Πλενόντουσαν οι παππούδες σας;

[Gherschaagk]

[ΣΚΕΠΤΙΚΟΣ]

.



Κείμενο – φωτό: Βασίλης Μαλισιόβας*

Όταν ήμουν παιδάκι, θυμάμαι που η μητέρα μου με έλουζε με αλισίβα και πράσινο σαπούνι. Μερικά χρόνια αργότερα, είχαμε και μοσκοσάπουνο…

Και πάλι αισθάνομαι τυχερός, γιατί οι παλαιότεροι δεν είχαν ούτε αυτά. Αλήθεια, πώς θα σας φαινόταν να δανείζεστε σαπούνι για να λουστείτε, και μάλιστα αυτό να χρησιμοποιείται και για το πλύσιμο των ρούχων;

Τα καλύτερα καλλυντικά των προγόνων μας… ήταν τα νιάτα τους!
Τα καλύτερα καλλυντικά των προγόνων μας… ήταν τα νιάτα τους!
«Στο κεφάλι λούζομασταν μαναχά…»


Εγκάρδια η υποδοχή από τις δίδυμες γλυκύτατες πληροφορήτριες δυο μέρες μετά την υποδοχή του νέου έτους:

«Καλωσόρ’σες, Βασίλη μ’! Να χαίρεσαι τ’ όνομά σου! Διάβα (πέρνα) μέσα! Ας είσαι ποδεμένος (ας φοράς παπούτσια). Μην ξυπολιόσαι…

Ούτε και ξέρω πόσο χρονών είμαι, κι εγώ κι η αδερφή μ’. Η ταυτότητα γράφει το ’30, αλλά ήμασταν γληγορότερα γινωμένες, το ’27, μπορεί και το ’26. Τ’ς γ’ναίκες μ’ αντικειασμό τ’ς έγραφαν (κατά προσέγγιση δήλωναν την ημερομηνία γέννησης), γιατί έλεγαν “Ε, σιγά… Οι γ’ναίκες ούτε φαντάροι θα πάν’, ούτε για δ’λειά παρέκεια (πιο μακριά), ούτε στο σκολειό…”, γι’ αυτό μάς έγραφαν όποτε ήθελαν.

Εμείς δεν είχαμαν ούτε σαπούνι να λουστούμε! Πάαινα στ’ν κακω-Αντρίαινα (θεία) και χάλευα (ζητούσα) το σαπούνι π’ λούζονταν… κι έπλενε και τα ρούχα! Ένα σαπούνι είχαμαν, και για το κεφάλι και για το κορμί και για τα ρούχα.

Μο’ ’δωνε (μου έδινε) η θειάκω το σαπούνι, μ’σολιωμένο κι αυτό, όχι σαπούνι κανονικό, πέτσες λιωμένες (υπολείμματα σαπουνιού) και μο’ ’λεγε “Να λουστείς και να μ’ το δώκ’ς πάλι!”. Λούζομαν και το ’δωνα πάλι πίσω το σαπούνι.

Λες μην ήθελε το κορμί σαπούνι; Στο κεφάλι λούζομασταν μαναχά, δε λούζομασταν στο κορμί (δεν κάναμε μπάνιο).

Από τι πάαινε η ψείρα γόνα (πολλαπλασιαζόταν)… Απ’ τ’ν απλυσιά! Έπλεναμαν το κεφάλι, τα χέρια και τα ποδάρια, γιατί δούλευαμαν κάθε μέρα στα χωράφια, ήλιο μ’ ήλιο! Όταν έβγαινε ο ήλιος, έπρεπε να ’μαστε… στον έργο! Έγερνε (έδυε) ο ήλιος και πάλι στο χωράφι ήμασταν, μέχρι το θάμπωμα (σούρουπο). Τώρα κοραϊδεύουν οι εργάτες στα χωράφια, τ’ς 3 το μεσημέρι σχολάν’, κι εμείς τότε τού ’χαμαν (αυτή την ώρα) για να φάμε.

Τώρα, μην τα ρωτάς! Θέλουμε τρία λοϊών σαμπουάνια… Αφρόλεξο (εννοεί αφρόλουτρο!) για το κορμί, άλλα… π’ πλένονται απ’κάτω, με το συμπάθειο… Είναι λοϊών των λοϊών τα σαμπουάνια! Χώρια τα μοσκοσάπ’να…».

[Σενέκας]

είμαι περαστικός, απλά για να παραθέσω σχετικό τεκμήριο