Πριν απ' όλα, να πω ότι και παλιότερα είχα δηλώσει ότι δεν θεωρώ πως οι ΟΑ έκαναν ζημιά στην οικονομία. Αντιθέτως, βοήθησαν και τον τουρισμό και στην αναμόρφωση κυρίως της Αθήνας, που το είχε ανάγκη. Χωρίς τους ΟΑ, πολλά απ' αυτά τα έργα δεν θα είχαν γίνει ή θα γινόταν πολύ αργότερα, στην καλύτερη περίπτωση. Ωστόσο, εδώ συζητάμε για το πραγματικό κόστος των αγώνων. Οπότε...
Λοιπόν, σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, δεν ισχύουν αυτά του πρώτου πίνακα. Δεν μου κάνει εντύπωση, γιατί είναι του Forbes.
Σύμφωνα με έκθεση από μελέτη που εκπόνησε το 2014 το ΙΟΒΕ, οι αγώνες της Βαρκελώνης κόστισαν 9,3 δις, της Ατλάντας κόστισαν περίπου 2 δις, του Σίδνεϋ 5, του Πεκίνου περίπου 14 και του Λονδίνου περίπου 10 δις (όλα σε δολάρια). Οι ΟΑ της Αθήνας, σύμφωνα με την ίδια έκθεση, κόστισαν 8,2 δις.
Σύμφωνα πάντα με την ίδια έκθεση, μόλις το 1,3 δις του κόστους της Βαρκελώνης αφορούσε αμιγώς την διοργάνωση των αγώνων, διαψεύδοντας τον παπαροπίνακα του Forbes. Τα υπόλοιπα 8 δις αφορούσαν
«υποδομές μεταφορών, έργα οδοποιίας, ξενοδοχεία, αθλητικές εγκαταστάσεις, υποδομές προστασίας περιβάλλοντος, τηλεπικοινωνίες και λοιπά».
Το ίδιο ισχύει και για τους ΟΑ του Σίδνεϋ. Σ' αυτά τα 5 δις συμπεριλαμβάνεται η αναβάθμιση του αεροδρομίου του Σίδνεϋ, η αναμόρφωση του δικτύου ΜΜΜ της πόλης και η δημιουργία μόνιμων ξενοδοχειακών μονάδων.
Κατ' αντιστοιχία, τα 8,2 δις των ΟΑ της Αθήνας, σύμφωνα πάντα με την έκθεση του ΙΟΒΕ, αφορούσαν την κατασκευή και αναβάθμιση σταδίων, την ασφάλεια των αγώνων, κατασκευή δρόμων προς τα νέα γήπεδα, αστική ανάπλαση και βελτίωση υποδομών νοσοκομείων και ΜΜΜ.
Τα 2,9 δις του παπαροπίνακα του Forbes είναι αποκλειστικά και μόνο οι αθλητικές εγκαταστάσεις και τίποτα άλλο, που όπως βλέπουμε δεν είναι συγκρίσιμο με τα άλλα νούμερα, γιατί περιλαμβάνουν τα πάντα, σε αντίθεση με το τι ισχυρίζεται ο πίνακας. Μάλιστα είναι το κόστος σε ευρώ, όχι σε δολάρια. Σύμφωνα με την έκθεση του ΙΟΒΕ, αυτό μεταφράζεται σε 3,6 δις (η έκθεση είναι του 2014, όταν η ισοτιμία ευρώ-δολαρίου ήταν στο 1,25).
Επιπροσθέτως, στα 8,2 δις δεν υπολογίζει η έκθεση του ΙΟΒΕ το κόστος του αεροδρομίου, του προαστιακού, του τραμ, της Αττικής Οδού και λοιπών περιφερειακών έργων. Αν προσθέσουμε κι αυτά (και τα έργα αυτά εκπονήθηκαν για να πάρουμε τους ΟΑ), το κόστος βγαίνει πολύ μεγαλύτερο. Η έκθεση το αναγνωρίζει και τα αναφέρει αρκετές φορές, τονίζοντας ότι αν τα θεωρήσουμε ολυμπιακά έργα, θα πρέπει να συνυπολογιστεί το όφελος από την πραγματοποίησή τους. Δεν νομίζω να διαφωνεί κανείς σ' αυτό.
Στα 8,2 δις δεν συμπεριλαμβάνεται ούτε η χρηματοδότηση της ΑΕ «Αθήνα 2004». Αυτό είναι άλλα 2,9 δις δολάρια (μπορεί ο παπαροπίνακας του Forbes να αναφέρεται σ' αυτό το ποσό). Επειδή αυτό το κόστος καλύφθηκε τελικά από δικαιώματα και εισιτήρια, δεν προσμετράται στην έκθεση ως καθαρή δαπάνη. Επειδή όμως στα ποσά των άλλων ΟΑ δεν υπολογίστηκαν αποσβέσεις (είναι ακαθάριστα κόστη, αναφέρεται κατηγορηματικά), κανονικά προστίθεται στο συνολικό, ακαθάριστο κόστος.
Πλάι, λοιπόν, στα 9,3 δις της Βαρκελώνης, τα 5 δις του Σίδνεϋ, τα 2 δις της Ατλάντας και τα 10 δις του Λονδίνου, πρέπει να μπούνε τα 11,1 δις της Αθήνας (το οποίο, καθόλου συμπτωματικά, είναι 8,9 δις ευρώ. Το ποσό που αναφέρθηκε από τον Αντώναρο).
Θεωρώ, δε, ότι σαφώς πρέπει να συμπεριληφθούν και τα προαναφερόμενα έργα αναβάθμισης της Αθήνας, αν θέλουμε να μιλήσουμε για συνολικό κόστος, καθώς και αρκετά άλλα κρυφά κόστη, που αφορούσαν π.χ. την χρηματοδότηση ΟΤΑ για μικρότερες παρεμβάσεις, προσλήψεις προσωπικού, αυξήσεις, κτλ. Και αυτά βέβαια συμβάλλουν σε μακροπρόθεσμες βελτιώσεις, υπό κατάλληλες συνθήκες.
Έτσι λοιπόν, βγαίνουν και τα νούμερα της Ναυτεμπορικής, που αναφέρουν πολύ μεγαλύτερο ποσό. Είναι δίκαιο, θα πει κανείς; Δεν είναι άνιση η σύγκριση της προετοιμασίας που χρειάζεται μια αναπτυγμένη και οργανωμένη πόλη (Ατλάντα) με μια πολύ λιγότερο αναπτυγμένη και ανέτοιμη από αθλητική άποψη (Αθήνα); Σαφώς όχι. Το μεγαλύτερο κόστος των ΟΑ της Αθήνας οφείλεται ακριβώς στο ότι η Αθήνα δεν ήταν πόλη έτοιμη για ανάληψη αγώνων. Μας τους έδωσαν τελικά και για ιστορικούς λόγους και γιατί είχαμε προγραμματίσει να κάνουμε αναπτυξιακά έργα βελτίωσης.
Συμπερασματικά, το όποιο όφελος των ΟΑ είναι μια ενδιαφέρουσα συζήτηση, ξέχωρη από την επιπόλαια ανάγνωση ενός νήματος που είχε σκοπό να παρουσιάσει εσφαλμένα δεδομένα για να καταλήξει σε ένα προαποφασισμένο συμπέρασμα.
Η μελέτη του ΙΟΒΕ:
http://iobe.gr/docs/research/RES_05_F_15012015_REP.pdf