Η αθιγγανοφοβία βρίσκεται σε άνοδο. Η 8η Απριλίου αποτελεί μέρα γιορτής για τους τσιγγάνους όλου του κόσμου, με παρελάσεις, πορείες και συγκεντρώσεις, σε τουλάχιστον 150 πόλεις του κόσμου. Τι αναφέρει στο μήνυμά της η EΛΛΑΝ ΠΑΣΣΕ, η Πανελλήνια Συνομοσπονδία Ελλήνων Ρομά.Οι Ρομά είναι η μεγαλύτερη μειονοτική κοινότητα της Ευρώπης, δεδομένου ότι 6 εκατομμύρια Ρομά ζουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση και 4 εκατομμύρια στην περιοχή της διεύρυνσης (Μαυροβούνιο, Σερβία, Βόρεια Μακεδονία, Αλβανία, Βοσνία και Ερζεγοβίνη, Κοσσυφοπέδιο και Τουρκία). Ωστόσο, για πολλά χρόνια αντιμετώπιζαν και αντιμετωπίζουν ανισότητες, κοινωνικό αποκλεισμό, διακρίσεις και περιθωριοποίηση.Η 8η Απριλίου αποτελεί μέρα γιορτής για τους τσιγγάνους όλου του κόσμου, με παρελάσεις, πορείες και συγκεντρώσεις, σε τουλάχιστον 150 πόλεις του κόσμου, εις ανάμνηση του Πρώτου Παγκόσμιου Συνεδρίου τους, που έγινε στο Λονδίνο στις 8 Απριλίου 1971 και έθεσε τις βάσεις για τη διεκδίκηση των δικαιωμάτων τους από τη διεθνή κοινότητα.
Οι Τσιγγάνοι (Ρομά, όπως αυτοαποκαλούνται) είναι ένα έθνος 15.000.000 ψυχών, χωρίς κρατική υπόσταση, με βαρύ φόρο αίματος στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης και ρατσιστική αντιμετώπιση στα μέρη όπου ζουν.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ το σχετικό παλαιότερο ρεπορτάζ του Left.gr: Μύθοι και αλήθειες για τους Ρομά
H EΛΛΑΝ ΠΑΣΣΕ, η Πανελλήνια Συνομοσπονδία Ελλήνων Ρομά για την Παγκόσμια Ημέρα των Ρομά - 8η Απριλίου
Η ΕΛΛΑΝ ΠΑΣΣΕ τιμά και φέτος την Παγκόσμια Ημέρα των Ρομά - 8η Απριλίου, στέλνοντας στην κοινωνία μήνυμα ενότητας, σθένους και αισιοδοξίας παρά τους δύσκολους καιρούς που διανύουμε. Επισημαίνει ότι είναι μακρύς ο δρόμος προς την ουσιαστική αναγνώριση και την εφαρμογή των δικαιωμάτων των Ελλήνων Τσιγγάνων.
Επιπλέον ο κίνδυνος της σημερινής πανδημίας είναι μεγάλος για όλο τον κόσμο. Η ΕΛΛΑΝ ΠΑΣΣΕ μάχεται τον ιό με όσα μέσα διαθέτει στο πλευρό της Κοινότητας και της Πολιτείας, ενημερώνοντας τα μέλη της, καταγράφοντας ανάγκες και προτείνοντας προς τους αρμόδιους φορείς δράσεις και λήψη μέτρων. Η Πολιτεία πρέπει να απαντήσει στις παροτρύνσεις και προτάσεις της ΕΛΛΑΝ ΠΑΣΣΕ εφαρμόζοντας πολιτικές που θα φέρουν απτά αποτελέσματα.
Η ΕΛΛΑΝ ΠΑΣΣΕ επισημαίνει τον κίνδυνο ενός άλλου φονικού 'ιού', του ρατσισμού και ειδικώτερα του αντιτσιγγανισμού, που ευθύνεται για πάμπολλα εγκλήματα σε βάρος αθώων, ακόμα και παιδιών.
Η Παγκόσμια Ημέρα Ρομά καθιερώθηκε το 1990 στη Βαρσοβία σε ανάμνηση του Α' Διεθνούς Συνεδρίου των αντιπροσώπων Ρομά που έγινε στο Λονδίνο στις 8 Απριλίου1971. Τέθηκαν τότε τα θεμέλια για τη δημιουργία ενός στέρεου οικοδομήματος με στόχο την άρση των εμποδίων για την εφαρμογή των ατομικών, πολιτικών, κοινωνικών και πολιτιστικών δικαιωμάτων των Ρομά ανά τον κόσμο. Στο συνέδριο του Λονδίνου οι Άγγλοι Ρομά εκπροσωπούνταν από τους Grattan Puxon και Donald Kenrick, οι Γιουγκοσλάβοι Ρομά από τον Jarko Jovanovic και οι Γάλλοι Ρομά από τον Matéo Maximoff. Η Ένωση Ρομά-Τσιγγάνων της Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Τσεχοσλοβακίας εκπροσωπήθηκε επίσης.
Το Ιδρυτικό Συνέδριο της 8ης Απριλίου 1971 στέφθηκε με επιτυχία σηματοδοτώντας ημερομηνία ορόσημο. Πάρθηκαν μια σειρά σημαντικών αποφάσεων, όπως :
Σύσταση σημαίας των Ρομά : η σημαία αντιπροσωπεύει έναν λαό και όχι ένα κράτος με καθορισμένα σύνορα. Το γαλάζιο χρώμα συμβολίζει τον ουρανό, την ελευθερία, την πνευματικότητα και την αιωνιότητα. Το πράσινο χρώμα συμβολίζει τη φύση, τη γη, τη γονιμότητα και τις απτές πτυχές της ζωής. Το κόκκινο χρώμα συμβολίζει το αίμα, την ύπαρξη του Ανθρώπου και της Ανθρωπότητας. Ο τροχός με τις 16 ακτίνες συμβολίζει άμαξα με άλογα, ταξίδια, περιπλανήσεις, ανάπτυξη και πρόοδο.
Καθιέρωση Ύμνου των Ρομά : Οι στίχοι γράφτηκαν από τον Jarko Jovanović, ποιητή Ρομά από την πρώην Γιουγκοσλαβία, του οποίου μέλη της οικογενείας έχασαν τη ζωή τους στο Άουσβιτς κατά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Η μουσική του ύμνου ονόματι Gelem (= Πήγα) βασίζεται σε παραδοσιακή μελωδία των Ρομά (*).
Διάδοση ενός νέου ονόματος : Επιλέχτηκε επίσημα ο όρος Ρομά, αποτελώντας έναν όρο-ομπρέλα για το σύνολο των πληθυσμών προερχομένων από ένα ευρύ φάσμα ομάδων (Roma, Sinti, Kale, Manouches, Αθίγγανοι κ.α.)
Ίδρυση επιτροπών για τις κοινωνικές υποθέσεις : οι επιτροπές αυτές θα ασχολούντο με την εκπαίδευση, τη γλωσσολογία, τον πολιτισμό καθώς και τα εγκλήματα πολέμου (δηλ. τη διερεύνηση της γενοκτονίας των Ρομά από τους Ναζί, τη διαιώνιση της μνήμης των θυμάτων και την κατάρτιση αρχείων ώστε να γίνουν κάποτε αιτήσεις για πολεμικές αποζημιώσεις).
Στην Ελλάδα, η εορτή αυτή ύψιστης σημασίας πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά το 2017 υπό την αιγίδα της ΕΛΛΑΝ ΠΑΣΣΕ, με τη μεγαλειώδη συναυλία των Κώστα Χατζή, Βασίλη και Σαράντη Σαλέα στην πλατεία του Λευκού Πύργου της Θεσσαλονίκης και στέφθηκε με μεγάλη επιτυχία.
Η Παγκόσμια Ημέρα των Ρομά συμβολίζει την ειρήνη, συμβάλλει στην ένταξη, την ενσωμάτωση και την ενδυνάμωση των κοινοτήτων των Ελλήνων Ρομά φέρνοντας τους σε επαφή με τις υπόλοιπες κοινωνικές ομάδες, προβάλλει τα ήθη, έθιμα και παραδόσεις της Ρομά κοινότητας και συμβάλλει στην καταπολέμηση του ρατσισμού, των διακρίσεων και της ρητορικής του μίσους.
Η ΕΛΛΑΝ ΠΑΣΣΕ φιλοδοξεί, για τα πενήντα χρόνια από το πρώτο συνέδριο του Λονδίνου, να φιλοξενήσει vέο Παγκόσμιο Συνέδριο στην Ελλάδα, τον Απρίλιο του 2021.
(*) Gelem - Πήγα
Πήγα, περπάτησα σε δρόμους μακρυνούς,
Συνάντησα Ρομά.ευτυχισμένους.
Ω! Ρομά, από πού προέρχεστε,
Με τις χαρούμενες σκηνές στο δρόμο;
Ω! Ρομά, ω νειάτα των Ρομά!
Κάποτε είχα μια οικογένεια μεγάλη,
Η Μαύρη Λεγεώνα των Ναζί τη δολοφόνησε...
Ελάτε μαζί μου, Ρομά από όλο τον κόσμο,
Για τους Ρομά έχουν ανοίξει δρόμοι...
Τώρα είναι η ώρα, σηκωθείτε Ρομά,
Θα ανεβούμε ψηλά- αρκεί να δράσουμε
Ω! Ρομά, ω νειάτα των Ρομά!
Άνοιξε, Θεέ, πόρτες λευκές στον ουρανό
Έτσι να δω, πού είναι οι άνθρωπoί μου;
Επιστρέψτε, περιηγηθείτε στους δρόμους
Περπατήστε με ευτυχισμένους Ρομά
Ω! Ρομά, ω νειάτα των Ρομά!
Σήκω Ρομά! Τώρα είναι η ώρα
Ελάτε μαζί μου, Ρομά από όλο τον κόσμο
Σκούρο μου πρόσωπο,
Μαύρα μου μάτια,
Σας θέλω σαν τα σταφύλια τα γλυκά
Ω! Ρομά, ω νειάτα των Ρομά!...
Η αθιγγανοφοβία βρίσκεται σε άνοδο
Η αθιγγανοφοβία βρίσκεται σε άνοδο. Ακούμε ακραία ρητορική, ακόμη και από πολιτικούς, διαπιστώνουμε τη διασπορά ρητορικής μίσους και ψευδών ειδήσεων στο διαδίκτυο. Τα λόγια οδηγούν στο μίσος και το μίσος οδηγεί στη βία. Πρέπει να είμαστε σε επαγρύπνηση, ώστε οι Ρομά να μην ξαναγίνουν στόχος παρενοχλήσεων και επιθέσεων. Πρέπει να αντλήσουμε τα διδάγματα της ιστορίας μας και να αποτρέψουμε την αναζωπύρωση παλαιού μίσους.
«Γι' αυτόν τον σκοπό πρέπει να υπερασπιστούμε με σθένος τις θεμελιώδεις αξίες μας. Η ΕΕ προασπίζεται μια κοινωνία στην οποία η ίση μεταχείριση αποτελεί πραγματικότητα για όλες τις μειονότητες και στην οποία προσφέρονται, στις κοινότητες των Ρομά, τα ίδια δικαιώματα και οι ίδιες ευκαιρίες με όλους τους άλλους. Αυτοί είμαστε», έγραφε η περσινή δήλωση του τότε πρώτου αντιπροέδρου της Κομισιόν, Φρανς Τίμερμανς και των επιτρόπων Γιοχάνες Χαν, Μαριάν Τίσεν, Βιέρα Γιούροβα, Κορίνα Κρέτσου.
«Έχουμε ακόμη πολύ δρόμο να διανύσουμε, προκειμένου να εξασφαλίσουμε ότι οι κοινότητες των Ρομά μπορούν να αξιοποιήσουν τις δυνατότητές τους. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενθαρρύνει τις χώρες της ΕΕ, καθώς και τις χώρες-εταίρους με ευρωπαϊκή προοπτική, να τηρήσουν τις δεσμεύσεις τους, να εντείνουν τον αγώνα κατά των διακρίσεων και να υποστηρίξουν τη συμμετοχή και την εκπροσώπηση των Ρομά στη σφαίρα της πολιτικής και της οικονομίας και στις κοινωνίες μας. Είμαστε όλοι Ρομά.
Για να τερματιστεί η περιθωριοποίηση αιώνων απαιτείται πανευρωπαϊκή συνεργασία. Οι πολιτικοί, από το εθνικό ως το τοπικό επίπεδο, θα πρέπει να βελτιώσουν την εμπιστοσύνη μεταξύ κοινοτήτων Ρομά και μη Ρομά και να εξασφαλίσουν ότι έχουν τα ίδια δικαιώματα και τις ίδιες ευκαιρίες όπως οι άλλοι Ευρωπαίοι».
Ο «Αφανισμός» των Ρομά από τους Ναζί
Στις 15 Νοεμβρίου του 1943, ο αρχηγός των SS Χάινριχ Χίμλερ εξέδωσε μία διαταγή, με την οποία οι τσιγγάνοι εξομοιώνονταν με τους εβραίους, όσον αφορά τη θέση τους στη γερμανική κοινωνία. Το άμεσο αποτέλεσμα αυτής της απόφασης ήταν χιλιάδες τσιγγάνοι της Γερμανίας να οδηγηθούν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, όπως και οι εβραίοι συμπολίτες τους, και να βρουν φρικτό θάνατο στα κρεματόρια των Ναζί. Το δικό τους Ολοκαύτωμα το ονομάζουν στη γλώσσα τους Ποράιμος (Porrajmos), δηλαδή Αφανισμό.Το Τρίτο Ράιχ, ως γνωστόν, ήθελε να εξολοθρεύσει όσους δεν ανήκαν στο ξανθό γένος, δηλαδή την Αρεία Φυλή. Οι τσιγγάνοι αποτέλεσαν ένα πρόβλημα για τον Χίτλερ στην αρχή. Οι καθεστωτικοί ανθρωπολόγοι τους αναγνώριζαν, λόγω γλώσσας, την άρεια καταγωγή. Όμως, επικράτησε η άποψη του Χανς Γκίντερ ότι ήταν από κατώτερη γενιά. Έτσι, έπρεπε να αφανισθούν από προσώπου γης.
Πολιτική της ΕΕ για την ένταξη των Ρομά
Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την ανάγκη για ένα ισχυρότερο στρατηγικό πλαίσιο της ΕΕ, την περίοδο μετά το 2020, για τις εθνικές στρατηγικές ένταξης των Ρομά και για την ενίσχυση του αγώνα κατά της αθιγγανοφοβίας (Φεβρουάριος 2019)
Έκθεση του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων: Γυναίκες Ρομά σε εννέα κράτη μέλη της ΕΕ
Οργανισμός Θεμελιωδών Δικαιωμάτων - Μέτρα για τη υποστήριξη των γυναικών Ρομά
Έκθεση του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων: Ένα πρόβλημα που δεν έχει λυθεί: η αθιγγανοφοβία εμπόδιο στην ένταξη των Ρομά
Ταινίες: "Ο καιρός των τσιγγάνων", (Dom Za Ve Sanje), Γιουγκοσλάβικη ταινία, σκηνοθεσία Ε.Κουστουρίτσα με τους: Ντάβορ Ντούζμοβικ, Λιούμπικα Άντζοβιτς, Μπόρα Οντόροβικ
