Θωμάς Γκόρπας

[Βλήμα]

Ο Θωμάς Γκόρπας γεννήθηκε στο Μεσολόγγι το 1935. Από το 1954 έζησε στην Αθήνα, από το 1975 έως το 1980 στο Παρίσι, και από το 1990 μοίραζε τον καιρό του ανάμεσα στην Αθήνα και την Αίγινα.
Έκανε μία ντουζίνα επαγγέλματα: εργάτης, λογιστής, παλαιοβιβλιοπωλης, βιβλιοπώλης, επιμελητής εκδόσεων, εκδότης (εκδόσεις Πανόραμα και εκδόσεις Έξοδος) μεταφραστής κ.α. πριν και μετά τη λεγόμενη δημοσιογραφία (συντάκτης στον Ημερήσιο Τύπο: Ανεξάρτητος Τύπος, Μεσημβρινή, Εξπρές, Νέα Πολιτεία. Ακόμα υπήρξε συντάκτης ή αρχισυντάκτης στα περιοδικά: Ρουμελιώτικο Ημερολόγιο, Ρουμελιώτικη Βίγλα, Ο Λογοτέχνης, Η Τέχνη στην Αθήνα, Η Καλλιτεχνική, Πολιτικά Θέματα Μουσικά Θέματα. Έγραψε για τον κινηματογράφο και την τηλεόραση και δίδαξε σε θεατρική σχολή ιστορία λογοτεχνίας και αγωγή του λόγου.
Στη δεκαετία του 50 σύχναζε στο Πρακτορείο Πνευματικής Συνεργασίας στη Στοά Μαυρίδη, στο Πατάρι του Λουμίδη, και στο Βυζάντιον. Από το 1955 έως το 1967 συμμετείχε σε ομάδες που πρωτοστάτησαν για μία πρωτοπορία στο θέατρο, στον κινηματογράφο, στα εικαστικά και για την υπεράσπιση του λαϊκού τραγουδιού. Από τους πρώτους που μίλησαν και έγραψαν για τον Καραγκιόζη και το ρεμπέτικο.
Το 1979 εκπροσώπησε την Ελλάδα στο Πρώτο Διεθνές Φεστιβάλ Ποίησης Μπιτ στην Όστια της Ρώμης.
[Πέθανε στην Αθήνα το 2003]

Αυτοβιογραφικό σημείωμα του Θωμά Γκόρπα

[Βλήμα]

Στην άσφαλτο κυλάει το μεσημέρι λαβωμένο
Όλα σπασμένα
σπασμένα γόνατα
λαιμοί
χέρια σπασμένα
σπασμένα συνθήματα
σπασμένες φωνές
σπασμένο τραγούδι
σπασμένο.
Όμως εμείς το περιμένουμε να ρθει μέσα από σημαίες κι αίματα
Τ’αλάβωτο μεσημέρι
μες στον σπασμένο καιρό
που λογαριάζεται κιόλας με το μέλλον

[Βλήμα]

Κορίτσι λαϊκής πολυκατοικίας
μεγάλωσες και ομόρφυνες ανάμεσα σε δυο λεκάνες
στη μια τρίχες και σαπουνάδες από ξυρίσματα ποδιών δεκαπεντάχρονων κοριτσιών
στην άλλη τα νερά της νύχτας.
Άνθος πού φύτρωσες εκεί που δεν φυτρώνουν άνθη
αλλ’ απροσδόκητα φασόλια
σ’ έκοψα και σε ρίχνω πάνω σε παρέλαση εργατικής πρωτομαγιάς.
Άνθος δωματίου με τέσσερα κρεβάτια που
δεν επιτρέπει βήματα και δεν επιτρέπει όνειρα
δεν επιτρέπει να περάσει μέσα ο ήλιος να περάσουν τραγούδια.
Κορίτσι μου έχεις μία μαμά που αδιαφορεί για σένα
έναν μπαμπά που σ’ ερωτεύεται
μιαν αδερφή που σε μισεί μόνο και μόνο για την ομορφιά σου.
Κορίτσι μου την “ζώνη” που φοράς
πρώτο παράσημο μικρής πουκαμισούς
μην τη θυμάσαι
δεν μπορεί να σου κερδίσει την ελπίδα.
Πρόσεξε το χαμόγελό μου το χαμόγελο εκείνων
που έμαθαν το τραγούδι της οργής και της αγάπης

[Βλήμα]

Σαν ήμαστε μικρά παιδιά
δεν πρόφτασαν να μας κρατήσουν οι γονείς μας από το χέρι
και να μας πάνε πουθενά
ήτανε κιόλας σκοτωμένοι άρρωστοι ή χαμένοι.
Τότε αντί για καλημέρα λέγαμε
έως πότε έως πότε έως πότε
αντί για καληνύχτα σιωπούσαμε
σχεδιάζοντας μες στην αμφιβολία της νύχτας
παιχνίδια και χαρές για το νεο καιρό της λευτεριάς.

Τότε το ωραίο κορίτσι μας το λέγανε Γιολάντα.
Η Γιολάντα
μας πότιζε πίκρα και μίσος
έτσι καθώς καμάρωνε τ’ απόγευμα απ’ το παράθυρο της
ντυμένη του προσώπου της το φως και το γαλάζιο φόρεμά της
χωρίς πληγές χωρίς καημό και αίματα
ξεχειλισμένη αληθινό φαΐ και τη γλυκιά ομορφιά της.
Τη βλέπαμε για μία στιγμή μέσα στα μάτια κ’ έλαμπε
ύστερα βλέπαμε το δρόμο που έλαμπε πάντα και μας καλούσε
για τις ουρές της διανομής και τη σκληρή μαυραγορά
που ήτανε θέα απροσπέλαστη σαν έτοιμο μαχαίρι.

Θυμόμαστε πως στον κόρφο μας
φώλιαζε ένα πουλί
μας εκρατούσε από το χέρι η περηφάνια
μας εκρατούσε από το χέρι οργή
και προχωρούσαμε
με τ’ όραμα μισού πέδιλου από λάστιχο αυτοκινήτου
με τ’ όραμα μισού σπυριού μπομπότας.
Δεν μας εγύρισε πίσω ποτέ η βροχή
κι ο άνεμος που μας σώριαζε στο δρόμο.
Τα ξεσκισμένα πόδια μας δεν χάθηκαν στη λάσπη
φυλάξαμε τα μάτια μας να μην τα σβήσει η καταχνιά
τα ξυλιασμένα χέρια μας κρατούσαν την καρδιά μας
μην τη σκοτώσει η ανημποριά μην την κερδίσει η πίκρα.
Και όταν πούλαγε η μάνα μας τα ρούχα της και τα χρυσαφικά της
για ένα κινίνο ή δυο κλωνιά σταφίδα
εμείς μαθαίναμε να περιμένουμε τη λευτεριά.
Δεν κλάψαμε ποτέ.

[νύχτα]

συγκίνηση μέχρι το μεδούλι

[Βλήμα]

Αυτό το αγόρι
που τρώει σάμαλι στο χαλβατζίδικο της οδού Αθηνάς
είναι ένα αγόρι σας λέω.
Κι ας έχει τα μαλλιά του χτενισμένα σαν κορίτσι
κι ας έχει το πουκάμισο ανοιγμένο σαν κορίτσι
κι ας διαμαρτύρεται πως έχει τρυφερή φωνή.
Είναι ένα αγόρι.
Τα χέρια του σακατεμένα
κι όμως φοράει ένα μεγάλο πρόστυχο δαχτυλίδι.
Τα χέρια του σακατεμένα
κι όμως φοράει ένα σακατεμένο σκοτεινό ρολόι.
Το παντελόνι του τόσο στενό
έτσι που να δείχνει και να προκαλεί.
Μην απορήσετε
όταν το δείτε αγκαζέ με τη χάρβαλωμένη πόρνη
εκεί όπου τελειώνει ο δρόμος κι ο έρωτας και προφυλάξεις.
Είναι ένα αγόρι.
Προσέχει το βήμα του προσέχει τη φωνή του
προσέχει τις χειρονομίες και τη ματιά του
μα είναι ένα αγόρι σας λέω
και δουλεύει σε μηχανουργείο από τότε
που τα όνειρά του έγιναν στάχτη σκοτείνιασμα των ματιών του.
Είναι σπουδαίο αγόρι
γιατί αλλιώς πώς θα μπορούσε μέσα του
να σταματάει και να πεθαίνει η ζωή;
Κ’ εμείς του καταθέτουμε στεφάνια σάμπως να’ ναι
κανένας άγνωστος στρατιώτης.

[Βλήμα]

Στις εννιά το βράδι
ο νεαρός
με το μπλε κουστούμι
και την κόκκινη γραβάτα του σαββατοκύριακου
έβαλε χέρι
στα πισινά του δουλικού που θαύμαζε τη βιτρίνα
με το γιαούρτι του σπιτιού στα δυο του χέρια.
Τα μάτια του δουλικού δυο
ματωμέν’ αστέρια.
Η καρδιά του
κύλησε
στο πεζοδρόμιο.
Δεν φώναξε
-Βοήθεια…
Δεν παρακάλεσε για τίποτε.
Ήξερε.
Για τούτο έφυγε με το γιαούρτι του σπιτιού στα δυο του χέρια.
Κ’ εμείς βαλθήκαμε να ψάχνουμε για την τιμή μας
που κύλησε
κατά λάθος
στο ρείθρο...

[Βλήμα]

Ήρθε μια κοπέλα στο γραφείο μας το πρωί
χωρίς μπογιές στο πρόσωπο
χωρίς κακόν άνεμο στα μάτια.
Μας έφεγγε χαμόγελο αληθινής καλημέρας.
Ο προϊστάμενος της έδειξε την εξουσία του.
Η συνάδελφος την ομορφιά της που δεν είχε.
Ο συνάδελφος μία ηλιθιότητα που της συννέφιασε το πρόσωπο.
Κι η μουχλιασμένη κάμαρα
μία στενοχώρια που της κέρδισε την καρδιά.
Όμως ήταν κοπέλα που δεν ξέρει την εξουσία
που ξέρει να κυβερνάει την ομορφιά της
που συμμερίζεται την προστυχιά
μα προπαντός
ήταν κοπέλα που έμαθε με πολύ κόπο
να ξανακερδίζει την καρδιά της.
Ήταν απλώς μία εργαζόμενη κοπέλα
κ’ έσερνε πίσω της το μέλλον δύσκολο μα βέβαιο.

[Βλήμα]

Ένα παιδί σωριάστηκε μες στη γιορτή του δρόμου.
Ήταν τα μάτια του άγρια ξένα και βυθισμένα.
Το κεφάλι του στην πέτρα βρόντηξε ξεβρόντηξε
το κορμί του σαν το ελάφι και σαν τ’ άλογο.
Απ’ το στόμα του πετάχτηκαν αφροί
κ’ έπαιξαν στα μάτια σας
απ’ το στόμα κι απ’ τη μύτη τίναξε το αίμα του
που έκατσε στα μάτια σας κι άρχισε να κλαίει
- Από πείνα. Είπατε.
Τα πόδια σας πώς είναι ακόμα ανάλαφρα για τον περίπατό σας;
- Από πείνα. Είπατε.
Τα χέρια σας πώς ξεριζώθηκαν ωραίοι μου από τους ώμους σας;
- Από πείνα. Είπατε.
Τα μάτια σας πώς σκοτείνιασαν μπρος σε τόσα χρώματα και φώτα;
- Από πείνα. Είπατε.
Σηκώστε το λοιπόν να μη βουλιάξει ο δρόμος...

[Βλήμα]

Ήταν από τις γυναίκες που φυλάγουν πίσω από τα κάγκελα την ομορφιά τους.
Αντί για τσίχλα μάσαγε τη λέξη αυτοκίνητο
πρώτη και τελευταία ίσως γκαστριά της.
Τη μαμά της έλεγε ρομαντική
τον μπαμπά της πονηρό γέρο
τον αδελφό σεμνότυφο το σύζυγο
“Να ξέρατε τι γλυκός που είναι ο Μανόλης
μόνο που αφιερώθηκε στην ιατρική”.
Όσο για τον εαυτό της
“Τι άθλιο στομάχι που έχω Θε μου παλαιά κολίτις τι να σας πω!”
“Αμυγδαλέλαιο κόρη μου” συμβούλεψε η νοικοκυρά.
Κι αυτή περήφανα στύβοντας το πρόσωπό της σε μικρό χαμόγελο
“Ήπια χωρίς ωφέλεια δυστυχώς”.
“Παλαιά κολίτις” έλεγε και ξανάλεγε μα το ξεχνούσε αμέσως για να πει
κάτι πιο γλυκό πιο φευγαλέο μπας και με πείσει
πως δεν φυλάγει πίσω από κάγκελα την ομορφιά της.
Εύκολο να σας μιλήσω μόνο για το πρόσωπό της.
Η υπόλοιπη ονειρευόταν σπαρταρώντας μέσα στο μαύρο της παλτό.
Χρώματος ελαφρώς καναρίνι ανασηκωμένη μύτη
Μάτια ενδοστρεφή γι’ αυτό ποτέ εβενινα ποτέ χαμένα.
Εβένινα και τα μαλλιά της ανεξάντλητα όμως
έπαιζαν αλλάξει τον ρόλο των ματιών.
Το στόμα της πληγή ανθισμένη ή μικρό χάος με εξαίσια όρια
ή αν θέλετε μικρό κόκκινο ρόδο με κόκκινο άρωμα.
Το στόμα της ομολογώ και μόνο αυτό
ολόκληρη ώρα με κρατούσε κοντά της
ώσπου ανακλαδίστηκε και μου έσφιξε το χέρι:
“Χάρηκα πολύ νεαρέ χρόνια πολλά.
Καλημέρα σας”.
Χαμογελούσε όχι όπως χαμογελάς εσύ κι εγώ
καθώς το στόμα της μου θύμιζε την άλλη πληγή.
Επιτρέψτε μου να ονειρεύομαι το κορμί της.

Παρακαλώ σκεφτείτε αυτή την εικοσάρα νιόπαντρη
επισκέπτρια στο σαλόνι δυο γέρων
χωρίς παιδιά χωρίς σκυλιά και τέτοια
σαλόνι στολισμένο με ακριβά έπιπλα κάδρα ακριβότερα
πλήξη ακριβότερη και από τα κάδρα
και μένα να ονειροπολώ ζωή πέρα από έπιπλα κάδρα και πλήξη.
Επισκεπτήρια στο σαλόνι
με τη χαρά των παιδιών από πέντε έως ογδόντα πέντε χρονώ
ένα χριστουγεννιάτικο δέντρο.

[Βλήμα]

Τη συντροφιά μας τραγουδώ αραγμένη σ’ όχτο
χωρίς κόπο.
Έχω να κάμω μ’ έτοιμο τραγούδι.
Μας φωτογράφισε ο φίλος τη στιγμή που έπεφτε ο ήλιος
όταν σα μουσική περνούσαν πλάι μας αρνιά
και το παιχνίδι των κυμάτων
ερχόταν να συνεχιστεί μέσα στα στήθη μας
πλάι στο παιχνίδι της Επανάστασης.
Η μέρα κύλησεν αξέχαστη
τώρα αναπαύεται στο αίμα μας
και στα τραγούδια της οργής και της αγάπης.
Όνειρο ήτανε κακό τα ΙΧ σταματημένα στον πευκώνα
όνειρο ήτανε κακό η πληγιασμένη αμμουδιά
απ’ τ’ αδειανά κουτιά της μπύρας και της κόκα κόλα
όνειρο ήτανε κακό η θαλασσινή ομορφιά
με τους αμφίβολους κολυμβητές κοντά μας
τους πεθαμένους ανθρώπους να ζητιανεύουν μάταια
ένα κομμάτι απ’ την καρδιά μας.
Η κυριακάτικη εκδρομή στη Λούτσα
είν’ ένα κέρδος μέσα μας σαν πίστη και το τραγουδώ
χωρίς αμφιβολίες και κόπο.
Έχω να κάνω με έτοιμο τραγούδι
ξέρουμε δα τι πάει να πει αυτό.

[νύχτα]

"σαν έρωτας που θέλει μα δε μπορεί"
είχε πει ο απίθανος

[νύχτα]

πολύ ενδιαφέρον άρθρο

http://vivl-nafpakt.ait.sch.gr/index.ph ... 8-12-12-59




Πληγές
Πληγή από σίδερο πληγή από κάψιμο πληγή από χάδι
πληγή από φιλί τρελλής ξανθιάς
πληγή από σφύριγμα το βράδυ,
πληγή από της ερημιάς το μελαγχολικό τραγούδι
πληγή από αγκάθι ρόδου
πληγή από την καλημέρα ξένου
πληγή της γειτονιάς σαν παίρνει να βραδυάζει
πληγή από ανυπόφορη αγάπη

πληγή απ' τ' αδυσώπητο εργαλείο της δουλειάς
πληγή απ' την καλοσύνη ανυποψίαστης αγκαλιάς
πληγή απ' το μεγαλείο της φτώχιας
πληγή από ανάμνηση κι από βαρειά κουβέντα
απ' το μαχαίρι του ριγμένου φίλου
απ' το χαμόγελο του πεθαμένου φίλου
πληγή από φωτιά φωτιά κι από φωτιά ονείρου
πληγή απ' του αποτυχημένου τη ντροπή
κι απ' τη σιωπή του ντροπιασμένου
πληγή απ' τα νύχια τρομοκρατημένου
πληγή απ' τα νύχια απ' τα δόντια απ' τα αχ απ' τα φιλιά
της προδομένης που γατζώθηκε πριν φύγει πάνω σου
και μένει εκεί για πάντα να σου γδέρνει την καρδιά
πληγή της εξορίας της φυλακής και της ελευθερίας

πληγή απ' το πικρό παράπονο του αλήτη
πληγή από το στόμα της που βασανίζεται στην ξενητειά
κι ακόμα η πληγή για την πληγή που δεν ομολογεί ποτέ κανένα στόμα

[Ελ_ρία]

Ερωτεύεσθε! Ο έρως δε βλάπτει τη σεμνότητα

Θωμάς Γκόρπας

[ΠΑΓΧΡΗΣΤΟΣ]

Ερωτεύεσθε! Ο έρως δε βλάπτει τη σεμνότητα

Θωμάς Γκόρπας

Ας το γράψουμε όπως το έγραψε εκείνος, με τα "ν" του και όλα τα θαυμαστικά του:
"Ερωτεύεσθε! Ο έρως δεν βλάπτει την σεμνότητα!"