Φυσικά και εξαρτάται. Οι θρησκείες λένε ένα σωρό πράγματα που αντικειμενικά δεν ισχύουν και κυρίως μέχρι να αποδειχτεί ότι αυτά τα πράγματα δεν ισχύουν τείνουν να είναι πάρα πολύ σαφείς ότι τα λένε κυριολεκτικά και όχι μεταφορικά. Εγώ θυμάμαι στο σχολείο να μας παρουσιάζεται η φάση με το Άγιο Πνεύμα ως απόδειξη ότι η Ορθοδοξία είναι αληθινή θρησκεία αφού καμία άλλη θρησκεία δεν έχει προβλεπόμενο επαναλαμβανόμενο θαύμα (παρεμπιπτόντως αυτό είναι ψέμα σε δύο επίπεδα). Τώρα ξαφνικά όλοι είναι "μα είναι αλληγορία" και "κανείς ποτέ δεν ισχυρίστηκε". Ρε δε πα να χεστούνε.
ΠΡΟΦΑΝΕΣΤΑΤΑ και παίζει μεγάλο ρόλο να είσαι μορφωμένος και να το ξέρεις ότι ο άλλος σου λέει βλακείες, η συσχέτιση ανάμεσα σε μόρφωση και αθεϊα είναι πάρα πολύ ισχυρή ειδικά σε κλάδους που άπτονται των ζητημάτων για τα οποία η θρησκεία έχει χαζές απαντήσεις. Οι μαθηματικοί που είπε ο παράφρων τείνουν να έχουν πιο πλατωνική αντίληψη του κόσμου. Οι βιολόγοι όμως που ξέρουν πολύ καλά τι μαλακίες είναι η ιστορία δημουργίας με την οποία ξεκινά κάθε αβρααμική θρησκεία, είναι άθεοι σε ποσοστό από 60% (στο μέσο όρο) μέχρι 90% (στην ελίτ). Και οι ένθεοι σπανιότατα ακολουθούν κάποια οργανωμένη θρησκεία γιατί βασικά είναι αδύνατο να ξέρεις στοιχειωδώς πώς είναι στ' αλήθεια ο κόσμος και να μην καταλαβαίνεις ότι όλες μα όλες οι οργανωμένες θρησκείες λένε τουλάχιστον 100 πράγματα που είναι αποκυήματα φαντασίας και αποτυχημένες εξηγήσεις. ΠΡΟΦΑΝΩΣ δε θα κατευθυνθώ στη θρησκεία για να δω πώς λειτουργεί ο κόσμος (γιατί δεν είμαι άνθρωπος της εποχής του σιδήρου), όμως το γεγονός ότι ψεύδεται με τόση άνεση ότι το ξέρει μου επιτρέπει να αναρωτιέμαι πάρα πολύ βάσιμα για ποιον ακριβώς λόγο να λέει αλήθεια σε οτιδήποτε άλλο.
Γι' αυτό ακόμα και σήμερα οι οργανωμένες θρησκείες ξοδεύουν πάρα πολλή ενέργεια για να αποτρέπουν την επιστημονική γνώση και τη μόρφωση του πληθυσμού. Η Εξέλιξη διδάσκεται στην τελευταία τάξη του Λυκείου, στο τελευταίο κεφάλαιο που συνήθως δε φτάνει εκεί η διδακτική χρονιά. Είδαμε πρόσφατα πώς αντέδρασαν οι παπάδες (και οι θρησκευόμενοι δικαστές) όταν έγινε απόπειρα τα θρησκευτικά να περιγράφουν απλά άλλες θρησκείες αντί τη μία και μοναδική αλήθεια τους. Στην Αμερική οι θρησκευάμενοι έχουν κατασκευάσει ολόκληρο ψευδοεπιστημονικό κλάδο (intelligent design) ώστε να υποσκάψουν την διδασκαλία της εξέλιξης στο όνομα δήθεν του πλουραλισμού (και καλά υπάρχουν 2 επιστημονικές σχολές)!
Από εκεί και πέρα συμφωνώ πως η θρησκεία γατζώνεται στον άνθρωπο κυρίως με ανορθολογικούς μηχανισμούς. Ιδιαίτερα η ψύχωσή τους να προσηλυτίζουν σε όσο το δυνατόν πιο τρυφερή ηλικία είναι εντελώς ξεχού κατά τη γνώμη μου, όπως και το ότι όλες μα όλες μου έχουν εύκολες απαντησούλες για το θάνατο, όλες έχουν μηχανισμούς ενσωμάτωσης του τελετουργικού τους (και άρα του οργανισμού τους) στην κοινωνική ζωή και εξοστρακισμού όποιου αποκλίνει π.χ. παντρευόμενος με αλλόθρησκο κλπ, όλες προσπαθούν να ελέγξουν το σεξ και την αναπαραγωγή κλπ.
Τώρα αν κάποιος για ψυχολογικούς λόγους μολονότι ξέρει πως οι δοξασίες του αντιφάσκουν στην πραγματικότητα τις εκλογικεύει και αρχίζει τα "συμβολικά", "υπερβατικά" και δεν ξερωγω τι, αυτό μοιάζει πολύ με το γιατρό που καπνίζει με ένα σωρό δικαιολογίες τύπου "με χαλαρώνει". Και είναι βασικά ένδειξη ατομικής αδυναμίας, όχι ένδειξη ότι όντως λειτουργεί σε κάποιο ανώτερο επίπεδο.
Σε κάθε περίπτωση το ότι γιατροί καπνίζουν δε σημαίνει ότι η γνώση πως το τσιγάρο βλάπτει δεν είναι (κατ' αρχήν) κάτι που μειώνει τη χρήση τσιγάρου στο γενικό πληθυσμό.