https://insidestory.gr/article/armegma- ... 94DUHVJCK3Ο επικεφαλής της αρχής για το ξέπλυμα μαύρου χρήματος, Χαράλαμπος Βουρλιώτης, αναζητούσε σύμφωνα με πληροφορίες του inside story πιθανούς χρηματοδότες του κόμματος ΝΙΚΗ που να εμπίπτουν στις αρμοδιότητές του, όταν «έπεσε» πάνω σε ένα μοναστήρι από την Κρήτη που νοίκιαζε βοσκήσιμη γη σε συγγενείς και φίλους μοναχών. Μία γρήγορη διασταύρωση έδειξε ότι οι υπεύθυνοι της μονής έκαναν αυτό που κάνει μεγάλο μέρος των κτηνοτρόφων της Κρήτης: δηλώνουν βοσκήσιμη γη χωρίς να την έχουν κι έτσι «τσεπώνουν», μέσω του Οργανισμού Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων (ΟΠΕΚΕΠΕΟργανισμός Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων), αρκετές δεκάδες χιλιάδες ευρώ σε κτηνοτροφικές επιδοτήσεις κάθε χρόνο.
Παρά τη διακηρυγμένη βούληση της κυβέρνησης Μητσοτάκη να μπει τάξη στις επιδοτήσεις, φαίνεται πως το «σύστημα», που ξεκίνησε από τρία χωριά της Κρήτης γνωστά για την παραβατικότητά τους, καλά κρατεί. Μία πρώτη δίκη για υπεξαίρεση κτηνοτροφικών επιδοτήσεων (που αποτελεί πλημμέλημα) γίνεται μόλις την επόμενη εβδομάδα στις 13 Ιουλίου, μετά από χρόνια ερευνών, παρακολουθήσεις κινητών τηλεφώνων στην Κρήτη και εμπλοκή της οικονομικής αστυνομίας, στις έρευνες ενός εγκλήματος που δεν μπορεί να γίνει χωρίς τη συμμετοχή δημόσιων υπαλλήλων.
Ήδη το 2022 ανώτατοι κυβερνητικοί παράγοντες ομολογούσαν στο inside story ότι πολλοί επιδοτούμενοι Κρητικοί κτηνοτρόφοι δεν είχαν ούτε ζώα, ούτε δραστηριότητα
Το 2019 το 53,7% της κατανομής του εθνικού αποθέματος σε γη για βόσκηση αντιστοιχούσε στην Κρήτη· το 2020, έναν χρόνο μετά την άνοδο της κυβέρνησης Μητσοτάκη στην εξουσία, το ποσοστό αυτό αντιστοιχούσε στο 67,1% της χώρας, για να μειωθεί σε 33,9% τον επόμενο χρόνο (μεγάλο νούμερο κι αυτό). Με μία κουβέντα από το 2017 ως το 2021 η Κρήτη απορροφούσε το 46% των εκτάσεων που διανεμήθηκαν για βόσκηση και άρα όσοι τις εκμεταλλεύονταν δικαιούνταν –και κατά κανόνα πήραν– επιδότηση από την ΕΕ. Ήδη όμως το 2022 και εντονότερα το 2023 ανώτατοι κυβερνητικοί παράγοντες ομολογούσαν στο inside story ότι πολλοί από αυτούς τους κτηνοτρόφους δεν είχαν ούτε ζώα, ούτε δραστηριότητα – «άρμεγαν» απλά τα ευρωπαϊκά ταμεία. Η ΕΕ έχει ζητήσει από τη χώρα μας να επιστρέψει εκατοντάδες εκατομμυρίων ευρώ που είχε λάβει για να επιδοτεί το ελληνικό «σύστημα» βοσκήσιμων γαιών.
«Κάποιος πρέπει να πάρει τα χρήματα»
Το τι ακριβώς συνέβαινε περιγράφεται στις εκθέσεις ελέγχου του ΟΠΕΚΕΠΕ, αφού το κράτος μετά το 2020 «ξύπνησε»: «Την Πέμπτη 1 Σεπτεμβρίου 2022», αναφέρεται σε έκθεση του ΟΠΕΚΕΠΕ, του οργανισμού που θα έπρεπε δηλαδή να ελέγχει, «στο σημείο συνάντησης (Λιμεναρχείο Νισύρου) με τους προς έλεγχο παραγωγούς μάς περίμενε πλήθος κατοίκων της Νισύρου με τα τοπογραφικά ανά χείρας για να επιβεβαιώσουν την κατοχή των εκτάσεών τους, θορυβημένοι από τη φήμη που κυκλοφόρησε στο νησί ότι κάτοικοι της Κρήτης δηλώνουν δικές τους εκτάσεις για να παίρνουν επιδοτήσεις. Επίσης υπήρξε τηλεφωνική κλήση από τον δήμαρχο, ζητώντας εξηγήσεις για την κατάσταση. Χρεωθήκαμε για ειδικό επιτόπιο έλεγχο τις αιτήσεις ενιαίας ενίσχυσης 17 δικαιούχων, εκ των οποίων οι 16 έχουν έδρα εκμετάλλευσης τη νήσο Κρήτη και είχαν ενημερωθεί για την ημερομηνία, τον τόπο και την ώρα του ελέγχου με ηλεκτρονική επιστολή […] Εμφανίσθηκε ο κ. Δημήτριος Β. του Εμμανουήλ ως εξουσιοδοτημένος αντιπρόσωπος του Εμμανουήλ Β. του Δημητρίου (σ.σ.: είναι συγγενείς). Ο εν λόγω δικαιούχος φαίνεται στην αίτηση ενιαίας ενίσχυσης να δηλώνει 5 αγροτεμάχια για τα έτη 2020 και 2021 συνολικής έκτασης 123,6 εκταρίων στη νήσο Νίσυρο.
«Ο δασοφύλακας της Νισύρου διαπίστωσε πως ο κ. Β. υποδείκνυε ως δικές του εκτάσεις που ανήκαν σε συγγενικά του πρόσωπα (σ.σ.: του δασοφύλακα) και σε άλλους ντόπιους που γνώριζε προσωπικά»
Κατά τη διαδικασία του ελέγχου και την υπόδειξη των αγροτεμαχίων, εμφανίσθηκε ο δασοφύλακας της Νισύρου, ο οποίος αναρωτήθηκε τι κάνουμε εκεί. Σε σύντομη συνομιλία που είχε με εμάς και με τον εξουσιοδοτημένο αντιπρόσωπο του ελεγχόμενου δικαιούχου, διαπίστωσε πως ο κ. Β. υποδείκνυε ως δικές του, εκτάσεις που ανήκαν τόσο σε συγγενικά του πρόσωπα (σ.σ.: του δασοφύλακα) όσο και σε διάφορους άλλους ντόπιους κατοίκους της Νισύρου, τους οποίους και γνώριζε προσωπικά. Υπήρξε μια έντονη συζήτηση ανάμεσα στον δασοφύλακα και τον κύριο Β., με τον τελευταίο να παραδέχεται πώς “οι εκτάσεις δεν είναι δικές του”, αλλά “επειδή είναι κοινοτικά χρήματα, κάποιος θα πρέπει να τα πάρει”».
Την επόμενη –δεύτερη– μέρα του ελέγχου εμφανίσθηκαν οι Γεωργιος Κ., Εμμανουήλ Φ. και Μαρία Λ. από το Κέντρο Υποδοχής Δηλώσεων (ΚΥΔ) Κρήτης, το κέντρο δηλαδή στο οποίο δηλώνονται οι εκτάσεις των παραγωγών για να πάρουν τις επιδοτήσεις τους. «Κατά τη διαδικασία του ελέγχου φτάνοντας στο προς υπόδειξη αγροτεμάχιο του Αντωνίου Δ. συναντήσαμε δύο κυρίους Νισύρου, οι οποίοι δήλωσαν πως μέρος του εν λόγω αγροτεμαχίου ανήκει στην κατοχή τους και ότι έχουν όλα τα απαραίτητα έγγραφα που αποδεικνύουν τον ισχυρισμό αυτό. Τότε ο κ. Φ. μας κατηγόρησε για “λαϊκό δικαστήριο”, παρά τις διαβεβαιώσεις των κυρίων ότι δεν μας γνωρίζουν και ότι ενημερώθηκαν για το τι συμβαίνει στο νησί από παραγωγό, ο οποίος είχε ελεγχθεί από εμάς την προηγούμενη μέρα και τα αγροτεμάχιά τους είναι όμορα.
[…]
Με αφορμή τα όσα συνέβησαν στη Νίσυρο κρίνουμε αναγκαία την επέκταση των ελέγχων και την αναζήτηση τίτλων ιδιοκτησίας (συμβόλαια, κτηματολογικά αποσπάσματα) από τους ελεγχόμενους δικαιούχους με έδρα εκμετάλλευσης εκτός της περιφερειακής ενότητας Κω και Καλύμνου, οι οποίοι προσέρχονται για επιτόπιο έλεγχο».
«Έλεγχος δεν υπάρχει και εκεί που όσοι πληρώνονται παράνομα είναι πολλοί, υπάρχει σαφής πολιτική κάλυψη»
Παρόλα αυτά, ανώτατος δικαστικός λειτουργός παραδέχθηκε μιλώντας στο inside story ότι «έλεγχος δεν υπάρχει και εκεί που όσοι πληρώνονται παράνομα είναι πολλοί, υπάρχει σαφής πολιτική κάλυψη». Σύμφωνα με πληροφορίες του inside story, η κατάσταση αυτή είναι γνωστή στην ηγεσία του υπουργείου Γεωργίας από το 2018 τουλάχιστον, με μόνο τον υπουργό της ΝΔ Γιώργο Γεωργαντά και τον πρόεδρο του ΟΠΕΚΕΠΕ καθηγητή Γρηγόρη Βάρρα να έχουν επιχειρήσει να λύσουν το πρόβλημα, στέλνοντας αρκετούς από εκείνους που φέρονται να έχουν υπεξαιρέσει χρήματα και στον εισαγγελέα. Οι προσπάθειες αυτές πάντως ατόνησαν στην παρατεταμένη προεκλογική περίοδο.
Η Νίσυρος δεν είναι η εξαίρεση. Μέσω του συστήματος Κέντρων Υποδοχής Δηλώσεων (ΚΥΔ) εντοπίζονταν γαίες που «σχόλαγαν» επί πολλές δεκαετίες (ήταν δηλαδή είτε κληρονομιές που δεν είχαν γίνει αποδεκτές, είτε γαίες που ανήκαν σε Έλληνες του εξωτερικού, είτε γαίες που ανήκαν συνήθως σε ανθρώπους της πόλης που δεν τις είχαν επισκεφθεί επί δεκαετίες). Αυτές υποδεικνύονταν με το αζημίωτο στους ενδιαφερόμενους, που ούτε γη είχαν, ούτε ζώα.
Ο γενναίος ελεγκτής και τα τρία χωριά
Τον Μάρτιο του 2019 ένας ελεγκτής του ΟΠΕΚΕΠΕ από την Κρήτη πρόσεξε ότι το 64% των δικαιωμάτων για αποζημίωση κατευθυνόταν σε τρία χωριά του νησιού: Ζωνιανά, Λιβάδια και Ανώγεια. Οι συγγενείς του δημάρχου ενός από τα χωριά αυτά εμφανίζονταν να έχουν μεγάλες εκτάσεις στην Κάσο, καθώς μία «τεχνική προσωρινή λύσηΜε προκαλύμματα αποδοχή τεχνικής λύσης βοσκοτόπων | agronews.gr» που είχε επιβληθεί το 2014 έδινε το δικαίωμα στους κτηνοτρόφους να νοικιάζουν γη και εκτός του βασικού τόπου που ασκούσαν τη δραστηριότητά τους – για παράδειγμα θα μπορούσαν να ασκούν κτηνοτροφία στην Κρήτη, αλλά να νοικιάζουν γη στην Καστοριά. Φυσικά η λύση αποδείχθηκε ότι δεν ήταν ούτε προσωρινή, ούτε ...τεχνική, καθώς άνοιξε πόρτες και παράθυρα σε κατάχρηση. Ο ελεγκτής βρέθηκε τιμωρημένος με στέρηση μισθών, αλλά οι καταγγελίες προωθήθηκαν στη διεύθυνση οργανωμένου εγκλήματος και την οικονομική αστυνομία. Κάπως έτσι άρχισαν οι άρσεις τηλεφωνικού απορρήτου.
«Το Κέντρο Υποδοχής Δηλώσεων που μεσολαβούσε έπαιρνε τον πρώτο χρόνο το 50% της αποζημίωσης, τον δεύτερο χρόνο το 1/3 και τον τρίτο το 1/4»
Το κύκλωμα ήταν ευρύ με χιλιάδες πρόσωπα: «Ο συντονιστής ήταν συνήθως διαφορετικός από τους δικαιούχους και δεν φαινόταν, το ΚΥΔ που μεσολαβούσε έπαιρνε τον πρώτο χρόνο το 50% της αποζημίωσης, τον δεύτερο χρόνο το 1/3 και τον τρίτο το 1/4», λέει στο inside story αξιωματούχος που πήρε μέρος στις έρευνες. «Περισσότερα πήραν αυτοί, από εκείνα που ζητάει ο Έρντογαν: Κύθηρα, Αντικύθηρα, Κάσο, Κω, Λέρο, Νάξο, Ίο, Φολέγανδρο, Τζια. Αν βγουν όλα στη φόρα, η ΕΕ θα μας κόψει εντελώς τις επιδοτήσεις. Πρωταγωνιστούν τόποι που είναι πρωταθλητές στα ναρκωτικά, τη σωματεμπορία, τα όπλα και ακολουθούν όλοι οι άλλοι σαν μολυσμένοι – δεν είναι άσχημο να μολύνεσαι με 20 και 30.000 ευρώ τον χρόνο…».
Στην αρχή των καταγγελιών, πριν το 2019, μια διευθύντρια του ΟΠΕΚΕΠΕ είχε δώσει εντολή να γίνεται έλεγχος μόνο στις δηλώσεις και τα μισθωτήρια. «Αυτά ανέβαιναν στο διαδίκτυο και μετά από έναν μήνα ...κατέβαιναν, όταν πια η επιδότηση είχε “κλειδώσει”» λέει ο ίδιος αξιωματούχος.
Ένα παράδειγμα από τη Τζια
Δύο παραγωγοί από το Ρέθυμνο που έχουν το ίδιο επώνυμο, ο Ιωάννης Β. και ο Εμμανουήλ Β., υπέβαλαν αιτήσεις το 2019 στο ηλεκτρονικό πληροφοριακό σύστημα συνοδευόμενες από τα υπό εξέταση ενοικιαστήρια. Τα αγροτεμάχια στη Τζια εμφανίζονται να ανήκουν σε δύο άλλους κατοίκους του Ρεθύμνου, τη Μαρία Ν. και τον Νικόλαο Β. Με βάση την κατανομή του 2019, οι δύο δικαιούχοι εισέπραξαν 44.000 ευρώ.
Το 2020 οι ίδιες ακριβώς εκτάσεις δηλώθηκαν από τους Κωνσταντίνο Β. και Ευαγγελία Π., κατοίκους Ρεθύμνου. Ιδιοκτήτρια των εκτάσεων εμφανίζεται έναν χρόνο αργότερα η Μαγδαληνή Μ, επίσης κάτοικος Ρεθύμνου.
Σήμερα υπάρχουν πάνω από 20 ενεργές δικογραφίες με Κρητικούς κατηγορούμενους που, για κακή τύχη της χώρας μας, πάνε όλες στον Ευρωπαίο εισαγγελέα
Το 2019 ανέλαβε τον ΟΠΕΚΕΠΕ ο Γρηγόρης Βάρρας, που είχε ασχοληθεί με το θέμα. Οι έλεγχοι άρχισαν να γίνονται φυσικοί και ό,τι κατέληγε σε αποτέλεσμα έφθανε στην κατά τόπους εισαγγελία. Σήμερα υπάρχουν πάνω από 20 ενεργές δικογραφίες με Κρητικούς κατηγορούμενους στην Κω, την Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη, τη Θεσσαλία (Βόλος). Οι λιγότερες υπάρχουν στην Κρήτη. Για κακή τύχη της χώρας μας, όλες οι δικογραφίες πάνε στον Ευρωπαίο εισαγγελέα – αυτό που ήθελαν να αποφύγουν οι παράγοντες που προστάτευσαν τους «πελάτες» τους γίνεται αυτοεκπληρούμενη προφητεία. Το 2022 ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Γιώργος Γεωργαντάς –ο Βάρρας είχε απομακρυνθεί μετά από απαίτηση του Μάκη Βορίδη, αλλά εν τω μεταξύ έγινε σύμβουλος του Κυριάκου Μητσοτάκη– εισήγαγε και με τη βοήθεια του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης μία νέα εταιρεία για να κάνει τις δηλώσεις στη θέση της Neuropublic (που είχε διαδεχθεί την ΓΑΙΑ Επιχειρείν), που θεωρήθηκε ότι δεν είχε κάνει ό,τι μπορούσε για να αποτρέψει την κατάχρηση. Η νέα εταιρεία Cognitera αποτελείται από στελέχη που ήταν παλιά στην Neuropublic. Πέρσι εκκαθαρίστηκαν 670.000 αιτήσεις χωρίς να επιβαρυνθούν οι δικαιούχοι, αλλά ορισμένοι παράγοντες του ΟΠΕΚΕΠΕ μίλησαν για «προβλήματα» στις πληρωμές, που δεν εντοπίζονται πάντως σε καταχρήσεις.
Η σύγκρουση, στην οποία παίρνει μέρος και ο αγαπημένος του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης ΟΤΕ, συνεχίζεται και σε ένα έργο του Ταμείου Ανθεκτικότητας και Ανάκαμψης: την ευφυή γεωργία με την βοήθεια ψηφιακών εργαλείων, αξίας ύψους 55 εκατομμυρίων ευρώ. Οι οιωνοί δεν είναι καλοί.
Ακολουθεί Β' μέρος: «Ο πόλεμος για την ευφυή γεωργία»
Εξαιρετική δουλειά, δείχνει την κινητήριο δύναμη πισω από το θαυμα της δημορκατικης μεγαλονησσου και όχι μόνον.
