Αποχαρακτηρισμένο έγγραφο CIA: 1950, σοβιετική υποστήριξη σε απόσχιση Μακεδονίας

Ιστορικά γεγονότα, καταστάσεις, αναδρομές
Άβαταρ μέλους
Νταρνάκας
Δημοσιεύσεις: 3780
Εγγραφή: 05 Απρ 2018, 15:41
Phorum.gr user: Νταρνάκας
Τοποθεσία: Εμμανουήλ Παπάς Σερρών

Re: Αποχαρακτηρισμένο έγγραφο CIA: 1950, σοβιετική υποστήριξη σε απόσχιση Μακεδονίας

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από Νταρνάκας » 23 Ιαν 2019, 18:19

deCaritaine έγραψε:
22 Ιαν 2019, 18:13
Εικόνα
Aυτός δε δείχνει ποιο θα ήταν το στάτους κβο σε περίπτωση ελληνικής νίκης στη Μικρά Ασία; Αν και ο τίτλος είναι τελείως άσχετος απ' ότι βλέπω.
Μοιρίδιοι κλωστῆρες, πανάφυκτον ἀνάγκῃ ζεῦγμ’ ἐπὶ δυστήνοις παισὶ βροτῶν θέμενοι, ἠγάγετο με ποτέ ἱμερτοῦ πρὸς φάος ἠελίου.

Άβαταρ μέλους
Ζαποτέκος
Δημοσιεύσεις: 8928
Εγγραφή: 14 Ιαν 2019, 17:08

Re: Αποχαρακτηρισμένο έγγραφο CIA: 1950, σοβιετική υποστήριξη σε απόσχιση Μακεδονίας

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από Ζαποτέκος » 23 Ιαν 2019, 19:03

Νταρνάκας έγραψε:
23 Ιαν 2019, 18:19
deCaritaine έγραψε:
22 Ιαν 2019, 18:13
Εικόνα
Aυτός δε δείχνει ποιο θα ήταν το στάτους κβο σε περίπτωση ελληνικής νίκης στη Μικρά Ασία; Αν και ο τίτλος είναι τελείως άσχετος απ' ότι βλέπω.
Μάλλον όχι , γιατί αλλιώς πού είναι οι ζώνες κατοχής Ιταλών και Γάλλων στην Μ.Ασία ; :p2: Επίσης οι Ιταλοί θα μας είχαν παραδώσει Ρόδο και λοιπά Δωδεκάνησα ; :ne5:

Northern Spirit έγραψε:
22 Ιαν 2019, 20:24
πατησιωτης έγραψε:
22 Ιαν 2019, 14:27
Golden Age έγραψε:
22 Ιαν 2019, 04:13
Τώρα βέβαια οι ΗΠΑ υποστηρίζουν τα Σκόπια.
Δεν υποστηρίζουν τα Σκόπια για να πάρουν τη Θεσσαλονίκη και την Καβάλα αλλά για να υπάρχουν.Ούτε και πρόκειται να τα υποστηρίξουν ποτέ.
Για τη Γερμανία βέβαια εάν διαλυθεί η ΕΕ το πράγμα διαφέρει.Η ελληνική Μακεδονία είναι μια λωρίδα που χωρίζει την Κεντροανατολική Ευρώπη από τη Μεσόγειο.Είναι εμφανές ότι συμφέρει τις δυνάμεις της θάλασσας να ανήκει στο κράτος της θάλασσας και τις ηπειρωτικές δυνάμεις της Ευρώπης (Ρωσία.Γερμανία) το αντίθετο.
Πώς ακριβως θα βγουνε οι ηπειρωτικες δυναμεις στη Μεσογειο μεσω Μακεδονιας; Δια ξηρας; Υπαρχει η Δαλματια γι'άυτο..Δια θαλασσης; Μονο μεσω των Στενων.. Η στρατηγικη σημασια της Μακεδονιας ειναι ενας αλλος ελληνικος μυθος..
Υπάρχουν τα Στενά του Οτράντο που όποιος τα ελέγχει κλείνει τον διάδρομο από την Αδριατική στο Ιόνιο. Αλλά έτσι και αλλιώς οι ηπερωτικές δυνάμεις δεν ενδιαφέρονται για την δυτική και την κεντρική Μεσόγειο, αλλά για την ανατολική που θα τους συνδέσει με Μέση Ανατολή.
… εις μικράς μεν ατυχίας ευρεθήσεται φίλος, εις μεγίστην δε και επιμένουσαν συμφοράν μηδείς σε πλανήση , φίλος ουκ έσται . ( Στρατηγικόν Κεκαυμένου )

Άβαταρ μέλους
Northern Spirit
Δημοσιεύσεις: 10759
Εγγραφή: 31 Μαρ 2018, 22:19

Re: Αποχαρακτηρισμένο έγγραφο CIA: 1950, σοβιετική υποστήριξη σε απόσχιση Μακεδονίας

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από Northern Spirit » 23 Ιαν 2019, 19:14

Ζαποτέκος έγραψε:
23 Ιαν 2019, 19:03

Υπάρχουν τα Στενά του Οτράντο που όποιος τα ελέγχει κλείνει τον διάδρομο από την Αδριατική στο Ιόνιο. Αλλά έτσι και αλλιώς οι ηπερωτικές δυνάμεις δεν ενδιαφέρονται για την δυτική και την κεντρική Μεσόγειο, αλλά για την ανατολική που θα τους συνδέσει με Μέση Ανατολή.

Τα στενα που λες για να ελεγχθουνε πρεπει καποιος να ελεγχει και τη Ιταλια...Αλλα οπως λες εχουνε γενικα μικροτερη σημασια..Η δε Ρωσια δεν εφθασε ποτε εκει..

Η Ρωσια ενδιαφερετα για τα στενα του Βοσπορου...Αυτα ειναι που τους καινε..Στα υπολοιπα απλα προσπαθει να δημιουργησει ρηγματα στη δυση..
"Έκαστος τόπος έχει την πληγήν του: Η Αγγλία την ομίχλην, η Αίγυπτος τας οφθαλμίας, η Βλαχία τας ακρίδας και η Ελλάς τους Έλληνας".

Άβαταρ μέλους
deCaritaine
Μέλη που αποχώρησαν
Δημοσιεύσεις: 1195
Εγγραφή: 04 Απρ 2018, 15:56

Re: Αποχαρακτηρισμένο έγγραφο CIA: 1950, σοβιετική υποστήριξη σε απόσχιση Μακεδονίας

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από deCaritaine » 31 Ιαν 2019, 18:00

Νταρνάκας έγραψε:
23 Ιαν 2019, 18:19
deCaritaine έγραψε:
22 Ιαν 2019, 18:13
Εικόνα
Aυτός δε δείχνει ποιο θα ήταν το στάτους κβο σε περίπτωση ελληνικής νίκης στη Μικρά Ασία; Αν και ο τίτλος είναι τελείως άσχετος απ' ότι βλέπω.
Εν μερει ναι, αν εξαιρεθουν τα Δωδεκάνησα. Αλλά έχει εντελως φανταστικα κράτη όπως την Χασεμιτική Συμμαχία των Αραβων, και το Κοινο των Αρμενίων, Ποντίων και Τουρκων :smt005:

Άβαταρ μέλους
Ζαποτέκος
Δημοσιεύσεις: 8928
Εγγραφή: 14 Ιαν 2019, 17:08

Re: Αποχαρακτηρισμένο έγγραφο CIA: 1950, σοβιετική υποστήριξη σε απόσχιση Μακεδονίας

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από Ζαποτέκος » 03 Μάιος 2021, 13:28

https://ejournals.epublishing.ekt.gr/in ... 1/8522.pdf

Γενικά, η πολιτική του ΚΚΕ όπως και των υπολοίπων κομμουνιστικών κομμάτων της Βαλκανικής διαμορφώθηκε κατά το Μεσοπόλεμο στη βάση κάποιων γενικών θεωρητικών αρχών που ανταποκρίνονταν στο μοντέλο της Οκτωβριανής Επανάστασης στη Ρωσία, όχι, όμως, και στις πραγματικές συνθήκες των Βαλκανίων την περίοδο αυτή. Η αντίφαση αυτή αντανακλούσε τόσο την πολιτική ανεπάρκεια των νεόκοπων κομμουνιστικών κομμάτων της περιοχής όσο και την ανισορροπία στις σχέσεις τους με το πολιτικό τους κέντρο, το Κομμουνιστικό κόμμα της Ρωσίας, από το οποίο εκπορεύονταν οι αρχές αυτές, και μάλιστα εν είδει διαταγών.

Έτσι, την περίοδο που αναπτύσσεται το κομμουνιστικό κίνημα των Βαλκανίων η γενική στρατηγική της αριστερής σοσιαλδημοκρατίας της Ευρώπης
ήταν να επιδιωχθεί η σοσιαλιστική επανάσταση σε συνδυασμό με τα αιτήματα των λαών για εθνική αυτοδιάθεση. Ο ίδιος ο ηγέτης του παγκόσμιου κομμουνισμού Β. Ι. Λένιν θεωρούσε ότι ο εθνικισμός ήταν μια πληγή που μόνο η εργατοαγροτική συμμαχία ενός λαού που διεκδικεί την εθνική του ύπαρξη θα μπορούσε να κλείσει .

Με αυτή την έννοια, για το Ρωσικό Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (Μπολσεβίκοι) η αυτοδιάθεση της Βαλκανικής, στο πλαίσιο μιας Ομοσπονδίας των Κομμουνιστικών κομμάτων της περιοχής, θα ήταν όχι μόνο η ασφαλέστερη λύση των εθνικιστικών προβλημάτων της περιοχής αλλά και ο προαγωγός της επανάστασης στη νοτιο-ανατολική Ευρώπη. Επιπρόσθετα, και πάλι σε θεωρητικό επίπεδο, πολιτικές θέσεις όπως ότι στο ιμπεριαλιστικό στάδιο του καπιταλισμού η επανάσταση θα προερχόταν από τον πλέον αδύνατο κρίκο της αλυσίδας , τα κράτη δηλαδή εκείνα στα οποία υπήρχαν οι εντονότερες αντιθέσεις, ανέδειξαν το βαλκανικό χώρο σε κύρια εστία της μελλοντικής επανάστασης, αφού η περιοχή λόγω των εθνικιστικών αντιθέσεων θα αποτελούσε το πεδίο όξυνσης των καπιταλιστικών αντιφάσεων. Σύμφωνα με τη λογική αυτή, ο κομμουνιστής των Βαλκανίων δεν αντιμετώπιζε προβλήματα που αφορούσαν τις εθνικιστικές επιδιώξεις των όμορων κρατών, αλλά μόνο θέματα που σχετίζονταν με τη σοσιαλιστική επανάσταση στην περιοχή. Ο ενθουσιασμός κατέστειλε, έτσι, τον πολιτικό ρεαλισμό.

Εντούτοις, για την ελληνική αριστερά δεν έγινε ποτέ δυνατό να αρθεί το κλίμα μιας έντονης δυσπιστίας, δεδομένου ότι διαρκώς αιωρούνταν η υποψία ότι η επίκληση γενικών θεωρητικών αρχών συγκάλυπτε το βουλγαρικό εθνικισμό . Με την έννοια αυτή το ελληνικό σοσιαλιστικό κόμμα, αμέσως μόλις έκανε αισθητή την παρουσία του στο διεθνές πολιτικό στερέωμα στα τέλη της δεκαετίας του 1920, έσπευσε να διακοινώσει προς πάσα κατεύθυνση ότι απέρριπτε κάθε ιδέα περί ομοσπονδιοποίησης των Βαλκανίων στη βάση των προτάσεων των γειτονικών κομμουνιστικών κομμάτων και ότι αποδεχόταν μόνο τα σχέδια εκείνα που προωθούσαν τη συνομολόγηση ειρήνης χωρίς εδαφικές διεκδικήσεις.

Τα πράγματα περιεπλάκησαν από τη στιγμή που άρχισε να επεμβαίνει και η Κομμουνιστική Διεθνής, που ιδρύθηκε το Μάρτιο του 1919 στη Μόσχα, προωθώντας για τα θέματα των Βαλκανίων την εκδοχή του βουλγαρικού κόμματος που ήταν την περίοδο αυτή και το ισχυρότερο της Χερσονήσου. Το γεγονός αυτό προκάλεσε την αντίδραση μιας μεγάλης μερίδας στελεχών του ελληνικού σοσιαλιστικού κόμματος που εκφράστηκε με τη διατύπωση έντονων επιφυλάξεων για τη σκοπιμότητα προσχώρησης του στη Διεθνή .

Η αντιπαράθεση αυτή προσέλαβε τη μορφή ανοικτής πολιτικής κρίσης στις σχέσεις Ελλήνων σοσιαλιστών και Κομμουνιστικής Διεθνούς, όταν η Βαλκανική Κομμουνιστική Ομοσπονδία υπό το Βούλγαρο Γραμματέα Β. Κολάρεφ ανακοίνωσε την απόφαση της περί δημιουργίας ανεξάρτητου μακεδόνικου έθνους χωρίς πλειοψηφούσα μειονότητα, ως συνθήκη για την επίλυση των εθνικιστικών προβλημάτων της περιοχής αλλά και την προώθηση των συμφερόντων της διεθνούς αριστεράς . Αξιοσημείωτο είναι ότι η απόφαση αυτή ενώ ευνοούσε σκανδαλωδώς τις θέσεις της βουλγαρικής πλευράς —Έλληνες και Σέρβοι που ασκούσαν εξουσία σε μακεδόνικα εδάφη που βρίσκονταν μέσα στα όρια των δύο κρατών θεωρούνταν κατακτητές— αυτή ήταν μία από τις διαπιστώσεις του 3ου Έκτακτου Συνεδρίου του Σ.Ε.Κ.Ε. - , έβλαψε τελικά τους ίδιους τους Βούλγαρους κομμουνιστές που θεωρήθηκαν στη χώρα τους ως τροχοπέδη στην επίτευξη του μακεδόνικου οράματος περί ενσωμάτωσης της Μακεδονίας στη Βουλγαρία. . Με την απόφαση τους περί ανεξάρτητου μακεδόνικου έθνους χωρίς πλειοψηφούσα μειονότητα οι Βούλγαροι κομμουνιστές εγκατέλειπαν την πάγια βουλγαρική θέση ότι υπήρχε βουλγαρική πληθυσμιακή πλειοψηφία στην περιοχή. Μόνο με την ίδρυση της φιλοκομμουνιστικής μακεδόνικης οργάνωσης Ε.Μ.ΕΟ-Ενωμένης, μπόρεσαν οι Βούλγαροι κομμουνιστές να ανακάμψουν και να αποτινάξουν τις κατηγορίες περί προδοσίας .

Οι αποφάσεις της Βαλκανικής Κομμουνιστικής Ομοσπονδίας προκάλεσαν γενική αναστάτωση στην ελληνική αριστερά. Τόσο κατά τη διεξαγωγή του 5ου Συνεδρίου της Διεθνούς, το καλοκαίρι του 1924, όσο και μετά την ανακοίνωση της απόφασης της Βαλκανικής Ομοσπονδίας, το ΣΕΚΕ(κ) διακοίνωσε προς κάθε κατεύθυνση την απορριπτική του θέση. Μάλιστα, εμπόδισε την κοινοποίηση των αποφάσεων αυτών στα κομματικά μέλη και έστειλε έγγραφη διαμαρτυρία στη Βαλκανική Κομμουνιστική Ομοσπονδία . Ο Μανουηλίσκι, υπεύθυνος της Κ.Δ. για τα εθνικά ζητήματα κατηγόρησε τον αντιπρόσωπο του ΚΚΕ στο Συνέδριο της Διεθνούς ως εθνικιστή, επειδή υπεραμύνθηκε της πολιτικής του ΣΕΚΕ, ότι στη Μακεδονία πλειοψηφούσε το ελληνικό στοιχείο.

Ακόμη και στην ίδια την ηγεσία του κόμματος, τόσο ο Γραμματέας Θ. Αποστολίδης όσο και ο δεύτερος τη τάξει Γ. Κορδάτος απέρριπταν χωρίς δεύτερη συζήτηση το σύνθημα περί ανεξαρτησίας της Μακεδονίας. Λίγο πριν διεξαχθεί το Έκτακτο Συνέδριο του Κόμματος στα τέλη Νοεμβρίου του 1924, έδωσαν τελικά στη δημοσιότητα τις Αποφάσεις της Βαλκανικής Κομμουνιστικής Συνδιάσκεψης με μοναδικό στόχο να προετοιμαστούν καλύτερα τα μέλη για να τις αντικρούσουν .

Ωστόσο, λόγω του γεγονότος ότι στο Συνέδριο θα συνεχιζόταν αυτό που οι Σοβιετικοί θεωρούσαν ως ελληνική ((ανταρσία», η Κομιτέρν έστειλε τα μέλη της εκτελεστικής της επιτροπής, Ντ. Μανουηλίσκι και Ριχ. Σμέραλ, προκειμένου να επέμβουν, αν παρίστατο ανάγκη . :smt129 Από την επιθετική παρέμβαση του Μανουηλίσκι, εν μέσω έντονων αντιδράσεων το Συνέδριο όχι μόνο αποδέχθηκε την «μπολσεβικοποίηση» του κόμματος, και την απόλυτη υπαγωγή του στην Κ.Δ. αλλά υιοθέτησε και την πολιτική της Κομιτέρν για το Μακεδόνικο. Και αυτό, παρά την επιμονή των διαφωνούντων ότι στο ελληνικό τμήμα της Μακεδονίας δεν ήταν δυνατό να έχει υπόσταση η πολιτική της Διεθνούς . Η «Απόφαση πάνω στο εθνικό» που δόθηκε στη δημοσιότητα στις 6-7 Φεβρουαρίου 1925 και στην οποία δηλωνόταν ότι το ΚΚΕ θεωρούσε ως απόλυτα αποδεκτό το δικαίωμα των «λαών» της Μακεδονίας για αυτοδιάθεση, αποτέλεσε την απαρχή μιας μεγάλης περιπέτειας για την Ελλάδα και τους ίδιους τους κομμουνιστές . Γιατί αμέσως μόλις δημοσιεύθηκε ξέσπασε ένα κύμα διώξεων εις βάρος των μελών του κόμματος ενώ στην ελληνική Μακεδονία επικράτησε πραγματικό χάος με κύριο αποτέλεσμα την ένταση των εθνικιστικών προστριβών .

Εξαιτίας της κατάστασης αυτής δύο μήνες αργότερα, η ΚΕ του ΚΚΕ έστειλε εγκύκλιο στην οργάνωση Μακεδονίας που αναφερόταν στο χάος που επικρατούσε εκεί και στην ουσία υιοθετούσε την άποψη ότι το κόμμα παρασύρθηκε λόγω επαναστατικού ρομαντισμού . Μάλιστα, από τη στιγμή εκείνη και ύστερα ξεκίνησε μια διαρκής, δημόσια σε αρκετές περιπτώσεις, συζήτηση για την ορθότητα της απόφασης αυτής. Ακόμη και ο ίδιος ο Γραμματέας του ΚΚΕ Π. Πουλιόπουλος —ο οποίος τελούσε υπό παραίτηση κατηγορούμενος για τροτσκισμό — παραδέχθηκε από τις στήλες του Ριζοσπάστη, στα 1927, ότι η πολιτική του ΚΚΕ ήταν απολύτως εσφαλμένη . Σε ανάλογη αρθρογραφία είχαν επιδοθεί και τα ιστορικά στελέχη Αποστολίδης, Κορδάτος και Μάξιμος . Αξιοσημείωτο είναι ότι ένας από τους επικριτές της πολιτικής αυτής, έστω και με έμμεσο τρόπο, ήταν και ο Γ. Σιάντος, ο Γραμματέας του ΚΚΕ επί Κατοχής .

Ωστόσο σε πείσμα αυτών των διαφοροποιήσεων, η επίσημη γραμμή του κόμματος δεν άλλαξε, αν εξαιρέσει κανείς το γεγονός ότι το 3ο Συνέδριο του ΚΚΕ (Μάρτης-Απρίλης 1927) ιεραρχούσε, σύμφωνα με την Απόφαση του, ως πρώτο στόχο του κόμματος, όχι την πολιτική της ανεξαρτησίας της Μακεδονίας, αλλά τη διασφάλιση των μειονοτήτων από κάθε εθνική καταπίεση . Πάντως, το κόμμα διέγραψε το Γ. Κορδάτο για τις διαφοροποιήσεις του στα εθνικά ζητήματα και επέβαλε στον Αποστολίδη περιορισμούς στη δημόσια παρέμβαση του .

Η παρατεταμένη κρίση του ΚΚΕ την περίοδο 1927-1931 δεν βοήθησε στην προσπάθεια αναθεώρησης της πολιτικής αυτής. Όταν, όμως, η κατάσταση σταθεροποιήθηκε, στο πλαίσιο της επιβολής από την Κομιτέρν του Ν. Ζαχαριάδη ως ηγέτη του κόμματος , αναθεωρήθηκε και η πολιτική για το Μακεδόνικο. Οι πιέσεις των Σοβιετικών περιορίστηκαν λόγω της αναβάθμισης της νέας ηγεσίας στους κόλπους της ΚΔ, ενώ το αρνητικό κλίμα που είχε διαμορφωθεί στην Ελλάδα για το ΚΚΕ απαιτούσε επιτακτικά την αλλαγή αυτή. Το πρώτο βήμα έγινε με την 6η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ στα 1934, όπου το κόμμα γνωστοποίησε ότι δεν αναγνώριζε πλέον εθνικό πρόβλημα στην ελληνική Μακεδονία, αν εξαιρούσε κανείς τους Σλαβομακεδόνες που διατηρούσαν το δικαίωμα τους για «αυτοδιάθεση μέχρι αποχωρισμού» από την Ελλάδα. Στην ουσία, το παλιό αίτημα περί αυτοδιάθεσης μέχρι αποχωρισμού της ελληνικής Μακεδονίας μετατρεπόταν σε δικαίωμα «αποχωρισμού» της μειονότητας .

Ένα χρόνο αργότερα, στις 23 Μαρτίου 1935, με απόφαση της ΚΕ του ΚΚΕ διατυπώθηκε για πρώτη φορά σαφώς το σύνθημα της πλήρους εθνικής και πολιτικής ισοτιμίας όλων των μειονοτήτων που ζούσαν στην Ελλάδα χωρίς αυτοδιαθέσεις και αποσχίσεις. Το 6ο Συνέδριο του κόμματος που συνήλθε το Δεκέμβριο του 1935 επικύρωσε τη νέα θέση με το αιτιολογικό ότι ήταν αδιανόητο να μιλά κανείς περί εθνικού προβλήματος στη Μακεδονία, δεδομένης της αλ λαγής που επέφεραν στους εθνολογικούς συσχετισμούς της ελληνικής Μακεδονίας οι πληθυσμιακές μεταβολές της περιόδου μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή .

Μετά τις αποφάσεις αυτές, όταν το ΚΚΕ αναφερόταν σε θέμα αυτοδιάθεσης, εννοούσε ότι η σλαβομακεδονική μειονότητα έπρεπε να ενσωμαρωθεί στο κυρίαρχο έθνος, δηλαδή στην Ελλάδα, στη βάση των λενινιστικών αρχών της πλήρους ισοτιμίας . Στα 1936 ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΚΚΕ Σ. Σκλάβαινας δήλωσε στη Βουλή ότι το ΚΚΕ θεωρούσε τη Μακεδονία αναπόσπαστο κομμάτι του ελληνικού εδάφους .

(...)

Κατοχή

Ωστόσο, το ζήτημα της διαβαλκανικής συνεργασίας των αντιστασιακών κινημάτων της Χερσονήσου ανέδειξε μια σειρά αντιθέσεων που εντείνονταν όσο διαφαινόταν ότι η νίκη των βαλκανικών αντιστασιακών κινημάτων θα έθετε, αργά ή γρήγορα, ζητήματα που θα αφορούσαν στο μελλοντικό κοινωνικο-πολιτικό καθεστώς στη Βαλκανική. Τα ίδια τα κομμουνιστικά κόμματα των βαλκανικών κρατών, όσο διαφαινόταν ότι ο πόλεμος πλησίαζε στο τέλος του, ενίσχυαν όλες τις εθνικιστικές αποχρώσεις του λόγου τους, έχοντας επιδοθεί σε μια προσπάθεια να αποκτήσουν πλεονεκτήματα στη μελλοντική διαμόρφωση του καθεστώτος της περιοχής. Γιουγκοσλάβοι και Βούλγαροι κομμουνιστές χρησιμοποιούσαν τη Μόσχα ως επιδιαιτητή, οι μεν Γιουγκοσλάβοι εμφανίζοντας το πρόβλημα ως εσωτερικό ζήτημα της χώρας τους, ενώ οι Βούλγαροι προκρίνοντας την ιδέα για μια «ενιαία και ανεξάρτητη Μακεδονία».

Σταδιακά οι αντιθέσεις μεταξύ των δύο κομμουνιστικών κομμάτων των γειτονικών χωρών ενισχύονταν, όσο το γιουγκοσλαβικό παρτιζάνικο κίνημα
ενδυναμωνόταν και διαφαινόταν ότι οι Βούλγαροι κομμουνιστές θα αποκτούσαν ένα βαρύνοντα ρόλο στα πολιτικά πράγματα της καταρρέουσας φιλοαξονικής τους χώρας. Οι Γιουγκοσλάβοι επείγονταν να οριοθετήσουν τις σχέσεις τους με το αδελφό βουλγαρικό κόμμα, δεδομένου ότι οι σλαβικοί πληθυσμοί που ζούσαν εντός των ορίων του γιουγκοσλαβικού εδάφους κυριαρχούνταν από φιλοβουλγαρικά αισθήματα με συνέπεια αρκετές τοπικές οργανώσεις να φυλλορροούν προς το βουλγαρικό κόμμα. Για τους ίδιους λόγους ήθελαν να ρυθμίσουν και το ζήτημα των σχέσεων τους με το ΕΑΜ, όσον αφορούσε στη Μακεδονία, δεδομένου ότι το γιουγκοσλαβικό σχέδιο για τη δημιουργία μιας Μακεδόνικης Ομοσπονδίας της Γιουγκοσλαβίας περιελάμβανε και την ενσωμάτωση ενός μεγάλου μέρους της ελληνικής Μακεδονίας. Σημειωτέον ότι πρόβλημα υπήρχε και με την Αλβανία, δεδομένου ότι είχε οξυνθεί ο μεγαλοϊδεατισμός και στο Κοσσυφοπέδιο.

Υπό αυτές τις συνθήκες, οι Γιουγκοσλάβοι αποφάσισαν στα 1943 να δώσουν λύσεις στα προβλήματα αυτά. Ο απεσταλμένος του Τίτο, Σ. ΒουκμάνοβιτςΤέμπο επιχείρησε κατ' αρχήν να θέσει υπό τον έλεγχο του το αλβανικό κομμουνιστικό κόμμα και επεδίωξε να δημιουργήσει αυτοτελείς σερβικές οργανώσεις στο Κοσσυφοπέδιο, ώστε να αντιμετωπιστεί ο αλβανικός εθνικισμός. Αξιοσημείωτο είναι ότι ο Τίτο απέρριψε κάθε ιδέα ανάμειξης Αλβανών της Αλβανίας στην περιοχή αυτή, ακόμη κι αν επρόκειτο για κομμουνιστές .

Σε δεύτερο επίπεδο οι Γιουγκοσλάβοι κατόρθωσαν να αποσπάσουν τη συγκατάθεση της Κομμουνιστικής Διεθνούς, ώστε να υπαχθούν όλες οι σλαβομακεδονικές οργανώσεις στα όρια του Γιουγκοσλαβικού και Βουλγαρικού κράτους στον Τίτο, με το αιτιολογικό ότι η Γιουγκοσλαβία στις συγκεκριμένες συνθήκες της εποχής ήταν κατά κύριο λόγο το κράτος εκείνο που αποτελούσε τη συνέχεια της Σοβιετικής επιρροής στην περιοχή .

Η προσπάθεια, όμως, των Γιουγκοσλάβων να ενσωματώσουν τους σλαβομακεδονικούς πληθυσμούς στα σχέδια της κρατικής τους Ομοσπονδίας δεν θα είχε νόημα, αν έμεναν απέξω οι πληθυσμοί που ζούσαν σε ελληνικό έδαφος. Το ΚΚΕ και το ΕΑΜ ήταν δύσκολοι αντίδικοι δεδομένου ότι οι Έλληνες αριστεροί και ισχυροί ήταν, έχοντας αναπτύξει έναν αντιφασιστικό αγώνα εφάμιλλο του γιουγκοσλαβικού, και φαίνονταν διατεθειμένοι να μην υποχωρήσουν στις γιουγκοσλαβικές πιέσεις.

Έτσι οι Γιουγκοσλάβοι, αφού εξαπέλυσαν κατηγορίες για εθνικιστική συμπεριφορά των Ελλήνων κομμουνιστών, προσπάθησαν να υποβαθμίσουν τη σημασία της ελληνικής αντίστασης διατυπώνοντας κατηγορίες ότι το ΕΑΜ απέφευγε να συγκρουστεί με τους Γερμανούς :o και ότι η συμμετοχή του στο διεθνή αντιφασιστικό αγώνα ήταν πλημμελής .

Όταν και αυτή η προσπάθεια έπεσε στο κενό, η γιουγκοσλαβική πλευρά επιδίωξε να αξιοποιήσει το επιχείρημα της ανάγκης συντονισμού του αντιστασιακού αγώνα μέσω της δημιουργίας ενός διαβαλκανικού Στρατηγείου των κινημάτων της Χερσονήσου. Το Στρατηγείο αυτό πέρα από το συντονισμό του αγώνα θα είχε ως επιδίωξη τη ρύθμιση των σχέσεων μεταξύ των κρατών της περιοχής και την επίλυση των διαφορών τους.
Το ΚΚΕ αντιμετώπισε από την αρχή με ιδιαίτερη δυσπιστία την πρόταση αυτή, δεδομένου ότι υπήρχαν βάσιμες υπόνοιες ότι οι Σέρβοι επιδίωκαν, μέσω της πρότασης περί Βαλκανικού Στρατηγείου, να υπαγάγουν τους Σλαβομακεδόνες, που ζούσαν σε ελληνικό έδαφος, στη Γιουγκοσλαβία. Ιδίως εξαιτίας όσων προηγήθηκαν με τη συκοφαντική συμπεριφορά των γειτόνων, φαινόταν περισσότερο από προφανές ότι η σερβική πλευρά αναζητούσε τρόπους να επιβάλει την άποψη της επικαλούμενη ανάγκες του αντιφασιστικού αγώνα.

Άλλωστε πλήθαιναν οι ενδείξεις ότι το Βαλκανικό Στρατηγείο αποτελούσε την εύσχημη συγκάλυψη της επιδίωξης των Γιουγκοσλάβων να ελέγξουν τα αντιστασιακά κινήματα της βαλκανικής με το πρόσχημα ότι αυτοί αποτελούσαν τους κύριους και τους ισχυρότερους εκφραστές της αντιφασιστικής δράσης στην ευρύτερη περιοχή. Σε αυτή την κατεύθυνση, τον Οκτώβριο του 1943 κυκλοφόρησε «Μανιφέστο» από το Γενικό Επιτελείο του επονομαζόμενου Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού Μακεδονίας των Γιουγκοσλάβων παρτιζάνων, που καλούσε στη συγκρότηση μιας ενωμένης Μακεδονίας . Ακόμη και οι Βρετανοί σημείωσαν ότι βρισκόταν σε εξέλιξη η ίδρυση ανεξάρτητου κινήματος αντίστασης στην ελληνική Μακεδονία υπό γιουγκοσλαβική διεύθυνση .

Παρ' ότι οι υπόνοιες της ελληνικής πλευράς στηρίζονταν σε στοιχεία που σε ορισμένες περιπτώσεις φαινόταν αδιάσειστα, ήταν ιδιαίτερα δύσκολο για το Π.Γ. του ΚΚΕ να αρνηθεί μια πρόταση συντονισμού του αντιφασιστικού αγώνα, ιδίως στο μέτρο που η γιουγκοσλαβική πλευρά δεν έθετε επίσημα και με σαφήνεια κανένα θέμα αυτονομίας της Μακεδονίας ή εδαφικών διαρρυθμίσεων , αλλά προτιμούσε αόριστες διατυπώσεις περί της ανάγκης για την επίλυση προβλημάτων που δίχαζαν τους βαλκανικούς λαούς. Όταν οι Έλληνες ζητούσαν διευκρινίσεις, οι Γιουγκοσλάβοι έσπευδαν να διακωμωδήσουν την ελληνική καχυποψία. Ήταν τόσο επαμφοτερίζουσα η σερβική στάση, ώστε στους κόλπους των Περιφερειακών Επιτροπών Μακεδονίας του ΚΚΕ επικρατούσε η πεποίθηση ότι οι γείτονες δεν είχαν ενιαία στάση και ότι ο ίδιος ο Τίτο δεν ήταν ενήμερος των αυτονομιστικών προκλήσεων κάποιων Σερβομακεδόνων εθνικιστών που είχαν προσχωρήσει στις γραμμές του . :lol:

Όταν στο Κοτσάκι της Αλβανίας στις 20 Ιουνίου 1943 σε συνάντηση εκπροσώπων των Κεντρικών Επιτροπών των ΚΚ Γιουγκοσλαβίας, Αλβανίας και
Ελλάδας οι Γιουγκοσλάβοι μίλησαν για αυτοδιάθεση των σλαβόφωνων, ο Έλληνας αντιπρόσωπος Τηλ. Βερβάρης διαβεβαίωσε τους συνομιλητές του για την ελληνική πληθυσμιακή υπεροχή στη Μακεδονία (με επιφύλαξη για τις περιοχές Έδεσσας, Φλώρινας, Καστοριάς) και χαρακτήρισε ως ανυπόστατη τη γιουγκοσλαβική πρόταση. Τόνισε, μάλιστα, ότι το ΚΚΕ, αν δεχόταν ποτέ ένα τέτοιο ζήτημα, θα έβρισκε αντιμέτωπο τον ίδιο τον ελληνικό λαό .

Στις 25 Ιουνίου κοντά στο Τσοτύλι της Κοζάνης έγινε συνάντηση του Tempo με τον Α. Τζήμα από την πλευρά του ΚΚΕ, και τους Σ. Σαράφη και
Α. Βελουχιώτη από την πλευρά του ΕΛΑΣ, όπου συμφωνήθηκε να επανεξεταστεί το θέμα του Στρατηγείου. Έγινε αποδεκτή, επίσης, η πρόταση Τέμπο να εισέρχονται στο ελληνικό έδαφος γιουγκοσλαβικά τμήματα, προκειμένου να επιβοηθούν στην αντιστασιακή κινητοποίηση του σλαβομακεδονικού στοιχείου, υπό την προϋπόθεση όμως ότι οι Σέρβοι θα διακοινώνουν προς όλες τις κατευθύνσεις ότι οι μειονοτικοί έπρεπε να πολεμήσουν δίπλα στον ελληνικό λαό. Δεν έγινε δεκτή από ελληνικής πλευράς η γιουγκοσλαβική πρόταση περί αναγνώρισης στη μειονότητα του δικαιώματος της αυτοδιάθεσης μεταπολεμικά .

Σε εκτέλεση των αποφάσεων αυτών το Γενικό Επιτελείο του ΕΛΑΣ έστειλε στις Διοικήσεις Μακεδονίας και Ηπείρου εγκύκλιο για συνεργασία με Αλβανούς και Γιουγκοσλάβους στη μεθόριο. Ωστόσο η καχυποψία στους ηγετικούς κύκλους του ΚΚΕ δε μειώθηκε. Ακόμη και στελέχη που επιδίωκαν μια στενότερη σχέση με τους Γιουγκοσλάβους, όπως ο οργανωτικός Γραμματέας Γ. Ιωαννίδης, είχαν επίγνωση ότι οι Σέρβοι προωθούσαν θέσεις εις βάρος των ελληνικών συμφερόντων, και μάλιστα τη στιγμή που το ΚΚΕ κινητοποιούσε τον πληθυσμό της Μακεδονίας κατά της επέκτασης της βουλγαρικής κυριαρχίας στην Κεντρική Μακεδονία .

Πρωτεργάτης της πολιτικής αποστάσεων από τους Γιουγκοσλάβους ήταν ο ίδιος ο Γραμματέας της Κ.Ε. του ΚΚΕ Γ. Σιάντος, ο οποίος είχε ζητήσει από τα κομματικά στελέχη να αντιμετωπίζουν με δυσπιστία και ιδιαίτερη περίσκεψη όλες τις σερβικές προτάσεις. Όταν έμαθε ότι ο Τζήμας στη συνάντηση στο Τσοτύλι είχε, κατ' αρχήν, χωρίς εντολή του κόμματος, αποδεχθεί την πρόταση Τέμπο για το Βαλκανικό Στρατηγείο εξοργίστηκε διατυπώνοντας το επιχείρήμα ότι με την πολιτική του Βαλκανικού Στρατηγείου η ιστορική απόφαση Στάλιν να διαλύσει την Κομμουνιστική Διεθνή στα 1943 θα θεωρούνταν ως ψευδεπίγραφη και υπέρ της συγκρότησης τοπικών παραρτημάτων τύπου Βαλκανικού Στρατηγείου . Ενδεικτικό είναι ότι ο Α. Τζήμας σε μεταγενέστερη έκθεση του έγραφε ότι το Π.Γ. είχε λάβει περιοριστικά μέτρα εις βάρος του, γιατί επιχείρησε να αποκαταστήσει τις σχέσεις των κομμάτων των δύο χωρών . Από τη δύσκολη θέση έβγαλε την ηγετική ομάδα του ΚΚΕ η πρόταση των Βρετανών για ένταξη του ΕΛΑΣ στο Στρατηγείο της Μέσης Ανατολής. Το Π.Γ. έκανε τελικά αποδεκτή αυτή την πρόταση στις 5 Ιουλίου 1943 με το αιτιολογικό ότι η ένταξη του ΕΛΑΣ στο Στρατηγείο αυτό και η συνακόλουθη συγκρότηση Κοινού Γενικού Στρατηγείου Ανταρτών Ελλάδος θα βοηθούσε την επικείμενη συμμαχική απόβαση στην Ελλάδα —η οποία τελικά πραγματοποιήθηκε στη Σικελία .

Η ένταξη όμως του ΕΑΑΣ στο Στρατηγείο Μ. Ανατολής απέκλειε τη δυνατότητα συγκρότησης Βαλκανικού Στρατηγείου, δεδομένου ότι οι Γιουγκοσλάβοι αντιπρόσωποι Τέμπο και Τζότζε είχαν προβάλει το Βαλκανικό Στρατηγείο ως το αντίπαλο δέος των Βρετανών στην περιοχή . Με τον τρόπο αυτό ο Σιάντος, που σημειωτέον δεν είχε επιτρέψει στον Τέμπο ούτε καν να επισκεφθεί το Στρατηγείο του ΕΛΑΣ , απέφυγε με τον πλέον εύσχημο τρόπο τις σερβικές προτάσεις που θεωρούσε μια καλοστημένη παγίδα .

Όταν το Δεκέμβριο του 1943 το ΚΚΕ ανακίνησε το θέμα του Βαλκανικού Στρατηγείου, Γιουγκοσλάβοι και Βούλγαροι το απέρριψαν με το αιτιολογικό ότι πλέον μόνο προστριβές με τους Βρετανούς και σύγχυση θα μπορούσε να επιφέρει.

Στο γεγονός ότι το ΚΚΕ απέρριψε την πρόταση Τίτο για Διαβαλκανικό Στρατηγείο αποδόθηκε αργότερα από κάποια μέλη του κόμματος, η μεταπολεμική ήττα της Εθνικής Αντίστασης. :fp:

Μάλιστα, στην Α' Πανθεσσαλική Συνδιάσκεψη Ανταρτών του ΕΛΑΣ στην Καστανιά στις 6 Ιουλίου 1943, όπου και ανακοινώθηκε ότι ο ΕΛΑΣ προσχωρούσε στο Στρατηγείο Μ. Ανατολής, ο Τζήμας με εντολή του Π.Γ. ζήτησε από τον Τέμπο και τον Τζότζε, οι οποίοι τον πλησίασαν για να τον μεταπείσουν, να αποφύγουν στις δικές τους ομιλίες κάθε «ιδεολογικό φανφαρονισμό». Συνεχίζοντας την πολιτική αυτή το ΚΚΕ επιδίωξε να περιστείλει και την ευχέρεια σερβικών μονάδων να κινούνται σε ελληνικό έδαφος υπό το πρόσχημα της κοινής αντιστασιακής δράσης των δύο χωρών. Στις 21 Δεκεμβρίου 1943 αντιπροσωπεία του ΚΚΕ (Τζήμας-Στρίγγος) συναντήθηκε στο χωριό Φούστανη της Πέλλας με τον Τέμπο και ανώτατα στελέχη του ΛΑΣ Μακεδονίας του Τίτο και ζήτησαν από τους Γιουγκοσλάβους να σταματήσουν κάθε προπαγανδιστική κίνηση και να αποχωρήσουν από το ελληνικό έδαφος. Οι Γιουγκοσλάβοι αρκούντως ενοχλημένοι, αφού κατηγόρησαν τον ΕΛΑΣ για την τακτική αποφυγής των συγκρούσεων με τα γερμανικά στρατεύματα, :P άρχισαν να αποσύρουν τα ένοπλα σώματα τους από το ελληνικό έδαφος .

Το ελληνικό διάβημα προς τους εκπροσώπους του Τίτο εξηγούνταν από το γεγονός ότι στα χωριά με σλαβομακεδονικό πληθυσμό επικρατούσε αναβρασμός, συνεπεία της δράσης Σερβομακεδόνων αυτονομιστών και μάλιστα βρισκόταν σε εξέλιξη μια απόπειρα συγκρότησης ένοπλων σωμάτων με φιλοσερβικό προσανατολισμό. Το γεγονός αυτό προκάλεσε αναστάτωση στους κόλπους των ηγετικών κλιμακίων του ΚΚΕ, και ο ΕΛΑΣ σε ορισμένες περιπτώσεις επιχείρησε να αντιμετωπίσει με ένοπλα μέσα τις κινήσεις αυτές, πράγμα που μπορούσε να οδηγήσει και σε σύρραξη με τους Γιουγκοσλάβους.

(...)
Τα πράγματα περιεπλάκησαν ακόμη περισσότερο, όταν στο πλαίσιο της φαρμογής της γραμμής για ενσωμάτωση των Σλαβομακεδόνων στον αντιφασιστικό αγώνα, το ΚΚΕ επέτρεψε την ίδρυση του Σλαβομακεδονικού Λαϊκού Απελευθερωτικού Μετώπου (ΣΝΟΦ), :fp: προκειμένου να δώσει την ώθηση σε Σλαβομακεδόνες που αντιμετώπιζαν με δυσπιστία τις ελληνικές οργανώσεις να προσχωρήσουν στο αντιφασιστικό μέτωπο. Όμως οι προβλέψεις δεν επιβεβαιώθηκαν και η ΣΝΟΦ σχεδόν αμέσους εξελίχθηκε σε μηχανισμό προώθησης αυτονομιστικών αιτημάτων. Στελέχη της περνούσαν σε γιουγκοσλαβικό έδαφος, έπαιρναν οδηγίες από το ΛΑΣ Μακεδονίας, επέστρεφαν σε ελληνικό έδαφος και διατυμπάνιζαν συνθήματα υπέρ της Λαϊκής Δημοκρατίας Αιγαιατικής Μακεδονίας ή μιας ενιαίας Σλαβομακεδονίας". Η δράση αυτή των αυτονομιστών στους κόλπους της ΣΝΟΦ ευνοήθηκε από το γεγονός ότι στους κόλπους του ΕΑΜ υπερίσχυσε η άποψη ότι η ελευθερία κινήσεων στα μέλη της ΣΝΟΦ θα ήταν ο ασφαλέστερος όρος ώστε να δημιουργηθεί κλίμα εμπιστοσύνης και να εξασφαλιστεί έτσι η αρθρόα προσχώρηση σλαβόφωνων στον ΕΛΑΣ και να αποτραπεί η προσπάθεια των Γιουγκοσλάβων να τους ενσωματώσουν στις δικές τους μονάδες. Αυτή η παροχή ελευθερίας κινήσεων παρερμηνεύτηκε από πολλά στελέχη στους κόλπους της ΣΝΟΦ που την εξέλαβαν ως μια σιωπηλή παραχώρηση του ΚΚΕ προς τα παλαιά αιτήματα περί αυτονομίας της Μακεδονίας. Ωστόσο, άλλα στελέχη της οργάνωσης παρέμειναν πιστά στην επίσημη γραμμή του κόμματος, γεγονός που προκάλεσε αντιθέσεις μεταξύ των μελών της ΣΝΟΦ. Για παράδειγμα, η οργάνωση της Φλώρινας διαφοροποιήθηκε από την αντίστοιχη της Καστοριάς, που διατυμπάνιζε αυτονομιστικά αιτήματα, αν και τελικά επισκιάστηκε από την τελευταία.

Η σύγχυση που προκλήθηκε ήταν τεράστια, δεδομένου ότι στη ΣΝΟΦ είχαν προσχωρήσει και αρκετά στελέχη του ΚΚΕ σλαβόφωνης αναφοράς και μάλιστα τη στιγμή που το ΕΑΜ και το ΚΚΕ προωθούσαν τη στρατηγική της εθνικής ενότητας, κινητοποιούσαν το λαό ενάντια στις προσπάθειες επέκτασης της βουλγαρικής ζώνης κατοχής, αλλά και διατυμπάνιζαν ότι προσυπέγραψαν χωρίς καμιά επιφύλαξη τις θέσεις της Κυβέρνησης του Καΐρου για το συνοριακά θέματα. Ήταν, επομένως, απόλυτα φυσικό, σε πείσμα των προθέσεων της ηγεσίας του ΚΚΕ, να υιοθετήσει κανείς την άποψη ότι το ΚΚΕ ακολουθούσε διπλή πολιτική στα εθνικά θέματα, ιδίως αφού η ΣΝΟΦ δεν είχε να επιδείξει κανένα αντιστασιακό έργο.

(...)

Σταδιακά η κατάσταση στο εσωτερικό της ΣΝΟΦ εξετράπη σε τέτοιο βαθμό, ώστε η οργάνωση πρόβαλε ως ο διάδοχος της ΕΜΕΟ, της βουλγαρικής οργάνωσης, η οποία κατά τη διάρκεια του Μακεδόνικου Αγώνα προωθούσε τα βουλγαρικά σχέδια για την ίδρυση «Μακεδόνικης Δημοκρατίας». Το ελληνικό στοιχείο της Μακεδονίας εξέλαβε τη ΣΝΟΦ ως μια οργάνωση ανάλογη της Οχράνα του Κάλτσεφ και επέδειξε από την αρχή εχθρική διάθεση. Τα ίδια τα τοπικά στελέχη του ΚΚΕ και του ΕΑΜ, αν και φαινομενικά υποστήριζαν την οργάνωση, στην πράξη την υπέσκαπταν, εμποδίζοντας με κάθε τρόπο τη μεταπήδηση σλαβόφωνων στη ΣΝΟΦ. Αυτός ήταν, άλλωστε, και ένας από τους λόγους που η οργάνωση δεν μπόρεσε να επιδείξει τίποτε το σημαντικό σε επίπεδο αντιστασιακής δράσης κατά το βραχύβιο διάστημα ύπαρξης της.

Το Π.Γ. του ΚΚΕ δεχόταν καταιγισμό πληροφοριών για τις αυτονομιστικές κινήσεις που παρατηρούνταν στο πλαίσιο της ΣΝΟΦ και τη σύγχυση που
επικρατούσε στους κόλπους του πληθυσμού, αλλά και τα διαλυτικά φαινόμενα που εντοπίζονταν μέσα στις κομματικές οργανώσεις. Τελικά, το Μάιο του 1944, το ΕΑΜ σταθμίζοντας τα δεδομένα έδωσε εντολή να διαλυθεί η ΣΝΟΦ και να συλληφθούν όλοι οι φανατικοί αυτονομιστές, παρ' ότι ήταν προφανές ότι μια τέτοια εντολή θα επιδείνωνε τις σχέσεις Ελλήνων και Γιουγκοσλάβων κομμουνιστών. Όμως από την άλλη πλευρά, η ΣΝΟΦ λειτουργούσε πλέον ανεξέλεγκτα, ενώ εκτιμήθηκε από την ηγεσία του κόμματος ότι μια τέτοια απόφαση θα ενίσχυε το κύρος της ΠΕΕΑ που την ίδια περίοδο επιζητούσε αναγνώριση από τους Βρετανούς και ενσωμάτωση στην Κυβέρνηση της Μ. Ανατολής. Το Εθνικό Συμβούλιο της ΠΕΕΑ για να διαλύσει κάθε υπόνοια είχε αποστείλει προς το μακεδόνικο και θρακικό λαό χαιρετιστήριο μήνυμα που διακήρυττε την ελληνικότητα της Μακεδονίας. Άλλωστε, οι γιουγκοσλάβικες αντιδράσεις δεν αναμένονταν να υπερβούν τα εσκαμμένα.

Ιδίως ο επικεφαλής της αυτονομιστικής αυτής δράσης Ν. Πέιος είχε καταστεί ήρωας για το σλαβόφωνο στοιχείο, επισκεπτόμενος τα χωριά της μειονότητας, μιλώντας υπέρ της αυτονομίας της Μακεδονίας και δηλώνοντας ότι η στάση του ήταν σύμφωνη με τη γραμμή του ΚΚΕ. Οι υπεύθυνοι των αχτιδικών οργανώσεων του ΚΚΕ αναρωτιούνταν, αν ο αυτονομιστής αυτός ήταν τελικά πράκτορας της Οχράνας και του Βούλγαρου Κάλτσεφ :lol: και χρησιμοποιούσε την κόκκινη σημαία ακριβώς για να «χτυπήσει» το ΚΚΕ και το ΕΑΜ .

Όπως εξελίσσονταν τα πράγματα έπρεπε να δοθεί μια άμεση λύση. Η ηγεσία του ΚΚΕ και του ΕΑΜ αποφάσισαν τελικά να διαλύσουν την ομάδα Πέιου, τον καταδίωξαν και τον συνέλαβαν . Ωστόσο, ο Πέιος κατόρθωσε, πιθανόν εξαιτίας της ολιγωρίας των διωκτών του, να διαφύγει στο σερβικό έδαφος, όπου τον υποδέχτηκε ο υπουργός της Σερβικής Μακεδονίας Ντεάν, που κατά πληροφορίες της ελληνικής πλευράς πρωτοστατούσε στην αυτονομιστική προπαγάνδα. Έλληνες αντιπρόσωποι της 9ης Μεραρχίας του ΕΛΑΣ στο σερβο-μακεδονικό Στρατηγείο ζήτησαν να απομακρυνθούν οι στασιαστές από το σερβικό έδαφος. Τελικά ο Πέιος επανήλθε στην Ελλάδα όπου και συνελήφθη. Για το θέμα Πέιου, δύο στελέχη του ΚΚΕ Καστοριάς συναντήθηκαν με τον Όρτσε, μέλος του Γενικού Στρατηγείου Γιουγκοσλαβίας και καθοδηγητή της αντίστασης στη Σερβική Μακεδονία, ο οποίος απέσπασε από τους Έλληνες την υπόσχεση ότι ο Πέιος δε θα πάθαινε τίποτα. Σε ομιλίες του μάλιστα σε σλάβομακεδόνικα χωριά υποστήριξε ότι ο Πέιος απλώς έσφαλε, ενώ σε ερωτήσεις κατοίκων των χωριών, αν θα έπρεπε να πάρουν τα παιδιά τους από τον ΕΛΑΣ, απάντησε ότι μπορούσαν να συγκροτήσουν ξεχωριστές ομάδες .

Τα κομματικά στελέχη του ΚΚΕ με εγκύκλιο του Μακεδόνικου Γραφείου του κόμματος στις 23 Μάιου 1944 πληροφορήθηκαν ότι η ΣΝΟΦ απορροφήθηκε από το ΕΑΜ, γεγονός αναγκαίο μετά τις αυτονομιστικές τάσεις που επέδειξε. Οι Γιουγκοσλάβοι από την πλευρά τους εξαπέλυσαν κατηγορίες εναντίον του ΕΑΜ για καταπίεση του σλάβομακεδόνικου πληθυσμού και εξαναγκαστική στρατολόγηση Σλαβομακεδόνων στον ΕΛΑΣ, ενώ επιχείρησαν να οργανώσουν τους φυγάδες από την Ελλάδα Σλαβομακεδόνες.

Παρά το γεγονός ότι το Μακεδόνικο Γραφείο του ΚΚΕ διαμαρτυρήθηκε επίσημα στον πολιτικό επίτροπο του ΛΑΣ Μακεδονίας Ουζουνόφσκι ότι οι Σερβομακεδόνες σύνδεσμοι στρέφονταν κατά του ΚΚΕ, η δράση των αυτονομιστικών κύκλων στους κόλπους του σλαβομακεδονικού πληθυσμού συνεχίστηκε με αμείωτη ένταση. Από αρκετές περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας έφταναν πληροφορίες ότι οι αυτονομιστές προωθούσαν τη μαζική προσχώρηση Σλαβομακεδόνων στο ΚΚΕ για να καλύπτουν καλύτερα τις πραγματικές επιδιώξεις τους . Ωστόσο, το Π.Γ. του ΚΚΕ ήθελε πάση θυσία να αποφύγει σύγκρουση με τον Τίτο, αφού όσο πλησίαζε το τέλος του πολέμου διαφαινόταν πιο έντονο το ενδεχόμενο να προσλάβει ο αντιφασιστικός αγώνας τη μορφή πολιτικοκοινωνικής σύγκρουσης με Βρετανούς και αντιεαμικές οργανώσεις . Στο πλαίσιο αυτής της λογικής, στις 13 Ιουνίου 1944, ο Σιάντος τηλεγράφησε στο Λ. Στρίγγο, υπεύθυνο του Μακεδόνικου Γραφείου του ΚΚΕ, να είναι πολύ προσεκτικός για να αποφευχθεί οποιαδήποτε σύγκρουση Ελλήνων και Σέρβων. Συνέστησε, παράλληλα, ψυχραιμία από την ελληνική πλευρά για να μην έρθουν αντιμέτωποι οι δύο πληθυσμοί .
… εις μικράς μεν ατυχίας ευρεθήσεται φίλος, εις μεγίστην δε και επιμένουσαν συμφοράν μηδείς σε πλανήση , φίλος ουκ έσται . ( Στρατηγικόν Κεκαυμένου )

Άβαταρ μέλους
Ζαποτέκος
Δημοσιεύσεις: 8928
Εγγραφή: 14 Ιαν 2019, 17:08

Re: Αποχαρακτηρισμένο έγγραφο CIA: 1950, σοβιετική υποστήριξη σε απόσχιση Μακεδονίας

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από Ζαποτέκος » 10 Μάιος 2021, 13:49

Μια ωραία σειρά αναρτήσεων απ' το istoriakatoxis.blogspot.

To ΕΑΜ/ΕΛΑΣ, το ΣΝΟΦ και οι κομιτατζήδες
http://istoriakatoxis.blogspot.com/2012/07/to.html
SpoilerShow
Τον Νοέμβριο του 1943 στελέχη του μακεδονικού γραφείου του ΚΚΕ σε συνδιάσκεψη της περιφερειακής επιτροπής του ΚΚΕ Φλωρίνης στο χωριό Δροσοπηγή ίδρυσαν το ΣΝΟΦ. Αποφασίστηκε να μην υπαχθεί τυπικά το ΣΝΟΦ στον ΕΛΑΣ αλλά να διαθέτει δικές του ένοπλες μονάδες. Μέσω του ΣΝΟΦ κύριος σκοπός των κομμουνιστών ήταν να προσεταιριστούν τους σλαβόφωνους της Μακεδονίας, καθώς εώς τότε οι κατακτητές είχαν κατορθώσει να πάρουν με το μέρος τους και να εξοπλίσουν ένα υπολογίσιμο τμήμα της συγκεκριμένης κοινότητας. Αντίστοιχες προσπάθειες προσεταιρισμού των σλαβόφωνων της Βαρντάρσκα (σημερινά Σκόπια) έκαναν και οι αντάρτες του Τίτο.
Το ΣΝΟΦ εξαρχής είχε σκοπούς αυτονομιστικούς, δηλαδή στόχευε στην απόσπαση της ελληνικής Μακεδονίας απ’τον εθνικό κορμό. Αυτό φυσικά ήταν εν γνώσει της ηγεσίας του ΚΚΕ/ΕΑΜ/ΕΛΑΣ που επεδείκνυε χαρακτηριστική ανοχή στην αυτονομιστική δραστηριότητα των σνοφιτών, παρά το ότι επισήμως δεν υιοθετούσε τις ανθελληνικές θέσεις τους. Λόγω αυτής της ανοχής της κομμουνιστικής ηγεσίας, τα στελέχη του ΣΝΟΦ απέκτησαν μία ελευθερία κινήσεων στην περιοχή και προπαγάνδιζαν ανοιχτά τις θέσεις τους για ανεξάρτητη Μακεδονία προσπαθώντας να προσελκύσουν σλαβόφωνους ρευστής εθνικής συνείδησης που έτειναν είτε προς την Βουλγαρία είτε προς τον Τίτο.

Παράλληλα, στις αρχές του 1944 οι Γερμανοί σχημάτισαν μία νέα πολιτοφυλακή αποτελούμενη από σλαβόφωνους, με την επωνυμία Οχράνα. Αυτή ήταν η διάδοχη κατάσταση του Κομιτάτου που είχαν ιδρύσει πρωτύτερα οι Ιταλοί, και εν πολλοίς στηριζόταν στο ανθρώπινο δυναμικό του Κομιτάτου. Για τον λόγο αυτό τα μέλη της Οχράνα παρέμεναν γνωστοί σαν κομιτατζήδες. Επίσης, η βουλγαρική επιρροή στην Οχράνα ήταν αρκετά ισχυρότερη απ΄ότι ήταν στο Κομιτάτο, επειδή οι Γερμανοί άφηναν στους Βούλγαρους μεγαλύτερα περιθώρια δράσης απ’ότι οι Ιταλοί που κατείχαν την περιοχή ως τον Σεπτέμβριο του 1943. Αυτό οφειλόταν στο ότι οι Γερμανοί δεν είχαν βλέψεις στην δυτική Μακεδονία, εν αντιθέσει με τους Ιταλούς.
Αυτό όμως που περιέπλεκε τα πράγματα ήταν ότι και οι κομιτατζήδες μιλούσαν για αυτονομία της Μακεδονίας. Άλλωστε από την δεκαετία του ‘20 οι Βούλγαροι στόχευαν στην απόσπαση της Μακεδονίας είτε δια της απευθείας προσάρτησής της στην Βουλγαρία είτε δια της δημιουργίας μίας αυτόνομης Μακεδονίας που θα ήταν προσανατολισμένη προς την Βουλγαρία και θα ενωνόταν αργότερα μαζί της. Τώρα, και λόγω της διαφαινόμενης ήττας του Άξονα, η δεύτερη επιλογή φάνταζε ρεαλιστικότερη για τους Βούλγαρους.
Έτσι παρετηρείτο το φαινόμενο του να υπάρχουν δύο -τυπικά αντίθετες- οργανώσεις σλαβόφωνων (ΣΝΟΦ και Οχράνα) που να στοχεύουν στην προσέλκυση του ίδιου πληθυσμού χρησιμοποιώντας παρόμοια αυτονομιστική φρασεολογία. Έτσι η διάκριση μεταξύ τους έγινε αρκετά δύσκολη και μοιραία αναπτύχθηκαν και δίαυλοι επικοινωνίας.
Γενικότερα πάντως, το ΣΝΟΦ απέτυχε να δημιουργήσει δικούς του οπαδούς και αντιμετωπίστηκε με δυσπιστία ακόμα και απ’τους βουλγαρίζοντες σλαβόφωνους. Αυτό που κατάφερε ήταν το ότι λειτούργησε σαν καθαρτήριο για πολλούς πρώην φιλο-αξονικούς βουλγαρόφιλους σλαβόφωνους που εν μία νυκτί μετετράπησαν σε δήθεν "αντιστασιακούς" αυτονομιστές. Παρέμεναν όμως σταθεροί στον ανθελληνισμό. Αυτό συνέβαινε κυρίως μες στο 1944 οπότε και η τροπή του πολέμου έγερνε ολοένα σε βάρος του Άξονα και τα καιροσκοπικά βουλγαρίζοντα στοιχεία έσπευδαν να αλλάξουν αφεντικό.

Βέβαια, προσχωρήσεις κομιτατζήδων στον ΕΛΑΣ είχαν ήδη ξεκινήσει απ’τον Ιούνιο 1943 όταν γύρω στους 50-60 κομιτατζήδες απ’την ευρύτερη περιοχή του Άργους Ορεστικού εντάχθηκαν στον ΕΛΑΣ. Το ίδιο έγινε και τον Οκτώβριο με άλλους 47 κομιτατζήδες απ’τον Απόσκεπο και άλλους 10 απ’το Βατοχώρι. Ο Πασχάλης Καλλιμάνης, που ήταν αρχηγός των κομιτατζήδων του Καλοχωρίου, τον Ιούλιο του 1943 με άλλους 16 συνεργάτες του πέρασαν στον ΕΛΑΣ.

Για το 1944 ενδεικτικά αναφέρουμε:
- Στα Κορέστια τοπικά στελέχη του ΣΝΟΦ προσήλκυσαν παραπάνω από 100 κομιτατζήδες στον εφεδρικό ΕΛΑΣ.
- Ο γραμματέας της επιτροπής ΣΝΟΦ Κορεστίων Ναούμ Πέιος εξασφάλισε την προσχώρηση πάνω από 40 κομιτατζήδων στον ΕΛΑΣ από γειτονικά χωριά. Ο ίδιος μαζί με τον Κεραμιτζή μεσολάβησαν για την προσχώρηση των κομιτατζήδων του Καρά Ορμάν σε ομάδα του ΕΛΑΣ της Φλώρινας.
- Ο Φώτης Κεραμιδάς ήταν βουλγαρόφιλος κομιτατζής που αργότερα έγινε γραμματέας της Επιτροπής του ΣΝΟΦ Βασιλειάδας,
- Ο Μενέλαος Γκέλες απ΄την Φλώρινα ανέπτυξε απ’το 1941 δραστηριότητα υπέρ της Βουλγαρίας και ήταν στενός συνεργάτης του βούλγαρου αξιωματικού Κάλτσεφ που ήταν ο ιθύνων νους της βουλγαρικής προπαγάνδας στην Μακεδονία. Ο Γκέλες κατέληξε ηγετικό στέλεχος του ΣΝΟΦ Φλωρίνης.
- Ακόμα και μετά την διάλυση του ΣΝΟΦ, τον Αύγουστο του 1944 ο Μιχαήλ Κεραμιτζής (πρώην στέλεχος του ΣΝΟΦ και του ΕΛΑΣ και εθνοσύμβουλος στην ΠΕΕΑ) έγραφε μετά από επιχειρήσεις αφοπλισμού κομιτατζήδων:
"Οι περισσότεροι κομιτατζήδες έχουν έρθει με το μέρος μας. Απ’τους 300 που είχαν προσχωρήσει τελευταίως στον ΕΛΑΣ, έχουν αποκηρυχτεί μόνο έξι"

Η πρώτη επίσημη εμφάνιση των αυτονομιστών του ΣΝΟΦ υπήρξε η Περιφερειακή Συνδιάσκεψη ΣΝΟΦ Καστοριάς που συγκλήθηκε στο Δενδροχώρι της Καστοριάς στις 12-13 Απριλίου 1944 απ'τον κομματικό μηχανισμό του ΚΚΕ. Εκεί πλέον με ψηφίσματα είτε προς την ΠΕΕΑ, είτε ακόμα και προς τους Συμμάχους, είτε με ανοιχτές αναφορές στο Ήλιντεν, φάνηκαν ξεκάθαρα οι ανθελληνικοί σκοποί του ΣΝΟΦ.
Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα την ρήξη τον Μάιο του 1944 με την κομματική ηγεσία του ΚΚΕ που απέφευγε να υιοθετεί επισήμως τέτοιες ακραίες θέσεις για το μακεδονικό που προκαλουσαν αντιδράσεις. Η Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΕ αποφάσισε την διάλυση του ΣΝΟΦ και η απόφαση διαβιβάστηκε στην περιφερειακή επιτροπή του κόμματος στην Καστοριά. Πολλοί σνοφίτες αποπέμφθηκαν, ενώ συνελλήφθησαν οι Πασχάλης Μητρόπουλος και Ναούμ Πέιος.
Μία εβδομάδα όμως μετά, ο Πέιος αφέθη ελεύθερος, κατόπιν παρέμβασης του Κεραμιτζή, και προσέφυγε μαζί με άλλους 30 σλαβόφωνους (πιθανότατα κομιτατζήδες) στους γιουγκοσλάβους παρτιζάνους. Εκεί τέθηκε υπό την προστασία του Ντέιαν, τοπικού ηγέτη των παρτιζάνων, για λογαριασμό του οποίου στρατολογούσε κομιτατζήδες. Αργότερα επέστρεψε και ανέλαβε πόστο στον ΕΛΑΣ, πριν τα γεγονότα του Οκτωβρίου του 1944 με το τάγμα του Γκότσε.. Κάτι παρόμοιο συνέβη και με τον Μητρόπουλο που αφέθη ελεύθερος κατόπιν παρέμβασης της διοίκησης της 9ης Μεραρχίας του ΕΛΑΣ.

Κάπως έτσι τελείωσε η ιστορία του ΣΝΟΦ που είχε ήδη εκθέσει τους κομμουνιστές.
Δεν τελείωσε όμως η αμαρτωλή σχέση του ΚΚΕ και του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ με τους κομιτατζήδες και με τους αυτονομιστές.

Τα στοιχεία για την ανάρτηση προέρχονται απ΄τον α' τόμο του βραβευμένου απ'την Ακαδημία Αθηνών, έργου "Λεηλασία φρονημάτων" του Ιωάννη Κολλιόπουλου.
Στοιχεία από κομμουνιστικές πηγές για την ένταξη κομιτατζήδων στον ΕΛΑΣ
http://istoriakatoxis.blogspot.com/2013 ... _9111.html
SpoilerShow
Ο κομμουνιστής ιστορικός Γρηγόρης Φαράκος στον δεύτερο τόμο του έργου του "Ο ΕΛΑΣ και η εξουσία" παραθέτει κάποια ενδιαφέροντα έγγραφα του ΕΛΑΣ σχετικά με την τακτική του απέναντι στους κομιτατζήδες.
Στην σελ.380 παραθέτει το παρακάτω απόσπασμα απο γράμμα ενός ηγέτη των ανταρτών της περιοχής Έδεσσας προς τον Λεωνίδα Στρίγγο (έφερε το ψευδώνυμο Αλέκος, ανώτερο στέλεχος του ΚΚΕ) με ημερομηνία 25/05/1944.
Σε αυτό αναφέρονται τα εξής:

"Αγ. Αλέκο... Ο εξοπλισμός αυτός μέσα σε τρεις μέρες πήρε σοβαρότατη έκταση σε σημείο να εξοπλισθούν σχεδόν όλα τα χωριά. Η πίεση των Γερμανών, του βουλγαρικού φρουραρχείου Κάλτσεφ κλόνισε την αντίδραση των μακεδόνων Εδέσσης. Η επίδραση αυτή εξασκεί σοβαρή επιρροή στο μακεδονοσλάβικο στοιχείο... άρχισαν με τους Γερμανούς τις κυκλώσεις των άλλων χωριών, τις συλλήψεις, εκτελέσεις... Κατεβλήθη εξαιρετική προσπάθεια να πεισθούν όπως φύγουν στο βουνό στον ΕΛΑΣ, αλλά εδώ τα αποτελέσματα είναι αρνητικά με την αυτονομιστική προπαγάνδα του αυτονομιστή Ιβάν Μιχαήλοβιτς μέσω των πρακτόρων του της βουλγαρικής λέσχης και του Κάλτσεφ... Η αισχρή και άτιμη προβοκάτσια των Γερμανών σε συνεργασία με τους Βούλγαρους εδώ φασίστες με την υπόσχεση ότι στην περιοχή αυτή δεν θα έρθουν τάγματα ασφαλείας όταν αυτοί εξοπλισθούν.. Η οργάνωση δεν σταματάει τις προσπάθειές της.
Κάνουμε πρόταση στους μακεδόνες να βγουν στο βουνό συγκροτώντας δικές μας ομάδες με το έμβλημα του Κόμματος, προσκολλημένοι στο 30ο ή το 16ο Σύνταγμα.. Πριν πάρουμε την απόφαση αυτή ήθελα να πάρω την θέση σας ως προς το ζήτημα αυτό, αλλά τα γεγονότα εξελίσσονταν τόσο ραγδαία που έπρεπε να δοθεί μια άμεση θέση... Το βάρος της ευθύνης της πρωτοβουλίας μου το νιώθω πολύ βαρύ και απαντήσατε αμέσως"


Όπως προκύπτει απ΄τα παραπάνω, ένας ηγέτης των ελασιτών στην περιοχή (άγνωστο ποιος) πήρε την πρωτοβουλία να προσεταιριστεί τους σλαβόφωνους (τους οποίους αποκαλεί μακεδόνες) ώστε αυτοί να εγκαταλείψουν τους Γερμανούς και τους Βούλγαρους και να ενταχθούν στον ΕΛΑΣ συγκροτώντας ένοπλες ομάδες με το έμβλημα του ΚΚΕ, όπως λέει.
Αυτό που έχει ξεχωριστό ενδιαφέρον είναι το υπογραμμισμένο σημείο που δείχνει την αντιπάθεια των κομιτατζήδων απέναντι στα τάγματα ασφαλείας. Βέβαια στην βόρεια Ελλάδα δεν υπήρχαν Τάγματα Ασφαλείας, αλλά δυνάμεις του Εθνικού Ελληνικού Στρατού (ΕΕΣ). Απλά είχε καθιερωθεί τότε να αποκαλούνται καταχρηστικά "τάγματα ασφαλείας" όλοι οι Έλληνες που είχαν εξοπλισθεί απ΄τους Γερμανούς.
Όπως και να΄χει, είναι εξαιρετικά τιμητικό για τους εξοπλισθέντες Έλληνες του ΕΕΣ το γεγονός ότι τους αντιπαθούσαν οι ανθέλληνες κομιτατζήδες τους οποίους επιχειρούσε να προσεταιριστεί ο ΕΛΑΣ. Μπορεί να ήταν και οι δύο ομάδες (κομιτατζήδες και ΕΕΣ) εξοπλισμένοι απ΄τους Γερμανούς αλλά μεταξύ τους υπήρχε αγεφύρωτο χάσμα.

(...)

Ο Φαράκος στις σελ.377-8 του προαναφερέντος βιβλίου του παραθέτει απόσπασμα μίας έκθεσης του στελέχους του ΚΚΕ Ευστράτιου Κέντρου (έφερε το ψευδώνυμο Στομπότας) με ημερομηνία 08/10/1944 που απευθυνόταν πιθανώς προς το Γ.Σ του ΕΛΑΣ.
Μεταξύ άλλων ο Κέντρος αναφέρεται και στην σύνθεση του τάγματος του Γκότσε:

"Με την ευκαιρία που πήγα στο τάγμα Γκότσε είδα την πραγματική κατάσταση που επικρατεί, 1) ότι εκεί μέσα συγκεντρώθηκαν όλα τα αντιδραστικά στοιχεία που είχαν τεθεί επικεφαλείς της βουλγαρικής προπαγάνδας και οι καθοδηγητές του Κομιτάτου όλοι εκεί μέσα βρίσκονται και έχουν αναλάβει την διοίκηση του Τάγματος...
Δυστυχώς δεν μπορεί να το καταλάβει και παρασύρθηκε από αυτούς ο Γκότσε.
Η κατάστασις είναι χαώδης. Εκεί μέσα βρήκαν το καταφύγιό τους, όλοι, φασίστες, κομιτατζήδες"


Πρόκειται για άλλη μία επιβεβαίωση της αθρόας εισροής κομιτατζήδων στον ΕΛΑΣ.
Παρ'όλ'αυτά, ο συντάκτης της έκθεσης προσπαθεί να αθωώσει τον αρχι-ανθέλληνα Γκότσε λέγοντας ότι απλά "παρασύρθηκε και δεν κατάλαβε", λες και ήταν κανα παιδαρέλι.
Απ'ότι φαίνεται ο κανόνας ήταν ότι οι κομμουνιστές εκείνων των περιοχών έδειχναν μία προκλητική ανοχή προς τους ανθέλληνες κομιτατζήδες αυτονομιστές.
Η δράση του ανθέλληνα κομμουνιστή Ναούμ Πέιου στην Μακεδονία της Κατοχής
http://istoriakatoxis.blogspot.com/2013 ... st_31.html
http://istoriakatoxis.blogspot.com/2013/04/31-2013.html
SpoilerShow
Ο Ναούμ Πέιος ήταν κομμουνιστής απ΄το χωριό Γάβρος στα Κορέστια. Το 1939 συνελλήφθη απ΄το καθεστώς Μεταξά για τις κομμουνιστικές του πεποιθήσεις αλλά υπέγραψε δήλωση μετάνοιας και αφέθηκε ελεύθερος. Στην αρχή της Κατοχής το 1941 συνελλήφθη απ΄τους Ιταλούς αλλά και πάλι αφέθηκε ελεύθερος, κατα πάσα πιθανότητα μετά από παρέμβαση των Βουλγάρων, αφού ήταν γνωστός βουλγαρόφιλος. Μαζί με άλλους σλαβόφωνους κομμουνιστές (π.χ Κεραμιτζής) κατέφυγαν στην Βουλγαρία. Επέστρεψε στα Κορέστια γύρω στην άνοιξη ή το καλοκαίρι του 1942 κατόπιν πρόσκλησης της περιφερειακής επιτροπής του ΚΚΕ στην Καστοριά που επιδίωκε να χρησιμοποιήσει την επιρροή των φυγάδων στα σλαβόφωνα χωριά ώστε να προσελκύσει κάποιους ντόπιους βουλγαρόφιλους. Τον Αύγουστο του 1943 βρίσκεται στον Γράμμο όπου είχε άδεια του ΕΛΑΣ για "κομματική εργασία".
Ήταν από τα ηγετικά στελέχη του ΣΝΟΦ, του οποίου διετέλεσε γραμματέας της επιτροπής Κορεστίων. Η βουλγαροφιλία του δεν ήταν άγνωστη στους άλλους σνοφίτες και φυσικά και στο ΚΚΕ.

Στις αρχές του 1944 ο Πέιος είχε σχηματίσει μία ομάδα 150 ένοπλων σλαβόφωνων που έφερε την ονομασία "Γκρούπα Λάζος Τερπόφσκι" (ο Τερπόφσκι ήταν σλαβόφωνος, στέλεχος του ΚΚΕ που είχε εκτελεστεί απ΄την ΠΑΟ το 1943) και δρούσε κοντά στην Φλώρινα. Αυτή η ομάδα αποτελούταν κυρίως από κομιτατζήδες του Καρά Ορμάν που είχε προσελκύσει ο σνοφίτης Πέιος και ήταν υπέρ της αυτονόμησης της Μακεδονίας. Γενικότερα, η διάκριση μεταξύ των κομιτατζήδων και του ΣΝΟΦ δεν ήταν καθόλου σαφής . Οι ελασίτες επιχείρησαν να ελέγξουν την Γκρούπα και την ενέταξαν στο λεγόμενο "Απόσπασμα Βίτσι" του ΕΛΑΣ τον Απρίλιο του ΄44.

Παράλληλα την ίδια εποχή κατόπιν εντολής της Κ.Ε του ΚΚΕ διαλύθηκε το ΣΝΟΦ και ο Πέιος συνελλήφθη. Αφέθηκε όμως ελεύθερος μετά από παρέμβαση του Μιχάλη Κεραμιτζή (εθνοσύμβουλου της ΠΕΕΑ στην περιοχή) και κατέφυγε μαζί με κάποιους πρώην κομιτατζήδες της Γκρούπας στους γιουγκοσλάβους παρτιζάνους, όπου τέθηκε υπό την "προστασία" του τόπικου αρχηγού τους Ντέιαν. Αυτό δεν ήταν τυχαίο καθώς ο Πέιος συνεργαζόταν μυστικά με τον Ντέιαν με σκοπό την προσέλκυση κομιτατζήδων.
Στην συγκεκριμένη περιοχή υπήρχε ένας σιωπηλός ανταγωνισμός μεταξύ των ελασιτών και των παρτιζάνων για το ποιος θα προσεταιριζόταν τους κομιτατζήδες που είχαν εξοπλιστεί απ΄τους κατακτητές. Ο Πέιος -ως γνήσιος καιροσκόπος είχε εγκαταλείψει πλέον τις φιλοβουλγαρικές θέσεις αφού η εξέλιξη του πολέμου ήταν σε βάρος του Άξονα- απ'ότι φαίνεται έπαιζε σε διπλό ταμπλό συνεργαζόμενος και με τους ελασίτες και με τους παρτιζάνους.

Η φυγή του Πέιου στους παρτιζάνους μαζί με τους πρώην κομιτατζήδες διατάραξε προσωρινά τις σχέσεις του τοπικού ΕΛΑΣ και των Γιουγκοσλάβων. Ο διοικητής του "Αποσπάσματος Βίτσι" του ΕΛΑΣ, Χρυσόστομος Λυτρίδης ζήτησε απ΄τον Ντέιαν να του παραδώσει τον Πέιο και αυτούς που τον είχαν ακολουθήσει. Ο Ντέιαν κατάφερε και ρύθμισε την επιστροφή του Πέιου στον ΕΛΑΣ χωρίς ο τελευταίος να έχει καμμία κύρωση. Σε αυτό συνέβαλλε και ο Ρένος Μιχαλέας που ήταν πολιτικός επίτροπος της 9ης μεραρχίας του ΕΛΑΣ και συνόδεψε τον Πέιο στην επιστροφή του στα Κορέστια.
Ο Μιχαλέας υποσχέθηκε ότι δεν θα περιοριζόταν η εξουσία του Πέιου, δεν θα λαμβάνονταν μέτρα σε βάρος του και δεν θα λογοδοτούσε. Έτσι και έγινε.

Ο Πέιος λίγο μετά την επιστροφή του σε ελληνικό έδαφος ζήτησε και πέτυχε την ίδρυση ξεχωριστής μονάδας του ΕΛΑΣ που θα αποτελείται από σλαβόφωνους. Αυτό ήταν το 2ο τάγμα του 28ου συντάγματος το οποίο συγκροτήθηκε άτυπα τον Αύγουστο του 1944, και επισήμως λίγες εβδομάδες αργότερα. Η δημιουργία αυτής της μονάδας εξυπηρετούσε την αθρόα κατάταξη κομιτατζήδων στον ΕΛΑΣ που μεγάλωνε όσο πλησίαζε η στιγμή της γερμανικής αποχώρησης.
Σε έγγραφο της διοίκησης της Ομάδας Μεραρχιών Μακεδονίας προς την 9η μεραρχία, στην οποία υπαγόταν το 28ο σύνταγμα, με ημερομηνία 11 Αυγούστου 1944 αναφέρεται:

"Ο Πέιος επιθυμεί - και όπως μας είπαν του έχει δοθεί η υπόσχεση- να του επιτραπεί να σχηματίσει δικό του σύνταγμα, για να μπορέσει να διώξει τους κατακτητές, στρατολογώντας μόνο σλαβομακεδόνες. Η μονάδα ασφαλώς θα προσελκύσει όλα εκείνα τα στοιχεία (κομιτατζήδες κλπ) τα οποία εώς τώρα πολεμούσαν εναντίον μας και στο πλευρό των Γερμανών και έχουν διαπράξει τόσα εγκλήματα κατά του λαού μας. Ποιος όμως μπορεί να εγγυηθεί και ποιες εγγυήσεις έχουμε ότι ο Πέιος, φιλόδοξος τυχοδιώκτης καθώς φαίνεται πως είναι και με την επιρροή που ασκεί σε αυτά τα στοιχεία, δεν θα επιχειρήσει την κατάλληλη στιγμή, με δική του πρωτοβουλία ή ως πράκτορας των σχεδίων της Βουλγαρίας, να στρέψει αυτά ακριβώς τα στοιχεία εναντίον μας; Θα βρεθούμε τότε στην εξαιρετικά δύσκολη θέση να πολεμούμε ταυτοχρόνως εναντίον του ΕΔΕΣ και τόσων άλλων αντίπαλων οργανώσεων και να προσπαθούμε να εξουδετερώσουμε τις ομάδες του Πέιου, για την δημιουργία των οποίων και για την αποδοχή τους στις γραμμές μας μόνο εμάς τους ίδιους πρέπει να κατηγορούμε".

Είναι φανερό ότι η διοίκηση της Ο.Μ.Μ εμμέσως πλην σαφώς έθετε την διοίκηση της 9ης μεραρχίας του ΕΛΑΣ προ των ευθυνών της για το θέμα του Πέιου και του σλαβόφωνου τάγματος.
Παρόμοια στάση κράτησε και ο γραμματέας της περιφερειακής επιτροπής του ΚΚΕ στην Καστοριά, Αντώνης Αντωνόπουλος, που κατηγορούσε ευθέως τον πολιτικό επίτροπο της 9ης μεραρχίας, Ρένο Μιχαλέα για την κάλυψη που παρείχε στον Πέιο.

Απ'τα παραπάνω προκύπτει ότι ο Μιχαλέας ήταν εκείνος που είχε δώσει την άδεια στον Πέιο για την συγκρότηση ξεχωριστής μονάδας σλαβόφωνων.
Άλλωστε η παρακάτω επιστολή του προς παρτιζάνο συνεργάτη του ήταν αποκαλυπτική για τις προθέσεις του και τις πεποιθήσεις του:
"Βάλαμε τις βάσεις ενός παλλαϊκού μαχητικού συναγερμού στην Φλώρινα-Καστοριά (Αρβανιτάδων, Βλάχων, Προσφύγων, Μακεδόνων :o ), βρήκα τα πρόσωπα, έστησα το τάγμα, δώσαμε αέρα σε μια θλιμμένη περιφέρεια, σκεπτόμαστε δύο συντάγματα να γεμίσουμε (...)
Έχω απόλυτη πεποίθηση ότι το λιγότερο που μπορούσαμε να πετύχουμε ήταν να έχουμε κάνει όλους τους αντάρτες μας φιλομακεδόνες της μορφής του Φιλέλληνα του 1821 και πολλούς διαννοούμενους μας Βύρωνες της Μακεδονίας και όχι να έχουμε ένα ύποπτο σκοτάδι γύρω από αυτό το ζήτημα, και να εξακολοθούμε να μιλάμε για Βούλγαρους και Έλληνες. Και μάλιστα να διώκονται Μακεδόνες στην Θεσσαλονίκη γιατί ήταν γραμμένοι στην Βουλγαρική Λέσχη, αλλά δικοί μας όμως"


Σε διάστημα μικρότερο του ενός μηνός από την επίσημη σύστασή του, το τάγμα των σλαβόφωνων είχε διπλασιάσει την αρχική του δύναμη καθώς σε αυτό εντάσσονταν πάσης φύσεως εκτεθειμένοι και τυχοδιώκτες σλαβόφωνοι. Ο πυρήνας του τάγματος ήταν οι πρώην κομιτατζήδες αυτονομιστές του Πέιου και του Ηλία Δημάκη ή αλλιώς Γκότση (βουλγαρόφιλος κομμουνιστής, δηλωσίας επί Μεταξά, που επί Κατοχής ασπάστηκε και αυτός τον μακεδονικό αυτονομισμό), που γρήγορα ανέλαβε την διοίκηση της μονάδας.
Την στρατολογία ανέλαβε ο Μιχαλέας και στην μονάδα εντάσσονταν ως επί το πλείστον κομιτατζήδες. Ο ρόλος του Πέιου ήταν κομβικής σημασίας διότι είχε μεγάλη επιρροή στα σλαβόφωνα χωριά που είχαν φρουρές κομιτατζήδων. Εκτός από κομιτατζήδες, στο τάγμα εντάσσονταν και "φοιτητές" απ΄την Σόφια που είχαν σταλεί εκεί πιθανότατα με υποτροφία της Βουλγαρική Λέσχης Θεσσαλονίκης. Αρχές Οκτωβρίου του 1944, το τάγμα έφτασε να έχει πολύ μεγάλη αριθμητική δύναμη, πιθανότατα τετραψήφιο αριθμό ανδρών, αλλά δεν ανέπτυξε καμμία αντιστασιακή δράση.

Είναι προφανές ότι η ηγεσία του ΚΚΕ/ΕΑΜ/ΕΛΑΣ ήταν εξαιρετικά ανεκτική σε φαινόμενα τύπου Πέιου των οποίων ο ανθελληνισμός ήταν έκδηλος. Μπορεί να γνώριζαν το ποιόν του και να εξέφραζαν την ανησυχία τους γι'αυτόν και τους ομοίους του, αλλά του άφηναν μεγάλα περιθώρια ύπαρξης και δράσης. Σε άλλες περιπτώσεις, για πολύ πιο ασήμαντα παραπτώματα δεν δίσταζαν να προβούν σε εκτελέσεις. Προφανώς γι'αυτούς το δέλεαρ της προσέλκυσης των ανθέλληνων κομιτατζήδων ήταν τόσο έντονο που δεν δίστασαν να δώσουν συγχωροχάρτια και να εντάσσουν στις γραμμές τους προδότες όπως ο Ναούμ Πέιος.

Πηγή: "Λεηλασία φρονημάτων" του Ιωάννη Κολλιόπουλου
συνεχίζεται ...
… εις μικράς μεν ατυχίας ευρεθήσεται φίλος, εις μεγίστην δε και επιμένουσαν συμφοράν μηδείς σε πλανήση , φίλος ουκ έσται . ( Στρατηγικόν Κεκαυμένου )

Άβαταρ μέλους
Ζαποτέκος
Δημοσιεύσεις: 8928
Εγγραφή: 14 Ιαν 2019, 17:08

Re: Αποχαρακτηρισμένο έγγραφο CIA: 1950, σοβιετική υποστήριξη σε απόσχιση Μακεδονίας

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από Ζαποτέκος » 10 Μάιος 2021, 13:50

συνέχεια απ' το προηγούμενο

Πως εκδιώχθηκε από την Μακεδονία το Τάγμα του Γκότσε με πρωτοβουλία ενός αξιωματικού που είχε ενταχθεί στον ΕΛΑΣ
http://istoriakatoxis.blogspot.com/2012 ... st_23.html
SpoilerShow
Ένας από τους μεγαλύτερους μύθους που κυκλοφορεί από την φιλοεαμική ιστοριογραφία και ειδικά αυτή του ΚΚΕ, είναι αυτό της «σύγκρουσης του ΕΛΑΣ με το τάγμα των σλαβομακεδόνων(και όχι μόνο) αποσχιστών του Γκότσε». Ο μύθος του ΚΚΕ, λέει ότι ο ΕΛΑΣ υπό τις διαταγές του ΚΚΕ, εκδίωξε το αποσχιστικό Τάγμα του Γκότσε.
Είναι αλήθεια ή μήπως άνδρες του ΕΛΑΣ με δική τους πρωτοβουλία και όχι των προϊστάμενων και ελεγχόμενων από το ΚΚΕ ανώτερων κλιμακίων του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ, έδιωξαν το Σύνταγμα του Γκότσε;
Πληρέστερη και αυθεντική εξιστόρηση περιέχεται στην έκθεση του διοικητή του Αποσπάσματος Βίτσι/28ου συντάγματος, υπολοχαγού Παύλου Τσάμη, ο οποίος υπήρξε ο πρώτος που συγκρούσθηκε και αιχμαλώτισε μια διλοχία του Γκότσε, στις 6 Οκτωβρίου 1944. Σύμφωνα με την έκθεση αυτή(που δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά από τον Δρ Ευάγγελο Κωφό σε συνέδριο του 1984 στο Εθνικό ίδρυμα Ερευνών), στη διοίκηση του Αποσπάσματος είχαν περιέλθει βάσιμες πληροφορίες ότι ο Γκότσε είχε κινηθεί στην περιοχή Κορεστίων για να προκαλέσει γενική εξέγερση του σλαβόφωνου πληθυσμού. Χωρίς να περιμένει τις διαταγές των προϊσταμένων κλιμακίων, το Απόσπασμα κινήθηκε γρήγορα και επέτυχε να αιχμαλωτίσει αναίμακτα τη διλοχία. Ακολούθως όμως διατάχθηκε από τον ίδιο τον πολιτικό επίτροπο της IX μεραρχίας Ρ. Μιχαλέα — τον οποίο συνεπικουρούσε ο σλαβομακεδόνας εθνοσύμβουλος Κεραμιτζήεφ — να απελευθερώσει τους αιχμαλώτους, αλλά χωρίς να έχει και τη σύμφωνη γνώμη του μεράρχου Καλαμπαλίκη. Δυο μέρες αργότερα, έφθασε και η διαταγή του ΓΣ του ΕΛΑΣ, την οποία είχε προκαλέσει ο Καλαμπαλίκης(το πως περιγράφεται στην πηγή), για διάλυση του τάγματος, που φαίνεται ότι αριθμούσε γύρω στους 1000 - 1500 άνδρες διαφόρων εθνοτήτων.
Ας διαβάσουμε λοιπόν τα γεγονότα από τον άμεσα εμπλεκόμενο:…


ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΔΙΑ ΤΗΝ ΔΡΑΣΙΝ ΤΩΝ ΣΛΑΒΟΜΑΚΕΔΟΝΙΚΩΝ ΤΑΓΜΑΤΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΚΑΤΟΧΗΝ

Κατά Μάϊον 1944 περί τους 200 σλαβόφωνους αντάρτας υπό τον εκ Γάβρου Ναούμ Πέϊον εστασίασαν κατά του ΕΛΑΣ, με την δικαιολογίαν ότι δεν τους εδίδετο η έγκρισις να οργανώσουν καθαρώς Σλαβομακεδονικά τμήματα, εντός των κόλπων του ΕΛΑΣ.

Εις την ενέργειαν εκείνην υπεκινήθησαν προφανώς υπό των Γιουγκοσλάβων και συγκεκριμένως υπό του τμήματος συνδέσμου των Γιουγκοσλάβων παρτιζάνων μετά του ΕΛΑΣ. Το τμήμα εκείνο, δυνάμεως 20 περίπου ανδρών και γυναικών, περιόδευε συνεχώς στην περιοχή Κορεστίων και Καστανοχωρίων και εμμέσως προπαγάνδιζε υπέρ του Σλαβομακεδονικού κινήματος. Αρχηγός του Τμήματος ήταν ένας Σέρβος, ονόματι Ντεάν. Στο τμήμα περιλαμβάνονταν και αρκετές αντάρτισσες, οι οποίες τραγουδούσαν στα χωριά σλαβικά επαναστατικά τραγούδια. Προς ενθάρρυνσιν των Σλαβομακεδόνων ανταρτών, εις την ανάπτυξιν ιδιαιτέρων τμημάτων, είχε περιοδεύσει στην Πρέσπα και τα Κορέστια δύο φορές ο αντιπρόσωπος του Τίτο εις την περιοχήν της σερβικής Μακεδονίας μετέπειτα στρατηγός Βουκμάνοβιτς, με το ψευδώνυμο Τέμπο.

Εναντίον των στασιαστών του Πέϊου, οι οποίοι είχαν συγκεντρωθεί στο Μαλιμάδι, κινήθηκε τμήμα του ΕΛΑΣ υπό τον Γεώργιον Γιαννούλην, οπότε ούτοι αναγκάσθηκαν να καταφύγουν, μέσω Πρεσπών, εις το Γιουγκοσλαβικόν έδαφος. Δια την τακτοποίησιν της ανωμαλίας εκείνης απεστάλη εις σερβικήν Μακεδονίαν ο πολιτικός υπεύθυνος της IX Μεραρχίας του ΕΛΑΣ Ρένος, ο οποίος διεπραγματεύθη μετά της ηγεσίας των Γιουγκοσλάβων παρτιζάνων και τελικώς, συνεφωνήθησαν τα εξής:

1ον. Να επιτραπεί η επάνοδος εις την Ελλάδα των στασιαστών, άνευ ουδεμιάς κυρώσεως εναντίον των.
2ov. Όσοι εξ αυτών θα επιθυμούσαν να συνεχίσουν αγωνιζόμενοι ως αντάρται να ενταχθούν εις διάφορα τμήματα του ΕΛΑΣ.
3ον. Οι υπόλοιποι να θεωρηθούν απολυθέντες εκ των τάξεων του ΕΛΑΣ και να επανέλθουν εις τας εστίας των.

Από του Ιουνίου 1944 άρχισε η επιστροφή των στασιαστών, έχοντες όμως προφανώς σχετικάς οδηγίας από τους Γιουγκοσλάβους, ούτε εις άλλα τμήματα του ΕΛΑΣ ενετάχθησαν, ούτε εις τας εστίας των επέστρεφον, παρά παρέμειναν συγκεντρωμένοι κατά μεγάλας ομάδας και περιεφέροντο ανά τα Κορέστια, προπαγανδίζοντες εις τα χωριά.

Τόσον οι άρρενες, όσο και αι νεανίδες, που είχαν επιστρέψει από την Γιουγκοσλαβίαν, φορούσαν καινούργια ρούχα και αρβύλες, έφερον δε εις μεν το δίκωχο το κόκκινο αστέρι των Γιουγκοσλάβων παρτιζάνων εις δε την επάνω τσέπην του στήθους μικρή φωτογραφία του Τίτο. Επίσης φορούσαν όλοι κόκκινο μανδήλιο σαν περιλαίμιο. Τέλος ήσαν εφοδιασμένοι με καινούργια οπλοπολυβόλα Μπρεντ αγγλικά, προφανώς από εκείνα που οι Άγγλοι παραχωρούσαν αφειδώς εις τα παρτιζάνικα τμήματα του Τίτο.

Τον Ιούνιο του 1944 είχε αρχίσει η συγκρότησις του Σλαβομακεδονικού τάγματος του Ηλία Δημάκη, που έφερε το ψευδώνυμο Γκότσε Ντέλτσεφ. Στην αρχή αθορύβως στο Τάγμα του, που υπήγετο υπό το 28ον Σύνταγμα ΕΛΑΣ της IX Μεραρχίας, ενετάσσοντο σλαβόφωνοι κομμουνισταί ή προσκείμενοι προς τον Σλαβισμόν, υπήρχον όμως στη δύναμη του και αρκετοί Σλαβόφωνοι ελληνικής συνειδήσεως, καθώς και Βλαχόφωνοι και Ελληνόφωνοι. Δια να αποδείξει ο Γκότσε ότι ήταν πιστός εις την γραμμήν του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ δεν εδίστασε να προσβάλει εστίες των Αξονομακεδονικών τμημάτων της Οχράνας, που είχε δημιουργήσει ο Κάλτσεφ στην περιοχή Καστοριάς.

Αργότερα άρχισαν να εντάσσονται εις τας τάξεις του και αρκετοί από τους στασιαστάς του Πέϊου (Μαΐου 1944), καθώς και πρώην στελέχη της Οχράνα.
Κατ' αυτόν τον τρόπο η δύναμίς του υπερέβαινε τους 700, κατά διαστήματα δε απεστέλλοντο αποστολαί εις Γιουγκοσλαβίαν, δια τον εφοδιασμόν εις όπλα, ιματισμόν και τρόφιμα, από τας αποθήκας των Γιουγκοσλάβων παρτιζάνων.

Σημειωτέον ότι, μετά την αποστασίαν του Πέϊου, ο επί κεφαλής του Γιουγκοσλαβικού Τμήματος συνδέσμου Ντεάν αντεκατεστάθη υπό τίνος Σέρβου ονόματι Κότσκο, ο οποίος επηγγέλετο πρώτα τον τραγουδιστήν. Ο Κότσκο με την ομάδα περιεφέρετο από χωριό σε χωριό, ιδίως στα Κορέστια και εις ομιλία προς τους χωρικούς, προσπαθούσε να διευκρινίσει την θέσιν των Σλαβομακεδόνων εντός του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ. Η θέσις την οποία ελάμβανε ήτο ότι αγωνίζονται παρά το πλευρόν των Ελλήνων ανταρτών ως Σλαβομακεδόνες, αποτελούντες όμως τμήμα του ΕΛΑΣ. Δεν έλεγε φανερά, ούτε ότι είναι αναπόσπαστο μέρος του ελληνικού λαού, ούτε ότι αποτελούν κάτι το ξεχωριστό από την Ελλάδα.

Κατά το διάστημα του Σεπτεμβρίου 1944 το Τάγμα του Γκότσε ενισχύονταν συνεχώς εις προσωπικόν, σιωπηρώς δε το παρουσίαζαν ως ταξιαρχία. Την ονόμαζον μάλιστα Φλωρινο-Καστοριανή Σλαβομακεδονική Ταξιαρχία (Λέρινσκο - Κόστουρσκα Μπριγκάντα).

Σιγά-σιγά, εις το Τμήμα εκείνο, τα πάντα έπαιρναν σλαβικήν χροιάν. Οι περισσότεροι άνδρες ήσαν ενδεδυμένοι με στολές του βουλγαρικού στρατού, τις οποίες έπαιρναν από τους παρτιζάνους της σερβικής Μακεδονίας. Ο ιματισμός εκείνος προήρχετο από αποθήκες του βουλγαρικού στρατού, που είχαν περιέλθει εις χείρας των παρτιζάνων.

Οι στολές ήσαν καινούργιες, με καμάρι δε οι άνδρες του Γκότσε διατηρούσαν τα βουλγαρικά διακριτικά (επωμίδες, κουμπιά, στέμματα :lol: και κορδέλλες στο καπέλο κ.λ.π.). Επίσης τα τμήματα του Γκότσε χρησιμοποιούσαν βουλγαρικά στρατιωτικά παραγγέλματα, μιλούσαν το τοπικό ιδίωμα παραμορφωμένο με σερβικές λέξεις και μάθαιναν τις ώρες που αργούσαν σλαβική γραφή. Στις τάξεις του Γκότσε είχαν πλέον προσέλθει όλοι οι γνωστοί Οχρανίται της περιοχής Φλωρίνης και Καστοριάς και είχε αρχίσει αθρόα μετακίνησις ανταρτών, σλαβόφωνων προφανώς, από τα άλλα τμήματα του ΕΛΑΣ εις το Τάγμα του Γκότσε και ελληνοφώνων από το Τάγμα Γκότσε προς τα άλλα Τμήματα. Περί το τέλος του Σεπτεμβρίου 1944 το Τάγμα Γκότσε απετελείτο κατά τα 9/10 από σλαβόφωνους, η δύναμίς του είχε ανέλθει εις 800 περίπου, ο εξοπλισμός του ήταν πλήρης, απέφευγε δε συστηματικά να εμπλέκεται εις μάχην κατά των Γερμανών, έχοντος κατά νουν την διατήρησιν ανέπαφου της δυνάμεως δια τον διακανονισμόν των ζητημάτων μετά την αποχώρησιν των Γερμανών.

Ο Γκότσε είχε ως πολιτικόν σύμβουλον κυρίως τον εκ Δενδροχωρίου Κεραμιτζήεφ, ο οποίος είχε εκλεγεί και μέλος της ΠΕΕΑ, τας πράξεις του όμως καθοδηγούσαν και οι ευρισκόμενοι εις το Επιτελείον του πρώην Οχρανίται. Κατά τα τέλη Σεπτεμβρίου ο Γκότσε άρχισε να ζητά επιμόνως από την ηγεσίαν του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ την έγκρισιν να αναπτυχθεί εις Ταξιαρχίαν και να εντάσση αθρόως όσους εκ του πληθυσμού επιθυμούσαν άνευ περιορισμού, αποσκοπών προφανώς να εξοπλίσει όλους τους ομοϊδεάτας του, δια να επιβάλει λύσεις δια της δυνάμεως με την αποχώρησιν των Γερμανών. Ζητούσε επίσης να εξουσιοδοτηθεί όπως, με την αποχώρησιν των Γερμανών, την Καστορίαν και την Φλώριναν καταλάβουν αποκλειστικώς τμήματα του. Τα αυτά αιτήματα είχε προβάλει και το εις περιοχήν Αριδαίας συγκροτηθέν παρόμοιον Σλαβομακεδονικόν Τάγμα, υπό τινα Ούρδωφ. Ούτως είχε διαμορφωθεί η κατάστασις, όταν κατά τας αρχάς Οκτωβρίου 1944, ο Γκότσε επανεστάτησε κατά του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ κηρύξας την αυτονομίαν της Μακεδονίας. Τα γεγονότα εξελίχθησαν ως ακολούθως:

Την 5ην Οκτωβρίου του 1944 περιήλθεν εις χείρας ενός βαθμοφόρου του Αποσπάσματος Βίτσιου, που δρούσε κατά την περίοδον εκείνη στην περιοχή Ακρίτα-Πισοδερίου-Πρεσπών, επιστολή από το περιεχόμενο της οποίας συνήγετο το συμπέρασμα ότι το Σλαβομακεδονικό Τάγμα του Γκότσε, ευρισκόμενον στα Κορέστια (Τρίβουνο-Μακροχώρι-Χαλάρα), επρόκειτο να στασιάσει, κηρύσσον την αυτονομίαν της Μακεδονίας, διετάσσετο δε μία διλοχία του Τάγματος, δυνάμεως 200 περίπου ανδρών, η οποία ευρίσκετο εις την περιοχήν Σφήκας, όπως το ταχύτερον ενωθεί μετά της υπολοίπου δυνάμεως εις Κορέστια. Η επιστολή απεστάλη επειγόντως εις τον διοικητήν του Αποσπάσματος Βίτσιου, μόνιμον υπολοχαγόν Παύλον Τσάμην, έχοντα την ημέραν εκείνην τον σταθμόν Διοικήσεως του εις 'Αγιον Γερμανόν Πρεσπών.

Ο αξιωματικός ούτος, μόλις έλαβε γνώσιν του περιεχομένου της επιστολής, χωρίς να έχει σχετικήν τινα οδηγίαν, εθεσεν εις συναγερμόν ολόκληρον την δύναμίν του η οποία ευρίσκετο εις την περιοχήν Πρεσπών, ήτοι τρεις λόχους τυφεκιοφόρων και την πολυβολαρχίαν, συνολικής δυνάμεως 500 περίπου ανδρών (εις Λόχος παρέμενεν εις περιοχήν Ακρίτα (Μπουφίου) ως ασφάλεια του εκεί κλιμακίου της βρεταννικής στρατιωτικής αποστολής) και εντός της νυκτός εκινήθη προς Σφήκα, δια να εξουδετερώσει την εκεί Διλοχίαν του Σλαβομακεδονικού Τάγματος. Πρόθεσις του Αποσπάσματος Βίτσιου ήτο η εν συνεχεία κίνησις προς Κορέστια και εξουδετέρωσις και της υπολοίπου δυνάμεως του Γκότσε.

Η κινηθείσα δύναμις ευρέθη με το πρώτον φως της 6ης Οκτωβρίου 1944 εις την περιοχήν Σφήκας και καθ' όν χρόνον τα τμήματα εκινούντο εκ διαφόρων κατευθύνσεων, δια να εγκλωβίσουν την διλοχίαν, ο Διοικητής του Αποσπάσματος, συνοδευόμενος υπό αριθμού βαθμοφόρων και μιας μικρός δυνάμεως ασφαλείας, εισήλθεν εντός του χωρίου Σφήκα.

Ο αιφνιδιασμός της Διλοχίας υπήρξε πλήρης. Ο διοικητής του Αποσπάσματος προσεπάθησεν εν αρχή να παραπλανήσει τον διοικητήν της Διλοχίας, ονόματι Βασίλειον Μακρήν, καταγόμενον εκ Κρυσταλλοπηγής, παρουσιάζων εις αυτόν πλαστήν Διαταγήν του 28ου Συντάγματος, υπό το οποίον διοικητικώς υπήγετο και το Σλαβομακεδονικόν Τάγμα του Γκότσε, συμφώνως προς την οποίαν η Διλοχία ετίθετο υπό την τακτικήν διοίκησιν του Αποσπάσματος, δια κοινήν ενέργειαν εναντίον γερμανικών φαλαγγών, κινουμένων επί των αρτηριών Κορυτσάς - Φλωρίνης και Ρέσνας -Πρεσπών - Φλωρίνης.

Ο διοικητής της Διλοχίας, ισχυριζόμενος ότι είχε λάβει διαφορετικήν διαταγήν παρά του Τάγματος του, ηρνείτο να συμμορφωθεί προς την πλαστήν διαταγήν και να πορευθεί προς 'Αγιον Γερμανόν - Ακρίταν, όπως διέτασσε ο διοικητής του Αποσπάσματος.

Σημειωτέον ότι τας πρωϊνάς ώρας της 6ης Οκτωβρίου, είχε συλληφθεί μία ανεξάρτητος Διμοιρία του Γκότσε, η οποία ευρίσκετο εις το χωρίον Οξυά Πρεσπών και αφοπλισθείσα, είχε σταλεί υπό συνοδείαν εις 'Αγιον Γερμανόν και είχε εγκλεισθεί εις το Δημοτικόν Σχολείον του χωριού.

Προ της πιέσεως εκ μέρους του διοικητού του Αποσπάσματος, ο Μακρής εζήτησε μικράν προθεσμίαν, δια να συσκεφθεί μετά των βαθμοφόρων του. Επειδή δεν είχε ληφθεί εισέτι αναφορά περί της ολοκληρωτικής κυκλώσεως της Διλοχίας εκ μέρους τμημάτων του Αποσπάσματος, τα οποία συνεπλήρουν την κύκλωσιν υπό τας διαταγάς του Υποδιοικητού του Αποσπάσματος εφέδρου ανθυπολοχαγού Παναγιώτου, παρεσχέθη η αιτουμένη προθεσμία, του διοικητού του Αποσπάσματος μετά της συνοδείας του αποσυρθέντος εις κατάλληλον οίκημα, προς αποφυγήν ενδεχομένης ενόπλου προσβολής του υπό της Διλοχίας. Μετά παρέλευσιν αρκετής ώρας, ο διοικητής της Διλοχίας προσήλθεν εις το οίκημα όπου είχεν αποσυρθεί ο διοικητής του Αποσπάσματος και ανέφερεν ότι είχε ληφθεί απόφασις να σταλεί έκτακτος αγγελιοφόρος εις Κορέστια, δια να συμβουλευθεί επί του πρακτέου τον διοικητήν του Τάγματος του Γκότσε.

Καθ' ον χρόνον είχεν αρχίσει έντονος συζήτησις, του διοικητού του αποσπάσματος επιμένοντος όπως η Διλοχία συμμορφωθεί και πορευθεί αμέσως προς 'Αγιον Γερμανόν, με την πρόθεσιν να αφοπλισθεί και εκείνη, όπως η ανεξάρτητος Διμοιρία, παρουσιάσθη σύνδεσμος, αποσταλείς υπό του Υποδιοικητού του Αποσπάσματος, ο οποίος συμφώνως προς υπάρχουσαν εκ των προτέρων συνεννόησιν ανέφερεν ότι «όλα είναι εν τάξει». Εκείνο εσήμαινε ότι η κύκλωσις είχεν ολοκληρωθεί. Σχεδόν ταυτοχρόνως κατέφθασεν αγγελιοφόρος της Διλοχίας, ο οποίος ασθμαίνων και τελών εν ταραχή, εζήτησε εις την σλαβικήν να ομιλήσει ιδιαιτέρως προς τον διοικητήν του Μακρή.

Προφανώς τον επληροφόρησεν ότι η Διλοχία είχε κυκλωθεί, διότι επιστρέψας ο Μακρής εις το δωμάτιον, όπου ευρίσκετο ο διοικητής του Αποσπάσματος Βίτσιου, μετά της ακολουθίας του, κάτωχρος και τρέμων, αποταθείς προς τούτον είπεν:

«Μα τι! Θα έχωμε δυναμικές λύσεις τώρα;». :lol:

Η απάντησις του υπολοχαγού Τσάμη ήτο σαφέστατη: «Αν δεν υπακούσετε, θα αναγκασθήτε δια της βίας να ακολουθήσετε προς 'Αγιον Γερμανόν».

Ο Μακρής εζήτησεν εκ νέου μικράν προθεσμίαν δια να συσκεφθεί μετά των επιτελών του. Κατά το διάστημα που μεσολάβησε, άνδρες τινές της Διλοχίας προσήλθον προς τον διοικητήν του Αποσπάσματος και εμπιστευτικούς του είπον ότι εις την δύναμιν της Διλοχίας περιλαμβάνονται και μερικοί μη σλαβόφωνοι καθώς και ελληνικής συνειδήσεως σλαβόφωνοι, οι οποίοι είναι αποφασισμένοι, αν παραστή ανάγκη, να πλήξουν την Διλοχίαν εκ των ένδον.

Επίσης παρέσχον την πληροφορίαν ότι η Διλοχία Μακρή είχεν επικοινωνήσει κατά την διάρκειαν της νυχτός με το Τάγμα τους και ότι είχε λάβει την εντολή να κινηθεί κατά την επομένην νύκτα της 6/7 Οκτωβρίου προς Κορέστια και να συνενωθεί με την κυρίαν δύναμιν.

Τέλος επληροφόρησαν τον διοικητήν του Αποσπάσματος ότι ο Γκότσε είχε κηρύξει εις τα Κορέστια την αυτονόμησιν της Μακεδονίας,, ότι είχε κηρύξει επίσης γενικήν επιστράτευσιν και η δύναμίς του είχε ανέλθει εις 2000 περίπου ενόπλους, ότι είχε προβεί εις την επίταξιν κτηνών και τροφίμων και ότι, εάν δεν εγίνοντο δεκτά τα αιτήματα του προς πλήρη ανεξαρτησίαν των Σλαβομακεδόνων, θα έφθανε εις ένοπλον ρήξιν με το ΕΑΜ/ΕΛΑΣ.

Η προθεσμία δια την σύσκεψιν είχε παρέλθει και ως εκ τούτου ο διοικητής του Αποσπάσματος Βίτσιου, αντιλαμβανόμενος ότι επίτηδες εχρονοτρίβουν δια να λάβουν ενδεχομένως νέας οδηγίας παρά του Γκότσε ή ενίσχυσιν, δι' αγγελιοφόρου, έταξεν ημίωρον παράτασιν της προθεσμίας, κατόπιν της οποίας όφειλεν η Διλοχία να συγκεντρωθεί εις την πλατείαν του χωριού Σφήκα, άλλως θα εξηναγκάζετο εις τούτο δια της βίας.

Με την εκπνοήν της νέας προθεσμίας, ο διοικητής της Διλοχίας ειδοποίησεν ότι έδωκεν ήδη εντολήν όπως τα τμήματα του αποσυρθούν εκ των πέριξ και εγγύς του χωρίου υψωμάτων όπου ήσαν εγκατεστημένα και συγκεντρωθούν εις την πλατείαν του χωρίου.

Πράγματι, μετ' ολίγον ήρχισαν να κατέρχωνται εκ των υψωμάτων τα πρώτα τμήματα εν πλήρει σιγή. Οι οπλίται ήσαν κατηφείς, οι δε βαθμοφόροι χαμηλοφώνως και με βραχέα παραγγέλματα τα κατηύθυναν εις τον χώρον συγκεντρώσεως.

Καθ' ον χρόνον συνεχίζετο η συγκέντρωσις από τα νοτιοδυτικά δασωμένα υψώματα, ακούσθηκαν τυφεκιοβολισμοί και ριπαί πολυβόλων, τα οποία έπαυσαν μετ' ολίγων λεπτών της ώρας. Αγγελιοφόρος ο οποίος κατέφθασεν μετ' ολίγον ανέφερεν ότι ένα τμήμα της Διλοχίας, μη συμμορφούμενον προς την εντολήν όπως κατέλθη εντός του χωρίου επεχείρησε να διαφύγει και ως εκ τούτου το εγγύς τμήμα του Αποσπάσματος ηναγκάσθη να κάνει χρήσιν των όπλων, με αποτέλεσμα να τραυματισθούν μερικοί εκ των ανδρών της Διλοχίας και ορισμένοι να διαφύγουν εντός της δασώδους περιοχής.

Το συμβάν αυτό επέτεινεν ακόμη περισσότερον την κατήφειαν των ανδρών της Διλοχίας, ο δε διοικητής αυτής υπέβαλε σχετικό παράπονο προς τον Διοικητήν του Αποσπάσματος, ο οποίος του κατέστησε σαφές ότι δεν θα εδίσταζε να κάνει χρήσιν των όπλων, αν δεν συνεμορφώνετο η Διλοχία πλήρως προς τας διαταγάς του.

Η συγκέντρωσις συνεχίζετο με βραδύν ρυθμόν και η ώρα παρήρχετο. Ήδη επλησίαζεν η εσπέρα και ως εκ τούτου, κατόπιν συσκέψεως των αξιωματικών του Αποσπάσματος, απεφασίσθη να περιορισθούν οι άνδρες της Διλοχίας εις ωρισμένα οικήματα, περί το κέντρον του χωρίου και να οδηγηθούν κατ' ευθείαν προς Ακρίταν την επομένην, όπερ και εγένετο. Κατά την νύχτα της 6/7 Οκτωβρίου ο διοικητής του Αποσπάσματος κατήλθεν προς διανυκτέρευσιν εις φιλικήν οικογένειαν του εγγύς χωρίου Οξυά, συμπτωματικώς δε διέφυγεν δολοφονίαν εκ μέρους διαφυγόντων ανδρών της Διλοχίας Μακρή.

Την επομένην, 7ην Οκτωβρίου 1944, η Διλοχία Μακρή ωδηγήθη υπό συνοδείαν εκ μέρους της δυνάμεως του Αποσπάσματος εκ Σφήκας προς 'Αγιον Γερμανόν. Προ της εκκινήσεως εκ Σφήκας, κατέφθασε εις το χωρίον απεσταλμένος εκ μέρους του Καπετάνιου του Αποσπάσματος Βίτσιου Γιαννούλη, ο οποίος συνήθως απουσίαζεν από το Τμήμα, ασχολούμενος με ζητήματα πολιτικής φύσεως, κινούμενος μεταξύ Βίτσιου και Πενταλόφου, όπου η έδρα της IX Μεραρχίας, ο οποίος εκόμισε σημείωμα τούτου απευθυνόμενον προς τον διοικητήν του Αποσπάσματος Βίτσιου υπολοχαγόν Τσάμη και με το οποίον τον επληροφόρει ότι εις τα προϊστάμενα κλιμάκια είχαν όλοι αναστατωθεί από το κτύπημα των Σλαβομακεδόνων υπό του Αποσπάσματος, και ότι εις τας ενεργείας του έπρεπε να είναι πολύ προσεκτικός, διότι ουδείς λαμβάνει σαφή θέσιν και διότι ωρισμένοι ζητούσαν «την κεφαλή του επί πινάκι».

Κατά την πορείαν προς 'Αγιον Γερμανόν προηγείτο Λόχος του Αποσπάσματος, ηκολούθει η Διλοχία των Σλαβομακεδόνων και έποντο οι άλλοι δύο Λόχοι και η πολυβολαρχία του Αποσπάσματος. Επίσης, εκατέρωθεν της Διλοχίας, κατά διαστήματα επορεύοντο άνδρες του Αποσπάσματος, οπλισμένοι με αυτόματα, δια να προληφθεί πάσα απόπειρα διαφυγής μεμονωμένων ανδρών αυτής.

Περί την 10.00 ώραν της 7ης Οκτωβρίου και όταν η φάλαγξ ευρίσκετο εν πορεία προς 'Αγιον Γερμανόν, εκ της κατευθύνσεως Πρεβόλι, ενεφανίσθη δεκαμελής περίπου ομάς ενόπλων ανδρών, η οποία εζήτησε να ιδεί τον διοικητή του Αποσπάσματος, όστις εκινείτο έφιππος περί την ουράν της όλης φάλαγγος. Επί κεφαλής της ομάδος ήτο ο πολιτικός της IX Μεραρχίας Ρένος, μεταξύ δε των ανδρών ο εκ Γάβρου πολιτικός των Σλαβομακεδόνων και μέλος της ΠΕΕΑ Κεραμιτζήεφ και εις Γιουγκοσλάβος στρατιωτικός.

Μόλις ο διοικητής του Αποσπάσματος έφθασε εις το σημείον της οδού όπου ευρίσκετο η ομάς και προτού αφιππεύσει, εδέχθη επίθεσιν εκ μέρους του Κεραμιτζήεφ, ο οποίος έις έντονον ύφος, του επέσεισε την απειλήν ότι «θα δώση λόγον που σκότωσε τα παιδιά», εννοών του Σλαβομακεδόνες του Γκότσε.

Οργισθείς εκ της τοιαύτης συμπεριφοράς ο διοικητής του Αποσπάσματος, χωρίς εισέτι να αφιππεύσει, του απήντησε ότι «δεν σκότωσαν πολλούς, διότι δεν χρειάσθηκε, αν όμως χρειαζόταν θα τους σκότωνε όλους». Εν συνεχεία του ετόνισε ότι δεν είχε μαζί του καμιά κουβέντα και αφιππεύσας, επλησίασεν τον πολιτικόν της Μεραρχίας. Εκείνος παρέσυρε τον Διοικητήν παράμερα και τον ηρώτησε τι ακριβώς είχε συμβεί. Ο Διοικητής του εξιστόρισε εν συντομία τα συμβάντα και τον επληροφόρησεν επί της προθέσεως του να οδηγήσει την Διλοχίαν εις 'Αγιον Γερμανόν - Ακρίταν, να την αφοπλίσει και εν συνεχεία να στραφεί προς Κορέστια, δια να προσβάλει την υπόλοιπον δύναμιν του Γκότσε, έχων αποκλεισμένην την προς Γιουγκοσλαβίαν οδόν διαφυγής δια Πρεσπών. Έλαβε χώραν τότε ζωηρά συζήτησις μεταξύ των δύο ανδρών, του μεν πολιτικού επιμένοντος ότι έπρεπε να αφεθεί ελευθέρα η Διλοχία, καθώς και η ήδη εις Άγιον Γερμανόν αφοπλισμένη Διμοιρία του Γκότσε, του δε Διοικητού προσπαθούντος να του επισημάνει τον μέγιστον κίνδυνον ο οποίος ανέκυπτε δια την Μακεδονίαν εκ του στασιαστικού κινήματος του Γκότσε. Τελικώς ο πολιτικός έθεσε θέμα υπακοής προς διαταγήν της Μεραρχίας και ανέλαβεν πάσαν ευθύνην περαιτέρω χειρισμού του όλου ζητήματος. Κατόπιν τούτου η αιχμαλωτισμένη Διλοχία του Γκότσε αφέθη ελευθέρα, όταν η φάλαγξ ευρίσκετο πέραν του χωρίου Καρυές, το δε Απόσπασμα συνέχισε την πορεία προς Άγιον Γερμανόν.

Ενώ η φάλαγξ επλησίαζεν εις Άγιον Γερμανόν, ελήφθη διαταγή του 28ου Συντάγματος, ούτινος διοικητής ήτο ο μόνιμος αντισυνταγματάρχης Τζανάτος και εις τον οποίον υπήγετο διοικητικώς και το Απόσπασμα Βίτσιου, όπως το Απόσπασμα κινηθή εσπευσμένως προς περιοχήν Φλάμπουρου, διότι κινδύνευε η διοίκησις του Συντάγματος να προσβληθή από τα επαναστατήσαντα Σλαβομακεδονικά τμήματα.

Κατόπιν τούτων: τα γεγονότα εξελίχθησαν ως ακολούθως:

Το Απόσπασμα Βίτσιου, αφού άφησε μίαν μικράν φρουράν εις Άγιον Γερμανόν δια την φρούρησιν των αφοπλισμένων Σλαβομακεδόνων και μίαν Διμοιρίαν μετά πολυβόλων επί του υψώματος Αγίου Ιωάννου Λαιμού, δια την αποκοπήν της επικοινωνίας μετά της Γιουγκοσλαβίας, εν συνεργασία μετά του εις Λαιμόν εφεδρικού λόχου του ΕΛΑΣ δια της υπολοίπου δυνάμεως συνέχισε την κίνησίν του προς Μπούφι - Άνω Κλεινάς, όπου έφθασε τας βραδυνάς ώρας της 7ης Οκτωβρίου. Μετά 3ωρον περίπου ανάπαυσιν τη νύκτα της 7/8 Οκτωβρίου συνέχισε την πορείαν του δια μέσου της πεδιάδος Φλωρίνης (Άνω Κλειναί - Καληνίκη - Αρμενοχώρι) και τας πρωϊνάς ώρας της 9ης Οκτωβρίου έφθασεν εις Πέρασμα. Εκείθεν, κατόπιν νεωτέρας εντολής, κατηυθύνθη εις Κάτω Υδρούσαν, όπου, τας απογευματινάς ώρας έλαβε εντολήν να κινηθεί εις την κατεύθυνσιν Κάτω Υδρούσα -Πολυπόταμος - Μακροχώρι, προκειμένου να προσβάλει τα στασιάσαντα τμήματα του Γκότσε. Ταυτοχρόνως παρείχετο η πληροφορία ότι τμήματα του 27ου Συντάγματος, υπό τον μόνιμον λοχαγόν Καρατάσιον εκινούντο από νότου προς Κορέστια, με την αυτήν αποστολήν. Η απόφασις της ηγεσίας του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ δια την δια των όπλων προσβολήν των Σλαβομακεδόνων του Γκότσε ελήφθη πολύ αργά. Είχε χαθεί η ευκαιρία να εξοντωθούν μέχρις ενός, εάν δεν εμποδίζετο εις την απόφασίν του το Απόσπασμα Βίτσιου, το οποίον εκράτει αποκεκομμένην την οδόν υποχωρήσεως των στασιαστών προς Γιουγκοσλαβίαν από της 6ης Οκτωβρίου.

Οι στασιασταί θα ετίθεντο μεταξύ δύο πυρών, ενώ τώρα θα ελάμβανεν χώραν απλή απώθησις τούτων προς Γιουγκοσλαβίαν, όπως και έγινεν.

Μετά την εκ Πρεσπών αναχώρησιν του Αποσπάσματος Βίτσιου, κατόπιν εντολής του πολιτικού της IX Μεραρχίας Ρένου, οι αφοπλισθέντες Σλαβομακεδόνες του Γκότσε αφέθησαν ελεύθεροι και εντός της νυκτός 7/8 Οκτωβρίου συνενώθησαν μετά των εις Κορέστια δυνάμεων του Γκότσε.


Η εις Πρέσπαν αφεθείσα δύναμις του Αποσπάσματος διετάχθη επίσης να κινηθεί προς Ακρίταν και να συνενωθεί μετά του Αποσπάσματος. Τοιουτοτρόπως παρέμεινε τελείως ελευθέρα η δίοδος Πρεσπών.

Τα τμήματα του Αποσπάσματος Βίτσιου και του 27ου Συντάγματος κινηθέντα την 10η Οκτωβρίου προς Κορέστια δεν συνήντησαν παρά ελαφρά τμήματα οπισθοφυλακών του Γκότσε, ο οποίος, άμα τη πληροφορία ότι κινούνται εναντίον του δυνάμεις υπεχώρησεν προς Πρέσπαν και εκείθεν δια Δουμπιάνης-Λουμπόϊνο εισήλθεν εις το Γιουγκοσλαβικό έδαφος. Το Απόσπασμα Βίτσιου έδωσε μάχη με τα τελευταίαα τμήματα του Γκότσε εις περιοχήν Γάβρου, κατά την οποίαν και ετραυματίσθη εις εκ των ανδρών του. Επίσης τμήματα του 27ου Συντάγματος συνεπλάκησαν με τμήματα οπισθοφυλακής του Γκότσε εις περιοχήν Βατοχωρίου -Κρυσταλλοπηγής, κατά την οποίαν εφονεύθη ο εις το 27 Σύνταγμα υπηρετών μόνιμος Επιλοχίας Εμμ. Δατσέρης.

Τα στασιάσαντα τμήματα του Γκότσε, δυνάμεως 2.000 περίπου μεταφέρθησαν εν τάχει εκ σερβικής Πρέσπας εις τον Τομέα Μοναστηρίου και επεχείρησαν να εισχωρήσουν εντός του ελληνικού εδάφους από την κατεύθυνσιν Αγίας Παρασκευής και Εθνικού.

Εν τω μεταξύ όμως τμήματα του 27 Συντάγματος εφρούρουν το τμήμα της μεθορίου Πρεσπών και τοιαύτα του Αποσπάσματος Βίτσιου το τμήμα από Ακρίτα μέχρις Αγίας Παρασκευής. Εν τη προσπάθεια των όθεν όπως εισβάλλουν εις τον τομέα Εθνικού - Παρωρίου, συνήντησαν την αντίστασιν των τμημάτων του Αποσπάσματος κατά την συναφθείσαν δε μάχην περί τα μέσα Οκτωβρίου εις τα υψώματα Εθνικού, υπέστησαν σοβαρές απώλειες και ηναγκάσθησαν να συμπτυχθούν εντός του Γιουγκοσλαβικού εδάφους.

Ολίγας ημέρας βραδύτερον, τμήματα του Γκότσε, εισέβαλον κατά την διάρκειαν της νυκτός εις το χωρίον Πολυπλάτανος και ήρπασαν σημαντικήν ποσότητα σιτηρών εκ των εκεί αποθηκών.

Η κατάστασις αυτή συνεχίσθηκε μέχρι της αποχωρήσεως και της τελευταίας δυνάμεως των Γερμανών εξ Ελλάδος την 1ην Νοεμβρίου του 1944, οπότε, το μεν 27 Σύνταγμα επήνδρωσε την ελληνογιουγκοσλαβικήν μεθόριον από λίμνης Πρεσπών μέχρις Εθνικού, το δε Απόσπασμα Βίτσιου, από Αγίας Παρασκευής μέχρι Μεσοχωρίου.

Τα γιουγκοσλαβικά φυλάκια, μέχρι περίπου του τέλους του 1944, ήσαν επηνδρωμένα με τμήματα του Γκότσε, βραδύτερον δε αντικατεστάθηκαν με τμήματα Σέρβων παρτιζάνων.

Υπολοχαγός Παύλος Τσάμης Διοικητής
Αποσπάσματος Βίτσι 28ου Συντάγματος ΕΛΑΣ


ΠΗΓΗ: Ευάγγελος Κωφός, Η Βαλκανική διάσταση του Μακεδονικού Ζητήματος στα χρόνια της κατοχής και στην αντίσταση, Δωδώνη, 1989, σελ 57-65. Η έκθεση βρίσκεται στο αρχείο του Δρ Κωφού. Επίσης, ευχαριστώ τον Δρ Κωφό για την άδεια δημοσίευσης του παρόντος ιστορικού αρχείου.
Πηγή: http://akritas-history-of-makedonia.blo ... st_04.html
… εις μικράς μεν ατυχίας ευρεθήσεται φίλος, εις μεγίστην δε και επιμένουσαν συμφοράν μηδείς σε πλανήση , φίλος ουκ έσται . ( Στρατηγικόν Κεκαυμένου )

Άβαταρ μέλους
Ζαποτέκος
Δημοσιεύσεις: 8928
Εγγραφή: 14 Ιαν 2019, 17:08

Re: Αποχαρακτηρισμένο έγγραφο CIA: 1950, σοβιετική υποστήριξη σε απόσχιση Μακεδονίας

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από Ζαποτέκος » 27 Σεπ 2021, 16:27

Ο Στάλιν και οι Έλληνες
Εφημερίδα Ακρόπολις 9/1/1949 ( νεότερη ανατύπωση ) :

Εικόνα
… εις μικράς μεν ατυχίας ευρεθήσεται φίλος, εις μεγίστην δε και επιμένουσαν συμφοράν μηδείς σε πλανήση , φίλος ουκ έσται . ( Στρατηγικόν Κεκαυμένου )

Άβαταρ μέλους
Ζαποτέκος
Δημοσιεύσεις: 8928
Εγγραφή: 14 Ιαν 2019, 17:08

Re: Αποχαρακτηρισμένο έγγραφο CIA: 1950, σοβιετική υποστήριξη σε απόσχιση Μακεδονίας

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από Ζαποτέκος » 30 Σεπ 2021, 23:15

Ελληνικός εμφύλιος. Οι Σοβιετικοί μιλούν για "μακεδονική εθνότητα" , άσχημες σχέσεις της Ελλάδας με την Αλβανία και την Βουλγαρία , ξένες επεμβάσεις στην Ελλάδα , ελλαδικές κυβερνητικές αντιδημοκρατικές δυνάμεις κ.λπ.

Εμπρός 30/10/1948 :
Εικόνα
Εικόνα
Εικόνα
Εικόνα
Εικόνα
( Με αριστερό κλικ μεγαλώνει )
Εικόνα
… εις μικράς μεν ατυχίας ευρεθήσεται φίλος, εις μεγίστην δε και επιμένουσαν συμφοράν μηδείς σε πλανήση , φίλος ουκ έσται . ( Στρατηγικόν Κεκαυμένου )


Απάντηση


  • Παραπλήσια Θέματα
    Απαντήσεις
    Προβολές
    Τελευταία δημοσίευση

Επιστροφή στο “Ιστορία”

Phorum.com.gr : Αποποίηση Ευθυνών