Μια πολύ γνωστή περίπτωση εικαστικού έργου τέχνης με αναχρονισμούς είναι ο «Μυστικός Δείπνος» του Ντα Βίντσι (1495–1498). Η κλασική τοιχογραφία από την εκκλησία Σάντα Μαρία ντέλλε Γκράτσιε του Μιλάνου περιέχει πολλές «ανακολουθίες» που έχουν επισημανθεί. Ας δούμε μερικές:
- Οι συνδαιτημόνες γευματίζουν σε μακρύ ορθογώνιο τραπέζι που θυμίζει τραπέζι γαμήλιας εκδήλωσης. Αυτά τα τραπέζια έγιναν δημοφιλή από τον Μεσαίωνα και ύστερα. Την εποχή του Ιησού οι Εβραίοι θα έπαιρναν το πασχαλινό γεύμα τους σε μικρότερα τραπέζια, πιθανον σε σχήμα U (όπως το διαδεδομένο τρικλίνιο) ή χωρίς καθόλου τραπέζι. Τα τραπέζια σε σχήμα U επέτρεπαν στους συνδαιτημόνες να βλέπουν ο ένας τον άλλον την ώρα του γεύματος.
- Η ενδυμασία των συνδαιτημόνων αντανακλά τις τυπικές ενδυμασίες της περιόδου της Αναγέννησης και όχι αυτές που θα φορούσαν οι μαθητές του Ιησού τον πρώτο αιώνα. Επίσης τα πολύχρωμα ρούχα ήταν συνηθισμένη καλλιτεχνική τάση στα αναγεννησιακά έργα τέχνης. Όμως οι μαθητές του Ιησού πιθανότατα θα φορούσαν πιο απλά ρούχα από μη χρωματιστό μαλλί.
- Το δείπνο στο έργο του da Vinci εκτυλίσσεται όταν ακόμα υπήρχε το άπλετο φως της ημέρας. Ωστόσο το εβραϊκό πασχαλινό γεύμα πρέπει να αρχίζει μετά την δύση του ήλιου σύμφωνα με την εβραϊκή παράδοση. Την εποχή του da Vinci υπήρχε η καλλιτεχνική τάση οι άνθρωποι στα εικαστικά έργα τέχνης να απεικονίζονται περισσότερο «φυσικά» και ρεαλιστικά. Αυτήν την ρεαλιστική, ανθρώπινη εικόνα του Ιησού την πετυχαίνει ο da Vinci τοποθετώντας τον μπροστά από την ανοιχτή πόρτα όπου το έντονο φως αναδεικνύει λεπτομερώς την σημαντική φιγούρα του Ιησού. Έτσι απέφυγε π.χ. τον σχεδιασμό φωτοστέφανου που θα μείωνε τον ρεαλισμό της απεικόνισης.
- Τα κρυστάλλινα ποτήρια, τα ασημένια, μεταλλικά πιάτα και το τραπεζομάντηλο προσομοιάζουν με αυτά που χρησιμοποιούσαν οι μοναχοί στην τραπεζαρία του μοναστηριού Σάντα Μαρία ντέλλε Γκράτσιε όπου βρίσκεται η τοιχογραφία του Μυστικού Δείπνου. Αντίθετα οι αρχαιολόγοι της Ιερουσαλήμ έχουν διαπιστώσει ότι οι απλοί, καθημερινοί άνθρωποι όπως οι μαθητές του Ιησού χρησιμοποιούσαν πέτρινα ή πήλινα κουζινικά σκεύη.
- Στο τραπέζι φαίνεται ένα πιάτο με χέλι, συνοδευόμενο από λεπτές φέτες πορτοκαλιού ή μανταρινιού. Την εποχή του Χριστού δεν είχαν φτάσει ακόμα τα πορτοκάλια και τα μανταρίνια στη Μεσόγειο. Τα μανταρίνια έφτασαν στο Ισραήλ τον 10 αιώνα μ.Χ. από τους Άραβες και τα πορτοκάλια τον 15ο αιώνα από Γενοβέζους και Πορτογάλους. Το χέλι δεν υπήρχε ως πασχαλινό πιάτο στα χρόνια του Ιησού, αλλά ήταν δημοφιλές πιάτο μαζί με τα πορτοκάλια τον 15ο αιώνα στην Ευρώπη.
Πηγές:
https://www.tastingtable.com/1081036/th ... st-supper/
https://www.artinsociety.com/on-the-tra ... upper.html
https://blog.musement.com/us/6-things-t ... st-supper/
https://www.ranker.com/list/inaccuracie ... rin-mccann
