Τὸ φαιδρὸ τῆς ὑπόθεσης μὲ τοὺς μαρξιστὲς ἀριστεροὺς καὶ τοὺς ἐξισωτιστὲς φιλελεύθερους εἶναι ὅτι διακρίνονται ἀπὸ ἰδιαίτερη ἔπαρση, νομίζοντας ὅτι ὑπερέχουν μορφωτικὰ καὶ γνωστικὰ ἔναντι τῶν φιλελευθέρων δεξιῶν καὶ τῶν «φασιστῶν», θεωρώντας τοὺς μὲν καὶ τοὺς δὲ ὡς ὀπισθοδρομικοὺς ἀγροίκους.
Ἡ μομφὴ ἰσχύει ἐν μέρει, καθότι μέρος τῶν φιλελευθέρων δεξιῶν καὶ συνήθως οἱ «φασίστες», δηλαδὴ οἱ ἀντιφιλελεύθεροι καὶ ἀντιμαρξιστὲς ριζοσπάστες ἐθνοκράτες, πράγματι βασίζονται περισσότερο στὰ ἔνστικτα, σὲ παραδοσιακὲς ἀξίες καὶ παραδεδεγμένες ἀρχές περὶ ἀνθρώπου καὶ κοινωνίας.
Τυχαίνει, ὅμως, ἡ σύγχρονη ἐπιστήμη νὰ δικαιώνει ἀπερίφραστα ἕνα μετὰ βίας ἐγγράμματο τσοπάνη, ποὺ παρατηρώντας τὰ ζῶα πιστεύει ὀρθὰ στὴν κληρονομικότητα τῆς συμπεριφορᾶς καὶ τοῦ χαρακτήρα, παρὰ τὸν ἀποχαυνωμένο ἀριστερὸ ἰνστρούχτορα, ποὺ μπορεῖ νὰ ζαλίζει τὸν καημένο τσοπάνη μὲ πομφόλυγες, μεγαλοστομίες καὶ φληναφήματα, βάση τῶν ὁποίων εἶναι ὅτι δὲν ὑπάρχει ἐγγενὴς ἀνθρώπινη φύση καὶ ὅτι ὁ ἄνθρωπος ἀλλοτριώνεται λόγω τοῦ καπιταλισμοῦ.
Ἡ θεωρία ὅτι ὁ ἄνθρωπος γεννιέται ἄγραφο πινάκιο (blank slate), tabula rasa, χωρὶς συγκεκριμένες κλίσεις καὶ προδιαθέσεις, ἕλκει τὴν καταγωγή της ἀπὸ τὸν θεωρούμενο ὡς θεμελιωτὴ τοῦ κλασικοῦ φιλελευθερισμοῦ, John Locke, ἐνῶ ἡ ἐκδοχὴ ὅτι ὁ ἄνθρωπος, στὴν πρωτόγονη κατάστασή του, εἶναι ἐγγενῶς ἀγαθὸς καὶ διαφθείρεται ἀπὸ τὸν πολιτισμικὸ καὶ κοινωνικό του περίγυρο (noble savage), ἀνάγεται στὸν, ἐπηρεασμένο ἀπὸ τὸν Locke, Jean-Jacques Rousseau.
Ὁ ἴδιος ὁ γενάρχης τῆς μείζονος κομουνιστικῆς ἀριστερᾶς, Karl Marx, δηλώνει σαφῶς στὸ ἔργο του Θέσεις γιὰ τὸν Feuerbach, ὅτι ἡ ἀνθρώπινη οὐσία δὲν ἀποτελεῖ ἀφαίρεση ἐγγενὴ σὲ κάθε ἄτομο, παρὰ ἀντανακλᾶται σὲ αὐτὴ τὸ σύνολο τῶν κοινωνικῶν σχέσεων. Ἡ σύγχρονη ἐπιστημονικὴ ἔρευνα τουναντίον ἔχει ἐξακριβώσει ὅτι κληρονομικὰ δὲν εἶναι μόνο τὰ φυσικὰ χαρακτηριστικά, ἀλλὰ καὶ οἱ ψυχονοητικὲς κλίσεις καὶ προδιαθέσεις.
Ὁ ἕτερος γενάρχης τοῦ μαρξισμοῦ, Friedrich Engels, στὸ ἔργο του Ὁ Ρόλος τῆς Ἐργασίας στὸν Ἐξανθρωπισμὸ τοῦ Πιθήκου, υἱοθετεῖ λαμαρκιανὴ (κατὰ Jean-Baptiste Lamarck) οὐσιαστικὰ θέση, ἀποδεχόμενος τὴν ἐκδοχὴ τῆς κληρονομικότητας τῶν ἐπίκτητων χαρακτήρων.
Ἡ θέση αὐτὴ δὲν ἰσχύει, ὅπως ἀσφαλῶς ἀπέδειξε ὁ σπουδαῖος βιολόγος August Weismann σὲ πειράματά του, κατὰ τὰ ὁποῖα ἔκοβε οὐρὲς ποντικῶν ποὺ ζευγάρωναν ἐπὶ σειρᾶ γενεῶν καὶ παρατηροῦσε ὅτι κανεὶς ἀπόγονος δὲν γεννιόταν χωρὶς οὐρά. Οἱ ἰσχύοντες νόμοι τῆς κληρονομικότητας εἶναι οἱ μενδελικοὶ (κατὰ Gregor Mendel).
Στὴν πρώην ΕΣΣΔ, κατὰ τὸ ἀπόγειο τοῦ σταλινισμοῦ ἀλλὰ καὶ ἀργότερα, μεσουράνησε τὸ ἄστρο τοῦ ἀγρονόμου καὶ βιολόγου Trofim Lysenko, ὁ ὁποῖος πίστευε στὴν κληρονομικότητα τῶν ἐπίκτητων ἰδιοτήτων, ἀπορρίπτοντας μετὰ βδελυγμίας τοὺς ἰσχύοντες νόμους τῆς μενδελικῆς κληρονομικότητας.
Ὁ Lysenko ἐπιχειροῦσε νὰ τροποποιήσει περιβαλλοντικὰ τὴ γενετικὴ σύσταση τοῦ σιταριοῦ, προκαλώντας ἔτσι εὐρεῖες σιτοδεῖες καὶ λιμοὺς. Εὐθύνεται, μεταξὺ ἄλλων, γιὰ τὴν ἠθικὴ ἐκμηδένιση καὶ τὴ φυσικὴ ἐξόντωση τῆς ἐλὶτ τῶν Σοβιετικῶν γενετιστῶν.
Ὅσον ἀφορᾶ στὰ διάφορα ρεύματα τοῦ ἀναρχισμοῦ, ὁ κολεκτιβιστὴς Mikhail Bakunin συμμερίζεται οὐσιαστικὰ τὴ θεωρία τοῦ ἄγραφου πινακίου, ἐνῶ ὁ ἀναρχοκομουνιστὴς Peter Kropotkin προσεγγίζει μᾶλλον τὴν ἀφαίρεση τοῦ ρουσσωικοῦ εὐγενοῦς ἀγρίου. Ἰδιάζουσα περίπτωση ἀποτελεῖ ὁ ἀτομοκράτης ἀναρχικὸς Max Stirner, κατὰ τὸν ὁποῖο οἱ ἄνθρωποι, ὡς ἰδιοτελὴ ὄντα, μπορεῖ νὰ συνασπίζονται καὶ νὰ συμπράττουν γιὰ τὴν ἀπὸ κοινοῦ πρόσκτηση ἰδίων ὀφελῶν.
Ἔχει ἀποδειχθεῖ ὅτι ἡ βαθιὰ γραμματικὴ καὶ συντακτικὴ δομὴ τῆς γλώσσας εἶναι ἔμφυτη στὸ ἀνθρώπινο ὄν. Ἐπιπλέον, ὁ φροϋδισμὸς (ἀπὸ τὸν Sigmund Freud) καὶ ὁ μπιχαβιορισμὸς ἀποτυγχάνουν νὰ ἐξηγήσουν ἐπαρκῶς βασικὲς ἀνθρώπινες πρακτικὲς καὶ συμπεριφορές, σὲ ἀντίθεση μὲ τὴν ἐξελικτικὴ ψυχολογία.
Τὸ γεγονὸς ὅτι τὸ θυμικὸ ἐξαρτᾶται ἀπὸ τὸ νευρικὸ σύστημα καὶ τὰ ἐπίπεδα διαφόρων ὁρμονῶν στὸν ὀργανισμό, ἐνῶ ἡ νόηση βασίζεται κατὰ κύριο λόγο στὴν ὑφὴ καὶ τὴν κατασκευὴ τοῦ ἐγκεφάλου, ἀναιρεῖ τὶς ἀνθρωπολογικὲς παραδοχὲς τῶν Locke καὶ Rosseau περὶ κενῆς καὶ ἐγγενῶς καλοκάγαθης, ἀντίστοιχα, ἀνθρώπινης φύσης.
Ἀξίζει νὰ σημειωθεῖ ἐπιπλέον ὅτι ἡ σύγχρονη ἐπιστήμη ἔχει ἀμφισβητήσει καίρια τὴ θεωρία τοῦ ἐπονομαζόμενου φαντάσματος μέσα στὴ μηχανὴ (ghost in the machine), ἤτοι τὸν αὐστηρὸ δυϊσμὸ μεταξὺ νοῦ καὶ σώματος ποὺ διατύπωσε ὁ Καρτέσιος (René Descartes).
Ὁ ἄνθρωπος, ὁ ὁποῖος ἀποτελεῖται ἀπὸ DNA, δὲν ἐξαιρεῖται τῶν διεργασιῶν καὶ τῶν παρεπόμενων περιορισμῶν τῆς ἀναπαραγωγῆς, τῶν μεταλλαγῶν καὶ τῆς ἐπιλογῆς, παρὰ τὶς εὐσεβεῖς ἐπιθυμίες καὶ τὴ θεωρητικολογία τῶν ἱεροφαντῶν τοῦ περιβαλλοντικοῦ - πολιτισμικοῦ ντετερμινισμοῦ.
Συχνὰ ἐγείρεται πρὸς κανονιστικοὺς συλλογισμοὺς βασισμένους στὴ φύση ὁ ἀντίλογος τῆς φυσιοκρατικῆς πλάνης (naturalistic fallacy). Αὐτὴ συνίσταται στὸ ὅτι δὲν πρέπει νὰ συνάγουμε τὴ δεοντολογία μας ἀπὸ τὰ φαινόμενα καὶ τοὺς νόμους τῆς φύσης. Ὄντως, στὴ φύση ἀπαντοῦν διάφορα δυσάρεστα καὶ βλαβερὰ πράγματα, ὅπως ἀσθένειες καὶ παράσιτα.
Τὸ ἐπιχείρημα τῆς φυσιοκρατικῆς πλάνης, ὅμως, κάλλιστα μπορεῖ νὰ θεωρηθεῖ ὡς ἐλλιπές, καθότι ἂν παραθεωρεῖ κανεὶς ἤ, ἀκόμη χειρότερα, πηγαίνει ἀντίθετα πρὸς τὶς διαδικασίες ποὺ ἔχουν βιολογικὸ ἐπιλεκτικὸ ἀντίκρισμα, μπορεῖ νὰ προξενήσει πολὺ δυσάρεστες παρενέργειες καὶ ἐπιπτώσεις σὲ ἀτομικὸ καὶ συλλογικὸ ἐπίπεδο.
Θὰ μποροῦσε ἀκόμη νὰ ἰσχυριστεῖ εὔλογα κανεὶς ὅτι ἡ φυσιοκρατικῆ πλάνη ἐπιστρατεύεται μὲ σαφὴ κοινωνικοπολιτικὴ στόχευση, στρεφόμενη κανονιστικὰ - δεοντολογικὰ κατὰ ἄλλης συγκεκριμένης θεώρησης, μὴ ὄντας ἡ ἴδια ἀπαλλαγμένη μεροληψίας.
Κάνοντας τὶς σωστὲς περιγραφικὲς - ὀντολογικὲς διαπιστώσεις, μπορεῖ κανεὶς νὰ προβαίνει καὶ σὲ ὀρθότερες κανονιστικὲς – δεοντολογικὲς ἀποφάνσεις καὶ ἐνέργειες.
Οἱ θέσεις τῶν ἰδεολόγων ποὺ παρατέθηκαν, ἀντανακλοῦν τὸ κοσμοείδωλο τῆς ἐποχῆς κατὰ τὴν ὁποία διατυπώθηκαν, ἕνα κοσμοείδωλο ἀπόλυτα ντετερμινιστικὸ καὶ μηχανοκρατικό. Καὶ ὅπως εἴπαμε, ἡ σύγχρονη ἐπιστήμη δικαιώνει πανηγυρικὰ τὴ μενδελικὴ κληρονομικότητα στὴ γενετική, ὅπως ἐπίσης τὴν στοιχειώδη πιθανοκρατία στὴ φυσικὴ.
Συνάγεται λοιπὸν ἀπὸ τὶς πληροφορίες καὶ τὰ δεδομένα ποὺ ἀναφέρθηκαν ἀνωτέρω, ὅτι τὰ οἰκοδομήματα τῶν ἐξισωτιστῶν φιλελευθέρων, τῶν μαρξιστῶν ἀριστερῶν καὶ τῆς πλειονότητας τῶν ἀναρχικῶν, συνιστοῦν πλάνες.
