Εκει που σταματαει το δικαιο το λογο περνουν τα οπλα. Υπαρχει ασφαλως και το "δικαιο του πολεμου"* στο οποιο συμφωνουν σχεδον ολοι, σαν ενα φρενο να κρατηθουν καποια ορια ανθρωπιας και τιμης ακομα και σε αυτη την ανεξελεγκτη κατασταση αλλα ακομα και αυτο ακυρωνεται οταν ο πολεμος γινει απολυτος. Στην Τριπολιτσα χασαμε καθε ηθικο πλεονεκτημα. Για τον πολεμο το ηθικο πλεονεκτημα ειναι απλα ενα ακομα στρατηγικο χαρτι που μπορεις να το παιξεις συγκεκριμενα "για να αιτηθεις καποιο ελεος απο τον εχθρο η συμπαρασταση απο τους υπολοιπους". Ενα φυλλο της τραπουλας στο παιχνιδι.
Εμεις εκει παιξαμε το αλλο χαρτι του πολεμου (δυσκολο χαρτι), αυτο που λεει θα σε πατησω οπου σε βρω και θα σε πατησω οσο μπορω και δεν με ενδιαφερει καθολου. Αυτο το παιζεις οταν εισαι σιγουρος οτι μπορεις να νικησεις. Γιατι αν δεν νικησεις τελειωσες. Ο εχθρος θα σε λιωσει κυριολεκτικα και οι υπολοιποι θα παρακολουθουν και το πολυ πολυ να σε λυπουνται και αυτο αν εχουν τη διαθεση. Στην ιστορια θα γραψουν την ηττα σου σαν μια τραγωδια και η ανθρωποτητα θα προχωρισει και θα την αναφερει κατα καιρους σαν παραδειγμα αποφυγης, σαν πολεμικο λαθος, σαν ενα γεγονος που εχει περασει πια και δεν εχει σχεση με το παρον, μπορει να γραψουν και κανενα ποιημα η να ζωγραφισουν καποιο πινακα. Εσυ μπορει να μην υπαρχεις καν αμεσως μετα τα αντιποινα.
Τετοιες καταστροφες εχουν συμβει πολλες φορες στο παρελθον οπου καναν τον εχθρο αμειλικτο και τους τριτους απλα θεατες. Οι πυρηνικες βομβες στην Ιαπωνια, οι αποτυχημενες Ελληνικες επαναστασεις αν θελουμε να μεινουμε στα δικα μας οπως αυτες που εκανε ο Διονυσιος ο φιλοσοφος ειναι μερικα παραδειγματα.
Ο πολεμος στην ουσια του δεν εχει ηθικη και τιμη. Δεν ειναι αυτη η φυση του, δεν αφορα τετοια πραγματα γενικα. Στον πολεμο εχεις οπλα και η νικας η χανεις ασχετα με το αν εχεις δικιο η αδικο. Τα αλλα ειναι δικες μας δικλειδες ασφαλειας. Μια βασικη δικλειδα ασφαλειας ειναι να θεωρειται εγκλημα πολεμου το να χτυπησει καποιος συνειδητα αμαχους σε καιρο πολεμου.
Ειχαμε δικιο που μπηκαμε στην Τριπολιτσα; Αυτο ειναι μια αλλη κουβεντα και δεν αφορα την εκβαση του πολεμου. Θα αρχισει οταν παγιωθουν τα κερδη η οι απωλειες απο τη μαχη. Μπορουμε να πουμε σημερα οτι οι Ελληνες καναν καλα που μπηκαν στην Τριπολιτσα η δεν καναν καλα. Μπορουμε να το πουμε γιατι υπαρχουμε, αν χαναν δε θα υπηρχαμε και δε θα μπορουσαμε να το πουμε. Ειναι μαμη της ιστοριας ο πολεμος; Παντα! Ειναι μαμη του δικαιου; Ποτε!** Μπορει η βια να αποτελεσει παρελθον; Να μην χρειαζεται να καταφευγουμε σε αυτη ακομα και οταν υπαρχει μεγαλη αντιπαλοτητα; Βεβαιως και μπορουμε, αρκει να μην υπαρχει η δυνατοτητα ο απεναντι μας να ασκησει βια επανω μας με οποιονδηποτε τροπο. Γινεται αυτο; Οχι μεχρι τωρα δεν εχει γινει ποτε και πουθενα, παντα ειμαστε εν δυναμει θυματα της βιας καποιου αλλου.
*μια δοση ειρηνης, λογικης και δικαιου μεσα στον πολεμο
**Ο πολεμος καλο και αγιο ειναι να αποφευγεται σε καθε περιπτωση.
