Μπορεί να περάσει το πνεύμα του ποιητή στην μετάφραση;

[ΑΛΟΓΟΜΟΥΡΗΣ]

η ποίηση μεταφέρει μέσα της το ίδιο το πνεύμα μιας γλώσσας
και αυτό το πνεύμα είναι μοναδικό. είτε το γνωρίζεις είτε όχι. αλλά δεν γίνεται να το γευτείς έτοιμο μασημένο από ξένο στόμα.

[hellegennes]

Η ποίηση δεν είναι απλώς κείμενο, είναι μια μορφή γλώσσας και μουσικής, έχει στοιχεία κι από τα δύο. Κι επειδή κάθε γλώσσα έχει την δική της ιστορική πορεία, τα δικά της γλωσσικά στοιχεία και την δική της ηχητική, είναι αδύνατον να μεταφράσεις γιατί αλλοιώνεις τις επιλογές του ποιητή που έχουν να κάνουν με την ίδια την γλώσσα. Είναι σαν να προσπαθείς να αντιγράψεις έναν πίνακα ζωγραφικής αλλά να χρησιμοποιήσεις άλλα χρώματα, άλλη τεχνοτροπία, να μετακινείς λεπτομέρειες σε άλλα σημεία του πίνακα, κτλ.

Υπόψη ότι στην λογοτεχνία δεν ισχύει τίποτα απ' όλα αυτά. Στην λογοτεχνία αυτό που μεταφράζεις είναι η έννοια του κειμένου. Και ναι μεν μια μετάφραση μπορεί να είναι καλή ή κακή, αλλά υπάρχει θεωρητικά η ιδανική μετάφραση, όπου ο μεταφραστής αποδίδει επακριβώς τις δεξιότητες του συγγραφέα στην σύνταξη του κειμένου. Εκεί οι επιλογές των λέξεων είναι συνήθως αδιάφορες. Δεν παίζουν οργανικό ρόλο στην δομή του έργου, παίζουν ρόλο επικοινωνίας εικόνας και σκέψεων. Ας πούμε δεν έχει σημασία αν το κείμενο λέει "incredible" ή "fantastic". Στην ποίηση όμως συνήθως η επιλογή μιας λέξης παίζει ρόλο στο ίδιο το κείμενο.

Στην λογοτεχνία η ουσία του έργου είναι η ιστορία που αφηγείται ο συγγραφέας, στην ποίηση η ουσία του έργου είναι οι ίδιες οι λέξεις που το απαρτίζουν.

[GreekGuy]

Η ποίηση δεν είναι απλώς κείμενο, είναι μια μορφή γλώσσας και μουσικής, έχει στοιχεία κι από τα δύο. Κι επειδή κάθε γλώσσα έχει την δική της ιστορική πορεία, τα δικά της γλωσσικά στοιχεία και την δική της ηχητική, είναι αδύνατον να μεταφράσεις γιατί αλλοιώνεις τις επιλογές του ποιητή που έχουν να κάνουν με την ίδια την γλώσσα. Είναι σαν να προσπαθείς να αντιγράψεις έναν πίνακα ζωγραφικής αλλά να χρησιμοποιήσεις άλλα χρώματα, άλλη τεχνοτροπία, να μετακινείς λεπτομέρειες σε άλλα σημεία του πίνακα, κτλ.

Υπόψη ότι στην λογοτεχνία δεν ισχύει τίποτα απ' όλα αυτά. Στην λογοτεχνία αυτό που μεταφράζεις είναι η έννοια του κειμένου. Και ναι μεν μια μετάφραση μπορεί να είναι καλή ή κακή, αλλά υπάρχει θεωρητικά η ιδανική μετάφραση, όπου ο μεταφραστής αποδίδει επακριβώς τις δεξιότητες του συγγραφέα στην σύνταξη του κειμένου. Εκεί οι επιλογές των λέξεων είναι συνήθως αδιάφορες. Δεν παίζουν οργανικό ρόλο στην δομή του έργου, παίζουν ρόλο επικοινωνίας εικόνας και σκέψεων. Ας πούμε δεν έχει σημασία αν το κείμενο λέει "incredible" ή "fantastic". Στην ποίηση όμως συνήθως η επιλογή μιας λέξης παίζει ρόλο στο ίδιο το κείμενο.

Στην λογοτεχνία η ουσία του έργου είναι η ιστορία που αφηγείται ο συγγραφέας, στην ποίηση η ουσία του έργου είναι οι ίδιες οι λέξεις που το απαρτίζουν.

[ΓΑΛΗ]

Στην λογοτεχνία η ουσία του έργου είναι η ιστορία που αφηγείται ο συγγραφέας, στην ποίηση η ουσία του έργου είναι οι ίδιες οι λέξεις που το απαρτίζουν.

Και σ' αυτό συμφωνώ.



Αύριο πάω να πάρω τεστ. Αρχίζω και ανησυχώ.

[sys3x]

Στην λογοτεχνία η ουσία του έργου είναι η ιστορία που αφηγείται ο συγγραφέας, στην ποίηση η ουσία του έργου είναι οι ίδιες οι λέξεις που το απαρτίζουν.

Και σ' αυτό συμφωνώ.



Αύριο πάω να πάρω τεστ. Αρχίζω και ανησυχώ.

Άει μαρή.

Είναι αδύνατον να μην συμφωνείς με τουλάχιστο στα 9/10 με τον Χέλλη.

[ΓΑΛΗ]

Στην λογοτεχνία η ουσία του έργου είναι η ιστορία που αφηγείται ο συγγραφέας, στην ποίηση η ουσία του έργου είναι οι ίδιες οι λέξεις που το απαρτίζουν.

Και σ' αυτό συμφωνώ.



Αύριο πάω να πάρω τεστ. Αρχίζω και ανησυχώ.

Άει μαρή.

Είναι αδύνατον να μην συμφωνείς με τουλάχιστο στα 9/10 με τον Χέλλη.

Ε, μα δεν εξηγείται αλλιώς. Επειδή ακριβώς ξέρω και τον Χέλλη, ένας από τους δύο μας έχει πάθει τουλάχιστον σορτκόβιντ.

[hellegennes]

Για να γίνει σαφές αυτό που λέω, εδώ ένα απόσπασμα από το Τραγούδι του Χαϊουάθα, του Λονγκφέλοου. Αρχικά το πρωτότυπο και μετά μια δική μου απόπειρα απόδοσης.





Για αρχή είναι φανερό ότι χάνεται η επανάληψη. Είναι αδύνατον να μεταφραστεί το ποίημα κρατώντας και τον ρυθμό και τις ιδιορρυθμίες του. Εδώ:

All the sky is stained with purple,
All the water flushed with crimson!

Αυτή η επανάληψη δεν υπάρχει στην απόδοση κι ούτε θα μπορούσε να υπάρχει. Κι όμως, είναι από τα πιο αναγνωρίσιμα στοιχεία του ποιήματος. Προσωπικά εγώ εδώ επέλεξα να αποδώσω τον ρυθμό, που ούτε αυτό είναι εν τέλει εφικτό γιατί η αγγλική γλώσσα έχει μικρότερες λέξεις σε μήκος και τελικά είναι αδύνατον να βρεις τις κατάλληλες αντίστοιχες στην ελληνική που να αποδίδουν και το πνεύμα και την λυρικότητα και τον ρυθμό και τις ομοιοκαταληξίες και το ίδιο το νόημα του κειμένου.

[sys3x]

Χέλλη, ζητώ ταπεινά συγγνώμη για το "9/10" ε.

[paul25]

Για να γίνει σαφές αυτό που λέω, εδώ ένα απόσπασμα από το Τραγούδι του Χαϊουάθα, του Λονγκφέλοου. Αρχικά το πρωτότυπο και μετά μια δική μου απόπειρα απόδοσης.





Για αρχή είναι φανερό ότι χάνεται η επανάληψη. Είναι αδύνατον να μεταφραστεί το ποίημα κρατώντας και τον ρυθμό και τις ιδιορρυθμίες του. Εδώ:

All the sky is stained with purple,
All the water flushed with crimson!

Αυτή η επανάληψη δεν υπάρχει στην απόδοση κι ούτε θα μπορούσε να υπάρχει. Κι όμως, είναι από τα πιο αναγνωρίσιμα στοιχεία του ποιήματος. Προσωπικά εγώ εδώ επέλεξα να αποδώσω τον ρυθμό, που ούτε αυτό είναι εν τέλει εφικτό γιατί η αγγλική γλώσσα έχει μικρότερες λέξεις σε μήκος και τελικά είναι αδύνατον να βρεις τις κατάλληλες αντίστοιχες στην ελληνική που να αποδίδουν και το πνεύμα και την λυρικότητα και τον ρυθμό και τις ομοιοκαταληξίες και το ίδιο το νόημα του κειμένου.

Γιατί διάλεξες να μεταφράσεις:

"Ναι! Είναι ο ήλιος που βουλιαζει
Και αγκαλιάζει τα νερά"

Και δεν μεταφρασες:

"Ναι! Είναι ο ήλιος που βουλιαζει
Και βυθίζεται μέσα στο νερό."

[hellegennes]

Γιατί έπρεπε να επιλέξω ανάμεσα στο να κρατήσω τον λυρικό χαρακτήρα του ποιήματος και έναν εσωτερικό ρυθμό, έστω κι αν είναι διαφορετικός από το πρωτότυπο ή να μεταφράσω πιο κοντά στις λέξεις του ποιήματος. Δοκίμασα και τα δυο, απλώς βρήκα ότι το δεύτερο είναι πρακτικά αδύνατον εξαιτίας της διαφορετικής σύνταξης της αγγλικής γλώσσα και ταυτόχρονα είναι αδύνατον να έχει το ποίημα έναν ρυθμό.

Για παράδειγμα, παρακάτω λέει "all the sky... all the water" κι ενώ στα ελληνικά μπορείς να ξεκινήσεις με το "όλος ο ουρανός", αν συνεχίζεις με "όλο το νερό" δεν σημαίνει το ίδιο πράγμα με το αντίστοιχο αγγλικό, γιατί συντακτικά το water και το νερό διαφέρουν. "All the water" στα αγγλικά μπορεί να σημαίνει "όλη η υδάτινη επιφάνεια" -που αυτό σημαίνει εδώ- ενώ στα ελληνικά το "όλο το νερό" δεν μπορεί να σημαίνει τέτοιο πράγμα.

[Joey]

Xαίρετε σε όλους. Παρακολουθώ καιρό το φορουμ σας (κυρίως στον τομέα της λογοτεχνίας) και επειδή έχω δει χρήστες οι οποίοι έχουν αρκετές γνώσεις, θέλησα κι εγώ να εγγραφώ για να γράφω τη γνώμη μου αλλά και τις ερωτήσεις μου.

Hellegennes επειδή φαίνεσαι ειδικός (εγώ δεν είμαι· είμαι ένας απλός αναγνώστης), θα ήθελα να σε ρωτήσω κάποια πράγματα σχετικά με την ποίηση.

-Ανέφερες ότι η ποίηση δεν έχει σχέση με την πεζογραφία ότι δηλαδή υπάρχουν χαρακτηριστικά τα οποία δεν εμφανίζονται στην πεζογραφία. Μήπως αυτό είναι (έστω και λίγο) υπερβολή; Δηλαδή θέλω να πω, στην πεζογραφία δεν θα δεις "δόσεις" ποίησης; Αυτό άλλωστε δεν ονομάζουμε "λογοτεχνία": Δηλαδή και η ποίηση το λόγο χρησιμοποιεί και κάνει τέχνη με αυτόν.

-Αν κατάλαβα καλά ουσιαστικά κυρίως αναφέρεσαι σε τεχνικά χαρακτηριστικά της ποίησης (μέτρο, ρυθμός κτλ) τα οποία όντως δεν απαντώνται στην πεζογραφία. Αλλά και πάλι τι γίνεται με την πεζή ποίηση; (Δεν ξέρω αν είναι σωστός ο όρος). Πχ Θεωρείς όντως ότι ποιήματα όπως του Λειβαδίτη δεν μεταφέρονται σε άλλη γλώσσα; Και σχετικά με το παράδειγμα των λέξεων που αναφέρεις πιο πάνω ("incredible" ή "fantastic") νομίζω ακόμα και στην πεζογραφία παίζει ρόλο η επιλογή μιάς λέξης. Στην τελική και στην ποίηση το νόημα δεν προσπαθούμε να αποδώσουμε;

-Είχα δει κάπου να αναφέρεις ότι ο Σολωμός κατα τη γνώμη σου είναι ο μεγαλύτερος έλληνας ποιητής. Την ίδια άποψη έχει και ένας συγγραφέας που τον εκτιμώ πολύ ο Σταύρος Ζουμπουλάκης. Αγόρασα ένα βιβλίο με τα ποιήματά του και να είμαι ειλικρινής "δεν μου μίλησαν". Δεν μπορώ να πιάσω το υψηλό του πνεύμα; Ίσως. Δεν καταλαβαίνω τις τεχνικές με τις οποίες έγραψε τα ποιήματα; Σίγουρα ναι. Πάντως σε γενικές γραμμές, έχω παρατηρήσει ότι μου αρέσει περισσότερο η μεταφρασμένη ποίηση, ίσως διότι εκεί είναι γραμμένα σε πιο σύγχρονα ελληνικά;

-Τέλος -και συγγνώμη για το κουραστικό μήνυμα - θα ήθελα να μου πεις τη γνώμη σου (αν έχεις διαβάσει φυσικά) για τα ποιήματα του Πόε, του Ουίλλιαμ Μπλέικ, του Γεητς και της Έμιλυ Ντίκινσον. Έχω διαβάσει κάποια ποιήματα απ' όλους και μπορώ να πω ότι μου άρεσαν αρκετά.