Ο αυτοκράτορας Αδριανός πέρασε πολύ χρόνο περιοδεύοντας την αυτοκρατορία του, και έφτασε στην Κλαυδιόπολη τον Ιούνιο του 123. Εκεί συνάντησε για πρώτη φορά τον Αντίνοο. Λαμβάνοντας υπόψη την προσωπικότητα του Αδριανού, ο Lambert πιστεύει ότι ήταν απίθανο να έγιναν εραστές σε αυτό το σημείο, κι όχι κατά τη φοίτησή του στο αυτοκρατορικό παιδαγωγείο. Ο Αδριανός συνέχισε να περιοδεύει στην Αυτοκρατορία, επιστρέφοντας στην Ιταλία το Σεπτέμβριο του 125, όταν εγκαταστάθηκε στη βίλα του στο Τιβούρ. Ήταν κάποια στιγμή τα επόμενα τρία χρόνια που ο Αντίνοος έγινε ο ερωμένος του.
Ο γάμος του Αδριανού με τη Σαμπίνα ήταν δυστυχισμένος και δεν υπάρχουν αξιόπιστες ενδείξεις ότι ο αυτοκράτορας εξέφραζε σεξουαλική έλξη για τις γυναίκες, σε αντίθεση με πολύ αξιόπιστες αποδείξεις που δείχνουν ότι προσελκυόταν σεξουαλικά από αγόρια και νεαρούς άνδρες. Ο Αδριανός πήρε τον Αντίνοο ως ερωμένο όταν ο ίδιος ήταν ηλικίας περίπου 48 ετών και ο Αντίνοος 13 ετών. Ο κοινωνικός θεσμός της παιδεραστίας δεν ήταν γηγενής στον ρωμαϊκό πολιτισμό παρόλο που η αμφιφυλοφιλία ήταν ο κανόνας στα ανώτερα κλιμάκια της ρωμαϊκής κοινωνίας από τις αρχές του 2ου αιώνα.
Είναι γνωστό ότι ο Αδριανός πίστευε ότι ο Αντίνοος ήταν έξυπνος και σοφός, κάτι που εξηγεί ίσως μέρος της έλξης του γι’ αυτόν. Ένας άλλος παράγοντας ήταν η κοινή τους αγάπη για το κυνήγι, που θεωρούνταν μια ιδιαίτερα ανδρική ενασχόληση στη ρωμαϊκή κουλτούρα. Είναι γνωστό ότι ο Αδριανός έγραψε τόσο αυτοβιογραφίες όσο και ερωτική ποίηση για τα αγαπημένα του αγόρια. Είναι επομένως πιθανό ότι έγραψε και για τον Αντίνοο. Οι πηγές είναι ξεκάθαρες ότι η σχέση μεταξύ Αδριανού και Αντίνοου ήταν σεξουαλική. Κατά τη διάρκεια της σχέσης τους, δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι ο Αντίνοος χρησιμοποίησε ποτέ την επιρροή του στον Αδριανό για προσωπικό ή πολιτικό όφελος.
Τον Μάρτιο του 127, ο Αδριανός – πιθανώς συνοδευόμενος από τον Αντίνοο – ταξίδεψε στην περιοχή Σαμπίνε της Ιταλίας, στο Πικένουμ και στην Καμπανία. Από το 127 έως το 129 ο αυτοκράτορας προσεβλήθη από μια ασθένεια που οι γιατροί δεν μπόρεσαν να εξηγήσουν. Τον Απρίλιο του 128 ξεκίνησε το χτίσιμο ενός ναού της Αφροδίτης στη Ρώμη, με τη συνοδεία του Αντίνοου. Από εκεί, έκαναν μαζί μια περιοδεία στη Βόρεια Αφρική. Στα τέλη του 128 ο Αδριανός και ο Αντίνοος βρέθηκαν στην Κόρινθο κι από εκεί στην Αθήνα, όπου παρέμειναν μέχρι τον Μάιο του 129. Στην Αθήνα παρακολούθησαν τους ετήσιους εορτασμούς των Μεγάλων Μυστηρίων της Ελευσίνας, όπου ο Αδριανός μυήθηκε στη θέση του επόπτη στο Τελεστήριο.
Από εκεί κατευθύνθηκαν στη Μικρά Ασία, εγκαταστάθηκαν στην Αντιόχεια τον Ιούνιο του 129, όπου έμειναν για ένα χρόνο. Επισκέφτηκαν τη Συρία, την Αραβία και την Ιουδαία. Εκεί, ο Αδριανός άρχισε να γίνεται όλο και πιο επικριτικός προς τον εβραϊκό πολιτισμό και έτσι εισήγαγε πολιτικές που απαγορεύσαν την περιτομή αλλά και την κατασκευή ναών του Δία πάνω από εβραϊκούς ναούς. Αργότερα κατευθύνθηκαν στην Αίγυπτο. Φτάνοντας στην Αλεξάνδρεια τον Αύγουστο του 130 επισκέφτηκαν τη σαρκοφάγο του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Αν και καλωσορίστηκαν με δημοσίους επαίνους και τελετές κάποιες από τις ενέργειες του Αδριανού εξόργισαν την ελληνική κοινωνική ελίτ της πόλης, η οποία άρχισε να κουτσομπολεύει για τις σεξουαλικές του δραστηριότητες.
Λίγο αργότερα, το Σεπτέμβριο του 130, ο Αδριανός και ο Αντίνοος ταξίδεψαν δυτικά στη Λιβύη, όπου είχαν ακούσει ότι ένα λιοντάρι προκαλούσε προβλήματα στους ντόπιους. Κυνήγησαν το λιοντάρι, και παρόλο που τα ακριβή γεγονότα είναι ασαφή, είναι προφανές ότι ο Αδριανός έσωσε τη ζωή του Αντίνοου κατά τη διάρκεια της μάχης του με αυτό, προτού σκοτώσει το ίδιο το θηρίο. Ο Αδριανός δημοσίευσε ευρέως το γεγονός, αναθέτοντας σε ιστορικούς να γράψουν γι’ αυτό. Ο ποιητής Πανκράτης έγραψε ένα ποίημα γιαβτο ηρωϊκό αυτο κατόρθωμα ενώ ένα γλυπτό που απεικονίζει τη σκηνή τοποθετήθηκε στην Αψίδα του Κωνσταντίνου.
Θάνατος
Στα τέλη Σεπτεμβρίου ή στις αρχές Οκτωβρίου 130, ο Αδριανός και η συνοδεία του, μεταξύ των οποίων και ο Αντίνοος, συγκεντρώθηκαν στην Ηλιούπολη για να πλεύσουν κατά μήκος του ποταμού Νείλου. Σταμάτησαν στην Ερμούπολη Μεγίστη, στο ιερό του θεού Θόθ. Λίγο αργότερα, την περίοδο της γιορτής του Όσιρι, ο Αντίνοος έπεσε στο ποτάμι και πέθανε, πιθανώς από πνιγμό. Ο Αδριανός ανακοίνωσε δημοσίως τον θάνατό του. Γρήγορα, κουτσομπολιά άρχισαν να εξαπλώνονται σε όλη την Αυτοκρατορία ότι ο Αντίνοος δολοφονήθηκε. Ο θάνατος του Αντίνοου παραμένει ένα μυστήριο μέχρι σήμερα, και είναι πιθανό ότι ο ίδιος ο Αδριανός δεν έμαθε ποτέ την αλήθεια. Ωστόσο, έχουν διατυπωθεί διάφορες θεωρίες.
Μια θεωρία λέει ότι δολοφονήθηκε μετά από συνωμοσία της αυλής του αυτοκράτορα. Ωστόσο, ο Lambert ισχυρίζεται ότι αυτό ήταν απίθανο επειδή δεν υπάρχει κανένα ιστορικό στοιχείο που να το αποδεικνύει και επειδή ο ίδιος ο Αντίνοος ασκούσε φαινομενικά μικρή επιρροή στον Αδριανό, πράγμα που σημαίνει ότι μια δολοφονία δεν εξυπηρετούσε κανένα σκοπό. Μια άλλη θεωρία λέει ότι ο Αντίνοος πέθανε κατά τη διάρκεια εθελοντικού ευνουχισμού ως μέρος μιας προσπάθειας να διατηρήσει τη νιότη του και, συνεπώς, τη σεξουαλική εύνοια του Αδριανού. Ωστόσο και αυτό είναι απίθανο, διότι ο Αδριανός πίστευε ότι ο ευνουχισμός και η περιτομή είναι βρωμιά και εξ άλλου ο Αντίνοος ήταν ηλικίας μεταξύ 18 και 20 ετών. Μια τρίτη πιθανότητα είναι ότι ο θάνατος ήταν τυχαίος και ότι ο Αντίνοος πνίγηκε επειδή είχε μεθύσει.
Θεοποίηση και λατρεία του Αντίνοου
Ο Αδριανός συνταράχθηκε από το θάνατο του Αντίνοου και πιθανότατα βίωσε έντονες τύψεις. Στην Αίγυπτο, ο τοπικός ιερέας θεοποίησε αμέσως τον Αντίνοο ταυτίζοντάς τον με τον Όσιρι λόγω του τρόπου θανάτου του. Σύμφωνα με το αιγυπτιακό έθιμο, το σώμα του Αντίνοου μουμιοποιήθηκε από ιερείς, μια μακρά διαδικασία που θα μπορούσε να εξηγήσει γιατί ο Αδριανός παρέμεινε στην Αίγυπτο μέχρι την άνοιξη του 131. Τον Οκτώβριο του 130 ο Αδριανός ανακήρυξε τον Αντίνοο θεότητα και ανακοίνωσε ότι μια πόλη θα πρέπει να χτιστεί στον τόπο του θανάτου του σε ανάμνηση του. Η θεοποίηση των ανθρώπων δεν ήταν ασυνήθιστη στον κλασικό κόσμο, ωστόσο η δημόσια και επίσημη θεοποίηση των ανθρώπων προοριζόταν για τον αυτοκράτορα και τα μέλη της αυτοκρατορικής οικογένειας. Έτσι, η απόφαση του Αδριανού να κηρύξει τον Αντίνοο θεό και να δημιουργήσει μια επίσημη λατρεία αφιερωμένη σε αυτόν ήταν εξαιρετικά ασυνήθιστη, και το έκανε χωρίς την άδεια της Γερουσίας. Αν και η λατρεία του Αντίνοου συνδεόταν με την αυτοκρατορική λατρεία, παρέμεινε ξεχωριστή. Ο Αδριανός έδωσε επίσης το όνομα «Αντίνοος» σε ένα αστέρι και ονόμασε τον ρόδινο λωτό που μεγάλωνε στις όχθες του Νείλου ως «το λουλούδι του Αντίνοου».
Είναι άγνωστο πού ακριβώς θάφτηκε το σώμα του Αντίνου. Έχει υποστηριχθεί ότι είτε το σώμα του είτε κάποια λείψανα που σχετίζονται με αυτόν έχουν ενταφιαστεί σε ένα ιερό στην Αντινόπολη, αν και το ιερό δεν έχει ακόμη εντοπιστεί. Ωστόσο, ένας οβελίσκος περιέχει μια επιγραφή που υποδηλώνει ότι το σώμα του Αντίνοου έχει θαφτεί στο κτήμα του Αδριανού, στη Βίλα Αντριάνα στο Τιβούρ της Ιταλίας
Τον Οκτώβριο του 131 ο Ανδριανός ίδρυσε το Πανελλήνιο, μια προσπάθεια να προωθήσει την ελληνική αυτοσυνείδηση και να ενώσει τις ελληνικές πόλεις-κράτη. Όντας και ο ίδιος Έλληνας, ο θεός Αντίνοος βοήθησε τον Αδριανό σε αυτό, αντιπροσωπεύοντας ένα σύμβολο πανελλήνιας ενότητας. Στην Αθήνα, ο Αδριανός δημιούργησε επίσης μια γιορτή που θα γινόταν προς τιμήν του Αντίνοου τον Οκτώβριο, τα Αντίνια.
Ο Αντίνοος κατανοήθηκε διαφορετικά από τους διάφορους λατρευτές του. Σε μερικές επιγραφές αναγνωρίζεται ως θεϊκός ήρωας, σε άλλους ως θεός, και σε άλλες ως ήρωας. Οι επιγραφές δείχνουν ότι ο Αντίνοος θεωρήθηκε πρωτίστως ως καλοκάγαθη θεότητα, που βοηθούσε τους πιστούς. Θεωρήθηκε επίσης ως κατακτητής του θανάτου, με το όνομα και το πρόσωπο του να συμπεριλαμβάνεται συχνά σε φέρετρα.
Η εξάπλωση της λατρείας
Ο Αδριανός ήθελε να διαδώσει τη λατρεία του Αντίνοου σε όλη τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Επικεντρώθηκε στην εξάπλωσή της στα ελληνικά εδάφη, και το καλοκαίρι του 131 ταξίδεψε αυτές τις περιοχές παρουσιάζοντας τον Αντίνοο ως ίσο του Ερμή. Σε μια επίσκεψη του στην Τραπεζούντα το 131, κήρυξε την ίδρυση ενός ναού αφιερωμένου στον Ερμή- Αντίνοο. Αν και ο Αδριανός προτίμησε να συσχετίσει τον Αντίνοο με τον Ερμή, αυτός ταυτίστηκε περισσότερο με τον θεό Διόνυσο. Η λατρεία εξαπλώθηκε επίσης στην Αίγυπτο, και μέσα σε λίγα χρόνια από την ίδρυσή της, ανεγέρθηκαν βωμοί και ναοί προς τιμήν του στην Ερμούπολη, την Αλεξάνδρεια, τον Οξυρύνχο, την Τεβύτνη, τη Λυκόπολη και το Λούξορ.
https://mikropragmata.lifo.gr/zoi/poios ... -adrianou/
