Γιατί τόσο πολλοί Ναζί διέφυγαν στην Αργεντινή μετά τον΄Β Παγκόσμιο Πόλεμο;
Δημοσιεύτηκε: 03 Σεπ 2022, 06:08
Το νήμα εξετάζει τους λόγους για τους οποίους ένας υπερβολικά μεγάλος αριθμός Ναζί κατέφυγε ειδικά στην Αργεντινή μετά τη λήξη του ΄Β Παγκοσμίου Πολέμου. Και άλλες χώρες της Νότιας Αμερικής υποδέχτηκαν φυγάδες της ναζιστικής Γερμανίας αλλά η Αργεντινή ήταν ο πιο ελκυστικός προορισμός για τους εν λόγω φυγάδες φιλοξενώντας δυσανάλογα μεγάλο αριθμό από αυτούς. Για παράδειγμα μια έρευνα του 2012 έδειξε ότι περίπου 1500 με 2000 Ναζί εγκληματίες πολέμου διέφυγαν στη Βραζιλία, 500 με 1000 στη Χιλή, την ώρα που στην Αργεντινή οι Ναζί φυγάδες υπολογίστηκαν σε 5000!
Όμως το 2020 ανακαλύφθηκε σε μια παλιά αποθήκη στο Μπουένος Άιρες ντοκουμέντο που κατέγραφε τα στοιχεία 12.000 Ναζί που διέφυγαν στην Αργεντινή! Το έγγραφο δημοσιεύτηκε από το Ινστιτούτο Simon Wiesenthal που εδρεύει στις ΗΠΑ.
Από τους πιο γνωστούς Ναζί εγκληματίες που βρήκαν καταφύγιο στην Αργεντινή ήταν ο Άιχμαν και ο Μένγκελε μεταξύ άλλων. Βέβαια η Αργεντινή κήρυξε τον πόλεμο (τυπικά) στην Γερμανία ένα μήνα πριν το τέλος των εχθροπραξιών αλλά αυτό δεν εμπόδισε την διαδικασία υποδοχής χιλιάδων Ναζί στο έδαφός της. Μάλιστα η μετακίνηση των Ναζί διευκολύνθηκε από Αργεντινούς πράκτορες και επιχειρηματίες που στάλθηκαν (ή εργάζονταν ήδη) στη Γερμανία για να παράσχουν ταξιδιωτικά έγγραφα και παρεμφερείς ευκολίες στους αποδέκτες τους. Πάμε τώρα να δούμε τους λόγους που εξηγούν το φαινόμενο.
............................................................................................................
1) Αρχικά η γεωγραφία παρέχει μια γενικότερη εξήγηση. Αν κοιτάξουμε τον παγκόσμιο χάρτη κατά την λήξη του ΄Β Παγκοσμίου Πολέμου παρατηρούμε ότι στις περισσότερες κατευθύνσεις η Γερμανία εμποδίζεται από μπλοκ εχθρικών χωρών: στα ανατολικά της απλώνεται η αχανής Σοβιετική Ένωση ενώ στη νότια και νοτιοανατολική Ασία υπήρχαν αποικίες των Βρετανών και των Γάλλων. Προς τον νότο και την Αφρική πάλι συναντάμε αγγλογαλλική παρουσία. Στα δυτικά δέσποζαν οι εχθρικές ΗΠΑ και ο σύμμαχός τους Καναδάς. Η μόνη κατεύθυνση που προσέφερε μια ασφαλή έξοδο προς μακρινές χώρες ήταν τα νοτιοδυτικά, δηλαδή από τo Μεξικό και κάτω στην Νότια Αμερική της οποίας οι χώρες είχαν μείνει ουδέτερες για μεγάλο διάστημα του πολέμου. Αυτή η παρατήρηση βέβαια εξηγεί το γιατί η Νότια Αμερική συνολικά υπήρξε ιδανικός προορισμός για τους Ναζί. Για την Αργεντινή ειδικότερα υπάρχουν πρόσθετοι λόγοι που θα δούμε στη συνέχεια.
2) Υπήρχαν ισχυροί εθνολογικοί και πολιτιστικοί δεσμοί μεταξύ Γερμανίας και Αργεντινής. Μεταξύ των ευρωπαϊκών πληθυσμών που μετανάστευσαν στην Αργεντινή τον 19ο αιώνα και στις αρχές του 20ού ήταν και οι Γερμανοί. Σήμερα οι Αργεντίνοι πολίτες γερμανικής καταγωγής είναι πάνω από 3 εκατομμύρια και αποτελούν την 4η μεγαλύτερη πληθυσμιακή ομάδα. Επίσης πολλοί Αργεντίνοι προέρχονταν από την Ισπανία και την Ιταλία, δηλαδή από δύο χώρες συμμαχικές και φιλικές προς τη ναζιστική Γερμανία εκείνη την περίοδο.
3) Ο πρόεδρος της Αργεντινής Χουάν Περόν έβλεπε με συμπάθεια τα απολυταρχικά καθεστώτα της Ευρώπης και θαύμαζε την ιδεολογία του ναζισμού. Τον εντυπωσίαζαν οι πομπώδεις παρελάσεις, οι στιλάτες στρατιωτικές στολές και ο έκδηλος αντισημιτισμός του ναζιστικού καθεστώτος. Το 1936 είχε μεταβεί στην Ιταλία για να παρακολουθήσει τη στρατιωτική-φασιστική οργάνωση της χώρας από τον Μουσολίνι. Η συγκεκριμένη συμπάθεια ήταν ένας από τους λόγους που ο Περόν διευκόλυνε την άφιξη των Ναζί στη χώρα του.
(Ο φιλοναζιστής Αργεντίνος πρόεδρος Χουάν Περόν)
4) Μετά το τέλος του πολέμου κυριαρχούσε η ιδέα σε πολλούς κύκλους αναλυτών ότι η επόμενη διεθνής σύγκρουση θα ήταν ανάμεσα στις καπιταλιστικές χώρες της δύσης και τις κομμουνιστικές χώρες της ανατολής. Ο Χουάν Περόν και οι σύμβουλοί του πίστευαν ακράδαντα ότι θα επέλθει αυτός ο πόλεμος και μάλιστα πολύ σύντομα, ίσως και το 1948. Ο Περόν φιλοδοξούσε να αναδείξει την χώρα του ως «ρυθμιστή» των εξελίξεων στην επερχόμενη σύγκρουση. Σύμφωνα με το όραμά του η Αργεντινή θα μπορούσε να αναβαθμιστεί σε σημαντικό διπλωματικό «τρίτο μέρος» και τελικά σε μια στρατιωτική υπερδύναμη. Πίστευε λοιπόν ότι οι Ναζί φυγάδες θα μπορούσαν να φανούν χρήσιμοι σ’ αυτήν την προσπάθεια καθώς διέθεταν ειδικές στρατιωτικές και τεχνολογικές γνώσεις ενώ ήταν και ένθερμοι αντικομμουνιστές.
5) Η απροθυμία των Συμμάχων να παραδώσουν αρκετούς Ναζί στα προσφάτως διαμορφωμένα κομμουνιστικά καθεστώτα όπου εκεί η δίκη τους θα κατέληγε σίγουρα στη θανάτωσή τους καθώς και η επιθυμία υψηλόβαθμων στελεχών της Καθολικής Εκκλησίας να τους βοηθήσει (μεταξύ των οποίων και ο Πάπας Πίος ΧΙΙ), άφησαν περιθώριο διαφυγής ενός αριθμού Ναζί προς την Αργεντινή. Οι σύμμαχοι έκαναν τα «στραβά μάτια» στα δίκτυα μετακίνησης των Ναζί προς την Αργεντινή ενώ Ελβετοί επιχειρηματίες που έβλεπαν με συμπαθητικό μάτι τους Ναζί, τους βοήθησαν να διαφύγουν. Αναφέρονται ακόμη και δωροδοκίες Βρετανών για να διευκολύνουν τη διαδικασία διαφυγής. Για την ιστορία να επισημάνουμε ότι οι διαδρομές διαφυγής ονομάζονταν «ratlines».
Το θέμα αναλύεται σε ένα σύντομο, κατατοπιστικό βίντεο. Αξίζει να το δείτε.
Πηγές:
https://www.thoughtco.com/why-did-argen ... ls-2136579
https://www.history.com/news/the-7-most ... th-america
https://www.history.com/news/how-south- ... nazi-haven
https://uk.news.yahoo.com/nazis-fled-ar ... 01944.html
https://www.independent.co.uk/news/worl ... 78321.html
Όμως το 2020 ανακαλύφθηκε σε μια παλιά αποθήκη στο Μπουένος Άιρες ντοκουμέντο που κατέγραφε τα στοιχεία 12.000 Ναζί που διέφυγαν στην Αργεντινή! Το έγγραφο δημοσιεύτηκε από το Ινστιτούτο Simon Wiesenthal που εδρεύει στις ΗΠΑ.
Από τους πιο γνωστούς Ναζί εγκληματίες που βρήκαν καταφύγιο στην Αργεντινή ήταν ο Άιχμαν και ο Μένγκελε μεταξύ άλλων. Βέβαια η Αργεντινή κήρυξε τον πόλεμο (τυπικά) στην Γερμανία ένα μήνα πριν το τέλος των εχθροπραξιών αλλά αυτό δεν εμπόδισε την διαδικασία υποδοχής χιλιάδων Ναζί στο έδαφός της. Μάλιστα η μετακίνηση των Ναζί διευκολύνθηκε από Αργεντινούς πράκτορες και επιχειρηματίες που στάλθηκαν (ή εργάζονταν ήδη) στη Γερμανία για να παράσχουν ταξιδιωτικά έγγραφα και παρεμφερείς ευκολίες στους αποδέκτες τους. Πάμε τώρα να δούμε τους λόγους που εξηγούν το φαινόμενο.
............................................................................................................
1) Αρχικά η γεωγραφία παρέχει μια γενικότερη εξήγηση. Αν κοιτάξουμε τον παγκόσμιο χάρτη κατά την λήξη του ΄Β Παγκοσμίου Πολέμου παρατηρούμε ότι στις περισσότερες κατευθύνσεις η Γερμανία εμποδίζεται από μπλοκ εχθρικών χωρών: στα ανατολικά της απλώνεται η αχανής Σοβιετική Ένωση ενώ στη νότια και νοτιοανατολική Ασία υπήρχαν αποικίες των Βρετανών και των Γάλλων. Προς τον νότο και την Αφρική πάλι συναντάμε αγγλογαλλική παρουσία. Στα δυτικά δέσποζαν οι εχθρικές ΗΠΑ και ο σύμμαχός τους Καναδάς. Η μόνη κατεύθυνση που προσέφερε μια ασφαλή έξοδο προς μακρινές χώρες ήταν τα νοτιοδυτικά, δηλαδή από τo Μεξικό και κάτω στην Νότια Αμερική της οποίας οι χώρες είχαν μείνει ουδέτερες για μεγάλο διάστημα του πολέμου. Αυτή η παρατήρηση βέβαια εξηγεί το γιατί η Νότια Αμερική συνολικά υπήρξε ιδανικός προορισμός για τους Ναζί. Για την Αργεντινή ειδικότερα υπάρχουν πρόσθετοι λόγοι που θα δούμε στη συνέχεια.
2) Υπήρχαν ισχυροί εθνολογικοί και πολιτιστικοί δεσμοί μεταξύ Γερμανίας και Αργεντινής. Μεταξύ των ευρωπαϊκών πληθυσμών που μετανάστευσαν στην Αργεντινή τον 19ο αιώνα και στις αρχές του 20ού ήταν και οι Γερμανοί. Σήμερα οι Αργεντίνοι πολίτες γερμανικής καταγωγής είναι πάνω από 3 εκατομμύρια και αποτελούν την 4η μεγαλύτερη πληθυσμιακή ομάδα. Επίσης πολλοί Αργεντίνοι προέρχονταν από την Ισπανία και την Ιταλία, δηλαδή από δύο χώρες συμμαχικές και φιλικές προς τη ναζιστική Γερμανία εκείνη την περίοδο.
3) Ο πρόεδρος της Αργεντινής Χουάν Περόν έβλεπε με συμπάθεια τα απολυταρχικά καθεστώτα της Ευρώπης και θαύμαζε την ιδεολογία του ναζισμού. Τον εντυπωσίαζαν οι πομπώδεις παρελάσεις, οι στιλάτες στρατιωτικές στολές και ο έκδηλος αντισημιτισμός του ναζιστικού καθεστώτος. Το 1936 είχε μεταβεί στην Ιταλία για να παρακολουθήσει τη στρατιωτική-φασιστική οργάνωση της χώρας από τον Μουσολίνι. Η συγκεκριμένη συμπάθεια ήταν ένας από τους λόγους που ο Περόν διευκόλυνε την άφιξη των Ναζί στη χώρα του.
(Ο φιλοναζιστής Αργεντίνος πρόεδρος Χουάν Περόν)
4) Μετά το τέλος του πολέμου κυριαρχούσε η ιδέα σε πολλούς κύκλους αναλυτών ότι η επόμενη διεθνής σύγκρουση θα ήταν ανάμεσα στις καπιταλιστικές χώρες της δύσης και τις κομμουνιστικές χώρες της ανατολής. Ο Χουάν Περόν και οι σύμβουλοί του πίστευαν ακράδαντα ότι θα επέλθει αυτός ο πόλεμος και μάλιστα πολύ σύντομα, ίσως και το 1948. Ο Περόν φιλοδοξούσε να αναδείξει την χώρα του ως «ρυθμιστή» των εξελίξεων στην επερχόμενη σύγκρουση. Σύμφωνα με το όραμά του η Αργεντινή θα μπορούσε να αναβαθμιστεί σε σημαντικό διπλωματικό «τρίτο μέρος» και τελικά σε μια στρατιωτική υπερδύναμη. Πίστευε λοιπόν ότι οι Ναζί φυγάδες θα μπορούσαν να φανούν χρήσιμοι σ’ αυτήν την προσπάθεια καθώς διέθεταν ειδικές στρατιωτικές και τεχνολογικές γνώσεις ενώ ήταν και ένθερμοι αντικομμουνιστές.
5) Η απροθυμία των Συμμάχων να παραδώσουν αρκετούς Ναζί στα προσφάτως διαμορφωμένα κομμουνιστικά καθεστώτα όπου εκεί η δίκη τους θα κατέληγε σίγουρα στη θανάτωσή τους καθώς και η επιθυμία υψηλόβαθμων στελεχών της Καθολικής Εκκλησίας να τους βοηθήσει (μεταξύ των οποίων και ο Πάπας Πίος ΧΙΙ), άφησαν περιθώριο διαφυγής ενός αριθμού Ναζί προς την Αργεντινή. Οι σύμμαχοι έκαναν τα «στραβά μάτια» στα δίκτυα μετακίνησης των Ναζί προς την Αργεντινή ενώ Ελβετοί επιχειρηματίες που έβλεπαν με συμπαθητικό μάτι τους Ναζί, τους βοήθησαν να διαφύγουν. Αναφέρονται ακόμη και δωροδοκίες Βρετανών για να διευκολύνουν τη διαδικασία διαφυγής. Για την ιστορία να επισημάνουμε ότι οι διαδρομές διαφυγής ονομάζονταν «ratlines».
Το θέμα αναλύεται σε ένα σύντομο, κατατοπιστικό βίντεο. Αξίζει να το δείτε.
Πηγές:
https://www.thoughtco.com/why-did-argen ... ls-2136579
https://www.history.com/news/the-7-most ... th-america
https://www.history.com/news/how-south- ... nazi-haven
https://uk.news.yahoo.com/nazis-fled-ar ... 01944.html
https://www.independent.co.uk/news/worl ... 78321.html