Ιάννης Ξενάκης

[ST48410]

Rebonds A και Β. Δύο έργα για έναν εκτελεστή κρουστών που γράφτηκαν μεταξύ του 1987 και του 1989 και εκτελούνται με οποιαδήποτε σειρά, attacca, δηλαδή χωρίς διακοπή μεταξύ του ενός και του άλλου.

Προτείνω να τα ακούσετε από δύο διαφορετικές εκτελέσεις. Το Rebonds A από εδώ:




και το Rebonds B από την εκτέλεση του Αλέξανδρου Γιοβάνου εδώ:




ΥΓ. Συστήνονται και για όσους δεν έχουν εξοικείωση με τη μουσική του Ξενάκη

[ST48410]

Φτάνουμε στο 1988. Waarg για 13 μουσικούς

[ST48410]

επόμενο έτος 1989. Voyage Absolu Des Unari Vers Andromède, έργο που δημιουργήθηκε με το σύστημα UPIC για το οποίο μιλήσαμε σε προηγούμενες σελίδες. Σημαντικό για την εποχή του και προφητικό κατά την ταπεινή μου γνώμη για αυτά που έρχονται:

[ST48410]

Την ίδια χρονιά Okho για 3 κρουστούς

Εδώ σε εκτέλεση με το όργανο για το οποίο αρχικά γράφτηκε το έργο




εδώ με άλλα κρουστά




ΥΓ. Και αυτό το έργο μπορούν να το παρακολουθήσουν άνετα όσοι δεν είναι εξοικειωμένη με αυτή τη μουσική

[ST48410]

Παραμένουμε στο 1989. Oophaa για τσέμπαλο με ενίσχυση και κρουστά:

[hellegennes]

Προχωράμε στο 1987 με το έργο Ταυρεπιφάνεια (Taurhiphanie)

Στις 13 Ιουλίου 1987 γίνεται στην Άρλ (Ν.Γαλλία) η πρεμιέρα του έργου Taurhiphanie [Ταυριπφάνεια] του Ιάννη Ξενάκη.

Το έργο αρχικά προοριζόταν ως ένα θέαμα με εκτελεστές κρουστών, ηλεκτρονικούς ήχους, φώτα και τη συμμετοχή ταύρων και ίππων [ο τίτλος εξάλλου συντίθεται από αυτές τις λέξεις: ταυρ-ιπ-φάνεια]. Η αρχική ιδέα του συνθέτη συμπεριλάμβανε και την αναμετάδοση ήχων από τους ταύρους με τη χρήση μικροφώνων, ώστε να ακούγεται η αναπνοή και οι βρυχηθμοί τους καθώς θα τρέχουν μέσα στην αρένα, ενώ ο Ξενάκης και οι βοηθοί του θα ανταποκρίνονταν ζωντανά στους ήχους αυτούς χρησιμοποιώντας το σύστημα UPIC.

Τελικά οι τεχνικές δυσκολίες εμπόδισαν την ενσωμάτωση του διαδραστικού στοιχείου στην παράσταση και το έργο περιορίστηκε μόνο στη χρήση ηλεκτρονικών ήχων από μαγνητοταινίες. Η μουσική του Taurhiphanie είναι πυκνή και ενίοτε θορυβώδης, παραπέμποντας ενδεχομένως στους ήχους των ταύρων.

https://mikropragmata.lifo.gr/aksechast ... -ksenakis/

Για ποιον λόγο να ακούσει κανείς πάνω από 4 δευτερόλεπτα απ' αυτήν την ενοχλητική φασαρία; Οκέι, απέδειξε ο δημιουργός ότι μπορεί να κάνει θόρυβο με διάφορα νέα κλαπατσίμπαλα. Και; Σε τι χρησιμεύει; Πώς προωθεί το πνεύμα, όπως έχεις πει αλλού; Πώς γίνεται κάποιος να το απολαύσει; Πέρα από άσκηση, πειραματισμό δηλαδή, τι νόημα έχει;

[ST48410]

Για ποιον λόγο να ακούσει κανείς πάνω από 4 δευτερόλεπτα απ' αυτήν την ενοχλητική φασαρία;

Δεν έχει πρέπει σε αυτά τα πράγματα. Αυτό είναι εκεί. Αν θέλεις το ακούς. Δεν είναι ενοχλητική φασαρία. Είναι μια γλώσσα που δεν μιλάς (μερικώς) και μοιάζει ακατάληπτη. Προς το παρόν. Αν τα πράγματα εξελιχθούν όπως νομίζω μπορεί σε μερικά χρόνια να το ακούς πολύ πιο εύκολα, εξοικειωμένος από άλλα πράγματα που θα έχεις ακούσει μέχρι τότε.

Αν θέλεις να επισπεύσεις αυτή τη διαδικασία δοκίμασε να ακούσεις μόνο το πρώτο λεπτό και ξανά αύριο, μεθαύριο κοκ για μερικές μέρες. Ε, μετά από κάποιες ακροάσεις θα αρχίσει να αναγνωρίζεις στοιχεία. Δες το σαν κάποιον που δοκιμάζει ένα πολύ καυτερό φαγητό για πρώτη φορά στην ζωή του. Μουδιάζει το στόμα και καίγεται δεν καταλαβαίνει τίποτε παραπέρα. Όταν συνηθίσει στα καυτερά αναγνωρίζει και το είδος της πιπεριάς που χρησιμοποιήθηκε. Αν ξεπεράσεις το πρώτο στάδιο της ενόχλησης ανοίγονται δρόμοι για παρακάτω. Και σιγά δηλαδή. Παρόμοιες ηχητικές επιφάνειες ως υπόκρουση στην κατάλληλη ταινία θα τις άκουγες χωρίς διαμαρτυρία και ούτε θα το καταλάβαινες.

Οκέι, απέδειξε ο δημιουργός ότι μπορεί να κάνει θόρυβο με διάφορα νέα κλαπατσίμπαλα. Και; Σε τι χρησιμεύει;

Ο δημιουργός απέδειξε ότι μπορεί να οργανώσει ήχους σε μία σύνθεση και να δημιουργήσει ένα έργο με ενότητα και ποικιλία. Και το έκανε με έναν τρόπο που δεν είναι τετριμμένος αλλά αρκετά καλός στο είδος αυτών των έργων που γίνονται με τέτοια μέσα και υλικό.

Πώς προωθεί το πνεύμα, όπως έχεις πει αλλού;

Όπως και κάθε άλλο αξιόλογο έργο σοβαρής τέχνης. Αναγνωρίζεις ευφυείς λύσεις σε ένα γενικό πρόβλημα που είναι η κατασκευή ενός έργου τέχνης και πιο εξειδικευμένες λύσεις που αφορούν τη χρήση αυτού του υλικού. Παρομοίως ας πούμε κάποιος μαθηματικός διευρύνει τους ορίζοντές του βλέποντας πως έλυσε κάποιος άλλος ένα πολύ δύσκολο πρόβλημα, κάποιος σκακιστής παρατηρώντας μία παρτίδα κορυφαίων παικτών, κάποιος προπονητής βλέποντας τη στρατηγική ενός σπουδαίου συναδέλφου του, κάποιος στρατηγός διαβάζοντας πως κερδήθηκαν ιστορικές μάχες. Κάθε σπουδαίο έργο τέχνης είναι επένδυση ευφυίας και γούστου. Αν καταλάβεις που βρίσκεται η επένδυση αυτή κερδίζεις αυτή τη γνώση. Κατ αρχήν γιατί υπάρχουν και άλλα πράγματα να δει κανείς παρακάτω.

Πώς γίνεται κάποιος να το απολαύσει;

Αν περιμένεις μια αισθητηριακού τύπου συγκίνηση ίσως θα περιμένεις πολύ ή και δεν σου χρειάζεται καν η σοβαρή μουσική εφόσον το ζητούμενό σου είναι μόνο αυτό. Και το πιο μέτριο σουξεδάκι μπορεί να στα χαρίσει αυτά. Εδώ θα πρέπει να ασχοληθείς αρκετά με τα παρόμοια ώστε ακούγοντας αυτό να αναγνωρίζεις και να λες "τι ωραία το έκανε εδώ" ή "πως το σκέφτηκε αυτό" κλπ. Αν αναγνωρίσεις επινοήσεις και σου αρέσει να θαυμάζεις επινοήσεις θα έχεις μια τέτοιου είδους απόλαυση. Αν μάλιστα έχεις μεγάλη τριβή με τέτοια μουσική (ή και φτιάχνεις εσύ ο ίδιος) είναι πολύ πιθανό να φτάσει να σου προκαλεί και την συγκίνηση που απολαμβάνεις από την άλλη μουσική.

Πέρα από άσκηση, πειραματισμό δηλαδή, τι νόημα έχει;

Ό,τι νόημα έχουν όλα τα έργα τέχνης. Δείχνουν τι μπορεί να κάνει αυτός που θα έφτιαξε. Την φαντασία του, το γούστο του, τις συνδυαστικές του ικανότητες, την προσωπικότητά του κλπ. Επίσης σε κάποιο βαθμό είναι και καθρέπτης της εποχής. Για κάποια έργα (εν μέρη και για το συγκεκριμένο) πιθανόν να ανοίγουν δρόμους που θα αξιοποιηθούν πολύ τις δεκαετίες που έρχονται. Αυτό ιστορικά έχει γίνει και με μέτρια έργα. Έχει δηλαδή κάποιος μια πολύ καλή ιδέα που την παρουσιάζει σε ένα μέτριο έργο και μετά έρχονται ικανότεροι και σπουδαιότεροι δημιουργοί και κάνουν με αυτό αριστουργήματα. Θα δούμε..

[hellegennes]

ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΟ ΣΥΜΠΑΝ

Δεν έχει πρέπει σε αυτά τα πράγματα. Αυτό είναι εκεί. Αν θέλεις το ακούς. Δεν είναι ενοχλητική φασαρία. Είναι μια γλώσσα που δεν μιλάς (μερικώς) και μοιάζει ακατάληπτη. Προς το παρόν. Αν τα πράγματα εξελιχθούν όπως νομίζω μπορεί σε μερικά χρόνια να το ακούς πολύ πιο εύκολα, εξοικειωμένος από άλλα πράγματα που θα έχεις ακούσει μέχρι τότε.

Έλεος, ρε Στάθη. Είναι απλά φασαρία. Τι γλώσσα και σαχλαμάρες;

Ο δημιουργός απέδειξε ότι μπορεί να οργανώσει ήχους σε μία σύνθεση και να δημιουργήσει ένα έργο με ενότητα και ποικιλία.

Ναι, τρομερή ευφυΐα να παίζεις ασυνάρτητους θορύβους που ακούγονται ακριβώς σαν ράντομ φασαρία χωρίς καμμιά συνοχή.

Όπως και κάθε άλλο αξιόλογο έργο σοβαρής τέχνης. Αναγνωρίζεις ευφυείς λύσεις σε ένα γενικό πρόβλημα που είναι η κατασκευή ενός έργου τέχνης

Σε ποιο πρόβλημα δίνει λύση; Και τι είδους λύση;

Αν περιμένεις μια αισθητηριακού τύπου συγκίνηση ίσως θα περιμένεις πολύ ή και δεν σου χρειάζεται καν η σοβαρή μουσική εφόσον το ζητούμενό σου είναι μόνο αυτό.

Πρώτον, σκοπός της τέχνης ΕΙΝΑΙ η απόλαυση. Από την απαρχή της ιστορίας η τέχνη ήταν έκφραση ιδεών και συναισθημάτων. Δεύτερον, μέχρι πρότινος στην ιστορία, δεν έθετε κανείς αυτό το ερώτημα. Δεν υπήρχε κανένα δείγμα λόγιας μουσικής όλων των προηγούμενων αιώνων που να μην είχε σκοπό την απόλαυσή της. Το «η τέχνη δεν είναι για απόλαυση» είναι η σύγχρονη δικαιολογία για έργα πατάτες από δημιουργούς που απλά δεν έχουν τίποτα πρωτότυπο να πουν.

Όχι, το πιο μέτριο σουξεδάκι δεν είναι για απόλαυση, είναι ίσως για να σου φτιάξει το κέφι.

Επίσης το «πώς το σκέφτηκε αυτό» δεν είναι μόνο θετικό, μπορεί να είναι μια χαρά αρνητικό, όπως το «απορώ πώς την σκέφτηκε αυτήν την παπαριά», πράγμα που με πιάνω συχνά να λέω ή να σκέφτομαι όταν βλέπω ηλίθιες ταινίες (συνήθως αμερικανιές), ρίχνοντας απανωτά facepalms.

Αν μάλιστα έχεις μεγάλη τριβή με τέτοια μουσική (ή και φτιάχνεις εσύ ο ίδιος) είναι πολύ πιθανό να φτάσει να σου προκαλεί και την συγκίνηση που απολαμβάνεις από την άλλη μουσική.

Προφανώς αστειεύεσαι. Το περισσότερο που μπορείς να αισθανθείς για κάτι ας πούμε απρόσμενο ή νέο, είναι θαυμασμός. Απόλαυση και μάλιστα εφάμιλλη με κάτι που σε συνεπαίρνει είναι αστείο και να το σκέφτεσαι ότι μπορεί να σου προκαλέσει.

Ό,τι νόημα έχουν όλα τα έργα τέχνης. Δείχνουν τι μπορεί να κάνει αυτός που θα έφτιαξε.

Άρα για το συγκεκριμένο έργο η απάντηση στην ερώτηση «τι μπορεί να κάνει αυτός» είναι «φασαρία».

Πέρα απ' αυτό, δεν είναι αυτό το νόημα της τέχνης. Το τι μπορεί να κάνει ο καλλιτέχνης είναι δευτερεύον ή τελείως ασήμαντο για τον αποδέκτη. Το νόημα της τέχνης είναι το έργο τέχνης, όχι ο καλλιτέχνης. Αυτή είναι μια τέρμα ναρκισσιστική ανάγνωση της τέχνης.

Ούτε η τέχνη μπορεί να περιστρέφεται μόνο γύρω από το τι «λύσεις» έχει δώσει ο καλλιτέχνης, γιατί τότε αναλωνόμαστε σε μια τεχνική συζήτηση και τα πάντα στην ζωή αφορούν τεχνικές λύσεις και καταλήγουμε στο «τα πάντα είναι τέχνη», όπως «όλα είναι ρατσιστικά», «τα πάντα είναι έρωτας», «τα πάντα είναι αγώνας» και όταν η λέξη σου καταλήγει να περιγράφει τα πάντα και αυτή η λέξη δεν είναι «σύμπαν», τότε έχεις απονοηματοδοτήσει την λέξη και δεν σημαίνει πια τίποτα.

Δηλαδή, αυτό το κείμενο περιέχει λύσεις. Περιέχει λύσεις σύνθεσης λόγου, λύσεις στον τρόπο απάντησης, λύσεις ύφους. Είναι έργο τέχνης; Όχι. Είναι μια απλή συνδιαλλαγή σκέψεων. Αρκεί να του κοτσάρω έναν τίτλο, όπως έκανα, και να το πασάρω για ποίηση; Όχι. Όχι. Όχι.

[ST48410]

Θα κάνεις λίγη υπομονή ώσπου να απαντήσω όλο το ποστ το οποίο θα το σπάσω αναγκαστικά σε κομμάτια γιατί θέτεις πάρα πολλά θέματα. Μετά μπορείς να εστιάσεις όπου νομίζεις και να πάμε παρακάτω. Θα χρησιμοποιήσω ορολογία σε κάποια σημεία γιατί δεν γίνεται αλλιώς. Ό,τι χρειαστεί θα εξηγηθεί σε δεύτερο χρόνο.

[hellegennes]

Σου άνοιξα δουλειές.

[The Rebel]

Προχωράμε στο 1987 με το έργο Ταυρεπιφάνεια (Taurhiphanie)

Στις 13 Ιουλίου 1987 γίνεται στην Άρλ (Ν.Γαλλία) η πρεμιέρα του έργου Taurhiphanie [Ταυριπφάνεια] του Ιάννη Ξενάκη.

Το έργο αρχικά προοριζόταν ως ένα θέαμα με εκτελεστές κρουστών, ηλεκτρονικούς ήχους, φώτα και τη συμμετοχή ταύρων και ίππων [ο τίτλος εξάλλου συντίθεται από αυτές τις λέξεις: ταυρ-ιπ-φάνεια]. Η αρχική ιδέα του συνθέτη συμπεριλάμβανε και την αναμετάδοση ήχων από τους ταύρους με τη χρήση μικροφώνων, ώστε να ακούγεται η αναπνοή και οι βρυχηθμοί τους καθώς θα τρέχουν μέσα στην αρένα, ενώ ο Ξενάκης και οι βοηθοί του θα ανταποκρίνονταν ζωντανά στους ήχους αυτούς χρησιμοποιώντας το σύστημα UPIC.

Τελικά οι τεχνικές δυσκολίες εμπόδισαν την ενσωμάτωση του διαδραστικού στοιχείου στην παράσταση και το έργο περιορίστηκε μόνο στη χρήση ηλεκτρονικών ήχων από μαγνητοταινίες. Η μουσική του Taurhiphanie είναι πυκνή και ενίοτε θορυβώδης, παραπέμποντας ενδεχομένως στους ήχους των ταύρων.

https://mikropragmata.lifo.gr/aksechast ... -ksenakis/

Για ποιον λόγο να ακούσει κανείς πάνω από 4 δευτερόλεπτα απ' αυτήν την ενοχλητική φασαρία; Οκέι, απέδειξε ο δημιουργός ότι μπορεί να κάνει θόρυβο με διάφορα νέα κλαπατσίμπαλα. Και; Σε τι χρησιμεύει; Πώς προωθεί το πνεύμα, όπως έχεις πει αλλού; Πώς γίνεται κάποιος να το απολαύσει; Πέρα από άσκηση, πειραματισμό δηλαδή, τι νόημα έχει;

+1000

[ST48410]

ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΟ ΣΥΜΠΑΝ

Δεν έχει πρέπει σε αυτά τα πράγματα. Αυτό είναι εκεί. Αν θέλεις το ακούς. Δεν είναι ενοχλητική φασαρία. Είναι μια γλώσσα που δεν μιλάς (μερικώς) και μοιάζει ακατάληπτη. Προς το παρόν. Αν τα πράγματα εξελιχθούν όπως νομίζω μπορεί σε μερικά χρόνια να το ακούς πολύ πιο εύκολα, εξοικειωμένος από άλλα πράγματα που θα έχεις ακούσει μέχρι τότε.

Έλεος, ρε Στάθη. Είναι απλά φασαρία. Τι γλώσσα και σαχλαμάρες;

Την κουβέντα περί γλώσσας την έχουμε κάνει επανειλημμένα. Δεν νομίζω ότι θα σε πείσω σε αυτή τη φάση και δεν έχει νόημα να επιμείνουμε. Κρατάει προς το παρόν ο καθένας τις θέσεις του και συζητώντας μπορεί να βρούμε κοινό τόπο σε κάποια πράγματα.

Θα σου παραθέσω όμως εδώ ένα απόσπασμα από ποίημα του Καβάφη όπως θυμάμαι να το σχολιάζει ένας καλός μου δάσκαλος για να δούμε μερικά πράγματα. Οι στίχοι του Καβάφη έχουν ως εξής:

Τον μοιάζει βέβαια η μικρή αυτή,
με το μολύβι απεικόνισίς του.

Άλλαξέ το και διάβασέ το έτσι:

Του μοιάζει βέβαια η μικρή αυτή,
με το μολύβι απεικόνησή του.

Είναι άλλο ποίημα. Πραγματικά άλλο με μόνο αυτές τις ελάχιστες διαφοροποιήσεις. Αυτό το "Τον" στην αρχή και το "απεικόνισις" κάνουν κάνουν μεγάλη διαφορά. Δημιουργούν κλίμα, γεννούν εικόνες, τοποθετούν χρονικά και τοπικά αλλού σε σχέση με την δεύτερη παραλλαγή. Και πρόσεξε. Στην πραγματικότητα όχι μόνο δεν έχει αλλάξει καμία λέξη, αλλά δεν έχει επηρεαστεί ούτε η μελωδικότητα του κειμένου ούτε η ρυθμική του διάρθρωση. Καθόλου. Κι όμως η παραλλαγή ακούγεται πολύ τετριμμένη συγκριτικά με το πρωτότυπο.

Τώρα σκέψου. Ποιος θα καταλάβει αυτή την διαφορά. Θα σου έλεγα μόνο όσοι μιλούν την Ελληνική ως μητρική γλώσσα και από αυτούς καλύτερα όσοι είναι εξοικειωμένη με τέτοια γραφή. Πιθανόν και κάποιοι λίγοι που έχουν διδαχθεί τα Ελληνικά ως δεύτερη γλώσσα σε μεγάλο βάθος
ή/και έχουν ασχοληθεί με τον ποιητικό λόγο. Για κάποιον ξένο που μιλά και καταλαβαίνει πολύ καλά τα Ελληνικά, αυτή η διαφορά μπορεί να μην πει τίποτα. Δεν θα καταλάβει την σημασία της στο ποίημα και θα έχει χάσει μέρος της ομορφιάς του και του πνευματικού μόχθου που επένδυσε ο ποιητής.

[ST48410]

Σου άνοιξα δουλειές.

ναι μην απαντήσεις ακόμα γιατί θα χαθούμε. Δώσε λίγο χρόνο. Έχει σεντόνι

[ΑΧΑΡΙΣΤΟΣ]

Χαρα στο κουραγιο σου. Εδω με προφορικο λογο και ειναι ατελειωτη συζητηση..

[ST48410]

Ο δημιουργός απέδειξε ότι μπορεί να οργανώσει ήχους σε μία σύνθεση και να δημιουργήσει ένα έργο με ενότητα και ποικιλία.

Ναι, τρομερή ευφυΐα να παίζεις ασυνάρτητους θορύβους που ακούγονται ακριβώς σαν ράντομ φασαρία χωρίς καμμιά συνοχή.

Υπάρχει συνοχή. Δεν είναι ράντομ φασαρία. Αν ήταν αποτέλεσμα τυχαιότητας θα άκουσες κάποια μέρη που να θυμίζουν άλλα πράγματα. Πχ ένα τραγούδι, ένα μέρος που να θυμίζει πέρασμα jazz, ένα μέρος που να θυμίζει ήχους από άλλο άσχετο έργο ή ύφος κλπ. Αυτό συμβαίνει συχνά σε ανθρώπους που φτιάχνουν μουσική λόγω μεγάλης ευκολίας με τους υπολογιστές ή τον προγραμματισμό και το αποτέλεσμα δεν είναι ελεγμένο με μουσικά κριτήρια.
Ένα ακόμα παράδειγμα. Σκέψου ότι χωρίς να ξέρεις πιάνο κάθεσαι και πατάς τυχαία πλήκτρα. Κάποια στιγμή κάποιος συνδυασμός από νότες θα θυμίσει γνωστές μελωδίες. Εδώ δεν θα συμβεί κάτι τέτοιο γιατί οι διαδικασίες σύνθεσης είναι εσκεμμένα τέτοιες που να αποκλείουν να εμφανιστεί κάτι τέτοιο.

Όπως και κάθε άλλο αξιόλογο έργο σοβαρής τέχνης. Αναγνωρίζεις ευφυείς λύσεις σε ένα γενικό πρόβλημα που είναι η κατασκευή ενός έργου τέχνης

Σε ποιο πρόβλημα δίνει λύση; Και τι είδους λύση;

Θα πρέπει να το πιάσουμε από πολύ παλιά για να βγει κάποιο νόημα και καθώς δεν θα έφτανε ολόκληρο νήμα για να παρατεθούν όλες οι πληροφορίες αυτό θα γίνει χοντροειδώς και με τέτοια απλοποίηση που κάποια πράγματα θα είναι κομματάκι αντιεπιστημονικά.

Λέγεται ότι υπάρχουν στα πολύ πολύ παλιά χρόνια κάποια κόκαλα ζώων με δύο τρύπες, ας πούμε κάποιες πρωτόγονες φλογέρες που έπαιζαν 2 νότες. Σταδιακά αυτό το πράγμα εμπλουτίστηκε και τα πρώτα οργανωμένα συστήματα για τα οποία έχουμε κάποια στοιχεία έχουν πεντατονικές κλίμακες (ας πούμε κλίμακες με 5 νότες παρότι αυτό είναι αντιεπιστημονικό) που σε αρκετά μέρη του κόσμου επιβιώνουν ακόμα και σήμερα στην παραδοσιακή τους μουσική. Με την πάροδο των αιώνων οι 5 νότες έγιναν 7. Σιγά σιγά στην κλίμακα με τις 7 νότες άρχισες να χρησιμοποιείς και μερικές νότες από άλλες κλίμακες. Δεν είχες δηλαδή κλίμακα με 8 ή 9 κλπ νότες αλλά είχες βόλτα σε νότες από γειτονικές κλίμακες (μη ρωτήσεις τι είναι το γειτονικές. Αρκέσου ότι υπήρξε περαιτέρω εμπλουτισμός). Κάποια στιγμή τον 18ο αιώνα η δυσκολία του κουρδίσματος κάποιων οργάνων οδήγησε σε αυτό που λέμε συγκερασμό. Έχεις λοιπόν συνολικά 12 νότες (όσες βλέπεις στο πιάνο σε μία οκτάβα) οργανωμένες σε κλίμακες των 7. Σιγά σιγά οι συνθέτες κάνουν χρήση υλικού από την μία κλίμακα στην άλλη με αποτέλεσμα να πουρουσιάζονται όλο και πιο πολύ οι 12 νότες μαζί στα πλαίσια ενός έργου. Χοντρικά μέχρι τον προηγούμενο αιώνα η πρώτη νότα της κλίμακας ήταν η αρχή και το τέλος των πάντων και είχε ιδιαίτερη βαρύτητα και δομικές συνέπειες στην μακρομορφή και μικρομορφή των έργων. Καθώς όμως οι μετακινήσεις από την μία κλίμακα στην άλλη γίνονταν όλο και πιο πυκνά, όλο και πιο απότομα η κυριαρχία της πρώτης βαθμίδας (της πρώτης νότας της κλίμακας) υποχωρεί και γίνονται μάλιστα και προτάσεις διαδικασιών σύνθεσης όπου εσκεμμένα αποφεύγεται η πρωτοκαθεδρία κάποιας νότας έναντι των υπολοίπων (δεδεκάφθογγο).
Όμως το πράγμα δεν σταματά εδώ. Άρχισαν να χρησιμοποιούνται και διαστήματα ενδιάμεσα των 12 νοτών, τέτοια που δεν μπορεί να αποδώσει το πιάνο (που δεν έχει άλλες νότες ανάμεσα) αλλά μπορούν ένα σωρό άλλα όργανα. Αρχικά και για πολύ καιρό αυτό γινόταν για να διανθιστεί η μελωδία ή να αποκτήσει ένα άρωμα εξωτικό αφού μπορούσε να μιμηθεί μελωδίες από συστήματα εξωευρωπαϊκά που είχαν διαφορετικές υποδιαιρέσεις. Αργότερα έγινε συστηματικότερη χρήση μικρότερων διαστημάτων και έτσι χωρίζοντας τις 12 νότες στη μέση μπορούσες να έχεις 24, ή 36 ή κάποιον άλλο αριθμό σε κάθε οκτάβα.
Παράλληλα έγιναν κι άλλα βήματα σε άλλα στοιχεία της μουσικής ωστόσο το επόμενο λογικό βήμα αυτής της συνεχούς εξέλιξης εμπλουτισμού ήταν αυτό:



Εδώ στο ξεκίνημα του έργου γίνεται κάτι μοναδικό. Τα έγχορδα ξεκινούν όλα από μία νότα και σταδιακά γλιστρούν (glissandi) προς διαφορετικές. Γιατί αυτό ήταν το επόμενο βήμα της εξέλιξης; Γιατί αφού πήγαινες επί αιώνες σε μια διαίρεση όλο και μικρότερων διαστημάτων κάποιος, κάποια στιγμή θα σκεφτόταν την μετάβαση από μία νότα σε άλλη περνώντας κι από όλες τις ενδιάμεσες συχνότητες. Με το μικρότερο δυνατό διάστημα, δηλαδή το καθόλου διάστημα.

Το παραπάνω ξαναλέω είναι πολύ χονδροειδές στην περιγραφή του. Απλά θέλει να σου δείξει ότι χωρίς να έχεις παρατηρήσει αυτή την πορεία, το έργο αυτό δεν θα έχει για σένα κανένα νόημα. Αν πάλι έχεις καταλάβει πότε έγινε, τι προηγήθηκε και τι γινόταν τριγύρω εκείνη την εποχή, τότε έχεις μια καλή βάση για να κατανοήσεις γιατί αυτό έγινε έτσι και να μην σου μοιάζει ουρανοκατέβατο. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα σου αρέσει επειδή θα ξέρεις ποιο είναι το πρόβλημα του δημιουργού και ποια είναι η λύση που έδωσε. Σημαίνει ότι τουλάχιστον δεν θα σου φανεί ξεκάρφωτο, ασύνδετο και τυχαίο.

Όμως πάμε στο έργο για το οποίο ρώτησες. Εκεί το πράγμα περνάει σε ένα άλλο μέσο. Στην ηλεκτρονική παραγωγή του ήχου. Τι συμβαίνει τώρα; Αυτά τα glissandi (τα ηχητικά γλιστρήματα σε διαφορετικά τονικά ύψη) που έκαναν τα έγχορδα στις Μεταστάσεις γίνονται με ηλεκτρονικά μέσα (Ψάξε επίσης για το UPIC που γράφω σε άλλες σελίδες) με πολύ πυκνό τρόπο δημιουργώντας ποικιλία ηχητικών επιφανειών που είναι ένα δομικό στοιχείο μεγάλου μέρος της μουσικής του 20 αιώνα, κυρίως από το δεύτερο μισό. Τέτοιες ηχητικές επιφάνειες τείνουν να ακούγονται ως θόρυβος αλλά δεν είναι. Δηλαδή εκεί έχεις το αποτέλεσμα της συνέχισης των διαδικασιών εμπλουτισμού στο έπακρο (μέχρι να βρεθεί κάποιος με αρκετό μυαλό να το πάει παραπέρα).