Reuters: Χρέος, πολιτική αστάθεια και λαϊκισμός λόγοι ανησυχίας για την Ελλάδα
Έχουν περάσει μόλις λίγα χρόνια από τότε που τελείωσε η ταινία τρόμου της απειλής ενός Grexit, δυστυχώς,
ωστόσο, πιστωτές, επενδυτές και σύμμαχοι της Ελλάδας πρέπει να αρχίσουν να ανησυχούν ξανά για τη χώρα, τονίζει σε ανάλυσή του, η οποία υπογράφεται από τον Hugo Dixon, το πρακτορείο Reuters.
Ένα σκάνδαλο υποκλοπών απειλεί την κυβέρνηση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και τη χώρα με παρατεταμένη πολιτική αστάθεια, αναφέρει, σημειώνοντας ότι δεν πρόκειται για επανάληψη της κρίσης που απείλησε να οδηγήσει την Ελλάδα εκτός ευρώ.
Ωστόσο, το υψηλό έλλειμμα και το υψηλό χρέος της χώρας - στο 189% του ΑΕΠ - αποτελούν αιτία ανησυχίας σε μια περίοδο ραγδαίας αύξησης των τιμών της ενέργειας και αύξησης των επιτοκίων.
"Νωρίτερα αυτό το μήνα, ο ηγέτης του ΠΑΣΟΚ κατηγόρησε την υπηρεσία πληροφοριών της χώρας ότι παρακολουθούσε το τηλέφωνό του. Υπήρξε επίσης μια ανεπιτυχής προσπάθεια από άγνωστη πηγή να μολυνθεί το τηλέφωνό του με ένα είδος λογισμικού παρακολούθησης το οποίο ονομάζεται Predator", σημειώνει το πρακτορείο.
"Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, πρωθυπουργός και αρχηγός του κεντροδεξιού κόμματος της Νέας Δημοκρατίας, δήλωσε ότι αγνοούσε την τηλεφωνική υποκλοπή και δεν θα την ενέκρινε αν την γνώριζε. Απέλυσε τον επικεφαλής της υπηρεσίας Πληροφοριών, ενώ παραιτήθηκε ακόμη και ο γενικός γραμματέας της κυβέρνησης, στον οποίο αναφερόταν η ΕΥΠ και ο οποίος είναι ανιψιός του Πρωθυπουργού. Η κυβέρνηση αρνείται ότι έχει αγοράσει ή χρησιμοποιήσει το Predator", αναφέρει το Reuters.
Αν και ο Κ. Μητσοτάκης έχει σταθερή πλειοψηφία, πρέπει να προκηρύξει εκλογές το αργότερο μέχρι τον Αύγουστο του 2023. Αυτές θα διεξαχθούν με σύστημα απλής αναλογικής, με αποτέλεσμα κανένα κόμμα να μην μπορεί να λάβει απόλυτη πλειοψηφία. Στη συνέχεια, θα γίνουν δεύτερες εκλογές, βάσει νέου νόμου ο οποίος δίνει στο πρώτο κόμμα μεγάλο αριθμό μπόνους βουλευτών.
Οι δημοσκοπήσεις έδειχναν μέχρι πρότινος ότι ο Κ. Μητσοτάκης θα κέρδιζε την πλειοψηφία σε αυτές τις δεύτερες εκλογές - ή θα πλησίαζε σε αυτήν. Όμως, μετά το ξέσπασμα του σκανδάλου, αυτό δεν φαντάζει πλέον πιθανό, υπογραμμίζει το Reuters. "Επιπλέον, θα του είναι δύσκολο να σχηματίσει κυβερνητικό συνασπισμό, καθώς ο πλέον προφανής κυβερνητικός εταίρος ήταν το ΠΑΣΟΚ, ωστόσο, μετά τα πρόσφατα γεγονότα, το συγκεκριμένο κόμμα θα είναι εξαιρετικά απρόθυμο για μια κυβερνητική συμμαχία με τη ΝΔ".
Ωστόσο, θα είναι επίσης δύσκολο για το μεγαλύτερο κόμμα της ελληνικής αντιπολίτευσης, τον αριστερό ΣΥΡΙΖΑ, να σχηματίσει συνασπισμό, εκτιμά το Reuters. "Αν και θα προσπαθούσε να κλείσει μια συμφωνία με το ΠΑΣΟΚ, τα δύο κόμματα πιθανότατα δεν θα έχουν πλειοψηφία. Μπορεί να καταφέρουν να το αποκτήσουν μόνο μέσω ενός εντελώς απίθανου συνασπισμού που να περιλαμβάνει τους κομμουνιστές και την ακροδεξιά".
Υπάρχουν και άλλες πιθανότητες, αναφέρει ο αναλυτής του πρακτορείου. "Η Νέα Δημοκρατία θα μπορούσε δυνητικά να αντικαταστήσει τον Μητσοτάκη με έναν ηγέτη πιο ελκυστικό προς το ΠΑΣΟΚ. Ένα άλλο σενάριο θα ήταν τα κόμματα να σχηματίσουν έναν μεγάλο συνασπισμό, με επικεφαλής έναν τεχνοκράτη. Όμως κανένα από τα σενάρια δεν θα οδηγούσε σε σταθερότητα. Εν τω μεταξύ, πολλά ερωτήματα σχετικά με το σκάνδαλο των παρακολουθήσεων παραμένουν αναπάντητα.
Εάν υπάρξουν περαιτέρω επιζήμιες αποκαλύψεις, ο Κ. Μητσοτάκης μπορεί να δυσκολευτεί περαιτέρω και να προσφύγει πιο άμεσα σε εκλογές". 
Οι επενδυτές και οι σύμμαχοι της Ελλάδας ήταν γενικά ενθουσιασμένοι με την πρωθυπουργία του Κ. Μητσοτάκη. Η προσέγγισή του υπέρ της επιχειρηματικότητας και η υπόσχεσή του να εκσυγχρονίσει τη χώρα προσέλκυσαν κεφάλαια. Η υπόσχεσή του να ασκήσει μια υγιή δημοσιονομική πολιτική καθησύχασε την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία κατέχει τη μερίδα του λέοντος στο τεράστιο χρέος της χώρας.
Διαχειρίστηκε καλά την πανδημία, προώθησε την ψηφιοποίηση του κράτους και έλαβε μέτρα για την έξοδο της οικονομίας από την εποχή των υψηλών ρύπων. Η δε σταθερή γραμμή του κατά της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία απέσπασε επαίνους όχι μόνο σε άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, αλλά και στην Ουάσιγκτον. Πραγματοποίησε μάλιστα πρόσφατα ομιλία σε κοινή σύνοδο του των δύο σωμάτων του Κογκρέσου των ΗΠΑ.
Υπάρχουν όμως και επικρίσεις ότι ο Πρωθυπουργός δεν ήταν απολύτως αποφασισμένος να καταπολεμήσει τη διαφθορά. "Στην πράξη, προχώρησε σε αμνηστία σε περιπτώσεις κατηγορούμενων για απιστία στελεχών του χρηματοπιστωτικού κλάδου, καθώς και για υποθέσεις φοροδιαφυγής", σημειώνει ο αναλυτής του Reuters, συμπληρώνοντας ότι η εξουσία συγκέντροποιήθηκε στο Μαξίμου και η ΕΥΠ μεταφέρθηκε στις αρμοδιότητες του Πρωθυπουργού.
Ταυτόχρονα, η δημοσιονομική πολιτική ήταν πιο χαλαρή από ό,τι θα περίμενε κανείς για μια χώρα που είχε πρόσφατα βιώσει μια θανάσιμη οικονομική απειλή, σημειώνεται στην ανάλυση του Reuters. "Η κυβέρνηση μοίρασε πολλά χρήματα για τη στήριξη επιχειρήσεων και εργαζομένων κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Έχει επίσης ξοδέψει μεγαλύτερο ποσοστό του ΑΕΠ από οποιαδήποτε άλλη χώρα της ΕΕ για να προστατεύσει τους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις από την ενεργειακή κρίση, σύμφωνα με τον Bruegel, think tank με έδρα τις Βρυξέλλες. Η γενική κυβέρνηση πρόκειται να παρουσιάσει πρωτογενές έλλειμμα (πριν τις πληρωμές τόκων) περίπου 3,5% του ΑΕΠ φέτος, σύμφωνα με τη Μιράντα Ξαφά, Ελληνίδα οικονομολόγο", τονίζει το πρακτορείο.
Μια νέα κυβέρνηση φαίνεται πιθανό να είναι λιγότερο φιλική προς την επιχειρηματικότητα σε σχέση με την σημερινή. "Υπάρχει επίσης ο κίνδυνος ο ίδιος ο Κ. Μητσοτάκης να λάβει λαϊκιστικά μέτρα - ξοδεύοντας περισσότερα χρήματα για να περιορίσει την επιβάρυνση στους λογαριασμούς ενέργειας - σε μια προσπάθεια να παραμείνει στην εξουσία. Καθώς η μία εκλογική διαδικασία θα διαδέχεται την άλλη, όλα τα κόμματα θα έχουν το κίνητρο να υπόσχονται περισσότερες δημόσιες δαπάνες", σημειώνει ο Dixon.
Οι πιστωτές της Ελλάδας μπορεί να υποστηρίξουν ότι αυτό δεν έχει μεγάλη σημασία. Το χρέος της χώρας αναδιαρθρώθηκε ως μέρος των προγραμμάτων διάσωσης. Η χώρα δεν χρειάζεται να αποπληρώσει το κεφάλαιο ή τους τόκους του χρέους το οποίο χρωστάει στην ΕΕ μέχρι το 2033. "Επιπλέον, αν και το χρέος αυξάνεται, ο συνδυασμός πληθωρισμού και οικονομικής ανάπτυξης σημαίνει ότι το βάρος έχει συρρικνωθεί ως ποσοστό του ΑΕΠ: ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ μειώθηκε κατά 4 ποσοστιαίες μονάδες το πρώτο τρίμηνο του 2022".
Εν τω μεταξύ, η ΕΕ μπορεί κάλλιστα να θελήσει να αποφύγει τριβές με την Ελλάδα δεδομένου ότι η Ευρώπη βρίσκεται εν μέσω γεωπολιτικής και οικονομικής κρίσης, τονίζει το Reuters. "Έχει ήδη αναστείλει τους δημοσιονομικούς κανόνες στο μπλοκ, οι οποίοι υποτίθεται ότι κρατούν υπό έλεγχο το εθνικό χρέος και τα ελλείμματα. Και η ΕΕ ανησυχεί πολύ περισσότερο για την αστάθεια στην Ιταλία μετά την πτώση της κυβέρνησης του Μάριο Ντράγκι".
Oι παράγοντες αυτοί θωρακίζουν την Ελλάδα βραχυπρόθεσμα, ωστόσο μπορεί να μην είναι αρκετοί εάν υπάρξει παρατεταμένη περίοδος αστάθειας. Εξάλλου, η κυβέρνηση χρειάζεται ακόμη κι έτσι να χρηματοδοτήσει το συνεχιζόμενο έλλειμμά της. Από το 2033 ο λογαριασμός για αποπληρωμές και τόκους θα εκτιναχθεί κατακόρυφα.
"
Υπάρχουν ήδη ενδείξεις ότι οι επενδυτές ανησυχούν. Τα ελληνικά 10ετή κρατικά ομόλογα κατέγραφαν απόδοση 3,9% το πρωί της Παρασκευής, αυξημένη κατά 93 μονάδες βάσης από τον τον περασμένο μήνα και κατά 256 μονάδες βάσης υψηλότερα από τα αντίστοιχα γερμανικά ομόλογα. Ενώ οι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων αυξάνονται σε όλο τον κόσμο, οι αποδόσεις του ελληνικού χρέους έχουν αυξηθεί το τελευταίο διάστημα ταχύτερα ακόμη και από εκείνες του αντίστοιχου της Ιταλίας, οι οποίες αυξήθηκαν κατά 34 μονάδες βάσης στο 3,6% τον περασμένο μήνα.
Επιπλέον, μόλις τελειώσουν οι παράλληλες γεωπολιτικές και ενεργειακές κρίσεις, η ΕΕ μπορεί να μην είναι τόσο πρόθυμη να κλείσει τα μάτια σε αυτό που συμβαίνει στην Αθήνα. Την περασμένη εβδομάδα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τερμάτισε την "ενισχυμένη εποπτεία" της ελληνικής οικονομίας, με τη λογική ότι η χώρα ήταν οριστικά εκτός του "δάσους" της κρίσης. Είναι μια απόφαση για την οποία μπορεί κάποια στιγμή να τη μετανιώσει", καταλήγει το Reuters.
