Διάσωση αρχαίων ελληνικών και λατινικών κειμένων

[Quidam Graecus]

Ερώτηση προς όλους.
Πόσα κείμενα των αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων αντιγράφηκαν και διασώθηκαν; Και πόσα κείμενα των αρχαίων Λατίνων συγγραφέων έχουν αντιγραφεί και διασωθεί; Ποιός είναι ο ακριβής αριθμός; Υπάρχει κάποια βιβλιογραφία για το θέμα;

Μιλάω κυρίως για την μεσαιωνική περίοδο. Από όσο ξέρω στο Βυζάντιο έγιναν προσπάθειες διάσωσης των αρχαίων Ελληνικών, ίσως και αρχαίων Λατινικών κειμένων, χαρακτηριστικά ο Κωνσταντιος Β και ο Θεμίστιος ίδρυσαν την αυτοκρατορική βιβλιοθήκη, η οποία αποτελούνταν από 120.000 έργα. Αλλά και αργότερα οι αυτοκράτορες Ζήνων και Κωνσταντίνος Ζ ο Πορφυρογέννητος, έκαναν προσπάθειες διάσωσης των αρχαίων κειμένων. Επίσης αξίζει να αναφέρουμε και τον αυτοκράτορα Θεόφιλο, τον Μιχαήλ Γ και τον Καίσαρα Βάρδα, οι οποίοι φαίνεται ότι έδειξαν ενδιαφέρον για την ανώτατη παιδεία και βοήθησαν να αναδιοργανωθεί το πανδιδακτήριο της Κωνσταντινούπολης τον 9ο αι μΧ. Ας αναφέρουμε και λόγιους όπως ο Φώτιος, ο Αρέθας, ο Ιωάννης Τζέτζης, ο Ιωάννης αργυρόπουλος, Ο Βησσαρίων και άλλοι, οι οποίοι είχαν στην κατοχή τους κείμενα των αρχαίων συγγραφέων (όχι μόνο επιστημονικά ή φιλοσοφικά, αλλά θεατρικά και μυθολογικά, συμπεριλαμβανωμένων και έργα αρχαίων ποιητών) και συνέβαλλαν και αυτοί στη διάσωση τους.

Σημαντικές υπήρξαν οι μεταφράσεις στα Αραβικά, των αρχαίων επιστημονικών κειμένων από τους Αββασίδες. Η μεταφραστική αυτή προσπάθεια ξεκίνησε με τον Χαλίφη Αλ Μανσούρ τον 8ο αι μΧ. Εξίσου σημαντικός υπήρξε και ο Χαλίφης Αλ Μαμούν ο οποίος έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις Ελληνικές επιστήμες. Έτσι και με τις επαφές ανάμεσα στο Βυζάντιο και τους Άραβες, τα κείμενα των αρχαίων συγγραφέων διαδόθηκαν σε όλο τον Ισλαμικό κόσμο. Αργότερα οι δυτικοί μετέφρασαν αυτά τα έργα από τα Λατινικά στα Αραβικά.

Επίσης στη δύση, σημαντική υπήρξε και η προσπαθεια του Καρλομάγνου για την διάσωση των αρχαίων Λατινικών κειμένων με την λεγόμενη Καρολίγγεια αναγέννηση τον 8ο-9ο αι. μΧ. Αλλά και πιο πρίν τον 6ο αιώνα Ιρλανδοί μοναχοί είχαν διασώσει κείμενα αρχαίων συγγραφέων. Και φυσικά αργότερα από τον 13ο αιώνα και μετά έως την περίοδο της Αναγέννησης όπου γίνεται μια πολύ σημαντική προσπάθεια αντιγραφής και μετάφρασης των αρχαίων κειμένων, είτε από τα αρχαία Ελληνικά, είτε από Αραβικές μεταφράσεις.