Θεωρίες στα όρια της ψευδοεπιστήμης

[Jimmy81]

Εδώ γράφουμε για θεωρίες ή γενικότερα για υποθέσεις, ιδέες και διαδικασίες που δεν γίνονται αποδεκτές από την πλειοψηφία της επιστημονικής κοινότητας, ωστόσο διαθέτουν ένα μίνιμουμ «σοβαρότητας» και «λογικοφάνειας» έτσι ώστε να είναι συζητήσιμο αν πρέπει να θεωρηθούν ψευδοεπιστημονικές. Δεν μιλάμε δηλαδή για παρανοϊκές ιδέες τύπου «Αρχαίοι Αστροναύτες Εκπολιτιστές», «Δημιουργισμός», «Αστρολογία» κλπ που κατατάσσονται αυτόματα στις ψευδοεπιστήμες αλλά για πιο στέρεες ιδέες που τείνουν προς την ψευδοεπιστήμη αλλά διστάζουμε να τις κατατάξουμε σε αυτές, ίσως επειδή πιστεύουμε ότι μπορεί κάτι να έχουν ακόμα να πουν…

Βέβαια είναι συζητήσιμο αν υπάρχει κιόλας αυτός ο «ενδιάμεσος» χώρος μεταξύ επιστήμης και ψευδοεπιστήμης αφού μια θεωρία θα δουλεύει στην πράξη και θα είναι έγκυρη ή δεν θα δουλεύει και θα πρέπει να απορριφθεί όσο λογικοφανής κι αν είναι.

[Jimmy81]

Ας ξεκινήσω με δύο περιπτώσεις που μου φαίνονται χαρακτηριστικές:

1) Υπόθεση του υδρόβιου πιθήκου


Είναι μια από τις πιο extreme υποθέσεις στην εξέλιξη του ανθρώπινου είδους. Υποθέτει ότι ο πρόγονος του σύγχρονου ανθρώπου κάποια στιγμή προσαρμόστηκε σε ένα αρκετά υδάτινο περιβάλλον. Προσπαθεί να εξηγήσει μια σειρά ανθρώπινων χαρακτηριστικών ως αποτέλεσμα προσαρμογής σε ημι-υδρόβιο στιλ ζωής. Για παράδειγμα παραλληλίζει την απώλεια του τριχωτού του σώματος με την απώλεια τριχώματος στις φάλαινες και στους ιπποπόταμούς - άλλα δύο θηλαστικά που έχουν προσαρμοστεί σε υδάτινα περιβάλλοντα. Εξηγεί τα δάκρυα και τον ιδρώτα με τα οποία αποβάλλουμε αλάτι ως συνέπεια της συχνής διαβίωσης του προγόνου μας σε θαλάσσιο περιβάλλον όπου προσλάμβανε πολύ αλάτι, αναδεικνύει τo «καταδυτικό αντανακλαστικό» του ανθρώπου που απαντά ακόμα και σε βρέφη ως επιχείρημα του ημι-υδρόβιου παρελθόντος μας ενώ θεωρεί τη δίποδη βάδιση ως βοηθητική προσαρμογή του βαδίσματος στο νερό. Την εφεύρεση εργαλείων την αιτιολογεί από την ανάγκη του ανθρώπου να ανοίγει με πέτρες το κέλυφος υδρόβιων οργανισμών προς βρώση. Ακόμα και την εμφάνιση συνδακτυλίας (1 στις 3000 γεννήσεις) την συνδέει με το υποτιθέμενο ημι-υδρόβιο παρελθόν του ανθρώπου (τα ενωμένα δάχτυλα θα τον βοηθούσαν στο κολύμπι). Λέει πολλά ακόμα αυτή η υπόθεση αλλά ας μείνω σε αυτά.

Παρότι τα παραπάνω φαίνεται να έχουν μια λογική συνάφεια, δίνονται δηλαδή εξηγήσεις μέσα από λογικοφανείς ερμηνείες δεδομένων του πραγματικού κόσμου και δεν επινοούνται πρόσθετοι, μη ελέγξιμοι παράγοντες (π.χ. υπερφυσικά όντα, εξωγήινοι κλπ) , η θεωρία απορρίπτεται καθώς δεν είναι συμβατή με το αρχείο των απολιθωμάτων ενώ τα χαρακτηριστικά που προσπαθεί να εξηγήσει, εξηγούνται καλύτερα από την παραδοσιακή θεωρία τη ανθρώπινης εξέλιξης. Επίσης, ένα λογικό επιχείρημα δεν αποτελεί απαραίτητα επιστημονικό στοιχείο από μόνο του.


2) Ανιχνευτής ψεύδους (πολύγραφος)



Πρόκειται για την διαδικασία κατά την οποία ένας ύποπτος εξετάζεται από αστυνομικό ή ψυχολόγο της αστυνομίας μέσω ερωτήσεων και του γνωστού μηχανήματος που έχουμε δει σε ταινίες και σειρές με το οποίο είναι συνδεδεμένος ο εξεταζόμενος. Υποτίθεται ότι μια ψευδής απάντηση μπορεί να συνδεθεί με αντιδράσεις του ανθρώπινου οργανισμού όπως ο καρδιακός παλμός, η πίεση του αίματος, ο ρυθμός αναπνοής, η εφίδρωση, και η ηλεκτροδερμική δραστηριότητα.

Ενώ η ιδέα πίσω από την διαδικασία ακούγεται σοβαρή αφού είναι όντως πιθανό να ιδρώσουμε ή να αυξηθεί ο καρδιακός παλμός μας όταν προσπαθούμε να καλύψουμε μια κατάσταση με ψέματα, δεν θεωρείται αξιόπιστη μέθοδος από μεγάλες επιστημονικές ενώσεις και κοινότητες. Μπορεί δηλαδή ο εξεταζόμενος να εμφανίσει "σημάδια" ψεύδους απλά και μόνο επειδή η ίδια διαδικασία είναι στρεσογόνα. Επιπλέον έχουν επισημανθεί τεχνικές με τις οποίες ο εξεταζόμενος μπορεί να ξεγελάσει το μηχάνημα και τον εξεταστή χωρίς να γίνει αντιληπτός. Η χρήση του πολύγραφου όμως εξακολουθεί να γίνεται από εξέχουσες αμερικάνικες κρατικές υπηρεσίες ασφάλειας (FBI, CIA, LAPD κλπ).

.............................................................................................................................

Αυτά για αρχή. Συμφωνείτε ότι οι παραπάνω ιδέες πλησιάζουν την ψευδοεπιστήμη αλλά δεν εντάσσονται οπωσδήποτε σε αυτήν; Ποιες άλλες ιδέες/θεωρίες/υποθέσεις κλπ μπορούν να συμπεριληφθούν στην συγκεκριμένη κατηγορία κατά τη γνώμη σας;

[Βίνγκιλοτ]

Η ψυχανάλυση.

[Καραμελίτσα]

Με κριτήριο το value for money, δηλαδή το κλασμα αποτελεσμάτων προς εργατοώρες που έχουν δαπανηθεί.


Υπερχορδές
Εξελικτική ψυχολογία
SETI
Ισχυρή Τεχνητή Νοημοσύνη

[AlienWay]

Η ψυχανάλυση.

[micmic]

SETI

Απίστευτη μαλακία το SETI, στην οποία δυστυχώς συμμετείχαν και διακεκριμένοι επιστήμονες. Οι πιθανότητες να επικοινωνήσουμε με εξωγήινο πολιτισμό (ακόμα και αν υπάρχει, που πιθανότατα να υπάρχει) ήταν πάντα τόσο μικρές σαν να έρθουν σε επαφή ένας συγκεκριμένος κόκκος άμμου από μια ελληνική παραλία με έναν συγκεκριμένο κόκκο άμμου από μια παραλία πχ στη Βραζιλία. Και αυτό περιλαμβάνει όλο το χρονικό διάστημα από την αρχή της εξέλιξης του ανθρώπου μέχρι την καταστροφή της Γης.

[AlienWay]

Το παράδοξο του Φέρμι. Δεν υπάρχει κανένα παράδοξο αν σκεφτεί κανείς ότι η εξωγήινη ζωή μπορεί να περιλαμβάνει από άλογα ζώα μέχρι εξωγήινους μικροοργανισμούς. Ηταν διατυπωμένο σε μια εποχή που στην διαστημική τεχνολογία γίνονταν άλματα. Το γεγονός είναι ότι ο άνθρωπος δεν έχει πατήσει πέρα από τη σελήνη και έχουμε την απαίτηση από τους άλλους να επικοινωνήσουν μαζί μας. Οι άλλοι μπορεί να βρίσκονται στην εποχή του χαλκού ή μπορεί να πρόκειται για πολιτισμούς που κάνανε την κορύφωσή τους εκατομμύρια χρόνια πριν και τώρα έχουν εκλείψει.

Gender studies: Αυτό απ' όπου κι αν το πιάσει κανείς είναι παραπλανητική στατιστική. Ειδικά η θεωρία ότι το φύλο είναι ρευστό. Πριν το 2014, οι έχοντες ρευστό φύλο (lgtbq+) ήταν μόλις το 9% του παγκόσμιου πληθυσμού. Πρόσφατα, έπειτα από όλη αυτή την προπαγάνδα, το ποσοστό τους ανήλθε (υποτίθεται) στο 20%. ΤΟ ΦΥΛΟ ΟΜΩΣ ΕΙΝΑΙ ΡΕΥΣΤΟ ΚΑΙ ΦΑΣΜΑ ΜΟΝΟ ΓΙΑ ΑΥΤΟ ΤΟ 20%. Για το υπόλοιπο 80% δεν είναι ούτε ρευστό, ούτε φάσμα.

Ο Φρόυντ και όλοι οι κλάδοι της ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ που θεωρούν ότι οι ψυχιατρικές παθήσεις λύνονται χωρίς φάρμακα. Η ψυχασθένεια αντιμετωπίζεται μόνο με την ψυχιατρική, όχι με την ψυχολογία.

[Οργισμένος]

μαρξισμος