Σελίδα 1 από 1
Τραγούδια από Παπαδιαμάντη.
Δημοσιεύτηκε: 29 Αύγ 2020, 13:04
από Βλήμα
Ο Παπαδιαμάντης πολλές φορές παραθέτει παραδοσιακά τραγούδια στα διηγήματά του, άλλες φορές για να μας δείξει την πολιτιστική ιστορία αυτού για το οποίο μιλάει, άλλες φορές γιατί ταιριάζει με την ατμόσφαιρα που θέλει να δημιουργήσει.
Εδώ παραθέτουμε τ' αποσπάσματα και τ' άσματα.
Άψε κόρη το φανάρι
Δημοσιεύτηκε: 29 Αύγ 2020, 13:06
από Βλήμα
Η χήρα παπαδιά
Ἡ λέξις γεμιτζὴς (ναύτης) καὶ αἱ λέξεις ντερτιλὴς καὶ μερακλὴς ἦσαν πάλαι ποτὲ καὶ αἱ τρεῖς συνώνυμοι. Νὰ ἐπιστρέφῃ τις ἐκ μακροῦ διάπλου ἀνὰ τὸν Εὔξεινον καὶ τὸν Ἀδρίαν, νὰ ἔχῃ διέλθει ἀνάστρους καὶ ζοφερὰς νύκτας παρὰ τοὺς ἱστοὺς καὶ τὸ πηδάλιον ἄγρυπνος, χωρὶς μήτε ζεῦγος ὀφθαλμῶν νὰ φαίνεται κάπου λαμπυρίζον εἰς τὴν ἔρημον παραλίαν, μήτε ἀνήσυχον οὖς ν᾽ ἀκούῃ τοὺς διὰ περιπαθῶν φθόγγων διερμηνευομένους στεναγμοὺς τοῦ ἔρωτος, μετὰ τὸ τελευταῖον ᾆσμα τοῦ ἀπόπλου, τοῦ ὁποίου τοὺς τόνους ψιθυρίζουσιν ἀκόμη αἱ θαλάσσιαι αὖραι περὶ τὴν ἀκτήν:
Ἄναψε τὸ φαναράκι καὶ κατέβα στὸ γιαλό,
λῦσέ μας τὸ παλαμάρι, κι ἄιντε κόρη μ᾽ στὸ καλό…
VIDEO
Βαρύτερα απ' τα σίδερα
Δημοσιεύτηκε: 29 Αύγ 2020, 13:23
από Βλήμα
Παιδική πασχαλιά
Τὸν υἱόν της τὸν καπετὰν Κομνιανὸν τὸν ἐπαντρολογοῦσεν ἤδη ἡ γρια-Κομνιανάκαινα, ἂν 〈καὶ〉 δὲν εἶχε χρονίσει ἀκόμη ἡ νύμφη της, ἡ μακαρῖτις. Τὰ δύο ὀρφανά, μία κόρη ὀκταέτις καὶ ἓν τετραετὲς παιδίον, ἐφόρουν μαῦρα, κατάμαυρα, ὁποὺ ἐστενοχώρουν κ᾽ ἐχλώμιαιναν τὰ πτωχὰ κάτισχνα κορμάκια των, καὶ ἦτον καημὸς καρδιᾶς νὰ τὰ βλέπῃ τις. Ἐνθύμιζαν τὸ δημῶδες δίστιχον:
Βαρύτερ᾽ ἀπ᾽ τὰ σίδερα εἶναι τὰ μαῦρα ροῦχα,
γιατὶ τὰ φόρεσα κ᾽ ἐγὼ γιὰ μιὰν ἀγάπη πού ᾽χα.
VIDEO VIDEO
Re: Βαρύτερα απ' τα σίδερα
Δημοσιεύτηκε: 29 Αύγ 2020, 13:24
από Βλήμα
Βλήμα έγραψε: ↑ 29 Αύγ 2020, 13:23
Παιδική πασχαλιά
Τὸν υἱόν της τὸν καπετὰν Κομνιανὸν τὸν ἐπαντρολογοῦσεν ἤδη ἡ γρια-Κομνιανάκαινα, ἂν 〈καὶ〉 δὲν εἶχε χρονίσει ἀκόμη ἡ νύμφη της, ἡ μακαρῖτις. Τὰ δύο ὀρφανά, μία κόρη ὀκταέτις καὶ ἓν τετραετὲς παιδίον, ἐφόρουν μαῦρα, κατάμαυρα, ὁποὺ ἐστενοχώρουν κ᾽ ἐχλώμιαιναν τὰ πτωχὰ κάτισχνα κορμάκια των, καὶ ἦτον καημὸς καρδιᾶς νὰ τὰ βλέπῃ τις. Ἐνθύμιζαν τὸ δημῶδες δίστιχον:
Βαρύτερ᾽ ἀπ᾽ τὰ σίδερα εἶναι τὰ μαῦρα ροῦχα,
γιατὶ τὰ φόρεσα κ᾽ ἐγὼ γιὰ μιὰν ἀγάπη πού ᾽χα.
VIDEO
Re: Τραγούδια από Παπαδιαμάντη.
Δημοσιεύτηκε: 29 Αύγ 2020, 13:30
από Planis
VIDEO
Και αυτό ίσως είναι συγγενικό με τα παραπάνω αν και οι στίχοι είναι λίγο διαφορετικοί.
Κάλαντα
Δημοσιεύτηκε: 29 Αύγ 2020, 13:59
από Βλήμα
Ο Αμερικάνος
Ἐπανελθὼν πάλιν χαμηλότερον, ἐστάθη εἰς τὸ μέσον τοῦ δρομίσκου, οὐ μακρὰν τῆς οἰκίας, τὴν ὁποίαν πρὶν ἐφαίνετο ὅτι ἐκοίταζεν. Ἐστάθη, καὶ ἀφοῦ ἔρριψε βλέμμα ὁλόγυρα, ἵνα ἴδῃ μή τις τὸν παρηκολούθει, ἔτεινε τὸ οὖς. Τί ἤκουεν ἆρά γε; Ἴσως ἤκουε τὰ διασταυρούμενα καὶ φεύγοντα κατὰ διαφόρους διευθύνσεις, ὡς λάλημα χειμερινῶν στρουθίων, ᾄσματα τῶν παίδων τῆς γειτονιᾶς, οἵτινες ἐπισκεπτόμενοι τὰς οἰκίας, ἔψαλλον τὰ Χριστούγεννα. Ἐδῶ μὲν ἠκούοντο οἱ στίχοι:
Χριστούγεννα, πρωτούγεννα, πρώτη γιορτὴ τοῦ χρόνου,
ἐβγᾶτ᾽, ἀκοῦστε, μάθετε, τώρα Χριστὸς γεννιέται
VIDEO
Re: Κάλαντα
Δημοσιεύτηκε: 29 Αύγ 2020, 14:08
από Planis
Βλήμα έγραψε: ↑ 29 Αύγ 2020, 13:59
Ο Αμερικάνος
Ἐπανελθὼν πάλιν χαμηλότερον, ἐστάθη εἰς τὸ μέσον τοῦ δρομίσκου, οὐ μακρὰν τῆς οἰκίας, τὴν ὁποίαν πρὶν ἐφαίνετο ὅτι ἐκοίταζεν. Ἐστάθη, καὶ ἀφοῦ ἔρριψε βλέμμα ὁλόγυρα, ἵνα ἴδῃ μή τις τὸν παρηκολούθει, ἔτεινε τὸ οὖς. Τί ἤκουεν ἆρά γε; Ἴσως ἤκουε τὰ διασταυρούμενα καὶ φεύγοντα κατὰ διαφόρους διευθύνσεις, ὡς λάλημα χειμερινῶν στρουθίων, ᾄσματα τῶν παίδων τῆς γειτονιᾶς, οἵτινες ἐπισκεπτόμενοι τὰς οἰκίας, ἔψαλλον τὰ Χριστούγεννα. Ἐδῶ μὲν ἠκούοντο οἱ στίχοι:
Χριστούγεννα, πρωτούγεννα, πρώτη γιορτὴ τοῦ χρόνου,
ἐβγᾶτ᾽, ἀκοῦστε, μάθετε, τώρα Χριστὸς γεννιέται
VIDEO
Κατά πάσα πιθανότητα πιστεύω ότι θα γνώριζε αυτήν τη μελωδία...
VIDEO
Re: Κάλαντα
Δημοσιεύτηκε: 29 Αύγ 2020, 14:09
από Βλήμα
Βλήμα έγραψε: ↑ 29 Αύγ 2020, 13:59
Ο Αμερικάνος
Ἐπανελθὼν πάλιν χαμηλότερον, ἐστάθη εἰς τὸ μέσον τοῦ δρομίσκου, οὐ μακρὰν τῆς οἰκίας, τὴν ὁποίαν πρὶν ἐφαίνετο ὅτι ἐκοίταζεν. Ἐστάθη, καὶ ἀφοῦ ἔρριψε βλέμμα ὁλόγυρα, ἵνα ἴδῃ μή τις τὸν παρηκολούθει, ἔτεινε τὸ οὖς. Τί ἤκουεν ἆρά γε; Ἴσως ἤκουε τὰ διασταυρούμενα καὶ φεύγοντα κατὰ διαφόρους διευθύνσεις, ὡς λάλημα χειμερινῶν στρουθίων, ᾄσματα τῶν παίδων τῆς γειτονιᾶς, οἵτινες ἐπισκεπτόμενοι τὰς οἰκίας, ἔψαλλον τὰ Χριστούγεννα. Ἐδῶ μὲν ἠκούοντο οἱ στίχοι:
Χριστούγεννα, πρωτούγεννα, πρώτη γιορτὴ τοῦ χρόνου,
ἐβγᾶτ᾽, ἀκοῦστε, μάθετε, τώρα Χριστὸς γεννιέται
Παρακάτω γράφει
ἐκεῖ δὲ ἀντήχει:
Κυρά μ᾽, τὴ θυγατέρα σου, κυρά μ᾽, τὴν ἀκριβή σου
Αν κι έχω βρει κι άλλες αναφορές σε αυτούς του στίχους, δεν τους βρήκα ηχογραφημένους. Στον ενδέκατο τόμο του περιοδικού "Θρακικά" είναι γραμμένοι όλοι οι στίχοι:
Στη θυγατέρα. Σηλυβριά.
Κερά μ’, τή θυγατέρα σου, κερά μ’, την ακριβή σου,
γραμματικός τήν γύρεψε κι’ ό ψάλτης θά τήν πάρει,
καί κείνος ό γραμματικός, πολλά προικιά γυρεύει,
γυρεύει τ’ άστρα πρόβατα καί τό φεγγάρι κούπα,
τό δαχτυλίδι νά διαβή, τήν κούπα νά περάση,
νά πάη νά δη τήν κόρη σου πώς τρώγει,πώς κοιμάται,
πώς πέφτουν τά διαμαντικά τριγύρω στήν ποδιά της
τά κόκκινα γαρούφαλα τριγύρω στήν ποδιά της
Re: Τραγούδια από Παπαδιαμάντη.
Δημοσιεύτηκε: 29 Αύγ 2020, 14:09
από Belisarius
Μπράβο! Πολύ ωραίο νήμα.