Α : ΚΑΒΑΦΗΣ : Το Ποιημα των Ποιηματων...

[ΓΑΛΗ]

Δηλαδή, ή γεννήθηκες απ᾽ αυτόν τον ημίθεο, και τότε πατέρας σου είναι ο ημίθεος Αστράβακος, ή ο Αρίστων· γιατί εγώ σ᾽ έπιασα στην κοιλιά μου εκείνη τη νύχτα.

[Ζαποτέκος]

Δηλαδή, ή γεννήθηκες απ᾽ αυτόν τον ημίθεο, και τότε πατέρας σου είναι ο ημίθεος Αστράβακος, ή ο Αρίστων· γιατί εγώ σ᾽ έπιασα στην κοιλιά μου εκείνη τη νύχτα.

SpoilerShow

[Ζαποτέκος]

Μαρτυρία της τελευταίας απογόνου των Καβάφηδων για τον Κ. Καβάφη
https://cognoscoteam.gr/archives/38961
Βασίλης Πλάτανος – 23/09/2007 – ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
https://www.rizospastis.gr/story.do?id=4212890

Η τελευταία απόγονος της οικογένειας Καβάφη, Χαρίκλεια Βαλιέρι – Καβάφη, αγαπημένη ανεψιά του μεγάλου Αλεξανδρινού ποιητή, καταγόταν από παλιά χιώτικη οικογένεια. Μεγάλωσε «αριστοκρατικά». Εμενε στο πιο φτωχό ξενοδοχείο της Μυτιλήνης (κι αυτό υπήρξε άλλοτε αριστοκρατικό), στη «Μεγάλη Βρετανία». Ζούσε μόνη, βιοποριζόμενη με μαθήματα γαλλικών κι αγγλικών σε παιδιά. Είχε γράψει ένα βιβλίο με αναμνήσεις της από τους Καβάφηδες (θα κυκλοφορούσε στα γαλλικά).

«Είμαι το γένος Καβάφη. Ο Καβάφης ήταν αδελφός του πατέρα μου. Εγεννήθηκα εις την Αλεξάνδρεια, εις τα 1896. Ο πατέρας μου, ο Αριστείδης, ήταν μεγαλύτερος από τον Κωνσταντίνο. Ηταν επτά αγόρια οι Καβάφηδες. Δύο μόνο παντρεύτηκαν. Ο πατέρας μου κι ο θείος μου ο Αλέξανδρος που πέθανε, ο οποίος είχε μια κόρη. Με μένα τελειώνει η οικογένεια Καβάφη. Εγώ έχω το όνομα της γιαγιάς μου, τη λέγανε Χαρίκλεια Φωτιάδη».

(...)

— Εχετε αναμνήσεις από τον ποιητή;

— Εχω. Ο Κωστής, ξέρετε τι ελάττωμα είχε, ε; Αλλά δεν του φαινούντανε. Σήμερα οι άνθρωποι που ‘χουνε αυτό το ελάττωμα, έχουνε κάτι το γυναικείο απάνω τους. Τα μαλλιά τα μακριά, οι τρόποι, τα ρούχα που φοράνε, πώς περπατάνε, πώς φέρνουνται. Ενώ εκείνος ήτανε κύριος. Εντυνούντανε σοβαρότατα, με γκρίζα σκούρα ρούχα, με πουκάμισο, γραβάτα, όλα κλασικά. Ηταν ντυμένος όπως ένας κύριος καλής οικογένειας, ως το τέλος της ζωής του.

— Ποιο ήταν το τέλος της ζωής του;

— Μου ‘παν ότι στο τέλος της ζωής του ήταν πολύ άρρωστος, είχε καρκίνο στο λαιμό. Πέθανε απ’ αυτό. Κι ήτανε μόνος του, μ’ ένα στενό φίλο, τον Σεγκόπουλο, εις τον οποίον αφήκε την περιουσίαν του κι όλα τα έπιπλα της γιαγιάς και του παππού μου, στα οποία είχαμε δικαίωμα η εξαδέλφη μου κι εγώ. Ητανε του παππού μου. Ο Κωστής είχε ένα μέρος. Δεν κάναμε φασαρία όταν ανοίξαμε τη διαθήκη. Τα πήρε όλα ο Σεγκόπουλος.

— Σε ποια ηλικία τον είδατε για τελευταία φορά;

— Στα 27 μου χρόνια, το 1923, ήρθε και με συγχάρηκε για τον αρραβώνα μου. Φχαριστήθηκε που πήρα τον Βαλιέρι, γιατί ήταν παλιό καλό όνομα. Οι Καβάφηδες ήταν λίγο σνομπ.


— Ο θείος σας, σαν ποιητής και άνθρωπος, πώς ήτανε;

— Ηταν πολύ φιλόδοξος. Ηθελε ν’ αναγνωριστεί, όπως κι αναγνωρίστηκε, ως μεγάλος ποιητής. Αυτή η μεγάλη δόξα συνέβηκε μετά το θάνατό του. Οταν ζούσε τον αναγνωρίζανε, αλλά δεν ήταν τόσο παγκόσμια γνωστός. Οταν πέθανε τον μεταφράσανε σ’ όλες τις γλώσσες. Οταν εγώ ζούσα στην Αίγυπτο δεν ήταν τόσο γνωστός. Ητανε γνωστός εις την Αθήνα κι ολίγο εις τη Γαλλία, από έναν Ελληνα που τον μετέφρασε εις τα γαλλικά.

— Ούτε στα αγγλικά;

— Και στην Αγγλία δεν τον είχαν μεταφράσει. Ο Μαυρογορδάτος τον μετάφρασε, νομίζω, μετά το θάνατό του. Τέλος πάντων. Εγινε παγκόσμια φημισμένος μετά που πέθανε. Αυτή τη δόξα, την οποία επιθυμούσε, δεν την απόλαυσε εντελώς.

— Είχε εχθρούς;

— Είχε κι εχθρούς. Να σας πω ένα πράγμα. Η οικογένεια Καβάφη δεν ήταν αγαπητή. Το παρατήρησα. Δεν ξέρω, μήπως επειδή ήταν Αγγλοέλληνες. Και τραβούσανε – εκτός από τον ποιητή – πιο πολύ προς την Αγγλία, παρά προς την Ελλάδα. Πολύ σπανίως ήρθαν στην Ελλάδα οι Καβάφηδες. Ο θείος μου ο Κωνσταντίνος ήρθε δύο ή τρεις φορές σ’ όλη του τη ζωή και στο τέλος της ζωής του. Αλλά δεν αφήναν το αίμα τους, ήτανε ελληνικό. Ισως δεν είχανε μεγάλο πατριωτισμό, διότι δεν ήτανε μαθημένοι στην Ελλάδα. Τώρα λένε είναι ελληνική οικογένεια. Φυσικά είναι οικογένεια ελληνική, η οποία ήρθε σπανιότατα στην Ελλάδα και η οποία εγνώριζε άριστα αγγλικά και γαλλικά.


— Ο Κωνσταντίνος πού έμενε στην Αλεξάνδρεια;

— Εμεινε σε πολλά σπίτια.

— Δεν είχε δικό του σπίτι;

— Οχι. Ποτέ οι Καβάφηδες δεν είχανε σπίτι δικό τους. Πάντα εγυρίζανε. Τους άρεζαν τα ταξίδια.

— Πώς σας φαίνονται τα ποιήματα του θείου σας;

— Να σας πω, τα ερωτικά τα σιχαίνομαι.

— Γιατί;

— Γιατί είναι σεξουαλικά. Εγώ είμαι άνθρωπους που ‘ναι για το ορθό, το σωστό. Τα σεξουαλικά τα διαβάζω, μα δε μ’ αρέζουνε. Εμένα με αρέσει τρομερά η «Σατραπεία», η «Ιθάκη», οι «Θερμοπύλες», τα «Παράθυρα», ας πούμε. Γιατί λέει ότι όλη τη μέρα γυρίζω στις κάμαρες τις σκοτεινές, γυρεύω τα παράθυρα, και παράθυρα δεν βρίσκω, δεν ξέρω να τα βρω. Κι ίσως αν τα βρω, το φως θα ‘ναι μια καινούρια τυραννία. Να, αυτά τα αλληγορικά μ’ αρέσουν πάρα πολύ. Γιατί, σκέπτεται κανείς ότι είναι στο σκοτάδι κι ότι αν δει το φως θα τον τυραννήσει. Είναι βαθύ… Γιατί το φως να τον τυραννήσει; Δεν ξέρουμε. Μήπως επειδή θα του δείξει πράγματα που προτιμά να μην ξέρει;

— Η «Ιθάκη»;

— Ναι. Είναι πολύ ωραίο. Κι όταν φτάσει στην Ιθάκη δεν του δίνει τίποτα. Μα η Ιθάκη του έδωσε το ωραίο ταξίδι. Τις περιπέτειες του ταξιδιού. Αυτά που είναι ψυχικά και συμβολικά μ’ αρέζουνε.

— Ξέρετε κάποιο ανέκδοτο ποίημα του Καβάφη;

— Οχι. Γιατί εγώ τα ποιήματα τα ανέκδοτα που είχα, τα μεταφράσανε και τα εκδώσανε. Τώρα μου είπαν, μα δεν ξέρω αν είναι αλήθεια, μου φαίνεται απίστευτο, ότι ο κ. Σαββίδης ανακάλυψε 75 άγνωστα, ανέκδοτα του Καβάφη. Πού; Αυτό θέλω να ξέρω. Πού, πού, πού; Οχι ένα, 75. Είναι αλήθεια;

— Δεν ξέρω. Εγραφε εύκολα ο Καβάφης;

— Οχι. Τρομερά δύσκολα.

— Κάθε πόσο καιρό έβγαζε ένα ποίημα;

— Ενα-δύο το χρόνο. Τρία, το πολύ. Τα έγραφε, τα διόρθωνε, τα ξαναδιόρθωνε, τα έσβηνε, τα ξανάγραφε. Τυραννιούντανε για να τα γράψει. Ηθελε να είναι τέλεια. Δεν ήταν η σκέψη που του έλειπε, ήτανε πώς να τα γράψει τέλεια. Εγώ ήμουνα σπίτι του – πήγαινα πολύ συχνά σπίτι του, και στο τελευταίο σπίτι που κατοικούσε, οδός Λέψιους – και διάβαζα τα βιβλία που είχε. Εγραφε, κι έπειτα το ξεσκούσε. Ξανάγραφε και το ‘πιανε και το ‘κανε μια μπάλα και το ‘ριχνε με θυμό μες στο πανέρι. Τον έπιαναν τα νεύρα του. Επειτα σηκωνούντανε τα μαλλιά του επάνω, έτσι. Κι έκανε τα χέρια του έτσι, και τα σήκων’ απάνου, κι έκανε: αααα! Είχε τρομερά νεύρα. Σηκωνούντανε τα μαλλιά, είχε σγουρά μαλλιά, όλοι οι Καβάφηδες είχαν σγουρά μαλλιά. Λοιπόν, σηκωνούντανε τα μαλλιά κι έλεγε αααα και τα τραβούσε. Είχε νευρική κατάσταση. Οι Καβάφηδες ήταν όλοι νευρικοί. Είχαν και τη συνήθεια του δυνατού τσαγιού, το οποίον τους έκαμνε και γινούνταν σα δαίμονες από το θυμό.


— Το «Καβάφης» έχει κάποια έννοια σε άλλη γλώσσα;

— Ναι, στα τουρκικά και αραβικά θα πει «ποιητής». Λοιπόν, σ’ αυτές τις δυο γλώσσες έχει έννοια, στα ελληνικά καμιά. Να ήτανε Ιορδανοί, να ήτανε Σύριοι, να ήτανε… δεν ξέρω από ποιο μέρος, αλλά κατάγονται πριν τα 1700. Εμείς νομίζομε ότι ήτανε απ’ ένα μέρος της Ανατολής. Δεν έχω την εντύπωση ότι πριν τα 1700 ήτανε Ελληνες. Εκτός αν ήταν Μαρωνίτηδες. Θα σας δείξω τις φωτογραφίες τους, γιατί αυτό σας δίνει μια εικόνα. Η γιαγιά μου. Ε; Δεν έχει κάτι τούρκικο απάνω της;

— Μάλιστα.

— Λένε είναι Ελληνες… αλλά… είναι πολύ παράξενη η οικογένειά μας.

[sys3x]

Εύγε Ζαπ!
Χαοτικός, εάν διαβάσεις τις τελευταίες παραγράφους ^^^ ίσως καταλάβεις καλλίτερα τι εννοούσα όταν σου έγραψα - ολούθε νεοέλληνες - και ευτυχώς που έχουμε και λαθρό και μπορούμε να κάνουμε και καμμία συζήτησή της προκοπής που και πω.

[Ζαποτέκος]

Εύγε Ζαπ!
Χαοτικός, εάν διαβάσεις τις τελευταίες παραγράφους ^^^ ίσως καταλάβεις καλλίτερα τι εννοούσα όταν σου έγραψα - ολούθε νεοέλληνες - και ευτυχώς που έχουμε και λαθρό και μπορούμε να κάνουμε και καμμία συζήτησή της προκοπής που και πω.

Πάντως το wiktionary λέει πως το καβάφης δεν σημαίνει ποιητής , αλλά παπουτσής και προέρχεται από τουρκική λέξη που με την σειρά της προέρχεται από αραβική λέξη. ( Αλλού είχα διαβάσει για αρμενοϊρανικής προέλευσης επώνυμο ). Συνεπώς πρόκειται για επαγγελματικό επώνυμο και δεν φανερώνει τίποτα για τον εθνοτισμό αυτού που το φέρει.

[sys3x]

Εύγε Ζαπ!
Χαοτικός, εάν διαβάσεις τις τελευταίες παραγράφους ^^^ ίσως καταλάβεις καλλίτερα τι εννοούσα όταν σου έγραψα - ολούθε νεοέλληνες - και ευτυχώς που έχουμε και λαθρό και μπορούμε να κάνουμε και καμμία συζήτησή της προκοπής που και πω.

Πάντως το wiktionary λέει πως το καβάφης δεν σημαίνει ποιητής , αλλά παπουτσής και προέρχεται από τουρκική λέξη που με την σειρά της προέρχεται από αραβική λέξη. ( Αλλού είχα διαβάσει για αρμενοϊρανικής προέλευσης επώνυμο ). Συνεπώς πρόκειται για επαγγελματικό επώνυμο και δεν φανερώνει τίποτα για τον εθνοτισμό αυτού που το φέρει.

Θα ρωτήκσω και τους φίλους μου τους Άραβες και θα επανέλθω Ζαπ.

[Χαοτικός]

Εύγε Ζαπ!
Χαοτικός, εάν διαβάσεις τις τελευταίες παραγράφους ^^^ ίσως καταλάβεις καλλίτερα τι εννοούσα όταν σου έγραψα - ολούθε νεοέλληνες - και ευτυχώς που έχουμε και λαθρό και μπορούμε να κάνουμε και καμμία συζήτησή της προκοπής που και πω.

Κατάλαβα ναι.