Του Δημήτρη Κατσαγάνη
Με κονδύλια από τον κρατικό Προϋπολογισμό, και όχι από έσοδα από ασφαλιστικές εισφορές, θα καλυφθούν εν πολλοίς οι δύο βασικές –μόνιμες– παρεμβάσεις στο ασφαλιστικό το 2023. 
Ο λόγος για την αύξηση των κύριων συντάξεων κατά 7,75% και τη διατήρηση-μονιμοποίηση της μείωσης των εισφορών κατά 3 μονάδες από την 1η Ιανουαρίου 2023. Το κόστος και για τις δύο αυτές παρεμβάσεις-μαμούθ, οι οποίες αφορούν πάνω από 4 εκατομμύρια συνταξιούχους, εργοδότες και μισθωτούς, σε μεγάλο βαθμό θα καλυφθεί από το κράτος και όχι από τις εισφορές των εργοδοτών, των ελευθέρων επαγγελμάτων και των μισθωτών.Και αυτό γιατί οι "ίδιοι" πόροι των Ταμείων (δηλαδή, κατά βάση, τα έσοδα από τις εισφορές που πληρώνουν οι εργοδότες και οι ασφαλισμένοι μισθωτοί και μη μισθωτοί) απλώς δεν επαρκούν για να κλείσουν οι "τρύπες" οι οποίες ανοίγουν στον προϋπολογισμό των ασφαλιστικών φορέων από τις παρεμβάσεις αυτές.Η ανεπάρκεια αυτή αποτυπώνεται ανάγλυφα στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού του 2023, την οποία κατέθεσε το υπουργείο Οικονομικών την περασμένη εβδομάδα. Σύμφωνα με αυτήν, αυξάνεται αισθητά η κρατική επιχορήγηση, ενώ, αντίθετα, τα έσοδα από τρέχουσες εισφορές αλλά και οι ρυθμίσεις παραμένουν πάνω-κάτω στάσιμα σε σχέση με πέρσι.
e-EΦΚΑ και ΔΥΠΑ
Σε σχέση με τον e-ΕΦΚΑ, η αύξηση της κρατικής επιχορήγησης αποτυπώνεται, πιο συγκεκριμένα, στον προϋπολογισμό του εν λόγω φορέα (όπως συνοπτικά περιγράφεται στην εισηγητική έκθεση του ΥΠΟΙΚ) και αφορά την κάλυψη του κόστους της αύξησης των κύριων συντάξεων το 2023 κατά 7,75%.
Όπως ρητά αναφέρεται στην εν λόγω έκθεση, προβλέπεται "αύξηση κατά 527 εκατ. ευρώ της κρατικής χρηματοδότησης, αποτυπώνοντας, κατά κύριο λόγο, την αύξηση της επιχορήγησης που προορίζεται για την κάλυψη της δαπάνης για συνταξιοδοτικές κύριες ασφαλίσεις.
Αντίστοιχα, οι προβλέψεις θα είναι αυξημένες κατά 1.099 εκατ. ευρώ (σ.σ. 1,099 δισ. ευρώ). Η αύξηση αυτή οφείλεται κυρίως στην αύξηση της δαπάνης των κύριων συντάξεων κατά 1.428 εκατ. ευρώ (σ.σ. 1,428 δισ. ευρώ), ως επίπτωση:
- Της αναπροσαρμογής των συντάξεων με βάση τον συντελεστή που προκύπτει από το άθροισμα του εκάστοτε ποσοστού μεταβολής της ΑΕΠ και των ποσοστών μεταβολής του μέσου ετήσιου γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή του προηγούμενου έτους διαιρούμενου διά των δύο, η οποία προκαλεί επιπλέον δαπάνη ύψους 909 εκατ. ευρώ.
- Της προβλεπόμενης αύξησης του ρυθμού απονομής νέων συντάξεων".
Την ίδια ώρα, τα έσοδα των συνταξιοδοτικών ταμείων από τρέχουσες εισφορές θα αυξηθούν μόλις κατά 262 εκατ. ευρώ, ενώ από ρυθμίσεις θα μειωθούν κατά 11 εκατ. ευρώ και αυτό παρά την επικείμενη εφαρμογή της νέας ρύθμισης των 24 δόσεων.
Σε σχέση με τη ΔΥΠΑ (τέως ΟΑΕΔ), δεν αποτυπώνεται, όμως, στον προϋπολογισμό της (όπως συνοπτικά περιγράφεται στην ίδια έκθεση) η μεγάλη κρατική επιχορήγηση για την κάλυψη των απωλειών από τη διατήρηση-μονιμοποίηση της μείωσης των εισφορών υπέρ αυτής κατά 3 μονάδες, λόγω του γεγονότος ότι ίδια, σε γενικές γραμμές, ήταν και η συνεισφορά του κράτους το 2022, όπως και το 2021, οπότε εφαρμόστηκε η εν λόγω παρέμβαση.
Χαρακτηριστικά, στην εισηγητική έκθεση αναφέρεται πως "τα συνολικά έσοδα του φορέα προβλέπεται να είναι μειωμένα κατά 291 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2022. Ειδικότερα, οι ασφαλιστικές εισφορές για το 2023, συμπεριλαμβανομένων των εσόδων από τη ρύθμιση των οφειλών, αναμένεται να παρουσιάσουν μείωση ύψους 45 εκατ. ευρώ. Στο ύψος των εκτιμώμενων εσόδων από ασφαλιστικές εισφορές έχει ενσωματωθεί η επίπτωση από τη μονιμοποίηση του μέτρου της μείωσης κατά τρεις ποσοστιαίες μονάδες των ασφαλιστικών εισφορών των μισθωτών με συνολικό κόστος 898,4 εκατ. ευρώ.
Για την αναπλήρωση των εσόδων αυτών έχει προβλεφθεί στον προϋπολογισμό του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων έτους 2023 ισόποση (898,4 εκατ. ευρώ) μετάβαση στους Οργανισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης, και ειδικότερα: το ποσό των 628,9 εκατ. ευρώ θα δοθεί ως επιχορήγηση προς τη ΔΥΠΑ, καλύπτοντας την καθαρή απώλεια εσόδων για την υπηρεσία, ενώ ποσό ύψους 269,5 εκατ. ευρώ που θα έπρεπε να επιστραφεί από τη ΔΥΠΑ στον e-ΕΦΚΑ, ως κοινωνικός πόρος (...), θα δοθεί απευθείας ως επιχορήγηση στον e-ΕΦΚΑ. Επισημαίνεται, ωστόσο, ότι η καθαρή δημοσιονομική επίπτωση της εν λόγω παρέμβασης για τη Γενική Κυβέρνηση ανέρχεται σε 871 εκατ. ευρώ".
Και αυτό παρά το γεγονός ότι αναμένεται να αυξηθεί η απασχόληση το 2023 και έτσι τα έσοδα από εισφορές, ενώ, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες του "Κ", στον κρατικό Προϋπολογισμό του επόμενου έτους έχουν συμπεριληφθεί −αν και δεν αποτυπώνονται στην εισηγητική έκθεση του ΥΠΟΙΚ− προβλέψεις για αύξηση των εσόδων από τις εισφορές των μη μισθωτών (ελευθέρων επαγγελματιών, αυτοαπασχολούμενων, αγροτών) κατά 200 εκατ. ευρώ λόγω της επικείμενης αύξησης των εισφορών τους κατά 9,9% από την 1η Ιανουαρίου 2023 (δηλαδή κατά το ποσοστό της προβλεπόμενης αύξησης του πληθωρισμού το 2022).
Από την άλλη μεριά, προφανώς δεν υπάρχει πρόβλεψη στην εισηγητική έκθεση του ΥΠΟΙΚ για τις συνέπειες –λογικά θετικές– από την εξαγγελθείσα νέα αύξηση του κατώτατου μισθού την 1η Μαΐου 2023. Και αυτό γιατί, δεν έχει –ως γνωστόν – ληφθεί η τελική κυβερνητική απόφαση, και έτσι δεν θα μπορούσε να γίνει πρόβλεψη, η οποία θα συμπεριλαμβανόταν στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού για το 2023. Δεδομένου ότι μια τέτοια εξέλιξη, εφόσον επαληθευτεί το παραπάνω σενάριο, θα φέρει αύξηση των μικτών αμοιβών σχεδόν για έναν στους δύο μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα, θα μπορούσε να φέρει μια αύξηση 2%-3% στα έσοδα από τις εισφορές οι οποίες επιβάλλονται επί αυτών στο β’ εξάμηνο του 2023
