Έριξαν την “χούντα” τα “παιδιά του Πολυτεχνείου”;
Δημοσιεύτηκε: 17 Νοέμ 2024, 07:17
Ένας από τους πιο διαδεδομένους μύθους της αριστεράς για το Πολυτεχνείο, είναι πως “έριξε την χούντα”. Ας δούμε κατά πόσο ευσταθεί...
Κατ’ αρχάς, η λέξη “χούντα” είναι ισπανικής προελεύσεως (junta) και σημαίνει “ένωση” ή “σύνδεσμος”. Με την ευρύτερη έννοια, περιγράφει μια στρατιωτική διακυβέρνηση, η οποία συνήθως προέκυψε πραξικοπηματικά.
Τον Νοέμβριο του 1973, δεν υπήρχε στην Ελλάδα στρατιωτική διακυβέρνηση, άρα δεν υπήρχε “χούντα”! Νωρίτερα (στις 29/7/1973) διεξήχθη δημοψήφισμα, με το οποίο καταργήθηκε η Βασιλεία, ο Γ. Παπαδόπουλος ανακηρύχθηκε ΠτΔ, δόθηκε γενική αμνηστία στους πολιτικούς κρατουμένους, ήρθη ο στρατιωτικός νόμος, χαλάρωσε η λογοκρισία στον τύπο, ενώ την 1η Νοεμβρίου ανακοινώθηκαν ελεύθερες φοιτητικές εκλογές και δικαίωμα αναβολής στράτευσης για τους φοιτητές.
Στις 8 Οκτωβρίου, ορκίστηκε πρωθυπουργός ο Σπύρος Μαρκεζίνης, επικεφαλής πολιτικής κυβέρνησης, με σκοπό να διεξαγάγει βουλευτικές εκλογές στις 10 Φεβρουαρίου 1974. Ο Σ. Μαρκεζίνης -ας μου επιτραπεί ο όρος- ήταν “μυστήριο τραίνο”. Δεν μπορούσε να τον κατατάξει κάποιος στην άκρα δεξιά, αλλά ούτε καν στην παραδοσιακή δεξιά. Είχε δε εμμονή με την ενίσχυση των σχέσεων με την ΕΣΣΔ!
Το 1954, ως υπουργός Συντονισμού, στην τότε κυβέρνηση Παπάγου, εξασφάλισε μια επίσημη πρόσκληση να επισκεφθεί την ΕΣΣΔ και πρότεινε στον Παπάγο πολιτικό και οικονομικό άνοιγμα στην ΕΣΣΔ, αλλά και χαλάρωση των μέτρων κατά των κομμουνιστών, για την “κατοχύρωση της εσωτερικής ειρήνης”. Ο Παπάγος δεν συμφώνησε κι ο Μαρκεζίνης παραιτήθηκε.
Τον Απρίλιο του 1959, ως αρχηγός ενός μικρού κόμματος, ο Μαρκεζίνης εξασφάλισε και πάλι πρόσκληση να επισκεφθεί την Μόσχα. Ήταν ο πρώτος Έλληνας πολιτικός που επισκέφθηκε την Σοβιετική Ένωση. Στις 25 Απριλίου είχε συνάντηση με τον αντιπρόεδρο Αναστάς Μικογιάν και την επομένη με τον Νικίτα Χρουστσώφ. Επιστρέφοντας, έγραψε σειρά άρθρων στον τύπο, προωθώντας ένα σχέδιο για “απύραυλη Βαλκανική”. Ο δε Κ. Καραμανλής, τον χαρακτήρισε “φορέα της σοβιετικής προπαγάνδας εν Ελλάδι”.
Σύμφωνα με τον (γνωστό αριστερό και αυτοεξόριστο την περίοδο της δικτατορίας) Σωτήρη Βαλντέν, στο βιβλίο του “Παράταιροι Εταίροι”:
«Τον Αύγουστο του 1973, με την φημολογούμενη πρωθυπουργοποίηση του Μαρκεζίνη, ο Σοβιετικός πρεσβευτής ήδη τον κάλεσε στη Μόσχα ως μελλοντικό πρωθυπουργό, με ανταποδοτική επίσκεψη του Μπρέζνιεφ στην Αθήνα. Ο Μαρκεζίνης είχε δηλώσει ότι θα αναπτύξει τις σχέσεις με την ΕΣΣΔ, αλλά και ότι θα νομιμοποιήσει το ΚΚΕ. Η σοβιετική πρεσβεία στην Αθήνα φαίνεται πως ενθάρρυνε τη μεγαλύτερη δυνατή συμμετοχή πολιτικών δυνάμεων στις προγραμματισμένες εκλογές»
Καταλάβατε γιατί το ΚΚΕ ήταν κατά της κατάληψης του Πολυτεχνείου; Περίμενε να νομιμοποιηθεί και να συμμετάσχει στις εκλογές! Στις εκλογές θα συμμετείχε και το ΚΚΕ εσωτερικού, λόγω των αρίστων σχέσεων που είχε αναπτύξει ο “χορηγός” του, Τσαουσέσκου, με τον Παπαδόπουλο. Μάλιστα, ήταν προγραμματισμένη 3ήμερη επίσκεψη του Τσαουσέσκου στην Αθήνα, στις 21 Νοεμβρίου, αλλά δεν έγινε λόγω των γεγονότων του Πολυτεχνείου.
Ωστόσο, το σχέδιο “φιλελευθεροποίησης”, δεν είχε γίνει αποδεκτό απ’ όλους στο στρατιωτικό καθεστώς. Υπήρχε μια μεγάλη ομάδα κυρίως χαμηλόβαθμων αξιωματικών, οι λεγόμενοι “κανταφικοί”, οι οποίοι κατηγορούσαν τον Παπαδόπουλο για “συμβιβασμό με το κατεστημένο” και “προδοσία των αρχών της επαναστάσεως”. Επικεφαλής αυτής της “τάσης”, ήταν ο διοικητής της ΕΣΑ, Δημήτριος Ιωαννίδης.
Φυσικά, η δυσαρέσκεια για τον Παπαδόπουλο και τον “εκδημοκρατισμό” του καθεστώτος υπήρχε, αλλά είναι αμφίβολο αν θα οδηγούσε σε πραξικοπηματική ενέργεια χωρίς την κατάλληλη αφορμή. Η αφορμή αυτή ήταν τα γεγονότα του Πολυτεχνείου! Έτσι, μια βδομάδα μετά το Πολυτεχνείο (στις 25 Νοεμβρίου), εκδηλώθηκε πραξικόπημα που ανέτρεψε τους Παπαδόπουλο και Μαρκεζίνη και απέτρεψε το σχέδιο του “εκδημοκρατισμού”.
Συμπέρασμα: ασχέτως των προθέσεών τους, τα “παιδιά του Πολυτεχνείου”, όχι μόνον δεν έριξαν την “χούντα”, αλλά έφεραν στην εξουσία μια ακόμα πιο σκληρή χούντα!
Κατ’ αρχάς, η λέξη “χούντα” είναι ισπανικής προελεύσεως (junta) και σημαίνει “ένωση” ή “σύνδεσμος”. Με την ευρύτερη έννοια, περιγράφει μια στρατιωτική διακυβέρνηση, η οποία συνήθως προέκυψε πραξικοπηματικά.
Τον Νοέμβριο του 1973, δεν υπήρχε στην Ελλάδα στρατιωτική διακυβέρνηση, άρα δεν υπήρχε “χούντα”! Νωρίτερα (στις 29/7/1973) διεξήχθη δημοψήφισμα, με το οποίο καταργήθηκε η Βασιλεία, ο Γ. Παπαδόπουλος ανακηρύχθηκε ΠτΔ, δόθηκε γενική αμνηστία στους πολιτικούς κρατουμένους, ήρθη ο στρατιωτικός νόμος, χαλάρωσε η λογοκρισία στον τύπο, ενώ την 1η Νοεμβρίου ανακοινώθηκαν ελεύθερες φοιτητικές εκλογές και δικαίωμα αναβολής στράτευσης για τους φοιτητές.Στις 8 Οκτωβρίου, ορκίστηκε πρωθυπουργός ο Σπύρος Μαρκεζίνης, επικεφαλής πολιτικής κυβέρνησης, με σκοπό να διεξαγάγει βουλευτικές εκλογές στις 10 Φεβρουαρίου 1974. Ο Σ. Μαρκεζίνης -ας μου επιτραπεί ο όρος- ήταν “μυστήριο τραίνο”. Δεν μπορούσε να τον κατατάξει κάποιος στην άκρα δεξιά, αλλά ούτε καν στην παραδοσιακή δεξιά. Είχε δε εμμονή με την ενίσχυση των σχέσεων με την ΕΣΣΔ!Το 1954, ως υπουργός Συντονισμού, στην τότε κυβέρνηση Παπάγου, εξασφάλισε μια επίσημη πρόσκληση να επισκεφθεί την ΕΣΣΔ και πρότεινε στον Παπάγο πολιτικό και οικονομικό άνοιγμα στην ΕΣΣΔ, αλλά και χαλάρωση των μέτρων κατά των κομμουνιστών, για την “κατοχύρωση της εσωτερικής ειρήνης”. Ο Παπάγος δεν συμφώνησε κι ο Μαρκεζίνης παραιτήθηκε.Τον Απρίλιο του 1959, ως αρχηγός ενός μικρού κόμματος, ο Μαρκεζίνης εξασφάλισε και πάλι πρόσκληση να επισκεφθεί την Μόσχα. Ήταν ο πρώτος Έλληνας πολιτικός που επισκέφθηκε την Σοβιετική Ένωση. Στις 25 Απριλίου είχε συνάντηση με τον αντιπρόεδρο Αναστάς Μικογιάν και την επομένη με τον Νικίτα Χρουστσώφ. Επιστρέφοντας, έγραψε σειρά άρθρων στον τύπο, προωθώντας ένα σχέδιο για “απύραυλη Βαλκανική”. Ο δε Κ. Καραμανλής, τον χαρακτήρισε “φορέα της σοβιετικής προπαγάνδας εν Ελλάδι”.Σύμφωνα με τον (γνωστό αριστερό και αυτοεξόριστο την περίοδο της δικτατορίας) Σωτήρη Βαλντέν, στο βιβλίο του “Παράταιροι Εταίροι”:
«Τον Αύγουστο του 1973, με την φημολογούμενη πρωθυπουργοποίηση του Μαρκεζίνη, ο Σοβιετικός πρεσβευτής ήδη τον κάλεσε στη Μόσχα ως μελλοντικό πρωθυπουργό, με ανταποδοτική επίσκεψη του Μπρέζνιεφ στην Αθήνα. Ο Μαρκεζίνης είχε δηλώσει ότι θα αναπτύξει τις σχέσεις με την ΕΣΣΔ, αλλά και ότι θα νομιμοποιήσει το ΚΚΕ. Η σοβιετική πρεσβεία στην Αθήνα φαίνεται πως ενθάρρυνε τη μεγαλύτερη δυνατή συμμετοχή πολιτικών δυνάμεων στις προγραμματισμένες εκλογές»
Καταλάβατε γιατί το ΚΚΕ ήταν κατά της κατάληψης του Πολυτεχνείου; Περίμενε να νομιμοποιηθεί και να συμμετάσχει στις εκλογές! Στις εκλογές θα συμμετείχε και το ΚΚΕ εσωτερικού, λόγω των αρίστων σχέσεων που είχε αναπτύξει ο “χορηγός” του, Τσαουσέσκου, με τον Παπαδόπουλο. Μάλιστα, ήταν προγραμματισμένη 3ήμερη επίσκεψη του Τσαουσέσκου στην Αθήνα, στις 21 Νοεμβρίου, αλλά δεν έγινε λόγω των γεγονότων του Πολυτεχνείου.Ωστόσο, το σχέδιο “φιλελευθεροποίησης”, δεν είχε γίνει αποδεκτό απ’ όλους στο στρατιωτικό καθεστώς. Υπήρχε μια μεγάλη ομάδα κυρίως χαμηλόβαθμων αξιωματικών, οι λεγόμενοι “κανταφικοί”, οι οποίοι κατηγορούσαν τον Παπαδόπουλο για “συμβιβασμό με το κατεστημένο” και “προδοσία των αρχών της επαναστάσεως”. Επικεφαλής αυτής της “τάσης”, ήταν ο διοικητής της ΕΣΑ, Δημήτριος Ιωαννίδης.Φυσικά, η δυσαρέσκεια για τον Παπαδόπουλο και τον “εκδημοκρατισμό” του καθεστώτος υπήρχε, αλλά είναι αμφίβολο αν θα οδηγούσε σε πραξικοπηματική ενέργεια χωρίς την κατάλληλη αφορμή. Η αφορμή αυτή ήταν τα γεγονότα του Πολυτεχνείου! Έτσι, μια βδομάδα μετά το Πολυτεχνείο (στις 25 Νοεμβρίου), εκδηλώθηκε πραξικόπημα που ανέτρεψε τους Παπαδόπουλο και Μαρκεζίνη και απέτρεψε το σχέδιο του “εκδημοκρατισμού”.Συμπέρασμα: ασχέτως των προθέσεών τους, τα “παιδιά του Πολυτεχνείου”, όχι μόνον δεν έριξαν την “χούντα”, αλλά έφεραν στην εξουσία μια ακόμα πιο σκληρή χούντα!
