Απεργιακές κινητοποιήσεις στην αρχαία Ρώμη

[Σενέκας]

Ο φόβος τότε κυρίευσε τους συγκλητικούς μήπως, αν ο στρατός διαλυόταν, οι μυστικές συνεδριάσεις και οι συνωμοσίες ανανεώνονταν. Γι' αυτό, αν και η επιστράτευση είχε γίνει από τον δικτάτορα, υποθέτοντας ότι, καθώς είχαν ορκιστεί υπακοή στους υπάτους, οι στρατιώτες ήταν δεσμευμένοι από τον όρκο τους, με το πρόσχημα ότι οι εχθροπραξίες ανανεώνονταν από τους Αίξ, διέταξαν τις λεγεώνες να οδηγηθούν έξω από την πόλη. Με αυτή την ενέργεια η εξέγερση επισπεύστηκε. Και λέγεται ότι αρχικά ήταν στις προθέσεις να θανατώσουν τους υπάτους, ώστε να απαλλαγούν από τον όρκο τους: αλλά αφού ενημερώθηκαν ότι καμία θρησκευτική υποχρέωση δεν μπορούσε να λυθεί με εγκληματική πράξη, με τη συμβουλή ενός Σικίνιου, αποσύρθηκαν, χωρίς τις εντολές των υπάτων, στον ιερό λόφο, πέρα από τον ποταμό Ανίο, τρία μίλια από την πόλη: αυτή η αφήγηση είναι πιο γενική από εκείνη που έδωσε ο Πίσωνας, ότι η απόσχιση έγινε στον Αβεντίνο.

Εκεί, χωρίς κανέναν ηγέτη, με το στρατόπεδό τους οχυρωμένο με προχώματα και χαντάκια, παραμένοντας ήσυχοι, παίρνοντας μόνο ό,τι ήταν απαραίτητο για τη συντήρηση, έμειναν για αρκετές ημέρες, χωρίς να επιτίθενται ή να δέχονται επίθεση. Μεγάλος ήταν ο πανικός στην πόλη, και λόγω του αμοιβαίου φόβου όλα ήταν σε αβεβαιότητα. Οι άνθρωποι που είχαν μείνει στην πόλη φοβόντουσαν τη βία των συγκλητικών· οι συγκλητικοί φοβόντουσαν τον λαό που έμενε στην πόλη, αβέβαιοι αν προτιμούσαν να μείνουν ή να φύγουν· αλλά πόσο θα παρέμενε ήρεμο το πλήθος που είχε αποσχιστεί; ποιες θα ήταν οι συνέπειες αν, στο μεταξύ, ξεσπούσε κάποιος ξένος πόλεμος; σίγουρα δεν θεωρούσαν ότι υπήρχε ελπίδα εκτός από τη συμφιλίωση των πολιτών· αυτό έπρεπε να αποκατασταθεί στο κράτος με δίκαια ή άδικα μέσα.

Αποφασίστηκε λοιπόν να σταλεί ως πρέσβης προς τον λαό ο Μενένιος Αγρίππας, ένας εύγλωττος άνδρας και αγαπητός στον λαό, επειδή κατάγονταν από αυτούς...

Τότε άρχισε να γίνεται λόγος για συμφιλίωση, και μεταξύ των όρων επιτράπηκε, "ότι οι πληβείοι θα είχαν τους δικούς τους αξιωματούχους, με απαραβίαστα προνόμια, οι οποίοι θα είχαν την εξουσία να προσφέρουν βοήθεια ενάντια στους υπάτους, και ότι δεν θα ήταν νόμιμο για κανέναν από τους πατρικίους να κατέχει αυτό το αξίωμα." Έτσι δημιουργήθηκαν δύο δήμαρχοι των πληβείων, ο Γάιος Λικίνιος και ο Λεύκιος Αλβίνος.

https://www.gutenberg.org/cache/epub/19 ... s.html#b32

[Σενέκας]

Ο λαός, ενημερωμένος μέσω του Μάρκου Δουίλιου, που είχε υπάρξει δήμαρχος του λαού, ότι λόγω των συνεχών διενέξεών τους δεν διεκπεραιωνόταν καμία υπόθεση, μεταβαίνει από τον Αβεντίνο στον Ιερό λόφο· ο Δουίλιος ισχυριζόταν ότι σοβαρή ανησυχία για τις υποθέσεις δεν θα έμπαινε στα μυαλά των πατρικίων, μέχρι να δουν την πόλη έρημη. Ότι ο Ιερός λόφος θα τους υπενθύμιζε τη σταθερότητα του λαού· ότι τότε θα καταλάβαιναν, πως τα θέματα δεν θα μπορούσαν να επανέλθουν σε αρμονία χωρίς την αποκατάσταση της (δημαρχικής) εξουσίας. Έχοντας ξεκινήσει κατά μήκος της Νομεντανικής οδού, που τότε ονομαζόταν Φικουλναϊκή, στρατοπέδευσαν στον Ιερό λόφο, μιμούμενοι τη μετριοπάθεια των προγόνων τους χωρίς να διαπράξουν βία. Οι κοινοί πολίτες ακολούθησαν τον στρατό, κανείς που η ηλικία του το επέτρεπε δεν αρνήθηκε να πάει. Οι γυναίκες και τα παιδιά τους ακολουθούσαν τα βήματά τους, παρακαλώντας θλιβερά σε ποιους θα τους άφηναν, σε μια πόλη στην οποία ούτε η αγνότητα ούτε η ελευθερία γινόταν σεβαστές; Όταν η ασυνήθιστη μοναξιά έκανε κάθε μέρος στη Ρώμη κενό· όταν υπήρχαν στην αγορά μόνο λίγοι γέροντες· όταν, οι πατρίκιοι συγκεντρωμένοι στη σύγκλητο, η αγορά φαινόταν έρημη· περισσότεροι τώρα εκτός από τον Οράτιο και τον Ουαλέριο άρχισαν να φωνάζουν, "Τι θα περιμένετε τώρα, συγκλητικοί πατέρες; Αν οι 10 δεν βάλουν τέλος στην πείσματά τους, θα επιτρέψετε να καταστραφούν και να ερημωθούν τα πάντα; Τι είδους εξουσία είναι αυτή, 10, που αγκαλιάζετε και κρατάτε τόσο σφιχτά; σκοπεύετε να απονείμετε δικαιοσύνη στους τοίχους και τα απλά σπίτια; Δεν ντρέπεστε που βλέπεται σχεδόν περισσότερους από τους ληκτόρες σας στην αγορά από τους άλλους πολίτες; Τι θα κάνετε, αν ο εχθρός πλησιάσει την πόλη; Τι, αν οι κοινοί πολίτες έρθουν σύντομα με όπλα, αν δεν φαινόμαστε να επηρεαζόμαστε από την απόσχισή τους; σκοπεύετε να τελειώσετε την εξουσία σας με την πτώση της πόλης; Αλλά (η περίπτωση είναι αυτή,) είτε δεν πρέπει να έχουμε τους κοινούς πολίτες, είτε αυτοί πρέπει να έχουν τους δημάρχους τους. Θα μπορούσαμε να κάνουμε χωρίς τους πατρικίους αξιωματούχους μας, παρά αυτοί χωρίς τους πληβείους. Αυτή την εξουσία, όταν ήταν νέα και αδοκίμαστη, την απέσπασαν από τους πατέρες μας· πολύ λιγότερο θα αντέξουν την απώλειά της τώρα που έχουν δοκιμάσει τις γλυκύτητές της· ιδιαίτερα αφού δεν κάνουμε μετριοπαθή χρήση της εξουσίας μας, ώστε να μην χρειάζονται (δημαρχική) βοήθεια." Όταν αυτά τα επιχειρήματα εκφράζονταν από παντού, οι 10, συντετριμμένοι από τις ενωμένες γνώμες όλων, δηλώνουν ότι, καθώς αυτή φαίνεται να είναι η αίσθηση, θα υποταχθούν στην εξουσία των πατρικίων. Το μόνο που ζητούν είναι να προστατευθούν από τη λαϊκή οργή· προειδοποιούν ότι δεν θα πρέπει, μέσω της έκχυσης του αίματός τους, να συνηθίσουν τον λαό να επιβάλλει τιμωρία στους πατρικίους.

https://www.gutenberg.org/cache/epub/19 ... s.html#c55

[Σενέκας]

Όταν και οι δύο ύπατοι προχώρησαν στη συνέλευση και το ζήτημα είχε αλλάξει από μια μακρά σειρά από λόγους σε λογομαχία, ο δήμαρχος, ρωτώντας γιατί δεν ήταν σωστό να γίνει κάποιος πληβείος ύπατος, έλαβε απάντηση αληθινή ίσως, αλλά καθόλου συμφέρουσα για τον τρέχοντα αγώνα, «ότι κανένας πληβείος δεν μπορούσε να έχει τα οιωνοσκοπία, και για αυτόν τον λόγο οι δεκαμελείς είχαν απαγορεύσει τον γάμο μεταξύ των τάξεων, ώστε από την αβεβαιότητα της καταγωγής να μην αλλοιωθούν τα οιωνοσκοπία.» Οι κοινοί πολίτες φούντωσαν από αγανάκτηση με αυτό πάνω απ' όλα, γιατί, σαν να ήταν μισητοί στους αθάνατους θεούς, τους αρνήθηκαν να έχουν τα προσόντα να λάβουν οιωνοσκοπία. Και τώρα (καθώς οι κοινοί πολίτες είχαν έναν πολύ ενεργητικό υποστηρικτή στον δήμαρχο, και αυτοί οι ίδιοι συναγωνίζονταν μαζί του σε επιμονή) δεν υπήρχε τέλος στις διαμάχες, έως ότου οι πατρίκιοι, καταβαλλόμενοι τελικά, συμφώνησαν ότι ο νόμος για τον γάμο μεταξύ των τάξεων έπρεπε να περάσει, κρίνοντας ότι με αυτούς τους τρόπους πιθανότατα οι δήμαρχοι θα εγκατέλειπαν εντελώς ή θα ανέβαλλαν μέχρι μετά τον πόλεμο το ζήτημα για τους πληβείους υπάτους. Και ότι εν τω μεταξύ οι κοινοί πολίτες, ικανοποιημένοι με τον νόμο για τον γάμο μεταξύ των τάξεων (που πέρασε), θα ήταν έτοιμοι να καταταγούν. Όταν ο Κανουλήιος ήταν πλέον σε υψηλή φήμη λόγω της νίκης του επί των πατρικίων και της εύνοιας των κοινών πολιτών, οι άλλοι δήμαρχοι, ενθαρρυμένοι να αγωνιστούν για το νομοσχέδιό τους, έπιασαν δουλειά με όλη τους την δύναμη, και, καθώς οι ειδήσεις για τον πόλεμο αυξάνονταν καθημερινά, εμπόδιζαν την επιστράτευση. Οι ύπατοι, όταν δεν μπορούσε να διεκπεραιωθεί τίποτα μέσω της γερουσίας εξαιτίας της αντίθεσης των δημάρχων, πραγματοποίησαν συναντήσεις με τους ηγετικούς άνδρες στα ίδια τους τα σπίτια. Ήταν προφανές ότι έπρεπε να παραδώσουν τη νίκη είτε στους εχθρούς είτε στους συμπατριώτες τους. Ο Βαλέριος και ο Οράτιος μόνο από τους υπάτους δεν παραβρέθηκαν στις συναντήσεις. Η άποψη του Κάιου Κλαύδιου ήταν να οπλίσουν τους υπάτους εναντίον των δημάρχων. Οι απόψεις των Κουιντίων, τόσο του Κινκιννάτου όσο και του Καπιτωλίνου, ήταν αντίθετες στη αιματοχυσία και στη παραβίαση των (προσώπων) που με τη συνθήκη που είχε συναφθεί με τους κοινούς πολίτες είχαν παραδεχθεί ότι ήταν ιεροί και απαραβίαστοι. Μέσω αυτών των συναντήσεων το ζήτημα οδηγήθηκε στο να υποστούν οι στρατιωτικοί δήμαρχοι με υπατική εξουσία να εκλεγούν από τους πατρικίους και τους κοινούς πολίτες χωρίς διάκριση. Ότι όσον αφορά την εκλογή υπάτων δεν θα γινόταν καμία αλλαγή. Και με αυτό ήταν ικανοποιημένοι τόσο οι δήμαρχοι όσο και οι κοινοί πολίτες. Μια συνέλευση προκηρύσσεται τώρα για την εκλογή τριών δημάρχων με υπατική εξουσία. Αυτό που προκηρύχθηκε, αμέσως όποιος είχε συμβάλει στην προώθηση της στάσης με λόγια ή πράξεις, ιδιαίτερα άνδρες που είχαν υπάρξει δήμαρχοι, άρχισαν να ζητούν υποστήριξη και να τρέχουν στην αγορά ως υποψήφιοι. Έτσι ώστε η απόγνωση, στην αρχή, για την απόκτηση της τιμής, λόγω της οργισμένης κατάστασης του λαού, και στη συνέχεια η αγανάκτηση για το ότι έπρεπε να κατέχουν το αξίωμα με τέτοια πρόσωπα, αποθάρρυναν τους πατρικίους. Ωστόσο, αναγκασμένοι, στο τέλος, παρουσιάστηκαν ως υποψήφιοι, ώστε να μην φανεί ότι είχαν εγκαταλείψει κάθε μερίδιο στη διακυβέρνηση. Το αποτέλεσμα αυτής της εκλογής έδειξε ότι τα συναισθήματα των προσώπων στον αγώνα για την ελευθερία και την αξιοπρέπεια διαφέρουν από εκείνα που αισθάνονται όταν ο αγώνας τίθεται στην άκρη, η κρίση όντας αμερόληπτη. Γιατί ο λαός εξέλεξε όλους τους πατρικίους ως δημάρχους, ικανοποιημένος με αυτό, ότι οι πληβείοι είχαν ληφθεί υπόψη. Πού θα μπορούσατε τώρα να βρείτε σε έναν μεμονωμένο άτομο τέτοια μετριοπάθεια, ανιδιοτέλεια και ύψος πνεύματος, όπως τότε επέδειξε ολόκληρος ο λαός;

https://www.gutenberg.org/cache/epub/19 ... es.html#d1

αυτή η κινητοποίηση είχε και αντιρατσιστικά κίνητρα καθότι το ακανθώδες ζήτημα ήταν ένα νομοσχέδιο που απαγόρευε τους μικτούς γάμους μεταξύ πληβείων και πατρικίων, με τη δικαιολογία ότι πληβείοι ήταν ανάξιοι να αναλαμβάνουν ιερατικά καθήκοντα και οι μικτοί γάμοι ήταν προσβολή προς τους θεούς! Δυστυχώς δεν κατάφεραν να περάσουν τον νόμο που επέτρεπε στους πληβείους να γίνονται ύπατοι βέβαια

[Σενέκας]

το εντυπωσιακό είναι ότι όλες οι κινητοποιήσεις ήταν πετυχημένες

[Σενέκας]

bump