Για τους απιστους (δεξιους κατά κυριο λόγο) ,
Κ Α Θ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η
3. Η εύφλεκτη ουσία που προκάλεσε τη μεγάλη φωτιά
Μόλις 6 δέκατα του δευτερολέπτου μετά τη σύγκρουση του Intercity 62 με την εμπορική αμαξοστοιχία 63503 σημειώθηκε ισχυρή έκρηξη και ξέσπασε πυρκαγιά στα δύο πρώτα βαγόνια του επιβατικού τρένου.
Από τα 57 θύματα του σιδηροδρομικού δυστυχήματος 30 απανθρακώθηκαν, δίχως πάντως να μπορεί να αποσαφηνιστεί το ακριβές αίτιο θανάτου τους.
Για τους διορισμένους από τις οικογένειες των θυμάτων πραγματογνώμονες, η έκρηξη οφείλεται σε «άγνωστη καύσιμη ύλη», η ταυτότητα της οποίας δεν κατέστη εφικτό να αποκαλυφθεί από την έως τώρα διερεύνηση του δυστυχήματος.
«Το μεγάλο θερμικό φορτίο σε συνδυασμό με την άγνωστη καύσιμη ύλη δημιούργησε έντονη πυρκαγιά, που ξεκίνησε από το βαγόνι του κυλικείου και μεταδόθηκε στο επιβατικό βαγόνι Β2» αναφέρεται στο κείμενο συμπερασμάτων της «Επιτροπής Διερεύνησης Ανεξάρτητων Πραγματογνωμόνων Οικογενειών – ΕΔΑΠΟ», με ημερομηνία Ιούλιος 2023.
«Ελαιο σιλικόνης»
Τρεις μήνες νωρίτερα, πάντως, η Hellenic Train σε έγγραφό της προς τον ειδικό εφέτη ανακριτή είχε διατυπώσει την εκτίμηση ότι η έκρηξη ήταν αποτέλεσμα δύο παραγόντων: το βραχυκύκλωμα που προκλήθηκε όταν από τη μετωπική σύγκρουση κόπηκαν τα καλώδια ηλεκτροδότησης της σιδηροδρομικής γραμμής και ταυτόχρονα την ανάφλεξη των σωματιδίων ελαίου σιλικόνης που χρησιμοποιούνται για την ψύξη των μηχανών και διασκορπίστηκαν κατά τη σύγκρουση.
Το ίδιο συμπέρασμα υιοθέτησε η Πυροσβεστική σε συμπληρωματική έκθεση αυτοψίας που συνέταξε, κατόπιν παραγγελίας του εφέτη ανακριτή.
«Τα έλαια σιλικόνης όταν εκτίθενται σε ηλεκτρική εκκένωση με σπινθήρα εκλύονται αέρια, όπως υδρογόνο, μεθάνιο, αιθάνιο και ακετυλένιο, τα οποία είναι όλα εξαιρετικά εύφλεκτα (…) Σχεδόν όλα τα δείγματα ήταν εμποτισμένα με έλαιο σιλικόνης, γεγονός που αναδεικνύει πως μετά τη σύγκρουση τα έλαια εκτοξεύτηκαν με τη μορφή σπρέι και κάλυψαν μεγάλο τμήμα της περιοχής σύγκρουσης έως και 50 μέτρα».
Στην εκδοχή της ανάφλεξης των ελαίων σιλικόνης κατέληξαν και οι δύο διορισμένοι από την ανάκριση πραγματογνώμονες σε πόρισμα που συνέταξαν τον Ιούνιο.
«Η φωτιά, στη συνέχεια, ακολούθησε την πορεία των μετασχηματιστών των δύο ηλεκτραμαξών μέσω του νέφους του ελαίου σιλικόνης που υπήρχε ήδη στον αέρα και κατέληξε να καίει το έλαιο σιλικόνης που είχε απομείνει στους μετασχηματιστές με τη δημιουργία δύο εστιών».
Οι τεχνικοί σύμβουλοι των οικογενειών, πάντως, προχώρησαν σε μια σειρά από πειράματα από τα οποία προέκυψε ότι το έλαιο σιλικόνης «είναι εξαιρετικά δύσφλεκτο».
Στο πόρισμά τους υπογραμμίζουν ότι «δεν κατατάσσεται στις επικίνδυνες ουσίες κάτω από οποιαδήποτε ταξινόμηση».
Για τους ίδιους τους τεχνικούς συμβούλους και τους συγγενείς των θυμάτων ανέκυψε επομένως ένα κρίσιμο ερώτημα: εάν η έκρηξη δεν οφείλεται στην ανάφλεξη των διασκορπισμένων στον αέρα σωματιδίων ελαίου σιλικόνης, ποια ήταν η εύφλεκτη ουσία που ανεφλέγη;
Το ερώτημα έγινε ακόμη πιο πιεστικό, καθώς μερικές εβδομάδες μετά το δυστύχημα ελήφθησαν δείγματα από το σημείο της σύγκρουσης και εστάλησαν στο Γενικό Χημείο του Κράτους για ανάλυση. Από έγγραφα που έχουν συμπεριληφθεί στη δικογραφία προκύπτει ότι στο σημείο ανιχνεύτηκε η χημική ουσία ξυλόλιο, ένας εύφλεκτος χημικός διαλύτης που χρησιμοποιείται για την παρασκευή χρωμάτων, αλλά και τη νόθευση καυσίμων.
Η συγκεκριμένη χημική ουσία ανιχνεύτηκε, παρά το γεγονός ότι τα συντρίμμια είχαν απομακρυνθεί από το σημείο της σύγκρουσης και ο χώρος είχε καλυφθεί με χαλίκι.
Στην κατάθεσή του στην εξεταστική επιτροπή της Βουλής ο Ιταλός επικεφαλής της Hellenic Train, Μ. Καποπόρτο, υποστήριξε ότι το ξυλόλιο εμπεριέχεται σε διαλύτες που χρησιμοποιούνται για τον καθαρισμό των τρένων από τα γκράφιτι.
Ο ισχυρισμός του πάντως δεν έπεισε τους συγγενείς των θυμάτων, ούτε όμως τα μέλη της ΕΔΑΠΟ (Επιτροπή Διερεύνησης) που έχουν στραμμένη εδώ και αρκετούς μήνες την προσοχή τους στο περιεχόμενο των κοντέινερ της εμπορικής αμαξοστοιχίας.
Το ίδιο και ο εφέτης ανακριτής Αντώνης Μπακαΐμης, που τον Σεπτέμβριο του 2023 με έγγραφό του προς τη Hellenic Train ζήτησε διευκρινίσεις για το φορτίο της εμπορικής αμαξοστοιχίας.
Η απάντηση δόθηκε την 12η Οκτωβρίου με διαβαθμισμένο έγγραφο («εμπιστευτικό») της εταιρείας προς τον κ. Μπακαΐμη. Απ’ αυτό προκύπτει ότι η αμαξοστοιχία 63503 της 28ης Φεβρουαρίου αποτελείτο από συνολικά 13 βαγόνια.
.
