Αρχικά θα μπορούσαμε να πούμε ότι σε ιδεολογικό επίπεδο η συγκεκριμένη πρακτική είναι ανήθικη. Βλέπει τους κατατρεγμένους και τους ξεριζωμένους ως "ανεπιθύμητα σώματα", ως παρίες της κοινωνικής ζωής που αξίζουν να τους παρατάμε σαν ναυαγούς σε μικρά, ακατοίκητα, παρακμιακά νησιά. Σαν λεπρούς που πρέπει να μείνουν αποκομμένοι από την υπόλοιπη κοινωνία για να μην την "μολύνουν". Και ποιος νοιάζεται για το ελληνικό Σύνταγμα που ορίζει σαφώς ότι "ο σεβασμός και η προστασία της αξίας του ανθρώπου αποτελούν την πρωταρχική υποχρέωση της Πολιτείας". Τι κι αν το Σύνταγμα ορίζει ότι "Όλοι όσοι βρίσκονται στην Ελληνική Επικράτεια απολαμβάνουν την απόλυτη προστασία της ζωής, της τιμής και της ελευθερίας τους" χωρίς διακρίσεις εθνότητας, φυλής, θρησκείας κλπ στη βάση πάντα του διεθνούς δικαίου. Προφανώς μερικοί πιστεύουν ότι το να απομονώνεις ως εξόριστους τους αιτούντες άσυλο σε ξερονήσια δεν αντιβαίνει στις θεμελιώδεις αρχές και αξίες της Ελληνικής Πολιτείας.
Αλλά ας αφήσουμε το ιδεολογικό κομμάτι και ας πάμε στο νομικό και το πρακτικό.
Μια σημαντική παράμετρος είναι το διεθνές δίκαιο και οι ευρωπαϊκές συνθήκες. Η γνώμη μου είναι ότι δεν γίνεται να τους τοποθετήσει το ελληνικό κράτος σε ακατοίκητα ξερονήσια διότι αυτά τα νησιά δεν έχουν ούτε μπορούν να στηρίξουν επαρκείς δομές φιλοξενίας σύμφωνα με τα standards που ορίζει η ΕΕ. Υπάρχει σχετική οδηγία (δηλαδή νομοθετική πράξη) στην ΕΕ που δεσμεύει τις χώρες υποδοχής για τις συνθήκες υποδοχής των αιτούντων άσυλο.
https://home-affairs.ec.europa.eu/polic ... ditions_en
https://eur-lex.europa.eu/legal-content ... 33&from=EN
Σε γενικές γραμμές οι αιτούντες άσυλο εκτός από αξιοπρεπή στέγη, ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και σίτιση πρέπει επίσης να έχουν πρόσβαση στην αγορά εργασίας, να μπορούν να λάβουν επαγγελματική εκπαίδευση, να έχουν δωρεάν νομική βοήθεια και εκπροσώπηση, ενώ οι ανήλικοι να έχουν πρόσβαση στην εκπαίδευση, σε δραστηριότητες αναψυχής και παιχνίδια ανάλογα με την ηλικία. Ειδική μέριμνα υπάρχει για θύματα κακοποίησης όπου πρέπει να τους παρέχεις κατάλληλη ιατρική και ψυχολογική βοήθεια με πρόσβαση σε υπηρεσίες αποκατάστασης. Δεν μπορείς να παρέχεις όλα αυτά σε ακατοίκητα μικρά ξερονήσια όπως αυτά του Αιγαίου.
Όσοι από τους υποψήφιους πρόσφυγες έχουν λάβει την κάρτα αιτούντος άσυλο, έχουν δικαίωμα να μετακινούνται οπουδήποτε στην ελληνική επικράτεια εκτός αν υπάρχει περιορισμός να μείνουν σε συγκεκριμένο γεωγραφικό χώρο.
https://migration.gov.gr/gas/diadikasia ... in-aitisi/
https://help.unhcr.org/greece/el/rights ... m-seekers/
Πέραν των βασικών δικαιωμάτων υπάρχουν και μερικές συμπληρωματικές διευκολύνσεις που πρέπει να έχουν οι αιτούντες άσυλο όπως πρόσβαση στο διαδίκτυο διότι μπορεί κάποιος να επιλέξει να λάβει με e-mail την απάντηση στο αίτημα ασύλου ή να επιθυμεί να επικοινωνήσει με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες όπως έχει δικαίωμα ή με άλλες παρεμφερείς υπηρεσίες.
Τώρα εκτός από τα νομικά προβλήματα υπάρχουν και πρακτικά. Για παράδειγμα θα πρέπει να φτιαχτούν από την αρχή δομές κοινής ωφέλειας στα νησιά, εγκαταστάσεις για παροχή ύδρευσης, ηλεκτρικού ρεύματος κλπ. Θα πρέπει να προσληφθεί προσωπικό για τις βασικές ανάγκες των νησιών (σίτιση, ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, φύλαξη-ασφάλεια κλπ) και τις λιγότερο βασικές αλλά που απαιτούνται από τις νομικές διατάξεις (εκπαίδευση των παιδιών, δικηγόροι κλπ). Και πόσο εύκολα θα δεχτούν κάποιοι να πάνε να δουλέψουν σε τέτοια ξερονήσια; Τι ψυχολογίες θα διαμορφώσουν όλοι αυτοί; Προφανώς όχι καλές ψυχολογίες κάτι που με τη σειρά του μπορεί να οδηγήσει σε βίαιες συμπεριφορές. Διότι δεν είναι εύκολο κάθε φορά που προκύπτουν ανάγκες άμεσης βοήθειας να έρχονται με πλοία από τα κοντινά νησιά οι αρμόδιοι είτε είναι γιατροί είτε δικηγόροι είτε φέρουν οποιαδήποτε άλλη απαιτούμενη επαγγελματική ιδιότητα. Το κόστος να γίνουν τα παραπάνω θα είναι μεγάλο και είναι αμφίβολο αν θα το υποστήριζε η ΕΕ.
Επίσης με το να απομονώνεις τους αιτούντες άσυλο σε τέτοια νησιά δεν τους δίνεις την ευκαιρία να προσπαθήσουν να ενσωματωθούν στην ελληνική κοινωνία αλληλεπιδρώντας με τον ντόπιο πληθυσμό.
Για τους παραπάνω λόγους και πιθανόν κι άλλους, εκτιμώ ότι το σχέδιο μεταφοράς αιτούντων άσυλο σε ακατοίκητα νησιά, πέρα από τους ιδεολογικούς/ηθικούς λόγους που το απορρίπτουν, δεν συνιστά εφικτή, ρεαλιστική λύση. Άραγε μήπως τα δεξιά κόμματα που διαφημίζουν την εν λόγω πρακτική, ταΐζουν σανό τους ψηφοφόρους τους; Μήπως τους κοροϊδεύουν χωρίς ίχνος σεβασμού;
