Ο Ιπποδρομος της Κωνσταντινουπολης

[George_V]

Ηδη απο την εποχη της Ρώμης ο Ιπποδρομος υπηρξε οχι μονο ενα "χομπυ" των κατοικων (οπως θα λεγαμε σημερα το ποδοσφαιρο) αλλα και ενα ειδος πολυ πρωιμης και πρωτόγονης λαικης βουλης. Ενα μερος που ο λαος εκτος ατου να ξεσκάσει και να περάσει καλα μπορουσε να πει και τα παράπονα του, να διαμαρτυρηθει κατα της κρατικης εξουσιας η ακομα και να αποδοκιμασει/καταψηφισει προσωπα και πολιτικες.

Αλλα στη παρουσα φάση ας δουμε πρωτα τι τελετες γινοντουσαν στον Μεγάλο Ιπποδρομο της Κωνσταντινουπολης (απο τον οποιο σημερα ελάχιστα κομματια εχουν επιβιωσει και το μεγαλυτερο μερος του καλυπτεται απο το παρκο Τακσιμ στην Κωνσταντινουπολη)

A. O Xρυσους Ιπποδρομος


Ο Χρυσους Ιπποδρομος ηταν ένα από τα μεγαλυτερα γεγονότα στην ζωη της Κωνσταντινουπολη μιας και ηταν μια από τις κυριοτερες αρματοδρομιες της Πολης και ηταν το αθλητικο γεγονος το οποιο ανοιγε την νεα σεζον του Ιπποδρόμου (η προηγουμενη σεζον εκλεινε με την αρματοδρομια των Λουπερκαλιων καπου Φλεβαρη-Μαρτη).

Το συγκεκριμένο γεγονος γινονταν παντά την Δευτέρα του Αντιπάσχα δλδ την Δευτέρα μετα την Κυριακη του Θωμά.
Οι ετοιμασιες ειχαν ξεκινησει από πολύ νωρις ηδη από την ληξη της προηγουμενης σεζον αλλα διακοπτονταν λογω του Πάσχα (μεταξυ Μαρτιου-Απριλιου με το Ιουλιανο ημερολογιο). Βασικα όμως επρεπε να ειχαν ολοκληρωθει πριν μπει η Μ. Βδομαδα καθως μετα θα ειχαν μολις μια βδομαδα για να οργανωθει ο Χρυσους Ιπποδρομος από Δευτέρα της Διακαινησιμου μεχρι Δευτέρα του Πάσχα.

Την Κυριακη του Θωμά το απογευμα ο Αυτοκράτορας ενημερωνοταν ότι όλα ηταν καλως αφου επεστρεφε από την πομπη στον Ναο του Αγιου Μωκιου και εδινε την εντολη να προχωρησει ο Χρυσους Ιπποδρομος την επομεη μερα.

Ηδη από αξημερωτα ο κοσμος (κυριως οι πλουσιοι και οι ευγενεις μαζευονταν κοντα στον Ιπποδρομο, στην Θερμάστρα και στην Αψίδα ντυμένοι στα λευκα (ενεκα και του Πασχα που μολις περασε).

Στο μεταξυ στο Παλάτι ο Πραιποζιτος λαμβανε το προγραμμα της τελετης από έναν Σιλεντιάριο επισημα και το παρέδιδε στον Αυτοκράτορα ο οποιος τυπικα επρεπε να το εγκρίνει και να δώσει την αδεια του να γινουν οι αγώνες (μπορουσε να κανει ότι θελει. Από αλλαγες στο προγραμμα μεχρι να ακυρώσει τους αγωνες αν και αυτό δεν θα ηταν σωφρονα κινηση. Ειχαν ξεσπασει κατά καιρους στασιαστικα κινηματα στην Πολη επειδη ειχαν ακυρωθει αγωνες ή ειχαν γινει αλλαγες της τελευταιας στιγμης).

Αφου δωσει την εγκριση του για τους αγωνες ο Αυτοκράτορας δινει ξανα το προγραμμα πισω στον Πραιποζιτο ο οποιος αποχωρει μαζι με τους Κουβικουλάριους και μεσω της Στοας των Αγιων Σαράντα κατευθνονται στο Ημικυκλιο του Τρικογχου.

Εκει συναντουν τον Αρχιτελετάρχη με τους Σιλεντιάριους και ολοι μαζι μεσω της Αψιδας κατευθυνοται στο Αυγουσταιον.

Στην Πυλη της Χρυσης Χειρός συναντουν τους 4 Δημάρχους των παρατάξεων (Βενετοι, Πράσινοι, Λευκοι, Ρουσσιοι) και στους οποιους ο Πραιποζιτος δινει το προγραμμα εγκεκριμένο και σφραγισμένο από τον Αυτοκράτορα (το οποιο σημαινει ότι εχει δώσει εγκριση για να γινουν οι αγωνες).

Μετα αποχωρουν και οι δυο πλευρες με τον μεν Πραιποζιτο και την συνοδεια του να επιστρέφουν στο Μεγάλο Παλάτι ενώ οι Δημοι πανε στον Ιπποδρομο για να ετοιμαστουν για τους αγώνες.

Παραλληλα ο Αυτοκράτορας αφου φορέσει το χρυσο Σαγιον (μανδυα) εν πομπη με τους αξιωματουχους του Κουβουκλιου περναει από το Τρικογχο, την Αψιδα και την Δάφνη (προσκυνοντας και σε κάθε εκκλησια/παρεκκλησι που θα συναντησει στη διαδρομη) βγαινει στο Αυγουσταιον και από εκει μπαινει στο Παρεκκλησι του Αγιου Στεφάνου και από εκει θα ανεβει την Μυστικη Σκάλα η οποια θα του επιτρέψει να μπει στο Κάθισμα του
Ιπποδρομου αθέατος (αυτή η σκάλα ειχε κατασκευαστει καπου στο 400-500 για να αποτελει εξοδο διαφυγης για τον Αυτοκράτορα αν τα πράγματα
πηγαιναν ασχημα για αυτόν στον Ιπποδρομο ετσι ώστε να μπορει να φυγει κρυφα από τον Ιπποδρομο και να γυρισει κατευθειαν στο Παλάτι χωρις
να κινδυνευσει).

Εκει θα κάτσει στον θρονο του Καθισματος και θα περιμένει μεχρι να ετοιμαστουν όλα. Στο μεταξυ εχουν ανοιξει και οι πυλες του Ιπποδρομου και κοσμος συρρεει ηδη στις κερκιδες για να πιασουν καλη θεση.

Όταν όλα είναι ετοιμα δλδ όταν εχει ολοκληρωθει η κληρωση των αρματηλατων και βρισκονται στις θεσεις τους, όταν οι Δημαρχοι εχουν καταλαβει τις θεσεις τους στους αντιστοιχους Δημους (κατι σαν τις σημερινες θυρες στα γηπεδα ποδοσφαιρου), όταν τα αλογα και τα αρματα εχουν επιθεωρηθει και στηθει εκει που πρεπει να είναι, οι στρατιωτες είναι στις θεσεις τους με τα Λαβαρα ξεδιπλωμενα στο Κάθισμα και στην Σπίνα και τελος όταν εχουν κατσει και ηρεμησει ο απλος κοσμος στις κερκιδες τοτε ο Αρχιτελετάρχης κανει σημα στον Πραιποζιτο ότι είναι οκ για να ξεκινησουν.

Ο Πραιποζιτος πλησιαζει τον Αυτοκράτορα και του αναφέρει ότι όλα είναι ετοιμα.

Τοτε ο Αυτοκράτορας σηκωνεται από το θρονο κατεβαινει μερικα σκαλια βγαινοντας στο μπαλκονι του Καθισματος και λεει στον Πραιποζιτο “Δωσε Μεταστάσιμον”.

O Πραιποζιτος αναφωνει “Μεταστάσιμον” και αυτό σηματοδοτει την ληξη των προετοιμασιων (ότι εκαναν εκαναν. Τωρα είναι ωρα για αγωνες).
Αμεσως μετα ο Αυτοκράτορας αποσυρεται σε παρακειμενη αιθουσα η οποια χρησιμευει ενιοτε και ως Αυτοκρατορικος Κοιτωνας για να αναπαυεται ο Αυτοκράτορας όταν παραμενει πολλες ωρες στον Ιππορδομο και εκει με εντολη του Πραιποζιτου ερχονται οι Βεστιτωρες και του φοράνε την πορφυρη χλαμυδα.

Μετα ο Πραιποζιτος αναφωνει “Kελευσατε” και οι Βεστιτωρες αποχωρουν. Ο Πραιποζιτος βαζει το Στέμμα στο κεφάλι του Αυτοκράτορα και αποχωρει μαζι με τους Κουβικουλάριους προς τον Στενο Τρικλινο (την αιθουσα που χρησιμοποιει ο Αυτοκράτορας για να γευματισει όταν είναι πολλες ωρες στον Ιπποδρομο) και περιμενει εκει.

Όταν είναι ετοιμος ο Αυτοκράτορας κανει σημα στον Πραιποζιτο και αυτος μαζι με τον Οστιάριο εισάγουν στην αιθουσα που βρισκεται ο Αυτοκράτορας τους Πατρικιους και τους Στρατηγους ενώ ενας Σιλεντιάριος ανοιγει και κλεινει την κουρτινα στην εισοδο της αιθουσας για να μπαινοβγαινουν οι ευγενεις οι οποιοι προσκυνουν και αποχωρουν.

Όταν τελειωσουν οι ευγενεις, ο Αυτοκράτορας εξέρχεται συνοδευομενος από 4 Σιλεντιαριους και κατευθυνεται στον Στενο Τρίκλινο
Εκει κανει σημα στον Πραιποζιτο και αυτος κανει σημα σε ένα Σιλεντιαριο ο οποιος αναφωνει “Λεβα” και σηκωνει το βηλο (την κουρτινα) και αμεσως μπαινει μεσα ο Αρχιτελετάρχης.

Αμεσως μετα παλι με σημα του Αυτοκράτορα ο Πραιποζιτος εισάγει στην αιθουσα και τον Μάγιστρο (η ελλειψει αυτου τον Καιστωρα).
Όταν είναι ετοιμος ο Αυτοκράτορας κανει σημα στον Μάγιστρο οποιος με τη σειρα του κανει σημα στον Σιλεντιαριο ο οποιος αναφωνει “Λεβα” και σηκωνει ξανα το βηλο και αυτή τη φορα εισέρχονται στην αιθουσα οι Συγκλητικοι οι οποιοι και αυτοι προσκυνουν και αποχωρουν.

Μετα τους Συγκλητικους επαναλαμβανεται η ιδια διαδικασια για τους υπολοιπους ευγενεις
Αφου τελειωσουν ολοι τοτε ο Αρχιτελετάρχης σηκώνει την ακρη της Αυτοκρατορικης χλαμυδας που βρισκεται στο πάτωμα και αφου την διπλωσει την δινει στον Αυτοκράτορα για να την κρατάει στο χέρι του (όπως εκαναν οι Ρωμαιοι του 3ου αιωνα που κρατουσαν την ακρη των χιτώνων/μανδυων/παλλιων στο χερι για να μη σερνονται στο χώμα).

Μετα ο Αυτοκράτορας εξέρχεται του Στενου Τρικλινου και συνοδευομενος από ολους τους ανωτέρω επιστρέφει στο Κάθισμα οπου στεκομενος μπροστα από τον θρονο κανει το σημειο του σταυρου τρεις φορες προς τον κόσμο που εχει συγκεντρωθει στον Ιπποδρομο.
Πρωτα το κανει στο κέντρο. Μετα δεξια οπου στεκονται οι Βενετοι και οι Λευκοι και την τριτη φορά αριστερα οπου στεκονται οι Πράσινοι με τους Ρουσιους.

Ολο αυτό υπο τις βροντώδεις επευφημιες του πληθους και των στρατιωτων.

Όταν καταλαγιασει το πληθος ο Αυτοκράτορας κανει σημα στον Πραιπόζιτο ο οποιος εξερχεται του Καθισματος και συνοδευει τους Πατρικιους και τους Στρατηγους στο Κάθισμα και προσκυνανε τον Αυτοκράτορα ο καθενας με τη σειρα του και μετα στεκονται στο πισω μερος μπροστα από την πορτα εξοδου του Καθισματος.

Όταν τελειωσουν ολοι ο Πραιποζιτος τους συνοδευει εκτος Καθισματος και οι ευγενεις πανε και καθονται στις κανονισμενες θεσεις τους στις κερκιδες του Ιπποδρομου.

Αμεσως μετα ξεκινανε οι Ιπποδρομιες (τις οποιες θα τις δουμε αργοτερα) και όταν ολοκληρωθουν οι 4 κυριες Ιπποδρομιες της ημερας ο Αυτοκράτορας αποχωρει κατευθυνομενος προς τον Στενο Τρικλινο μαζι με τους Κουβικουλάριους και εκει συναντα τους Πατρικιους και τους Στρατηγους οι οποιου του ευχονται “πολλα και καλα χρονια”

Aπο εκει μπαινει παλι στην αιθουσα αναπαυσης και αφου ο Πραιποζιτος του αφαιρέσει το στεμμα με εντολη του Αυτοκράτορα εισέρχονται οι Βεστιτωρες που του αφαιρουν και τη χλαμυδα και εξέρχονται.

Αμεσως μετα ο Αυτοκράτορας επανερχεται στον Στενο Τρίκλινο οπου θα παρατεθει γευμα για αυτόν και οσους εχει καλεσει να φάνε μαζι του.
Όταν ολοκληρωθει το γεύμα ο Αυτοκράτορας θα επιστρέψει στην αιθουσα αναπαυσης για ξεκουραση μεχρι να καθαριστει ο Ιπποδρομος από τις πρωινες αρματοδρομιες και να συνεχιστουν οι αγώνες.

Συνεχιζεται...


Υ.Γ. Αν ζουσατε εκεινη την περιοδο ποσο φανατικοι "Ιπποδρομιοφιλοι" (κατα το ποδοσφαιροφιλοι) θα εισασταν?

[George_V]

Καθημερινες Ιπποδρομιες
Ο Χρυσους Ιπποδρομος είναι μια ιδιαιτερη τελετη γιατι σηματοδοτει την εναρξη της νεας σεζον του Ιπποδρομου. Από κει και μετά αν εξαιρέσουμε τις Κυριακες που εχουν ένα απλοποιημενο προγραμμα του Χρυσου Ιπποδρομου και τις ειδικες περιπτώσεις Ιπποδρομιων σε εορτασιμες περιοδους ολες τις άλλες μερες το Τυπικο των Ιπποδρομιων εχει ως εξης:

Όταν προκειται για ιπποδρομια σε καθημερινη μερα ο Αυτοκράτορας καλει τον Πραιποζιτο και του δινει εντολη να σηκωθει η σημαια στον Ιπποδρομο (σημα για τους κατοικους της πολης ότι θα γινει αρματοδρομια εκεινη την ημερα)

Ο Πραιποζιτος καλει αμεσως τον Θεσσάριο (ο οποιος ηταν κατι σαν διοικητης ασφαλειας του Ιπποδρόμου περιπου) και του δινει την εντολη “απελθε βαλε ανω” (δλδ πηγαινε σηκωσε τη σημαια).

Ο Θεσσαριος με τη σειρα του παει στο σκάμμα του Ιπποδρομου οπου επαναλαμβανει με δυνατη φωνη την εντολη του Πραιποζιτου.
Την ιδια εντολη επαναλαμβανει και από το πρωτο διαζωμα κερκιδων και την επαναλαμβανει για τριτη φορα και από το δευτερο διάζωμα επισης.

Με την τριτη επαναληψη της εντολης, ο Βηλάριος σηκώνει την σημαια στην Σφενδόνη του Ιπποδρομου ενώ ο Μαγγναάριος σηκώνει τα κάγκελα στις θυρες των αρμάτων (οι αρχικες θεσεις των αρμάτων εχουν κάγκελα τα οποια είναι σηκωμένα πριν την εναρξη της αρματοδρομια για να εμποδισουν ακυρες εκκινησεις και τα οποια καγκελα πεφτουν αυτοματα μολις δοθει το σημα για εναρξη της αρματοδρομιας)

Από εκει ο Θεσσάριος κατεβαινει στον Στάβλο των Βενετων και από την Πυλη του Στάβλου και από εκει γινεται ενας τελετουργικος διαλογος ο οποιος ουσιαστικα ενημερώνει τον Δημο για την επικειμενη αρματοδρομια και ολοκληρωνεται με επευφημιες.

Η ιδια διαδικασια επαναλαμβανεται και στον Στάβλο των Πρασινων και στον Σταβλο των Λευκών και στον Στάβλο των Ρουσιων.
Μετα την ενημερωση των Βενετων ο Θεσσάριος λαμβάνει τα παραδοσιακά δώρα του από το Δημάρχο δλδ 3 σακια κριθάρι (του 1.5 κιλου το καθενα) και 3 μπάλες αχυρο και αποχωρει για τον επομενο Δημο που όπως ειπαμε η διαδικασια επαναλαμβανεται και θα παρει τα ιδια παραδοσιακα δώρα
και από αυτοςυ.

Μετα την αποχώρηση του Θεσσάριου από τον εκαστοτε Δημο οι αρματηλατες αρχιζουν και φωνάζουν:
“Aσφαλιστε τις θυρες!!”

Υποθετικα για να αποφυγουν τυχον κατασκοπεια και σαμποτάζ από αντιπαλους Δημους για τον αγωνα και αμεσως μετα δυο αρματηλάτες μαζι με δυο εκπαιδευτες και δυο εποπτες διοριζονται να επιθεωρησουν τα αλογα.

Ετσι οι σταβλαρχες διατάζονται να φερνουν τα αλογα ένα ένα στο μεσο του Στάβλου μπροστά τους για να επιθεωρησουν και να κρινουν ποια αλογα θα συμμετάσχουν στην αρματοδρομια.

Το απογευμα οι αρματηλατες των Τεθριππων μαζι με τους αρματηλατες των Διζύγων και τους εποπτες πηγαινουν στο Ορνατοριον (δλδ την αποθηκη εξοπλισμου) οπου θα επιθεωρησουν τα αρματα και θα περιμενουν εκει τον Δημαρχο και την συνοδεια του.

Μολις φτάσει ο Δημαρχος θα ξεκινησουν την συζητηση για τους αγωνες, την στρατηγικη που θα ακολουθησουν και γενικοτερα θα καταστρωσουν ένα πληρες σχέδιο για να νικησουν τους αντιπάλους στον αγωνα.

Αργοτερα θα φτάσουν στον Ιπποδρομο οι Αυτοκρατορικοι Αντιπροσωποι που θα ελεγξουν αν λειτουργουν σωστα οι μηχανισμοι και τα καγκελα και προσκάλουν και τους εποπτες των Δημων να ερθουν να δουν και αυτοι ότι όλα είναι εντάξει και δεν υπαρχει δυσλειτουργια η άλλο προβλημα η σαμποταζ.

Αφου ολοκληρωθει και αυτος ο ελεγχος τοτε οι αρματηλατες και οι εποπτες πηγαινουν στο Τριβουνάλιο για να γινει η κλήρωση.
Εκει εχει τοποθετηθει ηδη ψηφοδόχος και ο φαξιονάριος του κάθε Δημου τοποθετει μεσα σε αυτην δυο σφαιρίδια με το χρώμα του Δημου του.

Πισω από την ψηφοδόχο στεκονται ενας Σιλεντιαριος ως εκπροσωπος του Πραιποζιτου, ενας Τριβουνος ως εκπροσωπος του Επάρχου της Πολης, ενας αξιωματικος ως εκπροσωπος του Ακτουάριου, ενας Αυτοκρατορικος Γραμματέας που θα κρατήσει τα επισημα πρακτικα της κληρωσης και θα φτιαξει το προγραμμα των αγωνων όπως θα βγει από την κληρωση σε 5 αντιγραφα τουλαχιστον (1 για το Παλάτι και 4 δλδ από 1 για κάθε Δημο) και 4 Γραμματεις ενας από κάθε Δημο.

Ολοι οι αλλοι στριμωχνονται μπροστα για να δουνε τι θα βγάλει η κάλπη. Φυσικα οι αρματηλατες είναι χωρισμένοι στα δυο ακρα. Στο ένα ακρο οι Βενετοι με τους Λευκους και στο άλλο ακρο οι Πράσινοι με τους Ρουσιους.

Αυτό γινοταν καθως την τελευταια φορα που τους αφησαν αναμεμειγμενους στο πληθος τελειωσε με καυγά και μπουνιδια πριν τελειωσει η κληρωση.

Μετα γινεται η κληρωση και το σφαιριδιο που θα βγει πρωτο από την ψηφοδοχο θα είναι το άρμα που θα πάρει την πρωτη αριστερα θυρα εκκινησης η οποια ηταν η καλυτερη δυνατη επιλογη και ολοι την ηθελαν για την εκκινηση καθως τους εδινε πολλα πλεονεκτηματα.

Αυτό επαναλαμβανοταν άλλες τρεις φορες (καθως οι αρματοδρομιες ηταν 4) για να βγει ποιοι θα καταλαβουν την συγκεκριμενη θυρα. Παράλληλα οποιοι κερδιζαν την συγκεκριμενη θυρα επρεπε να επιλεξουν εκεινη την στιγμη τον αρματηλατη που θα οδηγουσε το άρμα δημοσιως.

Μετα καθοριζαν και την σειρά των υπολοιπων 3 θεσεων (μετα μπορουσαν να διαλεξουν οποια άλλη θυρα ηθελαν ) με συμφωνια μεταξυ των Δημων.
Ετσι με τα χαρτια στο χέρι επεστρεφε ο κάθε Δημος στο Ορνατοριο του και καθοριζαν ποιοι θα οδηγουσαν τα αρματα στις αρματοδρομιες και επανακαθοριζαν το στρατηγικο τους σχέδιο αναλογα με τα αποτελεσματα της κληρωσης.

Το επομενο πρωι νωρις οι Δημαρχοι πηγαιναν στο Μέγαρο του Καίστωρος για να πάρουν την άδεια των Αγώνων (συμφωνα με αρχαια Ρωμαικη παράδοση ο Καιστωρ ηταν ο υπευθυνος διεξαγωγης των Αγωνων οποτε η αδεια επρεπε να εχει εγκριθει από αυτόν πρωτα).

Επισης ο Καιστωρας μαζι με τον Πραιποζιτο ειχαν την εξουσια να λυνουν επι τοπου οποιες διαφορες η διαφωνιες η ενστάσεις ειχαν οι Δημαρχοι σχετικα με τους Αγωνες ή οτιδηποτε ειχε να κανει με παραβιαση κανονισμων.

Μετα το περας και αυτης της διαδικασιας οι 4 Δημαρχοι αποχωρουσαν με την αδεια στο χέρι και με την οποια ενσταση η διαφωνια υπηρχε μεχρι τοτε λυμενη.

Στους Σταβλους τους υποδεχονταν οι οπαδοι και οι φιλοι του Δημου με επευφημιες και τραγουδια για νικη δικη τους και ηττα των αντιπάλων ενώ επικρατουσαν πυρετωδεις προετοιμασιες στον χωρο με αλογα να πηγαινοερχονται, αρματα να δοκιμάζονται, αρματηλατες να κανουν προπονηση, εκπαιδευτες να ουρλιαζουν και βασικα να γινεται ενας χαμος στο χωρο του κάθε Δημου.

Παράλληλα στον Ιπποδρομο εχουν ανοιξει οι Πυλες εχει μπει ο κοσμος μεσα, ο Αυτοκράτορας εχει φτάσει με τη συνηθη πομπη (αν και πιο απλοποιημενη από ότι περιγραψαμε στον Χρυσο Ιπποδρομο) και ο Ακτουαριος δινει το σημα για τους Δημους να επευφημησουν τον Αυτοκράτορα και να πουν για την νικη τους.

Η σειρα ηταν παντα καθορισμένη και δεν αλλαζε. Πρωτοι ηταν οι Βενετοι, μετα οι Πράσινοι, μετα οι Λευκοι και τελος οι Ρουσιοι.
Αφου τελειωναν με όλα αυτά οι Δημοι ο Αυτοκράτορας εκανε παλι το σημειο του Σταυρου 3 φορες (όπως ειπαμε και πιο πανω) υπο τις ενωμενες
πλεον επευφημιες των Δημων

Και εδώ ηταν το σημειο που ο λαος μπορουσε να εκφράσει την ευαρεσκεια του η την δυσαρεσκεια του απεναντι σε προσωπα πολιτικες και καταστάσεις.

Ακομα και οι πλεον ισχυροι Αυτοκράτορες λυγισαν μπροστα στην δυναμη του λαου που τους αποδοκιμαζε από τον Ιπποδρομο.
Οι επευφημιες συνεχιζονταν υπο μορφη τελετουργικου διαλογου και ηταν ένα ακρως εντυπωσιακο θεαμα να βλεπεις 30000 κοσμο να φωνάζει και να επευφημει.

Μαλιστα οι φωνες πολλες φορες ηταν τοσο δυνατες που καράβια που ερχοντουσαν προς την Κωνσταντινουπολη τους ακουγαν από μακρια.

Μετα το πέρας του τελετουργικου διαλογου οι αρματηλατες ανεβαιναν στα αρματα τους ενώ οι Δημοι τραγουδουσαν το “Χορευτικον” ένα τραγουδι σε χορευτικο ρυθμο που σκοπο ειχε να επευφημησει τον Αυτοκράτορα αλλα και να ξεσηκωσει τα πληθη τα οποια ουκ ολιγες φορες χορευαν τον σκοπο αυτό πανω στις κερκίδες.

Το Χορευτικον επαναλαμβανεται πριν από την εναρξη κάθε αρματοδρομια με διαφορετικους στιχους κάθε φορα. Αλλα γενικοτερα οι μονες φορες που σταματουσαν οι επευφημιες και τα τραγουδια ηταν μονο όταν ειχε ξεκινησει η αρματοδρομια οποτε ολοι ειχαν το μυαλο τους και το βλεμμα τους καρφωμενα κατευθειαν στον Ιπποδρομο.

Οι νικητες κάθε αρματοδρομιας βραβευονταν με στεφανια, ένα σταυρο, χρηματικο επαθλο και καμια φορα και διορισμο στο Παλατι. Υπο τις επευφημιες του Δημου τους και την γκρινια των αντιπάλων που εχασαν.

Φυσικα και ο Δημος που εκπροσωπουσαν επαιρνε χρηματικο επαθλο. Αν δεν υπηρχε απογευματινη αρματοδρομια τοτε οι νικητες θα επαιρναν τα βραβεια τους το μεσημερι μετα το περας και των 4 αρματοδρομιων.

Αν υπηρχε απογευματινη αρματοδρομια τοτε ολοι οι νικητες της ημερας θα βραβευονταν το απογευμα ολοι μαζι.
Επισης αν υπηρχε απογευματινη αρματοδρομια το τυπικο δεν αλλαζε και πολύ. Μονο οι στιχοι των επευφημιων και του τελετουργικου διαλογου αλλαζαν καπως

Mε τον καιρο οι Δημοι των Λευκων και των Ρουσιων μειωθηκαν σε δυναμη και προσκοληθηκαν στους Βενετους και τους Πρασινους αντιστοιχα.
Εν τουτοις παρεμειναν ως ανεξαρτητοι μικροι Δημοι και συνεχισαν να αγωνιζονται αυτονομα στους Αγωνες αλλα πολιτικα ακολουθουσαν οι Λευκοι τους Βενετους και οι Ρουσιοι τους Πράσινους.

Πολλες φορές τυχαινε να κερδισει τον αγωνα Λευκος η Ρουσιος ή να κανει εντυπωσιακη κουρσα.

Οι Δημαρχοι των Βενετων και των Πρασινων ειχαν τοτε το δικαιωμα να τον πάρουν παρουν μεταγραφη στον δικο τους Δημο.
Κατι που μπορουσαν να ζητησουν και οι ιδιοι από τον Αυτοκράτορα μετα την αρματοδρομια η ακομα μπορουσε να το κάνει και ο ιδιος ο Αυτοκράτορας από μονος του.

Το συνηθες ηταν π.χ Λευκος να παει στους Βενετους μεταγραφη και Ρουσιος στους Πρασινους.

Αυτό δεν σημαινει όμως ότι δεν γινοντουσαν και κάθε ειδους καραμπολες. Εν τουτοις αυτό προκαλουσε τριβες και θεωρουνταν προδοσια όπως σημερα π.χ. μπορει να θεωρηθει προδοσια ενας παιχτης του Ολυμπιακου να παει στον Παναθηναικο και το αντιστροφο. Ε καπως ετσι γινονταν και τοτε. Και μπορουμε να πουμε ότι σε αυτό το θεμα οι αντιδράσεις του κοσμου όταν γινοταν κατι τετοιο δεν εχουν αλλαξει καθολου από τοτε.

Ο κοσμος της Κωνσταντινουπολης ειχε την ιδια ακριβως αντιδραση σε έναν Βενετο που θα πηγαινε μεταγραφη στους Πρασινους όπως ειχε και η μεταγραφη του Σλουκα στον Παναθηναικο.

Εάν οι Δημοι ζητουσαν από τον Αυτοκράτορα μεταγραφη, ο Αυτοκράτορας επρεπε να αποφασισει επι τοπου αν δεχεται το αιτημα τους η όχι.
Αν το δεχοταν ο Αυτοκράτορας διέταζε τον Γραμματέα να συντάξει αμεσα το νέο συμβολαιο του αρματηλατη με το νέο του Δημο και όταν ηταν ετοιμο εκανε σημα στον Ακτουαριο να ανακοινωσει ότι δεχεται το αιτημα και να παρουσιασει το νέο συμβολαιο στον αρματηλατη και τον Δημο.

Μετα την ανακοινωση ο Ακτουαριος συνοδευομενος από στρατιωτες της φρουρας (πιο πολύ για δικη του προστασια καθως δεν ηξερε πως μπορει να αντιδράσουν τα μελη του πρωην Δημου του στην μεταγραφη του αρματηλατη τους) κατέβαινε στο σκάμμα του Ιπποδρόμου με το συμβολαιο ανα χειρας και το παρέδιδε στον αρματηλατη που πηρε μεταγραφη.

Ο αρματηλατης το παιρνει στα χέρια το φιλάει και το παραδιδει στον Ακτουαριο ο οποιος το δένει συμβολικα στην πλατη του αρματηλατη ως ενδειξη ότι τωρα εχει νέο βαρος στους ωμους του.

Ο νεος Δημος του αρματηλατη φωνάζει “Τρια χρυσα νομισματα για τον αρματηλατη” και ο Αυτοκράτορας (εξαρταται από το ποσο γεννναιοδωρος η τσιγκουνης είναι) πετάει ένα Χ ποσο στο σκάμμα για τον αρματηλατη.

Εκτος από μεταγραφές την ωρα του αγωνα μπορουσαν να γινουν και προαγωγες.
Όπως όταν ο νικητης της αρματοδρομιας ζητά από τον Αυτοκράτορα να προάγει καποιον σε αρματηλάτη Διζυγου (συνηθως ηταν οι εφεδρικοι αρματηλατες αυτοι. Ο αρματηλατης Διζυγου ηταν το πρωτο βημα για να γινει κανεις κανονικος αρματηλατης Τεθριππου και ουσιαστικα να γινει ο Rock Star της εποχης).

Ετσι λοιπον ο νικητης ζητουσε από τον Ακτουαριο να “ζωστει” καποιος ως αρματηλατης Διζυγου.

Ο Ακτουαριος εφερνε τον νικητη ενωπιον του Αυτοκράτορα και αν εκανε δεκτο το αιτημα εφερναν και τον νέο αρματηλάτη ενωπιον του οπου αφου τον προσκυνουσε μετα παρεμενε γονατιστος ενωπιον του πρωτου αρματηλατη που ζητησε την προαγωγη του.

Αφου ολοκληρωση την βράβευση και των υπολοιπων νικητων ο Αυτοκράτορας τοτε διατάζει να φέρουν έναν χιτώνα ηνιοχου, ένα ασημένιο κράνος και μια πολυποικιλτη ζώνη.

Ο Ακτουαριος τοτε παιρνει πρωτα τον χιτώνα και του τον δινει στα χέρια. Μετα του φοράει το κράνος και τελος του φοράει και την ζώνη. Και εκει αρχιζουν οι επευφημιες του Δημου.

Συνεχιζεται...

Υ.Γ. Αμα αλλαξουμε τη λεξη Ιπποδρομιες με τη λεξη Ποδοσφαιρο θα δουμε οτι δεν εχει και πολυ μεγάλη διαφορα (τηρουμενων των αναλογιων) με σημερα.