Επειδή βλέπω τις ίδιες μπουρδολογίες, δεν υπήρξε κανένα ελληνικό θαύμα. Για αυτό στην πρώτη πιστολιά(1973), άρχισε η κατάρρευση.
Οι προβληματικές επιχειρήσεις που παρελήφθησαν
Tι βλέπουμε;
Οι παρακάτω προβληματικές επιχειρήσεις ήδη στις αρχές των 80'ς είχαν συσσωρεύσει 68 δις περίπου τραπεζικού δανεισμού και 4,6 δις δραχμές σε χρεη προς ασφαλιστικά ταμεία.
Τα ίδια κεφάλαια ως ποσόστο είχαν καταπέσει περίπου στο 21%.
Γενικότερα, από τα 70'ς το κράτος μέσω των τραπεζών που προέβαιναν σε αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου ή μετοχοποιούσαν τις ζημιές σήκωνε το βάρος της ζημιάς για να μην
κλείσουν.
Ήδη
το 1980 ο ιδιωτικός τομέας ήταν υπερχρεωμένος και μάλιστα η Εθνική Τράπεζα ήταν μεγαλομέτοχος πολλών επιχειρήσεων. Όλα αυτά σε προστατευμένο περιβάλλον, με δασμούς και επιδοτήσεις που αναμένονταν να αρθούν με την ένταξη της Ελλάδας στην ΕΟΚ.
Είχαμε λοιπόν το φαινόμενο, επιχειρήσεων με ίδια κεφάλαια 20-25% και τις κρατικές τράπεζες να είναι μεγαλομέτοχοι.
Μάλιστα ενόψει ΕΟΚ θα υπήρχε άμεση βαθιά πτώση και ακόμα μεγαλύτερο εμπορικό έλλειμμα, έτσι έπρεπε να μη διαλύσουν.
Με ίδια κεφάλαια 25-30%, πολλά χρέη και χωρίς δασμούς θα έκλειναν πολύ γρήγορα όπως και σχεδόν συνέβη.
Μάλιστα επιβίωναν με υψηλούς δασμούς για τα ξένα προϊόντα που όμως λόγω ΕΟΚ εξέλειπαν.
Ενώ η Εθνική Τράπεζα είχε σηκώσει οικονομικό βάρος δεκάδων δισεκατομμυρίων δραχμών.
Ας δούμε ένα παράδειγμα:
Όταν η Πειραϊκή-Πατραϊκή
εξήγαγε το ντενιμ(μπλου τζιν) το πωλούσε σε τιμές ακόμα και κάτω του κόστους(!) λαμβάνοντας επιδότηση και από το κράτος ενώ συγχρόνως το ξένο προϊόν κόστιζα υπερδιπλάσια για να έρθει στην Ελλάδα οπότε ο πολίτης δεν το αγόραζε.
Επιπλέον το δεξιό κράτος και δείτε ένα μικρό παραλληλισμό, εφάρμοζε κεντρικό σχεδιασμό.
Η Πειραϊκή-Πατραϊκή έφτιαξε εργοστάσια σε Σύρο, Καρπενήσι και Σάμο επειδή το κράτος για εκεί έδινε επιδοτήσεις. Έτσι
όταν είχε κακοκαιρία στην Σάμο το κλωστήριο της επιχείρησης που ήταν εκεί για να στείλει εμπόρευμα στο Καρπενήσι χρειάζονταν ακόμα και δέκα μέρες!
Εν ολίγοις τα παπαγαλάκια αγνοούν πως όταν ξεκινάς από το 0 και πας στο 1 έχεις 100% αύξηση(50'ς, 60'ς), η οποία όμως στηρίχθηκε σε δανεικά από τις κρατικές τράπεζες, σε υψηλούς δασμούς και χαμηλά εργατικά κόστη.
Όταν λοιπόν ήρθαν οι πετρελαϊκές κρίσεις και οι δασμοί άρχισαν να μειώνονται, φτάσαμε και στην χρεοκοπία.
Όμως,
Τι βλέπουμε; Πως η βιομηχανική παραγωγή και παρά τα εμπόδια της ένταξης, σημείωνε άνοδο.
Πάμε και σε κάποιες γνωστές περιπτώσεις που αναφέρονται διαρκώς.
A) ΙΖΟΛΑ
Αρχέλαος @ Γιατί η Ελλάδα δεν βιομηχανοποιήθηκε;
Εν ολίγοις, η ΙΖΟΛΑ από το 1974 γράφει διαρκώς ζημιές.
Το εργοστάσιο στη Θήβα φτιάχτηκε με δάνεια της Εθνικής Τράπεζας, οι μέτοχοι έβαλαν μικρό ποσοστό του ποσού.
Τα 2/3 του δανείου κεφαλαιοποιήθηκαν και για τα υπόλοιπα εκδόθηκε ομολογιακό δάνειο με σταθερό επιτόκιο. Μάλιστα παρά το ότι η τράπεζα είχε ενεργό ρόλο και ουσιαστικά στήριζε το εγχείρημα, ο έλεγχος της ΙΖΟΛΑ παρέμενε στον ιδρυτή της.
Κάποια στιγμή στα 1976 η Εθνική Τράπεζα συγχρηματοδοτεί και αποπληρώνει συνάμα παλιά χρέη της ΙΖΟΛΑ που συγχωνεύεται με άλλη επιχείρηση και ενώ οι εισηγήσεις είναι αντίθετες.
Η ΙΖΟΛΑ κατέγραφε διαρκώς ζημίες και το ελληνικό δημόσιο κεφαλαιοποιούσε χρέη της ενώ όδευε σε χρεοκοπία.
Τότε έγινε συγχώνευση της με άλλη εταιρεία του κλάδου(βλέπε παρακάτω).
Η Εθνική Τράπεζα πλήρωσε και μετοχοποίησε πολλά χρήματα που έδωσε, πλήρωσε το νέο εργοστάσιο μετοχοποιώντας και χρέη όταν έγινε συγχώνευση παρότι υπήρχαν περί του αντιθέτου εισηγήσεις, η νέα εταιρεία αποδέχθηκε τα χρέη της παλιάς και δηλώθηκε αδυναμία πληρωμών.
Τέλος το 1978 ακίνητο στην Καλλιθέα που ήταν το εργοστάσιο η τράπεζα για 7 χρόνια ανέβαλλε τον πλειστηριασμό και έδωσε και δάνειο ώστε να επιτρέψει στον ιδιοκτήτη του οικοπέδου να αξιοποιήσει τον χώρο όπως ήθελε.
Τελικά η έξαρση της κτηματικής αγοράς σημείωσε πτώση και δεν συνέβη και σε αυτό καμία πρόοδος.
Ούτε το εργολαβικό δεν είχε υπογραφεί γιατί προφανώς πλέον δεν συνέφερε να γίνει κάτι.
Β) Goodyear
1) H Goodyear είχε μεγάλη κερδοφορία που αύξανε με ρυθμό 70%
2) Υπήρχε εργασιακή ειρήνη με τους συνδικαλιστές να κάνουν αρκετές υποχωρήσεις και να δέχονται αρκετά πράγματα, το ομολογούσε και η ίδια η επιχείρηση
3)
Το κράτος ήταν ένας εκ των καλών πελατών της ενισχύοντας την σημαντικά
4) Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ με προέδρικο διάταγμα έδωσε άδεια για πώληση λιπαντικών
5) Απολάμβανε των ευεργετημάτων του νόμου 2687/53
6) Ο αντιπρόεδρος της Goodyear στην ευρώπη Sylvain Valensi
ανέφερε ότι ο λόγος της απομάκρυνσης αφορούσε κατα κύριο λόγο το μέγεθος της μονάδας,το οποίο ήταν μικρό και καθιστούσε ασύμφορη τη λειτουργία της ανεξαρτήτως του κόστους παραγωγής.Σε αυτό επέμενε ο Valensi στις δημόσιες τοποθετήσεις του εκείνη την εποχή
Εδω είχαμε μία εντελώς φιλική πολιτική και μία επιχείρηση που ευημερούσε ωστόσο είχε στρατηγικούς λόγους να βρει την βέλτιστη λύση.
Γιατί δεν φτάνει να είσαι φθηνός και παραγωγικός, πάντα μπορεί να υπάρξει ακόμα φθηνότερος ή πιο βολικός για άλλους λόγους(εσωτερική αγορά, πρόσβαση κλπ.)
Γ) Πειραϊκή-Πατραϊκή
Όταν η Πειραϊκή-Πατραϊκή εξήγαγε το ντενιμ(μπλου τζιν) το πωλούσε σε τιμές ακόμα και κάτω του κόστους(!) λαμβάνοντας επιδότηση και από το κράτος ενώ συγχρόνως το ξένο προϊόν κόστιζα υπερδιπλάσια για να έρθει στην Ελλάδα οπότε ο πολίτης δεν το αγόραζε.
Επιπλέον το δεξιό κράτος και δείτε ένα μικρό παραλληλισμό, εφάρμοζε κεντρικό σχεδιασμό.
Η Πειραϊκή-Πατραϊκή έφτιαξε εργοστάσια σε Σύρο, Καρπενήσι και Σάμο επειδή το κράτος για εκεί έδινε επιδοτήσεις. Έτσι όταν είχε κακοκαιρία στην Σάμο το κλωστήριο της επιχείρησης που ήταν εκεί για να στείλει εμπόρευμα στο Καρπενήσι χρειάζονταν ακόμα και δέκα μέρες!
Γεγονός 1ο:
Η ίδια η διοίκηση της επιχείρησης
επέρριπτε ευθύνες στη κυβέρνηση Νέας Δημοκρατίας με πρωθυπουργό τον Γεώργιο Ράλλη τόσο για την εισοδηματική της πολιτική όσο και για τη σύνδεση της δραχμής με το δολάριο(1980-81).
Γεγονός 2ο:
Με τη σχετική επιδείνωση,η Πειραϊκή-Πατραϊκή όπως και πολλές άλλες προβληματικές
,είχε αρκετά δάνεια και υποχρεώσεις 24 δις δραχμών στα οποία δεν μπορούσε να ανταπεξέλθει.
Γεγονός 3ο:
Προκειμένου λοιπόν να συνεχίσει να υπάρχει η επιχείρηση που είχε μεγάλη ιστορία και περίπου 7 χιλιάδες εργαζόμενους,το 1983 παρενέβη για να τη σώσει η κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ μετοχοποιώντας τα παλαιά δάνεια,κίνηση που βρήκε θετική η διοίκηση της επιχείρησης η οποία είχε πραγματοποιήσει αλλεπάλληλες συναντήσεις με τον υπουργό Οικονομίας Γεράσιμο Αρσένη.
Μάλιστα αναγνώριζαν ότι το σχέδιο εξυγίανσης και ανάπτυξης της Εθνικής Τράπεζας είναι η μόνη λύση για να σωθεί η εταιρεία.
Γεγονός 4ο:
Είναι χαρακτηριστικό πως αμέσως προ της υπαγωγής της στις προβληματικές,
στα 30 δις συνολικού κεφαλαίου το 1 δις ήταν ίδια κεφάλαια και τα 29 δις δανεικά!
Γεγονός 5ο:
Η κατάσταση όμως στο πέρασμα του χρόνου χειροτέρευσε οικονομικώς με το κράτος να προχωρεί σε μετοχοποιήσεις χρεών και εδώ έγκειται η ευθύνη του ΠΑΣΟΚ αλλα είναι άλλου είδους απο αυτη που του αποδίδουν.
Η εταιρεία μέχρι το 1988 είχε πετύχει μια καλή εξαγωγική δραστηριότητα όμως τα χρέη και οι πρόσθετες επιβαρύνσεις τα εξανέμιζαν τα όποια ωφέλη ενώ υπήρχε και προφανή διαρθρωτικά προβλήματα(στασιμότητα στον μηχανολογικό εκσυγχρονισμό κλπ).
Γεγονός 6ο:
Η συνεχιζόμενη επιδείνωση των ελλειμάτων επέφερε τελικώς το 1992 το καθεστώς εκκαθάρισης απολύοντας τους εργαζόμενους εκτός απο περίπου 200-250 εργαζομένους οι οποίοι συνέδραμαν στη διαδικασία της εκκαθάρισης και πληρώνονταν μέχρι το 1996.
Συμπλήρωση:
Η κυβέρνηση ΝΔ το 1980 αύξησε τα επιτόκια απότομα κατα έξι μονάδες γνωρίζοντας πως θα πληγούν οι παραγωγικές διαδικασίες και η βιομηχανία,όπως έλεγε αργότερα ο ίδιος ο τότε υπουργός Συντονισμού Μπούτος.
Ήταν ξεκάθαρο πως το κόστος του χρήματος θα γινόταν υψηλότερο και έτσι θα ανατρεπόταν ο προϋπολογισμός αρκετών επιχειρήσεων.
Στόχος του υπουργού ήταν αυτο να κρατήσει βραχυπρόθεσμα αλλα τελικώς αποχώρησε πρόωρα απο το συγκεκριμένο χαρτοφυλάκιο και τα επιτόκια διατηρήθηκαν σε υψηλά επίπεδα 3-4 χρόνια μέχρι να τα μειώσει ο Γεράσιμος Αρσένης.
Δ) ΤΕΟΚΑΡ
ΤΕΟΚΑΡ:
Η ΤΕΟΚΑΡ στη δεκαετία του 80 είχε πολύ μεγάλο μερίδιο πωλήσεων.
Το κράτος βοηθούσε μέχρι το 1987 καθώς της προσέφερε χαμηλότερο φόρο καταναλώσεως με αποτέλεσμα τα αυτοκίνητα να έχουν πιο ανταγωνιστική τελική τιμή.
Η κατρακύλα άρχισε απο το 1987.Τι άραγε να πήγε στραβά;
Γεγονός 1ο
Στο πέρας του 1987 ο χαμηλότερος ειδικός φόρος για την ΤΕΟΚΑΡ είχε μηδενιστεί. (ΕΟΚ με λένε)
Γεγονός 2ο
Η απόσυρση του 1991 που ελήφθη απο την κυβέρνηση Μητσοτάκη.
Τι συνέβη τότε; Η ξαφνική εφαρμογή του παραπάνω μέτρου,δεν επέτρεψε στη ΤΕΟΚΑΡ να ανταποκριθεί στην αυξημένη ζήτηση και είναι χαρακτηριστικό πως οι παραδόσεις των αυτοκινήτων στους αγοραστές έφταναν ακόμα και τους 8(!) μήνες απο την ημερομηνία παραγγελίας.
Απο αυτο έχασε σεβαστό μερίδιο της αγοράς.
Δεν κρίνω το αν ήταν καλή ή όχι, εξηγώ απλώς την ιστορία για την εταιρεία.
Γεγονός 3ο
Ένεκα προηγούμενης μεγάλης ζήτησης(βλέπε γεγονός 2ο),η εταιρεία είχε αυξήσει
την παραγωγή της. Ωστόσο την εκτίναξη στις πωλήσεις των αυτοκινήτων την ακολούθησε η απότομη μείωση,με αποτέλεσμα η ΤΕΟΚΑΡ να έχει προς συντήρηση ένα μεγάλο απόθεμα αυτοκινήτων.
Γεγονός 4ο
Η αλλαγή του ειδικού φόρου καταναλώσεως που ευνοούσε οχήματα μικρού ή μεγάλου κυβισμού και όχι μεσαίου όπως αυτα που πωλούσε η ΤΕΟΚΑΡ.
Είναι χαρακτηριστικό πως το μερίδιο του μεσαίου κυβισμού αυτοκινήτων επι του συνόλου της εγχώριας παραγωγής,μειώθηκε απο 55%(περίπου) το 1992 μειώθηκε στο 35%(περίπου) το 1994.
Για παράδειγμα,οι πωλήσεις του Sunny απο περίπου 13 χιλιάδες το 1992 ήσαν σχεδόν 5 χιλιάδες το 1994.
Δηλαδή πτώση 65-67% επι των πωλήσεων του συγκεκριμένου τύπου αυτοκινήτου.
Γεγονός 5ο
Η ΤΕΟΚΑΡ δεν απέλυσε το προσωπικό αλλα αρχικώς έθεσε σε διαθεσιμότητα τους υπαλλήλους της προς χάριν τρόπον τινά κοινωνικής πολιτικής,με διαφαινόμενη επιβάρυνση που φαίνεται ισοδυναμούσε με 1,4 δις δραχμές .Τελικώς,το 1995 το εργοστάσιο στο Βόλο έκλεισε.
Η ΤΕΟΚΑΡ σε ανακοίνωση της αναφερόταν στους εξής λόγους:
1ος λόγος:
Εναρμόνιση ελληνικής νομοθεσίας με κοινοτική που εκμηδένιζε κάθε κρατική μορφή στηρίξεως της εγχώριας αυτοκινητοβιομηχανίας.
Σχόλιο:Δηλαδή απουσία κάποιας μορφής κρατικού προστατευτισμού.
2ος λόγος:
Η αύξηση του κόστους παραγωγής των αυτοκινήτων που προκλήθηκε απο την μεγάλη ανατίμηση του γιεν αλλα και απο τη μείωση της παραγωγής.
3ος λόγος:
Οι συνεχείς και σημαντικές αλλαγές στη φορολογία του αυτοκινήτου που δεν επέτρεψαν στην επιχείρηση να πραγματοποιήσει μακροπρόθεσμα επενδυτικά προγράμματα όπως και η αλλαγή του ειδικού φόρου καταναλώσεως που έστρεψε τον καταναλωτή σε αυτοκίνητα μικρότερου ή μεγαλύτερου κυβισμού.
"Πως μπορεί να είμαστε 20 χρόνια πίσω από την Αμερική, χωρίς αυτή να είναι 20 χρόνια μπροστά από εμάς;"
