Ο βασικός ύποπτος της υπόθεσης "Noor1" δίνει τον Μαρινάκη
Οκ, πρόλογος φιλμ νουάρ μου κάνει, για να δούμε...Μετά την επιβεβαίωση της Ζούγκλας από την εισαγγελέα Βασιλική Βλάχου στη δίκη σε δεύτερο βαθμό για την υπόθεση «Noor1» πως τελικά το μικρό τάνκερ μετέφερε 3 τόνους ηρωίνη και όχι 2,1 τόνους όπως είχε αναφερθεί στο παρελθόν, ένας δημοσιογράφος, ο Alexander Clapp, συνεργάτης της εφημερίδας Guardian και του διπλωματικού περιοδικού Foreign Policy, με άρθρο του στο αμερικανικό περιοδικό The New Republic, αποκαλύπτει μια σειρά από άγνωστες πτυχές της υπόθεσης με τη μεγαλύτερη μεταφορά ηρωίνης που πραγματοποιήθηκε ποτέ στην Ευρώπη. Ο Alexander Clapp αναφέρεται στις δαιδαλώδεις σχέσεις του μεσανατολικού υποκόσμου με την Τουρκία, την Ευρώπη και βεβαίως την Ελλάδα. Αναφέρεται επίσης στους πρωθυπουργούς Αλέξη Τσίπρα και Κυριάκο Μητσοτάκη, στην Ντόρα Μπακογιάννη και τον νυν δήμαρχο Αθηναίων, Κώστα Μπακογιάννη, αλλά επικεντρώνεται και στον εφοπλιστή, εκδότη και ιδιοκτήτη του Ολυμπιακού Βαγγέλη Μαρινάκη. Ποιος είναι ο «Σίσκο»; Τι σημαίνει στα τουρκικά; Τι ρόλο έπαιξε στην υπόθεση του «Noor1»; Ο Alexander Clapp ανοίγει τον ασκό του Αιόλου.
Στις 28 Απριλίου του 2014, ένα αλιευτικό σκάφος προσέγγισε ένα μικρό πετρελαιοφόρο στον Κόλπο του Ομάν, μία μέρα μετά αφού το εν λόγω τάνκερ απέπλευσε από το Ντουμπάι για την Ελλάδα. Τρεις άνδρες σκαρφάλωσαν πάνω στο τάνκερ και πέρασαν τη νύχτα πακετάροντας εκατοντάδες μικρές συσκευασίες ηρωίνης, που ζύγιζαν τουλάχιστον δύο τόνους συνολικά, στοιβάζοντας τα πακέτα στους χώρους φόρτωσης του έρματος. Όταν τελείωσαν, οι δύο άνδρες απέπλευσαν πίσω προς την ακτή. Ωστόσο ο τρίτος από αυτούς έμεινε πίσω. Κρατώντας ένα περίστροφο διέταξε το πλήρωμα του τάνκερ να συνεχίσει την κανονική πορεία του.
Στα τέλη Μαΐου, το τάνκερ, η ονομασία του οποίου ήταν «Noor1», πέρασε τη Διώρυγα του Σουέζ. Νωρίς το πρωί της 6ης Ιουνίου, έφτασε στην Ελευσίνα, ένα λιμάνι κοντά στην Αθήνα. Το επόμενο απόγευμα, 4 Κούρδοι μέσα σε ένα μαύρο Mercedes SUV κατέφθασαν μπροστά από το σκάφος, πήραν τους σάκους με την ηρωίνη από τα αμπάρια του «Noor1» και άρχισαν να τους μεταφέρουν προς την Αθήνα.
Οι Κούρδοι προετοιμάζονταν για χρόνια για την άφιξη της ηρωίνης. Είχαν διαπραγματευτεί να πληρώσουν περισσότερα από 20 εκατομμύρια δολάρια για το Plaza Resort στην Αθηναϊκή Ριβιέρα, σχεδιάζοντας να αξιοποιήσουν αυτόν τον τουριστικό προορισμό για ξέπλυμα του χρήματος, το οποίο θα προέκυπτε από τις πωλήσεις. Είχαν νοικιάσει μια αποθήκη και έναν βιομηχανικό χώρο σε ελαιώνες κοντά στο αεροδρόμιο της Αθήνας. Εδώ η ηρωίνη του «Noor1» θα αναμειγνυόταν με περισσότερους από πέντε τόνους μαρμαρόσκονης από το κοντινό βουνό της Πεντέλης.
Για να μεταφέρουν το εμπόρευμα, είχαν αγοράσει ένα όχημα κλαρκ (περονοφόρο) και πολλά τσουβάλια από καμβά στους οποίους αναγραφόταν: «Λευκή Ζάχαρη από το Πακιστάν». Στις αρχές Μαΐου, ένας σύνδεσμός τους από το Βέλγιο έφτασε με ένα φορτηγό. Στην καρότσα είχαν διαμορφωθεί ειδικοί χώροι για τη μεταφορά της ηρωίνης.
Το φορτηγό θα μετέφερε το μεγαλύτερο μέρος της ηρωίνης μέσω ενός λιμανιού στη βορειοδυτική Ελλάδα (σ.σ. Ηγουμενίτσα) και έπειτα μέσω ενός φέριμποτ στην Ιταλία. Από εκεί, θα γινόταν η διανομή στους δρόμους του Βελγίου και της Ολλανδίας, αποφέροντας εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ στους ιδιοκτήτες της.
Όλα τα κομμάτια ήταν στη θέση τους, σαν να επρόκειτο, με άλλα λόγια, για ένα sequel της μεσογειακής έκδοσης της πασίγνωστης ταινίας «The French Connection». Όμως, όπως ήταν η μοίρα και εκείνης της διάσημης αλλά κινηματογραφικής διακίνησης ηρωίνης, η συμφωνία του «Noor1» γρήγορα αποκαλύφθηκε. Τέσσερις μέρες μετά την άφιξη του τάνκερ στο λιμάνι της Ελευσίνας, ένα άτομο που συμμετείχε στην επιχείρηση, ανήσυχο με την ιδέα της διακίνησης ηρωίνης, μπήκε σε ένα αστυνομικό τμήμα. Εξήγησε ότι κάπου έξω από την Αθήνα μια τεράστια ποσότητα ναρκωτικών ετοιμαζόταν να εξαχθεί. Την επόμενη μέρα, ο Γιώργος Κατσούλης, επικεφαλής της Δίωξης Ναρκωτικών του Λιμενικού Σώματος στον Πειραιά, πληροφορήθηκε -με βάση τη μαρτυρία αυτή- ότι «μισός τόνος» θα βρισκόταν σε μια τοποθεσία ανατολικά της πρωτεύουσας.
Στις 11 Ιουνίου, ο Κατσούλης έστειλε πέντε άνδρες του να παρακολουθήσουν τι συμβαίνει στην αποθήκη όπου υπήρχαν οι πληροφορίες ότι βρισκόταν η ηρωίνη. Το επόμενο βράδυ, περίπου στις 21:00, ο Κατσούλης έστειλε 30 οπλισμένους πράκτορες να περικυκλώσουν το κτήριο.
«Πήραμε μια ιδέα για το τι αντιμετωπίζουμε όταν τα σκυλιά αφηνίασαν» μου είπε ο Κατσούλης. «Κανονικά μυρίζουν την ηρωίνη και κινούνται από τα δεξιά προς το μέρος της. Αλλά, σε αυτή την περίπτωση, υπήρχε τόση πολλή ηρωίνη που τα σκυλιά δεν ήξεραν πού να πάνε. Απλώς ξεκίνησαν να γαβγίζουν πολύ έντονα».
Μέσα στην αποθήκη βρίσκονταν 6 Κούρδοι και Έλληνες, 500 κιλά «άκοφτης» ηρωίνης και ένα όπλο. Οι πράκτορες του Κατσούλη συνέλαβαν τους άνδρες, που δεν έφεραν αντίσταση, και τους μετέφεραν στον Πειραιά. Περίπου την ίδια ώρα, μια άλλη ομάδα του Λιμενικού Σώματος εισέβαλε σε μια βίλα στο πολυτελές προάστιο της Αθήνας, τη Φιλοθέη, και βρήκαν επιπλέον μισό τόνο ηρωίνης στο γκαράζ.
Τις επόμενες ημέρες, η πλοκή του σεναρίου θυμίζει το «The French Connection», αλλά και την περίφημη τηλεοπτική σειρά «The Wire»: Οι ελληνικές μυστικές υπηρεσίες συνέλαβαν το ένα μέλος της επιχείρησης μετά το άλλο. Για να κρύψει την ταυτότητα του πραγματικού πληροφοριοδότη, η Αστυνομία επίσης τον/την συνέλαβε. Την ίδια ώρα, άφησαν άλλους με γνωστή εμπλοκή στην επιχείρηση να δραπετεύσουν. «Ήταν σημαντικό να μην είναι ξεκάθαρο ποιος είχε μιλήσει και ποιος όχι» μου είπε ένας αξιωματικός.
Στις 22 Ιουνίου, αξιοποιώντας πληροφορίες από αυτές τις πηγές, οι άνδρες του Κατσούλη εισέβαλαν στο βιομηχανικό κτήριο (παρήγαγε κοτόπουλα) κοντά στο αεροδρόμιο της Αθήνας και εντόπισαν 1 τόνο ηρωίνης. Στην Ελευσίνα, χάρη σε μια πληροφορία άλλης πηγής, πραγματοποίησαν επιχείρηση στο «Noor1» και συνέλαβαν τα μέλη του πληρώματός του. Μια άλλη πηγή τούς οδήγησε τελικά στο Ντουμπάι. Μέχρι τον Αύγουστο, 33 άνθρωποι είχαν συλληφθεί. Οι ελληνικές αρχές παρεμπόδισαν τη μεγαλύτερη γνωστή μεταφορά ηρωίνης στην ιστορία της Ευρώπης.
Πονάς elchav πσυχούλα μου;Αλλά αυτή είναι μόνο η αρχή της ιστορίας. Η κατάσχεση των ναρκωτικών που μετέφερε το «Noor1» πυροδότησε μακροπρόθεσμα «σεισμικά σοκ» στην Ελλάδα και σε όλο τον κόσμο. Οι σχεδιαστές της επιχείρησης μεταφοράς των ναρκωτικών στράφηκαν ο ένας εναντίον του άλλου, με αποτέλεσμα να έχουν σκοτωθεί τουλάχιστον 17 άνθρωποι σε τρεις ηπείρους.
Οι τηλεφωνικές καταγραφές αποκαλύπτουν στοιχεία για αστυνομικούς που οι διακινητές εξαγόρασαν, από την Τουρκία μέχρι τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Στην Ελλάδα, η έρευνα για το «Noor1» κυριάρχησε στον εθνικό Τύπο και έπειτα πυροδότησε ένα νέο κύμα δημόσιου ενδιαφέροντος, μέσω της δίκης και της ενασχόλησης των ΜΜΕ. Ο τωρινός πρωθυπουργός και ένας από τους προκατόχους του έχουν αλληλοκατηγορηθεί ότι σχετίζονται με την ηρωίνη. Και μια εν εξελίξει έρευνα για το ποιος χρηματοδότησε το «Noor1» απειλεί να εμπλέξει τον ολιγάρχη Ευάγγελο Μαρινάκη, μια από τις πιο ισχυρές μορφές στην παγκόσμια ναυτιλία και το ποδόσφαιρο.
Τώρα το Ζούγκλα αναφέρει τον Ποκοπίκο - το δημοσίευμα γράφει όμως για έναν από τους προκατόχους του Ποκοπίκου, όχι τον προκάτοχο.
Πως σχετίζεται ο Πόκοπικ (για το kouli έχουμε φωτογραφίες);
Οι δολοφονίες απεικονίζουν το πιο «ευθύ» μέρος της ιστορίας – αν και δεν έχουν διαλευκανθεί. Ξεκίνησαν τρεις μήνες μετά την κατάσχεση του «Noor1». Στην αρχή της έρευνας, οι αρχές της Ελλάδας άφησαν την πιο σημαντική μορφή της επιχείρησης να δραπετεύσει: τον οδηγό του μαύρου SUV που παρέλαβε την ηρωίνη όταν κατέφθασε στην Ελευσίνα, τον Ιούνιο του 2014. Ένας Ιρανός Κούρδος, που χρησιμοποιούσε μερικές φορές το όνομα Mohammed Diesel. Φοβούμενος τη σύλληψη, ο Diesel διέφυγε στην Κωνσταντινούπολη και κατέφυγε σε έναν παιδικό του φίλο, με το όνομα Naji Sharifi Zindashti, για να τον μεταφέρει με ασφάλεια στο Ντουμπάι.
Τριάντα χρόνια νωρίτερα, ο Zindashti και ο Diesel είχαν καταδικαστεί σε ποινή θανάτου στην Τεχεράνη, με βάση κατηγορίες για διακίνηση ηρωίνης. Μαζί δραπέτευσαν από τη φυλακή Evin σκοτώνοντας έναν φρουρό. O Diesel διέφυγε στο Πακιστάν και ο Zindashti στην Κωνσταντινούπολη.
Με την πάροδο του χρόνου, ο Zindashti έφτασε να κατέχει ένα σημαίνον πόστο στην πολιτική σκηνή της Τουρκίας. Πιστεύεται ευρέως ότι στα μέσα της δεκαετίας του 2000 ανέπτυξε δεσμούς με μια πολιτική κίνηση που λέγεται Ergenekon (η περίφημη υπόθεση συνωμοσίας από Κεμαλικούς Στρατηγούς που αποκάλυψε ο Ερντογάν). Μέλη της κίνησης -μεταξύ των οποίων αστυνομικοί και στρατιωτικοί- σχεδίαζαν να ανατρέψουν την κυβέρνηση του τότε πρωθυπουργού Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και να εγκαθιδρύσουν μια σκληρή εθνικιστική ομάδα στην εξουσία.
Ο Zindashti φυλακίστηκε ξανά για διακίνηση ηρωίνης το 2007, αλλά αφέθηκε γρήγορα ελεύθερος, διότι έδωσε πληροφορίες για τα μέλη της κίνησης Ergenekon. Ο φάκελός του στις τουρκικές αρχές αναφέρει ότι ο Zindashti, με το που αφέθηκε ελεύθερος, επέστρεψε στον υπόκοσμο, αυτή τη φορά ασχολούμενος με χρήματα του κινήματος του Γκιουλέν -του ιδρυτή και συντονιστή του πολυεθνικού ισλαμικού οργανισμού που είναι αντίπαλος του Ερντογάν- πιθανότατα ως αντάλλαγμα που του παρασχέθηκε για τις υπηρεσίες που συνδέονται με αυτό το κίνημα.
Πηγές με «υπόγειες» διασυνδέσεις από το Άμστερνταμ μέχρι την Κωνσταντινούπολη μου είπαν ότι ο Zindashti ήταν ο ιδιοκτήτης εκατοντάδων κιλών από την ηρωίνη του «Noor1». Άλλα άτομα που είχαν μερίδιο σε αυτή ήταν ο Diesel και τουλάχιστον 4 Κούρδοι γκάνγκστερ – άνθρωποι με έδρα το Ντουμπάι, το Άμστερνταμ και τις Βρυξέλλες. Ο χρόνος της αναχώρησης του «Noor1» από την Ελλάδα, τον Απρίλιο του 2014, σήμαινε ότι η ηρωίνη σχεδόν σίγουρα είχε παρασκευαστεί και αγοραστεί από το προηγούμενο φθινόπωρο. Τουλάχιστον 20 εκατομμύρια ευρώ σε μετρητά είχαν δοθεί ως αμοιβή σε Ιρανούς και Αφγανούς παραγωγούς, που έδωσαν το προϊόν σε έναν Έλληνα broker πετρελαίου, του οποίου το κίνητρο για αυτή τη δουλειά ήταν ίσως η υψηλή αμοιβή ή ένα μέρος του φορτίου. Αυτή η λεπτομέρεια παραμένει μυστήριο.
Την εποχή που κατασχέθηκε το «Noor1», όλα τα μέλη του πολυπλόκαμου κυκλώματος των γκάνγκστερ που συνδέονται με το φορτίο ήξεραν ότι «κάποιος» τους έχει προδώσει. Επίσης γνώριζαν ότι κάποιος με ιστορικό ως πληροφοριοδότης υπήρχε στις τάξεις τους: ο Zindashti. «Κατέστρεψες τα σχέδιά μας, μίλησες εναντίον μας, μας έκλεψες, μας κορόιδεψες» έγραψε ο ένας από τους γκάνγκστερ στον Zindashti τον Σεπτέμβριο του 2014, σε ένα email που εντόπισε αργότερα η τουρκική αστυνομία.
Η σχεδόν καθόλου καλυμμένη απειλή σε αυτό το μήνυμα δεν ήταν θεωρητική. Δύο εβδομάδες αφότου ο Zindashti έλαβε αυτό το email, η λευκή του Πόρσε δέχτηκε πυροβολισμούς σε έναν δρόμο της Κωνσταντινούπολης, με αποτέλεσμα να πέσουν νεκροί ο οδηγός και ο επιβάτης. Ο Zindashti δεν ήταν στο αμάξι.
Ο οδηγός ήταν ο ανιψιός του και ο επιβάτης η κόρη του - και οι δύο πήγαιναν σε μάθημα στο Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης. «Δεν μπορείτε να κάνετε μια απλή δουλειά ξεκαθαρίσματος» έγραψε ένας από τους χρηματοδότες του «Noor1» από το Βέλγιο, σε μήνυμά του προς τους ενόπλους, έπειτα από την αποτυχημένη απόπειρα δολοφονίας.
«Περίμενα κάτι τέτοιο» είπε ψυχρά ο Zindashti στην κηδεία της κόρης του. «Και ξέρω ακριβώς ποιος το έκανε» σχολίασε. Αλλά εάν οι υπόλοιποι χρηματοδότες του «Noor1» δεν ήταν απολύτως σίγουροι ότι ο Zindashti ήταν ο «ποντικός», τότε ούτε ο ίδιος θα μπορούσε να πει με βεβαιότητα ποιος από τους χρηματοδότες αποπειράθηκε να τον δολοφονήσει. Ωστόσο ένα θλιβερό γεγονός είναι αδιαμφισβήτητο: τα επόμενα 4 χρόνια, όλο και περισσότεροι άνθρωποι που ίσως ενεπλάκησαν στην αποτυχημένη απόπειρα δολοφονίας και στην εκτέλεση της κόρης του κατέληξαν νεκροί.
Στα τέλη του Δεκεμβρίου του 2014, στην ευρωπαϊκή ακτή της Κωνσταντινούπολης, οι άνθρωποι που κατηγορήθηκαν από την τουρκική αστυνομία ότι σκότωσαν την κόρη και τον ανιψιό του Zindashti πυροβολήθηκαν από έναν άγνωστο εκτελεστή. Τρεις μέρες αργότερα, ένας βαρόνος της κοκαΐνης με έδρα το Άμστερνταμ, που του ανήκε ένα μέρος του εμπορεύματος του «Noor1», πυροβολήθηκε στο κεφάλι, καθώς η μαύρη του Bentley σταμάτησε σε ένα κόκκινο φανάρι σε δρόμο της Κωνσταντινούπολης. Πριν το τέλος του χρόνου, το πτώμα του Mohammed Diesel, συνεταίρου του Zindashti, που βοήθησε να ξεκινήσει αυτό το μακελειό, ξεβράστηκε στη Θάλασσα του Μαρμαρά, ενώ το σώμα του ήταν δεμένο με μια άγκυρα και έφερε σημάδια από πυροβολισμούς.
«Τον τιμώρησα, τον σκότωσα» ενημέρωσε ο Zindashti έναν συνέταιρό του με γραπτό μήνυμα, το οποίο δημοσίευσε αργότερα μια τουρκική εφημερίδα, προφανώς πεπεισμένος ότι ο Diesel έπαιξε κάποιον ρόλο στη δολοφονία της κόρης του.
Η λίστα των θυμάτων συνέχισε να αυξάνεται. Την επόμενη άνοιξη, ο Cetin Koç, ένας γκάνγκστερ που εμπλέκεται στην υπόθεση «Noor1», και ένας πρώην συγκρατούμενος του Diesel και του Zindashti στις φυλακές Evin πριν από τρεις δεκαετίες, πυροβολήθηκε από τρεις άνδρες ενώ βρισκόταν μέσα στο σπορ αμάξι του σε δρόμο του Ντουμπάι. Μέρες μετά τον φόνο, οι αρχές των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων ενημέρωσαν τις αρχές του Καναδά ότι οι δολοφόνοι διέφυγαν στην καναδική επαρχία British Columbia. Έπειτα από μια εβδομάδα, ένας αγρότης που κινούνταν σε δρόμο που βρίσκεται μία ώρα ανατολικά του Βανκούβερ έπεσε πάνω στο πτώμα του ενός από τους φερόμενους εκτελεστές, το οποίο ήταν γεμάτο σφαίρες. Μέρες μετά, το πτώμα ενός άλλου εξ αυτών βρέθηκε μέσα σε ένα καμένο αμάξι, μερικά μίλια μακριά.
Τον Ιανουάριο του 2015, οι ολλανδικές εφημερίδες ανέφεραν ότι πυροβολήθηκε ένας έμπορος κοκαΐνης με δεσμούς με χρηματοδότη του «Noor1» στην πόλη του Παναμά. Δύο χρονιά μετά, ο αδερφός του γκάνγκστερ που σκοτώθηκε στο Ντουμπάι απήχθη από το σπίτι του στην Τεχεράνη και εκτελέστηκε μέσα σε ένα καταφύγιο για σκύλους, στη νοτιοανατολική Τουρκία. Εννέα μήνες μετά από αυτό, ο επίδοξος δικηγόρος ενός άλλου χρηματοδότη πυροβολήθηκε με ούζι ενώ βρισκόταν έξω για πρωινό με την οικογένειά του, στην Κωνσταντινούπολη. Μόλις 17 ημέρες νωρίτερα, είχε προειδοποιήσει στην αίθουσα του δικαστηρίου: «Μπορεί να μην καταφέρω να βρίσκομαι σε επόμενη ακρόαση».
Τον Απρίλιο του 2018, 13 άνθρωποι που συνδέονταν με το «Noor1» είχαν δολοφονηθεί. Ακόμα 4 πέθαναν κάτω από ύποπτες συνθήκες. «Ο Zindashti είναι ένας άνθρωπος που σκοτώνει τους εχθρούς του χωρίς δισταγμό» μου είπε η Zehra Özdilek, μια δημοσιογράφος της Cumhuriyet. Παρά αυτούς τους ισχυρισμούς, ο Zindashti δεν καταδικάστηκε ποτέ για κανέναν φόνο. Η αστυνομία τον επισκεπτόταν συχνά στη βίλα του στην Κωνσταντινούπολη όσο σημειώνονταν οι δολοφονίες.
Η Ελλάδα, όπου το «Noor1» παρέμενε ελλιμενισμένο όλο αυτό το διάστημα, έγινε το σημαντικότερο θέατρο αντιπαράθεσης και σύγκρουσης για την υπόθεση από τη στιγμή που ξεκίνησαν οι δολοφονίες. Μάλιστα η συγκεκριμένη υπόθεση της μεγαλύτερης κατάσχεσης ποσότητας ηρωίνης στην Ευρώπη έγινε εθνική εμμονή σε μια ελληνική κοινωνική τάση που εναντιώνεται σε διάφορες δυνάμεις της παγκοσμιοποίησης – στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με τη χρεοκοπημένη ελληνική οικονομία από τη μία και την πολιτική κρίση λόγω των προσφύγων από την άλλη.
Μέσα σε αυτά τα προβλήματα, η υπόθεση του «Noor1» προσέφερε έναν αντιπερισπασμό από τα υπόλοιπα προβλήματα της χώρας. Για τις ελληνικές εφημερίδες, το «Noor1» είναι γνωστό ως το «πλοίο βαμπίρ» - οι πτυχές για αυτό γράφονται με συνωμοσιολογικούς και, σχεδόν, υπερφυσικούς όρους. Όποτε το «Noor1» εξαφανίζεται από τα πρωτοσέλιδα, κάτι γίνεται και η ιστορία επιστρέφει στην πρώτη γραμμή της επικαιρότητας. Αναφέρονται νέα όπως «ακόμα μια περίεργη δολοφονία», «ακόμα μια ανεξήγητη παραίτηση εισαγγελέα», «ακόμα μια βόμβα στο ταχυδρομείο». «Το "Noor1" σκοτώνει ξανά» διαβάζουμε στο πρωτοσέλιδο της «Εφημερίδας των Συντακτών» τον Νοέμβριο του 2019, μετά τον θάνατο του 16ου ανθρώπου που συνδεόταν με το πλοίο.
Πέρα από τις ασυνήθιστες θυσίες που επέβαλε η Ε.Ε. στην ελληνική οικονομία και στο πολιτικό σύστημα ώστε να συνεχίσει η χώρα να είναι μέλος της Ένωσης, η ιστορία του «Noor1» προκαλεί σκέψεις σχετικά με το τι είδους χώρα προέκυψε έπειτα από μια δεκαετία οικονομικής λιτότητας και τεχνοκρατικής διοίκησης. Η Ελλάδα ακόμα -μετά βίας- συμμετέχει σε όλες τις εμπορικές υποθέσεις της Ε.Ε., αλλά είναι επίσης ένα μέρος όπου η αστυνομία απειλείται, μάρτυρες πεθαίνουν στη φυλακή και ισχυρά συμφέροντα μπορούν να χειραγωγήσουν το σύστημα δικαιοσύνης χωρίς να τιμωρηθούν.
Αυτή, σε κάποιο βαθμό, ήταν η κυρίαρχη εντύπωση που προκλήθηκε από την επίσημη έρευνα των ελληνικών αρχών για την υπόθεση του «Noor1». Από το ξεκίνημα της έρευνας τον χειμώνα του 2014, οι αστυνομικές προσπάθειες συναντούν εμπόδια από μια σειρά παράξενων παρεμβολών. Τρεις εβδομάδες μετά την κατάσχεση, μια 24χρονη Ολλανδή, η Ebru Tok, έφτασε στον Πειραιά και επισκέφτηκε τους Κούρδους στη φυλακή, ισχυριζόμενη ότι είναι η νομική τους σύμβουλος.
Έπρεπε να έρθει ο επόμενος χρόνος και η παγίδευση του τηλεφώνου της από τις ολλανδικές αρχές, ώστε οι ελληνικές υπηρεσίες να πληροφορηθούν πως αυτή η γυναίκα μετέφερε χρήματα για την κουρδική μαφία και να ανακαλύψουν ότι άφησε πίσω της στην Ελλάδα 200.000 ευρώ σε μετρητά κατά τη διάρκεια της παραμονής της. Ίσως να έδωσε τα χρήματα στους Κούρδους κρατούμενους ώστε να μείνουν σιωπηλοί ή να τους έδωσε οδηγίες για το τι να πουν στην ανάκριση. Αλλά οι ελληνικές αρχές γνωρίζουν ένα πράγμα με σιγουριά: Μετά από αυτή την επίσκεψη, ό,τι και να απάντησαν οι Κούρδοι στην αστυνομία στο κρίσιμο ερώτημα ποιος είναι ο ιδιοκτήτης της ηρωίνης, για παράδειγμα, δεν είναι άξιο εμπιστοσύνης.
Μέσα σε έναν χρόνο, μερικοί από τους κατηγορούμενους δεν μπορούσαν να πουν στην αστυνομία τίποτα. Άρχισαν κι αυτοί να πεθαίνουν, έστω και με λιγότερο βίαιο τρόπο. Τον Ιούλιο του 2015, ένας από τους Κούρδους που μετέφερε την ηρωίνη από το «Noor1» διακομίστηκε από τη φυλακή σε ένα νοσοκομείο της Αθήνας, όπου και πέθανε μετά από καρδιακό επεισόδιο - η αυτοψία έδειξε ότι πέθανε από έμφραγμα που προέκυψε από πνευμονικό οίδημα. Οι αρχές των φυλακών δεν ξεκίνησαν καμία έρευνα. Έγινε ακόμα πιο δύσκολο να εξηγηθεί πώς, εννιά μήνες αργότερα, ο μηχανικός του «Noor1» παραπονέθηκε στους δεσμοφύλακες για πόνο στο στομάχι και πέθανε πριν καν φτάσει στο νοσοκομείο. Η αυτοψία έδειξε επίσης καρδιακή επιπλοκή.
Τι συνέβαινε; Τον Οκτώβριο του 2015 η δίκη ξεκίνησε για τους 33 κατηγορούμενους που συνελήφθησαν για σχέση με την υπόθεση του «Noor1», με τις κατηγορίες να κυμαίνονται από τη διακίνηση ναρκωτικών μέχρι την απόκρυψη στοιχείων. Πριν ξεκινήσει η διαδικασία, ένας μάρτυρας διέφυγε στο Κίεβο με ένα λάπτοπ, το οποίο λέγεται ότι περιείχε κρίσιμες πληροφορίες σχετικά με τη χρηματοδότηση του πλοίου και δεν εντοπίστηκε ποτέ ξανά. Μερικές εβδομάδες αργότερα, ο δικαστής αναγκάστηκε να αποχωρήσει από την υπόθεση. Τα επόμενα χρόνια, τρεις εισαγγελείς επίσης αποχώρησαν απότομα από την ομάδα της δίωξης.
Σύντομα, η δίνη της υπόθεσης ξεπέρασε τα διαδικαστικά θέματα και πέρασε στη σφαίρα των φυσικών απειλών. Τον Μάιο του 2017, τοποθετήθηκε 24ωρη φύλαξη σε μια εισαγγελέα της υπόθεσης, όταν εθεάθησαν δύο άνδρες από τις κάμερες ασφαλείας να εισβάλουν στην πολυκατοικία της και να παρακολουθούν κρυφά πότε μπαίνει και πότε βγαίνει.
Αρκετά μέλη του δικαστικού συστήματος και του Λιμενικού Σώματος δέχτηκαν γράμματα με βόμβες ή με σφαίρες. Τον Ιούνιο του 2018, ο πληροφοριοδότης της αστυνομίας στο Ντουμπάι σκοτώθηκε σε ένα ύποπτο τροχαίο δυστύχημα.
Φαίνεται επίσης ότι Έλληνες δημοσιογράφοι που κάλυπταν την ιστορία είχαν στοχοποιηθεί. Τον Ιούνιο του 2016, το πτώμα του Παναγιώτη Μαυρίκου, ενός δημοσιογράφου που ερευνούσε την υπόθεση, βρέθηκε στην καμένη του Πόρσε, στην Αττική Οδό, στα βόρεια της Αθήνας. Τον Μάρτιο του 2018, ένας άγνωστος τράβηξε όπλο σε έναν άλλον δημοσιογράφο, στο Χίλτον της Αθήνας, ενώ κατέφθασε εκεί για μια συνέντευξη για το θέμα του «Noor1».
Σταδιακά, ένας άνθρωπος-κλειδί απέκτησε κεντρικό ρόλο σε όλη αυτή την ίντριγκα. Για δύο χρόνια μετά τις συλλήψεις, οι ελληνικές αρχές ερεύνησαν τον Αθηναίο Ευθύμη Γιαννουσάκη, ο οποίος άρχισε να νοικιάζει το «Noor1» από το 2012. Ένας broker πετρελαίου που κατείχε έναν στόλο, ο Γιαννουσάκης, κληρονόμησε μερικά νυχτερινά κλαμπ από τον πατέρα του, ο οποίος ξυλοκοπήθηκε μέχρι θανάτου έξω από ένα δικό του μπαρ, το 2009. Δύο χρόνια αργότερα, ο Γιαννουσάκης μετακόμισε στο Ντουμπάι. Εβδομάδες αφότου απόκτησε το «Noor1», του έβαλε σημαία Τόγκο -ώστε να εξασφαλίσει «ασυλία» από τις διεθνείς αρχές για ό,τι συμβεί πάνω στο πλοίο- και έδωσε εντολή να αποπλεύσει από τον Πειραιά για τον Περσικό Κόλπο. Το 2014, έξι μέρες μετά την άφιξη του «Noor1» στην Ελευσίνα, οι πράκτορες του Κατσούλη βρήκαν μισό τόνο ηρωίνης σε μια βίλα στη Φιλοθέη που ανήκε στην πρώην σύζυγο του Γιαννουσάκη.
Τον Αύγουστο του 2016, ο Γιαννουσάκης καταδικάστηκε σε ισόβια με κατηγορίες για εμπόριο ναρκωτικών. Όταν τον συνάντησα στις φυλακές του Κορυδαλλού τον περασμένο Ιούλιο, μου είπε ότι μια από τις πρώτες επαφές που έκανε στο Ντουμπάι ήταν με τον Ιρανό Κούρδο που αποκαλούνταν Mohammed Diesel. Ξεκίνησαν να κάνουν δουλειές μαζί. Ο Γιαννουσάκης θα έστελνε το «Noor1» στο Ιράν, όπου θα αγόραζε καύσιμα σε καλύτερες τιμές από τους ψαράδες – πούλησε αυτό το φορτίο στον Diesel, ο οποίος βρήκε αγοραστές που το αγόρασαν σε υψηλότερη τιμή. Στις αρχές του 2013, έπειτα από έναν χρόνο κατά τον οποίο απασχολούνταν με το εμπόριο καυσίμων, αποφάσισαν να ασχοληθούν με την ηρωίνη. «Ο Diesel είχε πολλές επαφές στο Πακιστάν και στην αγορά της ηρωίνης» μου είπε ο Γιαννουσάκης. «Και είχε και αυτόν τον φίλο, με το όνομα Zindashti, που είχε πελάτες στην Ευρώπη».
Ο Diesel έκανε αρκετά ταξίδια εκείνο το καλοκαίρι στην Κωνσταντινούπολη ώστε να βρει τα 20 εκατομμύρια ευρώ από τους Κούρδους χρηματοδότες που τώρα, εκτός από τον Zindashti, είναι όλοι νεκροί.
«Δεν είχα ιδέα ποιοι ήταν αυτοί οι τύποι» μου είπε ο Γιαννουσάκης. «Αν μου έδειχνες φωτογραφίες τους, ίσως να τους αναγνώριζα. Αλλά δεν ξέρω τίποτα – δεν μπορώ να σου πω ούτε τώρα πόσο κοστίζει ένα κιλό ηρωίνης».
Σύμφωνα με τις ελληνικές διωκτικές αρχές, το 2013 ο επιχειρηματικός συνέταιρος του Γιαννουσάκη στον Πειραιά ίδρυσε μια εταιρεία offshore με τελικό σκοπό να τη χρησιμοποιήσει ως «πλυντήριο» για τα κέρδη από το «Noor1». Τον ίδιο χρόνο, οι συγγενείς ενός χρηματοδότη στο Βέλγιο ίδρυσαν «μπροστινές» εταιρείες για να αγοράσουν τη μαρμαρόσκονη και τα τσουβάλια με τη λευκή ζάχαρη από το Πακιστάν. Την επόμενη άνοιξη, ο Γιαννουσάκης προσέλαβε ένα πλήρωμα από Ινδούς, τους οποίους κανόνισε να πληρώσει μέσω ενός δικτύου ναυτιλιακών πρακτόρων.
Από τον Ιανουάριο στον Μάρτιο του 2014, ο Γιαννουσάκης μού είπε πως μια σειρά από συναντήσεις έγιναν μεταξύ των ανθρώπων-κλειδιά -περιλαμβανομένων του Diesel, του Zindashti και του ίδιου του Γιαννουσάκη- σε λόμπι ξενοδοχείων γύρω από την περιοχή Palm Jumeirah στο Ντουμπάι. Σε αυτές τις συναντήσεις, είπε ο Γιαννουσάκης, οι συνέταιροι καθόρισαν τον διαχωρισμό των κερδών και τη διανομή της ηρωίνης στη δυτική Ευρώπη από την Ελλάδα.
Παρά τους ισχυρισμούς για το αντίθετο, ο Γιαννουσάκης δεν ήταν άσχετος με το αντικείμενο της διακίνησης ηρωίνης, όπως ανακάλυψαν σύντομα οι ερευνητές. «Μεταφέρουν μεγάλες ποσότητες σκληρών ναρκωτικών από την Αλβανία, που τις στέλνουν μετά σε άλλες χώρες» αναγράφεται σε μια αναφορά της κυπριακής αστυνομίας του 2010 για τον Γιαννουσάκη και τον αδερφό του. Τέσσερα χρόνια αργότερα, μήνες πριν από τη μοιραία αναχώρηση του «Noor1», ένα καράβι του Γιαννουσάκη διέσχιζε την Ερυθρά Θάλασσα, όταν οι αιγυπτιακές αρχές αποπειράθηκαν να το ελέγξουν. Ο Γιαννουσάκης έδωσε εντολή το «Καλλιστώ» να καεί πριν καταφθάσει το αιγυπτιακό λιμενικό.
Με βάση το αρχείο μεταφορών του Γιαννουσάκη για το εμπόριο ναρκωτικών, είναι πιθανό να έκανε κάποιες γρήγορες συμφωνίες στις συναντήσεις σχεδιασμού της επιχείρησης που είχε στο Ντουμπάι, ώστε να λάβει τις απαραίτητες διαβεβαιώσεις και να προχωρήσει στο τόσο μεγάλης κλίμακας σχέδιο.
Σκεφτείτε μόνο τα λογιστικά δεδομένα: Το πέρασμα του «Noor1» από τη Διώρυγα του Σουέζ κοστίζει 40.000 δολάρια. Οι ερευνητές δεν πείθονται ότι το πλήρωσε ο Γιαννουσάκης, αφού υπολογίζουν ότι εκείνη την εποχή είχε περιορισμένα αποθέματα σε ρευστό.
Φαινόταν λογικό, με άλλα λόγια, ότι ένας άλλος «παίκτης» πιθανότατα να έκανε τις μεγαλύτερες επαφές και τα απαραίτητα κανονίσματα ώστε να διεκπεραιωθεί ο σκοπός του «Noor1». Κάποιος που κρυφά θα επέβλεπε τις εργασίες για το πλοίο και ίσως να κέρδιζε από αυτό, με τον Γιαννουσάκη να είναι ο «μπροστινός» αυτού του σιωπηλού συνεταίρου.