Ιάννης Ξενάκης

[ST48410]

Τελευταία σύνθεση για το 1996. Hunem-Iduhey για βιολί και βιολοντσέλο.

[ST48410]

Μπαίνουμε στο 1997. Το τελευταίο δημιουργικό έτος του συνθέτη. Sea-Change για 88 μουσικούς

[ST48410]

1997. Το τελευταίο έργο σε μία πολύ παραγωγική ζωή, όχι τόσο σε αριθμό έργων αλλά κυρίως σε ποσότητα, πρωτοτυπία και ποικιλία ιδεών.

Ω-μέγα για έναν κρουστό και 13 μουσικούς.



Πιστεύεται ότι ο συνθέτης, λόγω αυξημένων προβλημάτων υγείας, διαισθάνθηκε ότι δεν θα μπορούσε να συνεχίσει να γράφει και γιαυτό διάλεξε αυτόν τον τίτλο για να επισημάνει το δημιουργικό τέλος. Το έργο έχει αρκετά μικρή διάρκεια (για τα δεδομένα του Ξενάκη). Ίσως και αυτό να δείχνει ότι όλα γίνονταν με δυσκολία.

In 1997 Xenakis composed what was his last score. The title, O-Mega, the final letter of the Greek alphabet and often used to signify an endpoint, was a strong signal of his intent to cease compositional activity. The occasion was a commission from superstar percussionist Evelyn Glennie. As a featured guest at the 1997 Huddersfield Festival in England, Xenakis decided to unite Glennie and the London Sinfonietta, an ensemble for which he had already written three major scores: Phlegra, Thalleïn, and Waarg. O-Mega, then, is a concertante work for solo percussionist and large ensemble. It is, however, extremely terse, clocking in at under four minutes. This is not to say that the music is not dramatic. For it is, decidedly. The soloist, who performs exclusively on eight drums of different sizes, launches the piece with solemn rhythms and rolls on the drums, replete with dramatic crescendos and accents. The ensemble provides a harmonic backdrop for the drums, ranging from closely-voiced, dissonant sonorities to more open, spaced chords. The instrumental families--woodwinds, brass, strings--play off each other to produce shifting colors as the piece proceeds. The soloist carries on throughout the piece, with just one break to allow the ensemble to enter the fray. The end, as they say, is like the beginning. In a sense, one senses that O-Mega is but a brief glimpse into the mind of the composer, the music entering the sonic realm and then disappearing again. Percussion has been one of Xenakis's favored sonorities, so it is fitting that he would finish his career with the rich, evocative rolls of the drums. (James Harley)

[ST48410]

Ακολουθούν κάποια δύσκολα χρόνια με κλονισμένη υγεία και πεθαίνει στις 4 Φεβρουαρίου του 2001 στο Παρίσι.

[ST48410]

Ξεκίνησα αυτό το νήμα με τις Μεταστάσεις, έργο του 1953-54 που είναι από τα πιο γνωστά, σημαντικά και χαρακτηριστικά έργα του Ξενάκη και σηματοδότησε μια μεγάλη αλλαγή στα μουσικά πράγματα του 20ου αιώνα. Ωστόσο δεν ήταν το πρώτο του έργο. Υπάρχουν μερικά έργα πριν από αυτά στα οποία θα γίνει μια αναφορά παρακάτω. Σε όσα τουλάχιστον υπάρχει κάποιο ηχητικό υλικό ευρέως διαθέσιμο.

Ο λόγος που δεν έβαλα τα πρώτα έργα στην αρχή του νήματος, θα ξεκαθαρίσει για όσους έχουν έστω και σποραδικά παρακολουθήσει κάποια videos μέχρι τώρα. Τα έργα εκείνα δεν είναι χαρακτηριστικά αυτού που έγινε ο Ξενάκης αργότερα. Είναι προϊόντα άλλων μουσικών διαδικασιών, άλλης μουσικής γλώσσας και ύφους και έχουν να κάνουν περισσότερο με τις αναζητήσεις του και τις μελέτες του για την παραδοσιακή Ελληνική μουσική. Αν έμπαιναν εξαρχής και κάποιος άκουγε μόνο εκείνα χωρίς να πάει παρακάτω θα σχημάτιζε μια πολύ στρεβλή εικόνα για το τι ήταν και τι έκανε αυτός ο σπουδαίος άνθρωπος.

[ST48410]

1951 Six chansons, για πιάνο. Ακούμε το πρώτο από αυτή την εκτέλεση

[ST48410]

Το δεύτερο J'avais un amour autrefois (Είχα μια αγάπη κάποτε) από αυτήν εδώ την εκτέλεση με τον Aki Takahatsi

[ST48410]

To τρίο Une perdrix descendait de la montagne... (μια πέρδικα κατέβαινε...) από αυτή τη διασκευή για δύο μαρίμπες

[AlienWay]

To τρίο Une perdrix descendait de la montagne... (μια πέρδικα κατέβαινε...) από αυτή τη διασκευή για δύο μαρίμπες

Είναι σαν να κατεβαίνει μια πέρδικα που περπατά διστακτικά

[ST48410]

To τρίο Une perdrix descendait de la montagne... (μια πέρδικα κατέβαινε...) από αυτή τη διασκευή για δύο μαρίμπες

Είναι σαν να κατεβαίνει μια πέρδικα που περπατά διστακτικά

Ναι. Εδώ δεν μιλάμε ακριβώς για δικές του συνθέσεις αλλά για πράγματα που έκανε επηρεασμένος από την μελέτη της παραδοσιακής μουσικής και προφανώς το αρχικό κομμάτι περιέγραφε κάτι τέτοιο. Δεν έχω γνώσεις στο χώρο αυτό. Αν κάποιος αναγνωρίζει το τραγούδι, ας το παραθέσει.

Είναι εντυπωσιακό όμως το πόσα στοιχεία υπάρχουν εδώ που θα εξαφανιστούν από τη δική του μουσική λίγα χρόνια αργότερα.

[ST48410]

Το τέταρτο Trois moines crétois... (τρεις Κρήτες μοναχοί) πάλι από τον Στέφανο Θωμόπουλο

[ST48410]

Το πέμπτο Aujourd'hui le ciel est noir (Σήμερα μαύρος ουρανός) από αυτή την διασκευή για δύο μαρίμπες

[ST48410]

έκτος και τελευταίος χορός η σούστα

[ST48410]

Αφήνουμε τα έξι τραγούδια για πιάνο. Πηγαίνουμε σε ένα έργο του 1952 την Ζυγιά* για σοπράνο, φλάουτο και πιάνο. Πάλι υπάρχουν οι αναζητήσεις στην παραδοσιακή μουσική αλλά πλέον διαφαίνεται περισσότερο μια προσωπική πινελιά και κάποια στοιχεία που θα χρησιμοποιήσει και στα κατοπινά του έργο. Να πούμε ότι ψάχνει το δρόμο του; Ίσως.



* ζυγιά: δύο όργανα μαζί, στην παραδοσιακή μουσική

[ST48410]

Ίδια χρονιά, 1952, και ένα ακόμα έργο σε αυτή την ενδιάμεση κατάσταση, λίγο πριν αρχίσει η μεταμόρφωση προς το απόλυτα προσωπικό στυλ που θα τον συνοδέψει στο υπόλοιπο της ζωής του.

Διπλή Ζυγιά για βιολί και τσέλο. Δύο διαφορετικές εκτελέσεις με αρκετό "νεύρο"





Ένα έργο που μπορείτε να ακούσετε όλοι αφού έντονο ρυθμικό στοιχείο και μελωδικό στοιχείο