους βαλκανικους πολεμους να πολεμησουν για την απελευθερωση?
Σιγουρα λιγοτεροι απο οσους κυπριους ηρθανε..

[Ζαποτέκος]

Γιατί ήταν εμπόλεμη ζώνη η περιοχή της Σμύρνης ;

9000 Ανατολικοθρακιώτες εθελοντές κατατάχτηκαν στον ελληνικό στρατό.

Για τους Μικρασιάτες απ' το άρθρο που έβαλες :

Κλήθηκαν επίσης υπό τα όπλα και οι Έλληνες της Μικράς Ασίας που ανήκαν στις κλάσεις 1910 – 1921 (συνολικά 12 κλάσεις). Συνολικά η επιστράτευση των Ελλήνων της Μικράς Ασίας απέδωσε κατά την ΔΙΣ 19.503 άνδρες. Στον παραπάνω αριθμό εφέδρων συμπεριλαμβάνονταν και οι Έλληνες υπήκοοι οι καταγόμενοι από τα νησιά του Αρχιπελάγους και οι διαμένοντες στην Μικρά Ασία που είχαν υποχρέωση στράτευσης. Σε ένα σημείωμα της Στρατιάς Μικράς Ασίας φαίνεται ότι μέχρι τις 19 Μαΐου οι επιστρατευθέντες Μικρασιάτες ανέρχονταν σε 13.000 οπλίτες. Κατόπιν τούτου οι Έλληνες υπήκοοι που είχαν υποχρέωση στράτευσης και κατετάγησαν στο Έμπεδο της ΙΙ Μεραρχίας στη Σμύρνη θα πρέπει να ανέρχονταν σε 6.500 περίπου οπλίτες.
(...)
Τελικά οι συνολικές ενισχύσεις που έλαβε η Στρατιά από τη 1η Μαρτίου μέχρι και την 28η Μαΐου ανήλθαν σε 62.410 οπλίτες εκ των οποίων οι 13.547 ανήκαν στην IV Μεραρχία, στην ΙΧ Μεραρχία, στο 3/40 Σύνταγμα Ευζώνων και στο Ανεξάρτητο Τάγμα Μπέϊκος, το δε υπόλοιπο εκ 48.863 οπλιτών αποτελούνταν από 13.000 Έλληνες εκ Μικράς Ασίας και από 35.863 οπλίτες (έφεδρους ή θητείας) που μεταφέρθηκαν από την κυρίως Ελλάδα.
(...)
Κατόπιν τούτων οι συνολικές πραγματικές ενισχύσεις οπλιτών που έλαβε η Στρατιά Μικράς Ασίας από τα μέσα Μαρτίου μέχρι την 8η Ιουνίου ανέρχονταν σε 75.600 οπλίτες περίπου εκ των οποίων 13.000 ήταν Μικρασιάτες Έλληνες το γένος.
(...)
Η επιστράτευση 111.000 εφέδρων στην Ελλάδα και 13.000 Ελλήνων της Μικράς Ασίας αποφασίστηκε και εκτελέστηκε με αποκλειστικό σκοπό να ενισχυθεί ισχυρά η Στρατιά Μικράς Ασίας προκειμένου να αναλάβει την εκτέλεση ευρέων επιθετικών επιχειρήσεων για την συντριβή του Τουρκικού στρατού υπό τις πλέον ευνοϊκές συνθήκες.
(...)
Οι καθαρές ενισχύσεις προς τη Στρατιά Μικράς Ασίας σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία που αναλύονται στον πίνακα 4, συμπεριλαμβανομένης της ΧΙΙ Μεραρχίας και των λοιπών ενισχύσεων μεταξύ 29 Μαΐου και 8 Ιουνίου, ανήλθαν σε 75.208 οπλίτες περίπου εκ των οποίων οι 13.000 ήταν Μικρασιάτες Έλληνες το γένος.

[adon99]

Θα μας πεις ποσοι μικρασιατες ηρθαν στους βαλανικους πολεμους?

Οχι μια ζωνη που τουρκοι κανουν επιθεσεις με οπλα και σφαγες ειναι ζωνη ειρηνης

..Περί την 10.30 ήρχισαν ν' ακούωνται πυροβολισμοί προερχόμενοι εκ της κατευθύνσεως του τελωνείου και τινών παραλιακών οικιών. Επειδή εξελήφθησαν ως πυροβολισμοί χαράς απεστάλη υπό του Μεράρχου αξιωματικός του Επιτελείου, όστις εντός μικρού χρονικού διαστήματος επανελθών ανέφερεν ότι σοβαρά επίθεσις είχε λάβει χώραν εν τη περιοχή του Διοικητηρίου

Εσυ βγες και πες οτι μικρασιατες νεοι δυνατοι που θα μπορουσαν να ειναι στο μετωπο τελικα ηταν στην Σμυρνη και κανανε αθλητικους αγωνες την ιδια στιγμη που αλλοι χιλιαδες νεοι αφησαν το δικο τους και πηγαν εκει να πολεμησουν για αυτους ειναι οκ



Ακουστηκες

[Ζαποτέκος]

Θα ψάξω εντός της ημέρας το αρχείο μου και θα σου πω αν βρω κάτι.

Αυτό που έβαλες είναι απ' την απόβαση το 1919. Αν το πάμε έτσι και η Ελλάδα ήταν εμπόλεμη ζώνη γιατί Βούλγαροι κομιτατζήδες περνούσαν τα σύνορα και έκαναν επιδρομές σε Μακεδονία και Θράκη.

Μπήκε άρθρο . Το πολύ 20.000 Μικρασιάτες μπορούσαν να επιστρατευτούν. Το 1921 βρίσκονταν στα όπλα 13.000 Μικρασιάτες. Την ίδια στιγμή η Ελλάδα με 5.000.000 πληθυσμό είχε δώσει 330.000 στρατό. Αυτός ήταν ικανοποιητικός αριθμός ; Ταυτόχρονα γίνονταν ελλαδικοί αθλητικοί αγώνες . Αυτοί οι νέοι που συμμετείχαν στους αγώνες δεν ευνοούνταν σε σχέση με αυτούς που βρίσκονταν στο μέτωπο ; Αδικούνταν όπως και οι επιστρατευμένοι 13.000 Μικρασιάτες σε σχέση με τους 7.000 αστράτευτους/απαλλαγέντες.

[Ζαποτέκος]

Θα μας πεις ποσοι μικρασιατες ηρθαν στους βαλανικους πολεμους?

Δεν κατάφερα να βρω κάτι συγκεκριμένο σε αριθμούς . Πάντως υπήρχαν , έστω και μεμονωμένα άτομα.
Παρακάτω αναφέρεται σώμα 300 εθελοντών ( κυρίως Ποντίων ).


Καραβασιλίδης, Κυριάκος. Μακεδονομάχος, γνωστός με το όνομα «καπετάν Λαζός». Γεννήθηκε το 1881 στο χωριό Αναστάς της Κερασούντας. (...) Το 1912, όταν άρχισαν οι βαλκανικοί πόλεμοι, γύρισε όλα τα παράλια της Μαύρης Θάλασσας (πήγαινε εκεί όπου υπήρχαν ποντιακές παροικίες, κυρίως), προσπαθώντας να συγκεντρώσει εθελοντές για να βοηθήσουν τον αγώνα των Ελλήνων. Τελικά κατόρθωσε να συγκροτήσει ένα σώμα από 300 αγωνιστές, μαζί με τους οποίους επέστρεψε στην Ελλάδα. Συμμετείχε σε πολλές μάχες εναντίον των Τούρκων (1912) και των Βουλγάρων (1913), όπως του Μπιζανίου, του Λαχανά, της Τζουμαγιάς, του Κιλκίς. Μετά το τέλος του πολέμου ο Καραβασιλίδης, μεταμφιεσμένος σε ζητιάνο, κατόρθωσε να πλησιάσει και να σκοτώσει το διαβόητο αρχικομιτατζή Αλάλοφ. Γι’ αυτή του την πολεμική δράση τιμήθηκε με πολλά διπλώματα και παράσημα. Έπειτα από το τέλος των βαλκανικών πολέμων γύρισε στον Πόντο, για να επιστρέψει στην Ελλάδα οριστικά μετά τη μικρασιατική καταστροφή. Πέθανε το 1939, στη Δραπετσώνα του Πειραιά, όπου ζούσε από χρόνια.
https://cognoscoteam.gr/%CE%B7-%CE%B4%C ... %B1%CE%B3/

[adon99]

Κύπριοι εθελοντές των Βαλκανικών Πολέμων από το χωριό Όμοδος της επαρχίας Λεμεσού (από αριστερά: Πολύβιος Βασιλείου, Γαβριήλ Μιχαήλ, Ιωάννης Ηλία, Ιωάννης Στυλιανού)


"Έτσι, οι Κύπριοι εθελοντές των Βαλκανικών Πολέμων κυμάνθηκαν, με βάση μετριοπαθείς υπολογισμούς, περίπου σε 1.800, ενώ σε σχετικούς καταλόγους ξεχωρίζουν –ανά επάγγελμα- οι αγρότες, οι φοιτητές του Πανεπιστημίου Αθηνών..."


Αναμενουμε τους καταλογους με τους κωνσταντινουπολιτες και σμυρνιους εθελοντες που ηρθαν να πολεμησουν στους βαλκανικους πολεμους(τους ποντιους τι τους αναφερεις ειναι αλλη περιπτωση γνωριζαν απο πολεμο και τους πεταξε στην απομονωση ο εφιαλτης μπενιζελος)

[Ζαποτέκος]

Κύπριοι εθελοντές των Βαλκανικών Πολέμων από το χωριό Όμοδος της επαρχίας Λεμεσού (από αριστερά: Πολύβιος Βασιλείου, Γαβριήλ Μιχαήλ, Ιωάννης Ηλία, Ιωάννης Στυλιανού)


"Έτσι, οι Κύπριοι εθελοντές των Βαλκανικών Πολέμων κυμάνθηκαν, με βάση μετριοπαθείς υπολογισμούς, περίπου σε 1.800, ενώ σε σχετικούς καταλόγους ξεχωρίζουν –ανά επάγγελμα- οι αγρότες, οι φοιτητές του Πανεπιστημίου Αθηνών..."


Αναμενουμε τους καταλογους με τους κωνσταντινουπολιτες και σμυρνιους εθελοντες που ηρθαν να πολεμησουν στους βαλκανικους πολεμους(τους ποντιους τι τους αναφερεις ειναι αλλη περιπτωση γνωριζαν απο πολεμο και τους πεταξε στην απομονωση ο εφιαλτης μπενιζελος)

Και ο Πόντος στην Μικρά Ασία ήταν.

Στους Βαλκανικούς Πολέμους η Κύπρος ήταν κάτω από Οθωμανική εξουσία όπως ήταν η Μικρασία και η Πόλη ;

Να ξέρεις πως πολλοί Μικρασιάτες είχαν μακρινή ελλαδική καταγωγή. Δηλαδή μην νομίζεις πως φυλετικά ήταν κάτι κατώτερο από τους Ελλαδίτες. Π.χ.

Το Σεβδίκιοϊ (τουρκ. Seydikoy), 13 χλμ. N-ΝΔ της Σμύρνης, είχε, πριν το 1922, 8.000 περίπου κατοίκους, όλους σχεδόν Έλληνες, εποίκους από τη Σάμο, Άνδρο και την ηπειρωτικήν Ελλάδα.

Το Μπουγιουκλί (τουρκ. Bojuklu), 84 χλμ. NA της Σμύρνης, 26 ΝΔ του Αϊδινιού και 3 ΝΔ του Γιάμπεϊ, αριθμούσε 1.500 κατοίκους (500 Έλληνες, εποίκους από τα νησιά του Αιγαίου και την Κρήτη και 1.000 Τούρκους).

Το Αϊδίνι (τουρκ. Aydin) είναι η αρχαία πόλη Τράλλεις, 87 χλμ. A της Σμύρνης, με την οποία συνδέεται σιδηροδρομικά. Ήταν έδρα Σαντζακιού και Καζά. Οι κάτοικοί της, πριν το 1922, ανέρχονταν σε 40.000 (10.000 Έλληνες, έποικοι από την Ελλάδα, κυρίως Ήπειρο, 25.000 Τούρκοι, 1.500 Εβραίοι, 1.000 Φραγκολεβαντίνοι και 300 Αρμένιοι).

[Ζαποτέκος]

Μαρτυρία Αλέξη Αλεξίου
Δυτικά παράλια. Περιφέρεια Σμύρνης. Σμύρνη
Πριν από το 1922 αριθμούσε 270.000 κατοίκους που κατανέμονται σε 140.000 Έλληνες, 80.000 Τούρκους, 12.000 Αρμένιους, 20.000 Εβραίους και 15.000 Ευρωπαίους, ανάμεσα στους οποίους και οι Λεβαντίνοι. H συντριπτική παρουσία του ελληνικού στοιχείου έδινε στην πόλη ελληνικό χαρακτήρα, που τον υπογράμμιζε ακόμη περισσότερο το γεγονός ότι η οικονομική και η πολιτιστική της ζωή βρισκόταν στα χέρια του. Οι Τούρκοι της είχαν δώσει την προσωνυμία Γκιαούρ Ισμίρ (άπιστη, ελληνική Σμύρνη). Εκτός από το γεγονός ότι ήταν έδρα Μουτασερίφη και Καϊμακάμη από την πλευρά της τουρκικής Διοίκησης, ήταν ταυτόχρονα και έδρα Μητρόπολης και από το 1919 η έδρα του ύπατου Αρμοστή, που με αρμοδιότητες υπουργού αντιπροσώπευε το ελληνικό κράτος σε ολόκληρη τη «διοικουμένη ζώνη», όπως την όριζε η Συνθήκη των Σεβρών. Πώς λοιπόν, μια τέτοια Σμύρνη να μη γίνει, στις μέρες του Σεπτέμβρη του 1922, το σύμβολο της ελληνικής συμφοράς;
https://www.tanea.gr/2003/08/30/greece/ ... glytwsoyn/


Κουρελιασμένος και βασανισμένος ο σαλπιγκτής σαλπίζει την υποχώρηση από τη M. Ασία. (Βιβλ.: «Μνήμες Μικρασιατικής Τραγωδίας» Αναστ. Ιωσ. Εφραιμίδης, 1983)

Γεννήθηκα στη Σμύρνη το 1910, στη συνοικία Αγίας Αικατερίνης, κοντά στον κινηματογράφο «Φοίνικα», απέναντι στο μπακάλικο του Πανανού του Μπιτσακτσή.

Ο πατέρας μου ήταν μανιφατουριέρης, που λένε εδώ, είχε εμπορικό, κοντά στον Άη Γιώργη, ο δε παππούλης μου ήταν ο περίφημος παιχνιδιάτορας, που έπαιζε βιολί, ο Γιάγκος ο Βλάχος.

Δύο Μαΐου του 1919 η ελληνική Κατοχή. Πήγα στο «Quai» με τους γονείς μου. Όλη η Σμύρνη γιόρταζε, ήταν σαν Πάσχα, ακούγονταν κανονιές από τα καράβια, παντού κυμάτιζε η γαλανόλευκη. Όλοι φορούσαμε στο στήθος μας εθνικές κονκάρδες. Όλοι τρέχαν στην προκυμαία κοπάδια, κοπάδια· ξεφώνιζαν και τραγουδούσαν. Όλοι βιάζονταν να δούνε τα ευζωνάκια, τον ελληνικό στρατό, τα ελληνικά καράβια: τον «Αβέρωφ», τον «Ατρόμητο», τον «Λέοντα».

Έζησα τις αξέχαστες στιγμές της λευτεριάς. Εμείς δεν πήραμε είδηση τη μάχη που δόθηκε, γιατί δεν ήμασταν προς το κονάκι** αλλ' αντίθετα μετά από το θέατρο Σμύρνης, προς την Πούντα.


Αργότερα μάθαμε ότι η φάλαγγα των ευζώνων έμπαινε στην πλατεία του διοικητηρίου και τη χτύπησαν από το αρχηγείο της χωροφυλακής, από τις φυλακές, από την τούρκικη συνοικία. Χτυπήθηκαν δέκα ευζωνάκια· τα δύο πέθαναν και πάρα πολύς κόσμος πνίγηκε στη θάλασσα από το σπρώξιμο που κάναν, γιατί θέλαν να φύγουν γρήγορα να σώσουν τη ζωή τους. Τα τάγματα ευζώνων σταμάτησαν την αντίσταση. Κοντά στο σπίτι μας βρισκόταν το γήπεδο του αθλητικού ομίλου Απόλλων Σμύρνης· εκεί είχε στρατοπεδεύσει ελληνικός στρατός. H μητέρα μου από ενθουσιασμό κι αγάπη για τα νέα παλικάρια μού έδινε και τους πήγαινα, μαζί με άλλα παιδιά, διάφορα εκλεκτά τρόφιμα.

1922.


Τα πρώτα μηνύματα της Καταστροφής μάς ήρθαν με την οπισθοχώρηση του στρατού μας. Είδα αξιωματικούς στον δρόμο που ξύλωναν και πετούσαν τα γαλόνια τους και τα παράσημά τους, κι εγώ ζητούσα ο ανόητος από τους γονείς μου να μου βρούνε τέτοια γαλόνια κι εκείνοι αγανακτισμένοι με ξυλοφόρτωσαν.

Τα σημάδια της Καταστροφής ήταν ακόμη πιο έντονα, όταν φθάσαν από τα Θείρα συγγενείς μας κατατρεγμένοι και τους φιλοξενήσαμε.

Μετά από λίγες μέρες κάναν την εμφάνισή τους τα ταγκαλάκια*.

Ο κόσμος τρομοκρατήθηκε. Πότε-πότε ακούγονταν και μακρινές κανονιές. Είπαν οι δικοί μου πως ο Πλαστήρας πολεμά στην περιοχή του Τσεσμέ. Εκεί στις συζητήσεις των μεγάλων άκουα για τους Τσέτες· όσο περνούσαν οι μέρες καταλάβαινα ότι κάτι μεγάλο κακό ήταν να γίνει, γιατί κάθε βράδυ οι γονείς μου έπαιρναν εμένα, τον αδερφό μου και την αδερφή μου που ήταν λεχούδι και πηγαίναμε και κοιμόμασταν σε μια φράγκικη οικογένεια στο φαρδύ της Καθεδράλης, γιατί η κυρία του σπιτιού ήταν φιλενάδα της μητέρας μου. Μέναμε στο δώμα και κάθε πρωί που πηγαίναμε
πίσω στο σπίτι μας ήταν αδύνατο να μη δούμε στους δρόμους ανθρώπους με τα νυχτικά τους, τους οποίους χτυπούσαν με τους υποκόπανους και τους παίρναν τα ταγκαλάκια.

Ένα μεσημέρι έγινε μεγάλη φασαρία και κακό, μαθεύτηκε ότι οι Τούρκοι βάλαν φωτιά στη συνοικία της Αρμενιάς.

Είχα ένα προαίσθημα. Μια κατάθλιψη μου βάραινε την ψυχή και δεν μπορούσα να το εξηγήσω. Δεν αργήσαμε να δούμε τους πρώτους καπνούς της φωτιάς.

Δεν θυμούμαι αν την ίδια μέρα ή έπειτα από μερικές μέρες ο κόσμος άρχισε να φεύγει από τη Σμύρνη, γιατί η φωτιά όλο μεγάλωνε. Από κει φύγαμε· πήγαμε και μείναμε στο σπίτι της αδελφής της νενές μου που ήταν στην Πούντα, γιατί εκείνη ήταν παντρεμένη με έναν Ιταλό και βέβαια η οικογένειά της σαν ιταλική που ήταν, ήταν εξασφαλισμένη. Δε θυμούμαι ούτε τους λόγους, ούτε την αιτία που ύστερα από λίγες μέρες μάς πήρε ο πατέρας μου όλους εκτός από τον παππού και τη νενέ, και ξεκινήσαμε προς την παραλία της Πούντας, όπου ήταν διάφορα κέντρα. Προχωρήσαμε ακόμη πιο πολύ· περάσαμε το νεκροταφείο της Σμύρνης και το γήπεδο του αθλητικού ομίλου Πανιωνίου Σμύρνης. Από κει και πέρα άρχισε να μαζεύεται χιλιάδες κόσμος σε μια πορεία στον δρόμο που ήταν κοντά στην παραλία, με κατεύθυνση προς το Μπαργιακλί.

Από τον δρόμο προς τη θάλασσα ήταν διάφορα παραλιακά κέντρα. Σε ένα από αυτά είδα κάτι, που όσο ζω δεν θα το ξεχάσω· θα έχω τη φοβερή εικόνα, που αντίκρισα μπροστά μου. Λίγο αριστερά από τον δρόμο κι έξω από ένα κέντρο είδα ένα πτώμα ανάσκελα, αποκεφαλισμένο, ντυμένο μόνο μ' ένα πουκάμισο και μαύρο πανταλόνι· το κεφάλι, λίγο πιο πέρα από το σώμα, το τσιμπολογούσαν οι κότες που βόσκαν αδέσποτες. Μια άλλη κότα ήταν ανεβασμένη στο στήθος του πτώματος και τσιμπολογούσε τον κομμένο λαιμό. Σε κάτι τραπέζια, που ήταν πάρα κάτω, ήταν πεταμένα δυο ή τρία πτώματα.

Όλος αυτός ο κόσμος, ο χιλιάδες κόσμος, προχωρούσε προς το Κορδελιό, γιατί διαδίδονταν πως στο Κορδελιό αράζουν διάφορα βαποράκια και σώνουν τον κόσμο. Κατά το απογευματάκι φτάξαμε στο Μπαργιακλί που κι αυτό είχε εκκενωθεί από τους κατοίκους του. Οι δρόμοι και η πλατεία του χωριού με τα πλατάνια ήταν γεμάτα από κόσμο, που κάθισε να ξαποστάσει. Ο πατέρας μου βρήκε ένα ωραίο άδειο σπίτι και πήγαμε εκεί μαζί με άλλους να περάσουμε τη νύχτα. Αφού μας άφησε, βγήκε όξω να ζητιανέψει τρόφιμα· θυμούμαι που μας έφερε σατσόπιτες που του 'δωσαν άλλοι χριστιανοί. Φαίνεται πως κάπου βρήκαν λίγο αλεύρι, κάναν όπως-όπως λίγο ζυμάρι και το ψήσαν απάνω σε λαμαρίνα με κουκουνάρες που πέφταν
από τα πεύκα. Νερά είχε τρεχούμενα. Όταν έπεσε η νύχτα, ήθελα να πάω κάπου, πριν να κοιμηθούμε. Όλα γύρω πίσσα, σκοτάδι, μέσα κι όξω. Ανάβαμε σπίρτα κι ο πατέρας μου έψαχνε να βρει το αποχωρητήριο· στο ίδιο πάτωμα που μέναμε δεν υπήρχε· βρήκαμε μια σκάλα. Ανάβει κι άλλο σπίρτο στο σκοτάδι, βρήκε το αποχωρητήριο και με φώναξε να πάω. Ξεκινώ να πάω εγώ εκεί που έβλεπα τη φλόγα του σπίρτου. Το σπίρτο έσβησε, αλλά συγχρόνως σκουντούφλησα σε κάτι μαλακό· μπάζω τις φωνές. Ο πατέρας μου άναψε κι άλλο σπίρτο και προχωρούσε προς εμένα. Στο τρεμάμενο φως του σπίρτου είδαμε με φρίκη ότι είχα σκουντουφλήσει σ' ένα κομμένο χέρι και λίγο πάρα κάτω είδα φευγαλέα ένα πτώμα γυναικείο. Είχε γίνει μέσα εκεί μακελειό. Ο πατέρας μού είπε να μην πω τίποτα απ' αυτά που είδαμε στη μητέρα.

Όταν έφεξε η μέρα, άρχισε ο κόσμος να φεύγει από το Μπαϊρακλί με κατεύθυνση προς το Κορδελιό κι έτσι τους ακολουθούσαμε κι εμείς· όπως πηγαίναμε όμως, στ' αριστερά του παραλιακού δρόμου, είδαμε να έρχεται από το Κορδελιό προς τη Σμύρνη τούρκικη καβαλαρία, οπλισμένη με σπαθιά. Κρατούσαν ακόμη στο δεξί τους χέρι ένα ακόντιο μ' ένα σημαιάκι στην κορφή. Στήριζαν το ακόντιο στον αναβατήρα. Πιο πίσω ακολουθούσαν Τσέτες.

Τότε μας βρήκαν τα χειρότερα· οι Τσέτες πέσαν απάνω στον κόσμο και κάναν όλων των ειδών τα εγκλήματα. Χτυπούσαν τους άντρες και τους ζητούσαν παράδες, και μαλαματικά από τις γυναίκες. Αρπούσαν όποια κοπέλα τους σφαντούσε*** και την ντρόπιαζαν· φόβος και τρόμος μας έπιασε όλους.

Ήταν ο κόσμος θάλασσα, χιλιάδες κόσμος, που έκλαιγε και βογγούσε. Προχωρούσαμε, όπου προχωρούσαν όλοι, προς το Κορδελιό· από κει θα σωθούμε.



Σμύρνη. Πρόσφυγες στην προκυμαία για επιβίβαση στα πλοία. («Πώς έζησα την καταστροφή της Σμύρνης» Μιχ. Βαλβαζάνης)


Σαν πλησιάζαμε στο χωριό Πετρωτά, που η παραλία του ήταν γεμάτη βράχια ίσαμε κει πάνω, δυο και τρία μέτρα ύψος, είδαμε να 'ρχεται προς το μέρος μας ένα άλλο μπουλούκι, δηλαδή με αντίθετη κατεύθυνση. Μουρμουρίστηκε σε λίγο, ότι οι Τούρκοι διώχνουν τους χριστιανούς από το Κορδελιό, για να τους εμποδίσουν να φύγουν από κει. Κλαυθμός και οδυρμός!

Αλίμονο σ' εμάς! H ελπίδα να σωθούμε από κει, από τη θάλασσα του Κορδελιού, χάθηκε.

- Θεέ μου, λυπήσου μας, έλεγε η μητέρα κι έκλαιγε.

Ο κόσμος τα 'χασε πια, απελπίστηκε τελείως. Άλλοι κλαίγαν, άλλοι χτυπιούνταν και μοιρολογούσαν κι άλλοι σέρναν τα πόδια τους και σώπαιναν. Ο βόγγος, ο θρήνος έγιναν ένα δυνατό βουητό. Σε μια στιγμή δεν πιστεύαμε τα μάτια μας· γυναίκες πολλές, μια σειρά ατέλειωτη από το μπουλούκι που ερχόταν από το Κορδελιό, σπρώχνοντας η μια την άλλη και σκύφτοντας, τραβούσαν κατά τους ψηλούς βράχους, εκεί στα Πετρωτά. Ώσπου να καλοκαταλάβεις, πηδούσαν και χάνονταν μέσα τη θάλασσα. Πολλές απ' αυτές κρατούσαν αγκαλιά και τα μωράκια τους. Πλάι τους, πάνω από τα κεφάλια τους, ήταν οι Τσέτες, έτοιμοι να τις ντροπιάσουν, και ήθελαν να γλυτώσουν από τα χέρια τους, να πέσουν όσο πιο γρήγορα γινόταν στο γκρεμό, να χαθούνε.

H εικόνα αυτή ύστερα από τόσα χρόνια ούτε έσβησε, ούτε θα σβήσει από τη μνήμη μου, όσο ζω. Την παράστησα στους φίλους μου, αργότερα στη γυναίκα μου και στα παιδιά μου.

Γυρίσαμε με τις χιλιάδες κόσμο στο Μπαργιακλί. Μέναμε στο ύπαιθρο· τη μέρα φοβούμασταν, ενώ τη νύχτα τρέμαμε τους ανήμερους Τσέτες.

Μια μέρα ήρθε κι άραξε ένα μικρό βαποράκι με ιταλική σημαία· βγήκε ο συγγενής μας ο Ιταλός, - φαίνεται πως μαθεύτηκαν τα νέα του Κορδελιού - μας πήρε και μας πήγε στη Σμύρνη, στο σπίτι του.

Τη μέρα του Σταυρού 14 Σεπτεμβρίου, μέρα σημαδιακιά, μας πήρε ο πατέρας, περπατήσαμε κάμποσο και μπήκαμε στο μπουλούκι για να μπαρκάρουμε. Μόλις περάσαμε τα συρματοπλέγματα - ήταν μαζί μας τούτη τη φορά η νενέ και ο παππουλής - οι Τούρκοι χώριζαν τα γυναικόπαιδα από τους άνδρες. Στο σημείο αυτό ήταν και στρατιωτικοί ξένης υπηκοότητας, όχι Τούρκοι. Πιάσαν τον μπαμπά μου και τον παππουλή μου και τους χώρισαν από μας. Έγινα έξαλλος, αγανάκτησα και τράβηξα τον πατέρα μου να τον φέρω μαζί μας. Εκεί ένας Αμερικάνος ναύτης - τους γνώριζα από το καπελάκι που φορούσαν - δεν πρόκανα και μου 'δωσε μια στο λαιμό μ' ένα σιδερένιο μπαστούνι που κρατούσε, από κείνα που χρησίμευαν για ν' αλλάζουν τις ράγες των τραμ. Τελικά ο πατέρας μου κι ο παππουλής μείναν, κι εμείς τα παιδιά με τη μητέρα μας και τη νενέ μας μπήκαμε στο βαπόρι «Ισμίντι».

Μόλις ξεκίνησε το βαπόρι, η μητέρα μου από την απελπισία της ήθελε να πέσει στη θάλασσα και την συγκράτησαν οι άλλοι πρόσφυγες. Εμένα πρήστηκε ο λαιμός μου και πονούσα αβάσταχτα· και μ' όλα αυτά έβλεπα τη φλεγόμενη Σμύρνη μέσα από το καράβι που σιγά-σιγά απομακρύνονταν.

Το καράβι μάς έβγαλε στη Μυτιλήνη· εκεί μας φιλοξένησε η οικογένεια του αδερφού τού παππουλή μου, έξι μήνες περίπου.

Δεν πέρασε ούτε ένας μήνας που ήρθε ο πατέρας μου και ο παππουλής μου. Καταφέρανε να φύγουνε από τη Σμύρνη, γιατί ο παππουλής μου ήταν παιχνιδιάτορας και ήταν γνωστός και αγαπητός στους Τούρκους και βρέθηκε κάποιος που τον γνώριζε και τον γλύτωσε. Το ίδιο έγινε και με τον πατέρα μου· ένας Τούρκος βρέθηκε που του πουλούσε υφάσματα για το χαρέμι του και τον μπάρκαρε. H χαρά όλων μας δεν περιγράφεται· ήταν σαν νεκρανάσταση, τους λογαριάζαμε για σκοτωμένους.


* Ταγκαλάκια ονομάζανε τους Τούρκους χωρικούς με κοντά βρακιά και γκέτες που είχε επιστρατέψει ο Κεμάλ.
** το διοικητήριο
** σφαντώ = κάνω εντύπωση, φαντάζω

[Ζαποτέκος]

Μαρτυρία απ' την Καππαδοκία. Στην Καππαδοκία Ρωμιοί και Τούρκοι ζούσαν πιο ειρηνικά από ότι στην υπόλοιπη Μ. Ασία.

Μαρτυρία ΠαΪσιου Κιρεμιτζόγλου
Κεντρική - Νότια Μικρασία. Περιφέρεια Καισάρειας. Κερμίρα.
H Κερμίρα (τουρκ. Germir) βρίσκεται 7 χλμ. A-BA της Καισάρειας σε μια από τις πολλές βόρειες χαράδρες του βουνού Τεκίρι. Οι κάτοικοί της ήταν Έλληνες τουρκόφωνοι (62 οικογένειες - 211 άτομα), Τούρκοι (1.000 άτομα περίπου) και Αρμένιοι (δεν υπάρχει ακριβής αριθμός στα δελτία του K.M.Σ.). H Κερμίρα ήταν μουχταρλίκι και υπαγόταν στο μουδουρλίκι της Μουταλάσκης, στο καϊμακαμλίκι και μουτεσαριφλίκι της Καισάρειας και στο βαλελίκι της Άγκυρας. Εκκλησιαστικά ανήκε στη Μητρόπολη της Καισάρειας. Είχε σχέσεις και συναλλαγές με ελληνικούς
και τουρκικούς οικισμούς.
https://www.tanea.gr/2003/09/20/greece/ ... -plirwsei/

Πριν ένα χρόνο μάθαμε ότι θα γίνει Ανταλλαγή... Και από τη Μητρόπολη της Καισάρειας μάθαμε για την Ανταλλαγή. Μια ώρα από μας είναι η Καισάρεια. Ήρθε μια μέρα στην Κερμίρα ο δεσπότης Γερβάσιος... Ήμουνα τότε επίτροπος της εκκλησίας των Αγίων Θεοδώρων. Μου λέει ο δεσπότης: «Παΐσιες, μετά ένα χρόνο θα γίνει Ανταλλαγή. Σιγά σιγά να ετοιμάσετε τα υπάρχοντα της εκκλησίας. Να ετοιμάζεστε και στα σπίτια».

Αργότερα ήρθε στην Κερμίρα μια τριμελής επιτροπή: Ένας Τούρκος, ένας Έλληνας, ένας Ολλανδός.

Όταν βγήκε η φήμη της Ανταλλαγής, ο κόσμος χάρηκε. Νομίζαμε ότι το κράτος το ελληνικό θα μας ταΐζει μέλι και γάλα! Ότι δήθεν θα αναλάβει ο Ερυθρός Σταυρός τις χήρες και τα ορφανά!

Χάρηκαν και οι Τούρκοι, επειδή θα φεύγαμε. Νόμιζαν ότι θα έχουν τα σπίτια μας και τα χωράφια μας. Όταν άκουσαν όμως ότι θα έρθουν Τούρκοι της Ελλάδας και θα τα πάρουν αυτοί, συγχύστηκαν.

Κάθε λίγο και λιγάκι ερχόταν γραφτή εντολή από τη Μητρόπολη: Έτσι θα βαδίσετε, έτσι θα κάνετε... Έγινε πενταμελής επιτροπή στην Κερμίρα...

Ερχόταν ο κόσμος στην επιτροπή, για να δηλώσει την ακίνητη περιουσία του. Έφερνε τους τίτλους ιδιοκτησίας· γινόταν έλεγχος. Τους δίναμε έντυπα και τα συμπλήρωναν. Εγώ ο κουτός δεν έγραψα την περιουσία μου. Είπα: H φτωχή Ελλάδα πού να βρει λεφτά να μας πληρώσει; Τι κατάλαβαν αυτοί που πήραν αποζημίωση; Πήραν έτοιμα λεφτά, τα φάγανε. Εγώ με τον ιδρώτα μου, με τη δουλειά μου κέρδισα λεφτά...

Οχτώ μήνες προτού να φύγουμε ήρθαν οι Τούρκοι πρόσφυγες από την Ελλάδα. Σαν γύφτοι ήταν και χειρότεροι. Απολίτιστοι, βάρβαροι, ελεεινοί και τρισάθλιοι. Από τη Μακεδονία ήταν. Ελληνικά δεν ήξεραν. Σε άδεια σπίτια έμεναν. Αλλά και στα κατοικημένα μεγάλα σπίτια έμεναν· τους είχαμε παραχωρήσει δωμάτια. Τεμπέληδες άνθρωποι ήταν. Γκρέμιζαν τα κουφώματα των σπιτιών. Οι ντόπιοι Τούρκοι τούς κοίταζαν με άγριο μάτι. Έλεγαν: «Μας γέλασε ο Βενιζέλος σ' αυτήν την πολιτική. Μας έστειλε άχρηστους ανθρώπους. Ούτε έμποροι είναι ούτε τίποτε». Και πραγματικά έτσι ήταν.

Την κινητή περιουσία μας την εκποιήσαμε ελεύθερα. Έρχονταν Τούρκοι της Καισάρειας και ντόπιοι του χωριού μας και αγόραζαν ό,τι τους πουλούσαμε: Μπακιρικά, χαλιά, ζώα, οικιακά σκεύη. Πιάναμε καλή τιμή· δε μας αδίκησαν.

Πήγαμε στην Καισάρεια. Προτού να φύγουμε για την Ελλάδα (τέλη Αυγούστου του 1924 ήταν), καταστρέψαμε όλες τις αγιογραφίες της εκκλησίας , για να μην πέσουν στα χέρια των Τούρκων. Με σκεπάρνια και κασμάδες, όσο μπορούσαμε πιο ψηλά ξύσαμε τις ζωγραφιές των αγίων στους τοίχους. Τις πασαλείψαμε με ασβέστη. Ήταν εντολή του δεσπότη.

Στη Μερσίνα πετάξαμε τα φέσια και τα καλπάκια μας. Εγώ απ' τη χαρά μου φόρεσα τραγιάσκα. Φύγαμε με το πλοίο «Παντελής». Καλό φορτηγό ήταν. Στ' ανοιχτά βρισκόταν· με βάρκες πήγαμε ως εκεί. Πολύν κόσμο είχε μέσα· ήταν τέσσερις χιλιάδες ψυχές.

Τρεις μέρες ταξίδι κάναμε ως τον Άι-Γιώργη στον Πειραιά. Κατευθείαν πήγαμε. Στον Άι-Γιώργη περάσαμε από καραντίνα. Μείναμε εκεί δεκαπέντε μέρες σε τσαντίρια...

Εμάς ήρθε το «Ισμήνη» και μας πήγε στην Εύβοια. Οι Προκοπιώτες κατέβηκαν στη Χαλκίδα· απ' εκεί πήγαν στο Αχμέτ Αγά. Εμάς μας κατέβασαν στη Λίμνη.

16. 12. 1958

[Κόκκορας]

αναφορικά με την μικρασιατική εκστρατεία ένα συνοπτικό αλλά εξαιρετικά λεπτομερές άρθρο που καταδεικνύει τα πως και τα γιατί της μεταστροφής της Γαλλίας στο Link παρακάτω,βεβαίως ήδη είχαν αρχίσει οι αντιρρήσεις επι κλεμανσω και κορυφώθηκαν μετα την πτώση του τελευταιου,παρολαυτα όσο ο βενιζέλος ήταν στα πράγματα ήταν δύσκολο να αποκηρύξουν την συμμαχία και την στενή σχέση που είχαν δημιουργήσει(ήδη μέσα στον Α ΠΠ και στο κίνημα της εθνικής αμύνης),από την οποία απαγκιστρώθηκαν μετά την πτώση του κρητικού και ενίσχυσαν απροκάλυπτα τον Τούρκο

https://www.tanea.gr/2003/09/17/greece/ ... ias-kemal/