Δεν πιστεύω ότι θα έπρεπε να γνωρίζω ιστορία της τέχνης για να κατανοήσω τι είναι αξιόλογο και τι όχι. Το ίδιο ισχύει για τη μουσική, τη γλυπτική, τη λογοτεχνία. Μια καλλιέργεια και μια επαφή με το αντικείμενο ίσως χρειάζεται στην αξιολόγηση όχι του μεταδιδόμενου συγκινησιακού φορτίου ,γιατί αυτό θα παραμένει πάντα μια υποκειμενική ματιά, αλλά στην αντικειμενική αξιολόγηση όχι μόνο της δεινότητας του όποιου καλλιτέχνη αλλά και της προσωπικής του σφραγίδας που καθιστά ένα έργο διαχρονικό ή όχι. Τριβή δηλαδή με το ίδιο το αντικείμενο μέσω μιας ευρείας οπτικής.ST48410 έγραψε: ↑31 Αύγ 2020, 20:18Τι να κάνω που δεν είμαι σίγουρος πότε μιλάς σοβαρά και πότε χρησιμοποιείς δημιουργικές υπερβολές (κατά το δημιουργική ασάφεια);Πορφύριος Εξαρχίδης έγραψε: ↑31 Αύγ 2020, 10:47Tην έχουμε ξανακάνει αυτή τη συζήτηση. Συνοπτικά, καλλιτέχνες όπως ο Πόλλοκ κι ο Ρόθκο προωθήθηκαν από τη CIA (όσο κι αν αυτό μοιάζει νουβέλα του John Le Carre) σαν ένδειξη δημιουργικής ελευθερίας απότοκης του δυτικού τρόπου ζωής. Η πραγματικότητα είναι ότι χωρίς την υποστήριξη της αμερικανικής κυβέρνησης τα έργα τους θα πωλούνταν σε παζάρια. Μια φούσκα που επιβλήθηκε να περνάει για τέχνη με αμφισβητήσιμη διαχρονικότητα.
Τώρα, είμαι φυσικά υπέρ του θάρρους και της φαντασίας μα ρώτα τον εαυτό σου. Αν δεν είχες υποστεί κι εσύ όπως κι εγώ κι όλος ο δυτικός κόσμος την καπιταλιστική προπαγάνδα κι έβλεπες έναν Ρόθκο ή έναν Πόλλοκ. Πόσο θα σε συγκινούσε;
Οι πίνακες αυτοί ελάχιστα θα με συγκινούσαν πριν μάθω ιστορία της τέχνης και πριν καταλάβω (σε ένα κάποιο μικρό βαθμό) τι είναι καλλιτεχνικώς αξιόλογο και τι όχι. Δηλαδή πρώτα έπρεπε να γνωρίσω τον Ιμπρεσιονισμό, τον Εξπρεσιονισμό, τον Κυβισμό κλπ ρεύματα στη στροφή του προηγούμενου αιώνα, να δω τη Ρωσική Πρωτοπορία, να καταλάβω χοντρικά πως η μια εποχή οδηγεί στην άλλη, και τι πρόβλημα έχει ο καλλιτέχνης στις διάφορες ιστορικές στιγμές και μετά να δω τι οδήγησε σε αυτές τις αφαιρετικές δημιουργίες. Αλλιώς δεν θα μου πουν και πολλά ή μπορεί να μου πουν για άσχετους με την τέχνη λόγους.
Μια που αγαπάμε κι οι δυο τη μουσική να σου δώσω ένα παράδειγμα από εκεί. Είναι σαν να σου παραγγείλει κάποιος να γράψεις ένα κομμάτι για πιάνο που δεν θα είναι Μότζαρτ, Μπαχ, Μπετόβεν, Λιστ, Σοπέν, Ντεμπυσσύ κλπ κλπ κλπ (και βάλε ΟΛΑ τα ονόματα ΟΣΩΝ ξέρεις και έχεις ακούσει). Και να σου πει ότι όχι μόνο δεν θα γράψεις μία μελωδία που να μοιάζει σε αυτούς, αλλά ούτε καν θα εναρμονίσεις με τους τρόπους που το έκαναν και δεν θα χρησιμοποιήσεις τις τεχνοτροπίες τους στη σύνθεση. Με ανάλογα προβλήματα πάλευαν οι καλλιτέχνες της (σοβαρής) τέχνης όλων των εποχών και για διάφορους λόγους ακόμα περισσότερο στον 20 αιώνα.
Αυτό που κρίνεις λοιπόν είναι αν το έργο του χ καλλιτέχνη έχει ταυτότητα, έχει αναγνωρίσιμο προσωπικό στυλ, είναι μπροστά από την εποχή του και όχι αναμάσημα περασμένων τεχνικών/τεχνοτροπιών και αν τα επιμέρους έργα έχουν αρτιότητα, ευφυής ιδέες στην επίλυση δομικών προβλημάτων, αν επηρεάζουν την εξέλιξη της τέχνης, κοκ. Το να σε συγκινεί απλώς μπορεί να λέει πολλά, μπορεί και όχι γιατί συχνά μας συγκινούν διάφορα μη αξιόλογα πράγματα που είναι συνδεδεμένα με ξεχωριστές για εμάς αναμνήσεις.
Και μόνο το ότι η όποια εξέλιξη της μίας ή της άλλης τέχνης προϋποθέτει περιορισμούς στους δημιουργούς μου φαίνεται παράλογο. Γιατί πρέπει να αυτοπεριοριστείς για να παράγεις κάτι νέο; Ειλικρινά μου φαίνεται σαν ένα βήμα προς τα πίσω χωρίς την παραμικρή λογική.
Ένα έργο τέχνης φυσικά και δεν λειτουργεί σαν όχημα διαρκούς προσπάθειας διαφοροποίησης για τη χάρη της διαφοροποίησης. Αυτή έρχεται σταδιακά για κάθε καλλιτέχνη, όπως και το προσωπικό του στυλ. Αν είναι ένα προσωπικό ταξίδι για έναν σοβαρό καλλιτέχνη δείξε μου τους πρώτους πίνακες του Πόλλοκ ή του Ρόθκο για να δώσω ένα μικρό ελαφρυντικό στην μετέπειτα μεταστροφή τους. Δεν μπορείς να λες ότι άφησα τον ρομαντισμό, τον υπερρεαλισμό πίσω μου ενώ εσύ δεν έχεις περάσει καν από αυτό το στάδιο. Αν ο Μότσαρτ συνέθετε ποπ τραγουδάκια επειδή ο Χάυντν κι ο Μπαχ είχαν ήδη γράψει σονάτες, πρελούδια και φούγκες ο Μότσαρτ θα ήταν γνωστός μόνο σαν μια χαριτωμένη ανωμαλία.
Τέλος, ναι, μπορεί μικροί να είχαμε ενθουσιαστεί με κάτι άνευ πραγματικής αξίας και σίγουρα το κάναμε μα πάντα έρχεται η ώρα της ψυχρής επαναξιολόγησης. Πόσες φορές δεν άκουσες ένα τραγούδι ή είδες μια ταινία που αγάπησες μικρός ή σε ιδιαίτερες στιγμές και είπες χαμηλόφωνα και με κάποια πικρία: Όχι, φίλοι μου, αυτό είναι μαλακία.
